Оросын алдарт зураач Николай Рерихийн сод бүтээлүүдийн нэг болох дэлхий нийтэд Улаан хөлөгт баатар гэдэг нэрээрээ алдартай Шамбалын хаан Рэгдэндагва гэх зургийг хууль бусаар хуулбарлаж, түүнийг нь хил давуулсан байж болзошгүй хэргийн талаар бид цувралаар хүргэж байгаа билээ. Шамбалын хаан Рэгдэндагва гэх зургийн эх хувилбар алга болсон. Бүр төдөн сарын тэдэнд тэгж хуулбарлаад явсан гээд нотолгоог баримттайгаар хэлдэг музей судлаач нэгэн эмэгтэй байдаг талаар эх сурвалж бидэнд мэдээлэл өгсөн юм. Бүр Зураг хуулбарласан гэдгийг нуугаад яваад байх сонирхол алга. Үүнийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр гаргаж ил болгоно. Судалгаа шинжилгээ, баримт байна гэж ярьсан байна. Тэгээд хэсэг хугацааны дараа энэ талаар огт ярихгүй болсон гэнэ. Өөртөө итгэлтэйгээр Улаан хөлөгт баатар буюу Шамбалын хаан Рэгдэндагва гэх зургийг хууль бусаар хуулбарласан гэдгийг ярьж байсан судлаач эмэгтэй юуны учир гэнэт чимээгүй болсон бэ гэдэг нь тодорхой бус байсан юм. Бидэнд ирсэн мэдээллийн дагуу музей судлаач эмэгтэйтэй холбогдсон юм. Тэрбээр Энэ талаар мэдээлэл өгөх боломжгүй байна. Гэхдээ хуулбар зургийн талаар ярьсан нь үнэн. Надад хэвлэл мэдээлэлд өгөх гээд бэлдчихсэн зүйл байгаа. Одоогоор хөдөө, орон нутагт явж байгаа болохоор энэ талаар мэдээлэл өгч болохгүй байна. Ирэх долоо хоногт нийслэл орно гэв. Тэрбээр үүнээс өөр мэдээлэл өгөхөөс эрс татгалзаж байлаа. Музей судлаач эмэгтэй Оросын алдарт зураач Николай Рерихийн Шамбалын хаан Рэгдэндагва зураг хуулбар гэж зургийг хадгалж байгаа гэх Дүрслэх урлагийн музей, Боловсрол соёл шинжлэх ухааны яам, Урлагийн зөвлөлийнхөнд хэлсэн байна. Гэвч дээрх байгууллагуудын холбогдох албан тушаалтнууд уг яриаг нам дараад өнгөрөөдөг гэх мэдээлэл байна.
ОРОСУУД УИХ-ЫН ДАРГААР ШАМБАЛЫН ХААН РЭГДЭНДАГВА ЗУРГАА ӨГЧ ЯВУУЛ ГЭЖ ХЭЛҮҮЛЖ БАЙЖЭЭ
Николай Рерихийн Шамбалын хаан Рэгдэндагва зураг нь уран зураг сонирхдог хүмүүсийн дунд алдартай зурагт тооцогддог байна. Тэр тусмаа бурхны шашинтай хүмүүсийн анхаарлын төвд байдаг гол зургийн нэг гэнэ. Зөвхөн энэ зургийг харах гэж хэдэн мянган километр замыг туулж, хөрөнгө мөнгөө заран ирдэг хүмүүс ч байдаг аж. Уран зураг цуглуулдаг хүмүүсийн анхаарлыг татдаг гол шалтгаан нь өнгө будагны хослол, зураачийн ур чадвар, утга агуулгад байдаг гэнэ. Шамбалын хаан Рэгдэндагва зургийг оросууд маш ихээр сонирхдог байна. Одоогоос найман жилийн өмнө тэр үеийн УИХ-ын дарга ОХУ руу албан ёсны айлчлал хийхээр болжээ. Тэгсэн ОХУ-аас Та айлчлалаар ирэхдээ зөвхөн Николай Рерихийн Шамбалын хаан Рэгдэндагва зургийг аваад ир. Бид үзэсгэлэнд тавих гэсэн юм гэсэн санал тавьж байжээ. Үүний дагуу ОХУ руу айлчлал хийх үеэр энэ зургаа явуулах даалгавар өгөхөд Дүрслэх урлагийн музейн хамт олон өгч явуулаагүй гэх. Гэхдээ энэ өдрөөс хойш зураг музейн ил үзмэрт харагдахгүй болсон байх магадлалтай аж. Бүр хэдэн жил тус музейн сан хөмрөгт хадгалагдаад ил гараагүй гэх мэдээл бий. Мөн сүүлийн 10 жилийн дотор гурван ч удаа байр нь солигдож байгаа гэнэ. Одоогийн музейн удирдлагуудаас өмнөх даргын үед тус зургийн хүрээ жааз солигдож байсан гэнэ. Уг нь монгол хээ угалз бүхий их бөх бат жаазанд байрлаж байжээ. Музейн хамгийн том хана бүхий шатны хажууд байрлаж байсан юм байна. Гэтэл үл мэдэгдэх шалтгаанаар зургийн жааз хэдэн ч удаа солигдсон байна. ОХУ-аас хүмүүс тус зургийг үзэх санал тавьдаг байжээ. Тэр болгонд ур чадвар муутай зураачийн хуулбар бүхий болхи зургийг үзүүлдэг байсан. Оросууд үзчихээд Эх хувилбарыг үзмээр байна гэж санал тавьж байгаад явдаг гэдгийг эх сурвалж дурдаж байв.
