Month: December 2021

Categories
мэдээ улс-төр

С.Эрдэнэ: Эрх зүйн чадамжгүй этгээдүүд АН-ын нэрийг барьж, үйл ажиллагаа явуулахыг зөвшөөрөхгүй

АН-ын дарга С.Эрдэнэ, Дотоод сонгуулийн хорооны дарга Х.Алтанхуяг, Нарийн бичгийн дарга А.Цэрэнбат нар цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийлээ.

Ардчилсан намын дарга асан С.Эрдэнэ “Энэ удаа гурван асуудлаар мэдээлэл өгнө. Нэгдүгээрт, энэ асуудлаар нээлттэй микрофон буюу бодитоор хүний эрхийг хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагааг Ардчилсан намын зүгээс эхлүүлэх зорилготой. Хоёрдугаарт, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолын өдрийг санаачилснаас хойш багагүй хугацаа өнгөрлөө. Монгол Улс тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулж, харийн дарангуйллаас чөлөөлөгдсөн энэ өдрийг бүх нийтийн амралтын өдөр болгосон байгаа. Түүхэн өдрийн үйл явдлыг залууст зөв талаас нь таниулж, ойлгуулах ёстой. Гуравдугаарт, Ардчилсан намын даргын бүртгэлийн талаар зөв мэдээлэл хүргэе.

Иргэд үгээ хэлэх эрхээ эдэлж чадахгүй байгаа. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд ч хаалттай болсон. Ихэнх нь эрх баригчдын үйл ажиллагааг сурталчилж байна. Ардчилсан намын дарга гэж өөрийгөө өргөмжилсөн хэсэг бүлэг хүмүүсийн өргөн мэдүүлсэн О.Цогтгэрэлийн материалыг Улсын дээд шүүх гурав хоногийн өмнө хэлэлцээд бүртгэхээс татгалзсан. Энэ шийдвэрээс болж Ардчилсан нам ямар нэгэн байдлаар хуваагдаагүй. Бид нэг л бүртгэлтэй. Улсын дээд шүүхийн 2017 оны гуравдугаар сард гарсан тогтоол шийдвэр хэвээрээ байгаа. Цаашид эрх зүйн чадамжгүй этгээдүүд Ардчилсан намын нэрийг барьж, үйл ажиллагаа явуулахыг зөвшөөрөхгүй. Бидэнд дотоод дүрэм журамд орсон нэмэлт өөрчлөлтийн дагуу намын даргын сунгааг зохион байгуулж, Улсын дээд шүүхэд гурван удаа хүргүүлсэн. Улсын дээд шүүхээс Улстөрийн намын тухай хуулийн 13.9 дэх заалт бусад холбогдох дүрэм журмыг ноцтой зөрчиж, хууль бус тайлбаруудыг ирүүлж байсан. Ингэхдээ “Танай намын дотоод маргаан шийдэгдээгүй тул бүртгэх боломжгүй” гэсэн. Гэтэл тухайн байгууллага улсын бүртгэлийн байгууллагын үүргийг гүйцэтгэдэг шүү дээ. Ардчилсан намын дотоод асуудалд хяналт тавьж байгаа нь буруу юм.

Хууль ёсны бүртгэлтэй Ардчилсан намыг төлөөлж буй албан ёсны дарга нь С.Эрдэнэ. Энэ бүртгэл өнөөдөр ч хэвээрээ байгаа. Улсын бүртгэлийн гэрчилгээн дээр миний нэр бий. Би угаасаа бүртгэлтэй учраас өөрийнхөө нэрийг дахиад яаж бүртгүүлэх юм бэ. Улсын дээд шүүхийн Иргэний танхимын тэргүүн шүүгч Х.Сонинбаяр 2020 оны арваннэгдүгээр сарын 18-нд Улсын дээд шүүхийн Тамгын газрын цахим вэб сайтад байдаг Ардчилсан намын дарга С.Эрдэнэ гэснийг арилгаж, даргын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Туваан гэж бичсэн.

