Month: May 2021

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны Сургуулийн өмнөх боловсролын газраас Цэцэрлэгийн хүүхэд хамгааллын бодлогыг хэрэгжүүлэх үндэсний сургагч багш бэлтгэх сургалтыг энэ сарын 19-25-ны өдрүүдэд НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн дэмжлэгтэйгээр амжилттай зохион байгууллаа.

Энэ удаагийн сургалтад 21 аймаг, 9 дүүргийн 152 багш, удирдах ажилтнууд хамрагдаж цэцэрлэгийн хүүхэд хамгааллын бодлогыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр цэцэрлэг гэр бүлийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлж бэхжүүлэх үйл ажиллагааны шинэлэг, оновчтой хувилбаруудыг туршин хэрэгжүүлэх болон цэцэрлэг, гэр бүлд хүүхдэд ээлтэй харилцааны таатай орчныг бүрдүүлж ажиллах онол-арга зүйд суралцаж “үндэсний сургагч багш” боллоо. Түүнчлэн сургагч багш нар цэцэрлэг, орон нутгийн түвшинд бага насны хүүхэд хамгааллын асуудлаар мэргэшсэн багийг байгуулах, тасралтгүй үйл ажиллагааг хангаж ажиллах талаар баримт нотолгоонд суурилсан мэдлэг, туршлагаас суралцлаа.

Цэцэрлэгийн хүүхэд хамгааллын бодлогыг хэрэгжүүлэх, хэрэгжилтийг дэмжих үндэсний сургагч багш бэлтгэх сургалтын агуулга, арга зүйг МУБИС-ийн Нийгмийн ажил, аргазүйн тэнхимийн багш нар Боловсролын Хүрээлэн болон БШУЯ-ны СӨБГ-ын мэргэжилтнүүдийн оролцоотой боловсруулсан нь сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллагын орчин үеийн хөгжлийн чиг хандлагад нийцсэн, салбарын хэтийн болон ойрын зорилтуудыг ханган хэрэгжүүлэхэд үр дүнтэй болохыг сургалтад оролцогчид хэлж байлаа.

Үндэсний сургагч багш нар сурч мэдсэн бүхнээ ажил хэрэг болгохын зэрэгцээ 2021-2022 оны хичээлийн жилд цэцэрлэгийн хүүхэд хамгааллын бодлогын хэрэгжилтийг дэмжих сургалтыг аймаг, дүүргийнхээ цэцэрлэгүүдийн нийт багш, ажилтнуудад зохион байгуулна.

Улсын хэмжээнд өчигдрийн байдлаар, “КОВИД-19”-ийн эсрэг вакцины I тунд 1 841 111 хүн буюу 89.1 хувь нь, II тунд 888 872 хүн буюу 423 хувь дархлаажуулалтад хамрагдаад байна.

Вакцинжуулалт эхэлснээс хойш нийслэлийн 18-аас дээш насны иргэдийн 99 хувь буюу 943 4921 хүн I тунд, 66.9 хувь буюу 637 788 хүн II тунд хамрагджээ. Орон нутагт I тунг 897 619 хүн, II тунг 251 084 хүн тариулаад байна.

Улсын хэмжээнд 197 мянган га-д үр тариа, үүнээс 191 мянган га-д улаанбуудай, 7.2 мянган га талбайд төмс, 1.8 мянган га талбайд хүнсний ногоо, 2.2 мянган га талбайд малын тэжээл, 5.7 мянган га талбайд тосны ургамал, нийтдээ 216 мянган га талбайд тариалалт хийснээр улсын хэмжээний үр тарианы тариалалт 50.8 хувьтай байна.

Үүнээс улаанбуудайн тариалалт 52 хувь, төмс 40 хувь, хүнсний ногоо 23 хувь, малын тэжээл 2.3 хувь, тосны ургамал 14 хувьтай байна.

Хаврын тариалалтад зориулан Хөдөө аж ахуйг дэмжих сангаас хүсэлт гаргасан 469 иргэн, аж ахуйн нэгжид 11.3 мянган тонн улаанбуудайн үрийг 20-30 хувийн урьдчилгаатай, 246 тонн шатахууныг нь 50 хувийн урьдчилгаатай, 20.5 тонн ургамал хамгааллын бодис, бордоог 30 хувийн урьдчилгаатай зээлээр олгоод байна.

“Хүнсний ногоо” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд “Өрхийн тариалан” хөдөлгөөн өрнүүлж тариалах талбай, хураан авах ургацын хэмжээг нэмэгдүүлэн, хангамжийг тогтворжуулах зорилгоор улсын төсвийн 1.89 тэрбум төгрөгийн хөрөнгөөр 10 нэр төрлийн 176 тонн ил талбайн болон хүлэмжийн ногооны үр худалдан авч, ногооны үрийн үнийг 80 хувиар хөнгөлж тариалан бүхий иргэн, аж ахуйн нэгжид олгосон.

