Month: May 2017

Зайсанд байрлах Цэнгэг усны нөөц, байгаль хамгаалах төвд “Хот орчмын шувуудад үүр бэлэглэе” сэдэвт үзэсгэлэн гарч байна. Үзэсгэлэнгийн нээлтэд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол оролцож, Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдад “Байгаль хамгаалах нөхөрлөлүүдийн Үндэсний II чуулган”-д оролцсон байгаль хамгаалагчдын урласан шувууны үүрийг бэлэглэлээ. Байгаль хамгаалагчид ойн хоёрдогч түүхий эд буюу модны үндэс, ур, мөчир, гишүү, унасан болон хатсан мод ашиглан үзэсгэлэнд дэлгэсэн шувууны үүрүүдийг урласан аж. Д.Оюунхорол сайд хүүхдүүдэд хандан “Манай яамнаас гаргасан “Байгаль орчны төлөв байдлын тайлан”, “Монгол орны шувууны ангилал зүй, ховор тохиолдох зүйлийг бүртгэх зөвлөл”-өөс гаргасан мэдээгээр Монгол оронд 502 зүйлийн шувуу бүртгэгдээд байна. Тэдгээрийг амьдралын хэлбэрээр нь суурин болон нүүдлийн гэж хоёр үндсэн бүлэгт ангилан авч үздэг. Энэ ангиллаар авч үзвэл, Монгол орны шувуудын 80 хувийг нь нүүдлийн шувууд эзэлж байна. Өөрөөр хэлбэл, Төв Азийн өндөрлөгт орших Монгол орон бол нүүдлийн шувуудын тун чухал газрын нэг юм. Хавар нүүдлийн шувууд манай оронд ирж зусаад, үр төлөө өсгөж өндийлгөөд намар нь буцдаг. Тиймээс хүүхдүүд та бүхэн аав, ээжийнхээ хамтаар ах, эгч нарынхаа бэлэглэсэн шувууны үүрийг сургууль болон гэрийнхээ ойролцоох модонд байршуулж, нүүдлийн шувуудын үр төлийг дулаан байлгах, аюулгүй орчинд өсөж торнихтой танилцаж мэдэж аваарай” хэмээн захисан юм.

Газрын тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангах, нийслэлд газрын зөрчил арилгах үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, нийтийн эзэмшлийн газар ашиглалтыг сайжруулах зорилгоор “Газрын зөрчил арилгах нэгдсэн арга хэмжээ”-г зохион байгуулж байна. Энэ хүрээнд нийслэлийн Газрын албанаас төвийн зургаан дүүргийн хэмжээнд явган хүний зам, авто зам хаасан буюу орц гарц, авто машины болон явган хүний зам хаасан хаалт, хашаа, саадыг чөлөөлөх 129 байршил судалгааг гарган шаардах хуудас өгч, газар чөлөөлөх ажлыг хийж байна.

5 дугаар сарын 11 өдрийн байдалаар дээрх 129 байршлаас 46 байршилд газар чөлөөлөх ажлыг хийж орц гарцыг нээгээд байна. Цаашид үлдсэн байршлуудын газрыг чөлөөлөх ажил үргэлжилнэ.