Энэ бичилтийг яагаад өөрчилсөн талаар Сахилгын хороонд гомдол гаргасан. Иргэний танхимын тэргүүн шүүгч Х.Сонинбаяр эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, хууль бус үйлдэл хийсэн гэж дүгнэсэн. Тэгсэн Х.Сонинбаяр өөрөө хууль зөрчөөгүй гээд захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд хандсан. Түүний гомдлыг хүлээж авах боломжгүй гэсэн. Шүүгч Х.Сонинбаяр хяналтын шатны шүүхэд дахиад хандсан ч гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосон. Тэгээд С.Эрдэнийг цахим хуудаст бичих болоход “Намын дотоод асуудлаа шийдвэрлэх ёстой” гэсэн. Тухайн үед нэгдүгээр сард болсон Улсын дээд шүүхийн шүүх хурлыг шүүгч Х.Сонинбаяр нь даргалсан. Бид шүүхийн шийдвэр ашиг сонирхлын зөрчилтэй байна гэсэн боловч авч хэлэлцээгүй” гэв.

Дотоодын сонгуулийн хорооны дарга Х.Алтанхуяг “Сөрөг хүчнээс хүний эрхийн нээлттэй микрофоныг энэ сарын 31-нийг хүртэл зохион байгуулна. Өдөр бүр С.Зоригийн хөшөөний дэргэд 15:00 цагаас мэдээлэл хийнэ. Эхний асуудал нь жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сангийн асуудлыг хэлэлцсэн. Бид үргэжлүүлэн үг хэлэх эрх чөлөө, давхар стандарт, хэлмэгдүүлэлт, хүний эрх чөлөө, эмэгтэйчүүдийн эрх, Э.Бат-Үүлийг хорьсон асуудлаар гэх зэрэг сэдвээр нээлттэй ярилцана” гэлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

2022 онд “Хуримтлалтай хүүхэд” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэлнэ

Ирэх 2022 онд хүүхдийн мөнгийг 100,000 төгрөг хэвээр нь ирэх онд олгох бөгөөд “Хуримтлалтай хүүхэд” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэлнэ.

Энэ хүрээнд 2022 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс долдугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэлх хугацаанд сар бүрийн хуримтлалыг 100,000 төгрөг хүртэл сонголтоор, харин долдугаар сарын 1-ний өдрөөс хойш 50,000 төгрөгөөс доошгүй хэсгийг хуримтлуулж, үлдсэн 50,000 төгрөгийг бэлнээр олгох юм.

Ирэх оны төсөвт 1.46 их наяд төгрөгийг “Хуримтлалтай хүүхэд” хөтөлбөрт тусгасан бөгөөд санхүүжилтийг Ирээдүйн өв сангаас төсөвлөжээ.

Харин 2023 онд хүүхдийн эцэг, эх, хууль ёсны асран хамгаалагчийн гаргасан хүсэлтийн дагуу хүүхдийн нэрийн дансанд сар бүр төвлөрөх мөнгөн хадгаламжийн 40 хувийг, 2024 оноос хойш 30 хувийг тус тус олгохоор хуулийн төсөлд тусгажээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Жирэмсэн болон 3 хүртэлх насны хүүхэдтэй ээжүүдийг амралтын өдөр ажиллуулахыг хориглоно

Хөдөлмөрийн тухай хууль ирэх оны нэгдүгээр сарын 1-ний өдрөөс хэрэгжиж эхлэх гэж байна. Энэ хууль хэрэгжиж эхэлснээр дагалдан болон туршилтаар ажиллаж буй хүмүүс хуулийн дагуу цалин хөлс авах эрхтэй болж байна. Мөн жирэмсэн эмэгтэй, гурав хүртэлх насны хүүхэдтэй ажилтан өөрөө зөвшөөрөөгүй бол илүү цагаар ажиллуулахыг хориглох зэрэг заалтууд оржээ.

