Month: January 2018

Эрүүл мэндийн Дэд сайд Л.Бямбасүрэн Харвардын их сургуулийн Нийгмийн эрүүл мэндийн сургуулийн Тархвар зүйн тэнхимийн Профессор хатагтай Меган Муррей болон Монголын Эрүүл мэндийн үүсгэл (MHI) Төрийн бус байгууллагын төлөөллийг хүлээн авч уулзаж, санал солилцов.

Профессор Муррей нь халдварт өвчний эрсдэлт хүчин зүйлс, сэргэж буй халдварт өвчин халдварлах явц зэрэг хэд хэдэн чиглэлээр судалгаа, шинжилгээний ажлуудыг явуулдаг бөгөөд ялангуяа сүрьеэгийн үүсгэгч, тархвар зүйг молекул генетикийн түвшинд хийх судалгааны чиглэлээр мэргэшсэн байна.

Тэрээр Харвардын Анагаахын их сургуулийн судлаачдын Перу Улсад хийсэн сүрьеэгийн өвчлөл болон цусан дахь “A” витамины хэмжээ хоорондын харилцан хамаарлыг судалсан судалгаагаар цусан дахь “А” витамины дутагдалтай хүмүүст сүрьеэгийн өвчлөл илүү байсан тул сүрьеэгийн эрсдэл өндөртэй хүмүүст “А” витамин уулгах нь уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд чухал ач холбогдолтой болох нь тогтоогдсон талаар танилцуулав.

Түүнчлэн Профессор Муррей Монгол Улсын хувьд сүрьеэгийн өвчлөл өндөр, хүн амын дунд “Д” витамины дутагдал тархмал байгаагийн адил “А” витамины дутагдал их байж болох тул энэ чиглэлээр судалгаа хийх боломжийг судалж, газар дээр нь ирж ажиллаж байгаа болохыг танилцууллаа.

Уулзалтын явцад талууд дээрх болон бусад асуудлуудаар дэлгэрэнгүй харилцан ярилцаж, Дэд сайд Л.Бямбасүрэн сүрьеэгийн халдварыг бууруулах чиглэлээр олон чухал судалгааны ажлууд хийж байгаад нь Профессор Муррей-д талархал илэрхийлж, цаашид ЭМЯ-ны зүгээс бүхий л талын дэмжлэг туслалцаа

Улаан-Үдийн “Шүлэндо” кафегаар үйлчлүүлж хордсон иргэдийн тоо 133-д хүрсэн талаар Бүгд найрамдах Буриад улсын Дотоод хэргийн яам өнгөрсөн ням гаригт мэдээлснийг “ТАСС” агентлаг уламжлав.

Буриадын Дотоод хэргийн яамны хэвлэлийн албанаас мэдээлснээр, нэгдүгээр сарын 14-ний өдрийн байдлаар 133 хүнд хордлогын шинж тэмдэг илэрч, эмнэлгийн тусламж авсан бөгөөд 64 нь эмнэлэгт хэвтсэний дотор 12 хүүхэд байгаа ажээ.

Роспотребнадзорын удирдлагын хэвлэлийн албанаас мэдээлснээр, “Шүлэндо” кафед хооллосон 85 хүн сальмонеллезээр өвчилсөн нь тогтоогдсон бөгөөд түүний дотор 10-17 нас 13 хүүхэд байгаа аж.

Тухайн бүс нутгийн Эрүүл мэндийн яамны мэдээлж буйгаар, зарим хүмүүс эрүүл мэндийн тусламж авахаар хоёр удаа эмнэлэгт хандсан зэргээс үүдэн хохирогчдын тоо зөрүүтэй мэдээлэгдсэн байна.

“Шүлэндо” кафе нь Улаан-Үд хотод олон сүлжээтэй ажээ. Ийм нэртэй дөрвөн кафе байдаг бөгөөд хохирогчид Советский дүүрэгт, хотын төвд байрлах кафегаар үйлчлүүлсэн байна.

Олон улсын сэтгүүлч, улс төрийн тоймч Б.Дашзэвэг өнгөрсөн аравдугаар сард бага насны хүүхэд хүчиндэхийг завдсан хэрэгт холбогдон, хуулийн байгууллагад шалгагдаж эхэлсэн. Тэгвэл түүний гэм буруутай эсэхийг тогтоох шүүх хурал нэгдүгээр сарын 17-нд Чингэлтэй дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд болох юм байна.