БОРОО, НОЙТОН ЦАС ОРЖ СЭРҮҮСЭХИЙГ АНХААРУУЛСААР БАЙНА

Энэ жилийн 4, 5-р сард бороо, нойтон цас орж хүйтэн сэрүүн байгаагаас хаврын тариалалтын ажил 4-5 хоногоор оройтож эхэлсэн. Хаврын тариалалт 5-р сарын 5-наас эхэлж таримлын төрлөөсөө хамаарч 6-р сарын 10 хүртэл үргэлжилдэг. Өнөөдрийн байдлаар тариалангийн ихэнх бүс нутагт үр тарианы таримлын соёололт жигдэрч -3-4 хэмийн хүйтнийг даах хэмжээнд хүрсэн.

Энэ 7 хоногт ихэнх нутгаар бороо, нойтон цас орж сэрүүсэх төлөвтэй байгааг цаг уурын байгууллагаас мэдээллээ. Тиймээс хүнсний ногоо тариаланчид та бүхэн цаг агаарын төлөв байдал, орж буй хур тунадасны хэмжээ, өдөр шөнийн температурын хэлбэлзлийг сайтар тооцож үрслэгийг ил талбайд шилжүүлэн суулгах ажлыг эхлүүлэхийг мэргэжилтнүүд зөвлөж байна гэж ХХААХҮЯ-наас мэдээлээ.

Нийслэлийн Хүүхдийн төлөө зөвлөлөөс 2017 оноос эхлэн жил бүрийн тавдугаар сарын сүүлийн долоо хоногийн лхагва гаригийг нийслэлийн “Хүүхдээ сонсох өдөр” болгохоор шийдвэрлэсэн.

Тэгвэл энэхүү өдөр өнөөдөр тохиож байна. Хүүхдийн оролцох эрхийг хангах, хүүхэд өөрийн эрх, ашигт нөлөөлж байгаа аливаа асуудлаар шийдвэр гаргах үйл явцад сайн дурын үндсэн дээр оролцох бололцоог бий болгохын тулд тус өдрийг санаачилжээ. Энэ ч хүрээнд хүүхдийн тоглоомын талбайн стандартыг бий болгосон байна.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар “Хүүхдээ сонсох өдөр”-ийг тохиолдуулан нийслэлийн есөн дүүргийн хүүхдүүдийн төлөөлөл болон Хүүхдийн элч нартай уулзлаа. Энэ үеэр Хотын дарга “Хүүхдэд ээлтэй Улаанбаатар хот болгохын төлөө хичээнгүйлэн ажиллана. Хүүхдийн ирээдүй сүүдэргүй, аюулгүй байх ёстой. Энэ хүрээнд НЗДТГ, НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтран “Хүүхдэд ээлтэй хот, орон нутаг” хөтөлбөрийг Улаанбаатар хотын хэмжээнд хэрэгжүүлэхээр болж, хамтын ажиллагааныхаа эхлэлийг тавиад байна. Цаашид хүүхдэд ээлтэй хот байхад анхаарсан олон ажлыг зохион байгуулах болно” хэмээн хэлж, хүүхэд насныхаа мөрөөдлийг хүүхдүүдтэй хуваалцсан юм. Мөн тэрбээр хүүхдүүдэд “Зорилгоо зөв тодорхойлж, өөртөө итгэлтэй байж, бусдад тусалж, эх орондоо ихийг хийж бүтээгээрэй” гэж захилаа.

Дүүргийн хүүхдүүдийн төлөөлөл охидын үзлэг хүүхдийн эрхийг зөрчиж байгаа талаар хэлж, номын санд сурах бичгээс өөр төрлийн, танин мэдэхүйн ном ховор байдаг. Мөн дүүргүүдэд байдаг Усан спорт, сургалтын төвийг хүүхдэд хөнгөлөлттэй байхад анхаарахыг Хотын даргаас хүссэн юм. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар хүүхдүүдийн санал, санаачилгыг цаашдын ажилдаа тусгаж ажиллахаа илэрхийлж, хүүхдүүдэд сурлагын амжилт хүслээ.

“Хүүхдээ сонсох өдөр”-ийг угтан дүүрэг бүр хүүхдийн чуулганаа цахимаар зохион байгуулжээ. Улмаар хүүхдүүдийг төлөөлж, тэдний дуу хоолойг олон нийтэд хүргэх Хүүхдийн элч нараа дүүрэг бүр хүүхдийн чуулганаараа хэлэлцүүлж, сонгосон байна. Ийн өнөөдөр Хүүхдийн элч нар андгай өргөн, Нийслэлийн Засаг даргаас үнэмлэх, тэмдэг, батламжаа гардан авлаа. Тухайлбал, Сүхбаатар дүүргийн Хүүхдийн элчээр реппер Н.Цэцэнбилэг, Хан-Уул дүүргийн Хүүхдийн элчээр дуучин С.Гантогоо, Баянзүрх дүүргийн хүүхдийн элчээр “Positive Mongolians” төслийг санаачлагч Э.Дөлгөөн нар сонгогджээ. Хүүхдийн элч нар нь хүүхдийн сайн сайхны төлөө сайн дураар ажиллахаа илэрхийлсэн бөгөөд гурван жилийн хугацаатай ажиллах юм.

НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС

Бурхан багшийн их дүйчин өдрийг тохиолдуулан XIV Далай лам Монголчуудад зориулан сургаал айлдлаа. Түүний хэлсэн үгнээс онцлох хэсгүүдийг түүвэрлэн хүргэж байна.

Дээрхийн гэгээнтэн XIV Далай лам Данзанжамц: Төвд, Монголчууд маш онцгой барилдлагатай ард түмэн. Монголын номын нөхөд ихэнх нь Богд Зонховын шашныг шүтдэг хүмүүс юм. Тиймээс та бүхэн бурхан багшийн айлдварыг сайн санах хэрэгтэй. Бурхан багш айлдахдаа бид бүхэн өөрөө өөрийнхөө аврагч юм гэсэн байдаг. Сайн үйлийн дүнд амар амгаланг амсдаг. Муу үйл хийвэл зовлон ирнэ. Тэр зовлонгоос бурхан аврах боломжгүй. Тиймээс хүн өөрөө өөрийнхөө аврагч, өөрөө өөрийнхөө итгэл юм. Хэрвээ дотоод сэтгэлээ номхруулж чадвал бусдад муу үйл хийхээ болино.

Тиймээс сэтгэлээ засаж, номхруулахад олон шашин номлолоо айлдсан. Харин бурхны шашны хувьд сэтгэлийг засахад зөвхөн ерөөл айлдах нь нөлөө үзүүлдэггүй. Сэтгэлийг хямрааж, зовоодог зүйлийг таньж мэдэж уг үндсээр нь алга болгох хэрэгтэй. Зовлонгийн уг үндэс нь бидний сэтгэлийн уур хилэн, хүсэл шуналаас үүдэлтэй. Эдгээр нь би гэсэн хүчтэй бодлоос үүдэлтэй.

Хүн нийгмийн амьтан учраас миний амьдрал бусад нийгмээс хамааралтай юм. Нэгэнт хамааралтай учраас бусдыг хайрлах сайхан сэтгэлтэй байх хэрэгтэй. Бүхий л шашин энэрэл хайрыг номлодог. Хүүхдэд багаас нь Чойрын ном сургавал хурц ухаантай болдог. Монголчуудын хувьд их данхар толгойтой байдаг. Тиймээс та бүхэн энэ том толгойгоо ашиглах хэрэгтэй. Бурхны номыг шууд хүлээж авах уу эсвэл тайлбартай хүлээж авах уу гэдэг нь суралцагчдын сонголт байдаг. Монголын номын нөхөд ном үзэх тал дээр маш их анхаарал хандуулах хэрэгтэй байна. Суралцахгүйгээр дан ганц сүсэг бишрэлээр явдал үр дүнд хүрэхгүй. Мөн зарим тохиолдол багшийн айлдварыг шууд хүлээж авах нь учир дутагдалтай юм. Учир нь багшийн айлдсан сургааль номлолыг сайн судалж нягтлах ёстой. Үүнийг судлах боломж бий. Тиймээс Монголын номын нөхөд та бүхэн ном үзэх тал дээр анхаараарай.

Монголын сүсэгтнүүдийн хувьд ч гэсэн буддын гүн ухааны ном сурахыг дан ганц лам, хуврагын ажил гэж ойлгож болохгүй.

Хүн төрөлхтөн аз жаргалтай амьдрахын тулд өөрсдийн дотоод сэтгэлээ тольдох хэрэгтэй. Аливаа зүйлийг хоёр талаас нь сайтар судлах нь зүйтэй юм.

МИАТ-ийн хэлтсийн дарга ажилтнаа бейсболын төмөр цохиураар зодсон гэх бичлэг олон нийтийн сүлжээнд цацагдсан.

Уг бичлэгтэй холбоотойгоор МИАТ ТӨХК-аас мэдэгдэл гаргажээ.

Уг мэдэгдэлд “Цахим орчинд тархаад буй МИАТ ТӨХК-ийн Зорчигч үйлчилгээний хэлтсийн дарга С.Батсүхийн ажилтантайгаа зүй бус харьцаж буй үйлдэлд хариуцлага тооцож ажлаас нь чөлөөлж, хуулийн байгууллагаар шалгуулахаар шилжүүлж байгааг мэдэгдэж байна” гэсэн байна.