Month: July 2015

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны Хурдан морины салбар хорооны удирдлагууд өнөөдөр баяр наадмын өдрүүдэд хурдын морины уралдааныг зохион байгуулах, эрлийз морьдыг хэрхэн ангилах талаар мэдээлэл хийлээ.

Энэ жилийн тухайд Хүй долоон худагт цугласан наадамчин олныг уйдаахгүй байх үүднээс “Морьтон монгол” үзүүлбэрийг морьд эргэх хугацаанд үзүүлэх юм байна. Мөн “Монголын морин спорт уяачдын холбоо”-ноос холч, жороо морьдын уралдааныг зохион байгуулах нь энэ жилийн онцлог аж. Долдугаар сарын 10-нд хязаалан, шүдлэн насны морьд, долдугаар сарын 11-нд азарга, их нас морьд, долдугаар сарын 12-нд соёолон, даага уралдах юм байна. Долдугаар сарын 13-нд эрлийз морины уралдаан болж, Уяачдын баяр тэмдэглэх юм. Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооноос монгол морьдоос эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулах тогтоол гаргаж, 2011 оноос эхлэн тусад нь уралдуулж эхэлсэн. Уг тогтоолоор уралдах морьдын сэрвээний өндрийг хэмжих ажлын хэсгийг томилж, журамд заасны дагуу эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулж байгаа. Хурдан морины салбар хорооны дарга, хошууч генерал З.Болдбаатар “Эрлийз морьд жил бүр харилцан адилгүй тоогоор уралддаг юм. 2012 онд 50, 2013 онд 60-аад эрлийз морь уралдаж байсан бол 2014 онд 150 орчим болж нэмэгдсэн. Эрлийз хурдан морины дээд нас, дунд нас, бага нас гэж гурав хуваадаг. Дээд насанд азарга, их нас, соёолон, дунд насанд хязаалан, шүдлэн харин бага насанд даагыг уралдуулдаг. Монгол морины уралдааны бай, шагналтай ижилхэн байдаг. Тэр байтугай уяачдад цол олгохдоо эрлийз морины уяачдыг оролцуулан дүгнэдэг” гэж ярилаа.

Хурдан морины салбар хорооноос Үндэсний их баяр наадмын бэлтгэл ажлыг хэрхэн ханган ажиллаж байгаа болон “Монгол морьдоос эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулах журам”-д өөрчлөлт оруулсан талаар мэдээлэл хийлээ.

Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах хорооны Хурдан морины салбар хороо, Хүнс, хөдөө аж ахуйн яам, Монголын морин спорт, уяачдын холбооноос гаргасан саналыг Зохион байгуулах хорооны хурлаар хэлэлцэж “Монгол морьдоос эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулах журам”-ыг баталлаа. Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд мэргэжлийн хүмүүсийг томилж ажиллуулна. Уралдах морьдын үүлдэрлэг байдлыг тогтоох ажлын хэсэг журамд заасны дагуу эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулах ажлыг зохион байгуулах юм. Монгол морьдоос эрлийз морьдыг ялгахдаа морины ерөнхий галбир, бие цогцос, /биеийн хэсгүүдийн харьцаа, толгой, хоншоор, хүзүү, хүзүүний суулт, дэл, сүүл/ сэрвээний өндрийг үндсэн үзүүлэлт болгох аж. Тодруулбал, сэрвээний өндөр нь азарга, соёолон 140 см, их нас 141 см, хязаалан 137 см, шүдлэн 132 см, даага 127 см-ээс дээш давсан морьдыг эрлийз гэж үзэж тухайн насанд уралдуулахгүй юм. Эрлийз байж болзошгүй, удам, угшил нь тодорхой бус морьтой уяачид тухайн морийг уралдуулахаас хоёр хоногийн өмнө үүлдэрлэг байдлыг тогтоох ажлын хэсэгт хандаж шийдвэр гаргуулах, морьдыг нас насанд нь уралдуулах үүрэг хүлээнэ. Уралдааны өмнө шийдвэрлүүлэхгүйгээр хасагдвал уралдаан зохион байгуулагчид ямар нэгэн гомдол, санал, хүсэлтийг хүлээж авахгүй гэж Хурдан морьны салбар хорооны дарга З.Болдбаатар мэдээллээ.

Хурдан морины салбар хорооны орлогч дарга Ж.Болдбаатар “Энэ жилийн Үндэсний их баяр наадамд уралдах хурдан морины бүртгэл энэ сарын 9-нд Хүй долоо хутагт эхэлнэ. Хуулийн дагуу долоогоос дээш насны хүүхдээр хурдан морь унуулна. Ингэхдээ даатгал, гэрээ, хамгаалах хэрэгслээр бүрэн хангах ёстой. Энэ жил уламжлалт ёсоор долдугаар сарын 10-нд хязаалан, шүдлэн, 11-нд азарга, их нас, 12-нд соёолон, даага, 13-нд эрлийз морьдын уралдаан /дээд, дунд, бага нас/ болох юм. Мөн долдугаар сарын 10-нд холч морьдын уралдаан, 13-нд жороо морьдын уралдаан болно” гэлээ Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Нүүрснээс байгалийн хий гаргаж, Улаанбаатар хотын гэр хорооллын 120 мянган өрхийн халаалтын асуудлыг шийдэх боломжтой аж. Гэр хорооллын өрхүүдийг хийгээр хангах үйлдвэрийг ТЭЦ-2 дээр түшиглэн байгуулж, хийн хоолой барих юм байна. Ингэхдээ БНХАУ-ын Засгийн газрын 500 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлээс 168 саяын санхүүжилтийг уг төсөлд олгохоор төлөвлөжээ. Үйлдвэрийн барилгын ажил ирэх есдүгээр сараас эхлэх бол 30 км урт магистрал шугам, 1200 км урт турбогаар гэр хорооллын айлуудад хийг дамжуулах аж. Урьдчилсан байдлаар хийн халаалтад нэг өрхийн зарцуулах сарын зардал нь 650 мянган төгрөг байхаар тооцоолж байгаа юм байна.

“Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК-аас цахилгаан шугам тоноглолд засвар үйлчилгээ хийж байгаатай холбогдуулан өнөөдөр нийслэлийн таван дүүрэгт эрчим хүчний хязгаарлалт хийхээр төлөвлөжээ.

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Төрийн
өмчийг 2015-2016 онд хувьчлах, өөрчлөн байгуулах үндсэн чиглэл батлах
тухай УИХ-ын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийж, гишүүдийн 70.8 хувь
нь дэмжсэнээр тогтоол батлагдлаа.
Тогтоол батлагдсанаар “Оргил рашаан” сувиллыг хувьчлахаар болж байна. Гэхдээ үйл
ажиллагааг нь өөрчилж болохгүй, одоогийн хэлбэрээр нь үйл ажиллагааг нь
үргэлжлүүлэх ёстой гэсэн агуулгаар хувьчлал хийгдэх юм байна.