Month: June 2015

Categories
мэдээ нийгэм

БНСУ-аас ирсэн зорчигчдоос сэжигтэй тохиолдол илрээгүй байна

ЭМСЯ-ны Шуурхай удирдлагын төвөөс халдварт өвчний байдлын талаар мэдээлэл гаргажээ.

2015 оны 6 дугаар сарын 16-ны өдрийн 10 цагийн байдлаар

Монгол улсын хэмжээнд:

Улаанбурхан өвчин:

-Улсын хэмжээнд 16573 сэжигтэй тохиолдол бүртгэгдсэний 773 хүн лабораторийн шинжилгээгээр, 3075 хүн эпидемиологийн холбогдол, эмнэлзүйн шинж тэмдгээр тус тус батлагджээ.

Эх сурвалж: ХӨСҮТ

Дэлхий дахинд:

Ойрхи-Дорнодын Коронавируст халдвар:

БНСУ-д нийт 150 лабораториор батлагдсан тохиолдол бүртгэгдэж, 16 хүн нас барсан байна. Нас баралтын түвшин 10.6%.

4,856 ойрын хавьтлаас 4,491 гэрийн хяналтад; 365 эмнэлэгт хянагдаж, 607 хүнийг хяналтаас гаргасан.-

Самсунг медикал эмнэлгийн үйл ажиллагааг хаасан-

Дэлхий дахинд 1304 лабораториор батлагдсан тохиолдол бүртгэгдэж, 461 хүн нас барсан (НБТ=35.3%)

Эх сурвалж: ДЭМБ, ГХЯ

6 дугаар сарын 15-нд БНСУ-аас 2 удаагийн нислэгээр 485 зорчигч ирж, эрүүл мэндийн асуумж судалгаанд хамрагджээ. Халуурсан болон ямар нэг эмнэлзүйн шинж тэмдэгтэй зорчигч байхгүй байна.

Эх сурвалж: МХЕГ

Эбола вируст халдвар:

2015 оны 06 дугаар сарын 07-ний байдлаар 27336 тохиолдол, 11222 (41.3%) нас баралт бүртгэгдсэн байна.

Эх сурвалж: ДЭМБ

Categories
булангууд мэдээ цаг-үе эрэн-сурвалжлах

Хуурамч мөнгөн дэвсгэрт хийдэг залуус ТҮЦ, хотын захын дэлгүүрт гүйлгээ хийдэг байжээ

Эрүүгийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийнхэнхуурамчаар мөнгөн дэвсгэрт үйлдвэрлэж, гүйлгээнд оруулдаг гурван бүлэг этгээдийг илрүүлжээ. Бүлэг этгээдүүд 17 сая төгрөгийн хуурамч мөнгөн тэмдэгтийггүйлгээнд оруулсан нь тодорхой болоод байгаа гэнэ. Одоогоор У, Г нарын долоон залуу өнгөт принтер ашиглан бичгийн цаасан дээр 10, 20 мянгатын мөнгөн дэвсгэртийг ар өвөргүй хэвлээд галлограмман нууцлал бүхий соёмбо, мөнгөн утас зэргийгсаатай балаар зурдаг байсан гэнэ. Ингээдбэлэн болгосон хуурамч мөнгөө орой үдшийн цагаар такси барьж яваад өгдөг. Эсвэлхүүхэд, өндөр настансуудаг ТҮЦ, гэр хорооллын дэлгүүрээс бага үнийн дүнтэй бараа, утасны нэгж худалдан аваад хариултад нь жинхэнэ мөнгө авдаг байжээ.Эх сурвалжийн хэлж буйгаар хуурамч мөнгөн дэвсгэртээр жинхэнэ мөнгөн тэмдэгт болгохын тулд хэний ч хамаагүй санаанд орсон утасны дугаар луу нэгж явуулаад хариулт авдаг байсан гэнэ. Ингэж хуурамч мөнгөн дэвсгэртүүд арилжааны банкууд дээр очиж хураагддаг байжээ. 2014 оны зургадугаар сард Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын хамтарсан захирамж гарсан. Энэхүү захирамжид хуурамч мөнгөн тэмдэгт бүрт Эрүүгийн хэрэг үүсгэж шалгах тушаал гарсан байна.Залуус өнгөрсөн гурван жилд энэхүү хуурамч мөнгийг гүйлгээнд гаргаж байсан гэнэ. Хуурамч мөнгөн тэмдэгт нь гараар тэмтрэхэд болон неон гэрэлд харахад илэрхий хуурамч нь мэдэгддэг ч иргэд санамсар болгоомжгүй хандсанаас гүйлгээнд ашигласан байдаг аж.Тиймээс Эрүүгийн цагдаагийн газрын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсээс иргэдэд ханданмөнгөн гүйлгээ хийхдээ анхаарал болгоомжтой байхыг зөвлөжээ. Мэргэжилтнүүд хуурамч мөнгийг харж, барьж үзэхэд мэдэгддэг бөгөөд цаас, нууцлалыг дуурайж чаддаггүйг хэлж байна. Мөн одоогоор Монгол Улсад мөнгөн дэвсгэрт үйлдвэрлэсэн тохиолдол бүртгэгдээгүй бөгөөд зөвхөн гар аргаар хэвлэсэн тохиолдлууд байдаг аж. Дээрх бүлэг этгээдүүд хэдий хэмжээний хуурамч төгрөг хийсэн нь тодорхой бус байгаа учраас мөрдөн байцаалтын явц удаашран гүйлгээнээс хуурамч мөнгө илрэх тохиолдол нэмж, бүртгэгдэж байгааг албаны эх сурвалж хэлж байв.Хуурамч мөнгөн тэмдэгт байж болзошгүй гэж таамаглавал цагдаагийн хэлтэст шууд хандан шалгуулах хэрэгтэйг албаныхан анхаарууллаа. Хэрэв хуурамч мөнгийг гүйлгээнд ашигласан тохиолдолд гэмт хэрэгтэн гэж үзэх бөгөөд хуурамчаар мөнгө үйлдсэн этгээдийг Эрүүгийн хуулийн дагуу шийтгэх аж. Хуурамч мөнгөн тэмдэгтээр гүйлгээ хийсэн залуусийг Эрүүгийн хуулийн 176 зүйл ангид зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэн шалгаж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Эрдэнэт үйлдвэрийнхэн хяналтын хуудсаар өөрсдийгөө үнэлэв

