Баян-Өлгий аймагт шонхор шувууг ОХУ руу гаргахаар завдсан хэрэг гарсан байна.
Тодруулбал Улаанбаатар хотын харьяалалтай А гэх казах залуу нутгийн хоёр хүнд шан харамж амлан найман шонхор шувууг хилээр гаргуулахаар хуйвалдсан аж.
Улмаар арабуудтай үгсэн уулаар хил давуулах гэж байсныг өнгөрсөн сарын 25-нд хилийн тагнуулынхан илрүүлсэн байна. Уг шонхор шувуудыг Булган аймгаас барьсан гэдгээ тэд хүлээсэн бөгөөд шувуудыг буцаан байгальд нь тавьжээ.
“Монгол Улсын Маршал Ю.Цэдэнбалын нэр төрийг сэргээх нь зөв үү” гэсэн сэдвээр халз мэтгэлзээн зохион байгуулахаар болжээ. Маргааш 16.00 цагт Монголын залуучуудын холбооны байранд товлогдсон уг мэтгэлзээнд УИХ-ын гишүүн Ё.Отгонбаяр, Ч.Хүрэлбаатар, Ж.Батзандан, Б.Гарамгайбаатарыг нарыг урьжээ. Одоогоор УИХ-ын гишүүн Ё.Отгонбаяр оролцоно гэдгээ албан ёсоор мэдэгдээд байна. Мөн Ч.Хүрэлбаатар гишүүн ч татгалзахгүй гэдгээ хэлжээ. Харин Ж.Батзандан, Б.Гарамгайбаатар нар урилгыг хүлээн авсан ч хариугаа өгөөгүй байгаа гэдгийг зохион байгуулагчид хэлэв. Уг мэтгэлцээнийг Нэг Монгол ТББ-ын дэргэдэх Нэг Монгол-Нэг зүгт хөдөлгөөнөөс зохион байгуулж байна.
БСШУЯ-ны Стратеги, бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга Б.Насанбаяртай ярилцлаа.
-Монгол Улсын Засгийн газар Массачусетсийн технологийн институттэй хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулаад ирлээ. Уг хамтын ажиллагааны талаар танилцуулахгүй юу?
-Гурван жилийн өмнө “Шинэчлэлийн” Засгийн газар боловсролын чанарын шинэчлэл хийнэ гэсэн үндсэн зорилт тавьсан юм. Боловсролын чанарын шинэчлэлийн үндсэн зорилт нь монгол хүүхэд, оюутан, багш бүрийг хөгжүүлэх байлаа. Засгийн газраас “Үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө батлах тухай” 2012 оны 120 дугаар тогтоолоор баталсан төлөвлөгөөний дагуу “Инженерийн боловсролын шинэчлэлийг хэрэгжүүлж CDIO загварыг туршиж эхэлнэ” гэж заасан. Энэ хүрээнд БСШУ-ы сайд Л.Гантөмөр өнгөрсөн жилийн нэгдүгээр сард АНУ-ын Массачусетсийн технологийн институтийн ерөнхийлөгчид хандан дээд боловсрол, шинжлэх ухааны чиглэлээр хамтран ажиллах саналаа албан захидлаар хүргүүлсэн юм. Улмаар МТИ бидний саналыг хүлээн авч БСШУЯ-ны төлөөллийг урьснаар хамтын ажиллагаа эхэлсэн гэж хэлж болно. Харин тус институтийн Гадаад харилцаа хариуцсан захирал тэргүүтэй багийнхан өнгөрсөн жилийн аравдугаар сард Монголд ирж ШУТИС, МУИС, МГХДС-иудад ажиллаад буцсан байгаа. Тэд манай улсад ажиллах хугацаандаа судалгаа хийгээд явсан.
-Ямархуу судалгаа хийсэн юм бол. Судалгааны дүгнэлтийг үндэслэн гэрээ байгуулах эсэхээ шийдсэн үү?
-Урьдчилсан судалгааны тайланд “Сонирхолтой, харилцан ашигтай хамтын ажиллагаа бий болгох олон таатай нөхцөлтэй улсын хувьд Монгол Улс бол МТИ-тэй хамтран ажиллах хүчтэй хамтрагч байж чадна гэдгийг бид олж тогтоолоо. Монголчууд үндэстнээрээ боловсролд маш их анхаардаг” гэж дүгнэсэн байдаг. Ер нь гадаадын сургуулиудтай хамтын ажиллагааны гэрээ хийхдээ захиргааны аргаар буюу Засгийн газраас нь санал болгосны үндсэн дээр хамтран ажилладаг. Харин МТИ тухайн улстай захиргааны аргаар гэрээ хийдэггүй. Тус институтийн доктор, профессорууд нь Монголын их, дээд сургуулийн багш нартай яаж хамтарч ажиллах вэ гэдгийг шийддэг. Зүгээр нэг цаасан дээр зураад өнгөрөх гэрээ биш, амьд харилцаатай бодит үр дүнг чухалчилдаг юм.
-Хамтын ажиллагааны хүрээнд ямар, ямар ажил хийхээр төлөвлөсөн бол?
-Хамтын ажиллагааны хүрээнд ойрын жилүүдэд багш, судлаач төдийгүй оюутан залууст зориулсан олон төрлийн үйл ажиллагаа хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон. Эхний ээлжинд ирэх хавраас эхлэн заах болон сурах аргын сургалт хийхээр төлөвлөж байгаа. МТИ-ийн Заах болон сурах аргын лабораторийн ажилчид манай улсад ирж инженерийн болон шинжлэх ухааны боловсролыг олгох шинэлэг заах арга зүйн болон багшлах шилдэг туршлагаасаа хуваалцах юм. Тус институтийн оюутнууд суралцаж байх явцдаа бизнесийнхээ үйл ажиллагааг эхлүүлсэн байдаг юм билээ. Бүр МТИ-ийн төгсөгчдийн байгуулсан 25800 компанид 3.3 сая хүн ажиллаж байгаа гэх тооцоо байдаг. 1990 оноос хойш л гэхэд тус сургуулийн төгсөгчдийн байгуулсан 900 гаруй компани байна. Оюутнуудыг ийм амжилтад хүргэх багшлах арга бол МТИ-ийн амин чухал зүйл. Уг сургалт явагдсаны дараа буюу ирэх зун МТИ-ийн оюутны багууд манай улсад зургаагаас найман долоо хоногийн хугацаатайгаар ирнэ. Тэд монгол оюутнуудтай хамтран гар утасны аппликэйшн бүтээх юм. Ингэснээр монгол оюутан программ хангамж, платформ болон сүлжээний талаар мэдлэг эзэмшин шинэ технологийн гарааны компани байгуулах боломжийг суралцана.
-Багш нар болон оюутнууд МТИ-д тэтгэлгээр суралцахыг илүүтэй сонирхож байгаа байх. Энэ тал дээр ямар арга хэмжээ авч хамтран ажиллах вэ?
-Тус институт нь жил бүр гадаадаас 100 оюутан элсүүлдэг. Тэгэхээр маш өндөр босготой гэсэн үг л дээ. Харин тэдэн дунд Монголоос нэг оюутан заавал элссэн байдаг. Хэрэв оюутнууд тус сургуульд тэнцэх юм бол Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцана. Одоогийн байдлаар тус сургуулийн бакалаврын хөтөлбөрт таван оюутан суралцаж байгаа. Мөн нэг хүн багшилж байна. Нийт төгсөгчдөөс нь 81 Нобелийн шагналтан төрсөн байдаг.
