Categories
мэдээ нийгэм

​Н.ЗАНДИ: НАЙЗ НАР МААНЬ “ЧИ ХЭД НАСЛАХ ГЭЖ ИНГЭДЭГ ЮМ БЭ” ГЭДЭГ Л ЮМ

Хөл хорионы үеэр хүмүүс жин нэмж, хийцгүйрч суугаа талаараа сошиалаар нэг зарлан улиглацгааж байхад 50 настай эгч маань өдөр бүрийг уйдах завгүй өнгөрөөж байв. Албан ажилтай хүн шиг өглөөний 6 цагт босож, гар утсаа өмнөө тавьж байгаад л дасгал хөдөлгөөн хийнэ. Төдөлгүй “даалгавраа хийж байна” гээд дэвтэр цаас дэлгээд суучихна. Гар утсаа ширтэж, бидний хөдөлгөөн бүрийг цагдаж, үглэх маягтай байдаг нь ч эрс багасав. Ер нь нүдний өмнө амьдралынх нь хэв маяг эрс өөрчлөгдөж, өмнө нь огт хийдэггүй байсан зүйлсээ хийгээд байдаг болчихлоо.

Өнөө өглөө “Та ингэхэд юу хийгээд байдаг юм бэ?” гэж хэрэгт дурлаадахлаа. Тэгтэл “Гэрээсээ сурч хөгжиж, эрүүлжиж байна. Гэтэл чи өөрийгөө хар даа. Хөл хорио эхэлснээс хойш лавтайяа 5 кг жин нэмсэн дээ. Харин намайг хар. Гэдэс жавхайгаад, нүүр гарын арьс хүртэл толийчихсон байгаа биз дээ?” гээд л жуумалзаж байна шүү. Тэр хэзээ ч худал хэлдэггүй, хийдэл гаргадаггүй хүн л дээ. Энэ удаа ч бас дэгсдүүлсэнгүй. Үнэнийг хэлэхэд цагаахан атаархал төрж, дэмий л дотогшоо өөрийгөө зэмлэв. Гэвч сэтгүүлч хүний сониуч зангаа барьж дийлэлгүй, аниагийн нууц руу нэвтрэхээр шийдлээ. Харин тэр надад амьдралын эрүүл хэв маягт сургасан багшийгаа зааж өгсөн юм. Ингээд хөл хориог боломж болгон ашиглаж, гэрээсээ ажиллаж, сурч хөгжиж, эрүүлжих, цаг мөчийг үр ашигтай өнгөрөөх арга туршлагаас нь уншигчидтайгаа хуваалцахаар Эрүүл мэнд, амжилтын коуч, анагаах ухааны доктор Н.Занди эмчтэй холбогдож, цөөн асуултанд хариулт авлаа.


-Өглөөний мэнд. Та өглөөг хэрхэн эхлүүлдэг вэ?

-Өглөө сэрээд хамгийн түрүүнд байгаа бүхэндээ талархаж сэтгэл дотроо залбирахын зэрэгцээ бүх хүнд сайн сайхныг хүсэн ерөөдөг. Өглөө бол хүний хамгийн нандин, үнэтэй цаг байдаг учир аль болох өөртөө цаг гаргаж, иог, бясалгалаа хийхийг хичээдэг.

-Таны бодлоор урт наслах нь чухал уу, эсвэл эрүүл, чанартай амьдрах нь чухал уу?

-Манай зарим найз надад “Чи хэд наслах гэж ингэдэг юм бэ, болиоч” гэдэг л юм. Тэгэхээр нь би “Хэд наслах нь чухал биш, харин амьдарч байх хугацаандаа хүн эрүүл саруул, эрч хүчтэй байж, санасан сэдсэн зүйлээ хийж, бүтээж амьдрах нь чухал” гэж хариулдаг. Бид хэрэглэдэг зүйлийнхээ чанарыг их эрхэмлэдэг. Үнэн хэрэгтээ бидний амьдрал өөрөө чанартай байх учиртай юм. Тийм ч учраас хүссэн зүйлээ хийж, өөрийгөө хөгжүүлж, өөрийн чаддаг мэддэг бүхнээ бусадтай хуваалцаж амьдрах нь миний амьдралын чанар, утга учир байдаг.

-Өглөө танд юу өгдөг вэ?

-Шинэ өглөө бүр надад баяр, талархлыг төрүүлдэг. Өглөө босоод иог, бясалгалаа хийчихэд тухайн өдрийн хамгийн гол ажлаа хийчихсэн юм шиг л сэтгэгдэл төрдөг. Төлөвлөсөн бусад ажил маань аяндаа л амжчих шиг санагддаг даа.

-Тэгвэл та бусдад юу өгөхийг хүсдэг вэ?

