Month: April 2020

Categories
мэдээ нийгэм

Ахуйн гал түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлье

Гал түймрийн шалтгаан нөхцөл нь айл, өрхүүдэд ашиглагдаж байгаа пийшин, зуухны гэмтэл, хэт галлагаа, ил задгай асгасан цогтой үнс нурам, хараа хяналтгүй орхисон бага насны хүүхэд, иргэдийн болгоомжгүй үйл ажиллагаа, зориулалтын бус цахилгааны утасны ашиглалт, цахилгаан хэлхээний хэт ачаалал зэрэг хувь хүний санамсар болгоомжгүй байдлаас үүдэж байна.

Иймд иргэн та өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд учирч болзошгүй аюулаас урьдчилан сэргийлж:

– Яндангийн цонолт, халалтаас хамгаалах

Пийшин, зуухны яндангийн хамгаалалтыг галд тэсвэртэй материалаар хийж яндангийнцонолт халалтаас хамгаалах. Яндангийн ил гарсан хэсгийн урт нь гэр, байшингийндээврээс 60-80см-ээс дээш байх.

-Үнс нурмаа ил задгай асгахгүй байх

Гал түймрийн шалтгааны 36.5 хувь нь ил задгай асгасан цогтой үнс нурамнаас үүдэн гарч буй учир халуун үнс, нурмаа тагтай үнсний саванд хийх хэвших.

-Гэмтэлтэй цахилгаан хэрэгслийг ашиглахгүй байх

Бүрэн бүтэн байдал нь алдагдсан, шалбарсан, зарим хэсгээрээ халалт үүсэж хайлсан, залгуур унтраалга нь эвдэрсэн болон бусад гэмтэлтэй цахилгаан хэрэгслийг ашиглахгүй байх,

-Гэр орондоо бензин болон бусад шатах, тослох материал хадгалахгүй байх

Хялбар гал гаргах асаагуур, чүдэнзийг хүүхдийн гар хүрэхээргүй газарт нууж тавих,

-Хийн зуухны аюулгүй хэрэглээг хангах

Хийн зуухны буруу хэрэглээний улмаас гал түймэр гарах тохиолдол ихсэж байгаа учир хийн зуух ашиглах заавар, зөвлөмжийг дагах,

-Гэр орондоо утаа мэдрэгч суурилуулж, гал унтраагуур байрлуулах

Утаа мэдрэгчийн хэвийн ажиллагаа болон гал унтраагуурын хадгалах хугацааг тогтмол шалгаж, гэр бүлийн гишүүдээ гал унтраагуурыг хэрхэн ашиглах талаар зааж сургах.

-Дуудлага өгөх, бусдад мэдэгдэх

Гал гарсан тохиолдолд 101 утсанд яаралтай дуудлага өгөх. Өөрөө дуудлага өгөх боломжгүй бол хөрш айлуудаасаа тусламж хүс, чанга дуугаар хашхирч бусдад мэдэгдэх,

-Галын машины замыг чөлөөлөх, мэдээллээр хангах

Галын машин ирэх замыг чөлөөлж, гал гарсан газарт очих замыг зааж өгөх. Галын голомт хаана байгааг тодорхой хэлж, гэр байшингийн дотор хүн үлдсэн эсэхийг яаралтай мэдэгдэх зэрэг арга хэмжээ авахыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас анхааруулж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

“Ковид-19” халдвараас урьдчилан сэргийлэх “Маскаа зүүцгээе” аянг өрнүүлнэ

УОК-ын 16 дугаар хуралдаанаас “Маскаа зүүцгээе” аяныг улсын хэмжээнд зохион байгуулах 9 дүгээр тогтоолыг гаргалаа. Сүүлийн үед иргэд, олон нийтийн дунд КОВИД-19 халдварын болзошгүй аюулаас сэргийлэх хандлага, сэрэмж суларч байгаатай холбогдуулан халдварын тархалтаас урьдчилан сэргийлэх ажлыг чангатгах зорилгоор “Маскаа зүүцгээе” аяныг улс орон даяар 04 дүгээр сарын 12-ны өдрөөс 05 дугаар сарын 31-ний өдрийг дуустал зохион байгуулж, удирдлага, зохион байгуулалтаар хангах, хяналт тавьж ажиллахыг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нар нарт даалгалаа гэж Улсын онцгой комиссын Шуурхай штабаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Коронавируст халдвар (Covid-19) 2020-04-12-ны нөхцөл байдлын мэдээлэл

No photo description available.

Categories
булангууд мэдээ нийгэм шинжлэх-ухаан-технологи

БЛОКЧЭЙН СИСТЕМ БОЛОН КРИПТОВАЛЮТЫН ДАВУУ ТАЛ БА ЭРСДЭЛ

Криптовалют нь блокчэйн технологид тулгуурлан бүтээсэн цахим орчинд тоон хэлбэрээр байрших, ямар нэгэн дундын зохицуулагчгүй оршиж байдаг цахим валют юм. Криптовалют бусад цахим, виртуал хөрөнгөөс ялгарах дараах шинжийг агуулна:

1. Талууд мэдээлэл, криптовалютын шилжүүлгийг дундын зуучлагчгүй шууд солилцдог. /Peer-to-peer/

2. Мэдээлэллийн урсгал нь зохицуулагчгүй, төвлөрсөн бус системтэй, дэлхий даяар тархсан сервер компьютер дээр хадгалагддаг.