“Иргэн бүр-эрсдэлгүй орчинд” сэдэвтэй сарын аяны нээлтийн үйл ажиллагааны хүрээнд Уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэрийн ил уурхай, баяжуулах үйлдвэр, химийн хорт болон аюултай бодисын 4-р агуулах, шатахуун түгээх станцыг “Хяналтын хуудас”-аар үнэлэх дадлага ажлыг сургалт семинарт оролцогчидтой хамтарч хийлээ.

Дадлага ажилд оролцож буй иргэд Мэргэжлийн хяналтын байгууллага нь хяналтын хуудсыг ашигласнаар хяналт шалгалт ил тод, шалгагч болон шалгуулагч хоёр тал ижил түвшинд ажиллах боломжийг олгож, аж ахуйн нэгж байгууллагуудын бизнесийн үйл ажиллагаанд дарамт шахалтгүй, зөвлөн туслах, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр заавар зөвлөмж өгч ажиллаж байгааг сайшааж байна хэмээн МХЕГ-аас мэдээллээ.

Categories
мэдээ цаг-үе

Троллчид буюу хөлсний сэтгэгдэл бичигчид

Оросын тролл армийнхны
төв байр

Цахим хуудсуудын мэдээ, нийтлэлд захиалгатайгаар сэтгэгдэл бичдэг хүмүүсийг троллчид гэдэг. Энэ нэр томъёо 1998 оноос цахим ертөнцөд дуулдах болсон юм. Тэдний хийдэг ажил нь ямар нэг хүний захиалга, явуулгаар тодорхой заасан мэдээллийнх нь дор захиалагчийн хүссэн өнгө аястай сэтгэгдлийг үлдээх. Хэрвээ захиалагч өрсөлдөгч компанийнхаа бараа, үйлчилгээг гутаахыг хүсвэл троллчдод хандана. Хэдэн өдрийн дотор хичнээн сэтгэгдэл үлдээхийг гэрээнд тусгасан учир троллчид нормоо биелүүлэхийн төлөө бичиж эхэлнэ.

Англи, Америк, Герман, Итали, Франц улсад тодорхой тооны троллчид байдаг ч тэдэнд цугларч суудаг албан тасалгаа, хамтарч байгуулсан компани гэж бараг байдаггүй юм байна. Ер нь троллгүй орон гэж үгүй. Азид ч бий. Сонгууль болон улс төрийн том тохироо, эсвэл алдартай бизнесменүүдийн хил дамнуулсан худалдааны үеэр троллчид идэвхижиж эхэлдэг юм байна.

Энэ мэтээр харьцуулсан зургийн дор троллчид жинхэнэ утгаараа ажиллаж, захиалгат сэтгэгдлийг “үйлдвэрлэдэг”

Харин манайд захиалгат сэтгэгдэл бичигчид бий. Зөвхөн улс төрийн сонгуулийн үеэр гэлтгүй бусад үед ч троллчид ажилладаг. УИХ-ын зарим гишүүдийн хувьд өөрийгөө өмгөөлүүлж, магтуулахын тулд захиалгаар сэтгэгдэл бичүүлдэг гэж харддаг. Мөн томоохон бизнесменүүд, мисс бүсгүйчүүлийг өөрийнхөө тухай мэдээ, мэдээллийг зориуд нийтлүүлэн, дор нь мөн л захиалгаар сэтгэгдэл бичдэг гэцгээдэг. Гэхдээ Монголд байгаа троллчидыг тархай бутархай, цөөн тооных гэж үзэн нийгэмд хор хөнөөл учруулах дайных гэж тооцдоггүй. Хэрвээ нийгмийн байдал улам дордож, улстөрчдийн ёс суртахуун одооныхоосоо уруудвал Орос дахь троллчдын жижиг хувилбар Монголд бий болоход ойрхон. Гэхдээ хүн төрөлхтний хувьд тролл гэх энэ нэр томъёонд тийм таатай ханддаггүй. Ялангуяа баруунд “Хамгийн адгийн нийгэмд л троллчид аалз мэт арваганадаг” гэж үзэж нийгэм цэвэршихийн хэрээр троллчид устдаг гэдэгт итгэдэг. Тролл гэдэг нь хүүхэлдэйн киноны эсрэг талын дүр бөгөөд үзэшгүй муухай төрхтэй мангас. Тролл нь аварга том, чөтгөр гэсэн утгатай норвеги үг. Скандинавын ардын аман зохиолд ааш муутай мангасыг мөн ингэж нэрлэсэн байдаг.

