Month: March 2021

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас өнөөдөр хэвлэлийн хурлын үеэр Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Л.Болд Үндсэн хуулийн цэц улс төржиж, улс төрийн хараа хяналтад орох юм бол маш аюултай. Тэгэхээр үүний эсрэг өнөөдөр нийгмийн бүх салаа мөчир үгээ хэлж, өөрсдийнхөө байр суурийг илэрхийлэх цаг болсон. Бид ч мөн илэрхийлнэ. Үндсэн хуульд огт байхгүй үг, өгүүлбэрээр сонгуулийг урьдчилан хийх нийгмийн талцал явагдаж байгаа нь маш том ухралт гэдгийг онцлов.

Мөн тэрээр “1990 оноос хойш Үндсэн хуулийн бүх процесст би оролцож ирсэн. 1990 онд Үндсэн хуулийн хямрал болсон. Сүхбаатарын талбай дүүрэн ард түмэн цуглаж монголын төр засгийг өөрчлөх томоохон шаардлага тавьж байсныг та бүхэн мэднэ. Үндсэн хуулинд чөлөөт сонгууль явуулах өөрчлөлтийг 1990 онд оруулснаар монголын өнөөдрийн бүх шинэчлэл явагдаж байгаа. 1992 онд Монгол Улсын Ардчилсан Үндсэн хууль батлахад Ардын их хурлын депутат, Улсын Бага Хурлын гишүүн байсны хувьд бид өнөөдөр шударга байх, Монголд чөлөөт сонгууль явуулах нь манай нийгмийн хамгийн том үндэс суурь гэж үздэг. Бид үүний төлөө явж байсан.

Мөн 1999 онд Үндсэн хуулийн хямрал Үндсэн хуулийн цэцийн үйл ажиллагаанаас болж байсныг та бүхэн санаж байгаа байх. 1996 оноос хойш Ардчилсан нам анх удаагаа ардчилсан хүчний сонгуульд ялсны дүнг засахын тулд Засгийн газрын гишүүн, УИХ-ын гишүүнийг давхар хийж болох болохгүй тухай асуудлаар Үндсэн хуулийн цэц хоёр өөр шийдвэрийг богинохон хугацаанд гаргаснаар дөрвөн Засгийн газар солигдож, Монгол Улс Үндсэн хуулийн хямралд орж эргээд нэг намын дарангуйлал тогтож байсныг та бүхэн мэднэ.

Тэгвэл өнгөрсөн онд бид аргагүйн эрхэнд Үндсэн хуулийн мухардалд орж шударга ёсны хувьсгал, томоохон хөдөлгөөн хийж байж дахиад Үндсэн хуулиа өөрчилсөн. Энэ Үндсэн хуулийн өөрчлөлт 30 жил гажуудаж байсан ардчилалд байгаа алдаа дутагдалыг засахад чиглэгдсэн. Гэтэл өнөөдөр үүнийг мушгиж, Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт нь зөвхөн Х.Баттулга Ерөнхийлөгчийг дахиж сонгуульд оруулахгүй байх өөрчлөлт болгосон аль нэг улс төрийн хүчний бодлого руу хальтарч байгаа нь өөрөө маш аюултай.

Үүнийг бид бүгдээрээ байж байгаад баталсан. Ингэхдээ хэн нэгэн хүний, Монгол Улсын нэг ч иргэний сонгох сонгогдох эрхийг нь хязгаарлах асуудал тавигдаагүй. Ард түмэн сонгуулиа хийж байг л дээ. Ард түмэн сонголтоо хийж байг.

Өнөөдөр хэн нэр дэвших нь тодорхойгүй байхад ийм зохицуулалт, тохируулга хийж байгаа нь Монголын нийгмийг 30, 20, 10 жилийн өмнө хөтөлж байсан Үндсэн хуулийн хямрал руу дахиад түлхэж байна. Үндсэн хуулийн цэц ийм хямрал руу ард түмнээ түлхсэний цаана монголын ард түмэн хохирч байдаг. Өнөөдөр нөхцөл байдал маш ноцтой болж байна. Монголын ард түмэн 30 жилийнхээ ололт амжилт, ардчилсан тогтолцооныхоо үндсийг уландаа гишгүүлэхийг хүсэхгүй.

Үндсэн хуулийн цэц улс төржиж, улс төрийн хараа хяналтад орох юм бол маш аюултай. Тэгэхээр үүний эсрэг өнөөдөр нийгмийн бүх салаа мөчир үгээ хэлж, өөрсдийнхөө байр суурийг илэрхийлэх цаг болсон. Бид ч мөн илэрхийлнэ. Үндсэн хуульд огт байхгүй үг, өгүүлбэрээр сонгуулийг урьдчилан хийх нийгмийн талцал явагдаж байгаа нь маш том ухралт гэдгийг дахин хэлмээр байна. “Үндсэн хуулиа хамгаалцгаая” гэсэн мэдэгдлийг өнөөдөр та бүхэнд хэлмээр байна” гэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас өнөөдөр хэвлэлийн хурал хийлээ.

