Categories
мэдээ нийгэм

Зөвлөмж: Бага насны хүүхдийг ясны шөлөнд оруулахдаа юунд анхаарах вэ?

Монголчууд эрт дээр үеэс үр хүүхдүүдээ бүх улиралд хар цай болон ясны шөлөнд оруулж элдэв өвчлөлөөс сэргийлж ирсэн уламжлалтай. Тэгвэл хар цай болон ясны шөл ямар ач тустай болохыг товчхон хүргэе.

Үхрийн ясны шөл цус төлжүүлдэг. Хонины ясны шөл ясыг бэхжүүлдэг. Ямааны ясны шөл хорыг гадагшлуулдаг. Тэмээний ясны шөл нарны туяаны хордлогыг тайлдаг. Адууны ясны шөл шүүрэл булчирхайг тэтгэдэг тус тусын онцлогтой.

Хар цайнд хүүхдийг оруулах нь дараах ач тустай.

Хүүхдийг хар цайнд оруулах нь дархлааг маш сайн дэмждэг. Ялангуяа ханиад хүрэх гэж байгаа хүүхдийг гурван өдөр дараалаад хар цайнд оруулбал дархлаа сайжирч, эмчилгээний нөлөө үзүүлнэ. Хар цайг энгийн үеийнхтэй адил чанана. Чанасан цайгаа хэсэг хугацаанд хөргөж байгаад хүүхдээ 15 минут суулгана. Долоо хоногт нэг удаа суулгах бөгөөд нэг курс нь 5-6 удаа байхад болдог.

Хар цай болон ясны шөлний ач тус › АЗ ЖАРГАЛЫН ӨДӨР: III/20Хар цайнд оруулснаар:

•Хоолны шингэц сайжирна

•Арьсны нөхөн төлжилт сайжран боргошуу болно

• Таван цул эрхтэнд нөлөөлж дулаацна

• Цусны эргэлт нэмэгдэн дархлааны системийг дэмжинэ.

• Хөлсний сүв нээгдэнэ.

• Биеэс хорыг гадагшлуулна

Хонины ясны шөлөнд хүүхдийг оруулах нь дараах ашиг тустай.

Хүүхдээ орой унтахад нь хонины чөмөгний яс чанаад, шөлөнд оруулах сайн. Энэ нь хүүхдийн ядаргааг маш сайн тайлдаг. Шөлөнд оруулсны дараа хүүхдээ гадаа гаргахгүй байвал үр дүнтэй. Мөн дулаан хувцаслаад унтуулах хэрэгтэй. Салхи авахуулж болохгүй. 14 хоногт нэг буюу 3-4 удаагийнх нь нэг курс болохоос гадна:

.-Хий ядаргааг тайлна

-Хүүхдийн нойргүйдлыг багасгана

– Дархлааг дэмжин сайжруулна.

– Ханиад томуу, хатгаанаас хамгаална.

– Элдэв өвчнөөс хамгаална.

-Чийрэгжиж боргошуу болно.

Дараах тохиолдолд ясны шөлөнд оруулахыг хориглоно

-Хүүхэд халуунтай байх үед – 37 хэмээс дээш

– Хэт ядарч сульдсан үед

-Байнга хөлөрдөг үед

– Арьсны гадна ил шархлаатай

-Хүй нь цөглөж амжаагүй

– Хэт өлссөн

-Хэт цатгалан

-Хагалгааны дараа ясны шөлөнд оруулж байгаа тохиолдолд гам сайн барина. Орой унтахын өмнө оруулж, дааруулж болохгүй.

Өвлийн улиралд хүүхдийг адууны ясны шөлөнд оруулах нь тохиромжтой.

Адууны ясны шөлөнд оруулсан хүүхдүүдийг судалгаанд хамруулахад шөлөнд орсон хүүхдүүдийн амьсгалын замын өвчнөөр өвчлөх тохиолдол 10 хувь буурч, уушгины хатгалгаа өвчнөөр хүндрэх нь 3.5 дахин буурч уушгины хатгалгаа өвчнөөр нас барах тохиолдол буурсан үзүүлэлттэй гарчээ. Тиймээс өвлийн улиралд хүүхэд хатгаа авахаас сэргийлж адууны ясны шөлөнд оруулдаг байна.

Адууны шөлөө бэлтгэхдээ:

-2-3 литр усанд мах болон ясыг чанаж болгоод тосыг нарийн ширхэгтэй шүүлтүүрээр шүүж бэлтгэн, 60-80 хэмтэй бүлээн шөлөнд хүүхдээ 3-5 минут савандалгүй булхуулна.

Анхаарах зүйлс:

Шөлөнд оруулсны дараа хүүхдээ салхинд цохиулахаас болгоомжилж том алчуураар биеийг нь хучина. Ингээд 2-3 хоногийн зайтайгаар гурван удаа адууны тунгалаг шөлөнд хүүхдээ оруулснаараа уушгины хатгалгаа өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх бүрэн боломжтой.

Зуны улиралд хүүхдийг шар сүүнд оруулахад тохиромжтой.

Тэс сумын Эрүүл мэндийн төв хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүдийг хөнгөлөлттэй  үнээр сувилна

Зуны гурван сард хүүхдээ маш сайн чийрэгжүүлэх хэрэгтэй. Тухайлбал, элсэн дээр тоглуулах, шар сүүнд оруулах, гүүний саамыг цээжинд нь түрхээд наранд байлгах. Тарвага, адууны тосоор тослоод 11-12 цагийн наранд шарахаас эхлээд хүүхдийг чийрэгжүүлэх олон арга бий. Зуны улиралд айргаар арчаад байвал ядаж өвөлдөө хүүхэд ханиад томуу хүрэх нь бага байдаг. Мөн шар сүүнд оруулснаар хүүхэд тайвширч, арьсны харшил загтнааг багасган, цусан хангамжийг сайжруулж, тэжээл өгч, суурь өвчтэй хүүхдэд эмчилгээ болдог. Нийтдээ 5-7 удаа давтвал курс эмчилгээ болно.