Гэтэл ОХУ-д захиалгат сэтгэгдэл бичигчдийг цалинжуулан суулгадаг бүхэл бүтэн агентлаг байсан нь олон хүний анхаарлыг татаж байгаа юм. Үүнийг Америкийн мэдээллийн хэрэгслүүд онцолж “ОХУ-д захиалгат сэтгэгдэл үйлдвэрлэдэг тусгай баг ажилладаг юм байна. Уг багийнхан Кремлиэс ирүүлсэн даалгавраар ажилладаг. Тэдний гол бай нь АНУ, Барак Обама. Бас Засгийн газрынх нь дургүй бүх зүйлс” гэж тодотгожээ. Оросын троллчид дээрээс өгсөн даалгавраас гадна бусад захиалгыг ч авдаг байж. Томоохон компаниуд өрсөлдөгчдийнхөө нэр төрийг гутаалгах, олон нийтийн санаа бодлыг өөрийнхөө талд эргүүлэхэд троллчдын хүчийг ашигладаг.

Оросын тролл армийнхныг бас “Веб бригад” гэдэг. 2000 оноос хойш “үйлдвэрлэсэн” комментууд нь тоталитар дэглэмийг дэмжсэн шинжтэй байсныг судалгаагаар тогтоожээ. Үүнийг барууны зарим ажиглагчид “Оросын Үндэсний аюулгүй байдлын албаныхны захиалга байж мэднэ” гэж таамаглаж байна.

Веб бригадынхны нэг сэтгэгдлийг 85 рублиэр үнэлдэг гэх албан бус мэдээлэл бий. Тролл армид ажиллаж байгаад гарсан нэгэн бүсгүй “Би Обамаг муулсан 1500 гаруй сэтгэгдэл бичсэн. Нэг сэтгэгдлийнх нь төлөө ойролцоогоор гурван ам.доллар авдаг байсан” гэж ярьсан байна.

Санкт-Петербургт байрладаг “Интернэт судалгаа”-ны агентлаг гэх тодотголтой т ролл бригадад 2013 оны үед 400 гаруй тролл ажилладаг байж. Уг байгууллагад Оросын сөрөг хүчнийхэн өөрийн нууц тагнуулаа ажилд оруулж, хэд хэдэн нууц бичлэг хийлгэж байжээ.

Троллчидын ажлыг хөндлөнгөөс харахад амар хялбар мэт ч тэднийг маш их ачаалалтай ажиллуулдаг юм байна. Хоёр ээлжээр 24 цагийн турш ажиллацгаадаг бөгөөд өдрийн цайны цагаараа ч хоорондоо тухтай ярьж чаддаггүй байжээ. Түүнчлэн өндөр хараа хяналтын дор нормоо биелүүлэхийг шаардаж, шинээр ажилд орсон троллыг эхний өдөр 120 коммент бичих даалгавар өгч байжээ. Троллчид дээрээс ирсэн даалгаврын дагуу л юм бичихээс өөрийн үзэл бодлоо тусгах боломжгүй. Ихэнх троллчидын хувьд дундаас доош түвшний зарим нь бичиг үсгийн зохих мэдлэггүй залуус байдаг юм байна.

Троллчдын нууц байр. Тэднийг хэрхэн ажиллаж байгааг нууц камераар бичжээ

Америк, Английн томоохон медиа группийнхэн Оросын троллчидын талаар сонирхож энэ талаар дэлхий нийтэд мэдээлсэн юм. Тэдний ажигласнаар “Орос олон зуун “Тролл цэрэг”-тэй. Путины бодлогыг дэмжигчид тэднийг ашиглан олон сая долларын ашиг олдог. Улс төрийн ямар нэг томоохон үйл явдлын үеэр тэднийг ашиглан мэдээлэл, сэтгэл зүйн дайны үйл ажиллагаа явуулдаг юм байна” гэсэн дүгнэлт гаргажээ. Борис Немцовын аллагын үеэр Twitter-т заналхийлсэн, бусад руу дайрсан, Путиныг уг аллагад ямар ч хамаагүйг нотлох гэсэн 20500 орчим мэдээлэл орж ирсэн гэнэ.

Оросын “Тролл цэргүүд”-тэй холбоотой мэдээлэл ерөнхийдөө нууцын зэрэглэлд байсан ч олны анхаарлыг татаад эхэлжээ. Тиймээс 2008 оноос тэднийг “G”баг гэх шинэ нэрээр нэрлэх гэж үзжээ. Тэдэнд дээрээс техникийн даалгавар өгдөг байж. Нэг троллч өдөрт олон зуун сэтгэгдэл бичих бөгөөд 2-3 фэйсбүүк хуудсаар давхар ажиллах ёстой. Бас блог хөтөлж нууц нэрээр даалгавраа биелүүлэх хэрэгтэй.

Ингээд бүтэн 12 цаг ажилласны дараа дараагийн бригадыг оруулж ирж үргэлжлүүлэн шөнөжин ажиллуулна. Тролл цэргүүд ингэж тасралтгүй ажилласныхаа төлөө чамгүй цалин авдаг ч сэтгэлзүйн талаасаа ажлаа дийлэхээ болиод гардаг аж.