риптовалютыг хуурамчаар шинээр бий болгох боломжгүй. Учир нь тоо үсгийн нууцлалтай мэдээлэл буюу шифрлэсэн байдгаас гадна бүх мэдээлэл нь дэлхий даяар сервер компьютеруудад хадгалагддаг тул цахим халдлагаар хулгайлах боломжгүй. Тус валютыг анх зах зээл дээр санал болгон гаргахдаа тодорхой тоон хэмжээ тогтоодог ба тэдгээрийг компьютер болон тусгай зориулалтын төхөөрөмж ашиглан зориулалтын программ хангамжийн тусламжтайгаар олборлох /mining/ байдлаар эзэмшдэг. Мөн тус үйл явц нь тухайн криптовалютын арилжааг хянаж баталгаажуулдаг нь түүний онцлог давуу тал юм.

Биткойн бол анхны блокчэйн технологи дээр суурилан бүтээгдсэн криптовалют юм. Одоогоор буюу 2020 оны 03 дугаар сарын 23-ны байдлаар дэлхий дахинд нийтдээ 2466 криптовалют бүртгэгдэн олон улсын арилжааны платформууд дээр арилжаалагдаж байна. Нийт криптовалютын зах зээлийн багтаамж 177.1 тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж байгаа бөгөөд үүнээс биткойн нийт зах зээлийн 65 орчим хувь буюу 115.2 тэрбум ам.долларыг дангаараа эзэлдэг. Өдөрт биткойноор ойролцоогоор 335 мянган гүйлгээ хийгддэг гэсэн тооцоо бий.

Криптовалютын данс нээхэд маш хялбар бөгөөд ямар ч данс эзэмшигчийн талаарх мэдээллийг баталгаажуулахыг шаарддаггүй. Нээсний дараа эзэмшигчид public address буюу олон нийтэд ил тод байдаг биткойн хаяг болон хувийн түлхүүр /private key/ өгдөг. Тус дансыг эзэмшиж байгаа гэсэн баталгаа нь хувийн түлхүүр юм. Тус түлхүүрийг алдсан тохиолдолд биткойны сүлжээнд ямар ч эзэмшигчийн нотолгоогүй болох бөгөөд ингэснээр тухайн зооснуудыг ашиглах боломжгүй болох юм.

Криптовалютын эрсдэл

Криптовалютын данс нээхэд хялбар, эзэмшигчийн талаарх мэдээллийг баталгаажуулахыг шаарддаггүйгээс гадна тус салбарт их хэмжээний мөнгө эргэлддэг тул гэмт хэрэгтнүүд криптовалют, тэр тусмаа биткойн ашиглан мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх болон бусад гэмт хэрэг үйлдэх эрсдэлтэй байдаг.

Криптовалютыг фиат мөнгө буюу бодит улс орнуудын Засгийн газраас гаргаж буй мөнгөн хөрөнгөд шилжүүлэх цор ганц боломж нь криптовалютын арилжаа эрхлэгч болон Крипто-АТМ нар юм. Тэдгээрийн зарим нь хууль ёсны мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх чиглэлийн харилцагчийг таньж мэдэх, мөнгөн хөрөнгийн эх үүсвэр болон эцсийн өмчлөгчийг тогтоох үйл ажиллагаа хэрэгжүүлдэг. Гэсэн хэдий ч мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тогтолцоо сул улсад бүртгэлтэй, харилцагчийг таньж мэдэх үйл ажиллагаа хэрэгжүүлдэггүй “саарал” буюу далд криптовалютын арилжаа эрхлэгч нараар дамжуулж гэмт этгээдүүд Крипто-АТМ-ыг ашиглах эрсдэлтэй байдаг. Тухайлбал, дэлхийд нийтдээ 7262 крипто-АТМ бүртгэлтэй байдгаас Монгол Улсад нэг байдаг байна.

Хэдийгээр криптовалютын эзэмшигчдийн дансны дугаар /public address/ нь олон нийтэд ил тод байдаг ч түүний эцсийн өмчлөгчийг хувийн түлхүүр /private key/-ээр тогтоодог тул хүндрэлтэй байдаг.

өн гэмт этгээдүүд хууль бус фиат мөнгөн хөрөнгийг криптовалютад шилжүүлсний дараагаар тэдгээр нь өөрсдийн хөрөнгийн эх үүсвэр, шилжилт хөдөлгөөнийг нуун дарагдуулах зорилгоор крипто-миксер буюу холигчийн үйлчилгээг ашигладаг. Крипто-миксерийн үйлчилгээ үзүүлэгч криптовалютыг тодорхой хэмжээний шимтгэлтэйгээр өөрийн данснуудаар шилжүүлж, тухайн хөрөнгийн эх үүсвэр, шилжилт хөдөлгөөнийг хянахад хүндрэлтэй, эсхүл хянах боломжгүй болгодог юм.