-“Энэ амьдралынхаа эзэн болсон хүмүүн бид өөрсдөө хамгийн чухал цөм нь юм. Та байгаа учраас таны гэр бүл, таны ажил төрөл, таны хамаатан садан, таны гэсэн бусад бүх зүйл байгаа учир энэ болгоныхоо гол цөм нь, утга учир нь болсон өөрийгөө хайрлаж, өөртөө цаг гаргаж, өөрийнхөө эрүүл мэнд, сэтгэл санааны байдалдаа анхаарал тавиасай. Тэгвэл эрүүл саруул, сэтгэл санаа нь өөдрөг хүн чинь эргэн тойрондоо сайн сайхныг л түгээнэ, гэр бүлээ хайрлана, ажил төрөл, сургууль соёлдоо ч илүү их амжилт дэвшлийг бий болгож чадна шүү дээ” гэж боддог.


-Бусдад өгч байгаа эрүүл мэнд, амьдрах ухааны маш том хөрөнгө оруулалтуудын тань нэг нь “Эрүүл амьдрал өглөөнөөс…” 21 хоногийн онлайн хөтөлбөр гэж харж байна. Өглөөг үр дүнтэй эхлүүлдэг туршлагаа бусадтай хуваалцаж буй энэхүү хөтөлбөрийнхөө талаар товч танилцуулна уу?

-Бид бүгдээрээ л гэр бүл, ажил төрөлтэй учир цаг зав хомс, хийхийг хүссэн зүйлээ тэр болгон амжуулаад байж чаддаггүй. Гэтэл өглөөний цагийг өөртөө гаргах боломж бараг бүх хүнд байдаг учир “Эрүүл амьдрал өглөөнөөс” хэмээх эрүүл мэндийн цогц хөтөлбөрөө санаачилсан. Хөтөлбөрт оролцож байгаа хүмүүс маань өглөө 6-7 цагт иог, амьсгалын дасгал, бясалгалыг хамтдаа хийж, 20-30 минут эрүүл мэндтэй холбоотой лекц сонсож, сонирхсон асуултандаа хариулт авдаг. Хүмүүс маань зөв дадлуудыг өөртөө бий болгож, 21 хоногийн турш гэрийн даалгавар хийж, багшдаа шалгуулан, санал зөвлөгөө авч байна. Оролцогчид маань нэгэн анги хамт олон болж, нэг нэгэндээ урам зориг өгч, нэг нэгнээсээ үлгэр дуурайл авч, маш сайхан халуун дулаан уур амьсгалыг бүрдүүлдэг. Тийм учраас хүмүүс маань хөтөлбөрийн үр дүнд маш сэтгэл хангалуун байгаа. Би ч хүмүүсийнхээ үр дүн, өөртөө бий болгож буй эерэг өөрчлөлт, зөв ухаарлыг хараад, тэднээрээ бахархаж сууна даа.

-Эхний 2 ээлж хичээллэж дуусаад 3 дахь ээлжийнхэн бүртгүүлээд эхэлсэн гэл үү. Сургалтанд хамрагсад маань эндээс ямар үр өгөөж хүртэв?

-Эхний хөтөлбөр маань өглөө бүр иог, амьсгалын дасгалтай байснаас гадна амьдралын зөв хэв маяг, амьдрах эрч хүчийг авах нөөцүүдийг хэрхэн ашиглах талаар лекцүүдээс бүрдэж байсан. Оролцогчид маань иог хийхийн хэрээр биеийн хөшингө арилж, уян хатан нэмэгдэж байгаагаа илэрхийлж байснаас гадна нойргүйдэх, сэтгэл санаа тогтворгүй байх, уурлаж уцаарлах, ядрах, өтгөн хатах зэрэг байдлаа ялж, шөнө сайхан унтаж амарч, сэтгэл санаа өөдрөг, амьдралын эерэг хандлагатай болж, өглөөд босоход ямар ч асуудалгүй болж байгаагаа хичээлийн явцад хуваалцаж байлаа. Мөн оролцогчдынхоо сэтгэгдлийг фэйсбүүк хуудсаараа дамжуулан хуваалцсан учир та бүхэн маань сонирхоод үзээрэй.