Хэрэглэгдэх зүйлс: Сайтар шүүсэн шар сүү 5-10 л, алчуур 1 ш, хүүхдийн жижиг банн, чих бөглөх хөвөн, хутгаж хийх сав (0.5 л), өлгийдөж ороох даавуу хэрэг болно.

Харин шар сүүний температур нь 36-37 хэм байна. Хүүхдийн сэтгэл санаа тайван амгалан үед шар сүүнд оруулах нь зүйтэй.

Хүүхдээ шар сүүнд оруулахдаа:

– толгойноос эхлэн нүүрийг угааж хүүхдийн цочроог гаргана.

-Хүүхдийг 10-15 минут суулгана.

– Хүүхдийн биеийг угааж өгнө.

– Шар сүүг шавхарч, алчуураар арчина.

– Биеийг хаттал даавуунд өлгийднө.

– Хуурай болсон тохиолдолд хуурай даавуунд ороож унтуулна.

Хаврын улиралд хүүхдийг үхрийн ясны шөлөнд оруулахад тохиромжтой.

Үхрийн ясанд кальци ихээр агуулагддаг бөгөөд кальци нь магни, фосфортой нэгдэж ясыг бэхжүүлдэг. Төмөр нь магнитай нэгдэж цусны эргэлтийг сайжруулж цус төлжүүлэхээс гадна үс, арьс, хумс болон хүүхдийн биед шаардлагатай коллагенийг дээд зэргээр нөхдөг байна. Түүнчлэн хий ядаргааг тайлж тамир тэнхээ оруулахаас гадна үе мөч, ханиад томууг дарж эрч хүчээр тэтгэдэг байна. Мөн өсөлтийн шатанд дээрээ кальци, коллаген дутагдаж үе мөч нь өвдөж байгаа хүүхдийн хоол тэжээлд нэмж хэрэглэх тохиромжтой

Д.Баттогтох

Categories
гадаад мэдээ

Япон 7 мужид онц байдал зарлахаар төлөвлөжээ

Японы засгийн газар коронавирусийн тархалттай холбоотойгоор онц байдлыг дахин 7 мужаар өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна. Нийслэл Токио болон хил залгаа орших 3 мужид өнгөрсөн баасан гарагаас онц байдал зарлагдсан бол Осака, Киото, Айчи, Гифү тэргүүтэй 7 мужид ижил арга хэмжээг удахгүй авахаар байгааг Эн Эйч Ки мэдээллээ.

Онц байдлын хүрээнд иргэдийг шаардлагагүй тохиолдолд орон гэрээсээ гарахгүй байхыг уриалж байгаа юм. Зоогийн газар, бааруудыг аль болохоор богиносгосон цагаар ажиллах хүсэлтийг гаргажээ. Онц байдал хоёрдугаар сарын 07-ныг хүртэл мөрдөгдөнө.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

​ТҮҮХЧ Д.Анхбаярыг судлаач С.Сэргэлэн няцаав

“Сэргэлэн интернэшнл экспедишн” ТББ-ын тэргүүн С.Сэргэлэн 2000 жилийн тэртээ Хүннү төр зохиож ашиглаж байсан Хүн бичгийг тайлсан хэмээн олон нийтэд зарлаж, нийгэмд танигдсан хүн билээ. Нийгэм, соёл, бизнесийн салбарт тэнцвэртэй ажилладаг энэ эрхэм МУИС-ийн багш Д.Анхбаярт хандсан “Хичээл 1-6” гэсэн зургаан цуврал бичвэрийг нэгдүгээр сарын 12, 13-нд “Sergelen international expedition” пэйжид нийтэлжээ.

Нийтлэлд Туркийн талыг баримтлагч, тус улсад боловсрол эзэмшсэн эрдэмтэд хэрхэн эх түүхээ гуйвуулж, оюутан сурагчдын тархийг угааж буйг онцолсон байв. Тухайлбал “Янычар гэдэг нь yeniзeri буюу османы хэлээр шинэ цэрэг болно. Янычаруудыг Осман эзэнт гүрэн 8-16 насны загалмайтан хөвгүүдээс иж бүрдүүлж, тэднийгээ исламын сургаалд оруулж, цэрэг дайны мэдлэг чадварт сургаж байжээ. Янычаруудаар Осман эзэнт гүрэн хамгийн хэрцгий, балмад үйлээ үйлдүүлж байжээ.

Янычар гамбит нь Турк гамбитын нэг хэсэг бөгөөд монгол залуучуудаар өнөөгийн Хүн үндэстэн болох монголчуудын хэл, түүх соёлыг эвдүүлэхэд оршино. Янычар гамбит гэж монгол залуусыг Турк сургуульдаа элсүүлэн аваад, сургалтаараа тэдний ой тойноос үндэснийхэн үлдсэн охор санамжийг нь арилгаад, оронд нь өөрсдийнхөө зохиомол хөтөлбөрийг суулгасаар тэднийг өнөөгийн Хүн үндэстэн болох монголчуудын үндэсний ой санамжийг самууруулах үйлсдээ ашиглахыг хэлнэ” гэжээ. Тэрбээр үргэлжлүүлэн “2002 онд Түрэг судлалын тэнхим бий болсон цагаас хойш уг тэнхимийн оюутан залууст VI-VIII зууны Түрэг төр нь өнөөгийн монголчуудтай огт хамаагүй, VI-VIII зуунд хамрагдах хүн бичээс мөн монголчуудад огт хамаагүй гэсэн мэдээлэл тэдний ой тархинд суулгасаар байна. Тэдэнд, та нар манай дээдсийн бичээсийг зөвхөн эртний түрэг хэлээр ухна, зөвхөн Ц.Баттулга, Б.Аззаяа докторуудаар заалгана гээн мунхруулсаар байна.