Мөн криптовалют ашигладаг цахим мөрийтэй тоглоом, казино зэргийг урвуулан мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх эрсдэл бий.

Түүнчлэн хууль бус далд интернэт орчин болох “Dark web”-д 2020 оны байдлаар нийтдээ 1 тэрбум ам.доллартай тэнцэхүйц криптовалютаар арилжаа хийгдсэн байгаа нь тухайн салбарт Мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх үйл ажиллагаа явагдах эрсдэл өндөр байгааг харуулж байна.

ТЕГ

Categories
мэдээ нийгэм

Б.Янжмаа: Москва хотын иргэд ажилдаа явах зэргээр гэрээсээ гарахдаа заавал зөвшөөрлийг бичиг авна

Б.Янжмаа: Дэлхийн 26 орон боловсролын байгууллагуудын үйл ...

ЭМЯ-ны хэвлэлийн хурлын үеэр тус яамны Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны газрын дарга Б.Янжмаа мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр, “Итали, Испани, Франц, Их Британи улсад нас баралт өндөр байна. Испани улсад өнгөрсөн 24 цагт 510 хүн “COVID-19”-ийн улмаас нас барсан нь өнгөрсөн сарын 23-наас хойшхи хамгийн бага үзүүлэлт боллоо. ОХУ-д бямба гарагт 1000 гаруй шинэ тохиолдол бүртгэгдсэн. Тиймээс ирэх долоо хоногийн лхагва гарагаас эхлэн Москва хотын иргэд ажилдаа явах, дэлгүүр орох зэргээр гэрээсээ гарахдаа заавал зөвшөөрлийг бичиг авсан байх дэглэм хэрэгжиж эхлэх болжээ” гэв.

Categories
мэдээ нийгэм

Даваа гаригаас эхлэн автомашинуудыг тэгш, сондгойгоор хөдөлгөөнд оролцуулна

УОК-ын шуурхай штабын дарга Б.Ууганбаяр гадаадаас ирж ...

Улсын онцгой комиссын Шуурхай штабаас цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийж байна. УОК-ын Шуурхай штабын дарга Б.Ууганбаяр: “Улсын Онцгой комисс өчигдөр хуралдаж, дараах шийдвэрийг гаргасан. Үүнд: даваа гаригаас эхлэн автомашинуудыг тэгш, сондгойгоор зорчуулна. Энэхүү шийдвэрийг нийслэл төдийгүй орон нутагт хэрэгжүүлэх тул аймаг, сумдын Засаг дарга нар шийдвэр гаргаж, хөдөлгөөнийг хязгаарлана. Амны хаалт зүүх аяныг тавдугаар сарын 31-нийг дуустал улс даяар өрнүүлнэ” гэв. Мөн УОК-ын 16 дугаар хуралдаанаас дараах шийдвэрүүдийг гаргажээ.

1. “Амны хаалтаа зүүцгээе” аяныг 2020.05.31 дуустал орон даяар өрнүүлэх,

2. БНСУ руу дөрөвдүгээр сарын 17-ны өдөр тусгай үүргийн нислэг үйлдэхээр төлөвлөсөн ч бэлтгэлээ сайтар хангасны дараа эцэслэн шийдвэрлэх,

3. Амны хаалт зүүх талаар иргэд бие биедээ сануулж, зөвлөдөг байх,

4. Амны хаалтаа зүүж, гараа савандаж угаах, ариутгагч шингэн хэрэглэх талаар долоо хоногт 2-3 удаа дуут сэрэмжлүүлэг, зөвлөмж өгч байх,

5. Олон нийтийн эргүүл, байцаагч нарын тоог нэмэх,

6. Худалдаа, үйлчилгээний газрууд амны хаалтгүй хүнд үйлчлэхгүй байх,

7. Халдварын эрсдэлээс сэргийлэх чиглэлээр иргэдийн ухамсар, соёлыг дээшлүүлэх нь зүйтэй гэж үзсэн байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Нэн ховор амьтдын түүхий эдийг худалдан борлуулахыг завджээ

Тас шувууны хөл, чонын арьс зэргийг худалдан борлуулахыг завджээ

Сүхбаатар дүүргийн XI хорооны нутаг дэвсгэрт иргэн Н, Б, Э, Ш нар нь ашиг олох зорилгоор нэн ховор амьтны жагсаалтад орсон амьтдын түүхий эдийг хадгалж худалдан борлуулах гэж байсныг Экологийн цагдаагийн албаны алба хаагчид илрүүлжээ. Тухайн иргэд,

  • цаа бугын эвэр дөрвөн ширхэг,
  • аргаль хонины эвэр хоёр ширхэг,
  • янгир ямааны эвэр нэг ширхэг,
  • тас шувууны хөл хоёр ширхэг,
  • саарал чонын дөрвөн ширхэг арьс,
  • хүрэн баавгайн нойтон арьс, гавлын яс, соёо гурван ширхэг, савар дөрвөн ширхэг зэрэг ангийн түүхий эдийг илрүүлэн эд мөрийн баримтаар хураан авч мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж байгаа аж.
Categories
мэдээ цаг-үе

