Categories
мэдээ нийгэм

“Хантайширын оройгоор харийн шувууд буцлаа даа” нийтлэл хэвлэгдлээ

“Өдрийн сонин”-ы бямба гаригийн дугаа хэвлэгдэн, захиалагчдадаа хүрлээ. Энэ өдрийн дугаарт гарсан нийтлэл, сурвалжлага, ярилцлага, мэдээ мэдээллээс онцолж, тоймлон хүргэж байна.

Нэгдүгээр нүүрт УИХ-ын чуулганаар Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах төслийн хүрээнд гишүүдийн хэн нь ямар байр суурьтай байгааг дэлгэрэнгүй бичиглэн хүргэлээ. Үргэлжлэлийг 2-р нүүрнээс сонирхоорой.

Мөн эхний нүүрт Эрдэнэтийн 5-р сургуулийг 1987-1997 онд суралцаж төгссөн “Нэг ангийнхан” өнөөдрийн дугаарт онцлон хүргэж байна.

Улс төрийн хоёрдугаар нүүрт Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Н.Номтойбаяртай хийсэн “Японы тал Таван толгойн ордод түшиглэж үйлдвэр байгуулах санал тавьсан” ярилцлага оржээ. Үргэлжлэл нь 7-р нүүрт.

Баримт, үзэл бодлын 3-р нүүрт “Хантайширын оройгоор харийн шувууд буцлаа даа” нийтлэл хэвлэгджээ. Энэхүү нийтлэлд…”Говь-Алтай аймагт байдаг хамгийн сүрлэг, өндөр уул бол “Тайширын нуруу” юм. Үүнээс үүдэн бөхийн дэвжээгээ “Хантайшир” гэж нэрлэсэн гэдэг. “Хантайшир” бөхийн дэвжээ 15 жилийнхээ ойн хүрээнд хийж буй ажлуудын нэг нь Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн төвийн сэхээн амьдруулах тасагт шаардлагатай байсан таван сая төгрөгийн тоног төхөөрөмжийг авч өгсөн нь олны хүндэтгэлийг хүлээгээд байна” хэмээн нийтлэлч Э.Энхболдын Алтай нутгийнхныхаа тухай сэтгэлийн үгсээ дэлгэжээ.

4-р нүүрээс найруулагч Л.Эрдэнэбулган тэргүүтэй ахмадуудын “Хэлэх эрхийн индэр” буланд нийтлэгдсэн шүүмж саналуудыг хүлээн авч үзээрэй.

Дэлхийн мэдээгээр Туркт халдлага болж найман хүн амиа алдсан тухай болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээллүүдийг хүлээн авч уншаарай.

9-р нүүрт “Малчдыг малаас нь дээш гаргахгүй бол мөнгө олно гэж бодолтгүй” хэмээх сэтгүүлч Х.Баттөгсийн нийтлэл хэвлэгджээ.

Уламжлалт “Өд бэх” буланд Михайл Задорнов: “Манай боловсролын шинэчлэл” нийтлэл орчуулагчийн тайлбартайгаар нийтлэгдлээ.

Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлагуудыг “Өдрийн сонин”-ы бямба гаригийн дугаараас уншаарай.

Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудан, “Улаанбаатар”, “Скай” шуудангийн салбаруудаас очиж авч болох ба сонин борлуулах бүхий л цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой юм. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдах авч болохыг дуулгая. “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч бас болно.

“Өдрийн сонин”-той холбоотой бүхий л мэдээллийг Мэдээлэх эрхийн утас 19001987-гоос лавлаж болох ба захиалга өгөхийг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу. Хэрэв цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88071920 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг лавлаарай.

“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮХЭН ТАНТАЙ ХАМТ

Categories
мэдээ улс-төр

Н.Учрал: Шинжлэх ухаан, Иноваци хоёроо холиод байна шүү

Өнөөдрийн УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах талаар хэлэлцлээ. Гишүүд асуулт асууж Сангийн сайд хариулт өглөө.