Орлого бага өрхийн залуусыг үнэгүй Турк улсын их сургуульд сургаж доктор зэрэг олгосоор янычаруудын ахлагч нарыг тэд Турк орондоо сурган бэлтгэсээр өнөөг хүрэв. Арван жилийн дараа турк янычарууд манай түүх хэлний салбарын удирдах ажилтнууд болно. Тэд манай түүхийг Турк багш нарынхаа заасны дагуу бичиж үгүй хийнэ” хэмээн онцолжээ. Түүний дүгнэлтээр “Турк янычарын ахлагч гэж өвөг дээдсийнхээ нутаг орноос илүү Турк орныг хайрлагч, тэдний эрх ашгийг өнөөгийн Хүн үндэстэн болох монголчуудын эрх ашгаас илүү дээдлэгч Д.Анхбаяр мэтийн хүмүүсийг хэлдэг гэнэ. Ийнхүү нэгнээ буруутгах болсон шалтгаан нь МУИС-ийнТүүхийн тэнхимийн багш, Анкарагийн их сургуулийн докторант Д.Анхбаяр “Interview Mongolia” хуудсанд “Сэргэлэн интернэшнл экспедишн”-ийүйл ажиллагааг үгүйсгэсэн ярилцлага өгснөөс улбаатайр аж. Д.Анхбаяр түүхэн талаас Есөн угс Османы дээдэс байсан, Хадан бичээсийг “Сэргэлэн интернэшнл экспедишн”буруу ухаж байна гэх мэт Турк багш нарынхаа үзэл бодлыг өгүүлжээ. Харин үүнийг нь тус ТББ-ын тэргүүн С.Сэргэлэн “Д.Анхбаяр “Interview Mongolia” хуудаст 2020 оны хоёрдугаар сарын 23-нд өгсөн ярилцлагадаа эх сурвалж задалсангүй учир нь бүх эх сурвалжууд, түүхэн баримтууд Д.Анхбаярын өгүүлснийг эсрэгээр баталж байна” гээд хариу тайлбаруудыг бичсэн байна.

“Үндэстнийг үгүй хий гэвэл түүхийг нь үгүй болго, үр хойчсийг нь үгүй хий гэвэл бичиг үсгийг нь үгүй болго” гэх харийн гүрний түрэмгий бодлогыг нийтлэлийг бичигч сануулаад“МУИС-ийн Түүхийн тэнхим оюутнууддаа өнөөгийн Хүн үндэстэн болох монголчууд Хүн гүрэнтэй огт холбоогүй, Хүн гүрний зүүн өмнө хэсэгт оршиж байсан Дунхугийн хойчисоос монголчууд үүсэлтэй гэж эх сурвалжаар үл нотлогдох зүйлийг номлож байна. Цаад зорилго нь Орхон, Сэлэнгэ, Туул, Хануй, Хүнүй голын сав нутаг өнөөгийн монголчуудад огт хамаагүй, өнөөгийн Стамбулын туркүүдийн дээдсийх гэх ухагдахууныг өнөөгийн Хүн үндэстэн болох монголчуудын толгойд суулгахад оршино” гэсэн нь нэн ноцтой сонсогдоно.

Туркт боловсрол эзэмшиж, тус улсад 10-аад жил аж төрсөн доктор Д.Анхбаяр хөрш гүрний зөөлөн хүчний бодлогын аюулыг бидэнд сануулж, “шүгэл үлээсэн” хэмээн өөрийгөө онцолдог. Тэгвэл яагаад өөрөө улс үндэстнээ үгүйсгэсэн, эх түүхээсээ хальсан баримтыг энэ удаа ярив?

Судлаач С.Сэргэлэнгийн дараагийн нийтлэлд “Д.Анхбаяр Руни бичиг угаасаа турк бичиг, бичсэн хэл нь түрэг хэл гэжээ. Тэгвэл Руни гэдэг нь умард Европын хойд хэсгээс олдсон арамей бичгийн салбар бичгийг өгүүлнэ. Арамей бичиг нь Европт латин бичгээр шахагдаж үгүй болжээ. Европчууд уг бичгийг Руни буюу үл танигдах бичиг гэж хожим нэрлэжээ. Манай хүн бичигт европ руни бичигтэй төс ижил хэдэн үсэг байх боловч дуудлага нь өөр. Тэгэхээр манай бичгийг Руни гэж нэрлэж огт болохгүй. Арамей бичиг нь Ахменедийн гүрний үед Энэтхэгийн баруун хэсэг, Европ болон манай өвөг дээдэст иржээ. Хүн гүрэн өөрийн бичиг үсэгтэй байжээ гэдгийг Дунд орны “Давс төмрийн зөвлөлдөөн” эх сурвалжаас уншиж болно. Мөн Умард төрийн түүх Түрэг Тэлэ шастирт Түрэг төрийн бичгийг Ху (Хүннү) луугаа ижил гэж бичжээ. Энэ тухай өгүүлсэн болно.

Д.Анхбаяр аа! Таны хэлснээр угаасаа турк бичиг гэдэг нь цаг хугацааны хувьд огт таарахгүй байна. Манай Хүн бичиг нь Түрэг төр байгуулагдахаас 1000 орчим жилийн урьд бий болсон гийгүүлэгч ултай бичгийн систем болно. Өнөөгийн турк хэл нь араб, перс толь давамгайлж буй хэл болно. Өнөөгийн халхчуудын хэл нь хүн хэл болно. VI-VIII зуунд Өтүгэнд оршиж байсан Түрэг төрийн хүн амын дийлэнх нь Тэлэчүүд байжээ. Тэд Хүннүгийн хойчис болох тухай Умард төрийн түүх Түрэг Тэлэ шастирт бичжээ” хэмээн няцаасан байв.