Хоёр дахь хөтөлбөрийн үеэр иог, амьсгалын дасгал, бясалгалаас гадна хий, шар, бадганы онол, хувь хүний өвөрмөц чанар, түүнтэй уялдуулан идээ ундаа, амьдралын хэв маягаа тохируулах зэрэг сэдвээр уншсан лекц маань хүмүүст Монголын уламжлалт анагаах ухааны талаар мэдлэгтэй болоход нь маш их дөхөм үзүүлж, их сонирхолтой, өгөөжтэй байлаа гэдгийг оролцогчид маань дуу нэгтэйгээр хүлээн зөвшөөрч байлаа. Хөтөлбөрийн үеэр гарсан хамгийн бодит үр дүн гэвэл нэгэн шавь маань 10 удаагийн хичээлийн дараа 5.5 кг жин хасаж, бие, сэтгэл нь хөнгөрч байгаа үр дүнгээ бусадтайгаа хуваалцсан байна лээ. Мөн 71 настай нэгэн эгч хөтөлбөрт маань хамрагдаж, амьдралын эрүүл зөв хэв маягт суралцахаас гадна өөрийнхөө хуримтлуулсан туршлага, амьдралын арга ухаанаасаа хуваалцсан 2 дахь ээлжийн ангийнхны дунд бас нэгэн халуун уур амьсгал нэмлээ. Харин гурав дахь удаагийн 21 хоногийн хөтөлбөр маань нэгдүгээр сарын 31-нд эхэлнэ. Тус хөтөлбөр мөн адил өглөө бүр иог, амьсгалын дасгал, бясалгалтай байхаас гадна Монголын уламжлалт ухаанд хоол ундыг хэрхэн авч үздэг, хувь хүн өөрийн өвөрмөц чанартаа хоол ундаа хэрхэн тохируулах, зөв хооллох зарчмууд гэсэн сэдвийн хүрээнд бэлтгэсэн лекцүүдээс бүрдэнэ.

Дэлхий дахинаа үүсэж буй ковидийн нөхцөл байдал, нийгэм эдийн засаг, хүмүүс гэрээсээ ажлаа явуулж байгаа зэрэг олон нөхцөл байдлыг харгалзаж үзээд байж болох хамгийн бага төлбөрөөр хөтөлбөрөө зохион байгуулж байна. Хөтөлбөрт оролцогчид маань хөтөлбөрөөс олж авч буй мэдлэг, туршлага, зөв дадлыг төлбөртэй харьцуулахын аргагүй байна хэмээн сэтгэгдлээ хуваалцаж байна. Хамгийн гайхалтай нь хөтөлбөрт оролцоод өөртөө цаг зав гаргаж, өөртөө хариуцлагыг бий болгож чадсан хүмүүсийн маань хичээл чармайлт, хором мөч бүхэн үр өгөөжөө өгч, олон сайхан эерэг өөрчлөлтийг бий болгож байгааг харах нь надад хамгийн их урам зоригийг өгч байна. Эмч мөн багш хүний хувьд аль болох гэртээ байж, шаардлагатай үед гадагш гарахдаа зөвлөмж, дэглэмийг дагаж, өөрийнхөө болон гэр бүлийнхнийхээ эрүүл мэндийг сахин хамгаалаарай гэж хэлэх байна. Та бүхэндээ эрүүл энхийг хүсье!

-Баярлалаа. Танд амжилт хүсье.

Categories
мэдээ нийгэм

Сүхбаатар дүүргийн IX хорооны зарим хэсэгт энэ сарын 30-ны 17:00 цаг хүртэл хөл хорио тогтоожээ

Сүхбаатар дүүргийн 9 дүгээр хороо, Тэлмүүн таур хотхоны 605 дугаар байранд оршин суух иргэнээс өчигдөр коронавируст халдвар батлагдсан.

Үүнтэй холбогдуулан дүүргийн Онцгой комисс өчигдөр 16:00 цагт шуурхай хуралдаж, Засаг даргын 2021 оны 01 дүгээр сарын 27-ны А/17 дугаар захирамжаар тус хорооны зарим хэсэгт 2021 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн 17:00 цаг хүртэл иргэд болон тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хязгаарлалаа. Коронавируст халдвар батлагдсан тус байрны оршин суугчдаас дүүргийн Эрүүл мэндийн төвийн Явуулын 3 баг тандалт, шинжилгээ авах ажлыг эхлүүлжээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Нэг үсчнээр үйлчлүүлсэн гэр бүлийн гурван гишүүн халдвар авчээ

Сүүлийн 24 цагт 13 хүнээс халдвар илэрлээ.

Тэдний зургаа нь Сүхбаатар дүүргийн иргэд байна. Дамба, Бэлхийн нийтийн байранд амьдардаг иргэдээс мөн халдвар илэрчээ.

ХӨСҮТ-ийн Тандалт, судалгааны албаны дарга А.Амбасэлмаа нэг гэр бүлийн гурван иргэн халдвар авсныг мэдээллээ. Тэд нэг үсчний газраар үйлчлүүлжээ.

Хотын даргын захирамж гарч, энэ сарын 23-наас үсчин, гоо сайхны газрууд ажиллаж эхэлсэн. Эдгээр газруудаар үйлчлүүлэхдээ заавал амны хаалт зүүхийг иргэдэд урьдчилан анхааруулсаар байсан. Үсчинд халуун сэнсээр үс хатаах явцад вирус тархах өндөр эрсдэлтэй.

Categories
мэдээ цаг-үе

Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд өнгөрсөн шөнө таван удаа газар хөдөлжээ

Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын Хороо багийн “Хачим” гэдэг өчигдөр болон өнөөдөр 3.7-4.8 магнитудын хүчтэй таван удаагийн газар хөдлөлт болжээ.