Нийтээр амрах баярын болон долоо хоног бүрийн амралтын өдөр жирэмсэн, гурав хүртэлх насны хүүхэдтэй иргэд ажиллахыг хориглоно:

  • Тасралтгүй ажиллагаатай үйлдвэрлэл, хүн амын нийтлэг үйлчилгээ, тээвэр, холбооны болон зайлшгүй шаардлагатай ажил гүйцэтгүүлэх, энэ хуулийн 91.2-т зааснаас бусад тохиолдолд нийтээр амрах баярын болон долоо хоногийн амралтын өдөр ажилтан өөрөө зөвшөөрснөөс бусад тохиолдолд ажил олгогчийн санаачилгаар ажиллуулахыг хориглоно.
  • Жирэмсэн эмэгтэй, гурав хүртэлх насны хүүхэдтэй, эсхүл 16 хүртэлх насны байнгын асаргаа шаардлагатай хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэдтэй ажилтан өөрөө зөвшөөрснөөс бусад тохиолдолд нийтээр амрах баярын болон долоо хоног бүрийн амралтын өдөр ажиллуулахыг хориглоно.
Categories
гадаад мэдээ

Омикрон хувилбарыг судалсан анхны дүгнэлт гарав

Их Британийн Лондонгийн Эзэн хааны коллежийн судлаачид “Ковид-19”-өөр халдварлаад эдгэрэх нь омикрон хувилбараар халдварлахаас маш бага буюу дөнгөж 19 хувиар хамгаалж байгааг тогтоожээ. Судлаачдын тооцоолсноор энэ нь вакцины хоёр тунг тариулсантай /20 хувь/ ойролцоо байна гэсэн үг аж. Харин нэмэлт тунг тарихад омикрон халдварлахаас 55-80 хувиар хамгаалж байгаа юм байна. Эзэн хааны коллежийн судлаачдын баг Англид арваннэгдүгээр сарын 29-нөөс арванхоёрдугаар сарын 11-ний хооронд PCR шинжилгээгээр батлагдсан “Ковид-19”-ийн бүх тохиолдлыг нарийвчлан шинжилж судалсан нь омикрон хувилбар нь хүний бие дэх эсрэг биетээс хэрхэн зайлж буй талаар хийгдсэн хамгийн гол судалгаа болоод байна. Энэхүү судалгааны үр дүн омикрон хувилбарыг өмнө нь халдвар аваад эдгэрсэн, вакцины хамгаалалтаас зугтах чадвартай, мөн өмнөх хувилбаруудаасаа хурдан халдварладаг гэж урьдчилан таамаглаж байсантай таарсан байна. Гэхдээ шинжилгээний хариу нь эерэг гарч, халдварын шинж тэмдэг илэрсэн юмуу эмнэлэгт хүргэгдсэн хүмүүсийн үзүүлэлтээс омикрон хувилбарыг дельтатай харьцуулахад хөнгөн өвчлүүлдэг гэж үзэх нотолгоо байхгүй гэдгийг судлаачид цохон тэмдэглэсэн байна.

Г.АМАРСАНАА

Categories
мэдээ нийгэм

Д.Сумъяабазар: Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтад нийт 9.7 их наядын санхүүжилт хэрэгтэй

Чуулганаар Монгол Улс, Олон улсын сэргээн босголт, хөгжлийн банк хоорондын зээлийн хэлэлцээр /Улаанбаатар хотын тогтвортой авто зам, тээвэр төслийг батлах эсэх асуудлыг хэлэлцэж байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумьяабазар “Нийслэл хотын бүтээн байгуулалтад гадны нэмэлт эх үүсвэрийг зохицуулж оруулах шаардлага үүсээд байгаа. Нийслэлийн замыг сайжруулах, засах, өргөтгөх, нэмэх асуудалд хүү багатай урт хугацааны зээл авах шаардлагатай болсон. Бидний гаргасан тооцоо судалгаагаар Улаанбаатар хотын бүтээн байгуулалтад 9.7 их наяд төгрөгийн санхүүжилт хэрэгтэй. Энэ эх үүсвэрээр нийслэлийн зам гүүр, инженерийн байгууламж, дулаан хангамжийн асуудал, гүүрэн байгууламж, ногоон байгууламж, орон сууцны хороолол, түүнийг холбосон дэд бүтцүүдийг шийдэх боломжтой.

