Month: November 2021

Хүүхдийн ордны “Цэцэг” хамтлагаас уран бүтээлээ эхлүүлсэн авъяаслаг дуучин, ая зохиогч Л.Байзада таалал төгсчээ.

Тэрээр 1972 оны 10-р сарын 26-нд Жүжигчин Латифийн хүү болон мэндэлж байжээ. 1988-1992 онуудад Багшийн сургуульд суралцаж төгсөж байжээ.

Түүний “Танилцъя охин минь”, “Нандин эрдэнэ”, “Миний нутгийн өглөө”, “Ондоо” зэрэг олон дуу зуун дамжин залуусын сонирхолд хөглөгдөн эгшиглэж байсан билээ. Л.Байзадагийн зохиосон олон дуу Монголын эстрадын дуучдын урын санд орж дуулагдаж ирсэн билээ.

Гэр бүл төрөл төрөгсдөд нь гүн эмгэнэл илэрхийлье.

“НҮБ-ын Ази-Номхон Далайн орнуудын Хөдөө аж ахуйн статистикчдын 29 дэх удаагийн хурал” 11-р сарын 22-25-нд Монгол Улсад зохион байгуулагдана. Хоёр жил тутамд зохион байгуулдаг энэхүү хурлыг НҮБ-ын Хүнс, хөдөө ахуйн байгууллага болон Монгол Улсын Үндэсний статистикийн хороо, Гадаад харилцааны яам, ХХААХҮЯ хамтран зохион байгуулж байна.

“НҮБ-ын Ази-Номхон Далайн орнуудын Хөдөө аж ахуйн статистикчдын хурал” (APCAS)-ын түүхэнд энэ удаагийн хурал анх удаа цахим болон биечилсэн хэлбэрийг хослуулан зохиогдох юм.

Энэ удаагийн хурлаар байгаль орчин, мал амьтан, газар тариалан, ойн аж ахуй, загас, ан агнуур, хүнсний аюулгүй байдал зэрэг сэдвүүдийн хүрээнд бодлого, шийдвэрт шаардлагатай тоон мэдээллийг тооцоход олон улсын туршлага, шинэлэг арга аргачлалыг хэлэлцэх нь чухал ач холбогдолтой. Манай Улсын хувьд зайнаас тандан судлах арга зүйн туршилтыг газар тариалангийн статистикт ашиглах туршилт хийж байгаа билээ.

Мөн Цар тахлын энэ үед улс орон бүрт тулгамдаж буй асуудал, даван туулж байгаа сайн туршлага, Тогтвортой хөгжлийн зорилтын шалгуур үзүүлэлтийн тооцоолол, хөдөө аж ахуйн статистикийн шинэчлэл зэрэг сэдвээр хамгийн сүүлийн үеийн мэдээ, мэдээлэл хүргэх юм.

Монгол Улс өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй, хүн ам харьцангуй цөөн, нүүдэлчин соёл уламжлалтай хот, хөдөө хосолсон амьдралын хэв маягтай. Хөдөө аж ахуйн салбарын ялангуяа малын тоон мэдээллийг 1918 оноос эхлэн цуглуулсан, мал тооллогыг жил бүр зохион байгуулдаг. Мөн газар тариалангийн салбарын мэдээллийг албан ёсны статистикийн дагуу жил бүр тооцон гаргадаг бөгөөд Хөдөө аж ахуйн тооллогыг 2022 онд зохион байгуулахаар бэлтгэж байна. 10 жил тутамд зохион байгуулдаг энэхүү тооллогын бэлтгэл ажлыг хангаж байгаа энэ цаг үед тус хурлыг манай улс хариуцан зохион байгуулж буй нь онцгой ач холбогдолтой.

Улс орнууд хөгжлийн замаа тодорхойлохдоо байгаль орчинд ээлтэй, экосистемийн тэнцвэрт байдлыг хадгалсан, үр өгөөжийг нь өнөө болон ирээдүй хойч үе хүртэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн, аж амьдралын чанарыг сайжруулахад чиглэсэн, судалгаанд суурилсан бодлого боловсруулах шаардлага өдрөөс өдөрт нэмэгдэж байна.