Хамтын ажиллагааны хүрээнд ирэх оны намар Монголоос нэг багшийг МТИ-ийн хөтөлбөрт хамруулах юм. Явсан багш маань өөрийн чиглэлийн хичээлийн танилцуулга болон заах арга зүйн материалын судалгаа хийхээс гадна судалгааны ижил чиглэлтэй МТИ-ийн багш, профессор, судалгааны багуудтай холбоо тогтооно. Ингэснээр МТИ-ийн багшлах болон сурах аргын лабораториос зохион байгуулж буй сургалтад тогтмол хамрагдаж Кауфманы багшлах эрхийн үнэмлэхтэй болох юм. Түүнээс гадна хот төлөвлөлтийн асуудлаар хамтарч ажиллахаар төлөвлөсөн. Манай улсын хот төлөвлөлтийн арван мэргэжилтэн АНУ-д очиж “Монголын хотжилтын семинар” зохион байгуулж цаашид хамтран ажиллах чиглэлээ тодорхой болгоно.
-Хамтын ажиллагааны гэрээний үнийн дүнг сонирхуулахгүй юу?
-Гэрээний дүн 381 мянган ам.доллар. Ийм бага дүнтэй гэрээ хийсэн түүх МТИ-д байхгүй юм билээ. Гэхдээ бидэнд үнийн дүн чухал биш. Оростой тэрбум ам.доллар, Португалтай 20 гаруй сая ам.долларын гэрээ хийдэг газар. Бидний хувьд мөнгөндөө баригдаж гэрээ байгуулаагүй. Урт хугацааны тогтвортой ажиллах гэрээ байгууллаа. Гол нь бодит үр дүнг л хүлээж байгаа юм. МТИ бол дэлхийн шилдэг 100 их сургуулийг тэргүүлж байгаа. Ийм сургуультай хамтын ажиллагаа эхлүүлнэ гэдэг бол цаашид Монголын оюутан залууст боломж олгож байгаа хэрэг. Одоо хамгийн гол нь гэрээгээ үр дүнтэй байлгах нь чухал болчихоод байна.
-МТИ-ийн талаар товчхон танилцуулахгүй юу?
-Тус институтийг 1861 онд байгуулсан байдаг. Дэлхийн шилдэг их, дээд сургуулиудын чансааг тодорхойлдог QS жагсаалтыг сүүлийн гурван жил тэргүүлж байгаа. Тэнд багшилж буй профессорууд Бойнг, BMW, Самсунг зэрэг дэлхийн шилдэг 800 гаруй компанитай судалгааны түвшинд хамтран ажилладаг. Төгсөгчдийнх нь байгуулсан компанийн 30 хувь нь аж үйлдвэрийн салбарт ажилладаг. Одоогоор нийт 11319 оюутантай, 1021 профессор, 809 багштай. Нийт оюутны 32 хувь нь 100 хувийн тэтгэлгээр суралцаж байгаа юм билээ.
С.АЛТАН
Голландын Горнинжин хотноо арваннэгдүгээр сарын 14-15-ны өдрүүдэд Гүйлтийн тэшүүрийн залуучуудын дэлхийн цомын аварга шалгаруулах тэмцээн болж өндөрлөлөө.
Энэ тэмцээн нь 2016 оны хоёрдугаар сард Норвегийн Лиллехамер хотноо зохиогдох Залуучуудын өвлийн II олимпийн наадмын эрх олгох тэмцээн гэдгээрээ онцлог бөгөөд тус тэмцээнд дэлхийн 21 орны 16-20 насны шилдэг тэшүүрчид хурд, хүч, авхаалж самбаагаа сорилоо.
Энэ тэмцээнд манай улсаас дасгалжуулагч Д.Энхбаяр, тамирчин олон улсын хэмжээний мастер Б.Сумьяа, Я.Зоригтбаатар нар амжилттай оролцож, манай тамирчид оролцсон бүх зайдаа олимпийн нормативыг биелүүлжээ. Мөн манай тэшүүрчид арваннэгдүгээр сарын 28-29-нд Германы Берлин хотноо зохиогдсон олимпийн эрх олгох дараагийн дэлхийн залуучуудын цомын аварга шалгаруулах тэмцээндээ амжилттай оролцож, эрхээ өвөртөлжээ.
Хуучныг үдэж, шинийг хүлээн авах сар эхэллээ. Гоё сайхан, гэгээлэг, догдолсон бүхнийг авчрах 12 дугаар сар танд юуг авчрах нь уу.
12 сарыг Хонины ордныхон тусч сар хэмээн тодорхойлох болов уу. Амьдралаас юу хүсч байгаагаа олоорой. Чи л өөрөө өөрийнхөө хувь тавиланг бүтээнэ шүү дээ. Албан тушаал, ажил болон санхүүгийн асуудлууд сэтгэл зүрхний асуудлуудаас илүүтэйгээр анхаарлын төвд байх болно. Од эрхсийн хөдөлгөөнөөс харахад Хонинууд тун шийдэмгий байх ба өсөж дэвшихдээ ч хурдан байна. Бусадтай эелдэг байгаарай гэж сануулъя.
Ажил хэрэг:
Энэ сард дээд албан тушаалтан чинь мэргэжлийнхээ хувьд өсч дэвжихэд тусална. Үүнийгээ дагаад санхүүгийн нөхцөл байдал ч дээшилнэ. Мөнгөн шагнал авах гэх мэт их хэмжээний орлого нэг дор орж ирнэ. Нөхөрлөл, хамтын ажиллагаа, танилын хүрээ чамд бүх талаар хэрэг болно. Бизнес эрхлэгчид гэрээ хэлцлийн үед илэн далангүй, шударга байвал зохино.
Санхүү:
Мөнгөтэй холбоотой тун чухал шийдвэр гаргах ба өмнө гаргасан санхүүгийн төлөвлөгөөгөө зөв байсан гэдгийг батлах цаг нь яг одоо ирээд байна. Хуримтлал эхлүүлэхэд ээлтэй.
Хайр дурлал:
Энэ сард ганц биечүүдэд олонд алдар нэртэй нэгэнтэй хамтран ажиллах, яриа өрнүүлэх боломж олдох ба тэр хүн сэтгэлийг чинь татах болно. Мөн ажил төрөлтэй холбоотойгоор эсвэл бүр ажлын байран дээрээ шинэхэн дурлал эхлүүлж мэднэ. Хувийн хайр дурлал, эсрэг хүйстнээс болж гэр бүлийнхэнтэйгээ зөрчилдөж магадгүй учраас хэлэх үгэндээ бодолтой байгаарай.
Үл хөдлөх хөрөнгөтэй холбоотой асуудал чиний хайр дурлалын харилцаанд сөргөөр нөлөөлөх магадлал өндөр байна. Мөн одоогийн харилцаагаа дараагийн түвшинд гаргахын тулд тодорхой шийдвэрүүд гаргах хэрэгтэй болох нь. Жирэмслэлт болоод хүүхэдтэй холбоотой асуудлыг ирэх сар руу хойшлуулсан нь дээр болов уу.
Эрүүл мэнд:
12 сарын 22- оос хойш өөрөө өөртөө бага зэрэг амралт өгч, ажил, гэр бүл, найз нөхөд, хайр дурлал гэх мэт бусад зүйлүүдээс анхаарлаа холдуулж зөвхөн өөр дээрээ авчраарай. Ирэх оныхоо төлөвлөгөөг гаргахын зэрэгцээ одоогийн өөртөө дүгнэлт хийхэд тохирно. Сэтгэл санаагаа эмчлэхэд чинь бясалгал, йог тусална. Харин эрүүл амьдралын хэв маягтай болохоор ажиллаж эхэлвэл амжилттай байх болно оо.