М.Батбаатар: Орон сууцны үнэ тогтмол буурч байгаа

Хорио цээрийн дэглэмээс шалтгаалан Монгол Улс төдийгүй дэлхий дахинд эдийн засгийн хүндрэлтэй нөхцөл байдал үүсээд буй. Ард иргэдийн худалдан авах чадвар суларч, амьжиргааны эх үүсвэр нь хумигдсаар байна. Энэ цаг үед Орон сууцны борлуулалт ч буурч байгаа гэнэ. Тиймээс Барилгын компаниуд орон сууцнынхаа үнийг буулгах зайлшгүй шаардлагатай нүүр тулжээ. Энэ талаар Монголын Барилгачдын Нэгдсэн Холбооны Ерөнхийлөгч М.Батбаатартай ярилцлаа.

-Орон сууцны үнийн бууралт өсөлт дээр төр засгийн зүгээс өнөөдрийг хүртэл ямар арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байв?

-2019 оны тавдугаар сард Засгийн газрын хуралдаанаар 150 мянган айлын орон сууц үндэсний хөтөлбөрийг баталсан. Энэ хөтөлбөрийн гол санаа нь гэр хорооллыг дахин төлөвлөх буюу бага дунд орлоготой иргэдийн худалдан авах чадвар, орлогод нь нийцсэн орон сууцны хөтөлбөр төслийг хэрэгжүүлнэ гэсэн заалттай. Тэгэхээр энд орон сууцны өнөөгийн өртгийг бууруулах хямдруулах боломжийг бүрэн ашиглах зорилт дэвшигдсэн гэсэн үг. Үүнтэй холбогдуулан Барилга, Хот байгуулалтын яамны сайд, Улаанбаатар хотын захирагчийн удаа дараа хэлсэн үгэнд бага дунд орлоготой иргэдэд зориулагдсан орон сууцны нэг метр квадратын баригдах үнэ нэг сая 200 мянган төгрөг харин иргэдэд хүрэх үнэ нь ойролцоогоор нэг сая 400 мянган төгрөг байна гэсэн асуудал тавигдсан. Үүнийгээ түрээсийн хэлбэрээр зорилтот бүлэгт нь өгнө гэсэн тодорхой чиг шугам гарч ирсэн. Түрээсийн санд өгөх анхны алхамыг хийсэн. Буянт-Ухаа III хорооллын нэг метр квадратыг нь нэг сая 400 мянган төгрөгөөр бодож түрээсийн хэлбэрээр иргэдэд өгөх алхмыг хийсэн. Цаашдаа “150 мянган айл- Орон сууц” үндэсний хөтөлбөрт энэ түрээсийн хэлбэр зонхилно гэсэн жиг орчихсон байгаа.

-Иргэдийн худалдан авах чадвар буурсан энэ үед орон сууцны үнэ буурч байна уу?

-Өнөөдрийг хүртэл орон сууцны үнэ тогтмол буурч байгаа. Коронавирусийн халдварын энэ үед эхний ээлжинд барилгын салбарынхан аль болох хямрал бага амсах төлөвлөгөөг БХБЯ дээр яригдаж байна. Монголын Барилгачдын Нэгдсэн Холбоо санаачлан Барилга, Хот байгуулалтын яаманд санал тавьж байгаа. Энэ саналд барилгын салбарынхныг хямралд оруулахгүй байх гол арга зам бол энэ жилийн улсын төсөвт өртөгт суусан бүтээн байгуулалтын ажлуудыг эхлүүлэх гэдгийг бичсэн. Нэг үгээр барилгын ажлыг зогсоохгүй байх. Барилга угсралтын үйл ажиллагааг зогоох биш үргэлжлүүлэх хэрэгтэй. Гэхдээ Улсын онцгой байдлын ерөнхий газраас гаргасан дүрэм зааврыг баримталж аль болох халдварт вирусийг тараахгүй хэлбэрээр барилга угсралтын ажлаа эхлүүлэх гэсэн хүсэлт тавьж байна. Хоёрдугаарт, 150 мянган айлын орон сууц үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхийн тулд гадаадаадаас маш бага буюу хөнгөлттэй зээлээр хөрөнгө оруулалт босгох асуудлыг Монголын Барилгачдын Нэгдсэн Холбоо энэ төслийг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөнд үүрэг авчихсан байгаа. 150 мянган айл үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх шинэ бүтээн байгуулалт “Эко орон сууц” гэдэг төслийг боловсруулаад гадаадын түнштэйгээ энэ төслийг хэрэгжүүлэх анхны хэлэлцээрээ хийгээд одоо хөрөнгө оруулалтынхаа эхний үе шат болох 500 орчим сая ам.долларын асуудлыг ямар нөхцлөөр Монголд оруулж ирж барилгын байгууллагуудад өгөх вэ гэдэг асуудал дээр нарийвчилсан хэлэлцээр явагдаж байна. Нэг ёсондоо хөрөнгө оруулах санхүүгийн модулийг нь тохиролцох. Хөрөнгө оруулалтын оруулах асуудлаа шийдвэрлэчихсэн. Хөрөнгө оруулалтын талд тавьсан шаардлага нь юу вэ гэхээр бид та нарын өгсөн хөрөнгө оруулалтаар гэр хорооллын иргэдэд буюу бага дунд орлоготой ард иргэддээ өртөг зардал багатай, олон улсын стандартад нийцсэн нэгээс хоёр өрөө орон сууцийг барьж өгөх шаардлагатай байна гээд хүүг багасгах чиглэлийн бүх тохиролцоог хийсэн. Засгийн газар болоод, сонгуульд оролцож байгаа намуудын мөрийн хөтөлбөрийг судлаад үзэхэд бүгдээрээ л бага дунд орлоготой иргэдэд нийцсэн орон сууцыг зарим нь үнэтэй, үнэгүй, урьдчилгаагүй өгөхөөр тогтсон байна. Энэ бүхнийг харахад улс төр, эдийн засаг, нам, бүлэглэлүүдийн хэмжээнд ер нь хямд өртөгтэй орон сууцны асуудал бол ингээд шийдвэрлэх асуудлын нэг гол үндэс болчихлоо.

