Month: November 2018

Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн Монгол бахархлын өдөрт зориулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар зохиож буй “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2018” монгол уран бичлэгийн олон улсын үзэсгэлэнгийн нээлт өнөөдөр Уран зургийн галерейд нээлтээ хийлээ.

2011 оноос уламжлал болгон 7 дахь жилдээ зохиож буй үзэсгэлэн энэ жил насанд хүрэгчдийн болон сурагчдын бүтээлийн олон улсын үзэсгэлэн хэлбэрээр гарч байгаа юм.

Монголын Уран зургийн галерейд нээлтээ хийсэн монгол уран бичлэгийн насанд хүрэгчдийн ангилалд:

• Монгол Улсаас 22,
• ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад улсаас 3,
• Бүгд Найрамдах Халимаг улсаас 2,
• БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орноос 20,
• Бүгд Найрамдах Франц Улсаас 1, нийт 48 уран бүтээлч оролцлоо.

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ Х.БАТТУЛГА “МӨНХ ТЭНГЭРИЙН БИЧИГ-2018” МОНГОЛ УРАН БИЧЛЭГИЙН ОЛОН УЛСЫН ҮЗЭСГЭЛЭНГ НЭЭЖ:

“Уран бичээчид ээ,

Бичиг соёлоо дээдлэгч эрхэм Монголчууд аа,

Эзэн богдын мэлмий гийсэн өдөр-Монгол бахархлын өдрөөр уламжлал болон төлөвшиж буй “Мөнх тэнгэрийн бичиг” монгол уран бичлэгийн үзэсгэлэнд хүрэлцэн ирсэн хүн бүхэнд чин сэтгэлийн талархал дэвшүүлье.

Энэ удаагийн “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2018” монгол уран бичлэгийн олон улсын үзэсгэлэнд Монгол Улсаас 22, ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад Улсаас 3, Бүгд Найрамдах Халимаг Улсаас 2, БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орноос 20, Бүгд Найрамдах Франц Улсаас 1, нийт 48 уран бүтээлч, төлөөлөгч оролцож байна.

Их Монголын үр сад, Монгол тулгатнууд оюун сэтгэлгээгээрээ нэгдмэл байхын үндэс болсон монгол бичгийг урлаг болгон хөгжүүлэн, өв уламжлалаа бадрааж, “Мөнх тэнгэрийн бичиг” олон улсын үзэсгэлэнд оролцож байгаа монгол, өвөр монгол, буриад, халимаг зэрэг монгол туургатны уран бичээчдэд баяр хүргэхийн ялдамд уран бүтээлийн арвин их амжилтыг хүсэн ерөөе.

Монголчууд Хүннү гүрнээс хойшхи бүхий л түүхийнхээ туршид 10 гаран бичиг хэрэглэж ирсний дотроос хамгийн урт удаан хэрэглэж, хөгжүүлж байгаа бичиг нь монгол бичиг юм. Хэдийгээр эртний согд бичгээс эх авч зохиогдсон ч энэ бол бүрэн монголжсон, монгол ахуй, сэтгэлгээг нэвт шингээсэн монгол соёл мөн.

Монгол бичгийн элементүүдийг мал амьтны бие эрхтний нэрсээр-шүд, гэдэс, нуруу, сүүл, эвэр, шилбэ гэх зэргээр нэрлэдэг нь малч монгол ахуй, уламжлалтай шууд холбоотойг хэн ч үгүйсгэж чадахгүй билээ. Монгол бичиг нь хөгжлийн явцад 1204 оноос худам монгол, 1648 оноос тод монгол гэсэн хоёр хэлбэрийг үүсгэсэн байдаг. Өнөөгийн бид бол худам монгол бичгийн өв уламжлал, соёлыг үргэлжлүүлэн дэвжээж яваа юм.

Монгол бичгийг орчин цагийн хэрэглээнд идэвхтэй байлгахын тулд миний бие 2018 оны 5 дугаар сарын 03-ны өдөр “Монгол бичгийн хэрэглээг нэмэгдүүлэх ажлыг эрчимжүүлэх тухай” 46 дугаар зарлиг /зарлиг унших бол энд дарна уу/ гаргасан.

