00.15 цаг: СЕХ ээлжит мэдээллээ хийж, сонгуулийн ирцийн мэдээллийг хүргэлээ. СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэнгийн мэдээлснээр “Улсын хэмжээнд урьдчилсан байдлаар ирц 60.41 хувьтай байна. Тодруулбал, аймгуудын хэмжээнд ирц 58.35 хувьтай байгаа бол Нийслэлд ирц 62.85 хувьтай гарчээ. Ирцийн энэхүү мэдээлэл дээр гадаадад байгаа монголчуудын саналын ирцийн мэдээлэл нэмэгдэнэ. Санал өгсөн нийт сонгогчдын тоо урьдчилсан байдлаар 1.199.84 хүн байгаа. Сонгуулийн ирц хүрсэн тул нэмэлт санал хураалт явуулахгүй” гэж СЕХ-ноос үзэж буйгаа хэллээ. Сонгуулийн нэгдсэн дүнг одоогоор мэдээлэхгүй бөгөөд СЕХ ээлжит мэдээллээ маргааш цаг товлон хийнэ хэмээв. Дашрамд дурдахад, Төв аймгийн сонгуулийн хар машины хэвлэх үйлдвэрийн кодыг сольсон ноцтой зөрчил илэрсэн бөгөөд Тагнуулын ерөнхий газраас шалгаж байгааг дуулгалаа.
Б.ОДМАА
СЕХ-ны үүдэнд АН-ын дэмжигч гишүүд олноор цуглажээ. Тэд СЕХ-ны үүдэн дэх хамгаалалтыг нэвтэрч дотогш оруулахыг шаардсаар л байна. Одоогийн байдлаар УИХ-ын гишүүн Л.Болд, З.Нарантуяа, Ж.Батзандан нар болон АН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга дотогш нэвтэрсэн байгаа аж. СЕХ-ны үүдэнд байгаа намын гишүүд шөнийн 24 цаг болж байхад СЕХ мэдээллээ хийхгүй байгаа нь бухимдлыг төрүүлж байна гэцгээсэн юм. Ирцийн мэдээлэл өдийд гарчихсан байхад СЕХ мэдээлэл огт хийхгүй байгааг шүүмжилж, сонгуулийн үйл ажиллагаа болгон дээр хяналтаа тавихыг шаардав. 
Санал тооллого ид явагдаж байна. Ямартаа ч санал тооллогын байдлаас үзэхэд ирц 50 хувиас дээш гарах нь тодорхой боллоо. 22.50 минутын байдлаар 1.9 сая гаруй сонгогчдын 1 сая гаруй сонгогч санал өгсөн байна. Тодруулбал, АН-аас нэр дэвшигч Х.Баттулга 543 мянган санал авсан байгаа бол МАН-аас нэр дэвшигч М.Энхболд 434 мянган санал авсан бөгөөд цагаан хуудсаар санал өгсөн тоо 92 мянга байна.
Монгол үндэсний бөхийн барилдаан найраатай болдог гэх яриа бий. Наадмын барилдааны гурвын даваанаасаа эхлээд найраа ид хийгдээд эхэлдэг. Өнгөрсөн пүрэв гаригт болсон УИХ-ын чуулганаар Биеийн тамир, спортын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг баталсан. Хуулийн төслийг батлах үеэр монгол бөхийн барилдааны үед хийгддэг давааны найрааг таслан зогсооход энэхүү хууль нөлөөлж чадах эсэх талаар яриа өрнөсөн. 
УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан хэлэхдээ “Үндэсний бөхөд шударга өрсөлдөөн алга болоод удаж байгаа. Улсын начин болохын тулд, цол ахихын тулд цүнхэндээ мөнгөө хийгээд явдаг байдал энэ хууль хэрэгжсэнээр байхгүй болно гэж ойлгож байгаа. Тийм учраас Эрүү болон Зөрчлийн хуульд зохих өөрчлөлт оруулах шаардлагатай, энэнд анхаараарай” гэж хэлсэн. _700.jpg)
УИХ-ын гишүүн А.Сүхбат “Чамбай сайхан хууль болж байгаа. Үндэсний бөхийн төлөөлөгч нь болж явдаг хүний хувьд энэ хууль хэрэгжсэнээр үндэсний спортод үр хүүхдээ хүмүүжүүлэх талд дорвитой ажил хийгдэнэ гэж харж байгаа. Бусад орон хуульдаа спортын авлигыг тодорхой зааж өгсөн байдаг. Авлига авч болохгүй, өгч болохгүй, зуучилж болохгүй. Сүүлийн үед үндэсний спорт их гажуудсан. Үүнээс болж, ард олны дунд үндэсний бөхийн нэр хүнд унах, залуучуудын хүмүүжил гажуудах байдал үүссэн. Нэг сайхан өндөр биетэй залуу жижигхэн хүүхдэд унаад өгдөг. Ийм утгагүй юмыг үзээд гутаж байна гэж ярьдаг. Сумын наадамд түрүүлэхэд 5 сая, аймгийн наадамд түрүүлэхэд 50 сая, улсын начин цол авахад 500 сая гэдэг зүйлийг ард иргэд ярьдаг болжээ. Хээл хахууль авч даваа наймаалцсан бөхөд нэг ч хариуцлага тооцолгүй явж ирсэн” гэдгийг хэлж байсан юм.
Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, эрүүл мэндийн дэд сайд Ё.Отгонбаяр “Авлигын эсрэг хуульд төрийн өмчийн удирдлага гэх мэт тодорхой албан тушаалтан хамаарагддаг учраас Спортын тухай хуульд шударга өрсөлдөх, үүрэгтэй гэж зааж өгөөд, спортын холбоодуудад тухайн спортын тэмцээний үр дүнд нөлөөлөхүйц хэмжээнд хийсэн үйлдэл, эс үйлдэл гаргасан нөхцөлд тухайн тамирчны тэмцээнд оролцох эрхийг хасах боломжтой байхаар заалт орсон” гэж хариулсан. Энэ нь бөхийн барилдааны замбараагүй гаарсан найрааг таслан зогсооход цочрол өгөхүйц заалт хуульд ороогүй гэдгийг илтгэнэ.
Наадамчин олон өнөө жил улсын харцага Цэдвийн Содномдоржийг цолоо ахиулж, түрүүлж магадгүй хэмээн итгэл хүлээлгэн, харж сууна. Жил жилийн наадмаас наадмын хооронд болдог заал, танхимийн барилдаанд тогтмол барилдаж, барилдах болгондоо түрүү, үзүүрт үлдэн, шөвгөрдөг өнөө цагийн шилдэг харцагуудын нэг яах аргагүй Ц.Содномдорж. Бөх хүнд байх бүхий л шинж, тэр хүнд бий. Бие, хаа, нуруу, туруу, барилдааны арга техник, уран мэх, мэдрэмж, зориг тэвчээр, ёс жудаг гээд харцагын онцлогийг тоочоод байвал дуусахгүй. Өнөө жилийн баяр наадмаар Со харцага гурвын даваанд улсын харцага, начингуудын нэгтэй нь тулна. 
Мөн улсын заан Б.Пүрэвсайханыг цолоо ахиулах болов уу хэмээн баттайяа ярьж байна. Б.Пүрэвсайхан дөрвөн мөчөндөө тэнцүүхэн тэнхээтэй, шуудагны барьцнаас толгой зөрүүлж, түрж хөөн давдаг онцлогтой бөх. Тэрбээр гурвын даваанд аймгийн цолтонгуудаас амлан авч хүчийг үзэх болов уу. Харин тавын даваанд улсын харцага, начингуудтай тунан барилдаж магадгүй юм. 
