Хэдхэн хоногийн өмнө Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Монгол Улсын Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан цолоор шагнагдсан “АПУ” ХК-ийн Гүйцэтгэх захирал, Ц.Эрдэнэбилэгтэй ярилцлаа.
-Юуны өмнө танд болон танай хамт олонд баяр хүргэе. Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан болсон сэтгэгдлээсээ хуваалцахгүй юу?
-Баярлалаа. Юуны өмнө ажлынхаа анхны гарааг эхэлсэн “Говь” компанийн тухайн үеийн удирдлага, хамт олон, “Эрдэнэт хивс” компанийн үе үеийн удирдлага, хамт олон, “АПУ” компанийн удирдлага, хамт олонд маш их баярлаж байгаагаа илэрхийлмээр байна. Та бүхнийхээ дэм дэмжлэгээр олон зүйл сурч, энэхүү өндөр төрийн хишгийг хүртлээ. Үйлдвэрийн ажил нэг хүн бус хамтын хүч хөдөлмөр, бүтээл байдаг юм. Би Өмнөговийн уугуул. Өмнөговьчууддаа, төрсөн нутаг Манлай сумын ахан дүүсдээ баярласнаа илэрхийлье. Түүнчлэн, ар талыг минь санаа зовох зүйлгүй байлган бүгдийг зохицуулж ирсэн хань, үр хүүхдүүддээ баярлалаа.
-Та Монголын аж үйлдвэрийн салбарт хэдэн жил ажиллаж байна вэ. “АПУ” компанитай хэзээнээс холбогдсон бэ?
-Би 1995 оноос хойш өнөөг хүртэл 25 жилийн хугацаанд аж үйлдвэрийн салбарт ажиллаж байна. Миний ажлын гараа “Говь” компаниас эхэлсэн. Дараа нь 2000-2007 он хүртэл “Эрдэнэт хивс” хувьцаат компанийг удирдаж байлаа. 2007 оноос өнөөг хүртэл “АПУ” компанийг удирдаж байна. Ажлын түүхийг маш товчхон дурдвал ийм байна.
-Та ямар мэргэжилтэй, хаана, ямар сургууль дүүргэсэн бэ?
-Би Өмнөговь аймгийн нэгдүгээр арван жилийг төгсөөд МУИС-д тухайн үед Зөвлөлтийн инженерийн бэлтгэл гэж байхад нэг жил сураад, Украин улсад Техникийн их сургуулийг Автоматикийн инженер мэргэжлээр дүүргэсэн. Сүүлд компани хэрхэн удирдах талаар илүү мэргэшсэн гэж ойлгож болно.
-Таны удирдсан компаниуд Монголын томоохон аж ахуйн нэгжүүд байдаг. Мөн ихээхэн амжилттай удирдаж ирснийг бэлхэнээ харж болно. Та ямар чиг баримжаа, зарчим баримталж эдгээр компанийг өдий зэрэгт хүргэж удирдаж ирсэн бэ?
-Би өөрийгөө их азтай хүн гэж боддог. Яагаад гэхээр Монголын хамгийн шилдэг үйлдвэрүүдийн салбарт гурван үеийн хэлхээ холбоотой ажилласан. Ийм хувь тавилан, боломж тэр бүр тохиогоод байхгүй. Тиймээс би их азтай. Энэ азыг зөв эдэлж явах юмсан гэсэн хүсэл эрмэлзэл байдаг. Ер нь үйлдвэрт ажиллана гэхээр нэгдүгээрт, бизнесийн процессыг удирдаж байна. Хоёрдугаарт, хүнийг удирдах ухаан юм. Би аж үйлдвэрийн салбарт гурван үеийн төлөөлөлтэй ажиллаж ирсэн. Тиймээс би ахмад үеийнхээ бүтээн байгуулсан ололт, амжилтаар үргэлж бахархаж, түүн дээр нь үндэслэж ирээдүйнхээ үнэ цэнийг бий болгохыг хичээдэг. Өчигдөргүй өнөөдөр гэж байдаггүй. Өнөөдөргүй маргааш гэж байдаггүй учир өчигдрийгөө бид хүндэтгэж байж ирээдүйгээ харах боломжтой. Энэ бол миний нэг чухал зарчим.