-Орон сууцны үнийг бууруулах ямар гарц байна?

-Ер нь орон сууцны чиглэлийн барилга байгууламж өртөг шингэж ирдэг нэг бүтээгдэхүүн бол төмөр арматур. Арматурын нийлүүлэлтийг хил гаалийн татвараас чөлөөлж өгөөч ээ гэсэн асуудлыг барилга хот байгуулалтын яам Сангийн яаманд тавих гэж байна. Арматурийг хил гаалийн татвараас чөлөөлчихвөл ОХУ, БНХАУ-аас нийлүүлэх гэж байгаа арматурын үнэ буурна. Бензин тосны үнэ ч буурлаа. Дээрээс нь дотооддоо үйлдвэрлэдэг бүтээгдэхүүнүүдээ гайгүй өртөг зардлаар нийлүүлнэ. Тэгэхээр энэ бүгд нийлээд барилгыг нэг сая 200 мянгад барих үндсэн нөхцөлийг бүрдүүлнэ. Энэ үндсэн нөхцөл болох арматурийн хэрэгцээг гаргаад үүнийг ченжүүдийг гарт оруулчихгүйгээр, хил гаалийн татварыг нь хөнгөлөөд квот тогтоох энэ асуудал яригдаж эхэлж байна.

Би дэмжих болов уу гэж бодож байна. Энэ асуудал бүтчихвэл энэ жилийн бүтээн байгуулалтын хүрээнд баригдах барилга байгууламж дээрээс нь орон сууцны үнэ өртөг буурна. Түрүүний хэлдгээр нэг сая 200 мянгад өртгөөрөө баригдаад нэг сая 400 мянган төгрөгөөр иргэдийн гар дээр очих болно. Тэрийг нь түрээсийн хэлбэрээр эсвэл урьдчилгаагүй ипотекийн хэлбэрээр өгөх нь төр засгийн шийдвэрлэх асуудал. Гэхдээ тийм нөхцөл бүрдчихлээ. Худалдан авах чадварт нь нийцсэн бага дунд орлоготой зорилтот бүлэгт орон сууц баръя гэсэн асуудлаар нэгэнтээ ойлголцолд хүрчихсэн гэж бодож байна. Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ тэргүүтэй хүмүүс дөрөв таван сарын өмнө Сингапур яваад ирсэн. Тэнд төрийн оролцоотой бага дунд орлоготой иргэдэд зориулсан орон сууцны механизм ямар байх уу гэдэг дээр маш дэлгэрэнгүй судалгаа хийж ирсэн. Энэ судалгаан дээр үндэслээд дээр ярьсан зүйлүүдийг нэгтгээд бүтээн байгуулалттаа өрнүүлж л бид энэ коронавирусийн хямралаас гарна. Барилгын салбарынхан нэгдэж чадвал орон сууцны ч үнэ буурна.

-Орон сууцны үнэд ямар хүчин зүйл нөлөөлдөг юм бэ?

-Орон сууцны үнэд нөлөөлөөд байгаа зүйлийн 60-70 хувь нь барилгын материалын үнэ өртөг байдаг л даа. Дээрээс нь нэмээд бензин шатахуун байна. Одоо бол жаахан буурч байна. Энэ бууралтыг нь төрийн зохицуулалтаар зохицуулаад өгчих юм бол нэг их дэвэргээд байх шалтгаан байхгүй. Урд нь бол хотын төвд байршил сайтай газар барилга бариулчихаад гурав нуглаад зарчихдаг тийм байсан. Одоо бол гэр хороололд, агаарын бохирдлыг багасгах алслагдсан бүсүүдэд барилга барих гэж байна. Тэгэхээр тэнд өндөр үнээр зарах өрсөлдөөн явагдахгүй гэж үзэж байна. Ард түмнээ хямд үнэтэй тохилог орон сууцыг барих энэ том хөдөлгөөн эхэлчихсэн байгаа шүү дээ. Орон сууцны үнэ өсгөж зардаг тэр нөхцөл байдал 150 мянган айлыг орон сууцжуулах хөтөлбөрт өрнөхгүй. Хамгийн гол нь барилгын салбар зогсонги байдалд л орж болохгүй. Ер нь олон улсын хямралаас гарсан туршлага бол бүтээн байгуулалтаа өрнүүлж байж л үүнээс гарсан байдаг.