Өнөөдөр Улаанбаатар хотын түгжрэлийг зөвхөн зам бариад шийднэ гэдэг бол өрөөсгөл. Улаанбаатар хотод жилд 35 мянган хүн нэмэгдэж байгаа Ховд аймгийн дайны хүн нэмэгдэж байгаа гэсэн үг. Жилд 80 мянган тээврийн хэрэгсэлд хотын хөдөлгөөнд оролцохоор нэмэгддэг. Буруу талдаа рультэй автомашиныг хэрхэн яаж уялдаа холбоотой явуулах уу гэдгийг УИХ-тай хэлэлцэнэ. Хотын даац 800 мянга байх ёстой ч одоогийн байдлаар хоёр дахин нэмэгдсэн. Замын ачаалал даацаа дийлэхгүй байгаа учир түгжирнэ. Тийм учраас уялдаа холбоотой, тооцоотой бодлого хэрэгжүүлнэ” гэлээ.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

БНСУ руу богино хугацааны визтэй зорчихыг хориглоно

БНСУ-ын Хорио цээр, халдвартай тэмцэх газраас 12-р сарын 25, 26, 28, 29-ний өдрийн нислэгээр БНСУ руу богино хугацааны визтэй зорчигч зорчихыг хориглосон шийдвэр гаргасан байна. Тодруулбал, тухайн нислэгээр зорчих боломжтой зорчигчид Улаанбаатар хотоос Инчон нисэх буудлаар дамжин гуравдагч улс руу зорчих транзит зорчигчид болон БНСУ-ын иргэд, F-6 визтэй БНСУ-ын иргэнтэй гэр бүл болсон иргэд тэдний хүүхэд зорчино. Мөн F-5 визтэй БНСУ-д байнга оршин суух үнэмлэхтэй зорчигч А-1, А-2 визтэй дипломат иргэд тус улсад зорчих боломжтойг “МИАТ” ТӨХК-аас мэдээллээ.

Categories
мэдээ нийгэм үндэсний-бөx

МҮБХ: Стандартын бус зодог, шуудаг өмссөн бөхийг барилдуулахгүй

МҮБХ-ны удирдлагууд үндэсний бөхийн өмсгөл, хэрэглэл болох малгай, зодог, шуудаг үйлдвэрлэдэг аж ахуйн нэгж, иргэдтэй энэ сарын 20-нд уулзсан байна.

Биеийн тамир, спортын улсын хорооны боловсруулж буй “Биеийн тамир спортын хувцас хэрэглэлийн стандарт” тогтоох хөтөлбөрт үндэсний бөхийн зодог шуудгийн стандартыг батлуулахтай холбогдуулан дээрх аж ахуй нэгж байгууллагуудаас бусад байгууллага, аж ахуйн нэгжийг 2022 оны нэгдүгээр сарын 6-нд болох дараагийн уулзалтад хүрэлцэн ирэхийг анхааруулжээ.

Нэгдсэн стандартаар өмсгөл, хэрэглэл үйлдвэрлэх хөтөлбөрт хамрагдаагүй үйлдвэрлэгчдэд “Стандартчлал хэмжил зүйн үндэсний төв”-өөс патент олгохгүй байхаар шийдвэрлэсэн байна.

Мөн тухайн үйлдвэрлэгчийн үйлдвэрлэсэн стандарт бус зодог шуудагтай бөхчүүдийг бөхийн барилдаанд оролцуулахгүй гэнэ.

Батлагдах стандартад заагаагүй хувцас хэрэглэлтэй бөхчүүд одоо өмсөж буй зодог шуудгаа эрх авсан нэр бүхий үйлдвэрлэгчдээр засуулж нэгдсэн стандартын шаардлагад нийцүүлэн барилдаанд оролцох боломжтойг мэдэгджээ.

