Month: December 2017

“Жендэрт суурилсан хүчирхийллийн эсрэг хэвлэл мэдээллийн оролцоо” сэдэвт олон талт хэлэлцүүлэг өнөөдөр боллоо.

Энэхүү хэлэлцүүлэг нь жендэрт суурилсан хүчирхийллийн талаарх олон нийтийн ойлголт, мэдлэгийг сайжруулж, хэвлэл мэдээллийн үүрэг, оролцоог сайжруулах, энэ тохиолдлын талаар мэдээлж, сурвалжлахдаа мэргэжлийн сэтгүүлзүйн ёс зүйн зарчмуудыг баримтлахыг дэмжих зорилготой юм.

Энэ талаар Хэвлэлийн хүрээлэнгийн гүйцэтгэх захирал М.Мөнхмандахаас тодрууллаа. Тэрбээр “Хэвлэлийнхэн жендерийн асуудлаар эсвэл жендэрт суурилсан хүчирхийллийн талаар олон нийтэд мэдээлэл хүргэхдээ шуугиан дэгдээн, сенсаци болгож ашиглах тал байдаг. Нөгөө талаар санамсаргүйгээр хэвшмэл үг хэллэгээрээ нийгэмд сөрөг ойлголтыг түгээж болдог. Жишээлбэл, эмэгтэйчүүд гадаад төрөхөөрөө бусдыг анхаарлыг татаж, өөрийн хариуцлагагүй байдлаасаа болж халдлагад өртсөн гэх мэтээр нийгэмд ойлгуулж, энэ талаарх сөрөг яриа өрнөх хэмжээний буруу үг хэллэг ашигладаг.

Энэ болгонд сэтгүүлчид маань сенсацилахаасаа илүүтэй асуудлыг олон нийтэд зөв талаас нь ойлгуулах, эмэгтэйчүүд, эрэгтэйчүүд нийгэмд оролцох эрхтэй, адил хариуцлагатай байх ёстой гэх чиглэлээр нийгэмд мэдээлэл өгөх ёстойг бид хэлээд байгаа юм. Бид нийгмийг тухайн асуудалд хандуулах, шийдэл эрэлхийлэх зорилгоор олон нийтэд мэдээлэл хүргэх нь чухал. Гэвч бид жендэрийн асуудлыг байдаг л зүйл мэт хүлээж авч байгаа нь цаашлаад сэтгэл эмзэглэх асуудлуудыг ч энгийн мэт хүлээн авах аюултай. Тиймээс энэ тал дээр хэвлэлийнхэн хариуцлагатай хандах хэрэгтэй” гэлээ.

Хүрэлцэн ирсэн зочид, сэтгүүлч нар жендэрт суурилсан хүчирхийллийн талаар мэдээлэхдээ гаргадаг нийтлэг алдаа дутагдал болон энэ байдлыг зогсоох аргын талаар хэлэлцсэн юм. Хэлэлцүүлгийн дараа сэтгүүлзүйн шилдэг бүтээлд шагнал гардуулсан юм. Мөн жил болгоны 12 дугаар сарын 10-ны өдөр тохиодог олон улсын жендэрт суурилсан хүчирхийллийн эсрэг өдрийг угтан аяныг зохион байгуулах юм. Аяны хүрээнд Хэвлэлийн хүрээлэн НҮБ-ийн сантай хамтран сэтгүүлчдэд зориулсан олон ажлыг зохион байгуулах аж.

Moнголын Хэвлэл мэдээллийн зөвлөлийн /МХМЗ/ Сонин, сэтгүүл, сайтын Ёс зүйн хорооны гомдол хэлэлцэх ээлжит хуралдаан 2017 оны арваннэгдүгээр сарын 30-ны өдөр болж, таван иргэн, хоёр байгууллагаас ирсэн гомдлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ.

Нэг дэх гомдол:

Zarig.mn сайтад 2017 оны долдугаар сарын 27-ны өдөр нийтлэгдсэн “Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газар “ЭЗЭНГҮЙ” байна” болон 2017 оны есдүгээр сарын 11-ний өдөр нийтлэгдсэн “НМХГ-ын дарга Л.Эрдэнэчулуун сэтгүүлчээс 20 сая төгрөг нэхэмжлэв” гэсэн нийтлэлүүдэд Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газраас МХМЗ-д гомдол гаргажээ. Гомдолд “Албан үүргээ гүйцэтгэж байсан дэд дарга, хэлтсийн дарга нарыг илтэд гүтгэн төрийн байгууллага ажлын цагаар бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ ажиллахгүй байгаа мэтээр ард иргэдэд ойлгуулж, бодит баримтыг бүрэн гүйцэт мэдээлээгүйгээс гадна мэргэжлийн давуу байдлаа урвуулан ашиглаж хуулийн этгээдийн нэр хүндийг гутаасан, өмнөх буруутай үйлдлээ залруулахын оронд зөвтгөхийг санаархан асуудлыг гуйвуулсан мэдээллийг дахин нийтэлсэн нь илт гүтгэсэн шинжтэй байна гэж үзэж байна” гэжээ.

Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо авч хэлэлцээд Zarig.mn сайт нь Нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын талаарх мэдээллээ нягтлан шалгаагүй, үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулаагүй, хэвлэн нийтэлсэн мэдээлэл нь ташаа болохоо мэдсэн ч түүнийгээ засч залруулаагүй байна гэж дүгнэлээ. Тиймээс Zarig.mn сайт нь Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1-д заасан “Олон түмэнд үнэнд нийцсэн мэдээлэл хүргэх, хүнлэг ёс, хүн чанарыг эрхэмлэх нь сэтгүүлзүйн эрхэм дээд үнэт зүйл мөн. Мэдээллийг нягтлах нь сэтгүүл зүйн нягт, нямбай үйл ажиллагааны үндсэн зарчим болно” гэснийг, 1.1-д заасан “Мэдээлэл нь үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулж, санамсаргүй алдаа гаргахаас зайлсхийнэ” гэснийг, 1.9-д заасан “Нийтэлж, нэвтрүүлсэн мэдээлэл нь ташаа болох нь тогтоогдсон мэдээллийг нэн даруй залруулна” гэснийг тус тус зөрчсөн гэсэн үзлээ.

