Month: January 2019

Өнөөдөр болсон Үндсэн хуулийн цэцийн Их суудлын хуралдаанаар Сонгуулийн тухай хуулийн зохицуулалтаар Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоолоор өмнө нь хүчингүй болгосон холбогдох хуулийн заалтыг агуулгаар нь дахин сэргээсэн эсэх маргааныг хянан хэлэлцлээ.

Хуралдаанаар “Хуульд заасан хугацаанд сонгуулийн зардлын тайлангаа ирүүлээгүй бол тухайн нам, эвсэл, нэр дэвшигчийг дараагийн сонгуульд бүртгэхгүй.” гэсэн Сонгуулийн тухай хуулийн заалт нь Үндсэн хуулийн цэцийн 2010 оны нэгдүгээр тогтоолоор хүчингүй болгосон холбогдох хуулийн заалтыг Улсын Их Хурал агуулгаар нь дахин сэргээн батлаагүй байна хэмээн шийдвэрлэв. Тодруулбал, 2015 онд батлагдсан Сонгуулийн тухай хуулийн дээрх зохицуулалт Үндсэн хуулийн цэцийн тогтоолоор хүчингүй болгосон Монгол Улсын Их Хурлын сонгуулийн тухай хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.3.6 дахь заалтын зохицуулалтаас агуулгын хувьд ялгаатай байна хэмээн Цэц үзлээ.

Сонгуулийн тухай хуулийн уг зохицуулалтаар сонгуулийн зардлын хяналт, нээлттэй, ил тод байдлын үндсийг тогтоон сонгуулийн санхүүжилтийн болон зардлын тайлан гаргахыг шаардаж улс төрийн намын санхүүгийн үйл ажиллагааг хөндлөнгийн хяналттай, хариуцлагатай болгож, сонгуулийн тэгш, шударга байдлыг баталгаажуулах, иргэний улс төрийн эрхийг хангах хууль зүйн баталгааг бүрдүүлсэн байна. Мөн энэ заалт нь Үндсэн хуулийн Гуравдугаар зүйлийн гуравдахь хэсэгт “Төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах, авахаар завдахыг хориглоно.” гэсэн заалтыг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн зохицуулалт болсон байна гэж Үндсэн хуулийн цэц дүгнэлээ.

Харин Үндсэн хуулийн цэцийн 2010 оны тогтоолоор хүчингүй болгосон хуулийн заалт нь зорилгын хувьд зөвхөн нам, эвслийг сонгуульд бүртгэхтэй холбоотой харилцааг зохицуулж байсан ба сонгуульд оролцсон нам, эвсэл сонгуулийн зардлын тайлангаа Сонгуулийн ерөнхий хороонд ирүүлээгүй бол дараа дараагийн хэдэн ч удаагийн сонгуульд оролцуулахгүй байж болох тодорхой бус үргэлжилсэн үр дагаврыг үүсгэхээр байв гэж Үндсэн хуулийн цэцийн хэвлэл, мэдээллийн төлөөлөгч мэдээлэв.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийг томилох НИТХ-ын ээлжит бус хуралдаан үргэлжилж байна. Нэр дэвшигч С.Амарсайхан, С.Мөнхчулуун нараас асуулт асууж, үг хэлэх төлөөлөгч байгаагүй тул шууд санал хураалт болж, төлөөлөгчид хоёр нэр дэвшигчид нууцаар саналаа өглөө.

Таван хүний бүрэлдэхүүнтэй тооллогын комисс одоо санал тоолж байна.Санал хураалтын дүнг гарсны дараа НИТХ-аас Ерөнхий сайдад зөвшилцөхөөр хүргүүлэх юм.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчид нэр дэвшигч С.Амарсайханы танилцуулга

С.Амарсайхан нь 1981-1991 онд Налайхын бага, дунд сургууль, 1994-1996 онд АНУ-ын Пресно хотын коллеж, 1996-1998 Ютa Мужийн Коллеж, 1998-2000 онд Соут Вест Их сургуульд суралцаж төгссөн. Эрх зүйн Магистр зэрэгтэй. 1992-1993 онд Монгол улсын Шинжлэх Ухаан, Мэдээлэл Технологийн Төвийн ажилтан.