Тэр ч бүү хэл “Туркт хамгаалагдсан түүхийн доктор зэргийг хүчингүйд тооцох нь зөв” хэмээн бухимдсан байлаа.Учир нь Д.Анхбаяр доктор“Түрэгийн түүхэнд ч тодорхой бичигдчихсэн байдаг. Хүннүгийн үед одоо гарч ирсэн, Хүннүгийн доторх аймгуудын нэг нь захиргаанд нь байсан Түрэг угсаатан” гэж тодруулсан байв. С.Сэргэлэн үүнд хариу болгон “Д.Анхбаяр аа! Юуны өмнө танд “түрэг угсаатан” гэдэг үгний утгыг тайлбарлая. Түрэг угсаатан гэдэг нь Түрэг гарал үүсэлтэй гэсэн утга. Та судлаач хүний амнаас гарах ёсгүй зүйл өгүүлэв. Яаж “Хүннүгийн доторх аймгуудын …захиргаанд Түрэг угсаатан байсан” байж болох вэ?

Эх сурвалж судлаачийнхаа хувьд танд Ашна овгийг үүсгэгчдийн дээд түүх, Ашна овог, Түрэг аймаг болон Түрэг төрийн үүх товч түүхийг дэлгэе.“Сэргэлэн Интернашионал Экспедишион” ТББ эх хэлнээ хөрвүүлсэн Умард төрийн түүх Түрэг Тэлэ-гийн шастирт “Ашна овог нь Өрнөд далай буюу Хөх нуурт НЭ II-III зуунд үүсжээ. Аажмаар хүчирхэг болж 500 өрхөө аван НЭ IV зууны сүүлээс V зууны эхээр Жужан төрийг дагажээ. Түрэг гэдэг нэр нь V зууны сүүлд үүсжээ. Түрэг угсаатан гэхээр V зуунаас хойш үүссэн этгээдүүдийг өгүүлнэ.

Д.Анхбаяр таны өгүүлснийг эргэж харцгаая: “Хүннүгийн доторх аймгуудын нэг нь, захиргаанд байсан Түрэг угсаатан”.

Яаж V зууны сүүлээр үүссэн Түрэг гэдэг нэр Хүннүгийн үед орших вэ? Эх сурвалж судлаач хүн өгүүлж буй өгүүлбэр болгоноо хянадаг. Учир нь эх сурвалж судлаачийн дотор мэдлэг оршино. Бид хэзээ ч Түрэг угсаатан Хүннүгийн захиргаанд байсан гэж хэлэхгүй. Ер нь Түрэг угсаатан гэж өгүүлэх нь манай ёсонд таарах эс таарах тухай хожим өгүүлнэ.

МУИС Түүхийн тэнхимийн багш, Анкарагийн их сургуулийн доктор Д.Анхбаяр та эх сурвалж судлахгүй бол ирээдүйн түүхчдийг сурган хүмүүжүүлэх эрхгүй.

Шинжлэх ухаанч гэж албан тушаалтныг эс хэлнэ. Шинжлэх ухаанч гэж шинжлээд ухааныг нь олдог нэгнийг өгүүлнэ.

Үндэстнийнхээ түүх, хэлээр харьд зэрэг хамгаалах нь үндэстний ой санамжид хортой. Өөрийн түүх, хэлээ харийн хүнээр заалгаж үл болно. Тэднээс зэрэг авч огт болохгүй. Аюул нь энэ” хэмээн судлаач С.Сэргэлэн бичсэн байв.

Түүхч, судлаачдын хооронд үүссэн мэтгэлцээн үүгээр дууссангүй. Хуудуутай судалгаа, бүрэн биш мэдээллээр ирээдүйн хойчийнхоо “тархийг угааж” талцуулан муудалцуулж байна хэмээн нэгнээ ч чичилсэн байлаа.

Монголд байгаа эрдэм шинжилгээний байгууллагууд бүтээлч мэтгэлцээн өрнүүлж, баримтаар няцааж, судалгаагаа нэг чигт оруулдаггүйгээс энэ мэт төөрөгдөл байнга үүсдэг бололтой.

Мэдлэг муугийн балаг даанч их. Хуумгай хандсан судалгаагаа далдалж, нийгэмд нэр нүүр олж, яваандаа салбарынхаа байгууллагын тэргүүн болох санаархалтай хэмээн зарим түүхч түүний тухай мэдэгдэх боллоо.

Эрдэм мэдлэгтэй эх түүхчид энэ улсад олон буй биз ээ. Залуусынхаа төөрөгдөл будилааныг эцэслэж, эрдмийн мэтгэлцээн өрнүүлэх цаг хугацаа хэдийнэ иржээ. Эс тэгвээс турхирдаг түүхч, талцуулдаг судлаачид нийгэмд мандаж, эх орноо хэд хуваахад бэлэн байгаа бус уу.

М.БАДАМ

Categories
мэдээ нийгэм

​Улсын хэмжээнд ачаа тээвэрлэлт 12 хувиар буурчээ

Улсын хэмжээнд бүх төрлийн тээврээр 2020 онд 60.3 сая тонн ачаа тээвэрлэсэн байна. Энэ нь өмнөх оноос 8.7 (12.6%) сая тонноор буурсан үзүүлэлт аж. Энэхүү бууралтад авто тээврээр тээсэн ачаа 10.4 (25.4%) сая тонноор буурсан нь голлон нөлөөлжээ.