Троллчдын 2013-2014 онд бичсэн сэтгэгдлүүдэд задаргаа хийхэд садист, иргэдийг үзэн ядсан, хэт үндсэрхэг үзэл гаргах, бусдыг үл ойшоох, өөрсдийгөө л дээрд үзэх шинж тэмдгүүд илэрсэн байна. Цахим орчинд энгийн мэдээ сэлт уншиж, эгэл сэтгэгдэл бичихэд хүнд ямар ч хор уршиг байдаггүй. Харин хэн нэгний тушаал заавраар хорон үг, бусдыг гутааж доромжилсон утгатай юм бичиж сэтгэгдлээр оруулах нь тухайн троллчинд асар их хортойг тогтоожээ. Бүр тролл гэх өвчин ч тэмдэглэгдэх болжээ. Троллчдын тархи хямралд орж, зүрх судасны хэмнэл алдагдан үүнээс үүдэн хоол боловсруулах эрхтэнд доголдол үүсэх нь түгээмэл гэнэ. Түүнчлэн цөс өвдөж, шүд сулран, үс халцрах шинж тэмдэг илэрдэг юм байна.

Categories
мэдээ цаг-үе

Хүнийг хүндэлж байж өөрийгөө хүндлүүлдэг гэдэгт би итгэдэг

“Academy awards 2015” наадмаас “Аав” киногоороо шилдэг эрэгтэй гол дүрийн шагнал аваад буй УДЭТ-ын жүжигчин Ц.Цэрэнболдтой ярилцлаа.

-Юуны өмнө “Academy awards 2015” наадмаас шилдэг эрэгтэй гол дүрийн шагнал авсанд баяр хүргэе?

-Баярлалаа. Кино маань амжилттай болсны үр шим шүү дээ.

-Шилдгийн шилдэг бүтээлээр шалгарсан “Аав” кино Г.Эрдэнэбилэг та хоёрын хамтран найруулсан кино байх аа?

-Тийм ээ, Эби бид хоёрын анхны уран бүтээл. Би хоёрдугаар найруулагчаар ажилласан юм. Залуу зохиолч М.Энхдалайгийн бүтээл. Эби бид хоёр театрт нэг өрөөнд суудаг юм чинь ирэхээр нь ийм зохиол байна гэжхэлээд үзүүлсэн. Хоёулаа зохиолыг нь уншаад давгүй юм, кино хийе гэж шийдсэн. Кино олон хүний санаагаар бүтдэг учраас киноны багийн Базаррагчаа, Оки гээд бүх хүмүүс ярилцаж байж киногоо өлгийдлөө. Зохиолын зарим хэсгийг өөрчилсөн л дөө. Багийнхан маань сайхан уялдаатай ажилласны үр дүнд кино маань шилдгийн шилдэг уран бүтээл боллоо.

-Дүр сонголтын хувьд яаж сонгов?

-Бид гол дүрийн охиныг сонгохын тулд их олон хүүхдээс проба авсан. Тэгээд СУИС-ийн дөрөвдүгээр курсийн Б.Мөнхдэлгэр гэдэг охиныг сонгосон.

Б.Мөнхдэлгэр дүрдээ наалдахаар их гоё энгийн тоглолттой байсан юм. Мөн миний залуу насанд УДЭТ-ын жүжигчин Б.Шинэбаяр тоглосон.

-“Аав” киноны дууг та дуулсан байна лээ. Сүүлийн үед хүмүүс их сонсож байгаа?

-Миний дуулна гэж юу байхав дээ. Дуучин С.Нарантай хамтарч дуулсан. Нөгөө хэдээрээ заалгаж байгаад жаахан эвтэйхэн л дуулсан юм.

-Таны хоолой одоо брэнд болчихлоо шүү дээ. Удмынх уу?

-Удам байгаа байх.

-Таны бага нас Налайхад өнгөрсөн гэсэн үү. Айлын хэд дэх хүүхэд билээ?

-Бага нас маань Налайхын тавдугаар хороонд өнгөрсөн. Манай аав уурхайчин хүн. Ээж маань Налайхын ахуйн үйлчилгээнд оёдолчингоос эхлээд нярав, мэргэжилтэн хүртэл ажилласан. Одоо хоёулаа тэтгэвэртээ гарчихсан. Би айлын том хүү. Миний доорх дүүг Цэрэннэмэх гэдэг. Багш мэргэжилтэй. Бага дүү маань бас багш. Хашхүү гэдэг бүсгүй бий. Ганц охин нь болоод тэгдэг юм уу жаахан байхаасаа их хэрсүү байсан. Хэдийдээ ч хоол хийгээд сурчихсан юм бүү мэд. Хэзээ ч бид хоёрын хувцсыг угаагаад сурчихсан юм. Их ажилсаг дүүтэй.

-Ээжтэйгээ нэг кинонд тоглосон гэсэн үү?

-“Аав” киноны жижиг хэсэгт тоглосон. Ээжийг чадах юм болов уу гээд эргэлзэх байх гэсэн чинь их дуртай тэгье гэж хүлээж аваад тоглосон л доо. Киноны гол дүр залуу насандаа будилж явах үед миний ээж өмнөх дурсамжийн хоёр багахан хэсэгт тоглодог юм.

-Та яагаад жүжигчин болчихов оо. Жүжигчин болно гэж боддог байв уу?

-Жүжигчин болно гэж бодож байгаагүй. Манайх Налайхаас Багануурт шилжиж очсон юм. Би тэр үед гал унтраах 64 дүгээр ангид гурван жил жолооч хийсэн. Тэр хооронд байгууллагуудын хооронд АСК тэмцээн болдог байсан. Д.Бямбацогт ах Багануурын театрын дарга байсан үе. Д.Бямбацогт ах биднийг тэмцээн уралдаанд бэлдэж байгаад “Чи ер нь шалгалт өгөөд үзвэл яасан юм” гэсэн. Манай ээж намайг дэмжээд оюутан бол гээд жүжигчин болох зам руу орж байлаа.