12 сард Үхрийнхний хувьд карьер, мэргэжил, албан тушаалтай холбоотой зүйлс гэр орон, зүрх сэтгэлийн асуудлаас илүү чухалд тавигдах болно. Боловсрол, хувийн амжилтаа дээшлүүлэхэд энэ сарыг зориулах ба хилийн чанад дахь аялал, гадны соёлтой танилцах боломж зэрэг зүйлс чиний өмнө нээгдэх болно.
Ажил хэрэг:
Үхрийн ордод төрөгсөд энэ сард өөрийнхөө карьер, хүрээлэлийг нэмэгдүүлэхийн тулд мэргэжлийн ур чадвартаа илүүтэй анхаарна. Чиний хичээл зүтгэл дарга нарын чинь анхааралд өртөж, чамайг дэмжих болно. Бизнес эрхлэгчдийг аз ивээнэ.
Санхүү:
12 сар 2015 оны хувьд “Бух”-нуудын санхүүгийн хувьд хамгийн гайхалтай нь байх болно. Сарын 3 дахь долоо хоног дуустал чамд мөнгөний асуудал тулгарахгүйгээр барахгүй хүссэн зүйлээ хийх сайхан боломжуудыг мөнгө өмнө чинь бий болгоно. Гэхдээ хэтэрхий том хөрөнгө оруулалт, нүсэр худалдан авалтад төдийлөн тохиромжгүй. Харин сарын сүүлийн долоо хоногийг ирээдүйн санхүүгийн төлөвлөгөөндөө зориулаарай.
Хайр дурлал:
Од эрхсийн байдлаас харахад 12 сард хайр дурлалын харилцаа адал явдалтай байна. Чи шинэ гэр эсвэл гэрээ засаж тохижуулахад мөнгө зарцуулах болно. Мөн тэмдэглэлт өдөр, ойн баяр гээд үдэшлэг зохиох шалтгаан шалтгууд ч мундахгүй бололтой. Жирэмслэлттэй холбоотой эерэг зүйлс чамд тохиолдоно. Ганц биечүүд гэр бүлтэйгээ ойрын харилцаатай хүмүүсээс хайраа олно.
Эрүүл мэнд:
Үхрүүд “алхаагаа удаашруулж”, амрах хэрэгтэй шүү. Тамхинаас гарах, муу зуршлаа хаяахад тохирмжтой цаг нь.
Ихрүүд 12 сард хувийн амбиц, карьерийг чухалчилж үзнэ гэдгийг од эрхэс харуулж байна. Гэр бүл, зүрх сэтгэлийн асуудлууд анхаарлын төвд байхгүй ч чамд аз жаргал өгсөн хэвээр байх болно.
Чи ажил албаны тал дээр тавьсан зорилгодоо хүрэхийн тулд харилцаа, хамтын ажиллагааны чадвараа гаргууд ашиглах хэрэгтэй болно. Нөхцөл байдалд зохицон ажиллаж, буруу ойлголтоос зайлсхийж чаддаг чанараараа бахархах хэрэгтэй. Харин харилцаа холбоогоо нэг удаагийн зөрчлөөс болж үгүй хийх нь буруу шүү.
Ажил хэрэг:
Ихрийн ордод төрөгсдийн хувьд карьерийн орон зай нь сайн байна. Ажлын газарт чинь баярлаж, талархах зүйлс зөндөө болно. Бизнес эрхлэгчдийн хувьд үйл явц сайнаар өрнөж, ирээдүй нь гэрэлтэй харагдаж байна.
Санхүү:
Од эрхсийн байрлалыг харвал сарын турш чиний хайртын халааснаас чинийх рүү мөнгө урссаар байх нь. Тэдгээрийг зарахдаа ухаалаг байхыг сануулъя. Харин чиний орлого зарлагын баланс тэнцвэртэй байх болно оо.
Хайр дурлал:
Ганц биечүүдэд энэ сард шинэхэн бас гал халуун харилцаа үүсгэхэд тохиромжтой боломжууд хэд хэдээрээ тохионо. Ойрын хүмүүсээсээ хайраа олж мэдэх юм. Секс, хүсэл тачаал, тэмүүлэл, романсууд маш ихээр мэдрэгдэж байна. Харин хостой Ихрүүд шинэ хүнтэй холбоотой эсвэл шинэ гэртэй холбоотой сайхан мэдээ дуулна.
Эрүүл мэнд:
12 сар Ихрүүдийн хувьд амьдралаа өөрчлөхөд тун тохиромжтой цаг. Муу зуршлууд дээрээ зорилготойгоор ажиллаж, цоо шинээр амьдарч эхлэ. Үүнд чинь зориулаад эрүүл мэнддээ санаа зоволгүй бай гэсэндээ од эрхэс чамайг ивээсэн байна шүү.
Бусадтай нийцтэй байж чаддаг чанар чинь чамайг амжилт руу дагуулна. Нийгмийн, сайн дурын ажлууд энэ сарын төлөвлөгөөнд чинь хэд хэдээрээ орж ирэх болохоор үдэшлэг, цэнгүүнүүдэд бэлтгэлтэй байгаарай.
12 сард гэр бүл, сэтгэл хөдлөл, гэр оронтой холбоотой асуудлуудад чи өмнөхөөсөө илүүтэйгээр анхаарлаа хандуулна. Мөн өөрийнхөө зан чанарт үнэлэлт өгч, бодож бясалгах болно.
Ажил хэрэг:
Энэ сард карьерийнхээ чухал хэсгүүдэд онцгойлон анхаарч, ажлын стресст тэвчээртэй хандаарай. Чиний хөдөлмөр ч үнэлэгдэж 23 –наас хойш мөнгөн шагнал авна. Мөн энэ үед шинэ ажилтан хайх эсвэл өөрийн бизнесээ эхлүүлэхэд таатай.
Санхүү:
Орлого чинь тогтвортой бус байж, янз бүрийн нөхцөл байдлаас болж хэлбэлзэнэ. Үүнээс шалтгаалж хостой Мэлхийнүүд хайртаасаа тусламж авна. Эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалт хийгээд хэрэггүй. Мэргэжлийнхээ ур чадвараар ахин орлогоо нэмэгдүүлж чадах болно.
Хайр дурлал:
Ганц биечүүд сарын турш хайр дурлалын романс үүсгэх боломжоор дүүрэн байх болно. Хостой Мэлхийнүүдийн харилцаа эргэлзээтэй байдалд хүрнэ. Бүх зөрчлийн үүсэл нь буруу ойлголт байна. Жирэмслэлт ч зарим зөрчлийн эх үндэс болж болно. Дөнгөж салсан ганц биечүүд дараагийн болзоонд явахдаа болгоомжтой байхаас гадна сэтгэл санаа чинь бэлэн эсэхийг сайтар бодож үзээрэй.
Эрүүл мэнд:
Мэлхийнүүдийн бие энэ сард эмзэг байна. Мөнгөний асуудлаас болж сэтгэл санаа ч сайнгүй байх бололтой. Харин бусадтай харьцах харилцаа чинь сайн байх учраас эерэг, сайхан зүйлс дээр л анхаарлаа хандуулаарай.
