“АНУ-ын Ерөнхийлөгч Дональд Трамп ирэх хоёрдугаард Их Британи улсад төрийн дээд хэмжээний айлчлал хийнэ” хэмээн шинэ оны өмнө нь Цагаан ордноос мэдээлж байсан юм.
Тэгвэл Трамп уг айлчлалаа цуцалж, тодорхойгүй хугацаагаар хойшлуулсан талаар “Ройтерс” агентлаг мэдээллээ.
Трамп айлчлалаа цуцалсан шалтгаанаараа хэвлэлийнхэнд тайлбар өгөхөөс эрс татгалзсан байна.
Британийн Ерөнхий сайд Тереза Мэй өнгөрсөн оны аравдугаар сард АНУ-ын айлчлал хийх үеэрээ Трампыг эх орондоо айлчлахыг урьсан юм.
Зам, тээврийн хөгжлийн сайд , Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч нарын байгуулах “Зам тээврийн салбарт 2018-2020 онд хамтран ажиллах “Санамж бичиг” түүнийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсгийн хуралдаан өнөөдөр Зам, тээвэр хөгжлийн яаманд боллоо.
Тус хуралдаанд Зам, тээврийн хөгжлийн дэд сайд Б.Цогтгэрэл, Нийслэлийн Засаг даргын орлогч П.Баярхүү, ЗТХЯ-ны Бодлого төлөвлөлтийн газрын Стандарт нормативын хэлтсийн дарга Ж.Сэрээтэр, Нийслэлийн Авто замын хөгжлийн газрын орлогч дарга Б.Индра, Нийслэлийн Тээврийн газрын орлогч дарга Х.Булгаа, Нийслэлийн Замын хөдөлгөөний хяналтын газрын дарга Б.Эрдэнэбат, ЗХУТ-ийн ОНӨҮГ-ын ерөнхий инженер Д.Очир-Эрдэнэ болон бусад албаны хүмүүс оролцов. Ажлын хэсэг нь 2018 оны нэгдүгээр сарын 26-нд багтаан шинэчилсэн төслийг боловсруулан танилцуулах аж.
Энэ ажлын хүрээнд:
-2017 онд байгуулсан Санамж бичгийн хэрэгжилтийн байдалд дүн шинжилгээ хийх
-Санамж бичгийн зорилго, зорилтыг шинэчлэн тодорхойлох
-Зам, тээврийн хөгжлийн сайд, Нийслэлийн засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч нарын хамтран ажиллах боломжтой үйл ажиллагааны чиглэлийг тогтоох
-Улаанбаатар хотын хэмжээнд шийдвэрлэх шаардлагатай тулгамдаж буй асуудлыг тодорхойлох
-Цаашид хамтран ажиллах боломжтой томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийн чиглэлийг тогтоох
-Санамж бичгийн төслийг боловсруулан танилцуулах зэрэг ажил хийгдэнэ.
Монгол Улсад Ардчилсан Үндсэн хууль батлагдсаны 26 жилийн ойн баярт зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой 256 бөхийн уламжлалт барилдаан энэ сарын 13-нд буюу маргааш Бөхийн өргөөнд болно. Тус барилдаанд зодоглох бөхчүүдийг өнөөдөр 10-17 цагийн хооронд цахимаар бүртгэж байна. Монголын үндэсний бөхийн холбоо /МҮБХ/-ны албан ёсны “Монголын Үндэсний Бөхийн Холбоо” фэйсбүүк хаягаар барилдах бөхчүүд уг товлосон хугацаанд бүртгүүлэх шаардлагатай аж.
Өнөөдөр НЗДТГ-ын үүдэнд шүгэлтэй жагсаал боллоо. Тус жагсаалд оролцогчид “Үндсэн хуулиар олгогдсон хүний эрх зөрчигдөж байна” гэсэн утга бүхий лоозон барьсан байв. Жагсаалд нийт 30 орчим хүн оролцов.
Энэхүү жагсаалыг зохион байгуулагч иргэн Б.Бат-дэлгэрээс энэ тухай тодрууллаа.
-Яагаад энэхүү жагсаалыг зохион байгуулах болсон вэ?
