Month: September 2016

Нийслэлийн удирдах ажилтнуудын ээлжит шуурхай зөвлөгөөнөөр нийслэлийн нутгийн захиргааны зарим байгууллагын шинээр томилогдсон дарга нарыг Тамгын газрын нутгийн захиргаа удирдлагын хэлтсийн дарга Ү.Ганболд танилцууллаа.

Нийслэлийн Агаарын бохирдлыг бууруулах газрын даргаар Мандахын Дэлгэрэх, Нийслэлийн Боловсролын газрын даргаар Жигжидсүрэнгийн Гантулга, Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газрын даргаар Чулуунбаатарын Однасан, Нийслэлийн Газрын албаны даргаар Энэбишийн Болорчулуун, Нийслэлийн Гэр хорооллын дэд бүтцийн газрын даргаар Мягмаржавын Ганбаатар, Ус сувгийн удирдах газрын даргаар Цогтсайханы Төрхүү, Монголын хүүхдийн ордны даргаар Бямбабаатарын Цэнгэлмээ, Монгол наадам цогцолбор орон нутгийн өмчит үйлдвэрийн газрын даргаар Нацагдорж овогтой Батсүмбэрэл нар тус тус томилогджээ.

Мөн зөвлөгөөнөөр нийслэлийн Засаг даргын өгсөн үүрэг даалгаварын биелэлтийг Тамгын газрын Хяналт шинжилгээ үнэлгээний хэлтсийн дарга Х.Гантулга танилцууллаа. Өмнөх зөвлөгөөний үеэр нийслэлийн хэмжээнд зөвшөөрөлгүй болон зөвшөөрлийн зөрчилтэй барилгын ажил явуулж байгаа, хөдөлмөр аюулгүй байдлын стандартын шаардлага хангаж ажиллаагүй барилгуудын үйл ажиллагааг зогсоох, зөрчлийг арилгуулах, дугуй түгжих асуудлыг хуулийн хүрээнд дахин хэрэгжүүлэх шаардлага байгааг үндэслэн журмын төслийг шинэчлэн боловсруулж танилцуулах, согтууруулах ундаагаар үйлчлэх тусгай зөвшөөрөлтэй үйлчилгээний газруудын үйл ажиллагаа явуулах цагийн хязгаарыг өөрчлөх саналыг боловсруулж, танилцуулах, үйлчилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг томоохон байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдийн авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлж, зохицуулагч ажиллуулах тухай шийдвэрийн төслийг яаралтай боловсруулж шийдвэрлүүлэх зэрэг үүргийг холбогдох газруудад Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч С.Батболд өгсөн. Энэ үүрэг даалгаварын дагуу нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газраас зөвшөөрөлгүй 27 барилгын ажилд хуулийн дагуу арга хэмжээ авч , албан даалгаварын биелэлтийг ханган ажиллажээ. Харин дугуй түгжих журмыг шинэчлэн боловсруулах асуудлыг Нийслэлийн Засаг даргын Дэд бүтцийн хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч П.Баярхүүгээр ахлуулсан ажлын хэсэг дээр хоёр ч удаа хэлэлцэн энэ асуудлыг Авто зогсоолын шинэчилсэн журамтай уялдуулан шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн байна. Авто зогсоолыг ашиглах журамд явган хүний зам эвдсэн, гарц дээр зогссон, ногоон байгууламж дээр гарч зогссон, зогсоолын төлбөр төлөөгүй зэрэг тохиолдлуудад дугуй түгжигчийг ашиглахаар заасан байна. Одоогоор журмын төслийг боловсруулж, иргэдээс санал авч эхэлжээ.

Согтууруулах ундаагаар үйлчлэх тусгай зөвшөөрөлтэй газруудын цагийн хязгаарт өөрчлөлт оруулж, баар рестораныг 10 дугаар сарын 01-нээс 06 дугаар сарын 01-нийг хүртэлх хугацаанд 00.00 цаг хүртэл, 06 дугаар сарын 01-нээс 10 дугаар сарын 01-нийг хүртэлх хугацаанд 02.00 цаг хүртэл үйл ажиллагаа явуулахаар тусгасан захирамжийн төслийг Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас боловсруулжээ. Учир нь улирлын чанартай цагийн хуваарийн өөрчлөлт хийх нь зүйтэй гэж Ажлын хэсэг үзсэн байна.

