Month: August 2018

Азийн зуны спортын 18 дахь удаагийн наадам наймдугаар сарын 18-наас есдүгээр сарын 12-ны өдрүүдэд Индонез улсын Жакарта, Палембэн хотуудад зохиогдож буй. Тус наадамд ‘шар тивийн’ 45 улс орны тамирчид спортийн 69 төрөлд өрсөлдөж байна.

Манай улсыг төлөөлж тус наадамд спортийн 30 төрөлд 269 тамирчин оролцож байгаа юм. Тэгвэл одоогийн байдлаар манай тамирчид 3 алт, 2 мөнгө, 4 хүрэл медаль хүртсэн амжилттайгаар 11 дүгээр байрт эрэмбэлэгдэж байна.

Манай баг тамирчдаас:

1. Чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн 62 кг-ийн жинд Пүрэвдоржийн Орхон алт,
2. Чөлөөт бөхийн эрэгтэйчүүдийн 57 кг-ийн жинд Эрдэнэбатын Бэхбаяр алт
3. Буудлагын 50 метрийн урт бууны төрөлд Ганхуягын Нандинзаяа шинэ дээд амжилт тогтоож, алтан медаль,
4. Чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн 68 кг-ийн жинд Шархүүгийн Түмэнцэцэг мөнгөн медаль,
5. Буудлагын 50 метрийн урт бууны төрөлд Чулуунбадрахын Нарантуяа мөнгөн медаль,
6. Чөлөөт бөхийн эрэгтэйчүүдийн 86 кг-ийн жинд Оргодолын Үйтүмэн хүрэл медаль,
7. Чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн 53 кг-ийн жинд Эрдэнэчимэгийн Сумъяа хүрэл медаль,
8. Чөлөөт бөхийн эмэгтэйчүүдийн 48 кг-ийн жинд Алтанцэцэгийн Батцэцэг хүрэл медаль,
9. Буудлагын хийн гар бууны 10 метрийн дасгалд Ганхуягын Нандинзаяа хүрэл медаль хүртээд байна.

09.00 цагaaс “Хил дамжин халдварладаг мал, амьтны халдварт өвчний хяналт” сэдэвт Ази-Номхон далайн орнуудын бүсийн зөвлөгөөн “Корпорэйт Конвеншн Центер”-т үргэлжилэн болно.

10.00 цагаас НИТХ дахь АН-н бүлгийн хурал НЗДТГ-н “А” танхимд явагдана. Бүлгийн хурлаар улс, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хийгдэж буй ажлын явцын мэдээллийг сонсоно. Бүлгийн хуралд Нийслэлийн засаг даргын орлогчид, Хотын ерөнхий менежер, харьяа байгууллагын удирдлагууд оролцоно.

11.00 цагаас Үндэсний түүхийн музейд археологийн судалгааны шилдэг олдворуудын шинжлэх ухааны шинэ нээлтийг албан ёсоор танилцуулна.

11.00 цагаас МҮЭХ-ноос Засгийн газрын цалин нэмэгдүүлэх чиглэлээр гаргасан, нийгмийн түншлэл, гэрээ хэлэлцээрийн зарчмыг зөрчсөн, үйлдвэрчний эвлэл, ард иргэдийнхээ саналыг үл тоомсорлосон шийдвэрийг хүлээн авах боломжгүй, ажил хаялтыг эхлүүлэх болсноо өөрийн байранд зохион байгуулах хэвлэлийн шуурхай хурлаар албан ёсоор мэдэгдэнэ.

11:30 цагаас Үндэсний мэдээллийн төвд “Сайн энергийн төв” ТББ-аас “Ub palace”-д Эрүүл мэндийн лекц зохион байгуулах талаар мэдээлэл хийнэ.

13.00 цагаас БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ван И манай улсад айлчилна. Ван И сайдын айлчлал ГХЯ-нд Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатартай хэлэлцээ хийхээс эхлэнэ.