Дараагийн зарчим бол үйлдвэр компанийг удирдана гэдэг хааны засаглал гэхээс илүү хүнд итгэж сурах, ялангуяа менежмэнтээр төлөөлж яривал улаан, ногоон гэрлүүдийг маш сайн мэдэрдэг байх ёстой. Ер нь удирдагч хүн хамгийн их мэдрэмжтэй, ирээдүйг хардаг байх хэрэгтэй. Ирээдүйг харахын тулд өнгөрсөн болон өнөө цагийнхаа мэдлэг, мэдээллийг маш сайн мэдэж байх ёстой. Энэ мэтээр олон зарчим бий. Эцсийн дүндээ бизнес бол хүнтэй хэрхэн ажиллах, удирдах, хүнийг үргэлж хүндэлж хайрласнаар өөрийгөө хайрлуулж, хүндлүүлж, амжилтад хүрдэг. Тийм ч учраас би хүний төлөө ажиллах зарчим барьдаг. Түүнээс биш мянган тоног төхөөрөмж, технологи, мөнгө байлаа гээд чадварлаг хүний нөөц байхгүй бол энэ компани амжилттай ажиллах боломжгүй.
-“АПУ” компанийн нийгэм, эдийн засагт гүйцэтгэж буй үүргийг тодруулахгүй юу?
-“АПУ” компани 2018 онд “Хайнекен”компанитай нэгдсэн. Өөрт байгаа боломж нөөцийг дотооддоо өрсөлдөхөд ашиглахаас илүүтэй Олон улсын түвшинд гаргах, ялангуяа ОХУ, Хятадын зах зээл дээр бүтээгдэхүүнээ борлуулах, экспортоо нэмэгдүүлэх зорилготойгоор энэ нэгдэл явагдсан. Одоо групп 7-8 охин компанийн бүтэц зохион байгуулалтаар ажиллаж байна. Нийт 2200 орчим ажилтантай. Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд Монгол Улсын төсөвт 1.5 их наяд төгрөгийг төлсөн. Зөвхөн 2019 онд гэхэд 304 тэрбум төгрөгийн татвар төлжээ. Үүнийг бид их ажил гэж ойлгодог. Нийгмийнхээ өмнө хүлээсэн үүргийг нэр төртэй биелүүлж яваа компани юм.
-“АПУ” компани баялаг бүтээгч, олон хүнийг ажлын байраар хангаж, улс орны төсөвт үлэмж хэмжээний орлого төвлөрүүлж байгаа. Гэхдээ үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүнтэй холбоотойгоор архидалт, үүнээс үүдэлтэй нийгмийн сөрөг зүйлст үйлдвэрүүдийг буруутгах нь бий.Сүүлийн үед нэр бүхий гишүүд архины градусыг багасгах, шилийг нь жижигрүүлэх гэх зэргээр тодорхой санал хэлэх болсон. Үүнийг дагаад нийгэмд архины худалдааг тодорхой хэмжээгээр хориглох хэрэгтэй гэсэн санал ч гарч байгаа. Энэ талаар та ямар бодолтой байна вэ?
-Хүн болгон өөр өөрийн үзэл бодолтой байдаг. Ялангуяа, архидан согтуурахтай тэмцэх, соёлтой хэрэглээг бий болгох тал дээр олон ойлголт, үзэл бодол бий. Энэ асуудлууд бүгд хэлэлцүүлгийн түвшинд явж байна. Бид бүгдийг нь хүндэтгэж үзэж байгаа. Ямар ч байсан асуудлыг зөвхөн улстөрчдийн өнцгөөс биш, бүх талаас нь харж, яаж замбараагүй архидалтыг цэгцлэх, хэрхэн соёлтой хэрэглээг хэвшүүлэх зэрэг асуудлууд дээр долоо хэмжиж нэг огтлох зарчмыг баримтлах шаардлагатай. Хэлэлцүүлэгт үйлдвэрлэгч, хууль тогтоогч, хуулийн байгууллага, судлаач, жижиглэнгийн борлуулалтын байгууллагууд гэх зэргээр бүх талын оролцоог хангаж, маш хариуцлагатай зохион байгуулж байж нэг талд нь шийдэх нь зөв гэж бодож байгаа. Ер нь олон удаа хэлэлцүүлж байж зөв шийдвэр гаргахгүй бүх зүйлийг хорино гээд байвал эсрэгээр бүр хортой. Хамгийн эхлээд хуурамч, хууль бус архины асуудал маш хүндээр тавигддаг. Өнгөрсөн хугацаанд Дэлхий нийтийг хамраад буй Коронавирусийн халдварт өвчинтэй холбоотойгоор тодорхой хэмжээгээр цагийн хязгаарлалт хийж,зарим аймгуудад борлуулалтыг хязгаарласан. Яг энэ хугацаанд саарал зах зээл бий болж, хуурамч архи болон архи шаглах асуудал замбараагаа алдаж байгаа юм. Энэ болгоныг бид харж, тооцож байж шийдэхгүй бол шууд хорьчихож болохгүй. Эдийн засгийн зөв хөшүүрэг хэрэглэж байж борлуулалтын цэгүүд дээр анхаарахгүй бол эрх мэдэл бүхий хүмүүст мөнгө олох боломжийг гаргаж өгөхийг үгүйсгэхгүй.
