Завхан аймгийн Шилүүстэй суманд коронавирусийн батлагдсан халдварын голомтод ХӨСҮТ–өөс таван хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ажиллаж байгаа билээ. Тус суманд томилогдсон ХӨСҮТ–ийн мэргэжлийн баг коронавирусийн халдварыг сумын эмнэлэгт халдвар хамгааллын дэглэмийг баримтлан, орон нутгийн онцлогт тохируулан эмнэлэг дэлгэн эмчилсэн хамгийн анхны тохиолдол гэдгээрээ онцлог.
Бид Шилүүстэй сумын голомтод ажиллаж, хоёр өвчтөнөө эдгээсэн ХӨСҮТ–ийн халдварын их эмч Ч.Гантуултай ярилцлаа.
–Коронавирусийн халдвараар өвдсөн хоёр өвчтөнөө эдгээсэн танай багийнханд баяр хүргэе. Өмнө нь коронавирусийн халдвартай иргэдийг ХӨсүТ–д эмчилдэг байсан. Анх удаа хөдөө орон нутагт, тэр дундаа суманд коронавирусийг эмчиллээ шүү дээ. онцлог зүйл юу байв?
-Баярлалаа. Одоогийн байдлаар Завхан аймгийн Шилүүстэй суманд зургаан тохиолдол батлагдаж, хоёр нь бүрэн эдгээд байна. Бид халдвар авсан иргэдээ сумын эмнэлэгт эмчилж байгаа гэдгээрээ онцлог байх шиг байна. Сумын эмнэлэгт халдвартай хүнийг эмчлэх,ХӨСҮТ-д эмчлэх хоёр орчин нөхцөлийн хувьд ялгаатай. Наад зах нь гараа угаахдаа шууд крантнаас усаа гоожуулаад угаах боломж байхгүй шүү дээ. Гэвч бид анхнаасаа сумын эмнэлэгт ажиллана гэдгээ мэдэж байсан учраас бэлтгэл байдлаа сайн хангаж ирсэн.
ХӨСҮТ бол халдварт өвчин туссан иргэдийг хүлээж авах, эмчлэх тусгай объект. Харин энд сумынхаа эмнэлэг дотор хүнээ эмчилж байна гэсэн үг. Хэдийгээр орчин нөхцөл өөр байгаа ч манай багийнхан халдвар хамгаалалын дэглэмээ сайн баримталж, ХӨСҮТ-д хэрхэн ажилладаг байсан журмын дагуу ажиллаж байна даа. Би коронавирусийн халдварын голомтод зургаан удаа орж, ажилласан туршлагатай. ХӨСҮТ-д ямар арга барилаар ажилладаг яг түүн шигээ ажиллаж байгаа болохоор хүндрэлтэй асуудал гарахгүй байна.
–Яг ямар шалтгаанаар сумын төвд коронавирусийн халдвартай иргэнийг эмчлэх болсон юм бол?
– Коронавирусийн халдвар авсан иргэд нэг гэр бүл. Тухайн гэр бүлд хавдартай нэг иргэн бий. Тухайн иргэнийг зөөвөрлөх боломжгүй учраас ийнхүү суманд нь ирж ажиллах шийдвэр гаргасан. Тухайн иргэдийн хувьд гэрээсээ гараагүй учраас сумынхаа бусад иргэдэд халдвар тараагаагүй. Маш богино хугацаанд оношлогдсон учраас эрсдэл гаргахаас сэргийлж чадсан. Энэ бол манай багийнхны хамтын ажиллагаатай шууд холбоотой. Тус суманд ХӨСҮТ-ийн манай баг ажиллахаас гадна сумын болон Завхан аймгийн эмнэлгийн эмч, сувилагчид, аймгийн МХЕГ, ХӨСҮТ-ийн баг хамт олонтой хамтарч ажиллаж байгаа. Үүний үр дүнд халдвар тархахаас сэргийлж,халдварын голомтыг устгахаар ажиллаж байна.
–Ажиглан, тусгаарлах байранд байгаа таван хүний давтан шинжилгээний хариу гарсан уу?
-Шинжилгээний хариу сөрөг гарсан учраас ажиглах тусгаарлах байрнаас гарсан байгаа. Тэгэхээр ямартаа ч коронавирусийн халдвар хумигдана гэсэн итгэл дүүрэн байна.
–Халдвар авсан иргэдийн биеийн байдал болон сэтгэл зүй ямар байгаа вэ. Эдгэрсэн хоёр хүн хэд хоног эмчилгээ хийлгэсэн бэ?