Европын холбоо эмзэг эдийн засагтай, далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын худалдааг дэмжих чиглэлээр бодлого явуулдаг. Энэхүү бодлогын хүрээнд Тогтвортой хөгжил, сайн засаглалыг бэхжүүлэх, ядуурлыг бууруулах зорилгоор эмзэг эдийн засагтай орнуудад зориулан GSP+ буюу Хөнгөлөлтийн ерөнхий системийн тусгай зохицуулалтыг гаргасан. Манай улс 2005 оноос хойш энэхүү хөтөлбөрт хамрагдаж, 7200 гаруй нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүнийг гаалийн татваргүйгээр Европын орнууд руу экспортлох боломжтой болсон юм. ХЕС-д хамрагдахын тулд тухайн улс орон сайн дурын үндсэн дээр хүсэлтээ илэрхийлэх ёстой. Мөн Европын холбооноос тухайн улс эдийн засгийн эмзэг байдал, хүний эрхийн тогтвортой байдал гэсэн хоёр төрлийн шалгуурыг хангасан тохиолдолд элсүүлдэг байна. Эмзэг байдлын шалгуур гэдэг нь Дэлхийн банкнаас гурван жил дараалан эмзэг эдийн засагтай орноор зарласан байх зэрэг эдийн засгийн нөхцөлүүдийг хэлнэ. Харин тогтвортой байдлыг шалгуурт хүний хөдөлмөрлөх эрх, сайн засаглалын талаар олон улсын 27 конвенцийг улс орондоо баталсан байхыг шаарддаг байна. Өөрөөр хэлбэл хүний эрхийг дээдэлнэ гэсэн нөхцөлтэйгөөр энэхүү тусгай хөтөлбөрт хамрагддаг аж.

Өнөөгийн байдлаар манай улс 7200 төрлийн бүтээгдэхүүнээс ердөө 15-16 төрлийг л Европын холбооны орнууд руу экспортолж байна. Энэ талаар МҮХАҮТ-ын Гадаад харилцаа, худалдаа, хөрөнгө оруулалтын газрын ажилтан Ч.Цэцэгмаа “Европ руу экспортолж байгаа бүтээгдэхүүнүүд нь ноос ноолуур, эсгий бүтээгдэхүүн, зарим нэр төрлийн арьс ширэн хувцас, боловсруулсан арьс зэрэг экспортын уламжлал болсон бүтээгдэхүүнүүд байдаг. Экспортын нэр төрөл нэмэгдэхгүй байгаа шалтгаан нь тарифын бус хориг саадуудаас үүдэлтэй. Үүнд эрүүл ахуйн хорио цээрийн, чанар стандартын шаардлага, тээвэрлэлтийн нөхцөлөөс гадна экспортолж байгаа компаниудын хувьд эдийн засгийн боломж, бэрхшээлийг дурдаж болно. Өнгөрсөн хугацаанд экспортын төрөл зүйлээс гадна тоо хэмжээний огцом өсөлт ажиглагдаагүй. Тоо ширхэг тодорхой хэмжээнд бага багаар нэмэгдэж байна” гэж тайлбарлалаа. Түүчлэн тэрбээр “МҮХАҮТ-аас энэ төрлийн экспортыг нэмэгдүүлэх, дэмжих зорилгоор сургалт, семинарыг удаа дараа хийсэн. Хамгийн сүүлд зургадугаар сард Европын холбооны худалдааны төсөлтэй хамтран “Европын холбооны өдрүүд” арга хэмжээг зохион байгуулсан. Энэ арга хэмжээний үер ХЕС-ийг тайлбарласан мэргэжилтэн Монголд ирж бизнес эрхлэгчдэд сургалт хийж, мэдээлэл өгсөн. Харин хүний эрхийг зөрчсөн учраас танай бараа бүтээгдэхүүнийг авахгүй гэсэн гомдол манайд ирээгүй байна. Зөвхөн хүний эрхийн олон улсын конвенциудыг хэрэгжүүлж, тайлангаа тухай бүрт нь илгээх зөвлөмж өгсөн” гэсэн юм.