Хамгийн аюултай нь хорилоо гэхэд хүнсний аюулгүй байдал хурцаар яригдана. Та бүхэн 10 гаруй жилийн өмнө Багануурт хэчнээн хүний эрдэнэт амь үрэгдсэнийг санаж байгаа байх. Дээрх жишээ бол хорьж, саарал зах зээл үүсгэснээс үүдэлтэйгээр бий болсон асуудал юм. Бид үүний эсрэг маш их тэмцэж байгаа. Архи бол онцлогтой, хэрэглээний соёл шаарддаг бүтээгдэхүүн. Тийм учраас онцгой татвартай, төрийн зохицуулалт ордог бүтээгдэхүүн. Тиймээс энэ зохицуулалтыг зөв байлгахын тулд олон талаас нь хэлэлцэж байж нийтлэг нэг шийдвэр гаргаад тэрийгээ тогтвортой мөрдөх шаардлагатай. Ингэхгүй бол нэг улс төрийн хүчин гарч ирээд хууль эрх зүйн орчинг өөрчилнө гээд дайраад байвал бизнес эрхлэгчдэд хамгийн их дарамт болно. Ер нь бизнес эрхлэгчид ганцхан юм л хүсдэг. Ерөөсөө л бизнесийн орчин тогтвортой байх нь чухал юм гэж үздэг. Гадны хөрөнгө оруулагч нар хүртэл тэгж ярьдаг.
Энэ салбарт үйлдвэрлэл болон борлуулалтын суваг дээр 200 гаруй мянган хүн ажиллаж байна. Тийм учраас маш болгоомжтой хандах ёстой.
-Япончууд саке, Солонгосчууд сөжү гэх зэргээр бага градустай архи хэрэглэдэг. Энэ нь олон жилийн турш уламжлал гэмээр зүйл болоод тогтчихсон. Тэгвэл тухайн оронд урт хугацаанд тогтсон энэ мэт жишгийг манайх руу шууд оруулж ирэх боломж бий юү?
-Градус багасгах тал дээр бид сайн бодох ёстой. Магадгүй градус багассанаар үйлдвэрлэлийн хэмжээ ихэсч, ашигтай байхыг үгүйсгэхгүй. Гэхдээ энэ асуудал дээр маш болгоомжтой хандах хэрэгтэйг дахин хэлье. Хүн архийг яах гэж хэрэглэж байгааг сайтар бодох ёстой. Тодорхой хэмжээнд стрессээ тайлах зорилгоор хэрэглэж байна. Тэгэхээр бага градустай архийг их ууж байж л согтож байгаа юм. Энэ нь нэг талаар их аюултай. Жишээ нь, Солонгосын нэг хүнд ногдож байгаа архины хэрэглээ Монголоос хамаагүй өндөр.
Бид жилээс жилд нэг градусаар буулгасаар 32-33 дээр тогтох асуудал байна. Мэдээж 40 гарсан градустай архи байж л байг. Гэхдээ өндөр татвартай байг. Бага градустай нь арай бага татвартай байж болно. Бидний бодол бол заавал тэгнэ ингэнэ гэж хүчлэхээс илүү эдийн засагт татварын аргаар үүнийг өөрчлөөд явах боломжтой. Дэлхий дээр согтууруулах ундааны үйлдвэрлэл явуулж байгаа компаниудад өндөр, бага градустай архи аль аль нь ч байж л байгаа. Төрийн бодлогоор 15 градус руу оруулна гэдэг дээр эсрэг байр суурьтай байна.