Categories
мэдээ нийгэм эдийн-засаг

Б.Пүрэвдорж: Тэтгэврийн зөрүүг арилгахад 600 тэрбум төгрөг шаардлагатай

УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны өчигдрийн хуралдаанаар Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцлээ. Хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж нарын зургаан гишүүн 2021 оны дөрөвдүгээр сарын 29-нд өргөн мэдүүлсэн юм.

Хуулийн төслийн талаар УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж танилцуулахдаа, 2018 оны хоёрдугаар сарын 2-ны өдөр Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулахдаа өндөр насны тэтгэврийг дараалсан долоон жилийн буюу 84 сарын дундаж цалингаар тогтоохоор өөрчилсөн. Долоон жилийн дунджаас тэтгэврийг бодож тогтоовол өндөр тогтоно, олон жил шимтгэл төлснөөр авах тэтгэврийн хэмжээ нь нэмэгдэнэ гэж тайлбарлаж байгаа гэдгийг үгүйсгэлээ.

Өнөөдөр манай улсад дунджаар 317 мянга орчим нь өндөр насны тэтгэвэр авагч байдаг. 2017 онд тэтгэврийн насыг нэмэгдүүлсэн, 2018 онд өндөр насны тэтгэвэр тогтоохдоо нийгмийн даатгалын шимтгэл тасралтгүй төлсөн 5 жилийн буюу 60 сарын дундаж цалингаар тогтоодог байсныг нэмэгдүүлж 7 жил буюу 84 сар болгосон нь иргэдийн гар дээр ирэх тэтгэврийн дүн багасаж байгаа юм гэлээ.

Иргэдэд олгож байгаа тэтгэвэр нь тухайн даатгуулагчийн шимтгэл төлж ажилласан хугацаа болон шимтгэл төлсөн дундаж цалин хөлснөөс шууд хамааралтайгаар бодогддог. Хуулийн төсөл тэтгэвэр тогтоолгох хөдөлмөрийн хөлсийг даатгуулагч тэтгэврийн даатгалын шимтгэл төлсөн сүүлийн 20 жилийн доторх аль дуртай дараалсан 5 жилд төлсөн шимтгэлээс тооцож гаргасан хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос бодож тодорхойлох зорилготой гэдгийг тэрбээр хэлэв.

Хуулийн төслийн танилцуулгатай холбогдуулан УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, байр сууриа илэрхийлсэн.

УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа: Таван жилийн дундаж гэж байсныг долоон жил болгосон нь их буруу алхам болсон. Ажлын байр тогтворгүй манайх шиг улсад дараалсан долоон жилд төлсөн нийгмийн даатгалын шимтгэлээс тооцож тэтгэвэр тогтоох гэдэг шаардлага маш хэцүү, тэр дундаа хүүхэд төрүүлж буй эмэгтэйчүүдэд их хохиролтой. Тиймээс дараалсан долоон жил гэж заасныг таван жил болгон өөрчлөх шаардлага бий болоод байна.

Хуулийн төсөл тэтгэвэр тогтоолгох хөдөлмөрийн хөлсийг даатгуулагч тэтгэврийн даатгалын шимтгэл төлсөн сүүлийн 20 жилийн доторх аль дуртай дараалсан 5 жилд төлсөн шимтгэлээс тооцож гаргасан хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос бодож тодорхойлох зорилготой

УИХ-ын гишүүн Ч.Ундрам Засгийн газраас Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг өргөн барьсан. Тэр хуулийн төсөлтэй өнөөдөр хэлэлцэх гэж буй хуулийн төсөл уялдаж байгаа юу хэмээн тодруулсан. Тэрбээр, тэтгэврийн хэмжээ маш их ялгаатай байгаа. Нэг салбарт ижил хугацаагаар ажилласан атлаа хэдийд тэтгэвэр тогтоолгосноос шалтгаалан авч буй тэтгэврийн хэмжээ маш их зөрүүтэй байгаа. Өргөн барьсан төслүүдэд тэтгэврийн зөрүүг арилгах асуудлыг шийдэхээр тусгасан байгаа юу. Тэтгэвэрт гарах насыг хүн амын дундаж наслалт хэд байхад тогтоосон бэ. Тэтгэвэр тогтоолгох насны асуудлыг хэрхэн тусгаж байгаа вэ гэсэн асуултыг тавьсан.