• 2000-2004 онд Монгол Улсаас БНХАУ-д суугаа Элчин Сайдын Яамны Консулын ажилтан, Атташе
• 2004-2007 онд Американ Трейд & Девелопмент компанид гадаад худалдааны менежер
• 2007 оноос “Оюуны Ундраа Групп” ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал, Ерөнхий захирал, ТУЗ-ын даргаар тус тус ажиллаж байна.
• 2012 оноос хойш НИТХ-ын Төлөөлөгчөөр хоёр дахь удаагаа сонгогдон ажиллаж байна. Энэ хугацаанд НИТХ-ын Тэргүүлэгч, Хот байгуулалт, дэд бүтцийн хороо, Санхүү, Төсөв, эдийн засгийн хороо болон “Ухаалаг Улаанбаатар” Хөгжлийн хорооны гишүүн, Нийслэлийн Авто Худалдааны төвийн ТУЗ-ын гишүүнээр ажиллаж ирсэн бөгөөд 2016 оноос НИТХ-ын Санхүү, Төсөв, эдийн засгийн хорооны дарга, өмч хувьчлалын комиссын гишүүнээр тус тус ажиллаж байсан.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчид нэр дэвшигч С.Мөнхчулууны танилцуулга

С.Мөнхчулуун нь 1997- 2001 онд Техникийн их сургуулийг механик инженер, 2011- 2013 онд Удирдлагын академийг Төрийн удирдлагын магистр, 2015 оноос Удирдлагын академийг Төрийн удирдлагын докторантаар төгссөн.

• 2009- 2010 Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар, Бүртгэлийн мэргэжилтэн
• 2010- 2012 Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газар, Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл, концессын хэлтсийн дарга
• 2012- 2016 Сонгинохайрхан дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга
• 2008-2009 СХД-ийн МАХН-ын хорооны дэд дарга
• 2016 оноос Нийслэлийн Намын хорооны гишүүн
• 2016 оноос МАН ын Бага хурлын гишүүн
• 2016 оноос Нийслэлийн МАН-ын хорооны гишүүн
• 2016 оноос Нийслэлийн МАН-ын хорооны дэд дарга
• 2016 онд МАН-аас нэр дэвшиж, Нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хуралд Төлөөлөгчөөр сонгогдсон,
• 2016 оноос НИТХ-ын Тэргүүлэгчээр сонгогдсон,
• 2016 НИТХ-ын Хууль зүй, төрийн байгуулалтын хорооны дарга
• 2016 оны 12 сараас 2018 оны 12 сар хүртэл НИТХ дах МАН-ын бүлгийн даргаар ажиллаж байсан.

Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Сангийн сайд асан С.Баярцогтыг дахин нэг сар цагдан хорих прокурорын саналыг хангаж шийдвэрлэжээ.

Шүүхийн албан ёсны шийдвэрт, “Нийслэлийн прокурорын газраас С.Баярцогтыг яллагдагчаар цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахуулах тухай санал ирүүлснийг Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хүлээн авч хянаад, С.Баярцогтыг 2019 оны 01 дүгээр сарын 16-ны өдрөөс эхлэн 1 сарын хугацаагаар яллагдагчаар цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шийдвэрлэсэн болно.

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Тамгын газар” гэжээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга прокуроруудтай уулзаж, санал, шаардлага тавилаа.

