Month: November 2016

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын
яам Азийн хөгжлийн банкны дэмжлэгтэйгээр манай улсын аялал жуулчлалын гол
чиглэл болох Хөвсгөл нуурыг дагасан аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх урт хугацааны
хамтын ажиллагааг эхлүүлэд байна.

Хоёр үе шаттай хэрэгжих энэхүү хамтын ажиллагааны эхний үе шат
болох “Хөвсгөл нуурын байгалийн цогцолбор газрын орчны бүсийн иргэдийн
амьжиргааг дэмжих, тогтвортой аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх нэгдсэн төсөл” 2016
-2019 онд хэрэгжүүлэх юм.

Азийн хөгжлийн банкны Ядуурлыг Бууруулах Японы Сангаар дамжуулан
Япон Улсын Засгийн газрын 3,0 сая ам долларын санхүүжилтээр хэрэгжих уг төсөл
нь Хөвсгөл нуурын БЦГ –ын орчны бүсийн таван сумын иргэдийн амьжиргааг
аялал жуулчлалтай холбох замаар сайжруулан тогтвортой аялалыг хөгжүүлэх,
мал аж ахуйн үйлдвэрлэл, бэлчээрийн менежментийг сайжирч малчдын орлого
нэмэгдүүлэх, Хөвсгөл нуур орчмын хог хаягдлын менежментийн загвар бий болгох
замаар цогц байдлаар хэрэгжинэ.

Хөвсгөл нуурыг даган аялал жуулчлал эрчимтэй хөгжиж байгаа боловч
энэ нь хөгжлөөс орон нутгийн эдийн засаг болон иргэдийн амьжиргаанд төдийлөн
ашиг тус өгөхгүй байна гэдэг. Тэгвэл төслийн үр дүнд Ханх, Хатгал сумдад аялал
жуулчлалын хамтын менежментийн загварыг бий болгох, аялал жуулчлалын ёс зүйн
дүрэм, хамтын алсын хараа, зорилгыг бий болгох,эко аялал жуулчлалын сургалтын
хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, аялал жуулчлалыг дагасан бичил бизнесийг дэмжих ажээ.

Төслийн хоёрдугаар үе шат болох “Тогтвортой аялал жуулчлалын
хөгжил” зээлийн төслийн урьдчилсан судалгааны ажлыг өнгөрсөн тавдугаар
сард хийж, төслийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон бэлтгэл ажлуудыг Азийн Хөгжлийн
банктай хамтран хийж байна. Азийн хөгжлийн банкны 40.0 сая ам.долларын нэн
хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжих төслөөр нуур тойрсон автозасын болон эрчим хүчний
дэд бүтцийг сайжруулах, одоо хэрэгжиж буй буалтгүй тусламжийн хүрээнд бий болох
Хөвсгөл нуур орчмын хог хаягдлын менежментийн загварыг өргөжүүлэх гэх мэт ажлыг
хийхээр төлөвлөж байна.

Хог хаягдлын менежментийг загварыг өргөжүүлэх чиглэлийн ажил
хийхэд 12 сая ам.долларыг зарцуулна гэж тооцоолжээ. Үүний хүрээнд хогийн цэгийн
тохижолт хийх, хогийн машин нийлүүлэх, ландфилийн аргаар хуучин хогийн цэгийг
булах, цэвэрлэх байгууламж байгуулах ажээ. Харин аялал жуулчлалын дэд бүтцийг
байгуулахад 15 сая ам.доллар шаардлагатай гэж тооцоолсон байна.

Ингэхдээ нуурын баруун эргийн 40 км сайжруулсан замыг хучих
замаар байгаль орчинд үзүүлж буй сөрөг нөлөөг бууруулах, жуулчдын тавтай аялах
боломжийг бүрдүүлэх, нуурын эргээр дугуйн болон явган зам байгуулах, 30 км
эрчим хүчний шугам татах, нарны эрчим хүчээр ажиллах жуулчны баазын загвар бий
болгох жуулчдын баазууд үйл ажиллагаанд зориулан хөнгөлттэй зээл олгох юм
байна.

Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газар, Швейцарийн хөгжлийн агентлаг, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн хамтран хэрэгжүүлж буй “Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын чадавхийг бэхжүүлэх нь” төслийн хүрээнд Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгчдийн үндэсний суурь сургалтын сургагч багш нарын сургалт өнөөдөр /2016.11.07/ эхэллээ.

Нутгийн удирдлагын эрх зүйн орчин болон Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын зохион байгуулалтын чадавхийг сайжруулах, сонгогдсон төлөөлөгчдөд зориулсан сургалтын үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх байнгын механизм бий болгох зорилт бүхий уг төсөл 2017-2020 онд хэрэгжих юм.

Энэ оны зургадугаар сард болсон аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгууль болон аравдугаар сард болсон сум, дүүргийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуулийн үр дүнд 21 аймгийн 1613 баг, нийслэлийн есөн дүүргийн 152 хорооноос нийт 7000 гаруй төлөөлөгч сонгогдоод байгаа. Шинээр сонгогдсон төлөөлөгчдийн үндэсний суурь сургалтын сургагч багш нарыг бэлтгэх энэ удаагийн сургалтын нээлтэд Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Төслийн үндэсний захирал Ц.Цолмон оролцлоо.

