Month: July 2015

Гадаадын хөрөнгийн биржүүд гол
төлөв 500, 225, 200 гаруй томоохон компаниудаа индекстээ багтаадаг. Энэ
компаниудын хувьцааны ханш өсч, буурахаас хамаарч тухайн хөрөнгийн захын
өөрчлөлт тодорхойлогдож байдаг. Манай улсын тухайд хөрөнгийн биржэд бүртгэлтэй
75 хувьцаат компанийг индекстээ багтааж, ТОП-75 индексээр хөрөнгийн захын
өөрчлөлтийг өмнө нь харуулдаг байсан. Тэгвэл, 2000 оноос индекст багтдаг
компаниудын тоог цөөлж, зах зээлийн үнэлгээ болон арилжааны идэвхиэр тэргүүлсэн
20 компанийг индекст багтаадаг болсон юм.

Ингэхдээ хөрөнгийн бирж дээр
бүртгэлтэй хувьцаат компанийн зах зээлийн үнэлгээ, арилжааны өдрийн дундаж
гүйлгээг харгалзаж индекст оруулдаг болсон. Зах зээлийн үнэлгээ гаргахдаа,
тухайн компанийн хувьцааны хаалтын ханшийг нийт хувьцаагаар үржүүлдэг. Харин
арилжааны өдрийн дундаж гүйлгээг гаргахдаа, тухайн үнэт цаасны сүүлийн хагас
жилийн арилжааны дүнг арилжаа явагдсан өдөрт хуваадаг юм. Ийм шалгуураар
хувьцаат компаниудыг ТОП-20 индекст багтааж, үнэт цаасны зах зээлийн
хөдөлгөөнийг харуулж ирсэн.

Тэгвэл энэ оны хоёрдугаар сарын
9-нөөс эхлэн “MSE ALL” нэгдсэн индексийг давхар тооцож гаргадаг болжээ.
Хувьцааны ханшийн бодит чиг хандлагыг илэрхийлэх зорилгоор олон нийтэд нээлттэй
арилжигдаж байгаа 221 хувьцаат компанийг хамруулсан “MSE ALL” хувьцааны нэгдсэн
индексийг тооцож гаргадаг болсон юм. Тэгвэл удахгүй дахин шинэ индекс нэвтрүүлж
магадгүй байна. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг ИБУИНВУ-д ажлын айлчлах хийх
үеэр Лондонгийн хөрөнгийн биржийн ерөнхийлөгч Хавиер Руле “FTSE Mongolia”
индексийг гар¬гахад хоёр тал хамтарч ажил¬лахаар болсон гэж мэдэгдсэн учраас тэр
юм.

Их Британийн FTSE групп
хөрөнгийн зах зээлийн индексийн тооцоо судалгааны чиглэлээр тэргүүлэгч
байгууллага. Тус групп олон орны бирж дээрх хувьцааны индексийг арилжааны эцэст
болон бодит цагийн горимоор тооцоолон гаргаж, зах зээлд мэдээллэдэг. Энэ групптэй
хамтран ажиллах гэрээг манай улс 2013 оны аравдугаар сарын 18-нд анх байгуулсан
байна. Лондонгийн хөрөнгийн биржтэй байгуулсан “ажлын мастер гэрээ”-ний дагуу
уг индексийг оруулж ирэхээр талууд тохиролцсон учраас, FTSE-г оруулж ирэхээр
ийнхүү гэрээ байгуулжээ.

“FTSE Mongolia” индексийг
оруулж ирснээр монголын зах зээл дэлхий дахинд нээлттэй харагдах боломжтой.
Тодруулбал, FTSE индекс европчуудад илүү танигдсан. Энэ индексийг дэлхий дээр
3.5 их наяд долларын санхүүгийн хөрөнгө оруулалт дагадаг гэх судалгаа бий. Энэ
индексийг оруулж ирснээр европ руу хөрөнгө оруулалт хийдэг сангууд манай улс
руу анхаарлаа хандуулж, дээрх хөрөнгийн тодорхой хувь буюу 1-1,5 тэрбум доллар
орж ирэх бололцоотой гэж гэж судлаачид үзэж байгаа юм.

Нөгөө талаас энэ индексийг дагаж
хөрөнгө оруулалт хийдэг компаниуд тухайн биржийн хувьцааг авах ёстой болдог
байна. Энэ хэрээр дотоодын компаниуд бирж дээр хувьцаагаа гаргах сонирхолтой
болно. Цаашлаад компаниуд банкнаас өндөр хүүтэй зээл авах сонирхол буурч,
биржээс хямд эх үүсвэртэй санхүүжилт босгох хандлага нэмэгдэнэ. Энэ нь
арилжааны идэвх сэргэж, үнэт цаасны хөрвөх чадвар нэмэгдэхэд нөлөөлнө гэж
судлаачид үзэж байгаа юм.