-Монгол Улсад шинэ үндсэн хууль батлагдаад 26 жил болж байна. Гэтэл өнгөрсөн хугацаанд Монгол Улсад юу өөрчлөгдсөн юм вэ. Ялангуяа шинэ үндсэн хуулийн 16-р зүйлд 18 хүний эрх байдаг. Эдгээр эрхүүдийг Монгол Улсын иргэд эдэлж чадахгүй байна. Маргааш үндсэн хууль батлагдсаны 26 жилийн ой. Энэ хугацаанд юу нь болж бүтэхгүй байв. Юу нь болж бүтэж байв гэдгийг иргэд эргэн санах хэрэгтэй. Бидний амьдрал өөрчлөгдсөн үү. 26 жил гэдэг хүний амьдралын хувьд асар их хугацаа. Хүний эрх хаана зөрчигдөж байна вэ.
-Уриа лоозонгууд дунд Нийслэлийн засаг дарга С.Батболдод хандсан бичиг байна. Энэ талаар яриач?
-Нийслэлийн засаг дарга С.Батболд иргэдээсээ хол тасарсан хүн. Уулзах хүсэл тавиад нэг жил болж байна. Иргэдийн санал гомдлыг хүлээж авдаггүй. 2017 оны нэгдүгээр сарын 16-нд уулзах хүсэлт албан бичгээр тавьсан. Одоо хүртэл хариу ирээгүй байна.
Төрийн дунд шатны албан хаагчид Монгол Улсын хууль дүрмүүдийг зөрчиж байна гэсэн бичиг өгсөн. Иргэдээс төрийн байгууллагын албан тушаалтанд гаргасан. Өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэх хуулийг зөрчсөн. Энэ нь Монгол Улсын үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 12-т зааснаар Монгол Улсын иргэд төрийн байгууллага албан тушаалтанд өргөдөл гомдол гаргаж шийдвэрлүүлэх эрхтэй. Төрийн байгууллага албан тушаалтан нь иргэдээс ирсэн өргөдөл гомдлыг хуулийн хүрээнд шийдвэрлэх үүрэгтэй. Энэ үүргээ биелүүлэхгүй байна. Тийм учраас би төрийн дунд шатны албан хаагчид буюу аймаг нийслэлийн засаг дарга, дүүргийн засаг дарга нар хууль дүрэм биелүүлэхгүй байна гэдэг талаар жагсаал хийж байна.
-Таны хувийн гомдол санал юу байна вэ?
-Үндсэн хуульд амьд явах эрхтэй гэсэн заалт бий. Гэтэл утаа үнэхээр гамшиг болсон. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч онц байдал зарлая гэж уриалж байгаа. Тийм учраас ард иргэддээ өнөөдөр сануулахын тулд шүгэлтэй жагсаж байна.
Эрүүл аюулгүй орчинд амьрах эрхтэй гэж байгаа. Гэтэл Улаанбаатар хотод барилга байгууламж маш их баригдаж байна. 2012 оноос хойш Нийслэлийн хот төлөвлөлт, ерөнхий төлөвлөгөөний газар барилга байгууламжийг байнгын ашиглалтанд хүлээн авдаг улсын комиссыг ажиллуулдаг болсон.
-Жагсаалын үр дүнг хэрхэн харж байна вэ. Үр дүнд хүрэхгүй бол Цаашдаа ямар арга хэмжээ авах вэ?
-Би эндээс үр дүн хүлээхгүй байна. Би ямар нэг юм шаардаж хийж буй жагсаал биш. Бидэнд тулгараад буй аюулыг нийтэд ойлгуулан сэрэмжлүүлэх юм. Миний хамгийн хүсдэг зүйл бол иргэдийн хяналт юм. Энэ үнэхээр алга болсон байна. Монгол Улсын иргэд өөртөө итгэх итгэл нь байхгүй болчиж. Зөвхөн Фэйсбүүк дээр лайк дардаг болсон байна.