Тухайлбал УИХ-ын гишүүн Н.Учрал: Шинэ иноваци, технологи үйлдвэрлэж байгаа хүмүүст татвар хөнгөлөлтийг шийдэх хууль эрх зүйн зохицуулалт байгаа. Нэг ёсондоо цагаан дээр хараар бичсэн энэ хуулиудыг чинь сайн ажиглаад байх юм бол хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчид, төр засгийг хүнд байдалд оруулахаар олон бодлогогүй зохицуулалтууд байгаа шүү. Нэг ёсондоо төр хувийн хэвшил, эрдэм шинжилгээний байгууллагаар иноваци чинь хөгжиж явдаг, сан нь байдаг. Энэ салбарыг төр нь авч явах ёстой гээд хуулийн зохицуулалтыг хийгээд өгчихсөн учраас энийг бид цаашид авч явахаас өөр гарц байхгүй. АНУ-д акт гэж гарсан. Энэ нь улсдаа байсан бүх оюуны өмч, патентуудыг оруулсан шүү дээ. Манай улсад хэдэн патент байгаа юм бэ, тэрийгээ эдийн засгийн эргэлтэнд оруулах хэрэгтэй шүү дээ. Тэгж байж үүнийг бодитой эдийн засгийнхаа тулгуур болгоно шүү дээ. Дээрээс нь оюуны өмч, патентуудыг улс эзэмших нь ойлгомжгүй, хувиараа хүмүүс гарч ирээд патентийг авч болохоор зохицуулалтыг хийчихсэн хууль яваад байгаа шүү. Үүн дээр анхаарах хэрэгтэй. Засгийн газрын зүгээс үүн дээр ямар байр суурьтай байгаа вэ гэж асуумаар байна.

Шинжлэх ухаан, Иноваци хоёроо холиод байна. Шинжлэх ухааны академи бол суурь судалгаа хийх ёстой байгууллага чинь өнөөдөр үүнийгээ хийгүй хэрэглээний судалгаа хийгээд өрсөлдөөд байгаа шүү. Хэрэглээний судалгаа хийх мөнгөө цалиндаа тавьчихаад байгаа шүү. Тэгэхгүй бол болохоо байлаа шүү. Энэ олон төрийн их дээд сургуулиуд чинь дулаан, цахилгааны мөнгөө улсаас авдаг. Өмнө жил баахан өрөнд орчихсон. Энэ жил 6.7 дээрээ нэмж авч байгаа. Ийм зарчимгүй байж болохгүй шүү. Суурь судалгаагаа хийж төр засагтаа дэмжлэгээ үзүүлмээр байна шүү.

О.ӨНӨР

Categories
гадаад мэдээ

Киргизд гадаад иргэн бүртгэл хийлгээгүй бол 145 ам.доллараар торгохоор болжээ

БНКУ нь Гадаад шилжилт хөдөлгөөний тухай хуулиндаа нэмэлт өөрчлөлт оруулсантай холбогдуулан тус улсад ажлын таван хоногоос дээш хугацаагаар зорчих гадаадын иргэд энэ сарын 4-ний өдрөөс эхлэн бүртгүүлэх шаардлагатай болсон байна.

Бүртгэлийг оршин суугаа газрынхаа иргэний бүртгэл, өмчийн албанд гадаад паспорт, гадаад паспортын хуулбар, төлбөр хийсэн баримтаа авч очин хийлгэх бөгөөд бүртгэл хийлгээгүй тохиолдолд 10 мянган сом буюу 145 орчим ам.долларын торгууль ногдуулах ажээ.

Categories
мэдээ нийгэм

“Монгол шуудан” ХК-ийг 20 тэрбумаар хувьчилахаар боллоо

pe820mde24t4aoiclbfv48qu4.jpg2017 оны төсвийн төслийг боловсруулахад тооцсон нэг ам долларын төгрөгтэй харьцах ханшийн өөрчлөлттэй холбоотойгоор ирэх оны төсвийн жилд улсын төсөвт төвлөрүүлэх орлогыг 90.758.2 сая төгрөгөөр, Ирээдүйн өв сангийн орлогыг 13,531.0 сая төгрөгөөр Төсвийн тогтворжуулалтын сангийн орлогыг 519.5 сая төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр болов.