-Оюутан байх үеэ дурсаач?

-Би Мюзикл дээд сургуулийг жүжигчин, найруулагч мэргэжлээр 2003 онд төгссөн. Баасансүрэнбагш надаас шалгалт аваад “Чи тэнцэх юм байна” гээд тосч авч байсан хүн. Сургууль маань МУГЖ дуурийн дуучин Д.Баадайжав гээд их сайн багш нартай сайхан сургууль байсан.

-Сургуулиасаа эхнэрээ сонгосон гэх юм билээ?

-Миний эхнэр эдийн засагч мэргэжилтэй. Тэр үед манай сургуульд санхүү хариуцсан ажилтан байсан юм.

-Анх аав болох ямар санагдаж байсан бэ. Хүүгээ гарахад ямар сэтгэгдэл төрж байв?

-Аав болох үгээр хэлэхийн аргагүй маш сайхан мэдрэмж. Хамгийн түрүүнд аав руугаа ярьж “Та өвөө боллоо шүү дээ” гэж хэлсэн. Хүн өөрөө аав болохоор аав, ээжийгээ ойлгодог юм билээ. Манай эхнэр хүүхдээ гаргаад “Би ганцхан хүүхэд гаргах гэж ингэж зовж байхад ээж минь яаж олон хүүхэд гаргасан юм бол оо” гэж байсан. Эмэгтэй хүн “эх хүн” гэдгээ илүү мэдэрдэг юм шиг санагдсан шүү.

-Хүүхдүүдийнхээ талаар яриач?

-Миний хүүг Далайцэрэн гэдэг. Одоо 11 настай. Бага маань Үлэмжгоо гээд дөрвөн настай хөөрхөн бор охин бий.

-Та сургуулиа төгсөөд шууд УДЭТ-т орсон юм уу?

-Ц.Төмөрбаатар гуай манай сургуульд багшилж байсан юм. Сургуулиа төгсөөд нэг жил Ц.Төмөрбаатар гуайн туслах багш хийсэн. Театрын найруулагч Ч.Түвшин багш маань намайг төгсгөж байлаа. Ч.Түвшин багшийнхаа “Алтан унага” театрын жүжигчин гэж фестивальд оролцож байсан. Багш маань “Драм дээр шалгалт авч студийн жүжигчин авах юм байна. Чи бэлдэж байгаарай” гээд намайг бэлдүүлдэг байсан. 2006 онд шалгалтаа өгөөд УДЭТ-т орж байлаа.

-Драмын театрт ороод ямар жүжигт анх тоглож байв?

-Анх Б.Мөнхдорж найруулагчийн “Харц хатан” дуулалт жүжигт Гомбосүрэн гэж агь ноёны дүрд тоглож байсан. Театраас их юм сурдаг. Найруулагчаасаа гадна жүжигчдээсээ суралцана. Болохгүй байгаагаа багшаасаа асууна. Тэр үед Баавай, Мэндээ эгч хоёр надад их тусалж байсан. Миний хүү ноён хүний алхаа ийм байх ёстой гээд л зааж байсан нь саяхан мэт санагдаж байна.

-Хэдэн жүжигт тоглосон бэ?

-Таван жүжгийн гол дүр. 30-аад жүжгийн туслах дүрд тоглосон.

-Дэлгэцийн анхны дүрийн хувьд?

-Анх Австри, Германы хамтарсан “Чингис хаан” баримтат уран сайхны киноны Жамухын дүрд тоглож байсан. Монголд зураг авалт нь болж байсан юм.

-Жүжигчид түүхэн дүрд тоглохыг хүсдэг. Таны анхны дүрүүдийг харахад дандаа түүхэн кино байдаг шүү дээ. Одоо ямар дүрд тоглохыг хүсч байна?

-Тоглохыг хүсдэг дүр байдаг л даа. Дээхнэ нэг хүн надад хэлж байсан нь санаанаас гардаггүй юм. “Яг цэвэр дуурь сонсъё гэвэл хүн Италид очиж сонсоно. Шекспирийн жүжиг үзье гэвэл Англид очиж үзнэ. Тэрэн шиг Монголд ирээд үзэх юм нь Монголын өв соёл. Гадныхан Монголын үндэсний юмыг л үзнэ шүү дээ” гэж билээ. Тэгэхэд би дотроо ядаж нэг хуур татаж, хөөмийлж сурах юмсан гэж бодож байлаа. Жаахан оролдож үзсэн л дээ. Магадгүй кинонд хөөмийлөөд монгол гэсэн үнэр шигтгэхийг хүсч байна. Үндэсний өв соёл хамгийн чухал зүйл байна даа гэж дотроо бодож байлаа. Том уран бүтээл дээр сайхан дүр бүтээх шиг бахдам зүйл байхгүй шүү дээ. Одоохондоо сэтгэл ханамжтай бүтээсэн дүр алга л байна. Урлагийн буян болох байлгүй дээ.

-Сүүлийн үед та их моодонд ороод байна уу. Нээлтээ хийж байгаа бүх кинонд тоглосон байх юм?