Захирамжийн төсөлд Улаанбаатар хотын Цагдаагийн газар, Нийслэлийн Аялал жуулчлалын газар, Сонгинохайрхан, Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргын Тамгын газраас санал авч нэтгэсэн байна. Мөн Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас хүн ам олноор төвлөрдөг томоохон худалдаа үйлчилгээний 50 аж ахуйн нэгжид гаднах авто огсоолдоо зохицуулагч ажиллуулж, тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг зохицуулах, авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч ажиллах талаар албан бичгээр хугацаатай үүрэг хүргүүлсэн байна. Өнөөдрийн байдлаар 33 байгууллага, аж ахуйн нэгж шуурхай арга хэмжээ авч зохицуулагч ажиллуулж эхэлжээ.

Хамтын тэтгэврийн тухай хуультай холбоотой байр сууриуд үргэлжлэн гарсаар байна. Ерөнхий сайд хийгээд Сангийн сайдын цочир сонин мэдэгдлүүдийг хүмүүс янз бүрээр л хүлээж авч буй. Тэгвэл өнөөдөр Монголын ахмадын чөлөөт холбооноос мэдээлэл хийлээ. Тус холбооны тэргүүн Г.Баасан “Эрхэм Ерөнхий сайд аа, сардаа 40-50 мянган төгрөгийн нэмэгдэл авахын тулд нэгнийгээ үхээсэй гээд сууж байдаг ганц ч ахмад настан байхгүй. Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийг эргүүлэн татах нь эрхзүйн тогтолцоог зөрчсөн. Ийм том алдаатай үг хэлсэндээ Ерөнхий сайд уучлалт гуй. Харин Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн хамтын тэтгэврийг авмааргүй байна гэсэн ахмадуудын нэрийг зарлаж өг. Өнөөдөр тэтгэвэр авч буй 310 мянган ахмад байна. Тэдний хэдэн хувь нь ийм гомдол гаргасан юм. Хэдэн хувийнх нь гомдлыг үндэслэж ийм шийдвэр гаргав. Хамтын тэтгэвэр өнөөдрийн ахмадуудын асуудал биш. Өнөөдөр эхээс мэндэлж буй хүүхэд, ажил хөдөлмөр эрхлээд явж буй залуусын ч асуудал. Хэн ч насыг насалж гавьяаны амралтад гардаг. Энэ үеийн эдийн засгийн баталгаа бол тэтгэвэр.

Хамтын тэтгэврийн хууль бол монголын нийгмийн тогтолцоо, тэтгэврийн харилцаанд гарсан том хувьсгал болсон. 36 тэтгэвэр авна гээд улсад шимтгэл төлөөд нэг ч төгрөг эргүүлж авч чадаагүй нас барсан хүмүүст юу ч өгөлгүй, төлсөн шимтгэлийг нь аваад үлддэг байсан. Энэ бол дээрэм. Үүнийг зогсоохын тулд 20 хувиас хэтрүүлэлгүй гэр бүлд нь өгөх гэж хуулийг баталсан. Өөрийнх нь өгсөн юмыг буцааж өгөхдөө Засгийн газар яагаад харамлаж байгаа юм” хэмээн мэдэгдлээ.

Монголын ахмадын чөлөөт холбооныхон уг асуудлаар 21 аймагт санал асуулга явуулж байгаа аж. Одоогоор 15 аймгийн дүн иржээ. Санал асуулгаар Сүхбаатар аймгийн хоёр суманд санал хуваагдан 50 хувь нь хүчингүй болгохыг дэмжиж, 50 хувь нь эсэргүүцжээ. Харин бусад аймгуудад Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийг хүчингүй болгохыг эсэргүүцсэн юм байна. Түүнчлэн тус холбооноос УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайдад Хамтын тэтгэврийн хуулийг хэрэгжүүлэхийг шаардсан бичиг хүргүүлж байгаагаа өнөөдөр мэдэгдлээ.

Үндэсний статистикийн хорооноос наймдугаар сарын нийгэм, эдийн засгийн байдлыг мэдээллээ.

Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн нийт хэмжээ оны эхний наймдугаар сард 3562.4 тэрбум төгрөг, зарлага, эргэж төлөгдөх цэвэр зээлийн нийт хэмжээ 5371.1 тэрбум төгрөг болж улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцэл 1808.7 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай гарлаа. Улсын нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцлийн алдагдал өмнөх оны мөн үеийнхээс 1039.5 тэрбум төгрөгөөр өсөхөд орлого 0.4 хувиар буурч, зарлага 23.6 хувиар нэмэгдсэн нь голлон нөлөөлжээ.

Татварын нийт орлого 3119.4 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 51.0 тэрбум төгрөгөөр өсөхөд нийгмийн даатгалын орлого 91.3 тэрбум, онцгой албан татвар 63.2 тэрбум төгрөгөөр өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна. Харин бусад татвар, төлбөр хураамжийн орлого 126.6 тэрбум төгрөгөөр буурчээ. Улсын нэгдсэн төсвийн орлогын 87.6 хувийг татварын орлого, 12.4 хувийг татварын бус орлого эзэлж байна.

Монгол Улсад оруулсан гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт 2016 оны эхний хагас жилд 4344.7 сая ам.долларын алдагдалтай гарч өмнөх оны мөн үеийнхээс 4320.0 сая ам.доллараар өссөн байна.

Монгол Улс 2016 оны эхний найман сард дэлхийн 140 оронтой худалдаа хийж, гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт 5166.8 сая ам.доллар, үүнээс экспорт 2993.3 сая, импорт 2173.5 сая ам.доллар байна. Экспорт өмнөх оны мөн үеийнхээс 258.3 сая ам.доллараар буурахад эрдэс бүтээгдэхүүний экспорт 425.2 сая, нэхмэл, нэхмэл бүтээгдэхүүн 24.4 сая ам.доллараар буурсан нь голлон нөлөөлсөн хэдий ч үнэт чулуу, металл, алтны экспорт 126.9 сая ам.доллараас өссөн байна. Экспортод гаргасан эрдэс бүтээгдэхүүний биет хэмжээ өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад өндөр байгаа ч дэлхийн зах зээлд үнэ хямд байгаа учраас экспортын орлого нэмэгдэхгүй байна.

Эрчим хүчний хэмнэлт, усны хэрэглээ, сэргээгдэх эрчим хүч дээр цогц менежментийг хэрхэн бий болгох талаар гурван өдрийн сургалт “Барилгын хөгжлийн төв” дээр явагдаж байна. Ногоон барилгыг хөгжүүлэх томоохон элемент нь сэргээгдэх эрчим хүч байдаг аж. Дэлхий ертөнц дулаарч байгаль орчин маш ихээр доройтож байгаа өнөө үед ногоон барилгыг хөгжүүлэх шаардлага зайлшгүй тулгарч байгаа билээ. Учир нь энгийн барилгаас маш их хог хаягдал гардаг байна. Олон улсын судалгаагаар 110 сая хүн энэ салбарт тогтмол ажилладаг гэж гарчээ. Тиймээс энэ салбарыг ногоон болгохын тулд ард иргэдийг ногоон болгох үйлсэд татан оролцуулах хэрэгтэй гэсэн үг аж. Энэ талаар семинарт оролцож байгаа Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны ахлах мэргэжилтэн Ц.Төмөрбаатараас дараах зүйлсийг тодрууллаа.

-Сэргээгдэх эрчим хүч болон усны менежментийг ногоон бодлогод хэрхэн ашигладаг вэ?