Мөн “Монгол шуудан” ТӨХК-ийг 20 тэрбум төгрөгөөр, “Эрдэнэт- Булган” цахилгаан түгээх сүлжээ ТӨХК-ийг 30 тэрбум төгрөгөөр хувьчилж, 2017 оны төсвийн жилд төвлөрүүлэх өмч хувьчлалын орлогыг 50 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр болсныг өчигдөр УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар дэмжлээ.

Categories
мэдээ нийгэм

“Оюу толгой” ХХК-ийн дотоодод зарцуулсан мөнгөн хөрөнгийн хэмжээ 5.9 тэрбум ам.долларт хүрчээ

“Оюу толгой” компани үйлдвэрлэл болон гүний уурхайн бүтээн байгуулалтад дотоодоос бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ худалдан авах, үндэсний ажиллах хүчин бүрдүүлэх зорилтоо бататган ажиллажээ. 2010 оноос 2016 оны гуравдугаар улирлын төгсгөл гэхэд дотоодод зарцуулсан мөнгөн хөрөнгийн хэмжээ 5.9 тэрбум ам.доллар хүрсэн байна.

Нэг тонн хүдэр боловсруулахад улирлын дунджаар 0.477 шоо метр ус ашиглаж, ашигласан усныхаа 84.9 хувийг дахин боловсруулж байгаа нь компанийн байгаль орчны гүйцэтгэлийн түвшин дэлхийн дунджаас дээгүүр хэвээр байгааг харуулж байна гэж үзжээ.

Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтдаа 2016 оны гуравдугаар улирлын төгсгөлд “Оюу толгой” компани 105.8 сая ам.долларыг зарцуулжээ. Цаашдаа 750 сая гаруй ам.доллар зарцуулахаар гэрээ байгуулаад байгаа гэнэ. Мөн гуравдугаар улиралд 5 дугаар босоо амын нэвтрэлт, налуу амын малталтын ажлыг эхлүүлж, гүний уурхай дахь байгууламжуудын барилгын ажлыг эрчимтэй үргэлжлүүлжээ. 2 болон 5 дугаар босоо амын нэвтрэлтийн ажлыг гүйцэтгүүлэхээр “Оюу толгой” компани “Хасу Мегаватт” болон “Редпаф” компанийн хамтарсан “Даян Контракт Майнинг”-тай гүний уурхайн бүтээн байгуулалт болон туслах үйлчилгээний нэмэлт гэрээг саяхан байгуулж, 2016 оны гуравдугаар улирлын төгсгөл гэхэд гүний уурхайн ажиллах хүчний тоо ойролцоогоор 1,600 хүрсэн бол оны эцэст 2,400 хүрнэ гэсэн тооцоотой байгаа юм байна.

Мөн 2016 болон 2017 онд “Оюу толгой”-н үйлдвэрлэхээр төлөвлөж буй баяжмалын нийт дүнтэй тэнцэх хэмжээний борлуулалтын гэрээг байгуулсан хэмээн тайландаа дурджээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Д.Ганхуягийг Японы Засгийн газраас “Мандах нар” одонгоор шагнахаар болжээ

11 дүгээр сарын 3-ны өдөр Япон улсын Засгийн газраас 2016 оны Гадаад иргэнд олгодог “Мандах нар” одонгийн “Алт, мөнгөн од” зэрэглэлийн одонгоо Монгол-Японы Парламентын бүлгийн дарга асан Д.Ганхуягт шагнах болсноо мэдэгджээ. Энэ нь Япон улс, Монгол улсын парламентын гишүүдийн харилцаа, харилцан ойлголцлыг нэмэгдүүлэхэд түүний оруулсан томоохон хувь нэмрийг өндрөөр үнэлж буй хэрэг юм. Уг одонг гардуулах ёслолын үйл ажиллагаа 11 дүгээр сарын 8-ны өдөр Япон улсын Эзэн Хааны ордонд болно.

Д.Ганхуяг нь Монгол-Японы Парламентын бүлгийн даргын албыг (2004-2010 он, 2014-2016 он) удаа дараа хашиж байсан. Энэ хугацаандаа хоёр орны харилцааг нягтруулан хөгжүүлэхэд хүчин чармайлт гаргаж ирсэн байна. Мөн тэрбээр Японд сургууль төгсөгчдийн ЖУГАМО нийгэмлэгийг үүсгэн байгуулахад гар бие оролцож 2004 оноос уг нийгэмлэгийн тэргүүний хувьд Японд сургууль төгсөгчид, суралцагсдын харилцааг нэмэгдүүлэх зэргээр идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж ирсэн байна.