Харин “Глоб интернэшл” төвийн Хөтөлбөрийн менежер Б.Онон “ХЕС-ээс хүлээн зөвшөөрсөн 7200 төрлийн бараа бүтээгдэхүүний экспортын хэмжээ нэмэгдэхгүй байгаа өөр нэг шалтгаан нь иргэд олон нийт Хяналтын ерөнхий системийн талаар хангалттай мэдээлэлгүй байгаатай холбоотой” хэмээн онцолж байна. Тэрбээр “Европын холбооноос бараа бүтээгдэхүүний экспортын татварыг тэглэснийхээ хариуд хүний эрхийн 27 конвенцийг эх орондоо хэрэгжүүлэхийг шаарддаг. Эдгээрт нь Хүүхдийн эрхийн тухай, Арьс өнгөний үзлээр алагчлах хэлбэрийг устгах, Иргэний болон улс төрийн факт зэрэг олон хүний эрхийн талын конвенциуд байдаг. Мөн байгаль орчны, хөдөлмөрлөх эрхийн, авлигалын эсрэг зэргээс бүрддэг. 7200 бараа бүтээгдэхүүнээс 15 орчим нь экспортлогдож байгаа нь бүтээгдэхүүний чанар, сав баглаа, хадгалалт зэрэгтэй холбоотой гэж үздэг. Манай байгууллагын хувьд “GSP+ системээр дамжуулж хөдөлмөрлөх эрх, хүний эрхийг сайжруулах нь” гэсэн төслийг хэрэгжүүлж байгаа. Энэ төслийг хэрэгжүүлэх явцад ард иргэд ХЕС-ийн талаар мэдээлэлгүй байдаг нь анзаарагдсан. Хамгийн наад зах интернэтээс хайлт хийхэд ХЕС-ийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл гарч ирдэггүй. Олон нийт энэ хөнгөлөлтийн талаар мэддэггүй учраас Европын холбоо руу бараа бүтээгдэхүүнээ экспортолдоггүй, мэдээлэл аваагүй бизнес эрхлэгчид олон байдаг. Бизнес эрхлэгчид хэрэв энэ хөнгөлөлтийг олж мэдээд, хэрхэн гадагшаа экспортлох аргаа судалбал экспорт хийх боломж байна гэж бид харсан. Одоогийн экспорт хийж байгаа байгууллагууд ихэвчлэн салбартаа олон жил ажилласан, дотооддоо томоохон үйлдвэрлэгч болж чадсан, зах зээлээ судалж мэдсэн байдаг. Төрийн байгууллагын холбогдох ажилтнууд хүртэл ХЕС-ийн талаар мэддэггүй байх жишээтэй. Манай улс 500 сая гаруй хэрэглэгчтэй том зах зээлийг алдах учиргүй” хэмээн ярьсан юм.

Европын холбоо ХЕС-ээр дамжуулан эдийн засгаа хөгжүүлэхээс гадна хүний эрх, нийгмийн аюулгүй байдлаа сайжруулах боломжийг буурай улс орнуудад олгодог. Өөрөөр хэлбэл, ёс зүйтэй цэвэр бизнесийг дэмжиж байна гэсэн үг. Эдгээрээс хүний эрх хангагдсан улс орон хөгжилтэй байдаг юм аа гэдгийг харж болно. 2017 оны байдлаар нийт 10 улс ХЕС-ийг ашиглаж байгаа юм. Үүнээс Шри Ланка улсад иргэний дайн гарч Эрүүдэн шүүхийн эсрэг, Хүүхдийн эрхийн тухай конвенциудыг зөрчсөн учраас ХЕС-ээс хасагдаж байсан удаатай. Ингэснээр экспортынхоо 30 гаруй хувийг алдаж, эдийн засгийн тогтворгүй байдалд хүрсэн байна. Үүнээс болж загасан бүтээгдэхүүн, сүлжмэлийн олон үйлдвэрүүд хаалгаа барьж, хэдэн мянган хүн ажилгүй болсон тохиолдол гарчээ. Шри Ланкагийн Засгийн газар үүнийг анхаарч үзэн өнгөрсөн онд дахин эрхээ сэргээж чадсан байна. Бусад улсуудын хувьд ХЕС-ийн статусаа хадгалах гэж ихээхэн хичээдэг аж.

