Categories
мэдээ соёл-урлаг

Aрдын уран зохиолч Т.Галсан: Чонын багаа тайлж алиалагч болоод төгсгөлд нь шүлгээ уншдаг байлаа даа хө

Дэлхий маань олон улс оронтой, тэр олон улс өөр өөрийн цаг тоололтой учир янз бүрийн сарын аль нэг өдөр шинэ жилээ тэмдэглэдэг. Энэ бүхэн олон улсын ойлголцол, гэрээ хэлцэл хийхэд төвөгтэйн учир Григорийн тооллыг голлон шинэ жил тэмдэглэх болж хө. Хүүхэд байхын шинэ жил их сайхан. Сурагчийн ширээнийх нь араас Гэгээрлийн гурван сайд төрсөн Баянхонгор аймгийн Загийн сургууль Григорийн тооллын анхны өдрийг тэдний номоор биш монгол цам майдрын маягтай болгож тэмдэглэж байсан нь надад их сонин санагддаг юм. Яасан бэ гэхээр өвлийн өвгөнийг дагаж арван хоёр жил ирдэг байлаа. Бор нэхий дээл гадагшаа харуулаад өмсчихсөн жоохон хүүхэд “Эрдэнийн зүйлээр бөөлжөөд байдаг эрүү цагаан хулгана би энэ наадамд ирлээ, орж болно уу” гэхэд хүүхдүүд “Эрдэм, эрдэнэ хоёр хэрэгтэй ш дээ, ор оо ор” гээд алгаа ташаад оруулна. Энэ мэтээр хүүхдэд шүлэг цээжлүүлж, монгол тооллыг мэдүүлэхээс гадна төгсгөлд нь “Чамайг даа” киноны чононыхоос урт хоншоор хаалгаар цухуйлгаад “Хүүхдүүд ээ, та нар намайг таньж байна уу. Хөдөө хээрээр нутагтай хөх боохой нь ирлээ. Хөгжөөн наргиантай наадамд нь орж болно уу” гэхээр “Хөөе хулгайч байна. Чи буц. Орж хэрэггүй” гэцгээнэ. Чоно ч “Би хулгай хийдэггүй ш дээ. Зуугаас нэгийг идэж байгаарай гэж энэрэнгүй бурхан айлдсан юм билээ. Зуугаас нэгийг үлдээж байгаарай гэж энэ муу чих буруу дуулсан юм билээ” гэхэд хүүхдүүд “Чи хулгайч төдийгүй худалч юм байна” гэж хөөцгөөнө. Чоно “Будилж хэлсэн бурхны буруу. Буруу сонссон чихний буруу” гэхэд “Хулгайч дээрээ худалч, худалч дээрээ буруугаа хүлээдэггүй” гээд хөөнө. Шинэ жилийн баяр ингэж монгол сайхан наадаан болсон юм. Би тэндээс хөөгдөж гарчихаад хувцсаа солиод эргэж ороод алиалагч болдог, төгсгөлд нь шүлгээ уншдаг байлаа даа хө. Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн, төрийн шагналт зохиолч, яруу найрагч Пүрэвжавын Пүрэвсүрэнгийнд би өвлийн өвгөн болж, Баянхонгорын яруу найрагч дүү нар цасан охид биш цасан хөвгүүд болж очиж байлаа. Өчигдөр манайд өвлийн өвгөн орж ирлээ. “Номын жор” хамтлагийн ахлагч Базарсүрэн хэдэн цасан охин дагуулчихсан ирж бэлэг хайрлалаа. Өдий насанд өвлийн өвгөн орж ирэхэд өвгөн, эмгэн хоёр их баярлаж, би бэлгэ дэмбэрэлийн үгээ хэлж, бэлэг дурсгалаа ч бас тэдэнд гардууллаа. Одоо 31-ний орой отгон хөвүүн Бодьбилгүүнийхээ ууган охиныг оньсголохын учир аа өвлийн өвгөн болж очихоор дээл хувцас, бэлэг сэлт, бэлгэ дэмбэрэлтэй үг юүгээн бэлдэж сууна даа хө, алтаар урс.