О.ӨНӨР

Categories
мэдээ нийгэм

ШЕЗ-ийн дарга Сэлэнгэд ажиллаж байна

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга, доктор профессор Н.Лүндэндоржийн хөдөө орон нутгийн шүүхэд ажиллах ээлжит албан томилолт өнөөдөр Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь Сум дундын шүүхийн үйл ажиллагаатай танилцсанаар эхлэв.

Томилолтын ажлын хэсэгт Гүйцэтгэх нарийн бичгийн дарга, доктор Т.Мэндсайхан, Шүүхийн захиргааны удирдлагын газрын дарга Ж.Сайнхишиг, Шүүхийн хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсийн дарга Ш.Отгонцэцэг, референт Ж.Мөнх-Оргил, Э.Золбоо нар ажиллаж байна.

Тус шүүхийн Ерөнхий шүүгч Б.Алтанцэцэг, Тамгын газрын дарга Д.Батцэнгэл нар ажлын хэсгийг угтан авч, шүүхийн үйл ажиллагаа, ажиллах нөхцөл байдалтай танилцууллаа.

Мандал сум дахь Сум дундын шүүх нь Монгол Улсын хамгийн том сум Мандал сумын төв Зүүнхараа хотод байрлаж Мандал, Баянгол сум, Түнхэл согон, Тарни зэрэг 13 багийн 41000 иргэнд үйлчилдэг. Мандал сумын төв нь 27000 гаруй хүн амтай.

800 гаруй ялтан хүмүүждэг чанга дэглэмтэй хоёр хорих анги, УБТЗ хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийн харъя төмөр замын “Зүүнхараа зангилаа”, БОС-ны 1 дүгээр анги, Депо, Мод боловсруулах үйлдвэр, “Бороо гоулд”, “Спирт бал бурам” компани, Эрчим хүчний төв, 12 жилийн зургаан сургууль, Сум дундын нэгдсэн эмнэлэг зэрэг үйлдвэр үйлчилгээний томоохон байгууллага, аж ахуйн нэгж, компаниуд байрладаг онцлогтой нутаг дэвсгэр юм. Одоо тус шүүх 4 шүүгч, 19 ажилтан, нийт 23 орон тоотой ажиллаж байна.

Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга Н.Лүндэндорж шүүгч ажилтнуудтай хийсэн уулзалтдаа иргэдийн итгэлд суурилсан шүүхийн үйлчилгээнд чин сэтгэлээсээ хандсан өөдрөг, гэгээлэг, эмх цэгцтэй хамт олонтой уулзаж байгаадаа таатай байгаагаа илэрхийллээ. Мөн “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлан эхлүүлсэн шүүхийн шинэтгэлийн 10 үр дүн түүнийг бэхжүүлэн баталгаажуулахын төлөөх их үйлсэд зөвхөн шүүх төдийгүй иргэн бүр сэтгэл зүрхээ зориулах оролцоо чухал” гэж онцоллоо. Уулзалт үргэлжилж байна.

Тэрбээр энэхүү уулзалтын дараа Мандал сумын иргэдтэй уулзалт хийж, шүүхийн шинэтгэлийн бодлого хэрэгжилт, ололт, үр дүн, цаашдын зорилтын талаар ярьж шүүхийн үйлчилгээний талаарх сэтгэгдлийг сонсоно. Уулзалтын талаарх мэдээллийг үргэлжлүүлэн хүргэх болно.