Хөдөө аж ахуйн салбарыг манай улс хөгжлийн түлхүүр салбар гэж үздэг. Энэ хүрээнд хөгжлийг хэмжих шалгуур үзүүлэлтүүдийн илүү богино хугацаанд гаргасан, нарийвчилсан тоон мэдээллийн эрэлт улам бүр нэмэгдэж байна.

“Тогтвортой хөгжлийн зорилго” болон “Алсын хараа 2050” хөтөлбөрүүдийн шалгуур үзүүлэлтийг тооцох, үнэн зөв, бодит мэдээллээр бодлого боловсруулагч нарыг хангахад статистикийн байгууллагын үүрэг нэмэгдэж байгаа өнөө үед нэгдсэн аргачлалаар НҮБ-ын харьяа байгууллага, тэр дундаа Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагатай нягт хамтран ажиллах шаардлагатай юм.

Иймд энэхүү хурлаар улс орнуудын хүнс, хөдөө аж ахуйн чиглэлээр баримталж байгаа бодлого, төлөвлөлтөд шаардлагатай тоон мэдээллийг бий болгох, тооцооны бодит байдлыг сайжруулах, гүнзгийрүүлсэн судалгаа боловсруулах зэрэгт бүсийн улс орнуудын туршлага, олон улсын нэгдсэн арга зүйг судалж, үйл ажиллагаандаа ашиглах боломжтой.

Санхүүгийн зохицуулах хорооноос зах зээлийн мэргэжлийн оролцогч байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, хөрөнгийн зах зээлийн зохицуулалтын орчинг олон улсын жишигт нийцүүлэн шинэчлэх, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний нэр төрлийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр бодлогын томоохон арга хэмжээнүүдийг үе шаттайгаар, цаг тухай бүрт нь авч хэрэгжүүлж байна. Үүний нэг болох “Компанийн өрийн хэрэгслийн бүртгэлийн журам”-ыг баталж, өнгөрсөн есдүгээр сараас мөрдөж эхэлсэн. Энэхүү зохицуулалтын хүрээнд хамгийн анхны нийтэд санал болгон гаргах өрийн хэрэгслийг бүртгүүлэх хүсэлтийг “Мобифинанс ББСБ” ХХК-аас гаргасны дагуу Хороо бүртгэсэн. Харин өнөөдөр тус компанийн олон нийтэд нээлттэйгээр санал болгон гаргаж буй өрийн хэрэгслийн арилжааны цан цохин ёслол боллоо. Ёслолын арга хэмжээнд Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга Д.Баярсайхан, Үнэт цаасны газрын дарга Б.Дөлгөөн, Хөрөнгийн биржийн гүйцэтгэх захирал Х.Алтай, Мобиком группийн санхүүгийн асуудал эрхэлсэн дэд захирал Б.Үнэнбат, “Өлзий энд Ко капитал” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Өлзийбаяр болон холбогдох бусад хүмүүс оролцсон юм.

Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга Д.Баярсайхан цан цохих ёслолыг нээж хэлсэн үгэндээ “Хорооноос компанийн бондын анхдагч болон хоёрдогч зах зээлийг хөгжүүлж, банкны зээлтэй өрсөлдөхүйц санхүүжилтийн тогтолцоог бий болгох, олон улсын жишигт нийцүүлэх чиглэлээр “Компанийн өрийн хэрэгслийн бүртгэлийн журам”-ыг баталсан. Уг журмаар компанийн өрийн хэрэгслийг хувьцааны бүртгэлтэй адилтган авч үзэж байсныг засаж, тодорхой шаардлага хангасан бонд гаргагчийн нийтэд санал болгон гаргах бондыг хялбаршуулсан горимоор богино хугацаанд бүртгэх, өрийн хэрэгслийг үе шаттайгаар гаргах, дотоодын аж ахуйн нэгжүүд “Ногоон бонд” гаргах, аж ахуй нэгжүүд цаг хугацаа, зардал хэмнэж, богино хугацаанд санхүүжилт татах боломжуудыг бүрдүүлсэн.