-УДЭТ жилдээ хоёр, гурван шинэ жүжиг тавьдаг. Театрынхаа уран бүтээлд тоглоно. Хажуугаар нь киноны санал ирэхээр нь тоглочихдог юм.Энэ жилийн хувьд “Ар хударга” кино аль намар зургийг нь авчихсан байсан ч сая нээлтээ хийж байна. Энэ өвөл бол “Аав” кинондоо бүх анхаарлаа хандуулсан. Бас “Улаан театр”-ын Хангай, Сүхээ дүү нарынхаа анхны бүтээл дээр гурван хэсэгт тоглосон. Нэрийг нь мэдэхгүй байна тэгж байгаад гарах байх.

-Таны “Ар хударга” киноны хэсэг цахим ертөнцөд их яваад байгаа. Үг сонголтын хувьд зохиол дээрээ бичигдсэн байсан юм уу?

-“Ар хударга” кинонд би туслах дүрд тоглосон. Киноны маркетингийн хүмүүс миний тоглосон шоронгийн хэсгийг нь таслаад сошиалаар явуулчихсан юм билээ. Шоронд байгаа хүн тэр байтугай юм ярих байх гэж бодоод л би хэлчихсэн юм.

-“Марко поло”-д тоглохоор болсон гэсэн. Ямар дүрд шалгарсан юм бэ?

-Би “Марко поло” киног үзсэн их далайц нь том мундаг, сайхан кино байна лээ. Би энэ кинонд хоёр сценд тоглохоор болсон. Долдугаар сард Унгарт таны хэсгийн зураг авна гэж байсан юм. Гэтэл есдүгээр сард болчихлоо. Унгарт биш Малайзад таны хэсгийг авна гэсэн. Одоогоор тийм хариу ирчихээд л байж байна. Тоглосон хойно нь л тоголлоо гэхээс биш. Нөгөө улсууд чинь дахиад зохиолоо өөрчилчих ч юм билүү.

-Таныг найруулагч нар ямар дүрд голдуу сонгож байна?

-Эсрэг, хар талын дүрд л сонгох юм.

-Кинонд эсрэг дүр гол дүрээсээ илүү байдаг юм шиг. Таныхаар?

-Эсрэг дүр хийх юм ихтэй л дээ. Манай Дагва ах эсрэг дүр байсан ч дүрээ өмөөрч тогло гэж хэлдэг юм. Тэгэхээр дүрийн шугам хүчтэй бас их зөв гардаг байх. Эсрэг дүр ажиллагаатай сайхан шүү.

-Та өөрөө найруулагчийн үүднээс кино хийх үү?

-Хийх бодол байгаа. Хамгийн гол нь эдийн засаг. Тэр талаа шийдээд сайхан зохиол дээр ажиллая гэсэн санаа бий.

-Дүрийн судалгаагаа яаж хийдэг вэ?

-Тухайн дүрийн судалгааг амьдралаас эрж хайна шүү дээ. “Шарга даага” кинонд тоглохдоо нутгийн уяачидтай уулзаж адуугаа яаж уяж, сойж байгааг асууж судалгаа хийж байсан. Жүжигчин хүн болгон амьдралаас ийм судалгаа хийдэг.

-Та ихэнхдээ настай хүний дүрд тоглосон харагддаг?

-Тийм. Би уг нь 1977 оных. Хүүхэд байхын их овортой байсан. Намайг долдугаар ангид байхад хэзээ цэргээс халагдаж ирсэн гэдэг байлаа.

-Цэрэг гэснээс та цэрэгт явж байсан юм уу?

-Үгүй. Галын гурван жилээр хаалгаж байсан.

-Эр хүнд нөхөрлөл чухал байдаг. Та нөхөрлөлийг юу гэж боддог вэ?

-Ганц мод гал болдоггүй, ганц хүн айл болддоггүй гэж үг байдаг шүү дээ. Бас зуун төгрөгтэй явснаас 100 найзтай яв ч гэдэг. Надад найз нөхөд олон бий. Хүнийг хүндэлж байж өөрийгөө хүндлүүлдэг гэдэгт би итгэдэг.

-Аав, ээж чинь одоо Баганууртаа байгаа юу. Танд юу гэж захидаг байв?

-Зундаа Улиастайн аманд зусдаг. Өвөлдөө Багануур руугаа орчихдог юм. Ажлын зав чөлөө гарвал аав, ээж дээрээ очдог юм. Аав маань олон дотроо сайхан яваарай, хамт олонтойгоо байгаарай гэж захидаг.

-Бага насандаа гэр бүлээрээ тэмдэглэж байсан хамгийн гоё баяр юу вэ?

-Өвөө маань 80 гарч бурхан болсон хүн. Би өвөө дээрээ өссөн. Өвөөгийн хүүхэд л дээ. Цагаан сар л их сайхан болдог байсан. Өвөө маань тэндээ хамгийн ахмад нь байсан болохоор олон ч хүн ирдэг байлаа.

-Өвөөтэйгөө байсан үеэ дурсаач?

-Миний өвөө дархан хүн байсан. Би хажууд нь галыг нь түлж өгдөг хүүхэд байлаа. Дарханых нь хөөргийг халаана. Сүүлд паяалник халаадаг болсон юм. Дарханы ажилд тусалдаг нь л би байсан. Өвөө надад гаанс толгой тааруулаад өгчихсөн. Багаасаа л тамхинд орчихсон хүүхэд байлаа. Өвөөтэйгөө адилхан тэр хавийн өвөгчүүлтэй их нийлдэг болохоор найзууд маань намайг “өвгөн Болдоо” гэж хочилдог байж билээ.

-Танд дарханы ур дүй бий юу?