Жагсаалд оролцогч Бяанзүрх дүүргийн өндөр настан А.Баясгалан “Үндсэн хуулийн үндсэн зорилго бол хүмүүнлэг ардчилсан иргэний нийгмийг цогцлоох. Иргэний нийгэм гэдэг нь нийт иргэндээ үйлчилдэг төр юм. Гэтэл манай нийгэм хэдхэн тооны намаар талцдаг. УИХ-ын сонгуульд явагдана. Дандаа намаар хоорондоо хуваагддаг. Мөн шашин, эрх мэдлээр хуваагддаг. Улс төрийн түшээд иргэн биднийхээ төлөө сонгогдчоод яагаад хууль бус шийдвэрүүд гаргаж байна. Ард иргэд бид маш хүнд байдалд орж байна. Яагаад эх орноо хамгаалдаггүй юм.Үр хойч та нартаа агуу түүх соёлтой орныг өвлүүлж өгий гэсэн сэтгэл зүрхтэй байдаггүй юм. Энэ дээр би эмзэглэж явдаг” гэв.
Б.АМАРТҮВШИН
Улсын Их Хурлын 2018 оны 1 дүгээр сарын 12-ны өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Төв банк (Монголбанк)-ны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж баталлаа.
Энэхүү хуулийн төслийг баталснаар Монгол Улсын Төв банк -Монголбанкны эрх зүйн байдлыг Монголбанкны бие даасан, хараат бус байдал, шийдвэр гаргах үйл явцыг олон улсын бусад төв банкуудад тогтсон шилдэг туршлага, зарчмыг баримтлан шинэчилсэн ач холбогдолтой үйл явдал боллоо.
2018 оны IV сарын 1-ний өдөр хууль хэрэгжиж эхэлснээр Монголбанкнаас гарах мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх, банкны хяналт шалгалтын шийдвэрийг хороогоор дамжуулан хэлэлцэж шийддэг байх хуулийн шаардлага бүрдэж, Монголбанкны зорилтод үл хамаарах төсвийн шинжтэй үйл ажиллагаа хязгаарлагдаж, Төв банк Засгийн газраас хараат бус байж, түүнтэй зөвхөн хуульд заасны дагуу харилцдаг байх зарчим хуулиар баталгаажиж байна.
Энэхүү хууль нь Монголбанкны бие даасан, хараат бус байдал нэмэгдэж, мөнгөний бодлого зөв зохистой боловсруулж, хэрэгжих хууль зүйн нөхцөл цаашлаад улсын макро эдийн засагт үнийн тогтвортой байдал, санхүүгийн тогтвортой байдал хангагдаж эдийн засгийн урт хугацааны тогтвортой өсөлтийг дэмжихэд хувь нэмэр болно.
Чөлөөт бөхийн насанд хүрэгчдийн улсын аварга шалгаруулах тэмцээн Орхон аймгийн “Хангарьд” спортын ордонд эхэллээ. Өнөөдрийн барилдаан 11.00 цагаас эхэлж, хэсгийн барилдаанууд үргэлжлэн явагдаж байна. Дэлхийн оюутны аварга ОУХМ Т.Түвшинтулга эхний барилдаанд спортын мастер Ц.Чинзоригт ялагдлаа. Барилдаан 3:3 онооны харьцаагаар өндөрлөсөн ч Ц.Чинзоригт цаг дуусахаас өмнө оноо авснаар ялалт байгуулжээ.
Улсын хоёр удаагийн аварга Т.Түвшинтулга эхний тойрогт ялагдсан ч цааш дагах барилдаан хийх боломжтой. Гавьяат тамирчин Э.Бэхбаяр, спортын мастер Ц.Чинзориг, Г.Отгонбаатар, Б.Хаш-Эрдэнэ нар эхний барилдаандаа ялалт байгуулсан байна. Тэмцээний эхний өдөр буюу өнөөдөр эрэгтэйчүүдийн 61, 70, 79, 92 кг, эмэгтэйчүүдийн 55, 59, 65 кг-жингийн барилдаан болж, аваргууд тодорно. Шигшээ барилдаан 18.30 цагаас эхэлнэ.
Газар АШИГЛАХ эрх ШИЛЖҮҮЛЭХЭД татвар ногдуулах жишээ
Жишээ-1: Сэлэнгэ аймгийн Цагааннуур суманд байрлалтай газар тариалангийн зориулалттай 100 га газар ашиглах эрхийг шилжүүлэхэд ХХОАТ-ын хуулиар тухайн газрын үнэлгээ 7,718,000 төгрөг болох бөгөөд уг үнэлгээнээс 10 хувиар тооцож 771,800 төгрөгийн эрх борлуулсны албан татвар ногдуулна.