Нэгдсэн Үндэсний байгууллагаас жил бүрийн долдугаар сарын 11-нд Дэлхийн хүн амын өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүлдэг билээ. Энэ өдөр хүн амын асуудлууд, хүрээлэн байгаа орчин, тогтвортой хөгжлийн асуудлуудад олон нийтийн анхаарлыг хандуулах, бодлого төлөвлөлтөнд хүн амын хүчин зүйлүүдийг харгалзан үзэхийн чухлыг шийдвэр гаргагчдад ойлгуулах зорилгоор ийнхүү тэмдэглэдэг байна.

Дээрх өдрийг Монгол Улсад тэмдэглэх гэж байгаатай холбогдуулан Монгол Улсын Шадар сайдын ажлын алба, НҮБ-ын Хүн амын сан хамтран “Онцгой байдлын үе дахь эмзэг бүлгийн хүн ам” сэдэвт хэвлэлийн бага хурал зохион байгуулж, Онцгой байдлын ерөнхий газартай хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурав.

Баяр наадмын өдрүүдээр нөхцөл байдалдаа тааруулж хурдаа тохируулж явах хэрэгтэй байгааг ЦЕГ-аас сануулж байна. Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрэмд орон нутгийн замд 80 км цагийн хурдтай явах дээд хурдыг хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. Гэтэл жолооч нар хурд хэтрүүлж, осол гэмтэлд өртсөнийхөө дараа 80 км цагийн хурдтай явсан гэж худал хэлдэг аж. “Эвдрэл ихтэй, донсолгоотой зам дээр өндөр хурдтай явах нь аюултай. Баяр наадмын үеэр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодохгүй байх хэрэгтэй” гэж тус газраас сануулж байна.

Засгийн газар өнөөдөр Орон сууцны ипотекийн зээлийн баталгааны журмыг баталлаа. Журамд урьдчилгаа төлбөрийн баталгааны нөхцөлийг инженерийн дэд бүтцэд бүрэн холбогдсон, эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр ашиглалтад хүлээн авсан шинэ орон сууцны үнийн дүнгийн 10 хувийг бэлнээр харилцах дансанд байршуулан төлж, ипотекийн зээлийн шалгуур үзүүлэлтийг хангасан иргэнд орон сууцны үнийн дүнгийн 20 хүртлэх хувьд Хөгжлийн банкнаас баталгаа гаргуулахаар тусгажээ.

Хөгжлийн банк нь ипотекийн зээлийн баталгаа гарган хамтран ажиллахаар санхүү, төсвийн болон барилга, хот байгуулалтын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, арилжааны банкуудтай гэрээ байгуулах бөгөөд зээлдэгчийн сар бүрийн үндсэн төлбөрөөс эхний ээлжинд Хөгжлийн банкны баталгааны дүнтэй тэнцүү хэмжээний төлбөр бүрэн төлөгдөж дуусмагц баталгаа дуусгавар болох юм.

Орон сууцны ипотекийн зээлийн баталгаа гаргуулах иргэнд тавигдах шалгуур үзүүлэлтийг анх удаа үндсэн зээлдэгчээр шинэ орон сууцыг ипотекийн зээлээр худалдан авч буй, тогтмол орлоготой, сүүлийн хоёроос доошгүй жил нийгмийн даатгалын шимтгэлийг тасралтгүй төлсөн, ипотекийн зээлийг эргэн төлөх орлого нь банкны шалгуураар нотлогдсон, “Өрхийн мэдээллийн сан”-ийн VII-XV бүлгийн иргэн байхаар тодорхойлжээ.

Орон сууцны ипотекийн зээлийн баталгаа гаргуулах иргэний хүсэлтийг хянан шийдвэрлэх, ипотекийн зээлийн баталгааг тайлагнах, хяналт тавих үйл ажиллагаа болон бусад холбогдох асуудлуудыг журамд оруулсан байна. Энэ журам батлагдан гарсантай холбогдуулан Засгийн газрын 2013 оны 200 дугаар тогтоолын хавсралтаар баталсан “Орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журам”-д “Ипотекийн зээлийн хугацаа 20 жил хүртэл байна” гэсний дараа “Орон сууцны үнийн дүнгийн 20 хүртэлх хувийн баталгаанд хамрагдсан иргэний ипотекийн зээлийн хугацаа нь 30 хүртэл жил байна” гэж нэмэхээр боллоо. “Орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журам”-д өөрчлөлт оруулах санал боловсруулж, энэ оны 10 дугаар сард багтаан танилцуулахыг Барилга, хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар, Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат нарт үүрэг болголоо.