Categories
мэдээ нийгэм

Монгол Улсын 2017 оны мал тооллогын урьдчилсан дүн

Categories
мэдээ улс-төр

УИХ утааг бууруулах асуудлаар тусгайлсан Ажлын хэсэг байгуулж, ажиллана

УИХ-ын дарга М.Энхболд өнөөдрийн (2017.12.28) чуулганы хуралдааны үеэр утаа, агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр УИХ-аас ямар арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх нь чухал гэж үзэж буй талаараа байр сууриа илэрхийлэв.

Тэрбээр: -Утааны асуудал үнэхээр анхаарал татсан, онцгой асуудал байсаар байна. Энэ асуудал дээр Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд, МАН, АН, МАХН гэх мэтийн ялгаа байхгүй, нэгдмэл бодлого, зорилго, үйл ажиллагаа хэрэгтэй. Сүүлийн өдрүүдэд иргэдээс санал хүсэлт, мессеж, утасны дуудлага маш их ирж байна.

Иргэдийн бухимдах нь аргагүй. Утаа, агаарын бохирдлоос үүдэлтэй амьсгалын замын болон бусад өвчлөл эрс нэмэгдсэн. Энэ нь эрүүл мэндийн салбарт нэлээд ачаалал үүсгэж байна. 2018 оны улсын төсөвт цахилгааны үнийн нөхөн төлбөрт 20 гаруй тэрбум төгрөг, агаар цэвэршүүлэх, утааг бууруулах тоног төхөөрөмжийн санхүүжилтэд тодорхой эх үүсвэр баталж өгсөн.

2016 оны намар УИХ утааны асуудлаар Засгийн газрын мэдээллийг сонсож, тодорхой чиглэл үүрэг өгч байсан. Үүнийхээ хэрэгжилтийг авч үзмээр байна.

Тиймээс энэ хуралдааны дараа УИХ-ын даргын зөвлөлийг яаралтай хуралдуулж утаа, агаарын бохирдлыг бууруулах талаар УИХ-аас гаргасан шийдвэрийн хэрэгжилт, Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ, цаашид юунд анхаарч, ямар арга хэмжээ авах ёстойг судлан, дүгнэлт гаргах Ажлын хэсгийг УИХ-ын даргын захирамжаар байгуулъя.

Ажлын хэсэгт бүх Байнгын хороодын төлөөллийг оролцуулж, УИХ-ын аль нэг удирдлага ахлах нь зөв.

Ажлын хэсгийг шуурхай ажиллуулж, утааны асуудлыг УИХ тусгайлан хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэж байна гэв.

Categories
гадаад мэдээ

Израильчууд “дэлхийн хамгийн өндөр лего цамхаг”-ийг барьжээ

Зураг

Израилийн Тель-Авив хотод сайн дурын ажилтнууд хотын оршин суугчдын хандивласан хагас сая лего тоглоомоор 40 м өндөр цамхаг босгосон байна. Тэд энэ бүтээлээ дэлхийн дээд амжилтын Гиннесийн номонд “дэлхийн хамгийн өндөр лего цамхаг” хэмээн бүртгүүлэхийг зорьж байгаа тухай “Спутник” агентлаг мэдээллээ.

Дэлхийн хамгийн өндөр лего цамхаг босгох төслийг 2014 онд хорт хавдраар нас барсан найман настай хүүгийн дурсгалд зориулан багш нь санаачлан хэрэгжүүлсэн гэнэ. Хүү хорт хавдартай тэмцэж байхдаа лего тоглоомоор цамхаг барьдаг байсан аж.

Сайн дурынхан 40 м өндөр цамхгийг Тел-Авив хотын Рабин талбайд босгосон байна.

Цамхгийг босгосон хүмүүс хотын захиргааныхантай хамтран энэхүү бүтээлээ Гиннесийн номонд оруулахаар шаардлагатай баримт бичгүүдийг бүрдүүлж байгаа гэнэ.

Одоогоор “лего тоглоомоор бүтээсэн дэлхийн хамгийн өндөр цамхаг” гэж Гиннесийн номонд бүртгэгдээд буй цамхгийг 2015 онд Италийн Милан хотноо болсон “Дэлхийн экспо-2015” үзэсгэлэн худалдааны үеэр тус улсын лего тоглоом үйлдвэрлэгч нэгэн компани босгож байжээ. Тус цамхаг нь 35 м өндөр аж.

