Ардчилсан нам үүсэн байгуулагдсаны 27 жилийн ой өнөөдөр тохиож байна.
Энэхүү ойг тохиолдуулан өнөөдөр тус намын удирдлагууд Эзэн Чингис хааны хөшөөнд хүндэтгэл үзүүлж, төр, нийгмийн нэрт зүтгэлтэн С.Зориг агсны хөшөөнд цэцэг өргөв.
АН-ын дарга С.Эрдэнэ:“1990 оны энэ өдөр МҮЭСТО-нд АН анхдугаар их хурал хуралдаж, Монголд олон намын тогтолцоо бүхий УИХ-ын суурийг тавьсан. Тэр үед олон намын тогтолцоо гэдгийг манай иргэд төдийлөн мэддэггүй байлаа. Өнгөрсөн хугацаанд 20 гаруй улс төрийн хүчин шинээр байгуулагдаж, олон намын тогтолцоо бүхий УИХ бол Монголын амьдралд хэвийн зүйл болж тогтсон байна. АН ч үзэл баримтлал, үнэт зүйл бүхий томоохон улс төрийн хүчин болж чадлаа.
Бид саяхан шинэчлэлийн үйл ажиллагааг амжилттай эхлүүлж, намын даргаас эхлээд бүх шатны удирдлагуудыг шинээр сонголоо. Сонгуульд 152 мянга 800 гишүүн санал өгч, бүх шатны 17 мянга 800 албан тушаалтныг сонгосон. Цаашдаа намаа шинэчлэх ажлыг шуурхай зохион байгуулах болно” хэмээгээд гишүүд, дэмжигчиддээ ойн баярын мэнд дэвшүүлэв.
-“Цэргийн арслан Санжаадамба” гэж зарлуулаад бөхийн өргөөнд болсон барилдаануудад түрүүлээд л, Монгол туургатны ой, цагаан сарын гээд томоохон барилдаан манлайлаад, шуугиулаад л байсан. Гэвч наадмаар гурав даваад л унана. Ямар сайндаа Баянаа аварга “Энэ хүүг тав давуулчих юмсан. Тэгвэл ч дийлдэхгүй дээ” гэж байсан?
Хууль зүй, дотоод хэргийн салбар 2017 оныг “Иргэдэд ойр эрх зүйн үйлчилгээний жил” болгон зарласан. Уг ажлын хүрээнд Гадаадын иргэн, харьяатын газраас “Цахим иммигрейшн” зорилтыг дэвшүүлж, боломжит үйлчилгээг цахим хэлбэрт шилжүүлэн төрийн үйлчилгээг иргэдэд илүү хялбар, шуурхай, хүртээмжтэй хэлбэрээр хүргэхээр ажиллаж байна.
Байнгын хорооны хуралдаанаар “Зөвлөлдөх санал асуулга явуулах, Зөвлөлдөх зөвлөлийг байгуулах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ. Хуралдаан даргалагч, Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Лүндээжанцан уг тогтоолын төслийн талаарх танилцуулгадаа, Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай асуудал өмнөх жилүүдэд олон удаа яригдаж, төслийн хувилбарууд ч өргөн баригдаж, ажлын хэсгүүд гарч ажиллан тодорхой саналууд боловсруулж байсан. Энэ удаа ч Засгийн газраас эрдэмтэн судлаачдын бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг гаргаж тодорхой хугацаанд ажиллуулж байгаа, түүнчлэн улс төрийн зарим нам төсөл боловсруулсны зэрэгцээ иргэний нийгмийн байгууллага, иргэд, олон нийт ч зарим саналууд гаргаж, нийгэмд хүлээлт үүсээд байгаа зэргийг үндэслэн тус Байнгын хорооноос энэхүү тогтоолын төслийг санаачлан боловсруулсан гэдгийг хэллээ.