-Сэргээгдэх эрчим хүч, саарал усны талаар ярихаас өмнө эхлээд бид барилга байгууламжид хэмнэлтийг хэрхэн бий болгох вэ гэдэг ойлголтыг ойлгосон байх шаардлагатай. Тэгэхээр бид орон сууцаа тав тухтай байлгах нөхцөлийг бүрдүүлж чаддаг. Жишээлбэл: хивс, буйдан, агааржуулагч авч тавих ч юмуу өөрсдийн бүх тав тухтай байдлыг хангахын төлөө явдаг. Гэтэл үүнтэй хамт өөрийн амьдран суугаа орон сууцаа дулаалах, дулааны алдагдалгүй болгох, байгалийн нөөцийг хэмнэлттэй зарцуулдаг болох, хог хаягдлын менежменттэй байх талаар анхаарал тавьж байх хэрэгтэй. Ингэж зэрэг ач холбогдол өгвөл хэмнэлтийг бий болгож болно. Тухайлбал бид вакум цонхоо сонгохдоо хүртэл аль чанартайг нь сонгох хэрэгтэй. Одоо хүйтэрч байгаа энэ цаг үед вакум цонхыг дулаалах гэсэн асуудал гарч ирээд байгаа. Дээр нь иргэд хүнсний гялгар уутаар вакум цонхыг битүү наавал дулаахан байна гэж яриад байгаа. Энэ бол инээдэмтэй асуудал. Тэгэхээр вакум бол өөрийнхөө шинж чанарыг хадгалж дулаан алдагдлыг вакум хэлбэрээ хадгалж байж л үүргээ гүйцэтгэнэ. Тэр маягаар л гэр орноо дулаалах хэрэгтэй юм. Ингэсний дараа бид нүүрсийг хэчнээн төгрөгөнд зарцуулах юм бэ, нүүрсийг яаж худалдаж авах юм бэ, тогны зарцуулалт хэр байх юм бэ гэдэг дээрээ хяналт тавих хэрэгтэй. Дараа нь үүн дээрээсээ сэргээгдэх эрчим хүчийг яаж ашиглах юм бэ, яаж хэмнэлтийг дахин үүсгэх юм бэ гэж бодох хэрэгтэй. Жишээ нь, борооны усыг тосож аваад хадгалбал зүлгэндээ яаж ашиглах юм бэ гэх мэтчилэн энэ менежментүүдийг суралцаж зуршил болгох сургалт энд явагдаж байна.

–Монголд хамгийн их хэрэгжих боломжтой сэргээгдэх эрчим хүч нь аль нь вэ?

-Нарны эрчим хүч байгаа. Манай Монголд 270-290 хоног нар тусдаг. Тэгэхлээр бидэнд нарны эрчим хүч бүрэн байна гэсэн үг. Энд гадны мэргэжилтнүүдийн нарны эрчим хүчний талаар хийх гурван өдрийн семинар болно. Эндээс иргэд маань цонхоо хаанаа байрлуулах вэ, цонхоор орж ирсэн нарны энергийг хэрхэн хадгалах зэрэг бүх зүйлийг ярина.

-Энгийн иргэд юунаас эхлэн үүнд гар бие оролцох хэрэгтэй вэ?

-Энгийн иргэдэд хэлэхэд өөрсдийн үрэлгэн байдлаа өөрчлөөсэй гэж зөвлөмөөр байна. Тухайлбал цонхоо дулаалаагүй, хаалгаа дулаалаагүй, порчикоо онгорхой байлгаж байгаа мөртлөө маш их нүүрс түлээд байдаг. Үүнийгээ больчих юм бол тэр хүн бага нүүрс түлнэ. Нүүрс худалдаж авах мөнгөө хэмнэнэ. Мөн нүүрс шатаасан утааны бохирдлыг багасгана, үнсний хог хаягдлыг багасгана гэх мэтчилэн ногоон эдийн засгийн ач холбогдолтой гэж зөвлөмөөр байна. Хамгийн хямд эрчим хүчний зардлыг гаргаж байгаа арга бол нүүрс. Тиймээс нүүрсийг хэрхэн бага хэрэглэх вэ, их ашигт үйлийн кофеценттэй зуухыг яаж гаргах вэ, нүүрснээс өөр төрлийн шатах материал яаж гаргах вэ гэдэг тал дээр ажиллах хэрэгтэй.

Дэлхийд хүний хүсэл дээр хэмнэлтийг бий болгоё гэсэн уриатайгаар энэ үйл ажиллагаа явагдаж байна. Ингэснээрээ ашиглаж байгаа нөөцөө багасгая, худалдан авч байгаа зардлаа багасгая гэсэн хүний хүсэл дээр тулгуурлаад ногоон эдийн засаг хөгжих юм. Ийм жишээ дэлхий дээр олон байна.

О.ӨНӨР