Тухайлбал,

• Баянгол дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 18 хороо, Таван-Эрдэнэ хүнсний захын урд хэсэгт эзэмшил газраа хэтрүүлэн хашаа барьсан, нийтийн эзэмшлийн талбай, явган хүний замыг хааж барьсан хашааг буулгаж газар чөлөөлөх ажлыг хийв.
• Баянгол дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 19 хороо, 58 дугаар байрны зүүн хойд талд орц гарц, нийтийн эзэмшлийн зам талбайг хааж зөвшөөрөлгүй байрлуулсан 4 чингэлгийг буулгав.
• Баянзүрх дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 4-р хороо Американ дэнж хотхоны ард нийтийн эзэмшлийн зам талбай, авто замыг хааж байрлуулсан 4 чингэлгийг буулгаж зам талбайг чөлөөлөх ажлыг хийв.
• Чингэлтэй дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 6 дугаар хороо, 5 дугаар сургуулийн зүүн талын авто зам дагуу явган хүний замыг хааж барьсан шатыг буулгаж, газар чөлөөлөх ажлыг хийв.
• Баянзүрх дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 16 хороо, 72 дугаар хотхоны орчимд явган хүний зам хааж барьсан хашааг буулгаж, газар чөлөөлөх ажлыг хийв.
• Баянзүрх дүүргийн 16 дугаар хороо 41 дүгээр байрны хажууд явган хүний замыг хааж барьсан хашааг буулгаж газрыг чөлөөлөв.
• Баянзүрх дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 4-р хороо Американ дэнж хотхоны ард нийтийн эзэмшлийн зам талбай, авто замын хааж байрлуулсан контейнеруудыг буулгаж зам талбайг чөлөөлөх ажлыг хийв.
• Сүхбаатар дүүргийн Газрын албанаас тус дүүргийн 1 дүгээр хороо, Чойжин ламын сүмийн баруун талд нийтийн эзэмшлийн зам талбайг хашиж байрлуулсан гинжтэй хаалтыг авч, газрыг чөлөөллөө. Мөн тус дүүргийн 2 дугаар хороо 31 дүгээр сургуулийн зүүн хойд талд зам хааж байрлуулсан бетонон хаалтыг чөлөөлж, орц гарцыг нээв.
• Сүхбаатар дүүргийн 6-р хороо 27, 28-р байрны хажууд нийтийн эзэмшлийн зам талбайг хаасан хашаа хаалтыг чөлөөлөв.

“Газрын зөрчил арилгах нэгдсэн арга хэмжээ”-г зохион байгуулснаар нийтийн эзэмшлийн зам, талбайн газар чөлөөлөлт, зөрчил арилгах ажил хийгдсэнээр орчны тохижилтын ажил гүйцэтгэх, авто болон явган хүний зам барих боломж нөхцөл бүрдэнэ, эзэмшил, ашиглалтад байгаа газруудын байнгын болон барилгын түр хашааг стандартын дагуу бариулах, өнгө үзэмжийг сайжруулж, хур хог үүсэх зэрэг орчны бохирдол үүсэхээс урьдчилан сэргийлнэ, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөл бүрдэх зэрэг ач холбогдолтой юм.

Мөн эзэмшил, ашиглалтад байгаа газраа зөвшөөрөлгүйгээр сунгаж, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг хашсан 341 байршил байгааг илрүүлсэн. Эзэмшил, ашиглалтад байгаа газраа зөвшөөрөлгүйгээр сунгаж, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг хашсан 341 иргэн, хуулийн этгээдийг уг зөрчлөө арилгах мэдэгдэх хуудсыг хүргүүлээд байна гэж Нийслэлийн Газрын албанаас мэдээллээ.

“Монголын инновацийн долоо хоног-2017” арга хэмжээний зохион байгуулагчдын нэг, ШУТИС-ийн Бизнесийн ахисан түвшний сургуулийн профессор, доктор Л.Оюунцэцэгтэй ярилцлаа.

-Энэ жилийн инновацийн долоо хоногийн онцлог юу вэ? Олон нийт энэ өдрүүдээс юуг ойлгож мэдээсэй гэж хүсч байна вэ?