-Өвөө бурхан болохын өмнө намайг дуудаад “Миний хүү өвөөгийнхөө дарханы багажийг Нэмэхээдээ өгөөрэй. Чи буу аваарай” гэсэн. Миний доод талын дүү шүү дээ. Уг нь тэр тусалдаггүй тоглоод л гүйж явдаг байсан юм. Гэхдээ өвөө миний хажууд хамаагүй гарын дүйтэй гэдгийг нь олоод харчихсан байсан л хэрэг. Тэгэхээр надад гарын дүй байхгүй байж.

-Өөрөө хүсээд энэ дүрд л тоглочих юмсан гэж тоглосон дүр бий юу?

-Олон дүрд тоглож байсан л даа. Жүжигчин хүн юм чинь янз бүрийн л дүрд тоглоно шүү дээ. Гэхдээ “Шарга даага” киноны уяачийн дүрийг л би дөхүүлнэ дээ гэж бодож байсан. Мөн “Аав” киног бас дотроо төсөөлөөд болох юм шиг санагдсан.

-Моринд дуртай юм уу. Яагаад уяачийн дүр ойрхон санагдав?

-Би моринд их хайртай хүүхэд байсан. Багадаа олон сайхан морьтой болоод уралдуулах хүсэл байлаа. Манай тавдугаар хорооныхон айл болгон жаахан малтай. Тэр үед хонинуудаа бүгдийг нь нийлүүлээд ээлжилж явдаг байсан юм. Үхэр малаа мориороо эргүүлнэ гээд хот доторх хөдөө гэх үү дээ.

-Танд дурлалт залуугийн дүр байхгүй шүү дээ. Тийм дүрд тоглооч гэвэл та тоглох уу?

-Тоглоно доо.

-Чөлөөт цагаараа юу хийдэг вэ?

-Хааяа нэг бильяард цохидог. Салхинд гарах сайхан.

-Гэртээ хариад та ямар хүн болох вэ?

-Гэртээ хариад хүүхдүүд­тэйгээ тоглоно. Манай бага намайг морь бол, арслан бол гээд зүгээр байлгахгүй. Эхнэрийнхээ хийж өгсөн хоолыг идчихээд л суваг солиод кино үзээд хэвтэнэ. Хамгийн сайхан жаргал маань тэр дээ.

-Ойрын үеийн төлөвлө­гөөгөө сонирхуулаач?

-Завсар зайгаараа хэл суръя гэж бодож байна. Гадагшаа явж үзлээ хэлтэй хүн сайхан юм. Заавал кинонд тоглох биш. Гадныхантай хамтарч ажиллахад ч хэрэг болно шүү дээ. Ер нь хүн цаашаа явъя гэвэл эхний ээлжинд хэлтэй болох хэрэгтэй юм байна гэж бодож байгаа.

-Та монгол дээлээр гоёдог уу?

-Жаахан хүүхэд байхдаа 7, 8 дээлтэй байлаа. Одоо хааяа тэмдэглэлт баяраар ч юм уу. Эсвэл тайз, кинон дээр л өмсөж байна.

-Наадмаар та яаж баярлах вэ?

-Зурагтаар бөх, морио үзэх байх. Би явж үзэх дургүй. Наадмаар миний хүүгийн төрсөн өдөр болдог юм. Бид нар өвөө, эмээ дээрээ очоод хонь гаргаж шөл уудаг. Хорхог хийнгээ “Хөөе нөгөө бөх юу болж байна. Хэний морь яаж давхив” гээд зурагт руугаа нэг гүйгээд буцаад хэдүүлээ хөхрөлдөөд л өнгөрөөдөг. Айргаа уугаад махаа огтолж идээд суух сайхан л даа. Олуулаа бужигнаж гэр бүлээрээ тэмдэглэсэн наадам сайхан байдаг.

Categories
мэдээ улс-төр

Засгийн газрын хуралдаанаар дараах асуудлуудыг хэлэлцлээ

Засгийн газрын өчигдрийн хуралдааны мэдээллийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Түрээсийн орон сууц хөтөлбөр баталлаа

Ипотекийн зээлийн нөхцөл шаардлагыг хангаж орон сууц худалдан авах боломжгүй иргэдийг орон сууцжуулах зорилгоор “Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөрийг баталлаа.

Хөтөлбөрийг 2015-2021 онд хэрэгжүүлж, нийслэлд 16000, аймгийн төвүүдэд 4000 айлын түрээсийн орон сууцны сан бүрдүүлэхээр төлөвлөжээ.

Хөтөлбөрт тусгагдсан зорилт, үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг хандивлагч орнуудын зээл, хөнгөлөлттэй зээл тусламжид хамруулах, гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагчдыг татан оролцуулах болон бусад эх үүсвэрээр санхүүжүүлэх, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулахыг Барилга, хот байгуулалтын сайд Д.Цогтбаатар, Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

2014 оны байдлаар манай улсын нийт өрхийн 28 хувь нь инженерийн дэд бүтцэд холбогдсон орон сууцанд, үлдсэн хэсэг нь гэр хороололд, нийслэл Улаанбаатар хотын нийт хүн амын 60 орчим хувь нь гэр хороололд амьдарч байна.