Тайлбар:
3,859.0 сая төгрөг –,Засгийн газрын 1997 оны 152 дугаар тогтоолоор баталсан хангайн уулархаг бүсийн тариалангийн зориулалттай 1 га газрын суурь үнэлгээ
0.02 итгэлцүүр –,БХБСайдын 2015 оны 234 дугаар тушаалаар баталсан газар эзэмших, ашиглах эрхийн үнэлгээг тодорхойлох аргачлалд заасан хангайн уулархаг 1-р зэрэглэлийн бүсийн итгэлцүүрийн хэмжээ
100.0 га –,Газрын тухай хуульд тариалангийн зориулалтаар иргэнд ашиглуулах газрын дээд хэмжээ
10% –,ХХОАТ-ын тухай хуулийн 23.2.6-т заасан газар ашиглах эрх борлуулсны орлогод татвар ногдуулах хувь хэмжээ
Тооцоолол:
Газрын үнэлгээ 3,859,000 төг/га * 0.02 * 100 га=7,718,000 төгрөг
ХХОАТ ногдуулах хэмжээ 7,718,000 төг * 10%= 771,800 төгрөг
Үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулСАН ХУВЬ ХҮНД татвар ногдуулах жишээ -1
Газар өмчлөх гэрчилгээтэй гэр бүлийн хэрэгцээний болон зуслангийн зориулалттай, газар дээр үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй байшинг борлуулсан тохиолдолд Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулиар хөрөнгө борлуулсан гэж үзэж 2.0 хувиар албан татвар ногдуулна.
Жишээ-1: Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн 19-р хороо, Салхитад үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй 32м2 байшинтай 0.05 га өмчлөлийн гэрчилгээтэй зуслангийн зориулалттай байшинтай газрыг20.0 сая төгрөгөөр борлуулсан гэж үзвэл уг хөрөнгийн борлуулалтын гэрээний үнийн дүнгээс 2 хувиар тооцож 400.0 мянган төгрөгийн татвар ногдуулна.
Тооцоолол: ХХОАТ ногдуулах хэмжээ 20,000,000 төг * 2%=400,000 төгрөг
Тайлбар:
Хөрөнгө –,Өмчлөх эрхийн гэрчилгээтэй газар байна.
20 сая төгрөг –,Өмчлөлийн газрын борлуулалтын гэрээний үнэлгээ
2% –,ХХОАТ-ын тухай хуулийн 23.2.1-т заасан үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулсны албан татварын хувь хэмжээ
Үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулСАН ХУВЬ ХҮНД татвар ногдуулах жишээ-2
Газар өмчлөх гэрчилгээтэй гэр бүлийн хэрэгцээний болон зуслангийн зориулалттай, газар дээр үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй байшинг борлуулсан тохиолдолд Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулиар хөрөнгө борлуулсан гэж үзэж 2.0 хувиар албан татвар ногдуулна.
Жишээ-1: Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн 14-р хороо, Долоон буудалд үл хөдлөх эд хөрөнгийн гэрчилгээтэй 32м2 байшинтай, 0.07 га өмчлөлийн гэрчилгээтэй гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай газрыг 20.0 сая төгрөгөөр борлуулсан гэж үзвэл уг хөрөнгийн борлуулалтын гэрээний үнийн дүнгээс 2 хувиар тооцож 200.0 мянган төгрөгийн татвар ногдуулна.
Тооцоолол: ХХОАТ ногдуулах хэмжээ 7,000,000 төг * 2%=140,000 төгрөг
Тайлбар:
Хөрөнгө –,Өмчлөх эрхийн гэрчилгээтэй газар байна.
20 сая төгрөг –,Өмчлөлийн газрын борлуулалтын гэрээний үнэлгээ
2% –,ХХОАТ-ын тухай хуулийн 23.2.1-т заасан үл хөдлөх эд хөрөнгө борлуулсны албан татварын хувь хэмжээ
Газар эзэмших эрх ШИЛЖҮҮЛЭХЭД татвар ногдуулах жишээ
Засгийн газрын 1997 оны 152 дугаар тогтоолоор газрын төлбөрийн суурь үнэлгээг; Барилга хот байгуулалтын Cайдын 2015 оны 234 дүгээр тушаалаар газар эзэмших, ашиглах эрхийн үнийг тодорхойлох итгэлцүүрийг бүсчлэн тогтоосон.