Нэгдүгээр сарын 25-ны:

  • 20:42 цагт 3.9 магнитуд,
  • 21:53 цагт 4.8 магнитуд,
  • 22:01 цагт 3.7 магнитуд,

Нэгдүгээр сарын 26-ны:

  • 01:23 цагт 4.1 магнитуд,
  • 07:01 цагт 4.0 магнитудын хүчтэй хөдлөлт тус тус бүртгэгджээ.

Тус аймгийн Онцгой байдлын газраар дамжуулан Ханх сумын Засаг дарга, Засаг даргын Тамгын газрын дарга болон тухайн газарт нутагладаг орон нутгийн иргэдээс тодруулахад газар хөдлөлтийн чичирхийлэл мэдрэгдсэн бөгөөд учирсан хохиролгүй гэж мэдээлжээ.

Эргэн сануулахад Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын Тураг багийн “Модон хүй-Арал” гэдэг газар нэгдүгээр сарын 12-ны өдрийн 05:32 цагт 6.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болж байсан юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Төв аймгийн Онцгой байдлын газар иргэдэд үйлчлэх цахим мэдээллийн булантай боллоо

Төв аймгийн Онцгой байдлын газраас байгууллагын үйл ажиллагааг иргэдэд хүртээмжтэй, ил тод, нээлттэй хүргэх, иргэдийг мэдээ, мэдээллээр хангах зорилгоор “Иргэдэд үйлчлэх цахим мэдээлэл” буланг байгууллагын нөөц бололцоонд тулгуурлан тохижуулж, ашиглалтад орууллаа.

137621585_744049516539526_270382350119819085_n.jpg

Тус буланд байгууллагын танилцуулга, бүтээн байгуулалтын ажил болон байгууллага аж, ахуй нэгжүүдийн галын аюулгүй байдлын дүгнэлт авахад бүрдүүлэх бичиг баримтын жагсаалт, байгууллагын цахим хуудсанд байрлуулсан гал түймэр, гамшиг ослын хичээл, хууль тогтоомж болон байгууллагын өдөр тутмын үйл ажиллагаатай танилцах боломжийг бүрдүүллээ гэж Төв аймгийн Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Баянхонгор аймгийн онцгой комисс өнөөдөр иргэдээ татан авна

Аймгуудын Онцгой комиссоос иргэдээ татан авахаар төлөвлөсөн хуваарийн дагуу иргэдээ татаж авч байгаа. Тиймээс хуваарийн дагуу Баянхонгор аймгийн онцгой комисс өнөөдрөөс эхлэн нийслэлд байгаа иргэдээ татан авах юм.

Улаанбаатар хотоос аймагтаа очсон иргэд өндөржүүлсэн бэлэн байдлын хугацаа буюу 2021 оны гуравдугаар сарын 31-ний өдрийг хүртэл хугацаанд буцаж гарах боломжгүй. Мөн PCR шинжилгээнд хамрагдсан бол хотоос гарах хүртэл хугацаандаа хариуцлагатай байж олон нийтийн газраар явахгүй байх, халдвар хамгааллын дэглэмээ сайтар сахихыг Эрүүл мэндийн яамнаас зөвлөж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

БЗД-ийн “Саруул тэнгэр-2” хотхонд хөл хорио тогтоожээ

Баянзүрх дүүргийн 19 дүгээр хороо Саруул тэнгэр 2 хотхоны 103-р байрны 2 дугаар орцонд “COVID-19” халдварын нэг тохиолдол бүртгэгдсэн тул өнөөдөр өглөөний 07:00 цагаас эхлэн хөл хорио тогтоож хамгаалалтад авчээ.

Тус дүүргийн Онцгой комиссын мэдээлснээр, тухайн орцны иргэдийг яаралтай PCR шинжилгээнд хамруулахаар ажиллаж байна.

Ташрамд дурдахад, БЗД-ийн Онцгой комиссоос коронавируст цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, халдварын эрсдэлийг бууруулах талаар авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний дагуу тусгаарлалтад орсон 2 дугаар хорооны 8/1 байр, 7 дугаар хорооны 38/а байрны 2 дугаар орц, 17 дугаар хорооны 61 дүгээр байрны 1 дүгээр орцны нийт 99 өрхтэй утсаар холбогдон, хүнс хүргэлт болон бусад зөвлөмж, мэдээллийг хүргүүлжээ.

Баянзүрх дүүргийн иргэдийг PCR шинжилгээнд хамруулах ажил байнгын ажиллагаатай 5 цэг дээр хэвийн үргэлжилж байна.

Categories
мэдээ улс-төр

УИХ-ын зургаан байнгын хороо хуралдана

УИХ-ын зургаан байнгын хороо өнөөдөр хуралдаж, энэ долоо хоногийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх хууль, тогтоолын төслүүдэд оруулах санал, дүгнэлтээ нэгтгэнэ. Байнгын хороодоор хэлэлцэх асуудлыг жагсаалтаар хүргэж байна.