Зорилгодоо хүрэх сар ирлээ. Гэхдээ бусдын туслалцаа үүнд чинь чухал үүрэг гүйцэтгэх нь. Өөрийнхөө зорилгод хүрэхийн тулд бусадтай эв эеийг сахиж, чадахгүй зүйлээ асууж судлаарай. 12-р сарын турш шоу үдэшлэгийн урилга тасрахгүй. Хувийн асуудлууд хувьсгалын асуудлаас өмнө тавигдах болно.
Ажил хэрэг:
Арслангууд аа, энэ сард ажилсаг хөдөлмөрч байж шаардлагатай үр дүнгүүдийг харуулцгаагаарай. Ажил ихтэй байх ч энэ нь чамд таалагдах болно. Танилын хүрээ чинь ажлаа явуулахад тусалж магадгүй. Гэхдээ стресст өртөтлөө их ажиллах хэрэггүй шүү.
Санхүү:
Санхүүгийн тал чинь нэлээн хүчирхэг байх төлөвтэй байна. Ажлаасаа эсвэл бизнесээсээ өндөр орлого олно. Харин бизнес эрхлэгчид хамтран ажиллагсадтайгаа учраа олохдоо л жаахан асуудалтай тулгарч мэднэ. Сарын хоёрдугаар хагасаас өмнө томоохон, ашигтай зүйлд хөрөнгө оруулалт хийгээрэй.
Хайр дурлал:
Гэр бүл, хайр дурлалын асуудлыг чинь чиний сэтгэл санаа бүрэн захирах болно. Олны дунд нэр хүндтэй хүнтэй романтик харилцаа тогтоож магадгүй. Бүхнийг хянахыг хүсдэг хүнтэй болзож байж мэднэ. Анзаараарай! Хайр дурлал чинь ивээл ерөөлөөр дүүрэн байж, аажим аажмаар нэмэгдэх болно. Гэрлэсэн хосуудын сексийн харилцаа тааламжтай байх бөгөөд жирэмсэн болж магадгүй. Хайрттайгаа зүрхээрээ нягт холбогдсон байна.
Эрүүл мэнд:
Энэ сард эрүүл мэнд гайхалтай сайн байна. Бие галбиртаа онцгой анхаарал хандуулах цаг болсон байж магадгүй. Хоолны хордлогоос болгоомжил.
Охины ордныхонд энэ сард зорилгодоо хүрэхийн тулд идэвхитэй харилцаа, хамтын ажиллагаа чухал шаардлагатай болох нь. Гэр бүл болон сэтгэл санааны асуудлууд чинь чиний хувийн карьер, хүсэл эрмэлзлэлээс чинь илүү давамгай байр суурьтай байна. Харин эелдэг, найрсаг зан чинь карьерийнхээ хувьд өсөн дэвжихэд туслах болно. Мөн дэээрээс нь чиний амьдрал тун хурдтай, адал явдалтай, идэвхтэй байх нь ээ.
Ажил хэрэг:
12 сард ажил дээрээ ямар нэгэн шахуу ажлын хувиаргүй байна. Хэт ачаалалд орохгүй, сэтгэл санааны хувьд ч тэнцвэртэй, стрессгүй байх болохоор өөрийгөө өрсөлдөөнд тун сайн бэлдэж чадна. Гэхдээ хангалттай завсарлагатай, тайван ажиллаарай.
Санхүү:
Санхүүдээ хэтэрхий их санаа зовох хэрэггүй ч 21-нээс хойш хэт их мөнгө үрэх хэрэггүй шүү. Мөн чи орлогын эх үүсвэрээ нэмэгдүүлэх шинэ, бүтээлч арга зам олох болно. Сар дуусахаас өмнө эхлүүлчихвэл сайн шүү.
Хайр дурлал:
Харин хайр дурлалын хувьд Охины ордныхон ирэх хэдэн сарын турш нэлээн ширүүхэн байна. Одоогийн байгаа харилцаа чинь улам ноцтой болж ирнэ. Ноцтой гэдэг нь зөвхөн муу гэсэн утгаараа биш шүү. Харин ганц биечүүдийн хувьд олон нийтийг хамарсан ажил эсвэл санаандгүй болзооны үеэр жинхэнэ хайраа олох боломжтой. Хоёр дахь амьдралаа зохиох гэж байгаа Охиныхны хувьд амжилттай. Өмнөх харилцаанаасаа чамгүй зүйл сурсан гэдгээ чи ойлгох бололтой.
Эрүүл мэнд:
Энэ сард жирэмслэлтээс зайлхийх нь дээр. Сэтгэл санаагаараа тайван, амгалан байж энэ сарыг өнгөрүүлээрэй. Сарын 16-наас эрүүл мэндийн байдал чинь эрс сайжрах хандлагатай. Йогоор хичээллэх болон бусад эрүүл мэндэд хэрэгтэй дасгал, хөдөлгөөн хийж байвал стрессээ бууруулахад чинь хэрэгтэй.
Энэ сард Жинлүүрийнхэн гэр бүл болон сэтгэл зүрхнийхээ асуудлыг нэг дүгээрт тавих бололтой. Гэсэн ч өжлын карьер, хувийн амжилтын хувьд гайхмаар ололттой байна. Мөн энэ сард гэр бүлээрээ хамтдаа тэмдэглэн өнгөрүүлэх олон тэмдэглэлт өдрүүд болно. Тэр болгонд чи маш их аз жаргалыг мэдрэх болно. Өөрийнхөө гэрийг улам бүр тохьтой болгож, сайхан эд зүйлс нэмж авах болно.
Ажил хэрэг:
Ажил мэргэжлийн хувьд томоохон өөрчлөлт гарна. Энэ сард чамайг цалингийн нэмэгдэл, урамшуулал гэх мэт нэмэлт орлого хүлээж байна. Хэрвээ ажлын байраа шинэчлэх гэж байгаа бол сайн байна. Эдгээр сайхан өөрчлөлтүүдийг сэтгэл санаагаа нээлттэй байлган хүлээж авах хэрэгтэй. Дараа нь жинхэнэ аз жаргалыг мэдрэх болно.
Санхүү:
Чиний энэ сарын орлогын ихэнх хэсэг найз нөхөд, гэр бүлийнхнээс чинь ирэх болно. Харин зарлагаасаа давсан орлогыг хувийн бизнес болон шинэ санаанд хөрөнгө оруулах маягаар өсөн дэвжих зүйлд зарцуулвал сайн.
Хайр дурлал:
Ганц биечүүд энэ сарыг нам гүм өнгөрүүлэх хэдий ч найз нөхөдтэйгөө ойр дотно байж чадвал шинэ харилцааны үндсийг тавьж чадна. Харин шинэ харилцаагаа аль хэдийнэ эхлүүлчихсэн Жинлүүрүүдийн хувьд сарын эхэн үед тогтворгүй байх боловч 21-нээс хойш халуухан болж ирнэ. Харин хостой Жинлүүрүүд романтик, халуухан зүйлс ар араасаа өрнөх учраас хүүхэдтэй болвол сайн.
Эрүүл мэнд:
Сарын 3 дахь долоо хоногоос зарим нэгэн хүндрэл гарч болзошгүй. Ажил, хувийн амьдралын зарим нэг асуудлууд чамд багахан ч гэсэн дарамт үзүүлж чадах бололтой. Үүнээсээ гарахын тулд өөртөө эвтэйхэн хувцас өмсөөд бясалгал хийвэл стрессээсээ салж, тайван байхад чинь туслах болно. Мөн бусдад чин сэтгэлээсээ туслах нь энэ сард чиний заавал хийх зүйлсийн нэг шүү.