-Эрүүл мэндэд зохистой байх градус гэж бий юү?
-Байхгүй.
-“АПУ” компанийн нийгмийн хариуцлагын хүрээнд ямар ажил гүйцэтгэдэг вэ. Согтууруулах ундаа үйлдвэрлэдэг тул эргээд тухайн бүтээгдэхүүний зохисгүй хэрэглээнээс үүдэлтэй сөрөг нөлөөлөл нийгэмд тусч байгааг засч залруулахад хувь нэмэр оруулах ёстой гэдэг. Ийм шаардлага шахалтын тухайд та юу хэлэх вэ?
-Нийгмийн хариуцлага гэдэг ойлголтыг том утгаар нь харах хэрэгтэй байх. Хэн нэгэнд зүгээр нэг дэмжлэг тусламж өгөхийг нийгмийн хариуцлага гэж харах тохиолдол элбэг. Би нийгмийн хариуцлагыг арай өөрөөр ойлгодог. Нэгэнт Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа компани бол Улсын хууль, журмуудыгёсчлон биелүүлж байх үүрэгтэй. Компанийн үйл ажиллагаа, санхүүгийн ил тод байдал тунгалаг байх ёстой. Энэ бол хамгийн том нийгмийн хариуцлага юм. Тийм ч учраас “АПУ” компани компанийнхаа засаглалыг ил тод байлгах, ТУЗ, Гүйцэтгэх удирдлагын уялдаа холбоо болон хариуцлагатай байдлыг дээшлүүлэх, Гүйцэтгэх удирдлага хамт олноо удирдахад ажлын хуваарилалтыг нь зөв тавьж өгөх зэргээр бүх зүйл тунгалаг байж энэ компани өндөр ёс зүйтэй, нийгмийн хариуцлагатай компани байна аа гэж үзэх учиртай. Манайх бас онцлогтой. Тэр нь юу вэ гэхээр онцгой татвартай. Төр бодлогоор онцгой татвар тавьж байгаа шүү дээ. Тэгвэл уг татварын хүрээнд улсын төсөвт орж байгаа мөнгө тодорхой хэмжээнд согтууруулах ундааны соёлтой хэрэглээг нэмэгдүүлэх, хүмүүсийн ухамсрыг дээшлүүлэх, соён гэгээрүүлэх ажилд зарцуулагдаж байх ёстой гэж хардаг.
-Компанийн хэтийн зорилт, бодлогыг тодруулахгүй юу. Экспортод чиглэсэн ямар алхмууд хэрэгжүүлж байна вэ?
-Би компанийн Гүйцэтгэх захирал. Тийм учраас миний ажил үүргийн хуваарь маш ойлгомжтой. Ер нь сүүлийн жилүүдэд Монгол Улсын хэмжээнд согтууруулах ундааны градус багасч, илүү сул алкохолтой бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, борлуулалт нэмэгдэж байна. Гэхдээ цаашид бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлд том өсөлт гарахгүй гэж үзэж байгаа. Хоёрдугаарт, бидэнд байгаа нөөц, үйлдвэрийн хүчин чадал асар их. Тийм учраас бүс нутгуудад бүтээгдэхүүнээ экспортлох нь бидний амин сүнс гэж ойлгож болно. Зөвхөн “АПУ” гэхээс илүү Монгол Улсын хэмжээнд экспорт чухал юм. Ерөнхий сайдаасаа авахуулаад бүгд л ганц зүйл ярьж байгаа нь экспорт хийх ёстой гэж байна.