Хоёр дахь гомдол:

Dorgio.mn болон Zaluu.mn мэдээллийн сайтуудад 2017 оны долдугаар сарын 21-ны өдөр нийтлэгдсэн “Боксын дасгалжуулагч Б.Пүрэв-Очир эмэгтэй тамирчиндаа бэлгийн дарамт үзүүлсэн үү” гэсэн нийтлэлд үндэслэлгүй мэдээллээрээ Монголын Боксын холбоо болон хувь хүнийх нь хувьд гутаан доромжлон, сэтгэл санааны хүнд дарамтад оруулж, нэр хүндэд нь халдсан үйлдэл болсон гэж үзэж иргэн Б.Пүрэв-Очироос МХМЗ-д гомдол ирүүлжээ. Эдгээр сайтууд нь дээрх нийтлэлээрээ буруутгасан этгээд болох иргэн Б.Пүрэв-Очироос өөрөөс нь хариу, тайлбар авалгүйгээр нэг талын эх сурвалжаар нийтлэлээ бичсэн байна гэж Ёс зүйн хороо дүгнэж, Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.8-д заасан “Буруутгагдсан шүүмжлэгдсэн этгээдэд тайлбар өгөх боломж олгоно” гэснийг зөрчсөн гэж үзлээ.

Гурав дахь гомдол:

Factnews.mn сайтад 2017 оны есдүгээр сарын 12-ны өдөр нийтлэгдсэн “Загвар өмсөгч Т.О “Дэлхийн мисс”-т оролцох бүсгүйг “засвартай” гэж шүүмжлэв” гэсэн нийтлэлийг бусдын нэрийг ашигласан, нэр төрд халдсан, гүтгэн доромжилсон, худал мэдээлэл түгээсэн гэж үзэж иргэн Т.О-ээс МХМЗ-д гомдол ирүүлжээ. Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо хэлэлцээд Factnews.mn сайт нь тухайн иргэний тухай мэдээллийг нягтлан шалгаагүй, эх сурвалжаа баталгаажуулаагүй байна гэж дүгнэж, Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.1-д заасан “Мэдээлэл нь үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулж, санамсаргүй алдаа гаргахаас зайлсхийнэ” гэснийг, 1.2-д заасан “Эх сурвалжаа баталгаатай эсэхийг нягталж, тодорхой дурдахыг эрмэлзэнэ” гэснийг тус тус зөрчсөн гэж үзлээ.

Дөрөв дэх гомдол:

Иргэн Б.А-аас Breakingnews.mn мэдээллийн сайтад 2017 оны тавдугаар сарын 18-наас 23-ны өдрүүдэд нийтлэгдсэн цуврал дөрвөн нийтлэл нь өөрийг нь зориуд гутаан доромжлох зорилго агуулсан, нэр төр, гэр бүл, хувь хүнийх нь үнэлэмж, сэтгэл санаанд гүн хохирол учруулсан гэж үзэж МХМЗ-д гомдлоо ирүүлсэн. Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо авч хэлэлцээд тэдгээр нийтлэлүүдээс 2017 оны тавдугаар сарын 18-ны өдрийн “Ашиг сонирхол, зан араншин бүх юм нь зохицсон хос яллагч” болон 2017 оны тавдугаар сарын 22-ны өдрийн “Өмгөөлөгч Г.Батбаяр нэр холбогдсон бүсгүйтэйгээ хамтран ярилцлага нэвтрүүлгээ бэлтгэдэг үү?” видео нийтлэлүүдээрээ Breakingnews.mn сайт нь олон нийтийн мэдэх эрх, сонирхолд хамаарах асуудал мөн эсэхийг нягт нямбай дэнсэлж үзээгүй, үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулаагүй, хардсан, таамагласан гэдгээ тодорхой дурдаагүй, иргэн Б.А-ын хувийн нууцад хүндэтгэлтэй хандаж, үгээ хэлэх адил тэгш боломж олгоогүй байна гэсэн дүгнэлт гаргалаа. Улмаар уг сайтыг Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.1-д заасан “Мэдээлэл нь үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулж, санамсаргүй алдаа гаргахаас зайлсхийнэ” гэснийг, 1.6-д заасан “Баталгаагүй мэдээлэл, таамаглал, ам дамжсан яриаг таамаг хэмээн тодорхой дурдана” гэснийг, 1.8-д заасан “Буруутгагдсан шүүмжлэгдсэн этгээдэд тайлбар өгөх боломж олгоно” гэснийг, 6.2-д заасан “Зөвхөн олон нийтийн тусын тулд хүний нэр, зураг болон бусад хувийн мэдээллийг нийтэд ил болгоно“ гэснийг тус тус зөрчсөн гэж дүгнэлээ.

Тав дахь гомдол:

Мөн иргэн Б.А-аас paparatsi.mn, breakingnews.mn, zindaa.mn, ugluu.mn, khoshinshog.mn, nutag.mn, zaluu.mn, fact.mn, new.mn, chuham.mn, criminal.mn, shudarga.mn, arkhangai.mn, erdenetmedee.mn, darkhannews.mn, dundgovi.mn, mongolcomment.mn, undesten.mn, duulian.mn, today.mn зэрэг мэдээллийн 20 сайтад 2017 оны тавдугаар сарын 22-ноос 24-ний өдрүүдэд нийтлэгдсэн “Өмгөөлөгч гэгдэх Г.Батбаяртай холбоотой хүүхэн “Миний тухай сөрөг юм гарвал үхнэ” гэж сүрдүүлжээ” нийтлэлд хуурамч мессеж зохиож өөрийг нь гүтгэн доромжилсон гэж үзэж гомдол гаргасан. Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо авч хэлэлцээд дээрх сайт нь олон нийтийн мэдэх эрх, сонирхолд хамаарах асуудал мөн эсэхийг нягт нямбай дэнсэлж үзээгүй, үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулаагүй, үйл явдалд анхаарахаас илүүтэй хувь хүмүүс рүү чиглэсэн, нийтлэлийн гарчиг, зураг, дүрсийг ашиглахдаа иргэн Б.А-ын хувийн мэдээлэлд халдсан шинжтэй байна гэж дүгнэж, today.mn сайтаас бусад дээрх нэр бүхий 19 сайтыг Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.1-д заасан “Мэдээлэл нь үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулж, санамсаргүй алдаа гаргахаас зайлсхийнэ” гэснийг, 1.2-д заасан “Эх сурвалжийн баталгаатай эсэхийг нягталж, тодорхой дурьдахыг эрмэлзэнэ” гэснийг, 1.3-д заасан “Бүтээлийн гарчиг, зураг, дүрс, дуу, график, ишлэл зэрэг нь агуулгыг буруугаар ойлгуулах, хэт хялбарчлах, мэдээллийг нөхцөл байдлаас салгаж мушгин гуйвуулах ёсгүйг үргэлж санаж, ийм зөрчил гаргахгүйн төлөө ажиллана” гэснийг, 6.2-д заасан “Зөвхөн олон нийтийн тусын тулд хүний нэр, зураг болон бусад хувийн мэдээллийг нийтэд ил болгоно“ гэснийг тус тус зөрчсөн гэж үзлээ.

Харин today.mn сайтыг ор үндэсгүй мэдээлэл гаргаж, иргэн Б.А-ын нэр хүндэд халдан, олон нийтэд ташаа мэдээлэл хүргэсэндээ хүлцэл өчсөн залруулгыг өөрийн сайтдаа зургадугаар сарын 20-ны өдөр нийтэлсэн тул алдаагаа зассан байна гэж үзэж, “Гомдол хүлээн авах, барагдуулах журам”-ын 6.2.2-д зааснаар зөрчлөө өөрсдөө залруулсныг мэдээлэх арга хэмжээ авахаар шийдвэрлэлээ.

Мөн гомдолд нэр дурдагдсан 11 сайт нь алдаа гаргаснаа хүлээн зөвшөөрч хүлцэл өчиж байна гэсэн тайлбарыг МХМЗ-д ирүүлсэн байсан бөгөөд иргэн Б.А-аас уучлал хүсэж байгаагаа today.mn сайтын нэгэн адил өөрийн сайтдаа залруулга гарган илэрхийлж, хариуцлагаа хүлээж чадаж байгаагаа олон нийтийн өмнө харуулах нь зохистой гэж Ёс зүйн хорооноос үзэж байгаагаа тэдгээр сайтуудад албан бичгээр хүргүүллээ.

Зургаа дахь гомдол:

Иргэн Г.Батбаяраас Ugluu.mn мэдээллийн сайтад 2017 оны дөрөвдүгээр сарын 7-ноос зургадугаар сарын 6-ны өдрүүдэд өөрийнх нь нэр төр, ажил хэргийн алдар хүндэд халдсан мэдээллүүдийг цувралаар есөн удаа нийтэлж, хувийн таарамжгүй харилцаа, өс хонзон, атаархал жөтөөрхөлд үндэслэсэн, ховын шинжтэй, хормой хотны хэрүүлийн өнгө аястай энэхүү удаа дараагийн үйлдлээрээ түүний ажил хэргийн алдар хүнд, ашиг сонирхолд хохирол учруулж байна хэмээн үзэж МХМЗ-д гомдлоо ирүүлсэн.

Ёс зүйн хороо энэхүү гомдлыг авч хэлэлцээд эдгээр цуврал нийтлэлүүд нь олон нийтийн мэдэх эрх, сонирхолд хамаарах асуудал мөн эсэхийг нягт нямбай дэнсэлж үзээгүй, үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулаагүй, үйл явдалд анхаарахаас илүүтэй хувь хүн рүү чиглүүлэн буруутгасан, хардсан, таамагласан гэдгээ тодорхой дурдаагүй, нийтлэлийн гарчиг, зураг, дүрсийг ашиглахдаа иргэн Г.Батбаярын хувийн мэдээлэлд халдсан шинжтэй байна гэж дүгнэлээ.

Улмаар Ugluu.mn мэдээллийн сайтыг Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.2-д заасан “Эх сурвалжийн баталгаатай эсэхийг нягталж, тодорхой дурьдахыг эрмэлзэнэ” гэснийг, 1.3-д заасан “Бүтээлийн гарчиг, зураг, дүрс, дуу, график, эшлэл зэрэг нь агуулгыг буруугаар ойлгуулах, хэт хялбарчлах, мэдээллийг нөхцөл байдлаас салгаж мушгин гуйвуулах ёсгүйг үргэлж санаж, ийм зөрчил гаргахгүйн төлөө ажиллана” гэснийг, 1.6-д заасан “Баталгаагүй мэдээлэл, таамаглал, ам дамжсан яриаг таамаг хэмээн тодорхой дурдана” гэснийг, 4.2-д заасан “Шүүх гэм буруутайг нь нотлоогүй бол хэнийг ч гэм буруутай гэж үзэхгүй” гэснийг, 6.2-д заасан “Зөвхөн олон нийтийн тусын тулд хүний нэр, зураг болон бусад хувийн мэдээллийг нийтэд ил болгоно“ гэснийг тус тус зөрчсөн гэж үзлээ.