УИХ-ын даргын захирамжаар УИХ, Байнгын хороо, дэд хороодоос агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр гаргасан тогтоол, шийдвэрүүдийн хэрэгжилтийг дүгнэх, шаардлагатай тохиолдолд хууль санаачлах, санал, дүгнэлт гаргах, Засгийн газарт чиглэл өгөх үүрэг бүхий ажлын хэсэг өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард байгуулагдсан юм. Тус ажлын хэсэг өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд нийслэлийн дүүргүүдэд ажиллалаа.

УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Л.Элдэв-Очироор ахлуулсан ажлын хэсэгт БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат, УИХ-ын гишүүн Д.Оюунхорол, Б.Саранчимэг, Л.Болд, нийслэлийн Засаг даргын орлогч Ж.Батбаясгалан болон бусад холбогдох албаны хүмүүс байлаа. Ажлын хэсгийнхэн БЗД-ийн 2-р хорооноос ажлаа эхэллээ. “Манай хороо нь нийт 3200 өрхтэйгөөс 1800 орчим нь гэр хороололд байна. Хотын А зэрэглэлийн бүс хэдий ч агаарын бохирдол хамгийн ихтэй. Цахилгаанаар халаалтаа шийдэх бүрэн боломжтой” хэмээн тус хорооны Засаг дарга Ү.Билэгсайхан хэлж байлаа. Мөн энэ үеэр цахилгаан халаагуур үйлдвэрлэдэг “Л.А.А.А.Л” ХХК-ийн захирал М.Алтангэрэл өөрсдийн бүтээгдэхүүнээ ажлын хэсгийнхэнд танилцуулсан юм.

БЗД-ийн 2 дугаар хорооны Засаг дарга Ү.Билэгсайхан “Л.А.А.А.Л ХХК-ийн үйлдвэрлэж байгаа цахилгаан халаагуурыг манай хорооны 10 айл хэрэглэж байна. Тухайн айлуудаас санал, гомдлыг асууж, гал түлж байгаа эсэх дээр хяналт тавьж байгаа. Халаагуур нь бага хүчин чадлаар их талбайг халааж чадаж байгааг иргэд хэлж байна. Манай хорооны бүх айлд энэ халаагуурыг тавьчихвал утаагүй хороо болох боломжтой” хэмээлээ.

Ажлын хэсгийн дараагийн очсон газар нь Амгалан дулааны станц. Станцынхаа үйл ажиллагаа, агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийж болох ажлынхаа талаар танилцуулсан Тэргүүн дэд захирал, Ерөнхий инженер Ч.Цогтсайхан “Дулаан хуваарилах байгууламжуудыг барьж, БЗД-т байгаа халаалтын зуухнуудыг татан буулгаж ачааллыг Амгалан дулааны станцад шилжүүлж, утааг бууруулах арга хэмжээ авах, Амгалан дулааны станцын трансформаторын хүчин чадлыг ашиглан айл өрхийг цахилгаанаар хангаж, утааг бууруулах талаарх боломжийг судлах, Амгалан дулааны станцын дэд бүтцийг ашиглан 50 мВт-ын хүчин чадалтай 2 турбин зуухны блокийг суурилуулах зэрэг хэд хэдэн боломж бий” хэмээн ярилаа.

Нийслэлийн Засаг даргын Ногоон хөгжил агаарын бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч Ж.Батбаясгалан “УИХ-ын даргын захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсэг өнөөдөр нийслэлийн дөрвөн дүүрэгт ажиллаж байна. Агаарын бохирдлыг бий болгож буй эх үүсвэрүүдийг хэрхэн бууруулах, цэгцлэх зэрэг дээр авч хэрэгжүүлж буй ажлууд, цаашид хэрэгжүүлэх шийдлүүдээ хэлэлцэж байна. Амгалан станцын хувьд өөрийн хучин чадлынхаа зөвхөн 40 гаруй хувийг ашиглаж байгаа. Үлдсэн 50 гаруй хувийг ашиглалтад оруулснаар ойролцоог уурын зуухнуудын үйл ажиллагааг зогсоох боломжтой” хэмээв.

Өнгөрсөн онд хэд хэдэн газрын уурын зуухыг буулгаж, төвийн дулаанд холбосон. Үүний нэг болох Хан-Уул дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн үйл ажиллагаатай ажлын хэсэг танилцав. Тус эмнэлэг нь төвлөрсөн дулааны шугам сүлжээнд холбогдоогүй байхдаа жилдээ 1500 тн нүүрс түлж, 117 сая төгрөгийн зардал гаргадаг байжээ. Харин энэ жил дулаанд 64 сая төгрөгийн зардал гарна гэсэн тооцоог гаргасан байна.