Categories
мэдээ улс-төр

Б.Батзориг: Ипотекийн зээл зогсчихсон байгаа шүү дээ, үнэнээ хэлээчээ

Өнөөдрийн УИХ-ын чуулганаар Эдийн засгийг эрчимжүүлэх хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Гишүүд асуулт асууж Сангийн сайд болон Монголбанкны төлөөлөл хариулт өглөө. Тухайлбал: УИХ-ын гишүүн Б.Батзориг:

Ипотекийн зээл зогсчихсон байгаа шүү дээ, үнэнээ хэлээч ээ. Өнөөдөр 35 мянган орон сууц борлогдоогүй байна. Эд нар эргэлтэнд орохгүйгээр эдийн засаг цааш явахгүй. Энэ эх үүсвэрээ яаж шийдэх юм бэ. Энийгээ яаралтай хөдөлгөөчээ, хөдөлж байгаа гэж худлаа ярилгүйгээр хөдөлгөөч ээ, Хятадын банкийг оруулж ирээч ээ, юуг нь бодоод байгаа юм бэ хэмээн нэлээдгүй бухимдалтай байв.

О.ӨНӨР

Categories
мэдээ нийгэм

Монголын санаачилсан тогтоолыг НҮБ баталлаа

Бичиг үсгийн боловсролыг дээшлүүлэх талаар бүх нийтээр
олон арван жил хүчин чармайлт тавьж байгаа боловч өдгөө дэлхий дээр 760 гаруй
сая насанд хүрэгчид бичиг үсэгт тайлагдаагүй, бага сургуулийн насны 650 сая
хүүхдийн 250 сая нь бичиг үсгийн боловсрол эзэмших нөхцөл бололцоогоор
хангагдаагүй хэвээр байгааг Ерөнхий Ассамблейн 71 дүгээр чуулганы хэлэлцүүлэгт
зориулж гаргасан ЮНЕСКО-ийн илтгэлд дурджээ. Тиймээс 2015 онд батлагдсан
Тогтвортой хөгжлийн 2030 хөтөлбөрт бичиг үсгийн боловсролын асуудал дангаар зорилт
болж ороод байгаа билээ.

Шинэчилсэн тогтоолд Тогтвортой хөгжлийн 2030 хөтөлбөр дэх бичиг
үсгийн болон насан туршийн чанартай боловсролын тухай зорилт, дэд зорилтуудыг
хэрэгжүүлэхийн тулд гишүүн орнууд, НҮБ-ын төрөлжсөн байгууллагууд болон
ЮНЕСКО-гийн Бичиг үсгийн боловсролын төлөөх бүх нийтийн түншлэл (Global
Alliance for Literacy), Бүх нийтийн боловсролыг санхүүжүүлэх олон улсын комисс
(International Commission on Financing Global Education Opportunity) зэрэг бүх
оролцогч болон дэмжигч талын хамтын ажиллагаа, хөрөнгө оруулалт хэрэгтэйг цохон
дурдсан. Мөн эмзэг бүлэг, хөдөө нутгийн болон хүмүүнлэгийн хямралын орчинд
байгаа хүүхдүүдийн бичиг үсгийн боловсролын асуудлыг тусгайлан анхаарах
хэрэгтэйг дурдсан нь энэхүү тогтоолын онцлог байв.

Монгол Улсын санаачилсан Бичиг үсгийн боловсролын тухай тогтоолд
НҮБ-ын гишүүн 101 улс хамтран зохиогчоор нэгдлээ.

Categories
мэдээ улс-төр

ЭМ-ийн салбарын санхүүжилтийг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ

Монгол
Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд
“Эрүүл мэндийн салбарын өнөөгийн байдал, тулгамдаж байгаа асуудал, цаашид
авах арга хэмжээ”-ний талаар мэдээлэл хийлээ. Тэрээр,

-Эрүүл
мэндийн салбарт нийт 3244 эрүүл мэндийн байгууллага үйл ажиллагаа явуулж
байгаагаас төв эмнэлэг, тусгай мэргэжлийн төв 13, бүсийн оношилгоо
эмчилгээний төв 5, аймгийн нэгдсэн эмнэлэг 16, дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг, эрүүл
мэндийн төв 12, хөдөөгийн нэгдсэн эмнэлэг 6, сум дундын эмнэлэг 39, сумын эрүүл
мэндийн төв 272, өрхийн эрүүл мэндийн төв 218, хувийн хэвшлийн хэвтүүлэн
эмчлүүлэх ортой эмнэлэг 224, амбулаториор тусламж үзүүлэх хувийн хэвшлийн 1006
эмнэлэг тус тус ажилланМонгол Улсын нийт хүн амд эрүүл
мэндийн тусламж,үйлчилгээг үзүүлж байна.