Жишээ-1: Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 19-р хороо, Шарга морьтын зусландэзэмших эрхийн гэрчилгээтэй 1м2 зуслангийн зориулалттай газрын үнэлгээ 6600 төгрөг бөгөөд 0.05 га газар эзэмших эрхийг шилжүүлэхэдХХОАТ-ын хуулиар тухайн газрын үнэлгээ 3,300,000 төгрөг болох бөгөөд уг үнэлгээнээс 10 хувиар тооцож 330,000 төгрөгийн эрх борлуулсны албан татвар ногдуулна.
Тайлбар:
440.0 сая төгрөг –,Засгийн газрын 1997 оны 152 дугаар тогтоолоор баталсан нийслэлийн 1 га газрын суурь үнэлгээ
0.15 итгэлцүүр –,БХБСайдын 2015 оны 234 дугаар тушаалаар баталсан газар эзэмших, ашиглах эрхийн үнэлгээг тодорхойлох Нийслэлийн 3-р бүсийн 3-р дэд бүсийн итгэлцүүрийн хэмжээ
0.05га (500м2) –,Зуслангийн зориулалттай газрын хэмжээ
10% –,ХХОАТ-ын тухай хуулийн 23.2.6-т заасан газар эзэмших эрх борлуулсны орлогод татвар ногдуулах хувь хэмжээ
Тооцоолол:
Газрын үнэлгээ 440.0 сая/га * 0.15 * 0.05 га=3,300,000 төгрөг
ХХОАТ ногдуулах хэмжээ 3,300,000 төг * 10%= 330,000 төгрөг
Татварын алба тус бүрт байгаа татварын мэдээллийн системийг татварын албаны нэгдсэн удирдлагын системд шилжүүлэх зорилго бүхий Татварын удирдлагын нэгдсэн систем /ТУНС / төсөл Татварын ерөнхий газарт хэрэгжиж байна.
ТУНС-ийн төслийн хүрээнд Татвар төлөгчийн бүртгэл, тайлан боловсруулалтын хэсгийн бичиг баримтын хэлэлцүүлгийг хийлээ. Хэлэлцүүлэгт ТЕГ-ын дэд дарга Б.Заяабал, ТТХГ-ын дарга Д.Цогзолмаа, МТСТ-ын дарга Г.Батсайхан, ГТСМТТ УҮГ-ын дэд захирал Б.Биндэрьяа, ТУНС төслийн менежер, зөвлөх, шинжилгээний баг, Нийслэл, дүүргийн татварын газар, хэлтсийн татвар төлөгчтэй харилцах нэгжийн татварын улсын ахлах байцаагч нар оролцлоо.
Энэхүү төслийг хэрэгжүүлснээр Татварын алба нь Татварын албаны бүх төрлийн мэдээлэл улсын хэмжээнд нэгдсэн байдлаар нэг цагхугацаанд гарах, татварын үйл ажиллагааны менежмент сайжрах, бүх шатны албадын байцаагчид адил түвшний хэрэглээний системдшилжих, тэдний ажлыг хянах, дүгнэх, системийн шийдлээр мэдээлэл харилцан солилцох, татвар төлөгчийн үйл ажиллагаанд цахимүйлчилгээг нэвтрүүлэх, өөрсдийн мэдэлэлийг харах, хянах боломжтой болох юм.
Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, ардын багш, гавьяат хуульч, доктор, профессор Б.Чимид багшийн нэрэмжит шүүх эрх мэдлийн болон хууль сахиулах байгууллагын ажилтан, сургалт, эрдэм шинжилгээний байгууллагын багш, судлаач, оюутны эрдэм шинжилгээний шилдэг илтгэлийн уралдаан амжилттай болж өндөрлөлөө. Тус уралдааныг Үндсэн хуулийн өдөрт зориулан Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн, Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэц, МУИС-ийн Хууль зүйн сургууль, Удирдлагын академи, ШУА-ийн Философийн хүрээлэн, Чимид сан, Монголын хуульчдын холбоо, Ханнс-Зайделийн сан, Эрх зүйт ёс сан, Хууль зүйн судалгааны бүтээлийн цахим сан Легал Дата зэрэг байгууллагууд хамтран зохион байгууллаа.