-Зөвхөн коронавирусийн энэ үед бус цаашлаад үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн төлөв байдал ямар байна гэж үзэж байна вэ?

-Улаанбаатар хотод үл хөдлөх хөрөнгө нэлээн баригдсан. Одоо оффисын түрээсүүд нэлээн буурч байна. Энэ тэндхийн зочид буудлууд хоосорч байна. Нэг харахад энэ хямралын үед ингэж харагдаж байгаа ч гэсэн хотын хэмжээнд үл хөдлөх хөрөнгийн наймаа өндөрсөж хөгжих боломж муутай гэж харагдаж байна. Одоо бол энд тэндгүй зарна гэсэн зар л их байна. Гэтэл авч байгаа зүйл нэг ч байхгүй. Үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн ханалт явагдаж байгаа юм болов уу гэсэн бодол байна. Харин орон сууцны ханалт бол арай болоогүй. Улаанбаатар хотод 240 мянган айлын орон сууцны зах зээлийн бүх гэр хорооллын хамарсан чиглэлд бол элбэг байна. Одоо бол орон сууцны бүтээн байгуулалт гэр хороололд л өрнөнө. Богд уулын ам болон яармагт өрнөхгүй. Тэгэхээр гэр хорооллын чиглэлээр баригдаж байгаа орон сууцанд үнийн өсөлт гарахгүй гэдгийг баталгаатай хэлж чадна.

С.ЛХАМСҮРЭН

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Ерөнхий сайд асан Д.Содном: Монгол Улсын хөгжлийн үзэл баримтлалд тусгагдсан зорилтыг хэрэгжүүлэх мөрийн хөтөлбөртэй намыг л сонгуульд оролцуулах ёстой

Монгол Улсын хөгжлийн үзэл баримтлалын талаар Ерөнхий сайд асан Думаагийн Содномтой ярилцлаа.

-Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар санаачилж “Алсын хараа-2050” Монгол Улсын хөгжлийн үзэл баримтлал боловсруулсан байна. Та танилцсан уу?

-“Алсын хараа 2050“ нэртэй Монгол Улсыг ирэх 30 жилийн хугацаанд хөгжүүлэх үзэл баримтлалын төслийг судалж байна. Урьд хийгдэж байсан төслүүд, тэдгээрийн хэрэгжүүлэлт ямар байгааг мэдэх учраас шинэ төсөл чанартай боловсрогдож, хэрэгжүүлэх ажил эхнээсээ зөв зохион байгуулагдахад тус болох санаагаар анхааралтай судалж, санал бодлоо хэлж эхэлж байгаа. Улсын Их Хурал Монгол Улсыг урт хугацаанд тогтвортой хөгжүүлэх үзэл баримтлалыг хоёр удаа буюу 2009 болон 2015 онд баталж байсан. Тэр үзэл баримтлалуудын гол зорилтууд, тухайлбал Нэг хүнд оногдох үйлдвэрлэлийг 2020 онд 15 мянга, 2030 онд 17 мянган долларт хүргэх, 2030 онд ядуурлыг эцэс болгох, хүн амын 80 хувийг чинээлэг дундаж амьдралтай болгох, 2024 он гэхэд Засгийн газрын өрийг барагдуулсан байх зэрэг зорилтууд үндэслэл тооцоогүй, хэрэгжүүлэх төсөл арга хэмжээ зохиогдоогүй учраас худал амлалтууд болсон. Мөн УИХ-аас 2015 онд Монгол Улсын хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хууль гаргасан боловч түүнийгээ хэрэгжүүлээгүй. Эдийн засаг тогтвортой хөгжихгүй, иргэдийн амьдрал сайжирч ядуурал арилахгүй, улсын өр олон тэрбум долларт хүрээд байгаа нь энэ бүхэнтэй холбоотой. Монгол Улс шинэчлэгдсэн, хөгжил дэвшил гарсан боловч ухаалаг бодлогоор тогтвортой хурдацтай хөгжөөгүй, ядуурлыг арилгаж чадаагүй, олон тэрбум долларын өрөнд унасан, цаашид хөгжих бодлого нь тодорхойгүй болоод байгаа гэж өнгөрсөн 30 жилийн амьдралыг дүгнээд хөгжлийн бодлого, үзэл баримтлалыг шинээр боловсруулж байгаа нь зөв санаачилга. Төр засгийн эрх баригч улс төрийн намын удирдагчид Монгол Улсын эдийн засаг нийгмийг ирэх 30 жилд ухаалаг бодлогоор хөгжүүлье, түүний хэрэгжүүлэлтээр иргэдийн өмнө хариуцлагаа хүлээж ажиллая, хууль, сахилга дэг журмыг эрхэмлэж урьд жилүүдийн алдаа дутагдлыг арилгая гэж байгааг ард түмэн дэмжих болно. Иргэдийн дэмжлэгийг авахын тулд хөгжлийн бодлогоо чанартай боловсруулж танилцуулсан, түүнийгээ хэрэгжүүлэх ажил зөв эхэлсэн байх учиртай.