“Нийслэлийн агаарын бохирдолд тодорхой хувиар нөлөөлж, жилдээ 1500 тн нүүрс шатааж байсан манай яндан үгүй болсон. Үүнээс гадна нэг чухал зүйл бол эмчлүүлэгчдийн хувьд таатай, эрүүл, дулаан орчин бүрдэж байна. Цахилгаан хангамжийн найдвартай байдал бүрэн хангагдсан” хэмээн ХУД-ийн нэгдсэн эмнэлгийн Ерөнхий эмч Д.Бааст ажлын хэсгийнхэнд ажлаа танилцуулахдаа тодотгож байв.

Түүнчлэн ХУД-ийн 7-р хороонд үйл ажиллагаа явуулдаг Түшиг хангай ХХК-ийн 100 кВт дээш хүчин чадалтай уурын зуухны үйл ажиллагаатай танилцлаа. Тус уурын зуух нь 1973 оноос хойш 45 жил ажиллаж байгаа аж. Ойр орчмынхооо сургууль, цэцэрлэг, ажилчдын орон сууц, хороо зэрэг зургаан обьектийг халаадаг байна. “Манай уурын зуух менежментийн хувьчлалаар 2010 оноос хувьд шилжсэн. Ирэх оноос үйлчлүүлэгч байгууллагууд төвийн дулаанд холбогдоход бидний зүгээс татгалзах зүйлгүй. Дэмжиж байгаа” гэдгийг Түшиг хангай ХХК-ийн захирал Ц.Батжаргал хэлж байв.

УИХ-ын Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Л.Элдэв-Очир“Өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард УИХ-ын даргын захирамжаар ажлын хэсгийн гол зорилго нь өнгөрсөн жилүүдэд утааг бууруулах чиглэлээр УИХ болон байнгын хороо, дэд хороодоос гаргасан шийдвэрүүдийн хэрэгжилт бодит байдалд дээр хэрхэн биелэж байгааг газар дээр нь ирж үзэж байна. Хэрэгжилтийг хянаж судалсны үндсэн дээр ард иргэд, аж ахуйн нэгжүүд холбогдох хүмүүсийн саналыг үндэслэн дүгнэлт гаргана. Дүгнэлт гаргасны дараа шаардлагатай бол хуулийн төсөл санаачлан яаралтай горимоор оруулна. Мөн Засгийн газарт чиглэл өгөх ажлыг хариуцсан байгаа. Энэ ажлын хүрээнд УИХ-ын дэд ажлын хэсэг байгуулагдаад өнгөрсөн долоо хоногоос эхлэн нийслэлийн дүүргүүдээр явж байна. Утааг бууруулах боломжтой цахилгаан халаагуур, сайжруулсан зуух, түлш гээд үр дүн гаргасан газрууд дээр очиж, танилцлаа. УИХ-аас байгуулагдсан ажлын хэсэг ирэх гуравдугаар сарын 1-нээс өмнө энэ асуудлаар тодорхой шийдлүүдийг гаргана гэсэн бодолтой байна” хэмээлээ гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

ЗЦА-ны жижүүрийн шуурхай удирдлагын хэлтэст өнгөрөгч амралтын өдрөөр нийт 518 дуудлага мэдээлэл бүртгэгдсэнээс зам тээврийн ослынх 413 байна. Зам тээврийн ослын улмаас нийслэлд 11 хүн хүнд, хөнгөн байдлаар гэмтэж бэртэж, орон нутагт хоёр хүний амь нас хохирсон ноцтой хэрэг гарчээ. Хүүхэд осолд өртсөн мэдээ алга, харин ослын газраас зугтсан гурван хэргээс нэг хэргийг шуурхай эрэн сурвалжилж илрүүлэн шалгаж байна гэж ЗЦА-аас мэдээллээ.

Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг Хуучин 22-ын товчооны замд -Lexus 570- маркийн автомашины жолооч “H.Sonata-6” маркийн автомашинтай мөргөлдөж зорчигч нарын таван хүн гэмтсэн бол Сүхбаатар дүүргийн нутаг Дамбадаржаагийн гудамжинд T.Pruis-20 маркийн автомашин хоорондоо мөргөлдөж зорчигч нарын гурван хүн гэмтжээ. Төв аймгийн нутаг Эрдэнэсант сумын нутаг Бригадын ар гэх газар асфальтан замд “Kia Widebongo” маркийн автомашин “H.Newaerobus” маркийн автобустай мөргөлдөж жолооч, зорчигч нарын хоёр хүний амь нас хохирсон хэргийн Төв аймгийн Цагдаагийн газарт шалгаж байна.