-Монгол Улсын ирээдүйн хөгжлийн чиг хандлага мэдлэгийн эдийн засгийг байгуулахтай холбоотой. Дэлхий нийтийн хөгжлийн чиг хандлага ч ийм. Байгалийн баялаг, ашигт малтмалд тулгуурласан, түүнээс хараат байдаг уламжлалт эдийн засгаас дэлхий нийтээрээ мэдлэг оюуныг ашиглаж, материаллаг баялаг үйлдвэрлэн, эдийн засгийн өсөлтийн гол эх сурвалж болгодог нийгэм эдийн засгийн тогтолцоо руу бүхэлдээ шилжиж байна. Манай Монгол ч дэлхий нийтийн чиг хандлагатай уялдуулж, хөгжлийнхээ бодлого стратегийг тодорхойлох, улс үндэстэн, байгууллага, хүн бүр мэдлэгийн эдийн засгийн чиглэлээр өөрсдийгөө дайчилж, хөгжүүлэх учиртай. Манай Шинжлэх ухаан, технологийн их сургуулиас санаачлан анх 2015 онд “Монголын инновацийн долоо хоног” арга хэмжээг дэлхийн жишгийн дагуу хийж эхэлсэн. Энэ жил гурав дахь удаагаа зохиогдож байна. Энэ жилийн хувьд инновацийн долоо хоног маань тавдугаар сарын 8-14 хүртэл үргэлжилнэ. Эхний өдөр уламжлал ёсоороо БСШУСЯ-нд хэвлэлийн хурал зарлаж, албан ёсны нээлт хийсэн. Тавдугаар сарын 9-ны өдөр “Шинжлэх ухаан-боловсрол- төр хувийн хэвшлийн түншлэл” гэсэн сэдвээр том хурал хийлээ. Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, Нийслэлийн Үйлдвэрлэл, инновацийн газар, МҮХАҮТ, БСШУСЯ-тай хамтарч зохион байгуулсан юм. Яагаад ийм сэдвийг сонгосон гэхээр мэдлэгийн эдийн засаг гэдэг бол шинжлэх ухааны үндэстэй, оновчтой, хэрэгцээтэй, үр ашигтай мэдлэгийг дамжуулж, хэрэглээний эргэлтэнд оруулж, баялаг болгож хувиргах ойлголт. Мэдлэгийг баялаг болгож хувиргахад олон талын оролцоо чухал. Дан ганц эрдэм шинжилгээний байгууллагууд, эрдэмтэн судлаачид мэдлэгийг бий болгоод дамжуулдаг юм биш. Инноваци болгоход бизнесийн байгууллага, аж үйлдвэрийн салбарынхан, бодлого боловсруулагчид, бүх талын оролцоо чухал. Өөрөөр хэлбэл хамтын ажиллагаа чухал. Сүүлийн үед шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн хамын ажиллагаа, түншлэл гэж их ярьж байна. Энэ хүрээнд хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зорилгоор бид “Шинжлэх ухаан- боловсрол-төр- хувийн хэвшлийн түншлэл” арга хэмжээг зохион байгуулахад зуугаад төлөөлөгч оролцлоо. Тавдугаар сарын 10-ний өдөр лхагва гаригт төрийн ордонд “Инновацийн үндэсний форум” болсон. Нийтдээ 900-гаад хүн оролцлоо. Үндэсний инновацийн тогтолцоог бүрдүүлэх, мэдлэгийн эдийн засгийг байгуулахад гол тоглогч, эрдэм шинжилгээний байгууллагууд, их, дээд сургуулиуд, төрийн байгууллагууд, бизнесийнхэн, төрийн бус сектор чухал үүрэгтэй. Эдний төлөөлөл оролцож, үр дүнтэй хэлэлцүүлэг боллоо.