Энэхүү зарлигт монгол бичгийн цахим кодын асуудлыг шуурхай шийдвэрлэж батлуулах, монгол бичгийн дунд болон урт хугацааны үндэсний хөтөлбөрийг боловсруулан хэрэгжүүлэх, элсэлтийн шалгалтад заавал авч буй монгол хэл, бичгийн шалгалтад босго оноо тогтоох, монгол бичгийн улсын сорилгыг албан ёсоор зохион байгуулах зэрэг асуудлаар зарим байгууллагуудад үүрэг чиглэл өгч, олон нийтэд уриалсан билээ.

Монгол үндэстний ижилсэл, ялгарал, уг мөн чанар нь өв уламжлал, хэл соёлдоо л буй. Тийм учраас түүх соёлоо үеэс үед дамжуулах үндсэн хэрэгсэл, тээгч болсон үндэсний хэл бичгээ судлах, дэлгэрүүлэн хөгжүүлэх, хойч үедээ өвлүүлэн уламжлуулах нь монгол хүн бүрийн үүрэг байх ёстой.

Тэнгэр газрыг холбосон босоо монгол бичгээрээ өв соёлоо дархлан бэхжүүлж байгаа уран бичээчиддээ дахин талархал дэвшүүлье. Та бүхний монгол соёлоо дээдлэх эрхэм сэтгэл, буянт сайн үйлс цаг үргэлжид дэлгэрч байх болтугай.

Мөнх тэнгэрийн хүчин дор, монгол түмний далай их сэтгэл, эрдэм ухааны шимээр Үндэсний бичиг маань өнөд мөнх орших болтугай” гэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга үг хэлснийхээ дараа “Мөнх тэнгэрийн бичиг” олон улсын үзэсгэлэнд шалгарсан шилдэг хоёр бүтээлийн эздэд шагнал гардуулж, баяр хүргэлээ.

Энэ жилийн “Мөнх тэнгэрийн бичиг” олон улсын үзэсгэлэнгийн:

1. Шилдэг бүтээлийн шагналыг Монгол Улсаас оролцсон уран бүтээлч Каллиграфийн их мастер Тогообатын Жамсрансүрэнгийн “Мөнх тэнгэрийн бичиг” типографийн шилдэг бүтээл хүртлээ.

Түүний “Мөнх тэнгэрийн бичиг” бүтээл нь зургаа дахь жилдээ “Мөнх тэнгэрийн бичиг” үзэсгэлэнгийн бэлгэ тэмдэг болж байгаа юм.

1. Тусгай шагналыг Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орноос оролцсон С.Цэнгэлийн монгол бичиг, тод, вагиндра үсэг гэсэн монголчуудын түүхэндээ зохион хэрэглэж ирсэн гурван бичиг үсгээр туурвисан “Билэг барамид” бүтээл хүртлээ.

“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2018” монгол уран бичлэгийн олон улсын үзэсгэлэнд оролцож буй Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орны уран бүтээлчид Монголын нууц товчоог монгол уран бичлэгээр 49 хуйлан дээр бүрэн бичсэн агар зандан авдартай эхийг гардуулсан юм. Энэхүү үзэсгэлэн 2018 оны арваннэгдүгээр сарын 5-9-ний өдрүүдэд Уран зургийн галерейд үнэ төлбөргүй гарна.

УИХ дахь АН-ын бүлгийн хуралдаан өнөөдөр болж мэдээлэл хийлээ. Тус бүлэг ЖДҮХС-гаас зээл авсан Засгийн газар, УИХ-ын гишүүдэд хариуцлага тооцохыг шаардаж чуулганы хуралдаанд оролцохгүйгээ мэдэгдээд байсан юм.

Бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат “АН-ын бүлэг өнгөрсөн долоо хоногт хугацаагүйгээр байнгын хороод болон УИХ-ын чуулганы хуралдаанд оролцохгүйгээ мэдэгдсэн. Энэ байдал өнөөдрийг хүртэл үргэлжилж байна. Энэ байдал үргэлжлэх юм бол бид дараагийн арга хэмжээг авна. ЖДҮХС-гийн үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд очих байсан мөнгийг Засгийн газар нь сайд, УИХ-ын гишүүдтэйгээ зохион байгуулалттайгаар хуйвалдан авсан гэдэг нь нэгэнт тодорхой болсон. Мөн АН-ын бүлэг хуралдаанд оролцоогүй үед эрх баригчид 2019 оны төсвийг баталсан. Ингэхдээ УИХ-ын гишүүдийн олонхийн оролцоогүйгээр баталсан. Зарим нь байхгүй гишүүдийнхээ кнопыг дарсан.