Ус цаг уур, орчны судалгаа мэдээллийн хүрээлэнгээс ган зуншлага, цас зудтай холбоотой газрын ажиглалтын болон хиймэл дагуулын олон төрлийн мэдээг боловсруулан гаргадаг.Энэ удаад энэ сарын 10-ны байдлаар гаргасан цас ихтэй байгаа, зуд болох магадлалтай аймгуудын мэдээллийг хүргэж байна.

Энэ сарын 10-ны байдлаар нийт нутгийн 80 орчим хувьд цастай байна.

Цасны зузаан, нягт: Баян-Өлгий, Ховд, Говь-Алтай, Хөвсгөл, Баянхонгор, Өвөрхангай, Говьсүмбэр, Сүхбаатар, Өмнөговь, Дундговийн ихэнх, Увс, Завхан, Архангай, Булган, Сэлэнгэ, Төв, Хэнтий, Дорнодын зарим сумдын нутгаар 0-10 см зузаан, 0.03-0.34 г/см3 нягттай,

Завхан, Архангайн ихэнх, Баян-Өлгий, Увс, Ховд, Говь-Алтай, Хөвсгөл, Баянхонгор, Булган, Өвөрхангай, Орхон, Сэлэнгэ, Төв, Хэнтий, Сүхбаатарын ганц нэг сумдын нутгаар 10,1-20 см зузаан, 0.09-0.35 г/см3 нягт,

Увсын Наранбулаг, Хяргас, Баруунтуруун, Тэс, Завханы Сонгино, Цэцэн-Уул, Баянтэс, Тосонцэнгэл, Түдэвтэй, Хөвсгөлийн Цэцэрлэг, Булганы Дашинчилэн, Орхон, Бугат, Баяннуур, Бүрэгхангай, Хангал, Гурванбулаг, Хишиг-Өндөр, Рашаант, Могод, Архангайн Хашаат, Өвөрхангайн Бүрд, Зүйл, Хархорин, Орхоны Жаргалант, Сэлэнгийн Орхонтуул, Баруунбүрэн, Ерөө /Бугант/, Төвийн Лүн, Угтаал, Баян-Өнжүүл, Бүрэн, Алтанбулаг, Дэлгэрхаан, Заамар, Дорнодын Халхголд 20.1-40 см зузаан, 0.12-0.41 г/см3 нягт бүхий цасан бүрхүүлтэй байна.

Цагаан зудтай байгаа нутгууд: Нягтарч хатуурсан зузаан цастайн улмаас 14 аймгийн 59 сум цагаан зудтай байгаа аж. Баян-Өлгийн Сагсай /Даян/, Ховдын Манхан, Чандмань, Увсын Өндөрхангай, Наранбулаг, Хяргас, Баруунтуруун, Тэс, Зүүнговь,

Говь-Алтайн Жаргалант, Халиун, Алтай,

Завханы Завханмандал, Сонгино, Цэцэн-Уул, Баянтэс, Тэс, Тосонцэнгэл,

Хөвсгөлийн Цэцэрлэг, Архангайн Цахир, Түвшрүүлэх, Хайрхан, Хангай, Хотонт, Жаргалант, Эрдэнэмандал, Хашаат, Өгийнуур,

Булганы Хангал, Гурванбулаг, Дашинчилэн, Орхон, Бүрэгхангай, Бугат, Хишиг-Өндөр, Баяннуур, Рашаант,

Өвөрхангайн Хархорин, Зүйл, Бүрд, Орхоны Жаргалант,

Сэлэнгийн Орхонтуул, Баруунбүрэн,

Төвийн Угтаал, Заамар, Батсүмбэр, Зуунмод, Алтанбулаг, Баянчандмань, Лүн, Бүрэн, Баян-Өнжүүл, Аргалант, Дэлгэрхаан,

Нийслэлийн Багануур,

Дундговийн Сайхан-Овоо, Хулд,

Дорноговийн Хатанбулаг сумдын нутгаар цагаан зудтай.

Зудархуу байгаа аймаг, сумд:

Нягтарч хатуурсан зузаан цастайгаас 14 аймгийн 54 сум зудархуу байна.