Манай бүтээгдэхүүний экспорт өрсөлдөөн ихтэй. Ер нь тухайн улс болгон дотоодын зах зээлээ хамгаалж байдаг. Тиймээс тэр том зах зээл рүү орно гэдэг зовлонтой. Бидний хамгийн эхлээд хийж байгаа ажил бол бараа бүтээгдэхүүний брэнд маркийг хууль эрх зүйн орчинд нь яг тааруулж байна. Улс оронд өөр өөрийн гэсэн тохируулга, хуультай байдаг. Үүнд дээр бид олон жил үлэмж хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийсэн. Үүний дараагаар борлуулалтын сүлжээ чухал байдаг. ОХУ-д гэхэд Красноярскд манай охин компани борлуулалтын үйл ажиллагаа явуулдаг. Өнгөрсөн жилүүдэд томоохон ахиц гарсан. Тодруулбал, ОХУ-ын Татспиртпром гэж компани бий. 2019 онд борлуулалт, үйлдвэрлэлээрээ ОХУ-д нэгдүгээрт жагссан компани юм. Энэ компанитай стратегийн хүрээнд хамтран ажиллаж манай “Чингис хаан” брэндийг онцгой эрхтэйгээр ОХУ-д борлуулж байна. Энэ бол бидний хувьд маш том боломж гэж үзэж байгаа. Зөвхөн компани гэхээс илүү асар том газар нутаг дээр байгаа борлуулалтын сүлжээ рүү орж чадлаа гэсэн үг. Тэгэхээр ирээдүйд томоохон үр дүн хүлээж байна. Мэдээж хэрэг манай бүтээгдэхүүн масст зориулагдсан, хямд үнэтэй борлуулагдах боломжгүй. Тийм учраас илүү дээд зэрэглэлийн буюу үнэтэй сегмэнт дээр борлогддог. Бидний ОХУ дахь борлуулалт өнгөрсөн жилтэй харьцуулахад 60-70 хувиар нэмэгдээд явж байна.
Хятадын зах зээл дээр шар айргийг гол зорилгоо болгон явж байна. Сэнгүр брэнд тус улсын зах зээл дээр сайн борлогдож байгаа,ялангуяа Өмнөд Монголын зах зээл дээр өнгөрсөн оноос нэлээн өсөлттэй борлуулалт хийж байна. Харамсалтай нь ковидоос шалтгаалж олон ажил хойшлогдлоо. Гэхдээ удахгүй цар тахлын тархалт дуусах байх.
Гурав дахь зах зээл бол Япон, Солонгос, Европын холбооны улс, АНУ юм. Энэ чиглэлд бид нэлээн ажиллаж байна. Энэхүү ажлаа бид хөрөнгө оруулалт өндөртэй учир хоёр дахь ээлжинд тавин ажиллаж байна.
-Та бизнесийн салбарт өндөр туршлагатай хүн. Ер нь манай бизнесүүдэд тулгарч байгаа гол хүндрэлийг хэрхэн хардаг вэ?
-Би өнгөрсөн хугацаанд ноос, ноолуурын зах зээл, барилгын үйлдвэрлэл, шингэн хүнсний үйлдвэрлэлийн зах зээл дээр ажиллаж байна. Гол хүндрэл бол үйлдвэрлэл эрхлэхэд гурван сая хүн жижиг зах зээл юм. Үйлдвэрлэлд нэг шугам тавихад л хүчин чадал нь Монгол Улсын зах зээлийг даваад явчихдаг. Нөгөө талаар бид бүтээгдэхүүний өртгөөр өрсөлдөх зайлшгүй шаардлага гарч ирдэг. Том шугам,өндөр хүчин чадлаар ажиллаж байж өртөг багасдаг. Тэгэхээр Монголд үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүнийгөртгийн хувьд энгийн масст зориулсан зах зээл дээр өрсөлдүүлэхэд хүнд. Иймд бид масст зориулахаас илүү үнэтэй бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж олон улсын зах зээл дээр брэнд гаргах боломжтой.
Дараагийн асуудал бол хууль эрх зүйн орчин хэт их өөрчлөгдөж байна. Нэгээс нөгөө рүү хэтэрхий хурдан шилжих гэж оролдож байна. Маш богино хугацаанд судалгаа үндэслэл муутайгаар хуулийн өөрчлөлтүүдийг хийж байгаа нь бизнесийн тогтвортой орчинд нөлөөлж, гадны хөрөнгө оруулагчдын Монголд итгэх итгэлийг тэр чигт нь бууруулж байна. Энэ бол маш чухал асуудал юм. Бид нэгэнт экспорт гэж зорьж байгаа бол гадны технологи, “Ноу Хау”, дэлхийн зөв стандарттай бизнесийн процессыг оруулж ирэх хэрэгтэй.