Бие даасан, тусгаар байдал болон хамтын ажиллагаа, нөхөрсөг хандлагын аль аль нь чухал байна. Зарим нөхцөл байдалд тааруулж өөрийнхөө үзэл бодолтой зөрчилдөх, өөрчлөгдөх хэрэг гарна. Энэ нь бусдын ятгалга, тушаалын дагуу явагдах магадлал өндөр. Өөрийгөө бусадтай зөвөөр харьцуулснаар урагш нэг алхам гишгэх хор шарыг олж авна.
Энэ сард гэр бүлийн гишүүдтэйгээ сайтар ойлголцохыг од эрхэс шаардаж байна. Гэр орон, дотоод хүн чинь ажил, карьерийн асуудлаас илүү чухалд тавигдах болно.
Карьер болон санхүүтэй холбоотой бүх зүйлс зөвхөн чиний санаачлага, идэвхээс л хамаарна. Мэргэжилтэй холбоотой зүйлс хэсэг хугацаанд хүлээж болно оо.
Ажил хэрэг:
Хилэнцийнхэн ажил дээрээ өмнөхөөсөө илүү нөлөөтэй байх ба хөдөлмөр чинь үнэлэгдэж нэмэлт орлого авчрах болно. Мэргэжлийнхээ хувьд өсөн дэвшиж, тушаал ахихыг хүсэх болно. Гэр бүл, дээд албан тушаалтнууд чинь зорилгоо биелүүлэхэд чинь туслах болно.
Санхүү:
Хилэнцийнхэн орлогын хувьд сайн байх ба сарын 3 дахь долоо хоногийн дараагаас илүү сайжрах болно. Бизнес эрхлэгчид сурталчилгаа болон сошиал сувгуудаар дамжуулж ихээхэн ашиг олно. Харин тэмдэглэлт баяруудын улмаас нэлээд их зардал гарах нь.
Хайр дурлал:
Энэ сард ганц бие Хилэнцүүд ойр дотныхныхоо дундаас хайраа олно. 3 дахь долоо хоног хүртэл хайр дурлалынн харилцаа чинь адал явдалтай, материаллаг хандлагатай байна. Хостой Хилэнцүүдийн хувьд романтик зүйлс гэр бүлийн хүрээнл болж өнгөрөх ба жирэмслэхэд тохирсон сайхан сар.
Эрүүл мэнд:
Сарын турш эрүүл мэнд чинь тун сайн байх ба чи дасгал хөдөлгөөн, хоолны дэглэм зэрэгт илүүтэй анхаарна. Тамирчид өөрийгөө хэт их шахах хэрэггүй. Дархлаагаа дэмжиж, сайн хоол идэж байх нь эрч хүчээ нөхөхөд чинь хэрэгтэй.
Нумын ордныхныг ирж буй 12-р сард биеэ даах гэсэн хүсэл, эрх дураараа байдал эзэмдэх нь ээ. Энэ нь ч буруу биш юм. Амьдралын зам мөрийг өөрийнхөөрөө хөөвөл зорилгодоо хүрч чадна. Чиний амжилтанд уян хатан байдал, олон нийтийн дэмжлэг туслалцаа тийм ч их хэрэг болохгүй. Гэр бүлийн болон дотоод сэтгэл санааны асуудлууд ажил хэргийн өмнө тавигдана. Гэр бүл чинь эв найрамдлыг шаардаж байгаа бөгөөд уур хилэнгээ өөрөө дарах хэрэгтэй. Амьдралыг өөдрөгөөр харж буй Нумуудад зан чанарын эерэг өөрчлөлтүүд гарах болно. Аялалаар явбал хөгжилтэй, дурсамжтай байх нь гарцаагүй.
Ажил хэрэг:
12-р сард чи карьер, бизнестээ тийм ч их төвлөрөхгүй. Энэ удаад чи урагш довтлохын оронд байгаа газраа суугаад урдаа байгаа ажлуудын ард эхлээд гарах хэрэгтэй байна.
Санхүү:
Санхүүгийн амьдрал онц сайн байна. Гэхдээ өөрийн зүгээс хичээл зүтгэл гаргах хэрэгтэй. Чиний санхүүгийн мэдрэмж өндөр байх бөгөөд сорилтуудыг хялбар давж гарна. Хамтран ажиллагсадтайгаа мөнгөний талаар ярилцаж байхдаа буруугаар ойлгогдохоос болгоомжил.
Хайр дурлал:
12-р сарын 3 дахь долоо хоног хүртэл хайр дурлалын харилцаа чинь гайхалтай байна. Энхийг сахихын тулд буулт хийх шаардлагатай. Бэлэг сэлт та хоёрын харилцаанд чухал үүрэг гүйцэтгэх төлөвтэй. Жирэмслэлттэй холбоотой мэдээнүүд сонсох юм уу хүүхэдтэй холбоотой жижиг асуудлууд үүсэх бололтой.
Эрүүл мэнд:
Сарын турш бие махбодь хэвийн байна. Гэхдээ хуучны асуудлуудад болгоомжтой хандах хэрэгтэй. Компьютерийн өмнө цэх сууж, амьдралын хэв маягтаа эерэг өөрчлөлтүүдийг хий.
Гэрсэг Матрынхны гэрээ гийгүүлэх сар ирж байна. Эрүүл мэнддээ анхаарч, хууч өвчнүүдээ үзүүлчихэд гэмгүй. Мөн амьдралын чинь туршид томд тооцогдох, чухал шийдвэр гаргах гэж байгаа бол өнгөрсөн амьдралаасаа суралцсан зүйлсээ заавал харгалзан үзэх хэрэгтэй шүү. Тэгвэл чи дараа нь харамсахгүй байж чадна. Энэ сарыг одоогийн асуудалд биш ирээдүйдээ төвлөрч өнгөрүүлвэл сайн.
Ажил хэрэг:
Ирээдүйд хийх шинэ ажил, бизнесийн санаагаа бодож, төлөвлөхөд гол анхаарлаа хандуулаарай. Ингэснээр ирэх жил хаашаа явж байгаагаа чи сайн мэдэж байх болно. Ажил дээрээ бодож олсон шинэ санаанууд чинь сарын 21-нээс хойш хэрэгжинэ.
Санхүү:
Өдөр тутамдаа зарцуулах мөнгө, санхүүгийн хувьд харьцангуй сайн байх болно. Нэмэлт орлого олох боломж чинь эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалтаас үүдэлтэй байна. Гэсэн хэдий ч 12 сард чамайг од эрхэс харж байгаа болохоор санаа зоволгүй зоригтой урагшлаарай.
Хайр дурлал:
Удаан ганц бие явсан Матрынхан романтик хайр дурлалтай учирна. Од эрхсийн нөлөөгөөр чи эсрэг хүйстнээ өөртөө соронзон мэт татах болно. Үүнийг 2015 оны чамд бэлдсэн сүүлчийн бэлэг гэж хэлж болох юм. Харилцаа бүхэлдээ бүтэлтэй байна гэж амлаж чадахгүй ч чи олон зүйлийг суралцах болно. Зөвхөн цаг хугацаа болоод зүрх сэтгэл чинь л чамд түүнийг мөн бишийг хэлж өгөх болно шүү. Хостой Матруудын хувьд хамтрын амьдрал, гэрлэлт тун таатай байна. Мөн дээрээс нь шинэ хүнтэй болоход тохиромжтой сар шүү.
Эрүүл мэнд:
Эрүүл мэндийн хувьд асуудалгүй, сайхан сар болох нь. Тийм болохоор жингээ хасахаар төлөвлөж байгаа бол эрчимтэйгээр өөрийгөө дайчлах хэрэгтэй шүү. Гэхдээ шүд, хөл, нуруундаа анхаарал, болгоомжтой байгаарай.