2015
оны байдлаар төрийн болон хувийн хэвшлийн эрүүл мэндийн байгууллагад нийт 47429
эрүүл мэндийн ажилтан ажиллаж байна.

2015
оны эрүүл мэндийн статистик мэдээгээр 10000 хүн амд халдварт бус өвчлөлийн
7649.5 тохиолдол ногдож зүрх, судас, амьсгалын замын өвчнүүд зонхилжбайна. Мөн
29 төрлийн халдварт өвчний 59.400 тохиолдол бүртгэгдсэн нь өмнөх онтой
харьцуулахад 25.884 тохиолдлоор нэмэгджээ.

2016
оны эхний 9 сарын байдлаар эхийн эндэгдэл 100000 амьд төрөлтөд 52.3 ногдож
байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 30.9 промилээр өссөн байна.
Нялхсын эндэгдэл өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 1000 амьд төрөлтөд 2.8
промилээр өссөн байна.

Улаанбаатар
хот 500.000 хүн амтай байх үед төлөвлөгдсөн эмнэлгийн барилга байгууламж,
эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний хүчин чадлаар нийслэлийн 1.5 сая хүнд үйлчилж
байгаа тул эмнэлгийн ачаалал 3 дахин нэмэгдээд байна. Сүүлийн 20 гаруй жилийн
хугацаанд нийслэлд хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалттай эмнэлгүүд ашиглалтад
орсныг эс тооцвол шинэ эмнэлэг баригдаагүйн зэрэгцээ дүүргийн эмнэлгүүдийн
барилгын 80 хувь нь ашиглалтын хугацаа дууссан, зориулалтын бус байранд үйл
ажиллагаа явуулж байна.

Хүүхдийн
эмнэлэг сүүлийн 40 жилд шинээр баригдаагүй байхад жил бүр улсын хэмжээнд 80.000
гаруй хүүхэд шинээр мэндэлж, амаржих газруудын ачаалал ихэссэнийг зөвхөн
амаржих газруудыг өргөтгөх, орны тоог нэмэгдүүлэх байдлаар асуудлыг шийдвэрлэж
ирсэн нь учир дутагдалтай байна.

Хэдийгээр
улс орны төсөв, санхүүгийн байдал хүндрэлтэй, төсвийн зардлыг бууруулах шаардлагатай
байгаа хэдий ч хүн амынхаа эрүүл мэндийг хамгаалахад шаардагдах төсвийг ирэх
онд бууруулахгүй байх, зарим нэн шаардлагатай зардлыг нэмэгдүүлэх бодлогыг
Засгийн газар баримталж байна.

Засгийн
газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт эрүүл мэндийн чиглэлээр тусгагдсан зорилтуудыг
хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг ирэх 2017 оны төсвийн төсөлд Эрүүл мэндийн
сайдын багцын урсгал зардлыг 574,371.7 сая төгрөгөөр төсөвлөлөө. Энэ нь 2016
оны төсвийн тодотголын түвшнээс 25,130.8 сая төгрөгөөр өссөн дүн байна.

Өндөр
өртөг бүхий мэс заслын тусламж, үйлчилгээ, түүнд шаардагдах эмнэлгийн хэрэгсэл,
протезийн зардлын 75 хувийг эрүүл мэндийн даатгалын сангаас олгохоор тооцож
1,808.2 сая төгрөгөөр нэмэгдүүлэх бодлого баримтлана.

Засгийн
газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан “Эрүүл мэндийг дэмжих
сан”-г байгуулах зорилтын хүрээнд хүн амын өвчлөл, эндэгдлийн эрсдэлт хүчин
зүйлийг бууруулах зорилгоор архи, согтууруулах ундаа болон тамхины онцгой албан
татвар, эмийн импортын гаалийн болон нэмэгдсэн өртгийн албан татварын зохих
хэсэгтэй тэнцэх хөрөнгийг тус санд хуваарилах, сангийн хөрөнгийг хүн амыг
халдварт болон халдварт бус өвчин, осол гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх, сэтгэцийн
эрүүл мэндийг хамгаалах, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд зарцуулахаар
төлөвлөж байна. Түүнчлэн нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнд идэвх,
санаачилгатай оролцсон иргэн, төрийн болон төрийн бус байгууллага, хувийн
хэвшлийн байгууллагыг дэмждэг, урамшуулдаг байхаар холбогдох хуулийн төслийг
боловсруулж, тус санд 2017 онд нийт 3.0 тэрбум төгрөг зарцуулахаар төсвийн
төсөлд тусгасан.