-Хөгжлийн үзэл баримтлалын шинээр боловсруулсан төсөл урьдынхаас чанаржсан эсэхэд таны саналыг сонсъё?

-Үзэл баримтлалын төсөлд бичигдсэн есөн эрхэм зорилт гэсний дөрөвдүгээр буюу эдийн засгийн зорилтын хэсгийг бага зэрэг судалж амжлаа. Урьд зохиогдож байсан Монгол Улсын хөгжлийн хоёр үзэл баримтлалтай зэрэгцүүлэхэд судалгаа тооцооны хувьд сайжирсан байна. Хөгжлийн гол үзүүлэлтээр 2050 онд хүрсэн байх зорилтуудын зэрэгцээ төлөвлөж байгаа хугацааны эхний жилүүд буюу 2025 он, 2030 онд хүрсэн байх хөгжлийн түвшинг зарим гол үзүүлэлтээр тодорхойлсон байна. Энэ нь хөгжлийн үзэл баримтлалын зорилтуудыг эхний тав арван жилээс хэрэгжүүлэх шаардлагад нийцсэн байна. Дэвшүүлж байгаа зорилтуудын үндэслэлийг нягтлах, төлөвлөж буй төсөл, арга хэмжээнүүдийг тодотгох шаардлагатай гэж үзэж үзэл баримтлалын төслөө эхний хувилбар гэсэн байна. Энэ зөв. Тодотгох өөрчлөх юм байгаа нь ажиглагдаж байна. Жишээлбэл, 2050 онд нэг доллартай харьцах төгрөгийн ханш 2400 болтол чангарсан байх, малын тоо 116 сая толгой болтол нэмэгдсэн байхаар тооцсон байгаа. Хэрэгжүүлэх шаардлагатай төслүүдийн жагсаалт байгаа боловч эхний жилүүдэд хэрэгжүүлэх шаардлагатай төслүүдийг тодорхойлж техник эдийн засгийн үндэслэл тооцоог нь боловсруулах ажил хийгдээгүй. Үзэл баримтлалыгн төслийг боловсруулхад олон зуун хүн оролцсон гэж байгаа боловч нэгтгэн хянаж уялдаа холбоо, чанар зэргийг хариуцаж боловсруулсан автор буюу эзэн тодорхой биш байгаа зэрэг шүүмжлэх юм бий. Эдийн засаг нийгмийн хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн ажлыг хариуцах төрийн захиргааны төв байгууллагатай байх асуудлаа шийдэхгүй бол, хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай 2015 оны хуулийг хэрэгжүүлдэггүй дутагдлаа засахгүй бол хөгжлийн асуудал шийдэгдэхгүй.

-Төр засгийн удирдлагад хандаж эдгээр болгоомжлол, саналаа илэрхийлсэн үү?

-УИХ-ын дарга Г.Занданшатар өнгөрөгч сарын эхээр “Хөгжлийн үзэл баримтлалын шинэчилсэн төсөл”-тэй танилцах, төслийг хэрэгжүүлэх асуудлаар санал солилцох уулзалт зохион байгуулсан. Тэр уулзалтдаа намайг оролцууллаа. Энэ сайхан завшааныг ашиглаж би “Алсын хараа-2050“ төслийг сайжруулах, эцэслэж боловсруулах болон батлахад анхаарах асуудал, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулахад гарч байсан урьдын алдааг давтахгүй байх талаар өөрийн бодол саналыг ярьсан. Уулзалтад Үзэл баримтлалын төслийг удирдан боловсруулсан зарим эрдэмтэд, УИХ-ын төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга зэрэг нөхөд байсан учраас миний хэлсэн тодорхой санал зөвлөмж анхаарагдах байх гэж найдаж байгаа. Миний бие дараахь тодорхой санал хэлж, түүгээр Г.Занданшатар, Хүрэлсүх нарт бичсэн захидлаа уулзалт дээр гардуулсан. “Алсын хараа-2050“ хөгжлийн үзэл баримтлалын төслийн эхний хувилбарыг УИХ-ын 2020 оны хаврын чуулганы хуралдаанд танилцуулах, түүнийг сайжруулах, баталж хэрэгжүүлэх асуудлаар санал авах зорилгоор хэлэлцүүлээд дараахь гурван асуудлаар тодорхой шийдвэр гаргавал зөв болно гэсэн санал хэлсэн.

-Тэрхүү саналаа сонирхуулахгүй юу, Содном гуай?