Categories
мэдээ эдийн-засаг

Монгол Улсын гадаад өрийн дийлэнхийг барагдуулсан тул ирэх онд гадаад валютын нөөц төдийлөн буурахгүй

Related image

Энэ сарын 27-нд Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, Монголбанкны Ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан нар Монголбанк дахь Төрийн сангийн нэгдсэн дансны төгрөгийн харилцах дансны үлдэгдэлд Монголбанк хүү төлөх болон бусад нөхцөлийг харилцан тохиролцож, гэрээнд гарын үсэг зурсан билээ.
Энэ үеэр Сангийн сайд ирэх онд хугацаа нь дуусах “Дим сам” бондын 155 сая, “Чингис” бондын 500 сая ам.долларын өрийн 360 саяыг нь барагдуулснаа мэдээлэв. Монгол Улсын гадаад өрийн дийлэнхийг барагдуулсан тул ирэх онд гадаад валютын нөөц төдийлөн буурахгүй аж. Түүнчлэн гэрээний бусад нөхцөлийн хүрээнд Сангийн яамнаас 360 сая ам.долларыг Монголбанкинд худалджээ. Ингэснээр Төрийн сангийн нэгдсэн дансыг сонгодог утгаар нь хөгжүүлэх эхлэлийг тавьж байгаа аж.

Categories
мэдээ нийгэм

Баярын өдрүүдэд ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагуудын цагийн хуваарь

Шинэ жилийн баярын өдрүүдэд хордлого, ханиад томуу, зүрх судасны эмгэгийн дуудлага ихэсч, эрүүл мэндийн байгууллагын ачаалал нэмэгддэг. Тиймээс аймгийн ЭМГ орон нутгийн эрүүл мэндийн газруудыг баярын амралтын өдрүүдэд ажиллуулахаар болжээ. БОЭТ болон эрүүл мэндийн төв, эмийн сангуудын ажиллах хуваарьтай танилцана уу:

Categories
мэдээ нийгэм

Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа

Зураг

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлиг гаргаж Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа.
Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнах тухай Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигт “Тулгар төрийн 2226 жил, Их Монгол Улс байгуулагдсаны 811 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 106 жил, Ардчилсан хувьсгалын 28 жилийн ойг тохиолдуулан, олон улсын жишигт нийцсэн чанартай оношилгоо эмчилгээг шинжлэх ухааны ололт, сургалт судалгаатай хослуулан, гэмтэл согог судлалын чиглэлийг шинэ шатанд гаргаж, монгол хүний амь нас, эрүүл мэндийг авран хамгаалах, нөхөн сэргээх, урьдчилан сэргийлэх үйлсэд оруулсан Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн үе үеийн нийт эмч, сувилагч, асрагч, ажилтан албан хаагчдын хичээл зүтгэлийг өндрөөр үнэлж Монгол Улсын төрийн дээд шагнал Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнасугай” гэжээ.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга агаарын бохирдолтой “Онц байдал” зарлан тэмцэх асуудлаар УИХ-ын даргад санал хүргүүлэв

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга агаарын бохирдолтой “Онц байдал” зарлан тэмцэх асуудлаар өнөөдөр УИХ-ын дарга М.Энхболдод санал хүргүүлэх тухай албан бичиг илгээв. Уг албан бичигт:

“Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл 2017 оны 1 дүгээр сарын 10-ны өдөр өргөтгөсөн байдлаар хуралдаж “Нийслэлийн агаар, орчны бохирдлын тухай” 03/03 дугаар зөвлөмжийг гаргасан байх бөгөөд Монгол Улсын Их Хуралд “Агаар, ус, хөрсний бохирдол гамшигийн түвшинд хүрсэн гэж үзэж онцгой байдлын горимоор ажиллах, гамшгийн бүс тогтоож хориглох зүйлсийг гаргах, нүүлгэн шилжүүлэх, нөхөн сэргээх, дахин төлөвлөх үйл ажиллагааны эрх зүйн орчинг сайжруулах, холбогдох хууль тогтоомжид нэмэлт өөрчлөлт оруулах, төрийн захиргааны байгууллагууд, их дээд сургуулиуд, тэдгээрийг дагасан дэд бүтцийн байгууламжуудыг нүүлгэн шилжүүлэх, хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлэх талаар төрийн байгууллага, албан тушаалтан, аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэний хүлээх үүрэг, хариуцлагын тогтолцоог бий болгох, иргэд, байгууллагын оролцоо, хамтын ажиллагаа, олон нийтийн хяналтыг хангах” зэрэг асуудлуудын хүрээнд эрх зүйн орчин бүрдүүлэхийг зөвлөжээ.