Гуравдугаарт, хүний нөөцийн асуудал юм. Чадварлаг хүний нөөц бидэнд байхгүй болчихлоо. Солонгос руу 50-60 мянгаар нь залуусаа явуулдаг. Гэтэл үнэн чанартаа мэдлэгтэй, туршлагатай хүмүүс тэнд алтан цагаа үрж, тэднээр энгийн ажил хийлгэж байгаад харамсдаг. Хүний нөөцийн бодлогыг зайлшгүй улсын хэмжээнд авч үзмээр байна.
Бас нэг зүйл нь монгол хүний ёс зүй, мөн чанарт анхаарах хэрэгтэй. Өнөөдрийн байдлаас харахад уламжлал үүх түүхээ маш их мартаж байна.Зөвхөн Монгол гэдэг нэрийг цээжиндээ балбаж байгаа боловч бодитоор Монгол хүн ямар ёс зүйтэй байх ёстой вэ? гэдэг дээр чамлалттай байна. Монгол хүний брэндийг гаргаж, монгол хүний ёс зүй, хүлээдэг үүрэг, хариуцлага юу байх ёстойг хүүхдүүдэд бага балчир наснаас нь сургаж байж бид ирээдүйд зөв нийгмийг бүтээнэ. Энэ нь архины соёлтой хэрэглээн дээр бас орж ирнэ. Бид үр хүүхдэдээ багаас нь зөв хүмүүжил олгож, бусдаас бурууг хайхаас өмнө өөрийн үүрэг хариуцлагыг ухамсарлаж,гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг, зөв зохистой хэрэглээг тунгаадаг, төлөвшсөн иргэдийг бий болгох учиртай.
-Монгол хүн брэнд гэхээр сонирхолтой санагдаж байна. Танай компани энэ хандлагыг үйл ажиллагаандаа хэрхэн тусгаж авч явдаг вэ?
-Хүний мөн чанар их муудаж байна. Бид зөвхөн энэ тухай яриад өнгөрөх бус “АПУ” компани эрхэм чанар, үнэт зүйлээ тодорхойлж шинэчилж гаргасан. Бид ирээдүйд их ашиг олно гэхээс илүү компанийн удирдлага, ажилчид, хувьцаа эзэмшигчид ямар ёс зүйтэй, зарчимтай байх вэ гэдгийг тодорхойлсон. Үүнд таван асуудлыг хэлмээр байна. Бусдыг дээдлэн эрхэмлэх үнэт зүйлээ тогтсон. Энэ компанид ажиллаж байгаа хүн бүр бусдын төлөө бай гэдэг үнэт зүйл зарчим юм. Дараагийнх нь өдөр болгон сурч, хөгжиж, өөрийгөө нээж бай гэсэн зарчим. Түүнчлэн, өөрөө үлгэр жишээ бай. Энэ бол маш чухал зарчим. Би үлгэр жишээ биш байвал энэ компанийн ажилчид надад итгэж намайг хүндэлж хайрлахгүй бөгөөд энэ компанид итгэх итгэл үнэмшил байхгүй болно. Дараагийн асуудал бол уламжлалаа хүндэтгэж, шинийг бүтээх зарчим юм. Бид эдгээр үнэт зүйлсийг эрхэмлэн дэлгэрүүлэх үүрэгтэй.
-Ярилцлагын төгсгөлд төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн Г.Батхүү агсныг дурсах нь зүйтэй болов уу. Та энэ хүнтэй ойр дотно байсны хувьд сайн мэдэх хүний нэг шүү дээ?
-Хийж бүтээх ид насан дээрээ бурхны оронд одсон нь бидний хувьд маш том харамсал байлаа. Г.Батхүү агсан бусдын төлөө их анхаардаг хүн байсан. Хүнд итгэл өгдөг. Эрх өгдөг.Эргээд ажилд нь оролцоод байдаггүй хүн байлаа. Намайг энэ компанийг удирдаж байх хугацаанд нэг ч удаа гүйцэтгэх удирдлагын ажил руу орж, тэг ингэ гэж зааварлаж үзээгүй. Хүнд бүрэн итгэл найдвараа өгч чаддаг. Энэ бол хүн болгонд байхгүй зан чанар юм. Нөгөөтэйгүүр, маш олон жил улс төр, эдийн засаг, бизнесийн орчинд явсан ийм эрхэм хүн олон төрөхгүй байх гэж боддог.
Г.БАТЗОРИГ