-Бололгүй яахав. Нэгд нь Монгол Улсын хөгжлийн бодлого, төлөвлөлтийн яамыг энэ оны эхний хагаст байгуулах болон Монгол Улсын “Алсын хараа-2050“ хөгжлийн үзэл баримтлалын төслийг эцэслэн боловсруулж Засгийн газарт оруулан хэлэлцүүлэх. Улмаар УИХ-д өргөн барьж батлуулах эцсийн хувилбарыг гаргах, УИХ-аас батлагдсан шийдвэрийн хэрэгжүүлэлтийг хангах арга хэмжээ авч байх үүргийг тус яаманд хариуцуулсан шийдвэр гаргах. Хоёрт “Алсын хараа-2050“ хөгжлийн үзэл баримтлалын төсөлд төлөвлөгдсөн зорилтуудаас 2025, 2030 оны гол зорилт болгосон дараах үзүүлэлтүүдийг УИХ хянаж баталсан шийдвэр гаргах нь чухал. Үүнд, нэг хүнд оногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ тухайн оны үнээр 2025 онд 7400 доллар, 2030 онд 10800 доллар. Ажиллагсдын тоо 2025 онд 1,6 сая хүн, 2030 онд 1,9 сая хүн, дундаж цалин 2025 онд 770 мянган төгрөг, 2030 онд 800 мянган төгрөг. Экспорт 2030 он гэхэд 25,6 сая доллар. Гуравдугаарт, УИХ-ын 2015 оны Монгол Улсын Хөгжлийн бодлого төлөвлөлтийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлд заасны дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон УИХ-ын сонгуульд оролцох санал хүсэлтэй улс төрийн нам, намуудын эвсэл сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрөө Монгол Улсын хөгжлийн үзэл баримтлалд нийцүүлэн боловсруулсан байх, тэр шаардлага хангагдсан эсэхийг Үндэсний аудитын газар хянаад, дүгнэлтээ Сонгуулийн ерөнхий хороонд хүргүүлэх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, Ерөнхийлөгчийн болон УИХ-ын сонгуульд улс төрийн намыг оролцуулах зөвшөөрлийг зөвхөн Монгол Улсын хөгжлийн үзэл баримтлалд тусгагдсан зорилтыг хэрэгжүүлэх мөрийн хөтөлбөр боловсруулсан нөхцөлд олгож байх ёстой. Энэ хууль бол Монгол Улсын хөгжлийн бодлогыг ажил хэрэг болгох чухал ач холбогдолтой. Энэ хуулийг 2016 оны сонгуулийн үед хэрэгжүүлээгүй зөрчлийг давтаж болохгүй. Энэ үүднээс нэг хүнд оногдох ДНБ, ажиллагсдын тоо, дундаж цалин, экспортын 2025 ба 2030 онд хүрсэн байх дээр дурдсан зорилтуудыг хангах арга хэмжээний төлөвлөгөөг тусгасан мөрийн хөтөлбөр боловсруулсан eлс төрийн нам буюу эвсэлд Ерөнхийлөгчийн 2021 оны болон УИХ-ын 2020 оны сонгуульд оролцохыг зөвшөөрөх тухай УИХ-ын шийдвэр гаргах хэрэгтэй гэсэн санал хэлсэн. Улс төрийн намуудын боловсруулсан сонгуулийн мөрийн хөтөлбөр “Алсын хараа-2050“ хөгжлийн үзэл баримтлалын зорилтыг хэрэгжүүлэхээр зохиогдсон эсэх дүгнэлтийг үзэл баримтлал боловсруулсан эрдэмтдээр гаргуулж болох юм. Улсаа хөгжүүлэх ухаалаг бодлого боловсруулах, түүнийг хамгийн үр ашигтай арга хэлбэрээр хэрэгжүүлэхийн төлөө өрсөлдөх чадвартай улс төрийн нам байхыг зөвшөөрдөг болж, эрх мэдэл албан тушаал олж авах зорилготой олон (35) нам байгааг цөөрүүлж, Монгол Улсын хөгжлийг эрхэмлэж үр бүтээлтэй ажиллах сонирхол чадвартай 2-3 улс төрийн намтай болмоор байгаа юм. Дээрх санал зөвлөмжөө УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд нарт бичгээр өгсөн.

Categories
мэдээ нийгэм

ОХУ-аас ирсэн иргэдийг тусгаарлах ажиллагаа явагдлаа

401c643048085b779778800fa3f94c79_x3-1-580x365-1.jpg

Улсын онцгой комиссын шийдвэрийн дагуу ОХУ-аас нутаг буцах хүсэлтэй монгол иргэдийг татан авах ажиллагаа өчигдөр Алтанбулаг боомтод болж, 276 монгол иргэнийг улсын хилээр нэвтрүүлж, тусгаарлах ажиллагааг зохион байгууллаа. Хилээр орж ирсэн иргэдийн дийлэнх нь оюутан байна. Хүн тус бүрийг нэг өрөөнд байхаар тусгаарлалт хийж, ХӨСҮТ-өөс оношлуурын баг явж ажиллаж байгаа аж.