Бид энэ долоо хоногийн арга хэмжээндээ гаднаас хэд хэдэн томоохон төлөөлөгчдийг урьсан. ЮНЕСКО-гийн Ази, номхон далайн бүсийн шинжлэх ухааны газрын захирал Шахбаз Хан ирж, үндэсний форумд урилгаар илтгэл тавьсан. НҮБ-аас 2030 он хүртэл тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг баталсан. Тогтвортой хөгжлийн зорилтод улс орон бүр өөрийн хөгжлийн бодлогыг нийцүүлж байгаа. Тогтвортой хөгжлийн бодлого дотор маш чухал нэг чиглэл бол шинжлэх ухаан технологи, инноваци хөгжүүлэх асуудал. Энэ талаар томоохон сонирхолтой илтгэл тавьсан юм. Мөн инновацийн үндэсний форумд УИХ-ын гишүүн Н.Учрал тэргүүтэй инновацийн лобби бүлэг байгуулсан багийнхан оролцсон. БСШУС-ын сайд Ж.Батсуурь сайд үг хэлсэн. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат нар илгээлт ирүүлж, олон хүн үгээ хэлсэн. Бас Сүхбаатарын талбайд инновацийн нээлттэй үзэсгэлэн зохион байгууллаа. Эрдэм шинжилгээний байгууллагууд, их, дээд сургуулийн эрдэмтэн судлаачид өөрийн хийсэн оюуны бүтээл, технологийн шинэ шийдлүүд, бизнесийн байгууллагууд гээд инновацид оролцогч бүх л талууд бүтээлээ дэлгэж, олон нийтэд сурталчилсан. Тавдугаар сарын 11-ний пүрэв гаригт манай ШУТИС-д “The international conference on innovation and entrepreneurship development” сэдвээр олон улсын хурал зохион байгууллаа. Манай олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд гадаадын зургаан орны арав гаруй төлөөлөгч ирсэн. Ноён Шахбаз Ханаас гадна Японы Нагояагийн их сургуулийн дэд ерөнхийлөгч Куниеда ирж илтгэл тавилаа. Италийн Баригийн их сургуулийн профессор Пиерпауло ирж илтгэл тавьсан. Мөн Өмнөд Солонгосын Залуучуудын бодлого судлалын үндэсний хүрээлэнгийн профессор Канг ирж илтгэл тавилаа. Мөн ОХУ-ын Москва хотын Г.В.Плехановын нэрэмжит Оросын эдийн засгийн их сургуулийн профессор Иван Потранов ирж оролцож байна. Мөн Кубаны их сургуулийн дэргэдэх Технопаркийн захирал Виолетта гэж эмэгтэй ирж оролцлоо. Манай Монголын эрдэмтэн судлаачид судалгааны үр дүнгийнхээ тухай илтгэл тавьсан. Өнөөдөр баасан гаригт залуу судлаачдын дунд гарааны бизнесийн шилдэг төсөл шалгаруулах арга хэмжээ болох юм. Мөн л олон улсын хурал учраас англи хэл дээр болно. Нийт 30 гаруй бүтээл ирүүлсэнээс арав гаруй илтгэл сонгож аваад энэ хуралд хэлэлцүүлэхээр бэлтгэсэн юм. Манай ШУТИС, МУИС, бусад их дээд сургуулиудын магистр, докторын оюутнууд бүтээлээ уралдаанд сойгоод байна. Амралтын өдрүүдэд залуучуудын дунд гарааны бизнесийн “Start-up weekend” гэсэн гурван өдрийн арга хэмжээг инновацийн долоо хоногийн энэ жилийн онцлог болгож зохион байгуулна. Энэ арга хэмжээг манай ШУТИС-ийн Бизнесийн удирдлага, хүмүүнлэгийн сургууль Старт ап монгол төрийн бус байгууллага хамтран зохион байгуулж байна. Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газартай хамтраад залуучуудын дунд гарааны бизнесийн шилдэг төсөл боловсруулах уралдааныг зохион байгуулах юм.

-Долоо хоногийн турш инноваци яригдлаа. Монголчуудын хувьд амжилтанд хүрсэн ямар инноваци байна. Олон улсад яригдаж байгаа анхаарал тасан шинэлэг хандлагууд юу байв?

-Бид инноваци, шинжлэх ухаан технологийн дэвшил гэхээр голдуу шинэ техник технологи гэж ойлгодог. Энэ инновацийн нэг чухал чиглэл мөн л дөө. Гэхдээ өнөөдөр нийгмийн инновацийн асуудал их яригдаж байна. Нийгмийн сайн сайхан байдлын төлөө шинжлэх ухаан технологийн дэвшил, мэдлэгээ зориулах тухай их яригдлаа. Италиас ирсэн профессор нийгмийн инновацийн хөгжлийн чиг хандлагын талаар илтгэл тавьсан. Их сургууль нийгэмдээ ямар үүрэг гүйцэтгэх вэ, нийгмийн сайн сайхны төлөө юу хийж болох тухай ярилаа. Нийгмийн инноваци гэдэг бол нийтийн сайн сайхны төлөө бизнесийг чиглүүлэх, нийтийн тусын тулд ашгийн төлөө бус бизнес эрхлэх тухай хөндөж ярьсан нь шинэлэг байлаа.