Авто замын тээвэр

Авто тээврээр 2020 онд 30.5 сая тонн ачаа, давхардсан тоогоор 124.1 сая хүн тээвэрлэсэн нь өмнөх оноос тээсэн ачаа 10.4 (25.4%) сая тонн, зорчигчид 44.3 (26.3%) сая хүнээр тус тус буурсан байна.

Ачаа тээврийн бууралтад уул уурхайн бүтээгдэхүүний тээвэрлэлт 6.8 сая тонн буюу 20.2 хувиар, зорчигч тээврийн хувьд нийслэлийн тээврээр зорчигчид (давхардсан тоо) 40.4 (26.5%) сая хүнээр буурсан нь нөлөөлсөн байна. Харин 2020 оны 4 дүгээр улиралд, авто замын тээврээр тээсэн ачаа өмнөх улирлаас 3.2 (34.5%) сая тонноор өсөж, зорчигчид 11.2 (30.0%) сая хүнээр буурсан байна.

Төмөр замын тээвэр

Төмөр замын тээврээр 2020 онд 29.8 сая тонн ачаа тээвэрлэсэн нь өмнөх оноос 1.7 (6.0%) сая тонноор өсжээ.

Агаарын тээвэр

Агаарын тээврээр 2020 онд 2.5 мянган тонн ачаа тээвэрлэсэн нь өмнөх оноос 3.2 (56.0%) мянган тонноор буурсан байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Сууц өмчлөгчдийн холбоодод шалгалт хийнэ

Сууц өмчлөгчдийн холбоодод түвшин тогтоох үзлэг шалгалт явуулахаар болжээ.

Тодруулбал, сууц өмчлөгчдийн холбоод нь хууль тогтоомж, дүрмээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж буй эсэх, хууль тогтоомжийн дагуу байгуулагдсан эсэх, гишүүнчлэл, иргэдээс ирж буй дуудлага, гомдол санал, хүсэлтийг шийдвэрлэсэн байдал, СӨХ-ийн хураамж төлбөрийг тогтоосон байдал, хөрөнгө төвлөрүүлэлт, зарцуулалт, орчны тохижилт аюулгүй байдал, цахилгаан шатны засвар үйлчилгээ, хэвийн найдвартай ажиллагаа болон бусад чиглэлээр хяналт шалгалтыг явуулна.

Нийслэлийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй Сууц өмчлөгчийн холбоодод түвшин тогтоох үзлэг шалгалт явуулах, үнэлэлт дүгнэлт өгөх, цаашид авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний санал дүгнэлт боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Хотын Ерөнхий менежерийн 2021 оны 01 сарын 05-ны өдрийн тушаалаар баталсан.Тус түвшин тогтоох шалгалтыг батлагдсан удирдамжийн дагуу энэ оны эхний улиралд бүрэн явуулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд өчигдөр ажлын хэсгийн гишүүдтэй цахимаар хуралдаж үүрэг чиглэл өглөө.

Ажлын хэсэг нь Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар, Эрчим хүчний зохицуулах хороо, Хот суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалт үйлчилгээг зохицуулах зөвлөл, Хотын стандарт, орчны аюулгүй байдлын хяналт, зохицуулалтын газар, Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газар, Хот байгуулалт, хөгжлийн газар, Нийслэлийн өмчийн ашиглалт, удирдлагын газар, Дүүргүүдийн Засаг даргын орлогч нар, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газар, Улаанбаатар лифт НӨҮГ, Хувийн орон сууцны контор, Монголын сууц өмчлөгчдийн холбооны дээд зөвлөл зэрэг бүрэлдэхүүнтэй байна.

Categories
гадаад мэдээ

Коронавирусийн халдвар хамгийн хурдацтай тархаж буй орноор Ирланд улсыг нэрлэжээ

Ирланд улсад 6 долоо хоногийн хугацаатай хатуу хөл хориог арванхоёрдугаар сард сулруулсан. Энэ үед тус улсад коронавирусийн халдварын тохиолдол харьцангуй цөөн байсан хэдий ч сүүлийн үед тархац огцом нэмэгдээд байна. Оксфордын их сургуулийн тооцоогоор Ирландын нэг сая хүн тутамд дунджаар 1300 гаруй шинэ халдварын тохиолдол ногдож байна. 5 сая орчим хүнтэй Ирланд дахь халдвар бусад улс орныхоос хавьгүй өндөр байгаа юм.

Өнгөрсөн баасан гаригт гэхэд тус улсад 8000 гаруй халдварын тохиолдол бүртгэгджээ. Их Британид анх бүртгэгдсэн хувьссан коронавирус Ирландад бүртгэгдсэн нь халдварын тархац огцом нэмэгдэхэд нөлөө үзүүлсэн байх магадлалтай гэж үзэж байна. Үүнээс гадна шинэ жилийн баярын үеэр хөл хөдөлгөөн нэмэгдсэн нь Ирландад халдвар нэмэгдэх өөр нэгэн хүчин зүйл болсон байх магадлалтайг онцолжээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Ерөнхий сайд асан Ж.Эрдэнэбатын эхнэр Д.Тунгалаг: Хамтын шийдвэр гаргасан Ерөнхий сайд болгоноо хорьж, яллаад бид хөгжилд хүрэх үү

Монгол улсын Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн Жаргалтулгын Эрдэнэбатын гэргий Д.Тунгалаг ил захидал илгээснийг та бүхэндээ хүргэж байна.

-Шинэ он гарсаар 13 хоног өнгөрлөө. Ханийг минь УИХ-ын гишүүний эрх дуусгавар болоогүй, мөн УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшин сонгуулийн ажлаа хийж явахад нь хууль зөрчин хориод яг долоон сар болж байна.
Бид хоёр оюутны ширээнээс танилцан гэр бүл болж өнөөдөр гурван сайхан хүүхдийн ээж аав болон 28 жил амьдарч байна.