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны Бодлого, төлөвлөлтийн газрын дарга А.Хишигбаяр, Засгийн газраас өргөн барьсан Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төсөлд нийгмийн даатгалын шимтгэл тасралтгүй төлсөн 7 жил буюу 84 сар гэсэн хугацааг жил бүр гурван сараар нэмэгдүүлэхээр тусгасан байгаа. Нийгмийн даатгалд даатгуулагчид шударга, ижил тэгш байдлаар тэтгэвэр бодож олгох ёстой гэсэн гол концепцыг баримталсан. Сайн дураар даатгуулагчид хөдөлмөрийн хөлсний хамгийн доод хэмжээгээр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлж байгаад сүүлийн таван жилд л өндөр хэмжээгээр төлөөд өндөр тэтгэвэр тогтоолгодог шударга бус байдлыг зогсоохоор дээрх шаардлагыг оруулж байгаа юм. ОУВС ч ийм шаардлага тавьж байсан. Гэхдээ хүний амьдралд янз бүрийн зүйл тохиолддог болохоор аав ээжийгээ асрах, ах дүүгээ халамжлах зэргээр тодорхой хэмжээгээр буюу 5-6 сараар нийгмийн даатгалын шимтгэлийн төлөлт тасалдсан байхад тэрхүү тасалдал тэтгэвэр тогтоолгох хугацаанд нөлөөлөхгүй байхаар тусгасан байгаа.

Тэтгэврийн зөрүүг арилгах тооцоо хийхэд 2022 онд 600 тэрбум төгрөг шаардлагатай байгаа. Тэтгэвэр тогтоох цалингийн итгэлцүүрийг 2015 оноос хойш шинэчлээгүй явж байгаа учир тэтгэврийн зөрүү үүсч байгаа. Шинэ хуулийн төсөлд цаашид тэтгэврийн зөрүү үүсгэхгүй байхын тулд жил бүр тэтгэвэр тогтоох цалингийн итгэлцүүрийг шинэчилж батлах тухай заалт оруулсан. Мөн инфляцийн түвшин дөрвөн хувь хүртэл өссөн бол инфляцийн түвшинтэй уялдуулан тэтгэвэр нэмэгдүүлэн явахаар шинэ хуулийн төсөлд тусгасан. Түүнчлэн тэтгэврийн бодолтод өөрчлөлт оруулахаар хуулийн төсөлд оруулсан байгаа. Нийгмийн даатгалын багц хуулийг 1994 онд баталж байхад монгол хүний дундаж наслалт 63 байсан. Харин өнөөдөр 70 болж нэмэгдээд байгаа. Хуулиар тэтгэвэрт гарах насыг жил тутам гурван сараар нэмэгдүүлж байгаа. Гэхдээ өөрөө хүсвэл эмэгтэй хүн 55, эрэгтэй хүн 60 насандаа тэтгэвэр тогтоолгох эрх нь хэвээрээ байгаа гэлээ.

Categories
мэдээ онцлох-нийтлэл туслах-ангилал улс-төр

“Дан дээлтэй” сайд нар жулдаад байгааг ЗГХЭГ-ын дарга Ц.Нямдорж хүлээн зөвшөөрөв

УИХ-ын чуулганы 2021 оны аравдугаар сарын 21-ний хуралдаан дээр нэг яриа болсон. УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан “дан дээлтэй” сайд нарын чадал муутай байгааг шүүмжилж, тэдэнд хариуцлага тооцохыг ЗГХЭГ-ын дарга Ц.Нямдоржид анхааруулсан юм.