Өнөө жилийн наадмаар Санжаа аваргыг түрүүлнэ хэмээн олон түмний дийлэнх нь тааварлаж байгаа болов уу. Санжаа аваргын барилдаан тавын даваанаас л эхлэх байх. Тавын даваанд дөрөв даваад гараад ирсэн аймгийн цолтонгуудаас амалж, улсын начин хэмээх цолны босго өндөр байдгийг харуулна биз. 
Хэрэв Санжаа аварга түрүү, үзүүрт гараад ирвэл түүний өрсөлдөгч нь П.Бүрэнтөгс байх хэмээн бөх сонирхогчид ярьж сууна. Өнөө цагийн шилдэг аварга, арслан нар тунан үлдэж, од хийморь, үнэн хүчээ үзвэл наадам ч сайхан болох нь тодорхой болж таарна. Өмнө энэ хоёр бөх таарч барилдаж байсан нь тийм ч их биш болов уу. Таарлаа гэхэд хэн нь давах нь тун чиг эргэлзээтэй юм. Улмаар наадамчин олон өнөө жил даян аварга төрөх үү шинэ аваргатай болох уу гэдгээ хэлэлцэн суух авай. Энэ жилийн наадамд улсын том цолтой бөхчүүд их тул мөн 512 бөх барилдаж байгаа болохоор гурвын даваанд улсын харцага, начин цолтонгууд ам бөх авахад хэцүү байхаар байна. Үүнээс харахад чансаа өндөр наадам болно гэсэн үг юм. Ийм наадамд начин цолтон ганц, хоёр л төрдөг хэмээн ахмад бөхийн зүтгэлтнүүд ярьдаг. Улсын шинэ цолтон цөөн төрөх нь найраагүй наадам болно гэж ойлгохоор. Тийм болохоор энэ цагийн шилдэг аварга, арслан, заан, харцагууд ёстой л хөлс хүчээ үзэн, улсын өндөр цолны босго ямархан хатуу байдгийг мэдэрч, наадамчин олондоо харуулж, бахдан цэнгүүлэх болой. Өнөө жилийн наадмын гол онцлог нь ерөөсөө л энэ. Идэрхэн үеийн хүчтэнгүүд улсын өндөр цолонд хүрэхийн тулд үнэн хүчийг үзнэ. Тийм нөхцөл бүрдсэн учир улсын өндөр цолны төлөөх найраагүй наадам болно хэмээн бөх сонирхогчид, судлаачид, олон нийт ярьж байна.
Энэ үеэр тус галын ерөнхий дасгалжуулагч Ц.Шийрэв гуай “Манай ШШГЕГ-ын Сүлд спорт хорооны бөхчүүд жил бүр энэхүү Төр хурхын аманд байрлаж бэлтгэлээ базаадаг байгаа. Өнөө жилийн баяр наадамд зодоглох хүчит бөхчүүд маань бэлтгэлдээ гараад сар гаруй болж байна. Манай галаас Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын харьяат улсын аварга Г.Эрхэмбаяр начин цолтойдоо анх ирж бэлтгэлээ базааж, улмаар улсын арслан, аварга хэмээх эрхэм дээд цолонд хүрч байсан. Мөн улсын арслан, заан, начин цолтой бөхчүүд ихээр төрөн гарсан, өгөөж буянтай газар байгаа юм. Өнөө жилийн улсын баяр наадмаар барилдаж, улсын цол хүртэхэд ойрхон бөхөөр аймгийн арслан Б.Серикийг хэлнэ. Өнгөрсөн заал, танхимийн барилдаануудад маш сайн барилдаж байсныг уншигчид маань санаж байгаа байх. Б.Серикийн бэлтгэл энэ жил их сайн байгаа. Мөн аймгийн арслан Ууганбаяр, Мөнхбаяр, Даваа-Очир нарын залуу, идэрхэн бөхчүүд байна даа” хэмээв. 