Нарийхан урт хөлтэй, урт хүзүүтэй фламинго шувуу нь ягаан, цагаан,
улаан гээд янз бүрийн өнгөтэйгөөс гадна Ягаан, Чилийн, Жеймсийн, Андын, Америк фламинго
гээд олон төрөл байдаг. Энэ шувуу Африк, Азербайжан, Казахстан, Өмнөд, Хойд Америк,
Зүүн өмнөд болон Төв Ази, Франц, Испанийн нутагт амьдардаг. Хойд Америк, Испани,
Францын өмнөд хэсэгт амьдардаг ягаан өнгөтэй нь нүүдлийнх гэгддэг. Фламинго устаж
үгүй болох аюул тулгарсан тул Улаан номонд оруулж, агнахыг хоригложээ.
Сүргээрээ намагт амьдардаг энэ шувууны нэг онцлог нь дотогшоо мурийсан
урт хошуутай. Ийм хошууныхаа ачаар усан дотроос хоолоо олж иддэг. Фламингогийн хошуу
бусад шувуудынхаас ялгаатай бөгөөд дээд тал нь хоолоо идэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэнэ.
Байгалийн хамгийн хүнд нөхцөлд амьдрах чадвартай нь фламингогийн нэгэн онцлог. Тэд
маш давсархаг, шүлтлэг ихтэй нууранд амьдардаг. Ийм усанд загас бараг байдаггүй,
хавч, наймаалж өсөн үржиж байдагтай холбоотой. Хавч, наймаалж нь каротин нэлээд
агуулсан байдгаас фламинго ягаан өнгөтэй юм. Түүнээс гадна усанд ургадаг янз бүрийн
ургамлаар хооллоно. Нэг өдөрт бараг нэг килограмм усны ургамал иддэг болохыг судлаачид
тогтоосон байна. Өндөр газрын нуурууд ихэвчлэн давсархаг устай байдаг. Тиймээс ч
фламинго ийм газар амьдардаг бөгөөд агаарын хэмийн эрс өөрчлөлтөд тэсвэртэй.
Фламингогийн далавчны дотор талынх нь өд хар өнгөтэй. Араатан амьтад
дайрахад нисч зугтдаг. Ийм үед далавчны дотор талын хар өд нь хамгаалагч нь болж
өгнө. Шувуунаас янз бүрийн өнгө ялгаран харагддаг тул араатан амьтдад онилоход түвэгтэй
байдаг гэнэ.
Давсархаг ус, намагт эмгэг бичил биетүүд маш ихээр үрждэг. Тиймээс
шувууны урт хөл жаахан шалбарахад халдвар авах аюултай. Фламингогийн хөлний арьс
нь нэлээд зузаан гэнэ. Өрөвтас зэрэг шувууд мөн л урт хөлтэй, усанд удаан зогсдог.
Ингэхдээ хөлөө амраах мэт нэг хөл дээрээ ээлжлэн зогсдог. Үнэндээ хөлөө ингэж дулаацуулдаг
юм байна. Хүн харахад түвэгтэй мэт санагдах боловч өөрсдөд нь зүгээр байдаг гэнэ.
Энэ нь фламингогийн биеийн бүтцийн онцлогтой холбоотой. Модны мөчир дээр сууж байгаад
унтсан ч унадаггүй нь мөн үүнтэй холбоотой. Учир нь хөлний сарвуу нь модны мөчрийг
сайн гэгчийн ороож авдаг.
Эрдэмтэн, судлаачдын тогтоосноор ягаан фламинго нь манай дэлхий дээрх
хамгийн анх бий болсон шувуудын нэг. Динозавр зэрэг том биетэй амьтад үхэж үгүй
болсон байхад нарийхан урт хөлтэй, туяхан хүзүүтэй энэ шувуу амьд үлдсэн болохыг
эрдэмтэд тогтоосон.
Африк болон Энэтхэгт хамгийн олон төрлийн фламинго амьдардаг. Түүнээс
гадна манайхтай хил залгадаг Казахстанд нэлээд бий. Дийлэнх нь нэг газраа хэдэн
жилээр амьдардаг нь фламингогийн бас нэг онцлог юм.