Тиймээс Монгол Улын Ерөнхийлөгчийг 2019 оны төсөвт хориг тавина уу гэсэн уриалга гаргаж байгаа” гэлээ.

-Ирэх онд төсвөөс хэдэн төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар бүтээн байгуулалт хийх вэ?

-Ирэх онд төсвөөс 1.2 их наяд төгрөгөөр төсөл арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн. Үүнээс 800 тэрбум нь өнгөрсөн онд эхэлсэн төсөл арга хэмжээг үргэлжлүүлэх, 600 тэрбум нь шинээр барилга байшин байрихад зарцуулах юм. Өнгөрсөн онд эхэлсэн барилга байгууламжийн ажлыг үргэлжлүүлэх хөрөнгө оруулалтыг төсвөөс гаргаж болно. Харин шинээр барилга байгууламж барих шаардлагагүй хэмээн манай бүлэг үзэж байгаа.

-ЖДҮХС-гаас зээл авсан төрийн өндөр албан тушаалтнуудын тоо өдөр ирэх нэмэгдэж байна. Эдгээр хүмүүст хариуцлага тооцох чиглэлээр АН-ын бүлэг ямар ажил хийх вэ?

-ЖДҮХС төдийгүй бусад сангаас зээл авсан төрийн албан хаагчдын мэдээлэл илж болж байгаа. Засгийн газрын гишүүд ч үүнд оролцсон байна. Тиймээс Засгийн газрыг огцруулах шаардлагатай. Манай бүлэг саяхан Хөгжлийн банкны үйл ажиллагааны тайлангийн мэдлээллийг авсан. Тус банк 2017 онд 34 төсөл хөтөлбөрт 341.9 тэрбум төгрөг, 2018 онд 42 төсөл хөтөлбөрт506.6 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон байна. Энэ бүхнийг нягтлах хэрэгтэй. Мөн Засгийн газрын 29 тусгай сангийн үйл ажиллагааг зогсоож, хөндлөнгийн шалгалт хийх шаардлагатай.

-Шатахууны үнийг бууруулах ямар шийдэл байна вэ?

-Шатахууны үнэ дэлхийн зах зээл дээр буурч байхад манай улсад огт буудаггүй. Энэ бол шударга бус тогтолцоо. Засгийн газраас шатахууны үнийг хууль бусаар нэмсэн, зохиомол хомсдол үүсгэсэн компанийн тусгай зөвшөөрлийг цуцлах хүртэл арга хэмжээ авч болно.

ХХААХҮ-ийн сайд Б.Батзоригийн эхнэрийн компани ЖДҮ-гээс 1.4 тэрбум төгрөгийн зээл авсан нь нотлогдсон юм. МАН бүлэг ээлжит бусаар хуралдан ЖДҮ-гээс зээл авсан гишүүдэд хариуцлага тооцохоор болж, ХХААХҮЯ-ны сайд Б.Батзоригийг үүрэгт ажлаас нь чөлөөлөх асуудлыг УИХ-аар хэлэлцүүлэхээр болсон юм. Тэрбээр өнгөрсөн долоо хоногт ХХААХҮ-ийн сайдын албан тушаалаасаа өөрийн хүсэлтээр огцрох өргөдлөө өгөөд байсан. Тэгвэл ХХААХҮ-ийн сайд Б.Батзоригийг УИХ- ын гишүүнээс нь түтгэлзүүлэх саналыг прокуророос ирүүлжээ. Харин хуулийн дагуу прокурорын саналыг парламент 48 цагийн дотор хэлэлцэн шийдвэрлэх ёстой юм. Энэ талаар УИХ дахь МАН-бүлгийн дарга Д.Хаянхярваагаас тодруулахад “Б.Батзориг сайдыг гишүүнээс нь түтгэлзүүлэх албан бичиг Их хурлын даргад ирсэн гэж байна. Би энэ бичгийг үзээгүй болохоор тодорхой мэдээлэл өгөх боломжгүй байна” гэлээ.