Энэ хугацаанд хань маань төрийн албанд жирийн мэргэжилтнээс газар хэлтсийн дарга, аймгийн дарга, салбар яамны сайд, түүнчлэн Монгол Улсын Ерөнхий Сайд хүртэл төрийн албанд хоёргүй сэтгэлээр 25 жил ажилласан. Миний хувьд төрийн ажлаа санаа зоволтгүй хийх бүх боломжоор хангахсан гэж хичээж ирсэн.
Улс төржихгүй, хий хоосон сайрхалгүй, амин хувийн эрх ашгийг хойш тавьж, хийж бүтээж зүтгэж ирснийг ханийн минь ажил хөдөлмөрийн зам мөр харуулдаг.

Сэлэнгэ нутгийн хөгжил дэвшилд оруулсан хувь нэмэр, санхүүгийн хүнд хэцүү асуудлуудыг шийдвэрлэж ирсэн, Ерөнхий сайд болоод дампуурал зарлах хэмжээнд байсан улс орныг хүлээн авч нэг жилийн дотор эдийн засгийг сэхээнээс гаргаж чадсан гээд улс орныхоо төлөө хоёргүй сэтгэлээр зүтгэж ирсэн. Тиймдээ ч өнөөдөр Монгол Улсын Их Хурлын гишүүнээр сонгогчдын итгэл хүлээн гурвантаа сонгогдоод байна.

Өнөөдөр Монгол Улс Үндсэн хуулиа баталсан өдөр.

Үндсэн хууль баталсан өдөртэй холбогдуулан би цөөхөн зүйл бичье. Аргагүй эрхэнд ханиа хоригдсоноос хойш хууль уншиж, хуульчидтай уулзаж, зөвлөгөө авч болоод байгаа зүйлийг судаллаа. Шүүхийн шийдвэр, шүүгчийн захирамж анхнаасаа биелэгдэхүйц байх нь уг шийдвэр шударга, хуульд нийцсэн байхын гол шалгуур болдог юм байна.

Ханиас минь анх “10 тэрбум төгрөгийн барьцаа байршуул” гэж шаардсан. Бидэнд байтугай Монголын маань зарим аймаг сумдад ч байхгүй ийм биелэгдэшгүй шаардлага, хугацаат болзол тулгасан нь анхнаасаа баривчлах л ганц зорилготой нь тэр үед хэн хүнд ойлгомжтой байсан. Шүүхээс түүнийг Ерөнхий сайд байхдаа гаргасан Засгийн газрын тогтоолоор нь буруутган ял оноосон байдаг. Тэр үед Өмнөговь аймагт Тост, тосон бумба, Сэлэнгэ Төв аймгийн хилийн заагийг дамнан оршдог Ноён уулын газар нутгийг байгалийн тусгай хамгаалалтад авсан.
Гэтэл урьд өмнө тэр газруудад олон компаниуд лиценз эзэмшиж байсан бөгөөд уг талбай дээр өмнө нь хийсэн ажил, хайгуулд зарцуулсан зардал зэргээ тооцож нэхэмжилдэг түүнийг нь хуулийн дагуу олгодог юм байна.
Тухайн үед улсын эдийн засгийн байдалтай уялдаад мөнгөн хэлбэрээр төлбөр барагдуулах боломжгүй учир дүйцүүлэх хэлбэрээр өөр газруудад талбай олгохоор шийдвэрлэсэн юм.
Энэ нь Монгол Улсын хууль, тогтоомжийг дээдэлж, Төрийн ажил уялдаа холбоотой, залгамж чанартай ажиллах, УИХ-аас гаргасан тогтоолыг Засгийн газар нь хэрэгжүүлдэг зарчмын дагуу хуулийн хүрээнд хийгдсэн байдаг.
ЗГ-ын тогтоол нь кабинетийн буюу хамтын зарчмын үндсэн дээр гаргадаг шийдвэр. Гэтэл хамтын шийдвэрийг нэг хүнд нялзааж шүүх шийдвэр гаргасан анхны тохиолдол нь энэ миний ханийн жишээ юм байна.
Хуульч нар болон тухайн үед хамтран шийдвэр гаргасан хүмүүс нь энэ тогтоолыг ямар ч хууль зөрчөөгүй гэдгийг баталдаг юм. Ер нь энэ мэтчлэн хамтын шийдвэр гаргасан Ерөнхий Сайд болгоноо хориод яллаад бид хөгжилд хүрэх бил үү.