“Мобифинанс ББСБ” ХХК нь энэхүү журмын хүрээнд өрийн хэрэгслээ бүртгүүлсэн анхны компани бөгөөд анхдагч зах зээлийн арилжааг андеррайтерийн компани зохион байгуулснаараа онцлогтой. Өнгөрсөн гуравдугаар сард “Сэндбокс зохицуулалтын орчны журам”-ыг баталснаар бий болсон сэндбоксын зохицуулалтын орчин дахь анхны бүтээгдэхүүн болж, өрийн хэрэгслийн анхдагч зах зээлийн арилжаагаар нэг тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг амжилттай татан төвлөрүүлсэн байна. Өрийн хэрэгслийн анхдагч зах зээлийн арилжааг Монпэй аппликейшн /Monpay/ ашиглан шинэлэг байдлаар зохион байгуулсан нь 2017 онд Үндэсний төлбөрийн системийн тухай хууль батлагдсанаас хойш цахим мөнгөөр үнэт цаас худалдан авч буй анхны тохиолдол” гэдгийг онцоллоо.

Төрийн албаны ерөнхий шалгалт улс орон даяар өчигдөр эхэлсэн бөгөөд энэ сарын 22-н хүртэл долоо хоног үргэлжилнэ. Шалгалтад нийт 9211 иргэн оролцохоор бүртгүүлснээс нийслэлд 4485 иргэн шалгалтад орж буй юм. Энэ удаагийн төрийн албаны ерөнхий шалгалт урьд өмнөх шалгалтаас ямар өөрчлөлт орсон талаар Төрийн албаны зөвлөлөөс мэдээлэл хийлээ.

Төрийн албаны зөвлөлийн Сонгон шалгаруулалтын газрын дарга Т.Сосорбарам:

-Урьд нь төрийн албаны шалгалтыг авахдаа тодорхой нэгэн ажлын байр зарлаж, түүний дагуу хүмүүс бүртгүүлэн шалгалт өгдөг байсан бол 2019 оноос хэрэгжиж эхэлсэн Төрийн албаны тухай хуулиар ерөнхий болон тухайн албан тушаалын тусгай шалгалт гэсэн хэлбэртэй болсон. Төрийн албаны ерөнхий шалгалтад төрийн албанд анх орох гэж буй дээд боловсролтой, ял шийтгэл эдэлж байгаагүй, сэтгэцийн хувьд эрүүл, Монгол Улсын иргэн хүсэлтээрээ бүртгүүлж өгнө. Шалгалтын босго оноо давсан иргэд төрийн албаны нөөцөд ордог бөгөөд нөөцөд орсон иргэд тусгай шалгалт өгч тухайн албан тушаалд өрсөлдөх эрх зүйн зохицуулалттай болсон. Нөгөөтээгүүр сонгон шалгаруулалт цахимжаад байгаа мөртлөө энэ сонгон шалгаруулалт тийм хүнд зориулагджээ гэсэн гомдол гарсаар байсан. Яагаад гэвэл, нэг аймгийн 10 сумын Тамгын газарт ажлын байр зарлахад 10 өөр шалгуур тавьдаг байсан. Зарим сумын иргэд наадах ажлын байр чинь манай сумын тэрэнд зориулсан шалгуур байна гэж танихаар. Тэгж өөрчлөх эрх нь томилох эрх бүхий албан тушаалтанд байсан бол шинэчилсэн хуулиар албан тушаалын тодорхойлолтыг заавал Төрийн албаны зөвлөлөөс зөвшөөрөл авдаг, ажилласан жилийн шалгуурыг заагаад өгчихсөн учраас хэн нэгэн хүнд зориулсан албан тушаал байхгүй болсон. Төрийн албаны зөвлөл өнөөдөр 22 мянга гаруй албан тушаалын тодорхойлолтыг хянаж, батлаад явж байна. Шинэ хуулийн хүрээнд 2019-2021 онд төрийн албаны ерөнхий шалгалтад 38 204 хүн орж, 8190 хүн тэнцсэн байна гэлээ.Түүнчлэн шалгалтын агуулга, сорилыг шалгахдаа тухайн хүний хууль эрх зүйн мэдлэг, Монгол Улсын түүх, нийгэм, соёлын мэдлэг, асуудал шийдэх, багаар ажиллах чадварыг дүгнэх 1000 гаруй сорилыг шинэчлэн боловсруулсан. Төрийн албаны зөвлөл Шинжлэх ухааны академи, төслийн зөвлөхүүд, эрдэмтэн докторуудын тусламжтайгаар боловсруулсан сорилыг албан тушаал бүрд тохируулан боловсруулсан. Дээр нь төрийн албаны хоёр шатны шалгалт цахимжсан. Иргэд шалгалтад бэлтгэх боломжийг бүрдүүлж чадсан гэлээ.