Долоо дахь гомдол:

Иргэн Г.Батбаяр, Б.А нараас “Ноцтой мэдээ” сонины 2017 оны тавдугаар сарын №14/648/ дугаарт нийтлэгдсэн “Өмгөөлөгч гэгдэх Г.Батбаяртай холбоотой хүүхэн “Миний тухай сөрөг юм гарвал үхнэ” гэж сүрдүүлжээ” гэсэн нийтлэлд хаяглан МХМЗ-д гомдлоо ирүүлсэн.Тэд тус сонины редакц гүтгэн доромжилсон утга бүхий худал, гүжирдлэгийн шинжтэй материалыг сониныхоо тэргүүн нүүрэнд гаргаж, уг нийтлэлээ санаатайгаар 20 гаруй сайтад зэрэг байршуулж тараасанд гомдлоо илэрхийлсэн байна.

Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо авч хэлэлцээд “Ноцтой мэдээ” сонин нь дээрх нийтлэлээрээ олон нийтийн мэдэх эрх, сонирхолд хамаарах асуудал мөн эсэхийг нягт нямбай дэнсэлж үзээгүй, үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулаагүй, үйл явдалд анхаарахаас илүүтэй хувь хүн рүү чиглэсэн, нийтлэлийн гарчиг, зураг, дүрсийг ашиглахдаа гомдол гаргасан иргэдийн хувийн мэдээлэлд халдсан шинжтэй, тэдэнд үгээ хэлэх адил тэгш боломж олгоогүй байна гэж дүгнэлээ. Энэхүү дүгнэлтээ үндэслэн Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмын 1.1-д заасан “Мэдээлэл нь үнэнд нийцсэн эсэхийг баталгаажуулж, санамсаргүй алдаа гаргахаас зайлсхийнэ” гэснийг, 1.2-д заасан “Эх сурвалжийн баталгаатай эсэхийг нягталж, тодорхой дурьдахыг эрмэлзэнэ” гэснийг, 1.8-д заасан “Буруутгагдсан, шүүмжлэгдсэн этгээдэд тайлбар өгөх боломж олгоно” гэснийг, 6.2-д заасан “Зөвхөн олон нийтийн тусын тулд хүний нэр, зураг болон бусад хувийн мэдээллийг нийтэд ил болгоно“ гэснийг тус тус зөрчсөн гэж үзлээ.

Найм дахь гомдол:

Ёс зүйн хорооны хэлэлцсэн энэ оны хамгийн сүүлийн гомдол нь Bataar.mn мэдээллийн сайтад 2017 оны есдүгээр сарын 12-ний өдөр нийтлэгдсэн “Цэцэрлэгт хүрээлэн эрүүлжүүлэх болчихож” гэсэн нийтлэлд ирүүлсэн Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн гомдол байв. Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн нь гомдолдоо “дээр дурдсан нийтлэлд “Монголын мэдээ” сониныг эх сурвалжаа болгон тавьсан ч Bataar.mn сайт нь мэдээллийн үнэн бодит байдлыг нягтлан шалгаагүй, өөрсдөө өөр эх сурвалжаас дахин тодруулаагүй хуулбарлан нийтэлсэн нь тус байгууллагын үйл ажиллагааны талаар гүтгэлэг, явуулгын чанартай, үндэслэлгүй мэдээллийг олон нийтэд тарааж, нэр хүндэд нь халдсан гэж үзэж байна. Энэ нийтлэлийг анх нийтэлсэн “Монголын мэдээ” сонинд хандахад мэдээллийн үнэн, бодит байдлыг хангаагүй нийтлэл бичсэнээ хүлээн зөвшөөрч, тус сонины гэрээтэй ажилладаг сайтуудаас уг нийтлэлийг татуулсан” гэжээ.

Энэ гомдлыг Ёс зүйн хороо авч хэлэлцээд уг нийтлэл нь олон нийтийн мэдэх эрх, сонирхолд хамаарах сэдвийг хөндөж бичсэн, Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн үйл ажиллагааг бодит байдалд нийцсэн байдлаар нээлттэй шүүмжилсэн, бусдыг гүтгэх, доромжлох, нэр төрийг нь гутаах үг хэллэгийг агуулаагүй, эх сурвалжаа тодорхой дурдсан байна гэж дүгнэлээ. Тиймээс Bataar.mn мэдээллийн сайтыг Хэвлэл мэдээллийн ёс зүйн зарчмыг зөрчөөгүй байна гэж үзлээ.

Монгол Улсын Засгийн газрын тохируулагч Стандарт, хэмжил зүйн газрын үйл ажиллагаа, түүний удирдлагуудыг илтэд гүжирдсэн худал мэдээллүүд сүүлийн үед хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр явж байгаатай холбогдуулж өнөөдөр мэдээлэл хийлээ.

Стандарт, хэмжил зүйн газрын дарга Г.Гантөмөр “Стандарт хэмжил зүйн газарт ажиллаж байсан Б.Ариунаа нь ёс зүйн зөрчил гаргаж ажлаасаа халагдсан. Тэрээр бидний талаар худал мэдээллүүдийг зарим хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр төлбөртэйгөөр цацаж байна. Б.Ариунаа нь өөрийн шууд удирдлагад ажилладаг албан хаагчидтай эелдэг тэгш бус харьцдаг нь тогтоогдож, ажил үүргээ хангалтгүй биелүүлсэн тул арван хоёрдугаар сарын 1-ний өдөр ажлаас халах шийдвэрийг гаргасан. Гэтэл тэрбээр биднийг илт гүжирдсэн мэдээллүүдийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр гаргаж байна. Манай байгууллагын удирдлагууд Авлигатай тэмцэх газар болон хууль хяналтын байгууллагад шалгагдаад байгаа зүйл огт байхгүй

Тиймээс бид энэхүү мэдээллүүдийг тараасан хэлбэрээр нь няцаахыг шаардаж байна. СХЗГ-ын нэр бүхий 6 албан хаагчийг илтэд гүжирдсэн Иргэний нэр, нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүндийг гутаасан мэдээ тараасан этгээдийг зохих журмын дагуу хариуцлага тооцуулж нэр төрөө сэргээлгэхээр хууль хяналтын хандаад байна” гэлээ.