Түүнийг дүүдээ газар өгсөн гэлцдэг. Гэтэл бодит байдал огт тийм биш, хуулийн дагуу дүйцүүлэхээр газар авсан арваад компаниудын нэг нь газраа худалдахад дүүгийнх нь компани бизнесийн зарчмаар худалдаж авсан байдаг. Үүнийг иргэд, хууль хяналтын байгууллага хууль бусаар өөртөө авсан мэтээр ташаа ойлгож байж магадгүй юм. Үнэндээ энэ нь тухайн компани ашигт малтмалын илэрцгүй болохоор нь худалдсан ийм л газар байдаг юм.
Бид ардчилсан соёлт нийгэмд амьдарч байгаа хэдий ч үр хүүхэд, эжий аав, элгэн саднаараа хамт яллагдан амьдын хагацлыг үзэж, хуудал хуурмагийг бие сэтгэлээрээ мэдэрч сууна. Гэхдээ үнэн эхнээсээ тодорч байгаа. Жишээ нь, миний нөхрийг гадныханд худалдчихсан гэж нийгмийн сүлжээгээр гүтгэсэн ХАРМАГТАЙН ордыг саяхан Засгийн газраас эдийн засгийн эргэлтэнд оруулахаар шийдвэрлэлээ. Энэ нь Хармагтайн ордыг зарсан гэх мэдээлэл худал болохыг баталж байгаа ба хуулийн зөрчил байхгүйг нотоллоо. Амьдралд ч, улс төрд ч нэг нэр, нэг нүүрэндээ багтаж явдаг, жудагтай, ноён нуруутай, олонтой, шударга, зарчимч явж ирсэн нөхрийнхөө үйл хэрэгт би эргэлздэггүй.
Хэрвээ үнэхээр гэмт хэрэг хийсэн, тэр нь нотлогдсон бол, ингэж олон олон хуулийг зөрчин байж бүр ӨМГӨӨЛӨГЧГҮЙГЭЭР ял оноох шаардлага байхгүй байсан байх аа гэж бодогдох юм.
Нийтээрээ нэг-амь болохын хувьд хамтдаа шоронд хоригдож байгаа манай гэр бүлийнхэн шударга ёс, хууль, үнэн ялагдаж байгаад харамсаж байгаа ч Хараат бусаар ажиллаж, шударга ёсны манаач байх Үндсэн хуулийн үүрэгтэй шүүх энэ алдаа хэлмэгдлийг залруулж шийдвэрлэнэ гэдэгт найдаж байна. Энд би гомдол ярихаас илүү хууль ёсыг уландаа гишгэж, улмаар Монгол төрийн чадавхийг дордуулах үр дагавартай үйлдлийг хийж буй хүмүүст харамсаж байна. Яагаад гэвэл миний ханийн хэлснээр ҮЙЛ нь бас, ҮР нь үлдэх хорвоод хүнээрээ байх шиг эрхэм чанар үгүй билээ.
Гэхдээ үнэн ялна гэдэгт итгэлтэй байна. Ардчилал, шударга ёс, хүний эрхийг хуулиндаа дээдэлсэн Монгол Улсад маань хүний эрхийн ноцтой зөрчлүүд гарч байгаад харамсаж, бид аргагүйн эрхэнд Олон улсын хүний эрхийн байгууллагуудад хүсэлт гарган хамтран ажиллаж байна.
Монгол Улсын ардчилсан Үндсэн хууль баталсан энэ өдөр би эмэгтэй хүний ааш, айдсаа нууж, төрийн зүтгэлтний гэргий гэдгээ санан тэвчиж, төрдөө итгэж, төрийн сүлдэндээ сүсэглэн залбирч үнэний өдөр ирэхийг хүлээж сууна.

Миний, ээжийн минь, үр хүүхдүүдийн маань итгэл сөхрөхгүй ээ, гэр минь эзгүйрч хоймор маань ханхайж, нүдэндээ нулимстай сэтгэлдээ гунигтай ч бид аавтайгаа хамт, ханьтайгаа хамт, хүүтэйгээ хамт элэг бүтэн инээлдэн суух цаг удахгүй ээ гэж итгэл тээн чимээ чагнан хүлээнэ.
Энэ хүнд өдрүүдэд бидэнтэй, шударга ёстой хамт байгаа бүх хүнд баярлалаа. Миний ханийн мөн чанар, үнэн сэтгэл, нутаг орон, төрт засгаа гэсэн чин сэтгэлийг үнэлж мэдэрч төрд төлөөлөх төлөөллөө болгон сонгосон ажилсаг хөдөлмөрч Сэлэнгэчүүддээ, мөн надтай хамт байж зовлонг минь нимгэлж үрсээсээ, ижий нараасаа, хань ижлээсээ нуун урсгах нулимсыг мань арчин ойлгож түшиж байсан найз нар, ах эгч дүү нартаа, мөн үнэнийг дэнслэн үзэл бодол, дуу хоолойгоо хүргэж байсан хэн бүхэнд талархаж байгаагаа илэрхийлж байна.
Монголын маань өрх бүр элэг бүтэн байж, бяцхан үрс нь инээд хөөрөөр дүүрэн аз жаргалтай, өрлөг ижий бүр сэтгэл нь амар амгалан байх болтугай.
Бидэн шиг мянга мянган төрдөө зүтгэсэн төрийн хүний ар гэр зовлон үгүй амгалан тайван байх болтугай.
Төр минь зүтгэсэн хүндээ Ээлтэй байг.

Categories
мэдээ нийгэм

“Богд-Хан” ууланд ноход гөрөөс барьж идсэн гэх гомдлоор 32 зэрлэг нохойг устгажээ

Иргэдийн зүгээс “Богд-Хан ууланд зэрлэг ноход гөрөөс барьж идээд байна” гэх гомдол холбогдох албанд ирүүлжээ.

Уг гомдлын дагуу Богд-Хан уулын дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргаанаас 2020-2021 онд Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт зэрлэг нохой, муурны устгал хийх эрх авсан “Өлтэй” ХХК-тай хамтран өнөөдрийн байдлаар 32 зэрлэг нохойг устгаад байна. Дээрх байгууллагаас өнгөрөгч 2020 онд Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт 8161 зэрлэг нохой, муур устгаснаас иргэд, байгууллагын 462 удаагийн дуудлагаар очиж, 1363 устгал хийжээ хэмээн Экологийн цагдаагийн албанаас мэдээллээ.



Categories
мэдээ нийгэм

Алслагдсан хороодын иргэд товчоодоор нэвтрэхдээ заавал PCR шинжилгээ өгөх шаардлагагүй боллоо

Регистрийн дугааргүй иргэний үнэмлэх

Улаанбаатар хотын шалган нэвтрүүлэх товчоодын цаана байрладаг буюу Баянзүрх дүүргийн 11, 20, Сонгинохайрхан дүүргийн 21, 32, Хан-Уул дүүргийн 13, 14, Чингэлтэй дүүргийн 19 дүгээр хорооны оршин суугчид болон тухайн хороонд үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж байгууллагын ажилтан, албан хаагчид шалган нэвтрүүлэх товчоодоор нэвтрэхдээ заавал PCR шинжилгээ өгөх шаардлагагүй боллоо.