Ховдын Дарви,

Увсын Малчин, Улаангом,

Завханы Шилүүстэй, Түдэвтэй, Тэлмэн, Баянхайрхан, Идэр, Эрдэнэхайрхан, Цагаанхайрхан, Нөмрөг, Дөрвөлжин, Ургамал,

Хөвсгөлийн Цагааннуур, Булганы Сэлэнгэ, Могод,

Архангайн Тариат, Өндөр-Улаан, Цэцэрлэг, Батцэнгэл, Чулуут,

Говь-Алтайн Эрдэнэ, Хөхморьт, Шарга, Дарви,

Баянхонгорын Галуут, Жаргалант, Хүрээмарал, Баян-Өндөр,

Орхоны Баян-Өндөр,

Сэлэнгийн Орхон, Ерөө /Бугант/,

Төвийн Цээл, Мөнгөнморьт, Борнуур, Баян, Эрдэнэсант, Баянжаргалан, Жаргалант, Өндөрширээт,

Нийслэлийн Тэрэлж,

Хэнтийн Жаргалтхаан, Өлзийт, Өндөрхаан, Баянмөнх, Өмнөдэлгэр, Галшар,

Дорнодын Халхгол,

Сүхбаатарын Асгат, Эрдэнэцагаан, Сүхбаатар, Дарьганга, Мөнххаан, Онгон сумдын нутгаар.

Зудын эрсдэлийн зургаас үзвэл нийт нутгийн 50 орчим хувьд их (20% нэн их, 28% их), 30 гаруй хувьд (32%) нь дунд зэрэг эрсдэлтэй гарчээ.

Зудын эрсдэл ХАМГИЙН ИХТЭЙ нутгууд:

Увс, Завханы уулзвар нутаг,

Ховд, Говь-Алтайн хойд хагас,

Архангайн зүүн,

Булганы өмнөд,

Орхон аймаг бүхэлдээ,

Төв аймгийн баруун хэсэг,

Баянхонгор, Өвөрхангайн залгаа нутаг,

Өмнөговийн зарим газраар хамгийн их эрсдэлтэй.

Өнгөрсөн зун гантай байсан, одоо цастай байгаа нутгаар мал турж зутрах, өвс тэжээлээр гачигдах, улмаар өвөлжилт хаваржилт хүндэрч зуд нүүрлэх төлөвтэй байна.

Зудын эрсдэлийн энэхүү мэдээлэл нь дан ганц одоо байгаа цасны зузаан, нягтаас хамаарахгүй, өнгөрсөн зуны ган зуншлага, бэлчээрийн ургац, бэлчээрийн даац, малын тоо, 1 дүгээр сарын цаг агаарын урьдчилсан мэдээ зэрэг олон үзүүлэлтийг жинлэн нэгтгэж, анализ хийж гаргасан болохыг анхаарна уу.

Өнгөрсөн зуны ган зуншлага, бэлчээрийн даац, бэлчээрийн ургац, малын тоо, агаарын температур, хур тунадасны хазайц, энэ жилийн цасны бүрхэц, зузаан, нягт болон дараа сарын агаарын температур, хур тунадасны урьдчилсан мэдээ зэрэг 10 гаруй мэдээллийг ашиглаж Зудын эрсдэлийн зургийг боловсруулжээ.

Нийслэлийн эрүүл мэндийн газар, Эмгэг судлалын үндэсний төв хоорондын “Хамтын ажиллагааны санамж бичиг”-ийг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд “Сорьц авах, тээвэрлэхтэй холбоотой алдаа, эрсдлээс сэргийлэх нь“ сургалт энэ сарын 12-ны өдөр зохион байгуулагдлаа.

Энэхүү сургалтанд НЭМГ-ын харьяа эрүүл мэндийн байгууллагын чанарын албаны дарга, лабораторийн эрхлэгч, цитологич эмч, мэс заслын тасгийн эрхлэгч, эх барих, эмэгтэйчүүдийн эмч зэрэг нийт 75 хүн оролцсон юм.

Сургалтын хүрээнд “Сорьц авах үйл ажиллагаанд баримтлах Эрүүл мэндийн сайдын тушаал, журмын хэрэгжилт”, “Эмгэг судлалын үндэсний төвийн үйл ажиллагаа, сорьц авах, тээвэрлэхтэй холбоотой анхаарах асуудал”, “Дүүргийн эрүүл мэндийн төвийн эс судлалын шинжилгээний 2017 оны чанарын гадаад хяналтын үнэлгээний талаар, эсийн шинжилгээний аргачлал” сэдэвт илтгэлүүд тавигдсан бөгөөд сорьц авах, тээвэрлэх үйл ажиллагаатай холбоотой алдаа, эрсдлийн тохиолдлын хэлэлцүүлэг хийгдлээ.

Мөн энэ сургалтын үеэр Эмгэг судлалын үндэсний төвөөс 2018 онд хамтран хэрэгжүүлэх ажлын талаар санал солилцсон байна.

НИЙСЛЭЛИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ГАЗАР