Х.Баттулга “Би ерөнхий прокурортой Ерөнхийлөгч болсноосоо хойш хамтарч ажиллаж байгаа. Шударга ёсыг энэ танхимаас эхлүүлэх ёстой гэдэг дээр та бүхэн санал нэг байгаа байх. ЖДҮХС-гаас ерөнхий прокурорын орлогч Б.Амгаланбаатар хоёр жил дараалан авсан гэдгээ өөрөө хүлээсэн. Одоо ажлаа хийгээд сууж байна. Би өргөдлөө өгөөд шалгуулаад, буруугүй бол эргээд ажлаа хийж болно гэж хэлсэн. Ерөнхий аудит бас ийм асуудалтай холбогдсон. Ажлаа өгөөд шалгуулж байгаа. Салхитын мөнгөний орд сүүлийн үед шуугиан дэгдээж байна. Энэ ордыг Монгол Улсын газрын зураг дээр хайгаад олохгүй байгаа. Уул уурхай тойрсон зөрчил маш их гарч байна. Та нарын хамар доор чинь хууль бус ажиллагаа дэлгэрэн цэцэглэж байна, дарга нар аа. Та нар шударга ёсыг өнөөдрөөс эхлүүл. Би жишээ дурдан ярилаа. Энэ бол хуучин хэргүүд. Та бүхнийг нийгэмд шударга ёсыг тогтоох, нийгмийн баялгийг хууль бусаар хэрэгжүүлж байгаатай тэмц. Монгол Улсын 3,2 сая иргэний өмнөөс иргэн хүний хувьд хэлье. “Тавантолгой”-н орд газрыг гэрээгээр халхавчлан сайхан 60 жилээр, автоматаар 40 жилээр сунгагдах оролдлого 2015 оны дөрөвдүгээр сард гарсныг тухайн үеийн УИХ-ын удирдлага зогсоосон юм. “Тавантолгой”-н ордыг ингэж ард түмэндээ авч үлдсэн. Түүнээс хойш юу болсон бэ. Гэтэл 2016 онд дахиад энэ ордыг 100 жилээр авах оролдлого тавигдлаа. Хөгжлийн хөтөлбөрийг хэрэг үүсгэн гацааж, өмч хөрөнгийг хууль бусаар завших гэсэн үйлдлийг та бүхэн шалган ажиллах ёстой.” гээд 178 хуудастай гэрээг Ерөнхий прокурорт өглөө.

Түүнчлэн Ерөнхийлөгч Баттулга Ц.Элбэгдоржийг шалгуулах 179 хуудас баримтыг Улсын Ерөнхий прокурорт өгөв. Гэтэл Энх Амгалан “Би хэн нэгний хүсэлтээр хэн нэгнийг шалгаж чадахгүй. Би хэлмэгдүүлж чадахгүй ээ…” гэхэд Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “хэн нэгнийг битгий хэлмэгдүүлээрэй гэж зөндөө хэлдэг. Яагаад гэвэл би өөрөө хэлмэгдэж байсан хүн. Би танд зөвхөн баримт өглөө” гэж хариу өгөв.

Дэлгэрэнгүйг дараах бичлэгээс үзнэ үү:

“Нутгийн удирдлагын тогтолцоо, эрх зүйн шинэчлэл” чуулган хоёр өдөр үргэлжилж (2019.01.16) өнөөдөр өндөрлөлөө.

Чуулганы төлөөлөгчид Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болончуулганаас гарах зөвлөмжийн төсөлд тусгагдсан асуудлуудыг зүйл бүрээр ньхэлэлцэж, санал хэлж, байр сууриа илэрхийлсэн.

Төлөөлөгчдийн хувьд хуулийн төслөөс хот тосгоны асуудлыг хасах,бүх шатны Засаг дарга нарт тавигдах шаардлагыг Төрийн албан шинэ хуультай нийцүүлэх, ялангуяа сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгчдийн боловсролд шалгуур тавьж,төрийн үйлчилгээний албанд ажиллагсдаас төлөөллийг оролцуулдаг болох, хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл батлагдвал 2024 оноос хэрэгжихээр заасан хугацааг наашлуулах саналуудыг гаргаж байлаа. Мөн аймаг бүрт хуулийн төслөөр хэлэлцүүлэг хийх, сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгчдийн тоог хүн амын тоотой уялдуулах, бүх шатны Иргэдийн ТөлөөлөгчдийнХуралд намаас нэр дэвшүүлдгийг өөрчилж, намууд мөрийн хөтөлбөрөө танилцуулдаг байх гэсэн саналуудыг гаргаж байлаа. Төлөөлөгчдийн зүгээс чуулганаар зөвлөмж гаргаад орхилгүй, цаашдаа хуулийн төсөл батлагдтал анхаарал тавьж ажиллахыг анхааруулж байв.

Чуулганы төлөөлөгчдөөсгаргасан зарчмынсаналуудыг тусган 16 зүйлтэй зөвлөмжийг баталж, Улсын Их Хурлын Ажлын хэсэгт хүлээлгэн өгөхөөр тогтсон.