1.Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаан 10.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2021 оны 01 дүгээр дүгнэлт;

Бусад.

2.Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын байнгын хорооны хуралдаан 10.30 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Музейн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн бусад хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2020.05.01-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;

Бусад.

3.Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаан 11.30 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг дэмжих тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2021.01.20-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, санал дүгнэлтээ Үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хороонд хүргүүлнэ/;

Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр нарын 6 гишүүн 2020.08.20-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, эцсийн хэлэлцүүлэг/;

Ажлын хэсэг шинэчлэн байгуулах тухай /Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд/;

Монгол Улс, Олон улсын хөгжлийн ассоциаци хоорондын “Монгол Улсад КОВИД-19-аас урьдчилан сэргийлэх, хариу арга хэмжээ авах, бэлэн байдлыг хангах төсөл”-ийн нэмэлт Санхүүжилтийн хэлэлцээрийн төсөл /Засгийн газар 2021.01.21-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх, санал дүгнэлтээ Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд хүргүүлнэ/.

4.Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороо болон Эдийн засгийн байнгын хорооны хамтарсан хуралдаан 13.30 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Коронавируст халдвар /КОВИД-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Булгантуяа, Ж.Сүхбаатар нараас 2020.12.22-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/;

Коронавируст халдвар /КОВИД-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Улсын Их Хурлын гишүүн Х.Туваан нарын 11 гишүүн 2020.12.23-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/;

Коронавируст халдвар /ковид-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн М.Оюунчимэг нарын 4 гишүүн 2020.12.28-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/.

5.Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны хуралдаан 14.00 цагаас “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцийн 2021 оны 01 дүгээр дүгнэлт;

Коронавируст халдвар /ковид-19/-ын цар тахлын үед халдварын голомтод болон эрсдэл бүхий нөхцөлд үүрэг гүйцэтгэх явцад халдвар авсан төрийн албан хаагчид нэг удаагийн мөнгөн тэтгэмж олгох тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Адьшаа, 2020.12.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/;

Бусад.

6.Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан 16.00 цагаас “Их Эзэн Чингис хаан” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Малчин, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчийн тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Тэмүүлэн нарын 3 гишүүн 2021.01.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;

Малчин, хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчийн тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлэх тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Пүрэвдорж 2021.01.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/;

Монгол Улс, Олон улсын хөгжлийн ассоциаци хоорондын “Монгол Улсад КОВИД-19-аас урьдчилан сэргийлэх, хариу арга хэмжээ авах, бэлэн байдлыг хангах төсөл”-ийн нэмэлт Санхүүжилтийн хэлэлцээрийн төсөл /Засгийн газар 2021.01.21-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх, санал дүгнэлтээ Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд хүргүүлнэ/.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

“Гермес центр”, “Түмэн шувуут” ХК-ийн хувьцааны үнэ унажээ

Өчигдрийн энгийн арилжаагаар 34 хувьцаат компанийн 206,829,469 төгрөгийн үнийн дүн бүхий 814,274 ширхэг хувьцаа арилжаалжээ.

Үүнээс 19 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өсч, 10 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 5 үнэт цаасны ханш тогтвортой байлаа. “Булган ундрага” ХК (BUN +14.98%) болон “Багануур” ХК (BAN +9.80%)-ийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр өсөлттэй байсан бол “Гермес центр” ХК (HRM -5.97%) болон “Түмэн шувуут” ХК (TUM -3.08%)-ийн хувьцаа хамгийн их уналттай байлаа.

“Үндэсний хувьчлалын сан” хамтын хаалттай ХОС-ийн 43,266 ширхэг нэгж эрхийг нийт 4,731,084 төгрөгөөр арилжигдсан байна.

Энэ өдөр компанийн бондын хоёрдогч зах зээлийн арилжаанд нийт 100 ширхэг үнэт цаас 10,200,000 төгрөгөөр арилжигдсан байна.

ТOP-20 индекс 0.44 хувиар өсөж, 21409.67 нэгжид хүрсэн бол зах зээлийн үнэлгээ 2.9 их наяд төгрөг боллоо хэмээн МХБ-ээс мэдээлэв.

Зургийн тодорхойлолт алга байна.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Гэрийнхээ хойморт ханхайх учиртай эрчүүд эрүүлжүүлэх байрыг дүүргэж байна

Хөл хорио тогтоож, архи согтууруулах ундааны хэрэглээг хязгаарласан үед цагдаагийн байгууллагад ирэх нийт дуудлага мэдээлэл 50 гаруй хувиар буурсан талаарх мэдээ чихэнд чимэгтэй цөөн мэдээллийн нэг байсан. Хорьж цагдахгүй л бол монголчууд бид архины зохистой хэрэглээнд суралцах болоогүй гэдгийг дуудлагын тоо эргээд өссөнөөс харж болно. Өнгөрөгч баасан гаригт Чингэлтэй дүүрэгт архи согтууруулах ундааны хэрэглээ ямар байгааг сурвалжлав.