“Ялтан шилжүүлэх тухай конвенц”-д нэгдэн орох тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо.

Гадаад харилцаа өргөжин хөгжихийн хэрээр манай иргэд гадаадад суралцах, ажиллах болон бизнес эрхлэх зорилгоор зорчих явдал нэмэгдэж байгааг харгалзан, монгол иргэд олноор зорчдог, аливаа төрлийн гэмт хэрэгт холбогдох болсон зарим орнуудтай эрх зүйн туслалцаа харилцан үзүүлэх, ялтан шилжүүлэх тухай гэрээ байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллаж байна. Монгол Улс гадаад орнуудтай ялтан шилжүүлэх асуудлыг зохицуулсан 7 оронтой хоёр талт гэрээ байгуулжээ. Манай улс ялтан шилжүүлэх тухай 1978 оны Берлиний конвенцид нэгдэн орсон бөгөөд тус конвенц өнөөдөр хүчин төгөлдөр үйлчилж байна. Харин ялтан шилжүүлэх тухай гэрээ байгуулаагүй аливаа улстай энэ асуудлыг дипломат шугамаар дамжуулан тухай бүрд харилцан тохиролцож шийдвэрлэх шаардлагатай болдог.

Ялтан шилжүүлэх тухай Европын зөвлөлийн конвенцид Европын холбооны гишүүн 47 улс, гишүүн бус 17 улс нэгдэж орсны тоонд манай иргэд олноор зорчдог Англи, Герман, Белги, АНУ, Австрали, Япон зэрэг улсууд багтаж байна. Тус конвенцид нэгдэн орсноор конвенцийн гишүүн улсуудад ял эдэлж байгаа иргэдийг шилжүүлэх эрх зүйн үндэс бүрдэх юм.

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас Монгол оронд ган, зуд, хүчтэй цасан болон шороон шуурга, үер, аадар тунадас, гол нуурын мөсний цөмрөл, ой хээрийн түймэр, цөлжилт зэрэг байгаль орчин, ус, цаг агаарын гаралтай аюулт үзэгдлийн давтамж жилээс жилд нэмэгдэж, түүнээс учрах хохирлын хэмжээ өсч байна. Ган, зуд, байгаль, цаг агаарын гэнэтийн аюул, гамшгаас улс орны нийгэм, эдийн засагт учирч байгаа хохирол, хор уршгийг багасгах, ус, цаг агаарын бүх төрлийн урьдчилсан мэдээний чанарыг сайжруулах, хэрэглэгчдэд шуурхай хүргэх нөхцлийг бүрдүүлэх зорилгоор “Журам, жагсаалт, хуваарь батлах тухай” тогтоолыг Засгийн газар баталлаа. Тогтоолоор Үндэсний ус, цаг уур, орчны шинжилгээний албанаас гаргасан нийтийн хэрэгцээний Ус, цаг агаар, орчны аюултай болон гамшигт үзэгдлийн мэдээллийг Газар хөдлөлөөс амжиж дамжуулах системээр хэрэглэгчдэд үнэн зөв, шуурхай хүргэж байхыг Онцгой байдлын ерөнхий газрын дарга Т.Бадрал, Монголын үндэсний олон нийтийн радио, телевизийн ерөнхий захирал Ц.Оюундарь нарт даалгалаа.

Ус, цаг уурын улсын сүлжээг түшиглэн хийж байгаа цөлжилтийн хяналт шинжилгээ, өвөл, хаврын бэлчээрийн даац, багтаамжийг тодорхойлох судалгааны ажлыг цаашид хамтран хийх зохион байгуулалтын арга хэмжээ авахыг Хүнс, хөдөө аж ахуйн сайд Р.Бурмаа, Барилга, хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар, Байгаль орчин, ногоон хөгжил, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол нарт үүрэг болголоо.

Үүрэн телефоны үйлчилгээний тасралтгүй ажиллагааг хангах, ус, цаг агаар, орчны аюул гамшгаас сэрэмжлүүлэх, урьдчилан сэргийлэх мэдээг хэрэглэгчдэд шуурхай, үнэ төлбөргүй хүргэж байх талаар радио, телевиз, үүрэн телефоны үйлчилгээ үзүүлж байгаа аж ахуйн нэгж, байгууллагуудтай байгуулж буй гэрээнд тусгаж, хяналт тавин ажиллахыг Мэдээллийн технологи, шуудан, харилцаа холбооны газрын дарга Ц.Жадамбаад үүрэг болголоо.