Яг юу ярилцсаныг сануулахад Т.Аюурсайхан “Ажил хийж чаддаггүй дарга нар маш их байна шүү дээ. Эд нар доор ажиллаж байгаа сайд нараа базаад өгөх хэрэгтэй. Ялангуяа туршлагатай, зангарагтай гэж бодоод л Нямдорж гуайг ХЭГ-ын даргаар тавьсан байх. Үүнийг танаас хүсээд байгаа шүү дээ. Ер нь бол ажлаа хийж чаддаггүй хүмүүс байна. Бичиг цаасны боловсролгүй хүмүүс байна. Төлөвлөлт зохион байгуулалт хийж чаддаггүй. Хувийн зохион байгуулалт муутай. Хамт олон, хүн удирдаж чаддаггүй. Аж ахуйн ажил мэддэггүй. Ийм хариуцлага муутай хүмүүсээр дүүрэн байна. Алдаа дутагдал их гаргаж байна” гэсэн.

Хариуд нь Ц.Нямдорж “Хариуцлагын асуудал Засгийн газрын гишүүдэд тооцох бүрэн эрх нь Ерөнхий сайдад байдаг. Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр Ерөнхий сайд нь сайд нараа томилж, УИХ-д танилцуулдаг. Ерөнхийлөгчид танилцуулдаг. Сайд нартай холбоотой шүүмжлэлүүд гараад байгаа. Энэ нь нэг талаас гарахаас аргагүй юмнууд байгаа. ХЭГ-ын даргын тухайд бол Засгийн газрын ажлын аппарат шүү дээ. Ерөнхий сайд, Шадар сайдын өмнүүр орж бусад сайдыг захираад байх бололцоо их муутай. Тэгж оролцох юм бол хоёр, гурван Ерөнхий сайдтай болчих,тийм онцгүй зураг харагдана. Гэхдээ хүндэрсэн үед сайд нартай ярьж байгаа. Зохицуулж байгаа. Энэ мэдээж хэрэг, нийтийн өмнө УИХ-ын ажил шиг ил явдаггүй. Миний өрөөнд ямар ажил болж, Засгийн газрын түвшинд шийдвэр гардаг нь гишүүдэд мэдэгддэггүй учраас тэгж харагдаад байж магадгүй. Жишээ нь, тээвэрчдийн асуудал гээд Говьсүмбэр Гашуунсухайтын хооронд арваад хоногийн бужигнаан боллоо. Өчигдөр үүнийг эцэслэн зохицуулж байх жишээтэй. Улаанбаатар хотод нүүрсний тасалдал гарсан. Тэрийг Засгийн газрын түвшинд ярьж байгаад надад хариуцуулаад, зохицуулсан. Ийм ажлууд хийгдэж байгаа. Их хүндэрсэн үед нь орж зохицуулна уу гэхээс биш сайд нарын өдөр тутмын ажилд ХЭГ-ын дарга Ерөнхий сайдыг төлөөлж юм болгоныг нь зохицуулж, удирдаад байх бололцоо тэр бүр гарахгүй л байна” гэсэн тайлбарыг өгсөн.

Тэгэхэд нь Т.Аюурсайхан “Ажил төрлөө сайжруул л даа, та нар. Ер нь ажил яагаад ийм муу явдаг болчихсон юм бэ, энэ төрд. Яагаад хүмүүс ийм хариуцлагагүй болчихсон юм бэ. Яагаад ийм хайнга болчихсон юм бэ. Тэгээд чадахгүй юм байж яагаад албан тушаалтайгаа ингэж их зууралдах дуртай болчихсон юм бэ. Зарим хүмүүстэй хариуцлага яримаар байна шүү дээ, та нар. Чөлөөлөөд, дараагийн хүмүүсийг нь хариуцлагажуулаад явмаар байна. Тэгээд амьдрал мэдэхгүй. Улс орныхоо нөхцөл байдлыг мэдэхгүй. Юу хийж байгаагаа мэдэхгүй. Яаж энэ улсыг удирдаж, яаж энэ салбаруудаа удирдаад та нар сууж байдаг юм бэ” гэж ундууцсан байдаг.