Дэнжийн мянгад байрлах Эрүүлжүүлэх, саатуулах төвийг 22 цагийн үед зорилоо. Биднийг очих үед Чингэлтэй дүүрэг дэх хэд хэдэн цагдаагийн салбар хэлтсийн алба хаагчид эрүүлжүүлэх шаардлагатай иргэдийг тус төвд хүлээлгэн өгөхөөр ирсэн байлаа. Өөрийгөө хаана яваагаа мэдэх байтугай, хэн гэдгээ ч мартчихсан иргэд хөл дээрээ ч зогсож чадахгүй дайвна. Цагдаагийн байгууллагын ажилтан тэднийг унагаачихгүйн тулд сугадаж, биеийн халууныг нь үүдний жижүүрт шалгуулж харагдана. Чингэлтэй дүүрэг дэх цагдаагийн хоёрдугаар хэлтсийн Эргүүлийн офицер, цагдаагийн ахмад Т.Сонинбаяр хэлэхдээ, одоогоор согтуугийн найман дуудлагатай байна. Сая гурван иргэнийг саатуулах байранд хүргэж ирлээ. Архи согтууруулах ундааг худалдан борлуулж эхэлсэнтэй холбоотойгоор гэр бүлийн хүрээнд ахуйн архидалт, гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй холбоотой дуудлага мэдээлэл нэмэгдсэн.

Архи согтууруулах ундаа хэрэглэсэн иргэдийг саатуулах, эрүүлжүүлэх ажил цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаанд ачаалал үүсгэж байна. Хөл хорио тогтоосон, согтууруулах ундааг худалдан борлуулахыг хориглосон байх үед хоногтоо архидалттай холбоотой 10 орчим дуудлага ирдэг байсан бол архи согтууруулах ундааг худалдан борлуулахыг зөвшөөрснөөс хойш дээрх дуудлага мэдээлэл 20 гаруй болж хоёр дахин нэмэгдсэн” гэв. Мөн түүнчлэн согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсэн иргэд гудамж талбайд ухаангүй хэвтэж байгаа талаарх дуудлага мэдээллийн тоо ч буурахгүй байгаа аж. Дуудлагын дагуу цагдаагийн дагуу алба хаагчид очиж эмнэлгийн байгууллагад хандан ил үүссэн шарх сорви байгаа эсэхийг хянуулсны дараа саатуулах байранд хүргэдэг байна. Цагдаагийн байгууллагын алба хаагчид согтолтын зэрэг нь бага, гэрээ заах чадвартай иргэдийг аль болох саатуулах байранд хүргэхгүйгээр ар гэрт нь хүлээлгэж, хүргэж өгөх ажлыг өөрсдийн боломжийн хэрээр зохион байгуулдаг байна.