Э.ЯНЖМАА

Монгол улсын Засгийн газар Дэлхийн мал, амьтны эрүүл мэндийн байгууллагын Ази, Номхон далайн бүсийн төлөөлөгчийн газартай хамтран Монгол Япон улсын хооронд хэрэгжсэн “Шүлхий, шувууны томуу болон бусад хил дамжин халдварлах өвчний оношилгооны чадавхыг сайжруулах ихэрлүүлэх хөтөлбөр”-ийн хаалт болон Ази тив дэх “Хил дамжин халдварлах мал, амьтны гоц халдварт өвчний хяналт” бүсийн зөвлөгөөн Улаанбаатар хотод боллоо. Тус арга хэмжээнд Азийн 20 гаруй орны 70-аад төлөөлөгчид ирсэн байна.

ДМАЭМБ-ын үйл ажиллагааны хүрээнд Япон улсын Мал амьтны эрүүл мэндийг хамгаалах хүрээлэн болон Монгол улсын мал эмнэлгийн ариун цэврийн төв лабораторитой хамтран 2016-2018 онд хэрэгжүүлсэн “Шүлхий, шувууны томуу болон бусад хил дамжин халдварлах өвчний оношилгооны чадавхыг сайжруулах” ихэрлүүлэх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэн юм. Харин “Хил дамжин халдварладаг мал, амьтны халдварт өвчний хяналт” зөвлөгөөнөөр Ази тив ялангуяа Зүүн Азийн нутаг дэвсгэрт гарч буй мал, амьтны гоц халдварт өвчнүүдийн нөхцөл байдал, дэлхийн болон бүсийн хэмжээнд хэрэгжүүлж буй стратеги, арга хэмжээний талаар харилцан мэдээлэл сонсож, туршлага солилцож, хэлэлцүүлэг хийлээ.

Мал эмнэлгийн ерөнхий газрын мал эмнэлгийн эрүүл ахуй баталгаажуулалтын газрын дарга Г.Батсүх “Мал амьтны гаралтай халдварт өвчин нь ганц Монголд байдаггүй учраас дэлхий нийтээрээ анхаар ч байгаа юм. Жишээ нь шувууны томуу, гахайны өвчин, галзуу, мялзан зэрэг нь Азийн улсуудад тархалт өндөртэй байдаг. Үүнд тохирсон хариу арга хэмжээг Дэлхийн мал амьтны эрүүл мэндийн байгууллагын зөвлөмж, чиглэлийн дагуу явуулна. Улсын Их Хурлаас 2017 оны арванхоёрдугаар сард баталсан Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэхийн тулд Мал эмнэлэг, үржлийн газрын чиг үүргийг хоёр салгаж, Мал эмнэлгийн ерөнхий газар болгож өөрчлөсөн байдаг. Энэ нь мал амьтныг эрүүлжүүлэх, элдэв халдварт өвчнөөс хамгаалах, урьдчилан сэргийлэх ажлыг сайжруулах, мах, сүүний эрүүл аюулгүйн баталгааг гаргаж, нийтийн эрүүл мэндийг хамгаалах асуудлыг тус газар хариуцан ажиллахаар болсон” хэмээв

Энэхүү бүсийн зөвлөгөөн нь Мал эмнэлгийн ерөнхий газар байгуулагдсаны дараахь гадаад хамтын ажиллагааны томоохон арга хэмжээний нэг болж байгаа аж.

З.МӨНХСУВД

Өглөө бүр тантай хамт байдаг “Өдрийн сонин”-ы пүрэв гарагийн дугаар 16 нүүрээр хэвлэгдэж, та бүхний гар дээр хүрч байна.

“Улс төр” нүүрт “ ҮХЦ нөхөн сонгууль явуулах тухай УИХ-ын 62 дугаар тогтоолыг хууль зөрчсөн гэж үзлээ” хэмээжээ.