Фламинго 1.3 метрийн өндөртэй, гурваас дөрвөн килограмм жинтэй. Нэг
сүрэгт хэдэн зуун, мянган фламинго байдаг. Хүнээс зайдуу газрыг сонгон амьдардаг
онцлогтой. Усан дээр үүрнүүдээ маш ойрхон засна. Үүр нь ойролцоогоор 55 сантиметр
өндөр. Нэг удаа 1-3 өндөг гаргаж, 31 хоног дарна. Фламинго нь эхэндээ цагаан өнгөтэй
байх бөгөөд эхний 3-4 жилдээ өнгө нь өөрчлөгддөггүй юм байна. Өндөглөснөөсөө долоо
хоногийн дараа үүрнээсээ гарч явна. Ингэхдээ ээжийнхээ хамгаалалт дор гадаад ертөнцтэй
танилцдаг. Эхчүүд нь идэх юм олж ирэхээр явах хойгуур дөнгөж төрсөн фламингонуудыг
бүгдийг нь нийлүүлж томчууд нь харж хамгаална.
Фламингогийн хамгийн гол дайсан нь үнэг, тас, чоно зэрэг амьтад.
Өөрсдийгөө хамгаалахын тулд шөнөдөө сүрэг шувуудын нэг хэсэг нь унтаж, нөгөө хэсэг
нь манаанд гарна. Аюул нүүрлэж байгаа тухай дохио өгөхөд нэгэн зэрэг бүгд нисдэг
аж. Иймэрхүү маш нарийн зохион байгуулалт нь өөрсдийгөө хамгаалах бас нэг арга юм.
Фламинго шувууд бүжгээрээ алдартай. Энэ нь маш сонин үзэгдэл. Бүгд
нэгэн зэрэг алхах мэт явангаа толгойгоо хоёр тийш нь хөдөлгөнө. Ингэхдээ бүжгийн
нэгэн хамтлаг мэт бүгд зэрэг хөдлөх нь маш сонин. Заримдаа хошуугаа усанд дүрчихээд
биеэрээ тойрон эргэлдэнэ.
Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч Пак Гын Хэг огцруулахаар өнөөдөр дахин жагсаал хийжээ. Өмнөх жагсаалд ахлах болон их сургуулийн сурагчид тэр дундаа эмэгтэй сурагчид давамгайлсан 30 мянган хүн оролцсон бол үүний дараа 100 мянган хүн оролцсон жагсаал болж, төрийн удирдагчаа ажлаа хүлээлгэж өгөхийг шаардсан билээ.
Монгол бөхийн өргөөнд Говь-Алтай аймгийн “Хантайшир” дэвжээ үүсэн байгуулагдсаны 15 жилийн ойд зориулсан улс, аймгийн алдар цолтой хүчит 224 бөхийн барилдаан өнөөдөр боллоо. Энэ барилдаанд Улсын баяр наадмаар 10 даван түрүүлж Монгол Улсын аварга цол хүртсэн Ч.Санжаадамба тэргүүлэн, наадмаас хойш анх удаа барилдаж бөхийн хорхойтнуудаа баярлуулав. Мөн барилдаанд улсын заан Б.Пүрэвсайхан, улсын заан Б.Соронзонболд, улсын харцага Т.Баасанхүү, улсын харцага Н.Батзаяа, улсын өсөх идэр начин Э.Энхбат тэргүүтэй бөхчүүд зодоглосон юм.
“Хантайшир” дэвжээ байгуулах санаачилгыг анх улсын заан Р.Давааням, улсын начин О.Пүрэв нар гаргаж байжээ. “Хантайшир” дэвжээ 2005 оноос cap бүр аймгийн цолтой бөхчүүдийн барилдаан хийж эхэлжээ.
Өнөөдөр нутгийн баруун хагаст, 13-нд ихэнх нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурч, Алтайн салбар уулс болон говь талын нутгаар хүчтэй салхитай байхыг анхааруулж байна.
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд болон холбогдох албаны хүмүүс “Гандангийн хөгжилд залуусын оролцоо” төрийн бус байгууллагаас зохион байгуулсан нээлттэй хэлэлцүүлэгт оролцож, иргэдтэй санал бодлоо солилцжээ. Хэлэлцүүлгээр Гандан орчмын өнөөгийн нөхцөл байдлыг үнэлж дүгнэх, орчин нөхцлийг сайжруулах талаар Засаг даргын Тамгын газраас авч хэрэгжүүлж буй бодлого, түүнтэй холбоотой төсөл хөтөлбөрийн хэрэгжилт, төлөвлөгөөний талаар түлхүү ярилцсан байна.
.JPG)
Зүүн ААШТ-ий хоёрдугаар шат”-ны тоглолтуудыг шүүн явуулж буй Монгол дөрвөн шүүгч өнөөдөр нэг тоглолт дээр ажиллахаар томилогджээ.