Зарим үед нэг өрөөнд 15-20 иргэн эрүүлжүүлэгдэх тохиолдол бий

Ийнхүү гаднах нөхцөлтэй танилцсаны дараа тус төвийн дотор нөхцөл байдал ямар байгааг сурвалжилсан юм. Тус төвийн үүдээр ормогц эмнэлгийн байгууллага билүү хэмээн андуурмаар дүр зураг угтав. Тус төвийн алба хаагчид халдвар хамгааллын дэглэм баримталж, хамгаалах нэг удаагийн хувцас өмсчээ. Халуунаа хэмжүүлж, бүртгэлээ хийлгэсний дараа эрүүлжүүлэхэд саатуулагдаж байгаа иргэдийн нөхцөл байдалтай танилцлаа. Модон нааран дээр алаг эрээн бүтээлэг толгой дээгүүрээ нөмрөн, юу болж байгааг ч үл мэдэх нэгэн байхад, орилж, хашхичан “Бие засмаар байна, гэртээ харья, утсаар ярья аа” хэмээн хүслийн жагсаалтаа цувуулах иргэд ч байна. Цаашилбал, цагдаагийн алба хаагчдыг үгийн муухайгаар харааж, эрэгчин эмэгчинээ үзэхэд ч бэлэн байгаа омголон овилгогүй залуус ч харагдав. Удалгүй цагаан хувцастай алба хаагчид сандралдан гүйлдэж нэгэн өрөөний хаалгыг онгойлгов. Тус өрөөнд 6-7 иргэн саатуулагджээ. Амны хаалтаа эрүүндээ углачихсан 40 орчим насны эр “Чи барахгүй шүү, чамайг ална шүү” хэмээн цагдаагийн алба хаагчийн цаанаас өөр нэгэн рүү агсарна. Ийнхүү саатуулагдсан иргэд хоорондоо зодолдох маргалдах тохиолдол хэдэнтээ гарав. Эхний удаа сануулаад бүр болохгүй бол маргалдсан иргэдийг өөр өөр өрөөнд тусгаарладаг байна. Тус өдрийн 23 цагийн үед уг эрүүлжүүлэх байранд 40 гаруй иргэн саатуулагдсан байна. Энэ тоо өглөөний 06 цаг хүртэл 2-3 дахин өсөх магадлалтай гэв. Ийнхүү ачаалал нэмэгдэхийн хэрээр нэг өрөөнд байгаа иргэд хоорондоо маргалдах, зодолдох биенийгээ гэмтээх тохиолдол их гардаг байна. Тиймээс цагдаагийн алба хаагчид 24 цагаар хяналт тавин ажилладаг гэнэ. Он гарсаар тус эрүүлжүүлэх байраар 1070 иргэн үйлчлүүлсэн байна. Үүнээс 538 иргэн нь гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэн шалтгаантай гэдгийг НЦУГ-ын Эрүүлжүүлэх, саатуулах төвийн жижүүрийн ахлагч, цагдаагийн ахмад Г.Мөнх- Оргил хэлж байна. Тэдний 40 нь тодорхой хугацаагаар саатуулагджээ. Тэр дундаа гэр бүлийн хүчирхийлэл үйлдсэний улмаас 30 иргэн 14-30 хоног саатуулагдсан байна. Архи согтууруулах ундааг худалдан борлуулахыг зөвшөөрснөөс хойш эрүүлжүүлэх байраар үйлчлүүлсэн иргэдийн тоо 2-3 дахин өссөн байна. Хэдийгээр нэг өрөөнд 5-6 иргэн эрүүлжүүлэх стандарттай байдаг боловч зарим үед 15-20 иргэн эрүүлжүүлэгдэх тохиолдол гардаг байна. Ийнхүү эрүүлжүүлэх байрны ачаалал их байдгаас ихэнх тохиолдолд дээрх стандартыг хангаж ажиллах боломж бүрддэггүй байна.

Эрүүлжүүлэх байранд халдвар хамгааллын дэглэм алдагдах эрсдэл өндөр байна

Коронавирусийн халдвараас урьдчилан сэргийлэхийн тулд албан байгууллагуудыг халдваргүйжүүлэлт ариутгалдаа анхаарахыг ЭМЯ-наас анхааруулсаар байгаа. Эрүүлжүүлэх байранд иргэдийг хүлээж авахаас өмнө болон дараа эрүүл мэндийн байгууллагаас өгсөн зааврын дагуу ариутгал цэвэрлэгээг хийдэг байна. Мөн иргэдийн нөмөрч унтдаг бүтээлэг, дэвсгэр гудсыг долоо хоногт 2-3 удаа ариутгалын бодисоор угаадаг аж. Дэвсгэр бүтээлгийг өдөр бүр угаах, ариутгах боломж байдаггүй гэнэ. Учир нь эрүүлжүүлэх байраар үйлчлүүлэх иргэдийн тоо өссөн учраас дэвсгэр бүтээлгийн тоо хүрэлцдэггүй талаар тус байрны жижүүрийн эмч ахмад Г.Оюунжаргал хэлж байв. Мөн Эрүүлжүүлэх, саатуулах байранд ирсэн иргэдийг хүлээн авахдаа халууныг нь хэмжиж, шарх сорви байгаа эсэхийг нягтлаад, нэг удаагийн амны хаалтаар хангадаг боловч согтуурсан, танхайрсан, өөрийгөө хянах чадваргүй болсон иргэд нэг удаагийн амны хаалтаа тогтмол зүүх асуудлыг ухамсарладаггүй гэдгийг хэлж байна. Тиймээс тус төвд халдвар хамгааллын дэглэм алдагдах эрсдэл өндөр байгааг учирласан юм. Үнэндээ эрүүлжүүлэх байранаас “эрүүл ухаан” хайгаад ч хэрэг алга. Тус төвд саатсан хэсэгхэн хугацаанд монгол хүний саруул ухаан сархаданд живж байгааг харахад нүд халтирч, зүрх шимширсэн юм. Гэрийнхээ хойморт ханхайх учиртай эрчүүд эрүүлжүүлэхийн байранд багширч байгаа цөвүүн цагт цэг тавих залуус олон байгаа гэдэгт итгэж байна.

Хүндлээд архи задалсан биш хүний амь насны өрөнд орох шахлаа

Бидний дараагийн зогсоол ахуйн хүрээнд архидан согтуурсны улмаас биенийгээ зодож гэмтээсэн гэх дуудлага байсан юм. Дуудлагын дагуу Чингэлтэй дүүргийн дугаар хорооны тоотод очиход үүдний хэсэгтээ цустай цамц түмпэнтэй усанд хийж тавьжээ.