НЗДТГ-ын Төрийн захиргааны удирдлагын хэлтсийн дарга Ү.Ганболд:

-Энэ удаагийн төрийн албаны ерөнхий шалгалтад орохоор нийслэлийн хэмжээнд 4485 иргэн бүртгүүлсэн. Нийслэл дэх Төрийн албаны салбар зөвлөлөөс шалгалтын бэлтгэлийг ханган ажиллаж байна. Шалгалтын байр, техник хэрэгсэл, сүлжээ, бусад аюулгүй байдал, цар тахлын халдвар хамгааллыг сахиулах ажлыг 14 хоногийн өмнөөс эхлүүлсэн. Энэ ажилд Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ ТӨХК, Нийслэлийн Мэдээлэл технологийн газар, Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газар гэхчлэн мэргэжлийн байгууллагын 80 орчим албан хаагч хамтран ажиллаж байна. Шалгалт хооронд болон шалгалтын дараа голомтын халдваргүйтгэл хийж байгаа хэмээн мэдээллээ.

Нийслэлийн Онцгой байдлын газарт өнгөрсөн долоо хоногт гал түймрийн 39, аврах ажиллагааны хоёр дуудлага бүртгэгдсэн байна.

Дуудлагын дагуу Гал түймэр унтраах, аврах ангиудын алба хаагчид үүрэг гүйцэтгэн, дөрвөн иргэний амь нас, иргэн, аж, ахуйн нэгж, байгууллагын 5.2 тэрбум төгрөгийг авран хамгаалжээ.

Гал түймрийн дуудлагын тоо нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 7.8 хувиар өссөн үзүүлэлтэй байна гэж нийслэлийн Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.

Өнөөдөр өглөө /2021.11.16/-ний байдлаар дэлхийн хэмжээнд коронавирусийн халдварын бүртгэгдсэн тохиолдлын тоо 253,877,216 болж нэмэгджээ.

Дэлхий дахинд “КОВИД-19”-ийн халдвар дэгдэж эхэлснээс хойш 5,107,169 хүн нас баржээ.

“КОВИД-19”-ийн халдварын 20 сая гаруй тохиолдол бүртгэгдсэн орнуудад мөн л АНУ, Энэтхэг, Бразил улсууд орсон хэвээр байна.

Халдвар авсан болон нас барсан хүмүүсийн тоогоор АНУ тэргүүлж, “КОВИД-19”-ийн халдвар авсан 47,221,549 хүн бүртгэгджээ. Харин нас барсан хүний тоо 764,363 болжээ.

Халдвар авсан хүний тоогоор хоёрдугаарт Энэтхэг орж, “КОВИД-19”-ийн батлагдсан тохиолдлын тоо 34,456,401 болж, тус улсад коронавирусийн халдварын улмаас нас барсан хүний тоо 463,852 болж нэмэгджээ.

Коронавирусийн тархалтаар дэлхийд гуравдугаарт Бразил орж байгаа бөгөөд тахлын үеэр 21,960,766 тохиолдол бүртгэгдэж, үүнээс 611,346 хүн нас баржээ.

Дэлхийн хамгийн чухал үйл явдлуудын статистик мэдээллээр дагнасан “WorldMeter” порталын мэдээлснээр, даваа гараг /2021.11.15/-ийн өглөөний байдлаар дэлхийн 1 сая хүн амд ногдох нас баралтын түвшин 657.2 байна.

АНУ-д 1 сая хүн амд 2,352, Энэтхэгт 332, Бразилд 2,849 хүн нас баржээ.