“Өчигдөр буюу арванхоёрдугаар сарын 7-нд гарсан “Стандартчилал хэмжил зүйн газрын удирдлагууд хууль зөрчсөн үү”,“СХЗГ-ын дарга Г.Гантөмөрийг шалгаж байна” гэх гарчигтай мэдээнд дурдагдаад байгаа мэдээлэл нь ор үндэслэлгүй гүтгэлгийн шинжтэй байна.

Тухайлбал:

1. Стандарт, хэмжил зүйн газрын Хэмжих хэрэгслийн шалгалт баталгаажуулалтын газрын дарга, Стандартчилал, хэмжил зүйн газрын дэргэдэх үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга Б.Ариунааг хууль бусаар гэнэт ажлаас халсан гэжээ…

Б.Ариунаа нь Төрийн албаны болон төрийн албан хаагчийн ёс зүйн хэм хэмжээ, төрийн байгууллагын соёл, дэг журам, төрийн байгууллага, албан хаагчийн нэр хүндийг эрхэмлэн дээдлээгүй, өөрийн шууд удирдлагад ажилладаг албан хаагчидтай эелдэг тэгш бус харьцдаг нь Стандарт, хэмжил зүйн газрын дэргэдэх Ёс зүйн хороо болон Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний явцад тогтоогдсон, ажил үүргээ хангалтгүй биелүүлсэн тул Төрийн албаны хууль, бусад хууль тогтоомжийн дагуу ажлаас халах шийдвэрийг гаргасан.

2. Европын холбооны төслийн шугамаар хэвлэгдэн гарсан Чанарын Менежементийн Тогтолцоо-Шаардлага, “Менежементийн Тогтолцоонд Аудит Явуулах Заавар Стандартын товхимлыг борлуулж, орлогыг бэлэн мөнгөөр авдаг, хувьдаа завшсан гэжээ…

Монгол Улсын стандартын тухай “Чанарын Менежментийн Тогтолцоо-Шаардлага, “Менежментийн Тогтолцоонд Аудит Явуулах Заавар” гэсэн дээрх хоёр номыг 2016 Стандартчиллын тогтолцоог боловсронгуй болгоход дэмжлэг үзүүлэх төсөлтэй хамтран хэвлүүлсэн улсын төсвөөс нэг ч төгрөг гаргаагүй. Гэхдээ хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлээд байгаа түүнээс олсон орлогыг хувьдаа нэг ч төгрөг завшсан зүйл байхгүй болохыг хариуцлагатайгаар мэдэгдье.

3. Стандарт, хэмжил зүйн газрын дарга Г.Гантөмөр тэргүүтэй нөхөд сүүлийн жилүүдэд албан тушаалын эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж, ажлын байрны сул орон тоог нөхөх сонгон шалгаруулалтыг шударга бусаар зохион байгуулсан гэжээ…

Стандарт хэмжил зүйн газар ажлын байрны сул орон тоог нөхөхдөө төрийн албаны тухай хуулийн 17 дугаар зүйлийн 17.1, 17.4 дэх заалтыг тус тус удирдлага болгон нөхдөг. Хамгийн сүүлд Хэмжил зүйн хүрээлэнгийн даргын ажлын байрны сул орон тоог нөхөхөөр 2017 оны 10 дугаар сард зохион байгуулсан. Энэхүү сонгон шалгаруулалтын талаар нэг албан хаагч хууль бус явагдсан гэж Төрийн албаны зөвлөлд гомдол гаргасан байдаг. Төрийн албаны зөвлөлөөс 2017 оны 11 дүгээр сарын 17-ний өдрийн 1269 тоот албан бичгээр сонгон шалгаруулалт хууль тогтоомжийн хүрээнд явагдсан байна гэж хариу хүргүүлсэн тухай хуулбарыг СХЗГ-т ирүүлсэн.

4. 2017-10-14-нд Дэлхийн Стандартын өдрийн бүх зардлыг уул уурхайн нэгэн компаниас гаргуулсан гэжээ…

Дэлхийн Стандартын өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлэх хүрээнд аж ахуйн нэгж байгууллагаас гаргуулсан гэх мэдээлэл нь ор үндэслэлгүй гүтгэлэг байна.

Иймд бодит баримтыг бүрэн гүйцэд мэдээлээгүй, илтэд худал гүжирдлэгийн шинжтэй мэдээллийг түгээсэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд Монгол Улсын Иргэний хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.2 дэх заасны дагуу уг мэдээг тараасан хэлбэр, хэрэгсэл, эсхүл өөр хэлбэр, хэрэгслээр няцаахыг шаардаж байна” гэжээ.

БНСУ-д хараар буюу хууль бусаар ажиллаж, амьдарч байгаа иргэдийг албадан гаргах болсон талаар тус улсын Гадаадын харьяат эрхэлсэн газраас мэдэгдсэн байна. Ингэхдээ тус улсад хараар ажиллаж амьдарч буй иргэн өөрөө сайн дураар нутаг буцах боломж олгож байгаа аж.

Хэрвээ баривчилгааны үеэр гадаадын иргэдийг хууль бусаар ажиллуулж байсан нь илэрвэл тухайн байгууллагыг 20 сая воноор торгох төдийгүй дахин гадаадын иргэн ажиллуулах эрхийг нь хасна гэжээ.

Өнөөдрийн байдлаар БНСУ-д хууль бусаар ажиллаж, амьдарч байгаа 42 мянган иргэн бий гэсэн дүн байдаг байна. Үүнээс хараар ажиллаж буй иргэдийн тоо 10 мянга орчим байдаг тухай албаны хүний хэлсэн тоон баримт бий аж.

Тус баривчилгаатай холбоотойгоор БНСУ руу зорчих хүсэлт бүхий иргэд дансандаа таван сая төгрөг байршуулахыг болиулсан гэх мэдээлэл нийгмийн сүлжээгээр гарч эхэлсэн бөгөөд уг мэдээллийг албаны эх сурвалж үгүйсгэлээ.

Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамнаас Европын Холбооны улсууд рүү визгүй зорчуулахтай холбоотой зарын асуудлаар албан ёсны мэдэгдэл гаргасан байна.

МЭДЭГДЭЛД,

“Монгол иргэд Унгар, Серби болон Унгар, Украины хоорондох хилээр дамжин Европын Холбооны улсууд руу визгүйгээр нэвтрэх гэж байгаад баригдсан тохиолдол хэд хэдэн удаа гараад байна. Унгар улсын Засгийн газраас тус улсын аюулгүй байдлыг хангах, хууль бус цагаачид, дүрвэгчдээс хамгаалах зорилгоор сүүлийн жилүүдэд хилийнхээ шугамын дагуу тор татан төмөр хашлага барьж, камер болон хүний биеийн дулааныг мэдэрдэг тоног төхөөрөмж суурилуулсан бөгөөд нисдэг тэрэг болон нохойтой эргүүл тогтмол хяналт хийж, хил зөрчигчдийн эсрэг тууштай арга хэмжээ хэрэгжүүлж байгаа болно.

Иймд Европын Холбооны улс руу нэвтрүүлж өгнө, зуучилж өгнө гэх гэмт хэргийн шинжтэй зар, мэдээлэлд хууртахгүй байж, энэ төрлийн мэдээллийг цагдаагийн байгууллагад мэдэгдэхийг зөвлөж байна” гэж дурджээ.

Хүний эрхийн олон улсын өдрийг тохиолдуулан хүний эрхийн комиссоос хэвлэлийн бага хурал зохион байгууллаа. Энэ үеэр Монгол улсын хүний эрхийн комиссын дарга Ж.Бямбадорж мэндчилгээ дэвшүүлэв. Тэрбээр “Энэ жилийн хүний эрхийн өдрөөс эхлэн ирэх оны хүний эрхийн өдрийг хүртэлх бүтэн жилийн хугацаанд Хүний эрхийн Түгээмэл Тунхаглал батлагдсаны 70 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх аяныг НҮБ-ын Хүний эрхийн Дээд Комиссарын Газраас зарласан байна. “Хүн бүрийн эрхийн төлөө зүтгэе” уриатай тэмдэглэсэн өнгөрсөн жилийн Хүний эрхийн олон улсын өдрөөс хойш 2017 онд Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комисс хөдөө орон нутагт нийт 20 удаа “Хүний эрхийн нээлттэй өдөр” болон хяналт шалгалт, сургалт, сурталчилгааны ажил зохион байгууллаа” гэдгийг онцлов.

Хүний эрхийн комиссын гишүүн Н.Ганбаяр ингэж ярив. Тэрбээр “Хүний эрхийн өдрийг тохиолдуулан хүний эрхийн үндэсний комиссоос төлөвлөгөө гаргаж ажилласан. Энэхүү төлөвлөгөөнд соён гэгээрүүлэх ажлыг хийж байгаа. Мөн шалгалтын ажлыг явуулж иргэдийн өргөдөл гомдлыг хүлээн авч шийдвэрлэсэн. Улаанбаатар хотод нэг цэгийн үйлчилгээ зургаан дүүрэгт очиж ажилласан.

Хүний эрхийн комиссоос хүний эрх зөрчигдсөн асуудлуудаар 30 орчим шаардлага бичсэн. 20 гаруй зөвлөмж холбогдох газар бичиж хариуг нь авч ажиллав. Нийт 470 орчим өргөдөл гомдол хүлээн авч шийдвэрлэсэн.

20 аймагт очиж хүний эрхийн цогц арга хэмжээг хийсэн. Гадны хяналт шалгалт иргэдийн өргөдөл гомдол хүлээж авах бүх нэгдсэн арга хэмжээнүүдийг зохиож ирсэн” гэв.

Энэхүү сарын аян нь арваннэгдүгээр сарын 16-наас эхлэсэн бөгөөд арванхоёрдугаар сарын 20-нд дуусах юм. Энэ ажлын хүрээнд нийт 12 ажлыг зохиож байгаа аж.

Монгол улсын хүний эрхийн комиссоос Олон улсын хүний эрхийн өдрийг тохиолдуулсан сарын аяны хүрээнд “Байгаль орчны засаглал ба эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах эрх” шилдэг нийтлэл, нэвтрүүлгийн уралдаан зохиож өнөөдөр шилдгүүдээ тодруулав. Уралдаанд сонин, сайтын нийтлэлийн төрөлд нийт 49 бүтээл, телевизийн нэвтрүүлгийн төрөлд 4 бүтээл, радиогийн төрөлд 5 бүтээл ирснээс нийтлэлийн төрлийг 2 үе шаттайгаар шүүж, хоёрдугаар шатанд 12 бүтээлийг авч үлдэн, эхний 3 байрыг шалгаруулсан байна.

Энэхүү нийтлэл, нэвтрүүлгийн уралдааны нэвтрүүлгийн төрөлд ТВ9 телевизийн сэтгүүлч Д.Ганзоригийн “Алт дагасан харуусал буюу гэрийн буурийн эрх мэдэл” Сэлэнгэ, Баянхонгор аймгаас бэлтгэсэн цуврал нэвтрүүлгүүд I байр, Гэр бүлийн радио 104.5-ын сэтгүүлч Б.Баясгалангийн “Би сурмаар байна”, “Хүний эрхийн тухай ярилцъя” асуудал дэвшүүлсэн цуврал нэвтрүүлгүүд II байр, ЕTV телевизийн сэтгүүлч С.Шүрэнчимэгийн “Заамарчууд “Алт-2 хөтөлбөр”-ийн золиос болох уу” асуудал дэвшүүлсэн нэвтрүүлэг III байр, МҮОНР-ийн Хурд агентлагийн “Баримт” эрэн сурвалжлах албаны багийн бүтээл, сэтгүүлч Ж.Золзаяа нарын “Хайрганд үнэгүйдсэн эрх” асуудал дэвшүүлсэн нэвтрүүлэг III байрыг тус тус эзэллээ.