Цааш харвал хөмсөгний дээд хэсэгтээ ямар нэгэн үзүүртэй зүйлээр сэт цохиулсан, дух, нүд, уруул нь тэгшрэн хавдсан 40 орчим насны эр цусны толбонд будагдсан буйдангийн булан ирмэгдэн суужээ. “Хоорондоо битгий маргалд аа гээд байхад хүний үгэнд орохгүй юм. Аргаа бараад цагдаагийн байгууллагад хандлаа” гэх бүсгүй согтуурхсан эрийн хадам эгч аж. Түүний нөхөр бурхан болоод зургаан сар орчим болж байгаа гэв. Хадам дүү нар нь гэнэтхэн зочилж ирсэн болохоор ёсыг бодож 0.5 хэмжээтэй архи задалсан гэнэ. Гэсэн хэдий ч ах дүүс нэмж 0.75 архи авч ууснаар хоорондоо маргалдаж ах нь дүүгээ зодсон гэв. “Хүндлээд архи задалсан биш хүний амь насны өрөнд орох шахлаа” хэмээн нулимс дуслуулах эмэгтэйн цаанаас бага насны хоёр хөвгүүн бултганаж, юу болоод байгааг ойлгож ядан гайхширна. Монголчууд бид идээний дээд архи гэх чихэр шиг худал үгээр хичнээн жил өөрсдийгөө болон өрөөлийг хуурч амьдрах ёстой юм бол. Архи гэгч чухамдаа хичнээн олон эцэг эх, үр хүүхэд, охид эмэгтэйчүүдийн нулимсыг нэрж гаргасан гашуун ундаа гэдгийг цагдаагийн байгууллагаас гаргадаг хэрэг, зөрчлийн талаарх тоон мэдээлэл хангалттай нотлоод, батлаад өгнө дөө. Айх, харамсах зэрэгцэх гэрийн эзэгтэйн хувьд тэдэнтэй хамт согтууруулах ундаа хэрэглээгүй нь нийлж, далимдуулж уудаг зарим эмэгтэйчүүдээс ялгарч байлаа. Тийм тулдаа архины уршигаар ах нь дүүгийнхээ эрүүл мэнд, амь насанд ноцтой хохирол учруулахаас өмнө цагдаагийн байгууллагад дуудлага өгсөн ч байж болох. Харин нүүрээ тэгширтэл цохиулчихаад сүртэй юм болоогүй дээ хэмээн хариулах өнөөх эрэгтэйд яаралтай эмнэлгийн тусламж үзүүлэх хэрэгтэй гэдгийг цагдаагийн ажилтнууд зөвлөж байлаа. Тус дуудлагад хамтран ажилласан Чингэлтэй дүүрэг дэх цагдаагийн нэгдүгээр хэлтсийн Хүүхэд гэр бүл хариуцсан мэргэжилтэн, дэслэгч н.Гоохалиун хэлэхдээ, нэгдүгээр сарын 11-21-ний хооронд тус цагдаагийн хэлтэст нийт 532 дуудлага мэдээлэл бүртгэгдсэнээс хүүхэд, гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй холбоотой 51 дуудлага мэдээлэл бүртгэгдсэн гэдгийг онцолж байлаа. Архины хор уршгаар бидний ирээдүй хойч болсон хүүхэд залуусын амь нас, эрүүл мэндэд ноцтой хохирол учирахаас гадна сэтгэл зүйн олон төрлийн дарамтад орох эрсдэл өндөр байгааг хэлж байсан юм.

Нийслэл хотод 2020 онд согтуугаар үйлдэгдсэн гэмт хэргийн нөхцөл байдлыг 2019 онтой харьцуулан үзэхэд согтуугаар үйлдэгдсэн гэмт хэрэг 30.2 хувь өссөн байна. Согтуугаар хүний амь насыг хохироох гэмт хэрэг 2019 онд 60 үйлдэгдсэн бол 2020 онд 82 үйлдэгдэж 22 нэгжээр буюу 36.7 хувиар өссөн байна. Мөн архи согтууруулах ундаа хэтрүүлэн хэрэглэсний улмаас осгож нас барсан долоон тохиолдол 2020 онд бүртгэгдсэн бол архины хордлогоор 140 иргэн алтан амиа алдсан харамсалтай мэдээллийг НЦГ-ын Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн, цагдаагийн хурандаа Б.Алтанзул хэлж байна.

Тэгэхээр гэмт хэргийн гол шалтгаан нөхцөл архи согтууруулах ундаа гэдгийг дээрх тоо баримтаас харж болохоор байна. Монгол хүний эрүүл аюулгүй амьдрах Үндсэн хуульд болон бусад хууль тогтоомжоор хамгаалагдсан эрх архи согтууруулах ундааны зохисгүй хэрэглээний улмаас ноцтойгоор зөрчигдсөөр байна.

П.БАТЗАЯА