Хэвлэлийн хурлын үеэр Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга Ө.Шижир “Сүүлийн үед олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслүүдээр болоод байгаа үйл явдлуудын талаар олон нийтэд илт санаатайгаар худал мэдээлэл өгөх, хуурамч мэдээлэл түгээх гэх зэрэг явдал хэрээс хэтэрсэн хэмээн үзэж байгаа. Жишээ нь, Үндсэн хуулийн цэц дээр явж байгаа Ерөнхийлөгчтэй холбогдолтой асуудал нь та бүхний сайн мэдэж байгаачлан өнөөдөр хамгийн их яригдаж, бичигдэж байгаа сэдэв.

2021 оны хоёрдугаар сарын 10-ны өдөр Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн Д.Солонгоос Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт “ХҮН”-ын дарга болох УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд болон Д.Үүрцайх нарын гаргасан гомдол, мэдээллийн дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг өөрийн байр суурийг 2021 оны 2-р сарын 24-ний өдрийн дотор тодорхойлж, илэрхийлэх шаардлагатай байна гэсэн албан бичиг ирүүлсэн.

Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн Д.Солонгоос ирүүлсэн энэхүү албан бичгийн хүрээнд 2021 оны хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Үндсэн хуулийн цэцэд өөрийн биеэр очиж, байр сууриа илэрхийлсэн. Энэ бол ямар нэг байдлаар Үндсэн хуулийн цэцэд нөлөөлөх гэсэн, санаатай, зохион байгуулалттай үйл явдал биш, харин Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүний ирүүлсэн, байр суурийг тодруулах шаардлагатай тухай албан бичигт хариу өгөхтэй холбоотой байсан.

Гэтэл харамсалтай нь үүнийг илтэд мушгин гуйвуулах, эсвэл зохион байгуулалттайгаар өөр хэлбэрээр мэдээлэл түгээх, мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн нэр хүндэд халдах, Үндсэн хуулийн цэцэд дарамт шахалт үзүүлэх гэх мэт үйл явцууд сүүлийн үед ажиглагдах боллоо. Үүнийг бид байж боломгүй үйл явдал гэж үзэж байгаа.

Өнөөдөр Монголд улстөржих сэдэв маш олон байгаа. Харин ч Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болон Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар аливаа асуудалд илүү бодитой хандах үүднээс улс төрийн үйл ажиллагаа хийхгүй байгаа гэдгийг цохон тэмдэглэе. Ерөнхийлөгчийн сонгууль Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуульд заасны дагуу л явагдана. Үүнд хэн нэгэн хүнийг нэр дэвшүүлэх, дэвшүүлэхгүй байх тухай асуудал нь зөвхөн Үндсэн хуулиар хязгаарлагдах асуудал биш ээ гэдгийг та бүхэнд хэлье. Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт болон аливаа бусад хуулийг улс төрийн зорилгоор тайлбарлах, аливаа хуулийг мушгин гуйвуулах, улс төржүүлэх гэх мэт үйл явдлууд сүүлийн үед маш ихээр, зохион байгуулалттайгаар, тасралтгүй, зогсолтгүй үргэлжилж байна. Иймээс иргэд, олон нийт, та бүхнийг мэдээлэлд бодитой хандах, мөн өөрсдийнхөөрөө боловсруулалт хийж байгаасай гэж хүсье.

2021 оны гуравдугаар сарын 19-ний өдөр буюу өнгөрсөн Баасан гаригт Үндсэн хуулийн цэцийн Бага суудлын хуралдаан болдгоороо болж, үргэлжилдгээрээ үргэлжилсэн байна. Үүнээс Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүдийн олонхын шийдвэрээр шийдвэр гарсан байна. Гэтэл үүнийг худал мэдээлэл болгон тараах, түгээх, олон нийтийг төөрөгдүүлэх гэх мэт үйл явцууд үргэлжилж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болон түүний Тамгын газрын зүгээс төвийг сахих байр сууринаас аливаа асуудалд хандаж байгаа. Та бүхэн санаж байгаа бол өнөөдөр УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хороогоор Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүнийг чөлөөлөх асуудлыг оруулж ирж байна. Гэтэл Үндсэн хуулийн цэцийн хоёр гишүүнийг алийг нь түрүүлж татах тухай хуулийн төсөлд өгүүлбэр байхгүй мөртлөө улс төрийн зорилгоор гэх юм уу, Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн Ш.Цогтоог нэн даруй чөлөөлөх ийм ажиллагааг яаравчлан явуулж байгааг харж байгаа байх. Үүнтэй холбоотойгоор Ерөнхийлөгчийн зөвлөхүүд болон Эрдэнэцогт багш өөр өөрийн байр сууриа илэрхийлэх болно” гэлээ.