Нийтлэлийн төрөлд “Засгийн газрын мэдээ” сонины сэтгүүлч Б.Баярмаагийн “Удам таслах хар хор” асуудал дэвшүүлсэн нийтлэл I байр, Инфо.мн сайтын сэтгүүлч Ц.Алдармаагийн “Хөшиглөж татсан манан буюу бид утааг ирээдүйд үлдээх үү?!!” асуудал дэвшүүлсэн нийтлэл II байр, сэтгүүлч Х.Өнөрсайханы “Би агаарын бохирдолд буруутай, би өөрийнхөө эрхийг зөрчсөн” нийтлэл III байрыг тус тус эзлэв.

Тус тэмцээний нийтлэлийн төрөлд гуравдугаар байрыг эзэлсэн чөлөөт сэтгүүлч Х.Өнөрмаа өөрийн нийтлэийн талаар ингэж ярив. Тэрбээр “Агаарын бохирдолд өөрийгөө буруутгаад би өөрийнхөө эрхийг зөрчсөн гэдэг утгаар нийтлэлээ бичсэн.

Би 17 жил яндан ашигласан ч агаарын бохирдолд өөрийгөө буруутгахгүй байгаа. Нэг ч удаа би яндангаа больё гэж бодож байгаагүй. Хэдий эдийн засаг, улс төр, нийгмийг буруутгаж болж байгаа ч гэсэн би энд өөрийнхөө эрхийг зөрчөөд байгаа бусад хүмүүсийн эрхийг зөрчиж байгаа. Би хэрвээ өөрийнхөө эрхийг зөрчвөл эрх зүй талаас намайг хэрхэн шийтгэх вэ гэдэг талаас бичсэн” гэв.

Б.АМАРТҮВШИН

Газар эзэмших, ашиглах, өмчлөхтэй холбоотой 30 гаруй төрлийн өргөдөл, хүсэлтийг шийдвэрлэх, захирамж, гэрээ, гэрчилгээ, кадастрын зураг, газрын төлбөр, үнэлгээ, цахим хувийн хэрэг зэргийг иргэдэд хүргэх үйлчилгээг автоматжуулсан программыг улсын хэмжээнд нэвтрүүллээ. Өөрөөр хэлбэл, иргэд өөрийн газартай холбоотой өргөдөл, хүсэлтийн шийдвэрийг веб болон гар утсаараа дамжуулан хүлээн авах боломжтой боллоо.

Газрын кадастрын мэдээллийн сан буюу Лэнд менежер программыг 21 аймаг, 330 сумын интернетийн нэгдсэн системд нэвтрүүлэн түлхүүрийг Газар зохион байгуулалт геодези зураг зүйн газарт хүлээлгэж өгөх ёслол өнөөдөр боллоо.

Газрын кадастрын тоон өгөгдөл, мэдээг нээлттэй эх үүсвэрийн Газрын кадастрын мэдээллийн сангийн Лэнд менежер программ хангамжид хөрвүүлэн оруулж, газрын албаны өдөрт тутмын үйл ажиллагаанд ийнхүү нэвтрүүллээ.

Ингэснээр Газрын албаны өдөр тутмын үйл ажиллагааг нээлттэй, ил тод, хяналттай, түргэн шуурхай болгож, цаасны хэрэглээг багасгаж иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлж байгаа юм. Мөн төсвийн зардлыг хэмнэх, төсвийн орлогыг нэмэгдүүлэх, байршилд суурилсан бүртгэл, мэдээллийн нэгдсэн тогтолцоог бүрдүүлж байгаагаараа давуу талтай.

Лэнд менежер программыг Чингэлтэй дүүргийн Газрын албанд туршилтаар нэвтрүүлэн амжилттай хэрэгжүүлсэн бөгөөд өнөөдөр болсон түлхүүр гардуулах ёслолын үеэр тус дүүргийн Газрын албанд иж бүрэн компьютерыг бэлэглэлээ гэж нийслэлийн Газрын албанаас мэдээллээ.

Жил бүрийн 12 дугаар сарын 7-17-ны өдрүүдэд мал тооллогын ажлыг эхлүүлж, өмчийн бүх хэвшлийн мал, тэжээвэр амьтдыг бүрэн хамруулан, улсын хэмжээгээр газар дээр нэг бүрчлэн тоолдог. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байгаа малтай бүх өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагууд тооллогод хамрагдана.

Мал, тэжээвэр амьтдын тооллогын бэлтгэл, зохион байгуулалт нь Үндэсний статистикийн хороо, аймаг, нийслэл, дүүргийн статистикийн хэлтэс, газар, сум, дүүргийн Засаг даргын тамгын газар, баг, хорооны засаг дарга гэсэн дарааллаар хийгддэг.

Мал, тэжээвэр амьтад, хашаа, худгийн тооллогыг явуулахдаа дараах зарчмыг баримтална.

Үүнд:

1. Тооллогыг явуулахдаа мал, амьтдыг нэг бүрчлэн нүдээр үзэж, биечлэн тоолж бүртгэнэ.
2. Өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагын малыг нэг бүрчлэн, нүд үзэн тоолж, дараа нь маягтыг өгөгдсөн дарааллаар, өрхийн тэргүүлэгч болон аж ахуйн нэгж, байгууллагын захирал, дарга эсвэл тухайн өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагад хамааралтай аль нэг гишүүнээс асууж нөхнө.
3. Өрх, аж ахуйн нэгж, байгууллагын малыг байгаа газарт нь тоолж, тухайн оршин сууж байгаа сум, дүүргийн малын данс бүртгэлд оруулна. Харин сум, багаас хэсэг бүлгээрээ өөр аймаг, сумын нутагт отор хийж өвөлжиж байгаа айл өрхийн хүн ам, малыг үндсэн аймаг, сумын тооллогын комисс очиж тоолоод данс бүртгэлдээ авна.
4. Баг, сумын нутаг дэвсгэрт ялангуяа адуу, тэмээг газар дээр нь тооллогод бүрэн хамруулан, биечлэн үзэж тоолоход онцгой анхаарна.
5. Сум, дүүрэг, баг, хорооны түвшинд нутаг дэвсгэртээ байгаа айл өрх, аж ахуйн нэгж байгууллагын мал, тэжээвэр амьтад тооллогод бүрэн хамрагдаж орсон эсэх, данс бүртгэлд орхигдолгүй туссан эсэхийг сайн нягталж шалгана.
6. Мал тооллогын явцад зарим аймаг, сум, дүүргийн малтай өрх нь өөр аймаг, сум, дүүргийн нутагт цөөн тоогоор нутаглаж харьяалах сум дүүргээс нь очиж тоолох боломжгүй бол холбогдох, аймаг, сум, дүүргийн статистикийн хэлтэстэй холбогдож, малыг нь тоолуулан, өөрийн данс бүртгэлд оруулна.
7. Мал, тэжээвэр амьтдын тооллогын ажилд тавих хяналт, шалгалтыг улс, аймаг, сумаас явуулна. Жилийн эцсийн мал тооллогоор нийт тоологдсон өрхийн 10 хүртэл хувьд хяналтын тооллого явуулна.

Мал, тэжээвэр амьтад, малын хашаа, худгийн тооллогын маягт нөхөх зааврыг 2014 онд Монгол улсын үндэсний статистикийн хороо баталсан бөгөөд энэ зааврын дагуу мал тооллогын ажил явагддаг.

ХХААХҮ-ийн яам нь Үндэсний статистикийн хороотой хамтран хяналтын тооллого явуулна

ХХААХҮ-ийн яам нь үндэсний статистикийн хороотой хамтран хяналтын тооллого явуулдаг. Энэ жилийн хяналтын тооллогыг ХХААХҮ-ийн яам нь үндэсний статистикийн хороо тус тусдаа бие даан Статистикийн тухай хууль, “Мал тооллогын товыг өөрчлөн тогтоох тухай” Засгийн газрын 2003 оны 224-р тогтоолын хэрэгжилт, мал тооллогын ажлын чанар үр дүнг дээшлүүлэх, үнэн бодит байдлыг хангах, мал тооллогын бэлтгэл зохион байгуулалтыг шалгаж, хяналтын мал тооллогын ажилд биечлэн оролцох, өвөлжилт хүндрэлтэй байгаа аймаг, сумдад очиж нөхцөл байдалтай танилцах зорилгоор тус бүр найман аймагт ажлын хэсэг томилон ажиллуулах бэлтгэл хангаад байна.

ХХААХҮЯ-ны ажлын хэсэг 2017 оны 12 дугаар сарын 13-наас 17-ны өдрийг дуустал 5 хоногийн хугацаатай, Үндэсний статистикийн хорооноос томилогдсон ажлын хэсэг 2017 оны 12 дугаар сарын 07-ноос 17-ны өдөр хүртэл 10 хоног хяналтын тооллогыг явуулахдаа дараах ажлуудыг хэрэгжүүлнэ.

Үүнд:

• Мал тооллогын нэгдсэн зааварт тусгагдсан тооллогын бэлтгэл, зохион байгуулалтыг хэрхэн хангасан байдалтай аймаг болон ажилласан сумын түвшинд танилцах;
• Засгийн газрын 2003 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн 224-р тогтоолын заалтын дагуу мал тооллогын ажлыг нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд нэг зэрэг эхэлсэн эсэх;
• Мал тооллогын комиссыг шинэчлэн байгуулсан эсэх, нэгдсэн төлөвлөгөө гаргаж, зохион байгуулсан ажил, түүний хэрэгжилтийг шалгах;
• Тооллого явуулах журам, зааварчилгааны талаар семинар сургалт зохион байгуулсан эсэх;
• Отроор өөр аймаг, сумын нутагт байгаа өрхийн бүртгэлийг хийж, мал тооллогод хэрхэн хамруулах талаар төлөвлөсөн байдал, түүний хэрэгжилтийг шалгах;
• Тоологч малыг нэг бүрчлэн нүд үзэн тоолж байгаа эсэхэд хяналт тавих, тооллогын явцад зөрчил илэрсэн тохиолдолд хэрхэн залруулж, данс бүртгэлд тусгаж байгаатай танилцах, шаардлагатай заавар, журмаар хангаж ажиллах;
• Бод мал ялангуяа адуу, тэмээг газар дээр нь тооллогод бүрэн хамруулж, биечлэн тоолох талаар ямар ажил зохион байгуулсантай танилцах, шалгах;
• Цэвэр, эрлийз, нутгийн шилдэг омгийн мал, ХАА-н тэжээвэр амьтад, алдуул, тавиул мал зэргийг тооллогод хэрхэн хамруулж, бүртгэлд тусгаж байгаад хяналт тавих;
• Том малын зүй бус хорогдол (гэнэтийн аюул, өвчнөөр хорогдсон мал, чоно нохойд идүүлсэн мал), хулгайд алдсан мал зэргийг данс бүртгэлд хэрхэн баримтжуулан тусгаж байгаа байдлыг шалгаж, явцын мэдээтэй тулгах;
• Өвөлжилт хүндэрсэн аймаг, сумдын малчдаас нэн шаардлагатай байгаа зүйлсийн судалгаа авах, зэрэг ажлуудыг хэрэгжүүлнэ
• 

Цөөн малтай айл банкнаас зээл авахын тулд малын тоогоо нэмдэг тохиолдол гардаг учраас энэ жилийн нэг онцлог бол 200-400 хүртлэх малтай айлд илүү анхаарч хяналт хийж ажиллана гэдгээ албаныхан мэдэгдэж байна.