“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог, баримт, үзэл бодлын гуравдугаар нүүрнээс “Багшид мөргөе” хэмээх нийтлэлийг хүлээн авч уншаарай.

“Улс төр” нүүрт “Х.Нямбаатар: Монгол Улсаас ямар ч хүнийг хууль зөрчиж хулгайлж болохгүй” хэмээн өгүүлжээ.

“Баримт, үйл явдал” нүүрт “Дархан-Уул аймгаас таван настай охиныг хулгайлсан хэрэгт П.Батсуурь гэх эмэгтэйг шалгаж байна” хэмээжээ.

“Төрийн албан хаагчдын цалинг 8-30 хувиар нэмнэ” хэмээснийг “Улс төр” нүүрнээс хүлээн авна уу.

“Нийгэм” нүүрнээс “Мэдрэлийн сэргээн засах эмчилгээнд робот ашигладаг болжээ” нийтлэлийг уншаарай.

“Эдийн засаг” нүүрнээс ” М.Дагва: Хөрөнгө оруулагчид энэ жил Засгийн газраас хүссэн мэдээллээ авчих байх” гэж өгүүлсний уншаарай.

“Ардын цолтон” нүүрт ” А.Энхтайван: Бүгд Чингисээр амьсгалсан бол өнөөдрийн амьдралыг хэд дахин нугалахаар хэмжээнд хүрчих байлаа” гэж өгүүлжээ.

“Дэлхийн мэдээ” нүүрт “ Д.Трампын өмгөөлөгч асан М.Коэн хэргээ хүлээжээ” гэв.

Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. https://admin.dnn.mn/plugins/news/login/

Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлагуудыг “Өдрийн сонин”-ы пүрэв гаригийн дугаараас уншаарай.

Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудан, “Улаанбаатар”, “Скай” шуудангийн салбаруудаас очиж авч болох ба сонин борлуулах бүхий л цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой юм. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдан авч болохыг дуулгая. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч бас болно.

“Өдрийн сонин”-той холбоотой бүхий л мэдээллийг Мэдээлэх эрхийн утас 19001987-гоос лавлаж болох ба захиалга өгөхийг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу. Хэрэв цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88085029, 99090658 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг лавлаарай.

Өнөөдөр Шинжлэх Ухааны Академид Агаарын чанар, эрүүл мэндийн нөлөөллийн нөхцөл байдал, цэвэр түлш-үр ашигтай түлш, автомашины хэрэглээний судалгааны урьдчилсан дүнтэй танилцах семинар зохион байгууллаа.

Энэ үеэр олон улсын туршлагаас суралцах, цаашид агаарын бохирдол, эрүүл мэндийн нөлөөллийн үнэлгээг дуусгах, агаарын бохирдол, хүн амын өвчлөл, нас баралтыг бууруулах талаар зөвлөмж боловсруулах чиглэлээр санал солилцсон юм.

Үүнд БОАЖЯ, ЭМЯ, Зам тээврийн яам, Эрчим хүчний яам, ДЭМБ, ЮНИСЕФ, МХЕГ, Агаарын бохирдлыг бууруулах газар, НЭМГ, ЭМХҮТ газар оролцов.

Агаарын бохирдлын асуудлыг өвөл болохоор л хөнддөг гэж ойлгодог. Учир нь гэр хороолын айлуудын нүүрсний утаа агаарыг маш ихээр бохирдуулдаг. Зун болохоор галлагааны улирал дуусч утаа харьцангүй гайгүй болдог.Тэгвэл агаарын бохирдлын асуудал ганцхан өвөл тулгардаг асуудал биш гэдгийг судлаачид онцолж байна. Агаарын бохирдлын асуудал жилийн дөрвөн улирлын асуудал болжээ. Автомашины утаа тэр дундаа дизель бензины хүхэрлэг хий агаарыг маш ихээр бохирдуулдаг ажээ. Автомашины утаанаас гарах хүхэр хүний эрүүл мэндэд маш сөрөг нөлөөтэй аж. Тэгвэл автомашины түлшний асуудлыг хэрхэн зохицуулж, ялгарах хорт хийг хэрхэн бууруулах талаар судалгааг хийсэн “Эко Ази” сургуулийн захирал Ц.Адъяасүрэнгээс тодрууллаа.