Харин дээрх хороодын иргэд иргэний зорчих хөдөлгөөнийг хянах qr.ulaanbaatar.mn системд иргэний үнэмлэхний QR кодыг уншуулж нэвтрэх юм.

Өчигдөр Нийслэлийн Инноваци, технологийн асуудал хариуцсан төслүүдийн удирдагч Д.Ихбаяр, Нийслэлийн Зам, тээврийн асуудал хариуцсан төслүүдийн удирдагч Б.Одсүрэн, Нийслэлийн Мэдээлэл, технологийн газрын дарга О.Чинзориг болон албаны бусад хүмүүс Хан-Уул дүүргийн 13,14 дүгээр хороо болон “Тавантолгой”, “Өлзийт”, “Түргэн”-ий шалган нэвтрүүлэх товчоод дээр ажиллав. Энэ үеэр дээрх хороодын улсын бүртгэлийн ажилтан, мэдээлэл технологийн мэргэжилтнүүд болон товчоод дээр үүрэг гүйцэтгэж буй цагдаа, онцгой байдал, мэргэжлийн хяналтын алба хаагчдад дээрх системийг хэрхэн ашиглах талаарх заавар, зөвлөмжийг өглөө.

Энэхүү системийг ашиглан алслагдсан хороодын иргэд хот руу нэвтрэх ажлыг өнөөдрөөс нийслэлийн дөрвөн дүүрэгт хэрэгжүүлж эхэлсэн. Цаашдаа алсын буюу Багануур, Багахангай, Налайх дүүрэгт уг системийг нэвтрүүлж, иргэдийн зорчих хөдөлгөөнийг бүртгэж байх юм.

“Зайлшгүй хот руу нэвтрэх шаардлагатай иргэд оршин суудаг хорооны шуурхай штабт хүсэлтээ гаргаж бүртгүүлснээр товчоодоор орж гарах эрх нь нээгдэнэ.

Иргэд тухайн хороон дээр бүртгүүлэхдээ өөрийн зорчдог хувийн автомашины дугаарыг бүртгүүлж QR үүсгэж болно. Ингэснээр заавал иргэний үнэмлэхээ уншуулах шаардлагагүйгээр автомашины QR кодыг уншуулж зорчиж болно гэсэн үг.

Харин нийтийн тээврээр зорчигчид биедээ иргэний үнэмлэхээ зайлшгүй авч явах шаардлагатай. Авто тээврийн шалган нэвтрүүлэх товчоон дээр ажиллаж буй цагдаа, онцгой байдал, мэргэжлийн хяналтын алба хаагчид өөрсдийн гар утсаараа иргэдийн иргэний үнэмлэхний QR кодыг уншуулж хяналт тавина. Хяналтын үед иргэдийн хувийн мэдээлэл алба хаагчийн утсан дээр хадгалагдаж үлдэх боломжгүй” хэмээн Нийслэлийн Инноваци, технологийн асуудал хариуцсан төслүүдийн удирдагч Д.Ихбаяр хэлэв.

Categories
мэдээ цаг-үе

Хөвсгөл нуурын мөсөнд хагарал үүсээд байна

Хөвсгөл нуурын орчимд газар хөдөлсөнтэй холбогдуулан Хамгаалалтын захиргаанаас иргэдэд мэдээлэл сэрэмжлүүлэг хүргэх үүднээс Хөвсгөл нуурын баруун зүүн чиглэлд эргүүл хяналт шалгалтын ажлыг хийлээ.

1. Хөвсгөл нуурын баруун эрэг Хатгал тосгоноос 80 км, Ханх сумаас 160 орчим км-т Жиглэгийн амнаас Модон хүй аралын ойролцоо дрон нисгэн Хөвсгөл нуурын мөсний хагарал, нөхцөл байдлын зураглал хийлээ.
Баруун эрэг дагуудаа мөс шахагдсан. Мөсний зузаан 80-85 см байна.
2. Зүүн эрэг Загастай хүртэл ажиглалт хяналт хийхэд Алагцарын голын амны хэсгээр мөсөнд ихээр цууралт үүссэн, цууралтын зузаан 20-40 см байна. Бусад хэсгээр хөлдөхдөө хагарч хөлдөсний улмаас “орзон” ихтэй хөлдсөн байна.
3. Эгийн нолын гүүрний дээд хэсгээр газар хөдлөлтөөс үүдэн их хэмжээний ус түрж халиа үүсэн хөлдсөн байна. Гүүрлүү их хэмжээний мөс түрэгдсэн байна. Иймд гүүрэн дээгүүр анхаарал болгоомжтой зорчихыг сануулж байна гэж Хөвсгөл аймгийн Улсын Тусгай хамгаалалттай газрын Хамгаалалтын захиргаанаас мэдээллээ.

Газар хөдлөлтийн дараах Хөвсгөл нуур:

Мөс задарч хөлдсөн хэсэг

Мөс задраад хөлдсөн хэсэг

Зүүн эрэг Алагцар орчимд

Зүүн эрэг Алагцар орчимд


Модон хүй арлын баруун хойд хэсэг

Мөс хагарч ус гүйж хөлдсөн хэсэг

Нуурын эрэг дагуу мөс хашигдсан байдал

Нуурын эрэг дагуу шахагдсан байдал

Эгийн голын гүүр

Эгийн голын гүүр

Эгийн голын гүүрний хэсэг

Эгийн голын гүүрний доод хэсэг