Энэ сард Хумхынхан хэдийгээр арвич хямгач байж, бусдын тусламжид найдах хэрэгтэй ч бүхнийг хяналтандаа байлгаж чадах болно. Од эрхсийн байрлалаас харвал чи карьер, албан тушаалыг бусад зүйлсээс илүүтэй чухалчилж үзэх бололтой. Харин 12 сарын 21- ээс өөрчлөгдөж гэр ахуй, сэтгэл санааны асуудлууд томоохон байр суурийг эзлэх төлөвтэй байна.
Ажил хэрэг:
Ажлын газартаа найрсаг, эелдэг хүмүүсээр хүрээлүүлж гэр бүл, найз нөхөд чинь зорилгодоо хүрэхэд чинь тусална. Хувийн бизнес эрхлэгчдэд танилын хүрээгээ өргөсгөснөөр бизнесийнхээ хүрээг тэлэх боломж олдоно. Дээд албан тушаалтнууд чинь 2015 оны болоод 12 сарын ажлынхаа төлөвлөгөөг амжилттай биелүүлж дуусахад чинь хангалттай дэмжлэг үзүүлэх болно оо.
Санхүү:
12 сард Хумхынхны санхүү хилийн чанадаас болон гэр бүлийнхнээс бүрэлдэх төлөвтэй байна. Бизнес эрхлэгчид ашигаа нэмэгдүүлэхийн тулд бүтээгдэхүүнийхээ чанарыг сайжруулах хэрэгтэй шүү. Харин дамлан худалдаа тийм ч ашигтай байхгүй л болов уу. Санхүүгийн төлөвлөгөөндөө хүрэхийн тулд тэвчээртэй, тогвортойгоор ажиллаарай. Харин ирэх оны төлөвлөгөөгөө гаргахдаа нөхцөл байдлыг илүү бодитоор тооцоолох хэрэгтэйг сануулъя.
Хайр дурлал:
Ганц биечүүд хайр дурлалаа олж авах аянд гарах бололтой. Зүрх сэтгэлийнхээ нөгөө талыг найз нөхөд болон сүсэг бишрэлийнхээ хүрээнээс олно. Сарын 3 дахь долоо хоног хүртэл чи сайн найзын харилцааг эрэлхийлэх ч гэлээ үүний дараа өөртөө яг тохирох хүнийг олж чадна. Хүүхэд, жирэмслэлттэй холбоотой хэрэг хайр дурлалын асуудалд чинь бага зэрэг зөрчил авчирч мэдэх ба хоорондоо сайтар ойлголцож, харилцан ярилцсаны үндсэн дээр шийдэгдэх болно.
Эрүүл мэнд:
Энэ сард Хумхынхны бие эрүүл байж, аятай таатай мэдрэмж төрөх болно. Аль болох явган алхаж, зөв хооллож эрүүл хэв маягийг эрхэмлээрэй. Хэвлийн 6 толгойт булчин гал тогоонд л бий болдог болохоос фитнесс зааланд биш шүү. Энэ нь хэчнээн хүнд дасгал хийсэн ч зөв хооллож чадахгүй бол үр дүнд хүрэхгүй гэсэн үг.
Загасны ордныхонд энэ сар хувийн хүчин чармайлт, бие даасан байдал давамгайлсан сар байх нь. Хүссэн зүйлдээ хүрэхийн тулд зоригтой шийдвэр гаргаж, хатуу ажлын хуваарийг дагаарай. Тэгвэл амжилт чинийх болно. Дээрээс нь найрсаг хамтын ажиллагаа чиний хувийн амжилтыг ахиулна. Нэг үгээр хэлбэл энэ сар Загасынхны хувьд бүхэлдээ ажил, хувийн карьераар тодорхойлогдох бололтой.
Ажил хэрэг:
Удаан хугацаанд хүссэн зүйл чинь биеллээ олж, хичээл зүтгэлээ үнэлүүлж чадна. Мэргэжлээрээ өсч дэвжихэд тун таатай сар шүү. Харин одооноос өөрийгөө өмнөхөөсөө илүүтэйгээр хөгжүүлэх төлөвлөгөө гаргаж, өөр дээрээ ажиллаарай. Ингэснээр ажил дээрээ бусдыгаа манлайлах боломжтой болно. Урьд өмнөх баригдмал хэв маягаасаа салахыг од эрхэс зөвлөж байна.
Санхүү:
Санхүүгийн тал дээр энэ сард тун тогтворгүй байх нь. Мөнгө олохын тулд нэлээд хүчин чармайлт гаргах хэрэгтэй болно. Үүнээс болж чиний ааш зан түрэмгий, тэвчээргүй байх төлөвтэй. Сайн танихгүй хүмүүстэй харьцаж, ажил ярихдаа сэтгэл хөдлөлдөө захирагдалгүй, ажил хэрэгч байх хэрэгтэй шүү.
Хайр дурлал:
Дотоод хүн, удаан баримталж ирсэн үзэл бодолтойгоо зөрчилдөж мэднэ. Энэ нь амьдралд чинь гэнэтийн байдлаар орж ирсэн хүнээс хамааралтай байх ба сэтгэлийг чинь нэлээд чилээж чадах бололтой. Гэхдээ энэ асуудал 17-ноос намжиж, чи илүү хөгжилтэй, тайван болно. Харин хостой Загаснууд романтик гэнэтийн бэлэг авч мэднэ. Нөхцөл байдал ямар ч байсан одоодоо талархаж чадвал энэ сарыг гайхалтай өнгөрөөх болно оо.
Эрүүл мэнд:
Сарын сүүлийн долоо хоног хүртэл бие сэтгэл чинь тун эмзэг байх нь. Тиймээс өөртөө анхаарч, халамжтай байхыг хичээгээрэй. Гэнэтийн ослоос болгоомжил.
Ирэх оны нэгдүгээр сарын нэгнээс иргэд худалдан авалт бүртээ төлсөн Нэмэгдсэн өртөгийн албан татварынхаа /НӨАТ/ хоёр хувийг буцаан авдаг болно. Үүнтэй холбоотойгоор өнөөдрөөс Татварын ерөнхий газар татварын албан ёсны төлбөрийн баримт хэвлэх цахим хуудас буюу www.ebarimt.mn сайтын туршилтын хувилбарыг он дуустал ажиллуулахаар болжээ. Энэхүү цахим хуудас нь төлбөрийн анхан шатны баримт хэвлэх бөгөөд худалдаа үйлчилгээ эрхлэгч аж ахуйн нэгж болон иргэдэд төлбөрийн баримт өгөх. Мөн төлбөрийн баримтын мэдээлэл дээр үндэслэн одоо ашиглагдаж байгаа НӨАТ-ын цаасан падааныг цахим хэлбэрт шилжүүлэх ажлын эхлэх болох юм. Өөрөөр хэлбэл татвар суутган төлөгч аж ахуйн нэгж, иргэд дээрх цахим хуудсанд хандан татвар төлөгчийн дугаараа бүртгүүлж, цахим баримтын систем рүү шилжих туршилтаа хийх боломжтой юм байна.