Тэрбээр арга хэмжээг нээж хэлсэн үгэндээ, 2013 оноос хэрэгжүүлж буй энэхүү төслийн үр дүнд орон нутгийн хурлын төлөөллийн болон хяналтын чиг үүргээ хэрэгжүүлэх чадавхийг бэхжүүлэн, төлөөлөгчдөд зориулсан сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулж, түүнийг хэрэгжүүлэх механизм бий болгож ажилласан. Тухайлбал, үндэсний түвшинд бэлтгэгдсэн 62 сургагч багш бүх шатны 361 ИТХ-ын 7000 гаруй төлөөлөгчид долоон сэдвээр чадавхжуулах сургалт явуулсан хэмээн тэмдэглэн хэлэв. Мөн орон нутгийн сонгуулийн үр дүнд аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн хурлууд шинээр байгуулагдсан тул шинээр сонгогдсон төлөөлөгчдөд суурь сургалт явуулах шаардлага тулгараад байгааг онцолж байв. Иймд аймгуудын ИТХ-ын төлөөлөгч, ажлын албаны бүрэлдэхүүн болон нутгийн удирдлагын төрийн бус байгууллагуудаас 64 хүнийг шалгаруулан сургагч багшаар бэлтгэж буйг дурдаад, Монгол Улсын иргэдийн төлөөлөл болсон мянга мянган төлөөлөгчдийг чадавхжуулах чухал хариуцлага хүлээж байгаа сургагч багш нарыг идэвхтэй, амжилттай суралцахыг хүслээ.

НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн Засаглалын багийн ахлагч Ц.Даваадулам, 2013 оноос хэрэгжиж буй энэхүү төслийн хүрээнд нутгийн өөрөө удирдах ёсны байгууллагын чадавхийг бэхжүүлэх, төлөөлөгчдийг чадавхжуулах чиглэлээр үе шаттай сургалтууд явагдаж ирсэн талаар танилцууллаа. Үүний үр дүнд сургалтын хэрэглэгдэхүүн, гарын авлага, сургагч багш нарын сүлжээг бий болгосон байна. Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газар, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр хамтран Швейцарийн хөгжлийн агентлагийн дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж буй “Иргэдийн оролцоотой хууль тогтоох үйл ажиллагааг дэмжих нь” төсөл болон “Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын чадавхийг бэхжүүлэх нь” төслийн үргэлжлэл болох “Монгол Улсын төлөөллийн байгууллагыг бэхжүүлэх нь” төсөл ирэх оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс хэрэгжих аж.

“Нутгийн өөрөө удирдах байгууллагын Үндсэн хуулийн ба эрх зүйн үндэс, хуралдаан, хуралдааны дэг”, “Орон нутгийн төсөв санхүүгийн удирдлага”, “Байгаль хамгаалал, газрын харилцаа”, “Иргэдийн оролцоо, иргэдтэй харилцах нь” зэрэг дөрвөн үндсэн сэдвийн хүрээнд явагдах Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын төлөөлөгчдийн үндэсний суурь сургалт энэ сарын 7-11-ний өдрүүдэд үргэлжлэх юм.

Өвлийн улирал эхэлж хэн хүнгүй л дулаан гэрт суух хүсэл төрнө. Нийслэл хотын маань ихэнх хувийг эзэлдэг гэр хорооллын оршин суугчдын хувьд нүүрс, түлээ гэдэг алт мэт л эрэлт хэрэгцээтэй болно. Яагаад алт эрдэнэ мэт гэсэн бэ гэвэл нүүрс хэмээх энэ “хар алт” өнөө үед боломжийн айлуудын зууханд л залардаг болжээ. Тэнгэрт хадсан энэ үнэтэй нүүрсийг айл болгон худалдан авч түлж дийлэхгүй болж. Нэг шуудай нүүрс 1600-3500 төгрөгийн үнэтэй. Тэгвэл нэг айл өдөрт дунджаар 4 удаа галладаг. Нэг шуудай нүүрсийг хоёр хуваагаад хийдэг гэвэл өдөрт 8000 төгрөгний нүүрс түлнэ. Нэг шуудай мод 1800-4200 төгрөг гээд тал шуудай мод түлнэ гээд бодоход өдөрт нэг айл түлшиндээ 10.000 төгрөг өлхөн зарцуулж байгаа. Сараар нь бодоод үзвэл 300 мянга болно. Гэтэл хүмүүсийн цалин хэд билээ, тэгээд дээрээс нь юугаа өмсөж зүүж, юугаараа бор ходоодоо дүүргэх билээ.