Улсын Их Хурлын 2016 оны намрын ээлжит чуулганаар баталсан Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуулийн дагуу анх удаа зохион байгуулах гэж буй энэхүү санал асуулгаар нэгд, Улсын Их Хурал, Засгийн газрын эрх мэдлийн хяналт-тэнцвэрийг хангах, хоёрт, үндэсний эв нэгдлийг бэхжүүлэх, энэ чиглэлд ажил, үүргийн давхардлыг арилгах үүднээс Ерөнхийлөгчийн эрх, үүргийг тодорхой болгох, гуравт, улс төрөөс хараат бус, чадварлаг, нэр хүндтэй төрийн албыг бэхжүүлэх, дөрөвт, засаг захиргаа, нутгийн удирдлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлэх, тавд, төрийн хариуцлага, сахилга, шударга ёсыг бэхжүүлэх, хууль хэрэгжүүлэх тогтолцоог сайжруулах зэрэг сэдвийн хүрээнд 12 асуудлыг тусгажээ. Тухайлбал, Засгийн газрын бүрэлдэхүүнээ тогтоох, гишүүдийг томилох, чөлөөлөх эрхийг Ерөнхий сайдад олгох, Засгийн газрын гишүүдийн гуравны нэгээс дээшгүй хувь нь Улсын Их Хурлын гишүүн байж болохоор хязгаарлах, Засгийн газрын бүтцийг Үндсэн хуулиар тогтоож, бүтцийн хувьд төрийн бодлогын залгамж чанар, тогтвортой байдлыг хангах зорилгоор яамдын нэрийг хуульд зааж өгөх, Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаа 6 жил байх, улируулан сонгохгүйгээр Улсын Их Хурлын өргөтгөсөн хуралдаанаас сонгодог болох /Улсын Их Хурлын өргөтгөсөн хуралдааны бүрэлдэхүүн нь Улсын Их Хурлын 76 гишүүн, аймаг, нийслэл, хотын ИТХ-ын нийт гишүүдээс бүрдэнэ/, Үндсэн хуульд заасан Ерөнхийлөгчийн зарим бүрэн эрхийг өөрчилж, хууль санаачлах, Засгийн газарт чиглэл өгсөн зарлиг гаргах эрхийг хасах зэрэг асуудлыг тусгажээ. Мөн Төрийн албаны зөвлөлийг улс төрөөс хараат бус, Үндсэн хуулийн эрх мэдлийн байгууллага болгох, төрийн жинхэнэ албыг мэргэшсэн, тогтвортой, шатлан дэвших зарчимд шилжүүлэх, Монгол Улсын нутаг дэвсгэр засаг захиргааны хувьд аймаг, нийслэл, хотод, аймаг нь сум, хотод /орон нутгийн харьяалалтай/, сум нь баг болон тосгонд, нийслэл нь дүүрэгт, дүүрэг нь хороонд, хот нь хороонд хуваагдахаар Үндсэн хуульд бэхжүүлэх, баг, хороо, тосгоны Засаг даргыг улсын чанартай хот болон сум, дүүргийн Засаг дарга шууд томилдог болох асуудлаар санал асуулга явуулахаар заажээ. Түүнчлэн төрийн хариуцлага, сахилга, шударга ёсыг бэхжүүлэх, хууль хэрэгжүүлэх тогтолцоог сайжруулах асуудлын хүрээнд улс төрөөс ангид төрийн хариуцлага, сахилгыг дээшлүүлэх Үндсэн хуулийн байгууллага бий болгох, төрийн хариуцлагыг дээшлүүлэх, авлигатай тэмцэх бодлого, хэрэгжилтийг хангах, нийгмийн шударга ёсыг сахин хамгаалах байгууллагыг улс төрийн нөлөөллөөс ангид хараат бус, бие даасан байгууллага болгож зохион байгуулах асуудлыг санал асуулгын нэг гол сэдэв байхаар тусгажээ.
Зөвлөлдөх санал асуулга хоёр шаттай байх, санал асуулгын эхний шатанд Монгол Улсын 18 насанд хүрсэн иргэн оролцох эрхтэй бөгөөд оролцох иргэний тоог зөвлөлдөх санал асуулгын сэдэв, хамрах хүрээг харгалзан Үндэсний статистикийн хорооноос баталсан аргачлалын дагуу Зөвлөлдөх зөвлөл тогтооно. Ингэхдээ Зөвлөлдөх санал асуулгын нэг дэх шатанд оролцох иргэнийг энэ хуулийн 11.5-д заасан тоонд багтаан хамгийн сүүлийн удаа явагдсан Улсын Их Хурлын болон аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын ээлжит сонгуулиар гаргасан сонгогчдын нэрийн жагсаалтаас тохиолдлын зарчмаар сонгож авахаар заажээ. Харин Зөвлөлдөх санал асуулгын хоёр дахь шатанд нэг дэх шатанд оролцсон иргэний 50-иас доошгүй хувийг тохиолдлын зарчмаар сонгон авах бөгөөд энэ шатанд шийдвэр гаргах эрх бүхий этгээд санал авах ажлыг зөвлөлдөх уулзалт хэлбэрээр зохион байгуулахаар зааж өгчээ. Түүнчлэн Зөвлөлдөх санал асуулгад оролцогч иргэн саналаа чөлөөтэй гаргахад хөндлөнгөөс нөлөөлөх, санал худалдан авахыг хуулиар хориглосон байна.
Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хороо өнөөдрийн /2017.04.07/ хуралдаанаараа Засгийн газраас 2016 оны аравдугаар сарын 07-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай болон Төрийн албаны тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүлэн хийлээ.
Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Энх-Амгалан, энэ хуулийн төслийн гол зорилго бол эх үүсвэр нь тодорхойгүй их хэмжээний мөнгийг нуусан, татвараас зайлсхийсэн хууль бус үйлдлүүдийг илрүүлэх, хязгаарлах гэдгийг анхаарах ёстой гэдгийг тодотгож байлаа. Байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, энэхүү хуулийн төсөлтэй холбогдуулан эх үүсвэр нь тодорхойгүй их хэмжээний хөрөнгө, мөнгийг нуусан үйлдэл нь илэрсэн тохиолдолд ногдуулах хариуцлагыг чангаттгасан эсэхийг лавлав. Өнөөдрийн мөрдөгдөж буй хуулиар үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн нь тогтоогдвол шууд тус хөрөнгийг хураан авдаг зохицуулалттай бол хэлэлцэж буй төслөөр нэмж эрүүгийн хариуцлага тооцох талаар тусгасан хэмээн Ажлын хэсэг хариуллаа. Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Мөнх-Оргил, энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарах албан тушаалтны тоог цөөрүүлж, тэдгээрт хамаарах хүрээг нь өргөтгөх байдлаар шууд 300 гаруй албан тушаалтан, тэдгээрийн хамаарал бүхий этгээдийг хуулийн үйлчлэлд хамруулах нь илүү үр дүнтэй гэдэг саналыг хэлж байлаа. Харин Ажлын хэсэг уг саналыг ярилцаж үзсэн ба санхүү, төсвийн эрх мэдэл бүхий нийтийн албаны 300 албан тушаалтныг хуулиар тодорхойлсон тохиолдолд үүний цаана авлигалд өртөх эрсдэл бүхий бүх шатны шүүгч, газрын албаны албан тушаалтан, түшмэд, гаалийн байгууллага зэрэг албан тушаалтан хуулийн үйчлэлд хамаарахгүй болох тул ХАСМ гаргадаг нийтийн албаны бүх албан тушаалтнуудыг хамруулах нь зүйтэй хэмээн үзсэн болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн, Ажлын хэсгийн ахлагч Х.Нямбаатар тайлбарласан юм. Улсын Их Хурлын гишүүн С.Эрдэнэ, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл, иргэдийн нэрлэж буй Монгол Улсаас офшор данс эзэмшигчдийн талаар болон офшор дансанд байршуулсан мөнгөний хэмжээ нь бодитой эсэх, мөн хэлэлцэж буй хуулийн төсөл нь Үндсэн хуулиар олгогдсон иргэний эрх чөлөө, хүний эрхийг хангахад нийцэж буй эсэхийг асуулаа. АТГ-ын дарга Х.Энхжаргал, одоогийн байдлаар Монгол Улс нь офшор бүсээс албан ёсны мэдээ, баримт авах эрх зүйн орчин бүрдээгүй тул тоо, нэр дурдах боломжгүй гэж хариулт өгсөн юм. Харин нийтийн албанд албан тушаал хаших сонирхолтой иргэн, хувь хүний тодорхой эрхүүдийг хэлэлцэж буй хуулийн төслөөр хязгаарлахаар тусгасан гэдгийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд С.Бямбацогт тайлбарласан.
Газар зохион байгуулалт геодези зураг зүйн газар, Нийслэлийн Газрын алба “Монгол орны баруун бүсэд газрын доройтол, хөгжлийн сөрөг нөлөөллийг бууруулах дүйцүүлэн хамгааллыг нэвтрүүлэх нь” төсөлтэй хамтран “Газрын харилцааны ажилтны өдөр”-ийг угтаж судлаачид болон их, дээд сургуулиудын багш, оюутнуудын дунд уламжлал болгон зохион байгуулагддаг шилдэг эссэ, илтгэл шалгаруулах уралдааныг зарлаж байна.
Үндэсний аудитын газрын Нийцлийн аудитын газраас нийслэлд шалгалт хийх төлөвлөгөө, аудит хийх чиглэлээ тодорхойлсон байна. Тус газраас таван асуудал дээр аудит хийхээр төлөвлөж, төлөвлөгөөг боловсруулсан аж. Нийцлийн аудитын газрын захирал Б.Алтанзул боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу өнөөдрөөс ажлаа эхэлж байгаагаа нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын дарга М.Отгонбаярт танилцууллаа.
Нийслэлийн Налайх дүүргийн Засаг дарга Ч.Раднаабазар хурдан морь унаач хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах үүднээс хаврын цагт хурдан морины уралдаан зохион байгуулахыг хориглох захирамж гаргалаа. Захирамжаар жил бүрийн арваннэгдүгээр сарын 1-ний өдрөөс дараа оны тавдугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл хурдан морины уралдаан, сунгаа, үсэргээг зохион байгуулахыг хориглолоо. Мөн дүүрэгт зохион байгуулах хурдан морины уралдааны талаар нэг сарын өмнө мэдэгдэж зөвшөөрөл авч зохион байгуулахыг албан ёсоор дүүргийн уяачдын холбоонд даалгав.