Хүн
амын эрүүл мэндийг хамгаалах, дэмжих, өвчлөл эндэгдлийг бууруулах үйл
ажиллагаанд дараахь тулгамдсан асуудлууд байна:

-Хүн
амыг халдварт болон халдварт бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор
мэдээлэл, сургалт сурталчилгаа хийх, өвчнийг эрт илрүүлэх, тандалт судалгаа
явуулах зэрэг нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний санхүүжилт
шаардлагын хэмжээнд хүрэхгүй байна.

-Байгаль
орчин, аюулгүй байдлын стандарт мөрдөгдөөгүй, хот төлөвлөлтийн бодлого
алдагдсанаас иргэдийн эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөлөл бүхий үйлдвэрлэл,
үйлчилгээний газруудыг хүн амын оршин сууж байгаа хот суурин, газраас алс
зайдуу байгуулах, нүүлгэн шилжүүлэх ажил хийгдээгүй. Түүнчлэн хотжилтын
нөлөөгөөр гэр хороолол тэлж, тэр хэрээр стандартын шаардлагад нийцээгүй ариун
цэврийн байгууламж нэмэгдэж байгаа нь ус, хөрсний бохирдлын гол эх үүсвэр,
халдварт өвчин дэгдэх суурь нөхцөл болж байна.

-Хүн
амыг эрүүл, аюулгүй хүнсээр хангах, хүнсний аюулгүй байдлын шаардлагыг хүнсний
үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, худалдаа эрхлэгчдэд тэр бүр мөрдөхгүй байгаа нь хүн амын
өвчлөлд нөлөөлж байна.

-Хүн
амын төрөлт тогтвортой өсөхийн зэрэгцээ энэ оны эхний 9 сарын байдлаар эх,
хүүхдийн эндэгдэл өмнөх оны үзүүлэлтээс нэмэгдэж байгаа нь эх, хүүхдийн
тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг сайжруулах арга хэмжээг улсын хэмжээнд
цогцоор нь хэрэгжүүлэх шаардлагатай байгааг харуулж байна.

-Эрүүл
мэндийн салбарын хүний нөөцийн сургалтын тогтолцоо, ялангуяатөгсөлтийн өмнөх
сургалтын тогтолцоо нь хүн амд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж,
үйлчилгээний өсөн нэмэгдэж байгаа эрэлт, хэрэгцээг хангахгүй байна.
Тухайлбал, нийслэлд эмч, эмнэлгийн бусад мэргэжилтэн харьцангуй илүүдэлтэй
байхад хөдөө орон нутагт ажиллах эмч, сувилагч дутагдалтай, хүүхдийн эмч, сувилагчулсын
хэмжээнд хомсдолтой байна.Оношилгоо, эмчилгээний дэвшилтэт технологийг эрчимтэй
нэвтрүүлэх нь эрүүл мэндийн салбарын хөгжлийг илтгэх зүй ёсны асуудал боловч
шинэ эрэлт, шинэ хэрэгцээ, шинэ үр дүн, хүлээлтийг бий болгож байгаа дэвшилтэт
технологийг нэвтрүүлж, хөгжүүлэхэд зарцуулагдах төсөв хангалтгүй байна.

Монгол
Улс Мянганы хөгжлийн зорилтын эрүүл мэндийн зорилтуудыг бүрэн хангасан дэлхийн
есөн орны тоонд багтсан. Энэ хүрсэн амжилтаа бататган “Монгол Улсын тогтвортой
хөгжлийн үзэл баримтлал-2030”, Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны
хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор цаашид дараахь арга хэмжээг авч хэрэгжүүлнэ.
Үүнд:

-Нийгмийн
эрүүл мэндийн асуудлыг эрүүл мэндийн болон бусад бүх салбарын бодлого,
чиглэл, үйл ажиллагаанд тусган, салбар хоорондын хамтын ажиллагааны үр дүнд
хүний эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлөх орчны нөлөөллийг эрс бууруулахад онцгой
анхаарна. Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийг улсын хэмжээнд нийгмийн эрүүл
мэндийн лавлагаа тусламж, үйлчилгээг үзүүлэхээр зохион байгуулна. Нийгмийн
эрүүл мэндийн арга хэмжээ, хөтөлбөрийн санхүүжилтийг нэн тэргүүнд нэмэгдүүлнэ.