МУЗЕЙ АЖИЛТНУУД Ч ЖИНХЭНЭ ЭХ МӨН ЭСЭХЭД ЭРГЭЛЗЭЭД ЭХЭЛЖЭЭ
“Улаан хөлөгт баатар” буюу “Шамбалын хаан Рэгдэндагва” зургийг хадгалж байгаа Өндөр гэгээн Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейн удирдлагуудтай уулзсан юм. Тус музейн сан хөмрөгийн үнэт үзмэрийн нэг болох “Шамбалын хаан Рэгдэндагва” зураг хуулбар гэх яриа арав гаруй жилийн өмнө гарсан. Үүний дагуу, Тагнуулын ерөнхий газар, Цагдаагийн ерөнхий газар, Эрүүгийн цагдаагийн газарт шалгуулахаар өргөдөл өгч байсан гэнэ. Гэхдээ тодорхой үр дүнд хүрээгүй байна. Музейн ажилтнуудын хэлж буйгаар “Бид жинхэнэ зураг гэсэн итгэл үнэмшилтэй байдаг. Гэхдээ хүмүүс яриад байхаар заримдаа хуулбар ч юм болов уу гэж эргэлзэх сэтгэл төрдөг. Зураг сүүлийн арван жил лав музейн хаалгаар огт гараагүй. Хуулбар мөн, биш гэсэн маргааныг таслан зогсоож өгөх хэрэгтэй байна. Бид зургийн хуулбар эсэхийг шинжилгээнд өгөхөөр Япон улс руу зургийн даавуунаас дээж авч явуулсан. XVIII зууны үеийн даавуу байна гэсэн хариу гарсан. Тэгэхээр хуулбар биш байх гэж л бодож байна. Урлагийн зөвлөл, уран зургийн томоохон төлөөлөл бүхий ажлын хэсэг зургийн эх хувилбар мөн эсэхийг шалгаж үзэх хэрэгтэй” гэлээ. Харин Боловсрол, соёл шинжлэх ухааны яамнаас тодруулсан боловч “Зураг хуулбарласан талаар ямар ч мэдээлэл алга байна” гэлээ. Оросын алдарт зураач Николай Рерихийн зураг дэлхийн зах зээл дээр хоёр сая ам.долларын үнээс эхэлж зарагддаг гэнэ.
Уран зураг хууль бусаар авдаг гэмт хэрэгтнүүд “Энэ зураг эх хувилбар биш. Хуулбар байна” гэсэн худал мэдээлэл цацаж зургийг үнэгүйдүүлж байгаад үнэ цохиж худалдаж авдаг башир арга энд явж байхыг ч үгүйсгэх аргагүй аж. Тиймээс нэн даруй зургийн эхийг шинжилгээнд өгөх хэрэгтэйг эх сурвалж онцолж байлаа. 1990 оны дунд үеэс эхлээд хортой цаасаар зургийн эхийг хордуулж аваад, хуулбарладаг байсан гэж уулзсан зураач болгон ярьж байлаа. Эндээс үзвэл үнэ цэнд хүрэх цөөнгүй зураг хуулбарлагдаж, заримынх нь эх хувь алга болсон байхыг үгүйсгэх аргагүй юм.
Эрэн сурвалжлах тоймчдын алба
Өмнөх хэсгээ доорх линкнээс уншина уу