Иймийн тулд хүмүүс арай хямд өртөгтэйгөөр нь дугуйны хаймрыг 50-300 төгрөгөөр авч түлэх болжээ. Долоон буудал, Дэнжийн мянга, Чингэлтэйн эцэс, Сонгинохайрхан дүүргийн 21-р хороолол зэрэг захын гэр хороололд дугуйн хаймар, олгой зэргийг зардаг цэгүүд ч бий болсон байна. Нэг бүтэн дугуйг бүхэл өдөржин түлчихдэг гэнэ. Даанч хуваах гэж хэцүү юм, танайх хуваагаад өгөхгүй биз гэж хүмүүс ч ирдэг гэнэ. Тэгэхээр ядуу иргэдийнхээ 300 төгрөгөөр худалдаж авсан хавдар үүсгэгч хорт хийгээр хотын бусад оршин суугчид амьсгалж сууна. Тэгэхээр олон жил ярьсан энэ утаа аль хотын даргынх нь үед алга болох юм болоо. Үүнийг алга болгочихвол үнэхээр нийслэл хотынхны өмнө том гавьяа байгуулахсан.

О.ӨНӨР

Цаг уурын байгууллагаас гаргасан 7 хоногийн тойм мэдээнээс харахад 2016 оны 11 дүгээр сарын 04, 05, 06-ны өдөр нутгийн хойд хэсэг буюу Булган, Дархан-Уул, Дорнод, Завхан, Орхон, Сэлэнгэ, Увс, Хөвсгөл, Хэнтий аймгийн зарим сумын нутгаар 11-28 см зузаан цасан бүрхүүл тогтсон байна.

2016 оны 11 дүгээр сарын 07-ны байдлаар улсын болон орон нутгийн чанартай хаагдсан зам, даваа байхгүй. Өнөөдрийн хувьд төв болон зүүн зүгийн нутгийн зарим газраар цас орно. Бусад нутгаар тогтуун байх төлөвтэй байна.

Цаашид 11 дүгээр сарын 09, 10,11-ний өдөр баруун, төв, зүүн аймгуудын нутгаар цас орж, салхи 14-16 м/с, зарим үед 18-20 м/с хүртэл ширүүсэх төлөвтэй байна. Иймд иргэд, малчид, тээврийн хэрэгслийн жолооч нар дараах зөвлөгөөг анхаарна уу.

Хол, ойрын замд гарахдаа тээврийн хэрэгслийн бүрэн, бүтэн байдлыг хангаж, дулаан хувцас, шатахууны нөөцтэй явахыг зөвлөж байна.

Мөн цас орж өдөртөө дулаарсны улмаас автозам, даваанд хальтиргаа гулгаа үүссэн тул тээврийн хэрэгслийн хурдыг тохируулж хөдөлгөөнд оролцох, иргэд явганаас гэмтэж бэртэхээс болгоомжлох, гол, мөрөн, нуурын ус хөлдөж мөсөн бүрхүүл тогтсон хэдий ч мөс цөмрөх эрсдэлтэй байгаа тул цаг хугацаа хожих, зам товчлох зэргээр мөсөн дээгүүр мал тууварлах, тээврийн болон ердийн хэрэгсэлтэй зорчихгүй байхыг Онцгой байдлын ерөнхий газраас анхааруулж байна.

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн даргын энэ оны 115 дугаар тушаалаар зарласан зарим шүүхийн шүүгч, ерөнхий шүүгчийн сонгон шалгаруулалтын Шүүхийн мэргэшлийн хорооны шалгалт өнөөдөр 10.00 цагт эхэлсэн байна. Энэхүү шалгаруулалт Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн байранд “Эрх зүйн тохиолдол шийдвэрлэх” шалгалтаар эхэлжээ.

Тус шүүхийн мэргэшлийн хорооны шалгалт нь Эссэ бичих, Мэдээллийн технологийн хэрэглээний програм ашиглах чадварыг шалгах, Эссэ илтгэх, Эрх зүйн онолын болон Үндсэн хуулийн эрх зүйн мэдлэг шалгах, Хуульчийн мэргэжлийн үйл ажиллагааны хүрээнд баримтлах ёс зүйн мэдлэг шалгах, Шүүгчээр ажиллах зан төлөвийн ярилцлага, нэр дэвшигчийн мэргэжлийн ёс зүйн асуулга авах зэрэг шалгалтаар үргэлжлэх аж.

Нийслэлийн засаг даргын дэд бүтэц, гэр хорооллын асуудал хариуцсан орлогч П.Баярхүү тэргүүтэй албаны төлөөлөл Бүгд Найрамдах Унгар улсын Будапешт хотод ажлын айлчлал хийж байна. Айлчлалын үеэр Будапешт хотын санхүү хариуцсан орлогч дарга Др.Габор Багди болон бусад албаны төлөөлөлтэй уулзаж хоёр хотын хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд гаргах, хөрөнгө оруулалт, аялал жуулчлалын салбарт хамтран ажиллахаар болсон байна. Мөн энэ үеэр Улаанбаатар хотод хамтарсан үйлдвэрүүдийг барьж, байгуулах тал дээр Будапешт хотоос дэмжлэг үзүүлнэ гэдгээ илэрхийлсэн байнав