-Халдвар эрт оношлогдсон учраас хөнгөхөн тусаж, эхний хоёр хүн нь 12 хоног эмчилгээ хийлгээд, бүрэн эдгэрч гэрийн тусгаарлалтад шилжээд байна. Одоогийн байдлаар гэр бүлийн хоёр хүн эдгэрч, дөрвөн өвчтөн эмчлүүлж байна. Эмчлүүлж байгаа нэг хүний биеийн байдал хүнд байгаа бөгөөд бусдынх нь сайжирч, хэвийн болж байгаа. Биеийн байдал нь хүнд байгаа иргэний хувьд 60 орчим насны иргэн. Тэрээр 2018 онд ходоодны хорт хавдар туссанаас үүдэн хавдар нь бусад эрхтэнүүддээ үсэрхийлсэн учраас биеийн байдал нь хүнд, хавсарсан өвчтэй байна. Бид шаардлагатай бүхий л арга хэмжээг авч, эмчилгээ хийж байна. Коронавирусийн халдвараар өвчилсөн гэр бүлийнхний хувьд 60-аас дээш насны хоёр, 30-аас дээш насны гурав, 6-8 насны хүүхэд нэг байна. Эмчлүүлж байгаа нэг иргэний хувьд анх биеийн байдал нь хүнд байсан. Тархи толгойны өвчтэй, огилт бөөлжилт ихтэй, хамраас цус гардаг гэх мэт шинж тэмдэг илэрч байсан. Одоо биеийн байдал нь сайжирсан. Удахгүй эдгэрэх байх аа.
–Хэн ч коронавирусийн халдвар авахыг хүсэхгүй шүү дээ. Тэр дундаа гэр бүлээрээ өвдөнө гэдэг амаргүй. Өвчтөнүүдийн сэтгэл санааны байдал ямар байна?
-Энэ өвчнөөр өвдсөн хүн цочролд орохоос өөр аргагүй. Дэлхий олон орны хүмүүс өвдөж, цаашлаад амь нас нь эндэж байгаа учраас эхний үед эмзэглэж, цочирдох нь аргагүй. Харин эмнэлэгтээ хэвтээд, эмчтэйгээ ярилцаж, шаардлагатай бүх төрлийн эмчилгээг хийлгэж байгаа болохоор өвчтөнүүдийн сэтгэл санаа харьцангуй тогтворжиж, дээрдсэн. Эхнээсээ эдгээд, эмнэлгээс гарч байгаа болохоор өвчтөнүүд “Эдгэрэх юм байна” гэсэн итгэлтэй болсон.
Анх сумын иргэд ч бас маш их түгшсэн байсан. Хэн ч байсан гэсэн сандрах нь тодорхой. Улаанбаатар хотод дотоодын анхны халдвар илрэхэд бид яаж хүлээж авч, иргэд хэрхэн сандралдаж байсныг мэдэж байгаа байх. Түүнтэй яг адилхан л зүйл болсон доо. Одоо халдварын голомт хумигдах хандлагатай, халдвар авсан иргэд эдгэрч байгаа болохоор санаа нь амарч байх шиг байна. Бидэнтэй хамт Завхан аймгийн Нэгдсэн эмнэлгийн дөрвөн хүний бүрэлдэхүүнтэй баг ажиллаж, туршлага судалж байгаа. Хөдөө орон нутгийн эмч нартаа туршлага болж байгаа гэдгээрээ бас онцлог байна.
–Цаашид коронавирусийн халдвар тухайн аймаг, суманд дахин бүртгэгдвэл ХӨСҮТ–өөс баг дуудах шаардлагагүй эмчлэх боломжтой юу?
-Коронавирусийн халдвар сүүлийн үед эрчимтэй нэмэгдэж байна. Тийм болохоор бид цаашид олон удаа сум орон нутагт ажиллах боломж хомс байх болов уу. Тэгэхээр хамтран ажиллаж байгаа орон нутгийн эмч, сувилагчид маань богино хугацаанд ч болов туршлагажаад чадвар суучихсан учраас цаашид айм-гийнхаа хэмжээнд эмчилгээ үзүүлэх боломжтой.
–Вирусийн голомтод ажиллаж байгаа болохоор гэрийнхэн тань санаа зовж байгаа байх даа?
-Одоо ч сурч байх шиг байна. Манай хоёр хүүхэд гэртээ байж сурч байгаа. Нөхөр улирлын чанартай ажил хийдэг болохоор ажилдаа явчихсан. Би халдвар гарснаас хойш анх удаа хөдөө орон нутагт ажиллаж байна. Энэ удаагийн ээлжинд гэр бүлийнхэн маань их санаа зовж байгаа бололтой байсан. Ер нь гэрээсээ хол ажиллаж байгаа хэн бүхэнд ар гэрийнхэн нь санаа зовж байгаа байх.Бид халдварын голомтод ажиллахдаа сарын дараа л гэр бүлийнхэнтэйгээ уулздаг. Энэ хугацаанд удахгүй эдгэнэ гэсэн итгэл дүүрэн эмчлүүлж байгаа өвчтөнийхөө итгэл найдвар, бидэнд өгч байгаа урмын сайхан үгсээр л тэтгэгдэж байдаг даа. Бид нэгэнт ард иргэдийнхээ эрүүл мэндийн манаанд үнэнчээр зогсох тангараг өргөсөн хүмүүс учраас ямар ч орчин нөхцөлд өргөсөн тангарагтаа үнэнчээр ажиллах ёстой гэж боддог.
–Та ХӨСҮТ–д ажиллаад хэр удаж байна вэ?
-Би халдварын эмчийнхээ чиглэлээр ажиллаад 28 жил болж байгаа. Харин ХӨСҮТ-д ажиллаад 11 жил болж байна. Энэ хугацаанд цар тахал, гоц халдварт өвчний үед хэрхэн ажиллах вэ гэдгээр бэлтгэгдэж байсан болохоор хүндрэл бэрхшээл бага байна.
П.БАТЗАЯА