УИХ-ын дэд дарга Л.Энх-Амгалан хэлэхдээ “2015 онд би Хөгжлийн банкийг ахалж шалгаж байсан. Тэгэхэд миний оролцоотой нэр бүхий компаниуд өндөр хэмжээний зээл авсан байна гэх яриа гарсан. Тэр үед АТГ-т шалгуулахаар бүх баримт. материалаа өгсөн. Миний өөрийн твиттер, фэйсбүүк хуудсанд 2012-2016 онд УИХ-ын гишүүн болоод өөрөө УИХ-ын бүрэн эрхт гишүүнээс татгалзаж, шалгуулах хүсэлтээ гаргаж байсан баримтууд бий. Гишүүддээ зөвлөхөд үнэхээр эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, хууль бусаар зээл авсан нь тогтоогдвол ёс зүйн хороо, УИХ-ын дэгийн дагуу хариуцлага тооцох ёстой. Б.Батзориг сайд зээл авсныг би мэдэхгүй, сонсоогүй. Би ЖДҮДС-аас нэг ч төгрөгийн зээл аваагүй” гэв.

Э.МӨНХТҮВШИН

Улсын Их Хурлын гишүүн, НББСШУ-ны байнгын хорооны дарга Ё.Баатарбилэг МУИС болон АШУҮИС-ийн урилгаар манай улсад ажиллаж байгаа QS (Quacquarelli Symonds) байгууллагын Азийг хариуцсан гүйцэтгэх захирал, хатагтай Мэнди Мок-ыг өнөөдөр (2018.11.05) хүлээн авч уулзлаа.

QS байгууллага нь жил бүр дэлхийн дэлхийн их, дээд сургуулиудын чансааны жагсаалтын гаргадаг бөгөөд манай улсын МУИС болон АШУҮИС-ийн урилгаар, эдгээр сургуулийг дэлхийн тавцанд хүлээн зөвшөөрөгдөх эрэмбэ тогтоолгох асуудалд туслалцаа үзүүлэхээр ирээд байгаа юм байна.

Уулзалтын эхэнд Улсын Их Хурлын гишүүн, НББСШУ-ны байнгын хорооны дарга Ё.Баатарбилэг “Монголдоо их, дээд сургууль төгсөөд дэлхийн хэмжээний томоохон их, дээд сургуульд үргэлжлүүлэн суралцаж байгаа оюутнууд манай улсын сургалт олон улсын түвшинд зөвшөөрөгдөж байна уу гэдэгт төр заавал анхаарал хандуулах ёстой гэж захидаг. Монгол Улсын томоохон их, дээд сургуулиуд олон улсын түвшинд эрэмбэлэгдэх чансаанд хэрхэн хүрэх вэ гэдэг асуудлаар зөвлөгөө өгч, хамтран ажиллахаар ирсэнд баяртай байна” хэмээв.

Тэрбээр мөн Монголын төрөөс боловсролын салбарын шинэчлэлийг дэмжиж, 2024 он гэхэд Монголын томоохон сургуулиудыг Азидаа баруун эргийн бүсийн шилдэг 100 сургуулиудын нэг болох зорилтод хүргэхээр ажиллаж байгааг тэмдэглэлээ. Түүнчлэн боловсролын салбарын багц хуулийн шинэчлэлийг УИХ-аар хэлэлцэж эхлэхээс өмнө QS байгууллага нь Монголын томоохон их, дээд сургуулиудад “QS Xchange” сургалтыг явуулах болсонд талархаж байгаагаа онцлов

QS байгууллагын Азийг хариуцсан гүйцэтгэх захирал, хатагтай Мэнди Мок гурван жилийн өмнө Монгол Улсын ШУТИС эрэмбэ тогтоолтод өрсөлдөхөөр хүсэлтээ ирүүлсэн боловч зарим шалгуур үзүүлэлт нь эрэмбэ тогтооход боломжгүй байсныг дурьдаж байлаа.

Уулзалтад МУИС-ийн захирал Я.Төмөрбаатар, АШУҮИС-ийн захирал Ж.Цолмон, QS байгууллагын ахлах мэргэжилтэн Самуэл Вонг, Сингапурын “Нанян” технологийн их сургуулийн Гадаад харилцааны албаны захирал Жэнни Халэн нар байлцлаа.