-Хүн
амыг аливаа өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, зонхилон тохиолдохөвчнийг эрт илрүүлэх
зорилгоор Монгол Улсын иргэн бүрийг нас хүйсэнд нь тохирсон эрүүл мэндийн
урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлгийн үзлэгт хамруулна.

-“Элэг
бүтэн Монгол” хөтөлбөрийн хүрээнд хавдар өвчин болон элэгний вирусийн халдварыг
оношилж, эмчилгээнд хамруулах ажлыг зохион байгуулна.

-Амаржих
газар, нэгдсэн эмнэлгийн төрөх, нярайн болон хүүхдийн тасгийг стандартад
нийцүүлэн өөрчлөн зохион байгуулах, шинээр барьж, оношилгоо, эмчилгээний
шаардлагатай тоног төхөөрөмжөөр хангана. Улаанбаатар хотод баригдаж байгаа 300
ортой төрөх, хүүхдийн эмнэлэг, ахмад настанд тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх
Геронтологийн эмнэлэг, Түлэнхийн төвийн барилгыг барьж дуусган ашиглалтад
оруулахаар төлөвлөж байна.

-Эх,
хүүхдийн эндэгдэлд нөлөөлж байгаа сэргийлж болох хүчинзүйлсийг арилгах, эх,
хүүхдийн эндэгдэл, хоол тэжээлийн дутагдлыг тогтвортой бууруулахад төр, иргэний
нийгмийн байгууллага, олон улсын байгууллагын хамтын ажиллагааг чиглүүлж, нөхөн
үржихүйн тусламж, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлнэ.

-Эрүүл
мэндийн 157 байгууллагад түргэнтусламжийнавтомашиныгшинээр олгож, аймаг,
дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт зайлшгүй шаардлагатай байгаа дижиталь рентген
аппарат-12, уян дуран-3 зэрэг мэс засал, гэмтэл, нярайн болон хавдрын тусламж,
үйлчилгээний тоног төхөөрөмжөөр хангана.

-Эрүүл
мэндийн ажилтны ажлын ачааллыг тооцсон норм нормативтайболгож, цалин хөлс,
урамшууллын шинэ тогтолцоог бүрдүүлэх, хөдөө орон нутгийн эмч, эмнэлгийн
мэргэжилтнийг тогтвор суурьшилтай ажиллахад дэмжлэг үзүүлж, орон сууц, нийгмийн
бусад баталгаагаар хангах үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлнэ.

-Хүрээлэн
байгаа орчны бохирдлыг бууруулж эрүүл, аюулгүй орчинбүрдүүлэх зорилтын хүрээнд
Улаанбаатар хотын гэр хороололд ариун цэврийн байгууламжийг боловсронгуй болгох
загвар төсөл хэрэгжүүлж, аюултай хог хаягдлыг байгаль орчинд халгүй аргаар
устгах байгууламж барих асуудлыг шийдвэрлэнэ.

Өнөөгийн
байдлаар эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилт дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 2.8
хувийг эзэлж байна. Дэлхийн Эрүүл мэндийн байгууллагын тооцоолон гаргаснаар
тухайн улсын эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилт дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 5
хувь байхад тусламж үйлчилгээний чанар хүртээмжтэй байдал хангагдана гэж үздэг.

Иймээс
Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт туссан “Эрүүл мэндийн
салбарын санхүүжилтийг үе шаттайгаар 2 дахин нэмэгдүүлэх” зорилтыг хэрэгжүүлж,
хүн амд үзүүлэх эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг сайжруулснаар “Монгол Улсын
Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030”-д дэвшүүлсэн эрүүл мэндийн зорилтуудад
хүрэх боломжтой гэж үзэж байна гэлээ