Үүнд Ц.Нямдорж “Энэ залуу сайд нар жил болчихлоо. Зарим нь найман сар болж байна. Эд нарт сайжиртал нь хугацаа хэрэгтэй байдаг л даа. Одоо энэ сайд нар цаашаа ажлаа сайн хийгээд явчих байлгүй дээ гэж бодох юм байна шүү дээ. Гишүүдийн талаас, олон нийтийн талаас гараад байгаа шүүмжлэл бол буруу биш гэж би бодож байгаа. Буруу биш. Алдаатай, оноотой ажиллаад л явж байна. Өмнөх бүх Засгийн газар, ерэн оноос хойшхи Засгийн газруудыг би ярьж байна, тэдний дотро энэ Засгийн газар шиг ийм хүнд нөхцөлд ажиллаж байгаа Засгийн газар байгаагүй. Ковид гарчихсан. Бүх юм хорио цээрт орчихсон. 10-30 хувийн бүрэлдэхүүнтэйгээр ажиллаж байна. ЗГХЭГ жишээ нь, ковидоос шалтгаалаад одоог хүртэл ийм л бүрэлдэхүүнтэй ажиллаж байна. Яамд ялгаа байхгүй. Ийм хүндрэлтэй юмнууд байна. Хүндрэлтэй юмнуудын дунд залуу сайд нар самгардах юмнууд байна. Энийг бас үгүй гэж хэлж болохгүй” гэсэн хариултыг өгч байв.

Нэг үгээр хэлбэл, УИХ-ын гишүүн Т.Аюурсайхан тэгэхэд “дан дээлтэй” сайд нартай холбоотой дараалан үүссэн олон асуудалд бухимдалтай байгаагаа илэрхийлсэн гэхэд болно. Яалаа даа, шатахуун тасалсан, шахмал түлш бас тасалсан, хил хаалгасан, тээвэрчдийг бухимдуулсан гээд “дан дээлтэй” сайд нарын өдүүлсэн “хэрэг” олон бий. Тиймээс Т.Аюурсайхан тэдгээр сайдад хариуцлага тооцох ёстой гэсэн.

Гэвч Ц.Нямдорж “дан дээлтэй” сайд нартаа хариуцлага тооцно гэж дуугарсангүй. Харин өмөөрсөн өнгө аястай хариултыг өгчээ. Тэрбээр “Эд нарт сайжиртал нь хугацаа хэрэгтэй байдаг л даа. Одоо энэ сайд нар цаашаа ажлаа сайн хийгээд явчих байлгүй дээ гэж бодох юм байна шүү дээ” гэсэн байгаа юм. Гэхдээ Ц.Нямдорж “дан дээлтэй” сайд нараа жулдаад байгааг “Гишүүдийн талаас, олон нийтийн талаас гараад байгаа шүүмжлэл бол буруу биш гэж би бодож байгаа. Буруу биш”, “Хүндрэлтэй юмнуудын дунд залуу сайд нар самгардах юмнууд байна. Энийг бас үгүй гэж хэлж болохгүй” хэмээн хүлээн зөвшөөрөв.

Цаашид энэ хэвээрээ явбал “дан дээлтнүүд”-ийн хариуцсан салбарууд лав дампуурна. Ерөнхий сайд нь Шинэ сэргэлтийн бодлого хэрэгжүүлнэ гээд ам гарчихсан. Айхавтар шинэчлэл, өөрчлөлттэй ажил хийгдэнэ гэж яригдаад байгаа шүү дээ. Тэр бүхнийг энэ “дан дээлтнүүд” даах уу. Ийм л асуулт босч ирээд байна даа, сүүлийн үед.

Б.Тулгат

Categories
мэдээ нийгэм улс-төр

С.Эрдэнэ даргатай АН-ынхан мэдээлэл хийнэ


Ардчилсан намын ээлжит мэдээллийн цагаар АН-ын дарга С.Эрдэнэ, Нарийн бичгийн дарга А.Цэрэнбат, Дотоод сонгуулийн хорооны дарга Х.Алтанхуяг нар 11:00 цагаас цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийнэ.

Хэвлэлийн хурал “АРДЧИЛЛЫН ӨРГӨӨ” таван давхарт болно.