-Автомашины утаанаас ялгарах хорт хий ямар үр дагавартай вэ?

-Агаарын бохирдолд автомашинаас гарах утаа 20 хувийг эзэлж байна. Бидний хэрэглэж байгаа бензин хамгийн муу чанарын хүхэр ихээр ялгаруулдаг бензин юм. Euro2 гэсэн стандартын хүхэр ихээр ялгаруулдаг бензины нэг литрээс 2000 гр хүхэр ялгаруулдаг. Ялгарч байгаа хүхэр нь нам байрлалд байгаа хүүхдүүд, автобусны зогсоолын суудалд сууж байгаа хүний эрүүл мэндэд маш сөрөг нөлөө үзүүлдэг.

-Хорт хийн агууламжийг хэрхэн бууруулах вэ?

-Өвлийн улиралд агаарын бохирдлын 20 хувийг эзэлж байна. Зун агаарын бохирдлын80-90 хувийг автомашины бохирдол эзэлдэг. Ялгарч байгаа хүхэр хэмээх хий маш хортой. Манайх хоцрогдсон хамгийн муу бензин хэрэглэсээр байна. Хятад, орос зэрэг орнууд Евро5 гэсэн стандартын түлшийг 2014 оноос эхлэн хэрэглэсэн. Гэвч ОХУ манайд болон өөрийнхөө харъяанд байсан улсууд руугаа Евро2 стандартын түлшээ өгсөөр байгаа. Энэ нь эрүүл мэндэд сөрөг нөөлөөтэйгээс гадна, машины моторыг сүйтгэдэг. Өөрсдөө сайн чанарын бензинээ хэрэглэж байна.

-Сайн чанарын Евро4, Евро5 стандартын бензинийг монголд оруулах боломж бий юу?

-Евро4 стандартын дизель эсвэл бензиныг оруулж ирвэл ялгарах хүхэрийг агууламж 50 мл болж буурна. Дээд зэрэглэлийн сайн чанарын шатахууныг оруулж ирэх саналыг Сангийн яаманд тавьсан. Тодруулбал,Сайн чанарын шатахуун оруулж ирж байгаа комданиудын татварыг хөнгөлж, муу чанарыг буюу Euro2 стандартын хүхэр ихтэй түлш оруулж ирж байгаа комданиудын татварыг нэмэхсанал юм. Татвар өндөртэй болгосон ч гэсэн Euro2 стандартын бензиныг оруулбал бензиний үнэ нэмэгдэнэ. Үүнийг дагаад гурил, будаа гэх мэт өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгддэг. Тиймээс сангийн яам зөвшөөрөөгүй.

– Евро4, Евро5 стандартын бензин оруулж ирвэл татварыг нь бууруулна гэлээ. Иргэдэд түгээхдээ зах зээлд тохирсон боломжийн үнэтэй байх боломж бий юу. Хүмүүс чанартайг нь сонгох байх?

-Хэрвээ тэгвэл үнэ тэнцвэржээд худалдан авагчдад боломжийн үнээр зарагдах боломжтой. Үүнийг улс төрийн түвшинд сайн яригдаж байж шийдэгдэх асуудал. Одоогоор бид судалгааны үр дүнгийн явцаа танилцуулж байна гэсэн юм.

Цаг уур, орчин шинжилгээний газрын хэлтсийн дарга Ц.Батбаяраас агаарын чанарын судалгааны үйл явцын талаар тодруулав.

-Агаарын чанар, нөхцөл байдал ямар байна вэ?