Монголд инновацийг хөгжүүлж байгаа жишээ олон бий. Манайхны сайн мэдэх артишок гээд “Газар шим” компанийн бүтээгдэхүүн бий. Энэ бол Монголдоо битгий хэл дэлхийд цоо шинэ инновацийн бүтээгдэхүүн. 2015 оны анхны инновацийн долоо хоногийн үеэр “Газар шим” компани идэвхитэй оролцож, илтгэл тавьж, өөрийн туршлагыг ярьж байсан. Тухайн үедээ Ц.Ганбат захирал төслөө санаачлаад, ХААИС, ШУТИС-ийн Хүнсний салбарын эрдэмтэдтэй хамтраад артишок гэдэг ургамалыг судалж, эрүүл мэндийн ундааг Монголд төдийгүй дэлхийд цоо шинээр гаргаж ирсэн юм. Артишок гэдэг бол хүнсний ногоо. Дэлхийд хүнсэнд түгээмэл хэрэглэдэг ургамал. Гэтэл манайхан эмчилгээний шинж чанартай түүхий эдийг ашиглан эрүүл мэндийн ундаа хийсэн. Тэр нь амжилттай болсон шүү дээ. Цоо шинэ инноваци гаргахдаа ганцхан үйлдвэр аж ахуйн газар дангаараа ажиллаагүй, эрдэмтэдтэйгээ хамтарч, мэдлэгийг нь ашиглаж, үйлдвэрлэлд нэвтрүүлсэнээрээ энэ бүтээгдэхүүн маш их амжилттай болсон.

Артишокийг Монголд нутагшуулж тариалж, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн шүү дээ. Мөн “Монос” групп бол инновацийн компани гэж болно. Энд судалгаа шинжилгээний институт байгаа. Их сургууль, эмийн үйлдвэр, бүтээгдэхүүнээ түгээдэг сүлжээ бий. Өөрөөр хэлбэл сургалт, судалгаа, бизнес, үйлдвэрлэлийг цогцоор нь авч яваа шинжлэх ухаан технологийн цогцолбор компани. Ийм компаниуд дэлхийд олон. Холоос хайхгүйгээр манайд бас ийм жишээнүүд олон байна. “Монос”-ийн Л.Хүрэлбаатар эрдэмтэн хүн. Мэдлэгээ ашиглаж бизнесээ хөгжүүлж байгаа сайхан жишээнүүдийн нэг ийм байна.

-Зохион байгуулагчдын нэг ШУТИС-ийн зүгээс санал болгож байгаа инновацийн төслүүд юу байна?

– Манай сургууль 2012 оноос эхлээд хөгжлийн томоохон зорилт дэвшүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл сургалт судалгаа, үйлдвэрлэлийг уялдуулсан энтерпренер их сургууль болж хөгжнө гэж. Тэр нь сургалт, судалгаа, үйлдвэрлэлийг уялдуулдаг инноваци хийдэг сургуулийг хэлж байгаа юм. Судлаач, эрдэмтдийн оюуны бүтээл бизнес болж хувирахад чиглэгдсэн гучаад төслийг боловсруулаад, таван гарааны компани байгуулагдаад явж байна. Жишээлбэл манай хүнсний сургуулийн Үйлдвэрлэлийн технологийн сургуулийн Хүнсний салбарын профессор, доктор Д.Цэцгээ гэж эрдэмтэн байдаг. Энэ хүн зохицуулах үйлчилгээтэй гурилан бүтээгдэхүүний технологи боловсруулсан. Зохицуулах, үйлчилгээтэй талх нарийн боов гаргаад зарж борлуулж байна. ШУТИС-д бас зохицуулах үйлчилгээтэй талх нарийн боовны жижиг дэлгүүр бий. Энэ бол нэг л жишээ.

Сонгуулийн ерөнхий хороо ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчдийн материалыг энэ сарын 14-ний дотор хянана.

Сонгуулийн тухай хуулинд, “сонгуулийн төв байгууллага нэр дэвшигчийн талаарх баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш 3 хоногийн дотор бүртгэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэх тогтоол гаргана” хэмээн заасан.

Уих-д суудалтай гурван намын нэр дэвшигчид өчигдөр сех-нд нэр дэвшигчийн баримт бичгээ хүлээлгэн өгсөн. Тодруулбал ман-аас нэр дэвшигч уих-ын дарга м.энхболд, ан-аас нэр дэвшигч уих-ын гишүүн асан х.баттулга, махн-аас нэр дэвшигч тус намын дарга н.энхбаяр нар сонгуулийн төв байгууллагад өөрсдийн материалаа хүлээлгэн өгөөд буй.

СЕХ энэ сарын 14 гэхэд тэдгээр нэр дэвшигчдийг бүртгэх эсэхээ албан ёсоор зарлах юм.