Эрчим хүчний үйлдвэрүүдийн өвөлжилтийн бэлтгэл хангах ажлын хүрээнд үндсэн болон туслах тоноглолын засвар, техник зохион байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын ажлыг төлөвлөсөн хугацаанд нь зохион байгуулж, хяналт тавьж ажиллахыг Эрчим хүчний сайд Д.Зоригтод даалгалаа. Дулааны цахилгаан станцуудын өвөлжилтийн бэлтгэл хангах хүрээнд 20-оос доошгүй хоногийн нүүрсний нөөц бүрдүүлэх ажлыг зохион байгуулж, нүүрс тээвэрлэх вагоноор тасралтгүй найдвартай хангах арга хэмжээ авч, нүүрс нөөцлөлтийн графикийг гарган, мөрдөж ажиллахыг Эрчим хүчний сайд Д.Зоригт, Уул уурхайн сайд Р.Жигжид, Зам, тээврийн сайд Н.Төмөрхүү нарт даалгалаа.

“Даланзадгадын дулааны цахилгаан станц” ТӨХК-ийн найдвартай ажиллагааг хангах үүднээс эвдэрсэн турбингенераторыг шинэчлэн солих ажлыг түлхүүр гардуулах нөхцөлөөр гүйцэтгэгчтэй шууд гэрээ байгуулан 2015 оны 11 дүгээр сарын 25-ны дотор ашиглалтад оруулахыг Эрчим хүчний сайд Д.Зоригтод даалгаж, энэ ажилд шаардлагатай байгаа хөрөнгийг Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлэхийг Хөгжлийн банкны төлөөлөн удирдах зөвлөл, Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат нарт зөвшөөрлөө.

Аймгийн төвүүдийн дулааны станцуудын өвөлжилтийн бэлтгэлийг хангуулах, нүүрсний аюулгүйн нөөцийг бүрдүүлэх, дулааны шугам сүлжээний ээлжит засвар, угаалга, туршилт тохируулгыг ирэх 9 дүгээр сарын 1-ний дотор хийж дуусгахыг аймгийн Засаг дарга нарт үүрэг болголоо.

Аймаг, нийслэлийн орон сууц, нийтийн аж ахуйн байгууллагуудын өвөлжилтийн бэлтгэл хангах төлөвлөгөөний дагуу ус хангамж, ариутгах татуургын системд их болон урсгал засвар хийж, шугам угаалга, туршилт тохируулгын ажлыг хугацаанд нь чанартай гүйцэтгэх явцад хяналт тавьж ажиллахыг Барилга, хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа. Боловсрол, соёл, эрүүл мэнд, спортын байгууллагуудын барилгын ажлын засварыг хугацаанд нь дуусгах ажлыг зохион байгуулж, биелэлтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайд Л.Гантөмөр, Эрүүл мэнд, спортын сайд Г.Шийлэгдамба, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

Наадам ойртсон энэ өдрүүдэд төрийн далбаа худалдаалах хүмүүс олон байна. Сүүлийн жилүүдэд гадуур зарагдах болсон далбаа стандарт хангахгүй байгаад иргэд бухимдалтай байгаа аж. Эрээнээс орж ирж буй төрийн далбаанд ямар алдаа байгааг зургаар харуулж байна. Монгол Улсын төрийн далбаа нь 1992 оны хоёрдугаар сарын 12-ноос хэрэглэгдэж эхэлжээ. 1949 оны төрийн далбаанаас социалист одыг хассанаараа өөр юм. Улаан, хөх, улаан хосолсон өнгөтэй далбааны маань дунд хэсэг нь мөнх тэнгэрийн хөх, түүний хоёр тал нь мандан бадрахын бэлгэдэл улаан өнгөтэй. Далбааны ишин талын улаан дэвсгэрийн төв хэсэгт алтан соёмбо бий.

Өнөөдөр Батлан хамгаалах салбарт шагналын хур буусан өдөр болж байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар хоёр Бригадын генерал цолтон төрсөн бол ЗХЖШ-ын даргын тушаалаар эх орноо батлан хамгаалах их үйлсэд амжилттай ажиллаж буй зарим дэд хурандаад Хурандаа цол олголоо. БХЯ-ны Төрийн захиргааны удирдлагын газрын Санхүү, эдийн засгийн хэлтсийн дарга дэд хурандаа Д.Ганхуяг, БХЯ-ны Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын газрын тасгийн дарга, дэд хурандаа Ж.Баясгалан, ЗХЖШ-ын Ажиллагааны удирдлагын газрын Энхийг дэмжих ажиллагааны хэлтсийн дарга дэд хурандаа Б.Эрдэнэбат, Нийслэлийн Чингэлтэй дүүргийн Засаг даргын тамгын газрын Цэргийн штабын дарга дэд хурандаа Ж.Даваарагчаа, Хилийн 0168 дугаар ангийн захирагч дэд хурандаа П.Батбилэг нарын 14 дэд хурандаад Хурандаа цол олголоо.