– Агаарт байгаа агууламжинд бохирдуулагч хүчин зүйлүүд байсаар байгаа. Тиймээс бид агаар бохирдуулж байгаа агууламжийн тухай асуудлыг ярилцаж байна. Агаарын чанарын асуудал агаарийн мониторингийн судалгааг жилийн дөрвөн улиралд 24 цагийн турш цаг уурын эрдэм шинжилгээний газрын агаарын чанарын харуулуудаар байнгын хяналт шинжилгээ хийлгэдэг. Одоогоор шинжилгээ дүнд нүүрсний хэрэглээ эхлээгүй учир хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй чанарын стандартын хэмжээнд хэвийн гарсан. Удахгүй өвлийн улирал эхлэж агаарын температур буурахад энэ үзүүлэлт эсэрэгээрээ гарч ирнэ. Бохирдлыг эхэлж бууруулахын тулд Төр засаг, агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо, хэрэгжүүлэх агентлагууд хамтран ажилласаар байна.

-Тулгамдаж байгаа хүчин зүйл юу байна вэ?

-Агаарын бохирдлын хяналт шинжилгээний мониторингийн сүлжээ гэж байдаг. Нийслэлд 15 харуулаар хяналт шинжилгээ хийж байна. Үүний 12 нь автомат станц буюу тасралтгүй хэмжинэ гэсэн үг. Үлдсэн гурав нь гар ажиллагаатай. Хот төлөвлөлтийнхөн хотоо тэлж цэгэн мониторингийн тоог олшруулах, эх үүсвэрийнхээ мэдээллэх орчинг бүрдүүлж өгөх нь чухал байна. Мэдээлэл дамжуулах автомат харуул800 саяас нэг тэрбум төгрөг бүхий өртөг өндөртэй. Үүнийг авахад эдийн засгийн хувьд хүндрэл үүсдэг.Одоо байгаа харуулуудаар хяналт шинжилгээний ажлыг гүйцэтгэх бүрэн боломжтой. Цаашдаа үүнийг өргөжүүлэх хэрэгтэй.

– Илтгэлд агаарын чанартхяналт шинжилгээ хийснээр хот төлөвлөлтийг хийж болно гэлээ. Бохирдлыг бууруулах гарц гаргалгаа нь юу вэ?

-Хот төлөвлөлт нийгмийн амьдралын гол орон зай. Нийгмийн амьдралын орон зай нь уурын зуухны утас, автозамын сүлжээ зэрэг зүйлсийг орон зайны хувьд хэдийн чинээ зөв төлөвлөж чадна төдий чинээ агаарын бохирдол үүсгэх хүчин зүйлсийн төвлөрөл сарнина. Тэгвэл агаарын бохирдлын хуримтлал үүсч хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөхөөс урьдчилан сэргийлэх боломжтой болно.Тиймээс агаарын хяналт шинжилгээний харуулын дүн мэдээнд анхаарал хандуулж, мэдээлэл авч хот төлөвлөлтөө зөв хийх юм бол ирээдүйд эрүүл мэндээ хамгаалахад онцгой үүрэг гүйцэтгэх боломж бүрдэнэ гэв.