Уг зөвлөмжид Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга нь нутгийн удирдлагын тогтолцоог шинэчлэн тогтоож, үндсэн хуульчилагдсан органик хуулийн хувьд тогтвортой мөрдөгдөх, удаан настай тулгуур хууль байх, салбарын хуулийг дагаж өөрчлөгдөх бус харин салбарын хууль нь энэ хуульд нийцэж гарах, өөрчлөгддөг байх зарчмыг хадгалах, орон нутагт иргэдэд үзүүлэх төрийн үйлчилгээ шуурхай, чанартай, тогтвортой, тасралтгүй байх харилцааг төлөвшүүлэхэд төрийн чиг үүргийг шат шатандаа давхардалгүй, оновчтой, ялгавартай байх чиглэлийг тогтоохоор тусгажээ. Мөн орон нутгийн түвшинд хэрэгжүүлэх энэхүү төрийн нийгмийн суурь үйлчилгээг үзүүлэхэд төсөв, санхүүгийн асуудлыг хамтад нь шийдвэрлэж, эдийн засгийн бие даасан байдлыг хангах,засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжид тодорхой чиг үүргийг хуулиар хүлээлгэх бол шаардлагатай төсөв, санхүүжилтийг хамтад нь шийддэг байх, хэрэв санхүүгийн асуудал нь шийдэгдээгүй бол тухайн чиг үүргийг хэрэгжүүлэх үүрэг үүсэхгүй байхад анхаарах, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуулийг улс төрөөс ангид байх зарчмыг тогтоох, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргад нэр дэвшигчийг томилогдох хүнд сумын Засаг даргад тавьдаг шалгуурыг нэгэн адил тогтоох, аймаг, сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргыг албан тушаалаас чөлөөлөх, огцруулах асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх зохицуулалтыг хуульд тусгах, ажлын албатай байх тухай зохицуулалтыг хийх зэрэг асуудлуудыг тусгасан байв.

Чуулганыг хааж УИХ-ын Тамгын газрын Мэдээлэл хяналт, шинжилгээ, үнэлгээний хэлтсийн дарга Б.Эрдэнэбилэгт хэлсэн үгэндээ, чуулганы үйл ажиллагаанд бүтээлчээр, идэвхтэй оролцсон төлөөлөгчид, зохион байгуулсан УИХ-ын Тамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, Монгол Улсын төлөөллийн байгууллагыг бэхжүүлэх нь төслийнхөнд талархал илэрхийллээ

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагчийг томилох асуудлыг хэлэлцэж байгаа НИТХ-ын ээлжит бус хуралдаан хуралдаж эхэллээ. Уг хурал үдээс өмнө 11:30 цагт эхэлсэн ч НИТХ дахь МАН-ын бүлэг завсарлага аваад байсан юм. Сая НИТХ-аас Тооллогын комисс байгуулах тухай санал хурааж МАН-ын бүлгээс дөрөв, АН-ын бүлгээс нэг төлөөлөгчийг багтаан таван хүний бүрэлдэхүүнтэй комиссыг байгуулжээ. НИТХ-ын төлөөлөгчид хоёр нэр дэвшигчид нууцаар саналаа өгөх бөгөөд санал хураалтын дараа дүнг гаргаад Ерөнхий сайдад хүргүүлнэ.

Тооллогын комиссын гишүүдэд

1. Д.Баярсайхан
2. Ц.Сандаг-Очир
3. Б.Сүхбаатар
4. Ц.Одонтунгалаг
5. Э.Бат-Амгалан

Хууль зүйн сайд асан Д.Дорлигжав, Д.Баатар, Ч.Бямбаа нарыг нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг шүүхээс өнгөрсөн долоо хоногт гаргасан. Уг шийдвэрийг Д.Дорлигжав болон өмгөөлөгч нар нь эсэргүүцэж нэхэмжлэл гаргасныг өнөөдөр /2019.01.16/ Хан-Уулын шүүхээр хэлэлцсэн ч өмнө гаргасан нэг сар цагдан хорих шийдвэрийг хэвээр үлдээж, өмгөөлөгч нарын гаргасан гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосон байна.