Одоогоор ТЕГ-т албан ёсоор бүртгэгдсэн 39 аж ахуй нэгж байна. Баримт хэвлэх зориулалтын кассын машинтай 11 мянган орчим худалдаа, үйлчилгээний газар байх юм. Нөгөө талдаа заавал кассын машинтай бол гэж шаардахгүй. Баримт хэвлэдэг, тусгай программыг л компьютер, гар утас, мини таблет зэрэгтээ суулган, ашиглаж болох юм. Мөн та төлбөрөө банкны картуудаа ашиглан хийж болно. Мөн картгүй, бэлэн мөнгөтэй яваа үедээ худалдан авалт хийсэн тухайн газраасаа орлого зарлагын тусгай баримтыг шаардан авдаг болох юм. Дараа нь Татварын ерөнхий газрын цахим сайтад нэвтэрч, татварын бүртгэлийн нэгдсэн системд бүртгүүлэн, өөрийн худалдан авалт бүрээ оруулж, хянана.
НӨАТ-ын урамшууллыг хоёр ангилж олгоно. Эхнийх нь татвар суутган төлөгчөөр бүртгэгдсэн 50 сая төгрөгөөс дээш борлуулалт хийдэг аж ахуйн нэгж, компаниудаас худалдан авалт хийсэн иргэн бүр хоёр хувийн буцаан олголтыг авч, сар бүр явагдах сугалаанд оролцоно. Харин жижиг хүнсний дэлгүүр, үсчин зэрэг татвар суутгагчаар бүртгэгдээгүй иргэн, үйлчилгээний газраас худалдан авалт хийвэл зөвхөн урамшууллын сугалаанд оролцох баримтыг авах эрхтэй юм. Урамшууллын сугалааны тохирол сар тутамд явагдаж, хоёр тэрбум төгрөг хүртэлх мөнгийг иргэдэд хонжвор болгон өгөхөөр ТЕГ-аас урьдчилан тооцооллыг хийсэн байна. Жишээлбэл иргэн та 50 мянган төгрөгийн худалдан авалтынхаа баримтыг хадгалж, татварын бүртгэлийн нэгдсэн системд тогтмол бүртгүүлж байх үүрэгтэй. Үүний дараа урамшууллын сугалаанд оролцож 20 мянгаас 100 сая хүртэлх төгрөгийг хожих эрхтэй болно.
НӨАТ-аас нэг жилд 400-500 тэрбум төгрөгийг авч төсөвт бүрдүүлдэг байна. Ирэх оноос дээрх мөнгөний хоёр хувь буюу 80-100 орчим тэрбум төгрөгийг иргэдэд урамшуулал болгон буцаан олгох юм. Энэ нь орлогоо нууцалж, татвар төлдөггүй далд эдийн засгийг хөгжүүлдэг нөхдийн мөнгөний урсгалыг иргэдээр дамжуулан олох, хянадаг болно. Нөгөө талдаа НӨАТ-аас олдог мөнгөний хэмжээ нэмэгдэнэ. Эрүүл татварын системтэй болно гэж татварынхан тооцжээ.
УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Ард нийтийн санал асуулгын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж, дэмжлээ. Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах асуудлыг ард иргэдээс асууж саналыг нь авахад дээрх хуулийг өөрчлөх ёстой болж буй юм.
Хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийх шатанд УИХ-ын дэд дарга Л.Цог хуулийн төсөлтэй холбогдуулан санал хураалт явуулах хугацааг богиносгож байгаагийн шалтгааныг тодруулав.
Үүнд төсөл санаачлагч, УИХ-ын гишүүн Н.Батбаяр: Энэ хууль батлагдаад 20 жил болж байна. Одоо хууль хэрэгжих чадамжгүй болсон. Хуулийг баталж байх үед техник технологийн дэвшил өөр байж. Харин өнөөдөр цахим төхөөрөмж ашиглах хууль батлагдсан. Үүнтэй холбогдуулаад хугацааны хувьд ч богиносох шаардлагатай болсон. Нөгөө талаас техник тоног төхөөрөмж өдөр тутам шинэчлэгдэж байна. 1995 онд энэ хууль батлагдаж байхад гар утас гарч ирээгүй байсан. Харин 1996 онд гар утас нэвтэрсэн. Хууль батлагдаад, гар утас нэвтрээд 20 жил болж байна. Цаг үетэй нь нийцүүлсэн зохицуулалт хийсэн.
УИХ-ын дэд дарга Л.Цог: Олон улстай хөл нийлүүлж, хурдтай явж болно. Гэхдээ манай улс өргөн уудам нутагтай. Хөдөө талдаа айлууд ганц нэгээр нутагладаг. Санал асуулгыг иргэн бүртээ хүргэж амжих юм уу?.
УИХ-ын гишүүн Н.Батбаяр: Бид түүхэндээ 1945 онд ганц удаа санал асуулга явуулж байсан. Тэр үед 29 хоногийн дотор санал асуулга явуулж байсан юм билээ. Тухайн үед тээврийн хэрэгсэл , холбоо харилцаа хөгжөөгүй байсан. Одоо байдал өөр, малчид гар утас, интернэттэй болсон. Сонгуулийн хуулинд ч 14 хоногийн дотор сурталчилгаа явуулахаар байгаа. Үүнтэй уялдсан. 1995 оноос хойш Сонгуулийн хуульд автомат төхөөрөмж ашиглахтай холбоотой заалт орсон. Тиймээс л үүнд зохицуулсан. Шинээр оруулж ирж байгаа зүйл биш. Сонгуулийн ерөнхий хорооноос гаргасан саналын дагуу оруулсан. Үүнд зохицуулалт хийхгүй бол төр, засгийн эрх мэдэл ард түмний мэдэлд байх ёстой гэсэн Үндсэн хуулийн заалт зөрчигдөөд байгаа. Цаашид ямар ч нөхцөлд ард нийтийн санал асуулга явуулахад энэ хууль үйлчлэх ёстой.
УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан: Энэ хуульд орон нутгийн санал асуулгын зохицуулалт дутагдаад байна. Ард нийтийн санал асуулгыг 2-оос дээшгүй асуудлаар явуулж болно гэж байна. Одоо дэлхийн хандлагыг харахад 4-өөс дээшгүй асуудлаар явуулж байна. Нэг удаа ард нийтийн санал асуулга явуулахад 6 тэрбум төгрөг зарцуулж байна. Тиймээс дор хаяж 4-өөс доошгүй асуудлаар ард нийтийн санал асуулга явуулах санал гаргаж байна. Ард нийтийн санал асуулга явуулахад автомат систем гарчихаад байхад гар аргаар тоолно гэдгээ боль. Гар аргаар тоолж, луйвар хийдгээ болих хэрэгтэй.
УИХ-ын дэд дарга Р.Гончигдорж: Сонгуулийн саналыг гараар тоолоход булхай их гардаг байсан. Зарим санал тоололт булхайд өртдөг байсныг санаж байна. Сонгуулиас нарийн зүйл дээр бид орчин үеийн технологи хэрэглэж байгаа. УИХ-ын мэдээллийг интернэтэд тулгуурлан авч болж байна. Өнөөдөр цахимжуулсан үйл ажиллагаагаа нэг зүйл дээр болохгүй гэж үзэж болохгүй. Хардлага сэрдлэгийг ч бид өөрсдөө зохиогоод байна. Автомат машиныг хэрэглэхгүй бол булхай луйвар дахин явагдана гэх хардлага ч байна. Ард түмэнд хадгалагддаг төрийн эрх мэдэлд нь хүндэтгэлтэй хандах ёстой.
Ийнхүү гишүүд байр сууриа хэлсний дараа зарчмын зөрүүтэй саналаар санал хураалт явууллаа.