Харин Засгийн газарт дээр дурдсан асуудлуудын хүрээнд 2017 оны 2 дугаар сарын 20-ны өдрийн дотор хууль, шийдвэр, хөтөлбөрийн төсөл боловсруулж Улсын Их Хуралд өргөн барих, агаар, орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөрийг боловсруулахдаа түүний заалт бүрийг хариуцан хэрэгжүүлэх байгууллага, албан тушаалтан, хугацаа, санхүүжилтийн эх үүсвэрийг нэг бүрчлэн нарийн заасан төлөвлөгөөний хамт боловсруулах зэрэг ажлууд хийхийг зөвлөсөн байна.

Хүн амын тавь орчим хувь нь амьдарч, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдагдахаас хамгаалуулах үндсэн эрхээ эдэлж чадахгүй хордож, хохирч байгаа нийслэлийн агаарын бохирдлын асуудлыг Үндэсний аюулгүй байдлын хэмжээнд авч үзсэн нь сайн хэрэг боловч төрийн бодлого хэрхэн хэрэгжиж байгаад онцгой анхаарч шийдвэртэй арга хэмжээ авах зүй ёсны шаардлага тулгарч байна.

Өнгөрсөн долоо хоногийн агаарын чанарын хяналт шинжилгээний дүнгээр агаарын чанар Улаанбаатар хотын хэмжээнд ихэнх өдрүүдэд “Дунд” болон “Их”, бохирдолтой, гэр хороолол орчим “Маш их” бохирдолтой түвшинд хүрч 2016 оны мөн үетэй харьцуулахад агаар дахь РМ10, РМ2.5 тоосонцорын агууламж 16-27 хувь их, 24 цагийн дундаж агууламжийн хамгийн их нь агаарын чанарын стандартаас 7-13 дахин их байна гэсэн дүн мэдээ надад ирж байгаа бөгөөд Багануур, Багахангай гэсэн хоёр дүүргээс бусад дүүрэгт агаарын бохирдол нэмэгдэж нэн аюултай хэмжээнд хүрч байна.

Агаарын бохирдолтой тэмцэх тусам, хөрөнгө мөнгө зарцуулах тусам бохирдол улам нэмэгдээд байдгийн шалтгаан юунд байгааг төрийн өндөр албан тушаалтнуудаас эхлээд бодлого боловсруулдаг, хэрэгжүүлдэг, хянадаг бүхий л төрийн албан тушаалтнууд анхаарч авч үзэх ёстой. Агаарын бохирдлын асуудлыг Үндэсний аюулгүй байдлын хэмжээнд авч үзсэнээс хойших нэг жилийн хугацаанд зөвлөмжид заасан бодлогын чанартай ажлууд огт хэрэгжээгүй байна. Тухайлбал төрийн захиргааны байгууллагууд, төмөр зам, их дээд сургуулиуд, тэдгээрийг дагасан дэд бүтцийн байгууламжуудыг нүүлгэн шилжүүлэх эрх зүйн орчин бүрдсэнгүй, Улсын Их Хурлын чуулган бүрийн хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөнд агаарын бохирдлын асуудлыг тусган хэлэлцэх нь ч биелсэнгүй.

Ийм байдлаар агаарын бохирдолтой тэмцэж, утаагүй зуух, түлш мэтийн аар саархан асуудлаар ажил хийсэн нэр зүүж, зууралдсаар байх нь үр дүнгүй гэдгийг бид бүхэн бүрэн мэдэрлээ. Иргэд, олон нийтийн зүгээс ч шүүмжлэлтэй хандаж, “Онц байдал” зарлан агаарын бохирдлын асуудалтай шийдвэртэй тэмцэхийг шаардаж байна.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Хорин тавдугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 1-т “улсын нийт нутаг дэвсгэрт буюу зарим хэсэгт нь оршин суугаа хүн амын амь нас, эрүүл мэнд, аж амьдрал, нийтийн аюулгүй байдалд шууд аюул учруулсан буюу учруулахуйц байгалийн гамшиг, гэнэтийн бусад аюул тохиолдсон” зэрэг нөхцөлд Улсын Их Хурал “Онц байдал” зарлана гэж заасан.