Б.ОЮУНЖАРГАЛ

Ази Номхон Далайн Бүсийн Сэргээгдэх Эрчим хүчний наймдугаар форум, Олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал боллоо. Эрчим хүчний яам болон Байгаль орчин аялал жуулчлалын яамны дэмжлэгтэйгээр БНСУ-ын Шинэ сэргээгдэх эрчим хүчний хүрээлэн, БНСУ-ын Эрчим хүчний судалгааны хүрээлэн, Монгол улсын эрчим хүчний зохицуулах хороо, Азийн супер сүлжээ нийгэмлэг ТББ, Монгол улсын их сургууль зэрэг байгууллагууд хамтран хийж байна. Энэ сарын 24-нийг хүртэл болно. Уг форум 2011 онд анх зохиогдсон. Монгол улсад анх удаа болж буй нь энэ. Монгол улс нар, салхины эрчим хүчнийарвин их нөөцтэй. Байгаль орчинд ээлтэй цэвэр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, үйлдвэрлэсэн эрчим хүчээ азийн бусад орон руу экспортлох, эрчим хүчний нэгдсэн сүлжээ байгуулахыг зорьж байна. Ази Номхон Далайн Бүсийн Сэргээгдэх Эрчим Хүчний наймдугаар форумын үеэр дээрх асуудлуудыг ярилцана. Форумд Монгол улс, БНСУ, БНХАУ, Шриланк, Япон зэрэг Зүүн хойд Азийн орнуудын эрчим хүчний судалгааны хүрээлэн, эрдэмтэд судлаачид болоод гадаад, дотоодын хувийн хэвшлийн байгууллагуудын 150 гаруй төлөөлөгч оролцож байна. Эрчим хүчний зохицуулах хорооны дарга А.Тлейхан ярихдаа “Монгол улс 150 тэрбум тн эрчим хүчний нөөцтэй гэж үздэг.Түүнийхээ дөнгөж зургаан саяыг л ашиглаж байна. Ази Номхон Далайн Бүсийн Сэргээгдэх Эрчим Хүчний наймдугаар форумын гол зорилго нь Монголд байгаа асар их эрчим хүчний нөөцийг цахилгаан болгож хувиргаад зүүн хойд Ази руу экспортлох гэсэн зорилготой. Өнөөдөр Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр Азийн супер сүлжээ байгуулах төслийн ажил эхэлчихсэн дараа оны эхээр судалгааны дүн гарна. Дэлхийн 12 орны 150 гаруй төлөөлөгчхоёр өдрийн турш хуралдаж, сэргээгдэх эрчим хүчний шинэ техник технологи , нэгдсэн сүлжээний бодлогозэрэг асуудлыг мэргэжлийн хүмүүс уулзаж туршлага солилцож байна” гэв.

Б.БОЛОРЧИМЭГ

Өмнөд Солонгос руу аялах гурван сарын хөтөлбөрт хамрагдан залилуулсан иргэд мэдээлэл хийлээ. Хохирогч М.Батдулам хэлэхдээ “Энэ оны зургадугаар сарын 5-ны өдөр цахимаар Өмнөд Солонгос руу аялах хүмүүсийг бүртгэх зар явсан. Үүний дагуу Сүхбаатар дүүрэгт байрлах төв байранд очиж уулзсан. Танилцуулгандаа, манай компани туршлагатай, виз гаргалт асуудалгүй гэж үнэмшүүлсэн. Аялалын нийт зардал зургаан сая гээд урьдчилгаа гурван саяыг нь авсан.Гэвч аялалын хугацаа болоход виз гараагүй. Үүнийг тус компанийн ажилтан Сайнзаяа, Гантуяа нар тайлбарлахдаа “элчин солигдсон тул сарын хугацаагаар хойшлуулсан” гэсэн хариу өгсөн. Бид заасан хугацаанд буюу долоодугаар сарын 5-ны өдөр очиход тус компанийн захирал Д.Саран сураггүй алга болсон байсан. Сураг гаргаж чадаагүй учир Сүхбаатар дүүргийн хоёрдугаар хэлтэст өргөдөл гаргасан.Цагдаагийн байгууллагаас одоог хүртэл хариу өгөөгүй. Бид Д.Саран гэх эмэгтэйн регистрийн дугаарыг ажилчдаас нь авч shuukh.mn-ээр хайгаад үзэхэд 2012 онд залилангын хэргээр 13 жилийн хорих ял эдэлж байгаад батлан даалтаар суллагдсан гэх мэдээлэл гарч ирсэн. Төрсөн дүүг нь сураглан уулзахад гуравдугаар сардбатлан даалтаар гаргаж авсан боловч одоог хүртэл холбоогүй байгаа гэж хэлсэн. Тус компаниа батлан даалтаар гараад сар гаруйн дараа байгуулсан. Шүүх хяналтын байгууллагын хараа хяналтанд байх ёстой хүн гадуур сул чөлөөтэй, компанибайгуулан залилан хийж явна. Үүнээс болж 50 хүн нийт 150 саяар хохирлоо.Бид үүнд гомдолтой байна” гэв.

А.АНУЖИН