Энэ удаагийн илтгэлийн уралдаанд судлаачийн салбарт эрх зүйч, хуульч, шүүгч, өмгөөлөгч, цагдаагийн байгууллагын алба хаагч, шийдвэр гүйцэтгэгч, багш, магистрант, докторант гээд нийт 19 илтгэл, оюутны салбарт МУИС-ийн Хууль зүйн сургууль, Хууль сахиулахын их сургууль, Их засаг олон улсын их сургууль, Отгонтэнгэр их сургууль, Шихихутуг их сургуулийн оюутнуудаас 30 илтгэл ирүүллээ.Уралдааны эцсийн шатны шалгаруулалтын дүнгээр судлаачийн салбарт:
Тэргүүн байрт: А.Түвшинтөгс “Нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэвэр тэтгэмжийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 41-т заасан заалт нь Үндсэн хуулийн арван зургадугаар зүйлийн 4 болон 5 дахь заалтыг зөрчсөн эсэх тухай үндэслэл, тайлбар”
Дэт байрт: С.Энхбаяр “Шүүхийн шийдвэрийг ахлах шийдвэр гүйцэтгэгч өөрчлөх нь Үндсэн хуульд нийцэх үү?”
Гутгаар байрт: Л.Галбаатар: “Үндсэн хуулийн зарчмыг тодотгох нь: Хууль тогтоогч хуулиар дамжуулан хөндлөнгөөс шүүгчид нөлөөлдөг үү?”
Тусгай байрт: Н.Баярмаа “Газрын эрхийн үндэс: Өмчийн ба үүргийн эрх”, Б.Сод-Эрдэнэ “Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрээр хүчингүй болгосон хуулийн заалтыг агуулгаар нь дахин сэргээсэн эсэх тухай маргааныг хянан шийдвэрлэх нь”, О.Хишигмөнх “Улсын Их Хурлын хууль тогтоох ажиллагаан дахь тулгамдсан зарим асуудал” сэдэвт илтгэл тус тус шалгарлаа.
Оюутны салбарт: Тэргүүн байр шалгаруулаагүй болно.
Дэд байрт: С.Бат-Орших “Монгол Улс дахь шүүхийн жишиг ба түүнийг өөрчлөх асуудал”
Гутгаар байрт: Б.Гал-Ариун, Б.Сувд “Амьгүй донорын халдашгүй эрхийг Үндсэн хуулийн эрх зүйгээр хамгаалах нь”
Тусгай байрт: М.Сонинцэцэг “Ерөнхийлөгчийн хууль санаачлах эрхтэй холбоотой асуудал түүнийг шийдэх арга зам”, Д.Номин “Шүүх эрх мэдэл дэх Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн зарим асуудал”, Б.Халиунаа “Дархлаажуултанд заавал хамрагдах ёстой юу?”, Н.Булгантамир “Үндсэн хууль ба Ерөнхийлөгчийн хориг” сэдэвт илтгэл тус тус шалгарлаа. Б.Чимидийн нэрэмжит илтгэлийн уралдааны шүүгчдээр:
Ханнс-Зайделийн сангийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрын тэргүүн хууль зүйн шинжлэх ухааны доктор, профессор Ц.Сарантуяа
Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн хууль зүйн доктор, профессор Д.Солонго
Удирдлагын академийн Эрх зүйн тэнхимийн ахлах багш В.Удвал
МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн нийтийн эрх зүйн тэнхимийн багш хууль зүйн доктор, дэд профессор О.Мөнхсайхан
Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнгийн Хууль зүйн сургалт, мэдээлэл, сурталчилгааны төвийн эрхлэгч А.Түвшинтулга нар ажиллаа. Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнгээс эрхлэн тус илтгэлийн уралдаанд шалгарсан илтгэлийг эмхэтгэн нийтийн хүртээл болгох юм.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын зарлигаар Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын иргэн Ку Бён Согийг Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонгоор шагналаа.
Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дэд дарга Г.Байгалмаа өнөөдөр гардуулан өгч, Ерөнхийлөгчийн зарлигийг уншиж сонсгосон юм.
Зарлигт, “Монгол Улс Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаа, эрүүл мэндийн салбарт оруулсан хувь нэмрийг өндрөөр үнэлж, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын иргэн, Нээлттэй эмч нарын нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгч Ку Бён Согийг Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонгоор шагнасугай” гэжээ.
Ку Бён Сог нь 1997 онд Монгол Улсад анх удаа ирж ажилласан үеэсээ хүн амын дунд өвчлөл өндөр байгааг судалж, хүмүүнлэгийн ажлыг санаачлан эхлүүлсэн байна. Улмаар БНСУ-ын Нээлттэй эмч нарын нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж, Монголын Улаан загалмай нийгэмлэгтэй 20 жил хамтран ажиллажээ. Нийгэмлэг нь манай улсын 21 аймаг, нийслэлийн дүүргүүдийн эмнэлэг, эрүүл мэндийн төвүүдтэй хамтран ажилладаг байна.
Ингэхдээ нэн ядуу, амьжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой, эмзэг бүлгийн иргэдийг БНСУ-ын эрүүл мэндийн нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэгт үнэ төлбөргүй хамруулж, зөвлөгөө өгөх ажлыг зохион байгуулсан байна.
Мөн Эрүүл мэндийн чиглэлээр хүмүүнлэгийн ажлыг Хэнтий, Дорнод, Дорноговь, Өмнөговь, Өвөрхангай, Дундговь, Завхан, Хөвсгөл, Архангай, Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг, Зуунбүрэн сумд, Налайх дүүрэг, Баянзүрх дүүрэгт зохион байгуулж, 30 гаруй хүүхдийг БНСУ-д үнэ төлбөргүй хагалгаанд оруулж амьдрал бэлэглэн, 54000 гаруй хүнийг эрүүл мэндийн эмчилгээ, оношилгоонд хамруулсан байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын зарлигаар Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын иргэн Ку Бён Согийг Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонгоор шагналаа.
Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дэд дарга Г.Байгалмаа өнөөдөр гардуулан өгч, Ерөнхийлөгчийн зарлигийг уншиж сонсгосон юм.
Зарлигт, “Монгол Улс Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын хүмүүнлэгийн хамтын ажиллагаа, эрүүл мэндийн салбарт оруулсан хувь нэмрийг өндрөөр үнэлж, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын иргэн, Нээлттэй эмч нарын нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгч Ку Бён Согийг Монгол Улсын Төрийн дээд шагнал Алтан гадас одонгоор шагнасугай” гэжээ.
Ку Бён Сог нь 1997 онд Монгол Улсад анх удаа ирж ажилласан үеэсээ хүн амын дунд өвчлөл өндөр байгааг судалж, хүмүүнлэгийн ажлыг санаачлан эхлүүлсэн байна. Улмаар БНСУ-ын Нээлттэй эмч нарын нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж, Монголын Улаан загалмай нийгэмлэгтэй 20 жил хамтран ажиллажээ. Нийгэмлэг нь манай улсын 21 аймаг, нийслэлийн дүүргүүдийн эмнэлэг, эрүүл мэндийн төвүүдтэй хамтран ажилладаг байна.
Ингэхдээ нэн ядуу, амьжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой, эмзэг бүлгийн иргэдийг БНСУ-ын эрүүл мэндийн нарийн мэргэжлийн эмч нарын үзлэгт үнэ төлбөргүй хамруулж, зөвлөгөө өгөх ажлыг зохион байгуулсан байна.
Мөн Эрүүл мэндийн чиглэлээр хүмүүнлэгийн ажлыг Хэнтий, Дорнод, Дорноговь, Өмнөговь, Өвөрхангай, Дундговь, Завхан, Хөвсгөл, Архангай, Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг, Зуунбүрэн сумд, Налайх дүүрэг, Баянзүрх дүүрэгт зохион байгуулж, 30 гаруй хүүхдийг БНСУ-д үнэ төлбөргүй хагалгаанд оруулж амьдрал бэлэглэн, 54000 гаруй хүнийг эрүүл мэндийн эмчилгээ, оношилгоонд хамруулсан байна.