Тодруулбал, гадаад байгаа Монгол иргэдийг ард нийтийн санал асуулгад хамруулах тухай УИХ-ын гишүүн Г.Уянгын саналыг байнгын хорооны гишүүдийн олонх дэмжив. Үүнтэй холбогдуулан Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга Ч.Содномцэрэн хилийн чанадад байгаа иргэдийн саналыг авахад хугацааг нэмэгдүүлэх шаардлагатай” гэсэн юм.
Харин ард нийтийн санал асуулгын дүнг автомат машинаас гадна гар аргаар тоолох тухай УИХ-ын гишүүн Су.Батболд, Л.Цог нарын санал дэмжигдсэнгүй.
Эцэст нь хуулийн төслийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд шилжүүлэв.
ОУХМ Э.Бэхбаяр түүний багш МУГТ А.Энхээ, н.Болормаа нар өнөөдөр мэдээлэл хийлээ. Учир нь Э.Бэхбаяр хэдхэн хоногийн өмнө Бакуд болсон Алтан Гранпри тэмцээнээс мөнгөн медаль хүртэж 5000 ам.доллараар шагнуулсан билээ. Гэтэл шагналын мөнгө нь хулгайд алдагдсан байна.
Э.Бэхбаяр Бакугаас буцахдаа мөнгөө тоолоод тоо ёсоор нь багшдаа хадгалуулжээ. Ингээд Бээжинд ирээд хоол идэхээр бөөндөө суутал багш нь “Та нар надаар тоглоод байна уу” гэж уурлан мөнгийг нь гаргаад ширээн дээр шидтэл нөгөө шагналын мөнгө нь хоёр захдаа 100 долларын дэвсгэртээр халхалсан нэг долларын дэвсгэртүүдээр солигдсон байжээ. Тиймээс Э.Бэхбаяр багш нарынхаа хамтаар цагдаагийн байгууллагад хандсан, хэргийг нь шалгаж байгаа юм байна.
Түүний багш А.Энхээгийн эхнэр олон улсын шүүгч Л.Болормаагаа хэлэхдээ “Бэхээ маань шагналаа аваад тэмцээнд хамт оролцсон З.Дүвчин, Ц.Цогтбаяр багш, С.Батцэцэг, С.Цэрэнчимэд, Б.Одончимэг, Цэвэгмид, Г.Мандахнаран нарт тус бүрт нь зуун ам.доллар өгсөн юм билээ. Өөрөө 100 ам доллар хэрэглэсэн. Ингээд үлдсэн 4200 ам.доллараа алдлаа. Хамгийн гол нь хууль, цагдаагийнхан энэ хэргийн учрыг үнэнээр нь олж өгөөсэй гэж хүсэх байна. Бид хэнийг ч энэ хэрэгт сэжиглээгүй байна. Мөн хэнийг ч гүтгээгүй. Манай чөлөөт бөхийн хамт олон дотор ийм муухай зүйлс гарч байна гэж бодохоор гомдмоор байна. Чөлөөт бөхийн тамирчид бүгд нэр төртэй, улс орныхоо нүүр царай болсон хүмүүс шүү дээ.” гэв.
Монголын сэтгүүлчдийн нэгдсэн эвлэлээс 2015 оны салбарын шилдгүүдийг тодруулах гэж байна. Оны шилдэг бүтээлд нэр дэвшигчдийг энэ сарын 4-ний өдрийг хүртэл mseonline@yahoo.com хаягаар авна.
МОНГОЛЫН СЭТГҮҮЛ ЗҮЙН САЛБАРЫН 2015 оны шилдгүүдийг шалгаруулах журам
ЗОРИЛГО:
2015 онд амжилт бүтээлээрээ шалгарсан шилдэг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслэл сэтгүүлчийг тодруулж алдаршуулах, сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын, идэвх санаачлагыг өрнүүлэх, мэргэжлийн эв нэгдлийг бэхжүүлэх зорилгоор МСНЭ-ээс “Монголын сэтгүүлзүйн салбарын 2015 оны шилдэг”-үүдийг шалгаруулах мэргэжлийн уралдааныг зарлаж байна.
ШАЛГАРУУЛАХ НОМИНАЦИ:
“Монголын сэтгүүлзүйн салбарын 2015 оны шилдэг”-үүдийг “Оны шилдэг сэтгүүлч”, “Оны шилдэг хэвлэл мэдээллийн байгууллага” гэсэн хоёр багцаар дараах номинациар шалгаруулна. Үүнд:
ОНЫ ШИЛДЭГ СЭТГҮҮЛЧ:
ГРАН ПРИ: Монгол Улсын 2015 оны “Шилдгийн шилдэг сэтгүүлч”-ээр
нэг сэтгүүлчийг шалгаруулна.
Оны шилдэг сэтгүүлч:
2015 оны сонины шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны сэтгүүлийн шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны радиогийн шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны телевизийн шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны мэдээллийн сайтын шилдэг сэтгүүлч -1
2015 оны орон нутгийн сонины шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны орон нутгийн телевиз, радиогийн шилдэг сэтгүүлч – 1
2015 оны гэрэл зургийн шилдэг сэтгүүлч – 1
ОНЫ ШИЛДЭГ ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЛИЙН БАЙГУУЛЛАГА:
ГРАН ПРИ: 2015 оны “Шилдгийн шилдэг Хэвлэл мэдээллийн байгууллага”-ыг шалгаруулна.
Оны шилдэг хэвлэл мэдээллийн байгууллага:
2015 оны шилдэг сонин – 1
2015 оны шилдэг сэтгүүл – 1
2015 оны шилдэг радио, ФМ -1
2015 оны шилдэг телевиз – 1
2015 оны шилдэг мэдээллийн сайт – 1
2015 оны орон нутгийн шилдэг телевиз – 1
2015 оны орон нутгийн шилдэг сонин – 1
НЭР ДЭВШҮҮЛЭХЭД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА:
2015 оны шилдэгт нэр дэвшиж буй сэтгүүлчийн бүтээл, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын ажлын үзүүлэлт нь тухайн оных байна.
Нэр дэвшүүлэхдээ тухайн редакци, байгууллагын хурлаар хэлэлцэж шийдвэрлэсэн байна. Хуралдааны тэмдэглэлийг ирүүлнэ. Орон нутгаас уралдаанд материалыг ирүүлэхдээ МСНЭ-ийн тухайн аймгийн салбарын хурлаар оруулсан байна.
Нэр дэвшүүлж буй үндэслэлд тухайн бүтээл, байгууллагын ажлын шинэлэг байдал, сэтгүүлзүйн мэргэжлийн түвшинг голлон харгалзана.
Нэг бүтээлийг нэг л номинацид нэр дэвшүүлнэ.
Нэр дэвшсэн бүтээлийг тусгай комисс шалгаруулна.
НЭР ДЭВШИГЧДИЙН БҮТЭЭЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВАХ ХАЯГ:
ЧД-ийн 3-р хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө “ОК” төвийн 5 давхарт 501 тоотод
/Саарал 5 давхар “ОК” хаягтай/
Утас: 11-330948, 9999-1706, 9984-1725, 9911-1851
И-Мэйл: mseonline@yahoo.com
НЭР ДЭВШҮҮЛЭХ ХУГАЦАА:
2015 оны 11-р сарын 9-наас 12-р сарын 04-ны хооронд хүлээн авна.
Шагнал гардуулах ёслолын арга хэмжээний товыг жич зарлана.
МОНГОЛЫН СЭТГҮҮЛЧДИЙН НЭГДСЭН ЭВЛЭЛ