Тиймээс ард иргэдээ сонсож, тэмцэх тусам хөрөнгө мөнгө зарцуулах тусам нэмэгдээд байдаг агаарын бохирдлын асуудалтай нийтээр нэгдсэн зорилготойгоор тэмцэхийн тулд “Онц байдал” зарлан, төр, иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага бүрийн оролцоог тодорхойлж, үүрэг, хариуцлагыг нь нэмэгдүүлэн шийдвэртэй алхам хийхэд болохгүй зүйлгүй юм. Үүний хүрээнд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөмжид заасны дагуу “Багануур, Багахангай” гэсэн хоёр дүүргээс бусад дүүргийг гамшгийн бүсээр тогтоож зохих арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэж үзэж байна.

Иймд агаарын бохирдолтой “Онц байдал” зарлан тэмцэх асуудлыг Улсын Их Хурлын бүрэн эрхийн хүрээнд судалж, шийдвэрлэхийг хүсье.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Халтмаагийн Баттулга” гэсэн байна.

Categories
мэдээ спорт

“Aсашёорюүг унагаагаад 10 сая иен” шоу нэвтрүүлэг гарахад 3 хоног үлдлээ

Зураг

Мэргэжлийн сумо бөхийн 68 дахь Их аварга, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин, Асашёорюү Д.Дагвадоржийн нэвтрүүлгийг үзэхэд 3 хоног үлдлээ. Японы АВЕМА телевизээс “Асашёорюүг унагаагаад 10 сая иен” шоу нэвтрүүлгийн талаар мэдээлснээр 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ний өдрийн орон нутгийн цагаар 19.00-23.45 цагийн хооронд уг нэвтрүүлгийг гаргах юм.

Асашёорюү Д.Дагвадоржийн өрсөлдөгчдийн хувьд эхний удаад тамирчин бус энгийн таван залуу өрсөлдөнө. Үүний дараа сумогоос өөр төрлийн спортын шилдэг гурван тамирчинтай тулалдах юм. Америкийн холимог тулаанч Боб Сапп өрсөлдөнө гэж байсан ч түүнийг татгалзсан талаар мэдээлэл гарсан. Харин Боб Саппыг тулалдахгүй гэдгийг Д.Дагвадорж өөрөө үгүйсгэсэн. Асашёорюүгийн дараагийн өрсөлдөгч Японы жүдо бөхийн шилдэг тамирчин Изүми Хироши юм. Тэрбээр жүдо бөхийн 90 кг-д барилдаж “Афин 2004” олимпийн наадмаас мөнгө, 2005 оны ДАШТ-ий алтан медаль, 2008 онд Азийн аварга болсон шилдэг жүдоч. Изүми Хироши 2009 онд зодог тайлснаас хойш холимог тулаанд хүч үзэж байна. Харин Их аварга Д.Дагвадоржийн сүүлийн VIP өрсөлдөгч хараахан тодроогүй байна.

Дашрамд дуулгахад, Асашёорюү Д.Дагвадорж 2017 оны дөрөвдүгээр сард Монголын холимог тулааны “Зэв” холбооны “Капитан” буюу ахмадын үүрэг гүйцэтгэж байгаа юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Зочид буудлуудад шалгалт явуулж байна

Image result for Зочид буудлуудад шалгалт явуулж байна

Нийслэлийн цагдаагийн газар бусад холбогдох мэргэжлийн байгууллагууд хамтран Улаанбаатар хотын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг зочид буудал, дэн буудлуудад хяналт, шалгалтын ажлыг зохион байгуулжээ.
Хяналт, шалгалтын хүрээнд 124 зочид буудал, 226 дэн буудлыг шалгаж зохих зөвшөөрөлгүйгээр үйлчилгээ эрхэлсэн 32 зочид буудал, 93 дэн буудалд найман сая гаруй төгрөгийн шийтгэл ногдуулж, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, илэрсэн зөрчил дутагдлыг арилгах чиглэлээр 115 мэдэгдэл, шаардлага өгчээ.
Үүнээс Архидан согтуурахтай тэмцэх тухай хууль зөрчсөн зочид буудал найм, дэн буудал 20, нийт 28 газрыг 4,450,000 төгрөгөөр торгож 119 ширхэг спиртийн сул агууламжтай, 115 шил спиртийн өндөр агууламж бүхий шилтэй шингэнийг хураасан байна. Цаашид зочид буудал, дэн буудлуудад хийх хяналт шалгалтын ажлыг үргэлжлүүлж байна.