Улаанбаатар хотод иргэдийн оролцоотойгоор гэр хорооллыг дахин төлөвлөж орон сууцны хороолол болгох, ашиглалтын шаардлага хангахгүй орон сууцны барилгуудыг буулгаж, дахин төлөвлөх, гэр хорооллын газрыг шинэчлэн зохион байгуулах ажлын хүрээнд иргэдийн түр амьдрах орон сууцны асуудлыг шийдвэрлэх шаардлага байна.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, харж хандах үр хүүхэдгүй ахмад настан, байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлийн нөлөөгөөр орон гэргүй болсон айл өрхүүд, ажил амьдралын гараагаа эхлүүлж байгаа залуу гэр бүлүүд, орон нутгаас төв суурин газарт түр хугацаагаар ирж ажиллаж, суралцаж буй оюутнууд, ажиллагсдын түр амьдрах орон байрны асуудлыг төрөөс шийдвэрлэх шаардлага байгаа юм.

2014 оны байдлаар улсын хэмжээнд 22,9 мянган өрх орон сууц түрээслэн амьдарч байна гэсэн судалгаа гарчээ. Иргэдийн орон сууц худалдан авах чадвараас хамаараад орон сууц түрээслэх сонирхол өсөн нэмэгдэж байгаа боловч, түрээсийн орон сууцны хүрэлцээ хомс, үнэ өндөр байна. Мөн банкны зээлийн нөхцөл, шалгуурыг хангаж, ипотекийн зээл авч орон сууцтай болох боломжтой иргэдийн тоо буурч байна гэж салбарын яам үзэж байна.

Арабын нэгдсэн Эмират улсын Элчин сайдын яамыг Улаанбаатарт байгуулна

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг Арабын Нэгдсэн Эмират улсын дэд Ерөнхийлөгч бөгөөд Ерөнхий сайд Шейх Мухаммед бин Рашид Аль Мактумын урилгаар өнгөрөгч тавдугаар сарын 19-20-нд тус улсад ажлын айлчлал хийсэн. Энэхүү айлчлалын дүнг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцээд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд оруулахыг Гадаад хэргийн сайд Л.Пүрэвсүрэнд даалгалаа.

Айлчлалын үеэр болсон уулзалт, ярианы үеэр хоёр талын харилцаатай холбоотой хэд хэдэн чухал асуудлыг хөндөсний дотор хөрөнгө оруулалтыг харилцан хамгаалах, хөхиүлэн дэмжих тухай, Орлогын татварыг давхардуулж ногдуулахаас сэргийлэх тухай, Агаарын харилцаа тогтоох тухай зэрэг эрх зүйн баримт бичгүүдийн талаар санал солилцож, Арабын Нэгдсэн Эмират Улсын Элчин сайдын яамыг Улаанбаатар хотноо байгуулах асуудлыг эцэслэн тохирлоо.

Түүнчлэн CIB санхүүгийн групптэй Монгол Улсын бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдэд нэг тэрбум хүртлэх ам.долларын хөрөнгө оруулах сан байгуулах тухай харилцан ойлголцлын санамж бичигт Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Х.Ганцогт гарын үсэг зурсан байна.

АНЭУ-ын талаас манай уул уурхай, дэд бүтцийн салбарт хөрөнгө оруулах, хөдөө аж ахуйн салбарт хамтран ажиллах, монгол хонины махыг худалдан авахад бэлэн байгаагаа уулзалтын үеэр тэмдэглэж байлаа. Мөн хоёр улсын хууль сахиулах салбар хооронд харилцаа тогтоох, тус салбарын монгол мэргэжилтнүүдийг өөрийн улсдаа дунд, богино хугацааны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамруулахад бэлэн байгаагаа илэрхийлжээ.

Хөгжлийн банкны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг УИХ-д өргөн барина

Монгол Улсын Хөгжлийн банк үүсгэн байгуулагдсан цагаас эхлэн улс орны эдийн засгийн хөгжлийг дэмжих төсөл хөтөлбөрийг санхүүжүүлэн ажиллаж байгаа. Цаашид тус банкны үйл ажиллагаа болон холбогдох бусад харилцааг зохицуулсан хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох хэрэгтэй гэж үзэн Хөгжлийн банкны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэн дэмжээд УИХ-ын чуулганы хуралдаанаар хэлэлцүүлэхээр өргөн мэдүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Хөгжлийн банкны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг боловсруулахдаа өөр хоорондоо харилцан нөлөөлөх үндсэн гурван асуудлыг гадны улс орны Хөгжлийн банк амжилттай ба амжилтгүй туршлага, өөрийн орны хууль тогтоомжийн уялдаа холбоонд суурилан цогцоор нь шийдвэрлэх,

Үүнд

Хөгжлийн банкны улсын төсөвтэй харилцах харилцааг боловсронгуй болгох, болзошгүй эрсдэлийг бууруулах

Хөгжлийн банкны засаглал, ил тод байдал, тайлагналыг сайжруулах

Хөгжлийн банкны үйл ажиллагааны цар хүрээг өргөжүүлэх, бие даасан байдлыг нэмэгдүүлэх зэрэг багтжээ.

“Чингис хаан” олон улсын нисэх буудалд транзит заал барина

Ази Европын дээд түвшний уулзалтыг ирэх оны долдугаар сард зохион байгуулахтай холбоотойгоор дараах шийдвэрийг гаргалаа.

“Чингис хаан” олон улсын нисэх буудалд транзит заал барих, зочдын танхимыг өргөтгөх, тохижуулахад шаардагдах хөрөнгийн асуудлыг шийдвэрлэлээ.

Энэ уулзалтын үеэр 4500-5000 зочид төлөөлөгчдийг хүлээн авч, үдэн гаргах бөгөөд олон улсын ирэгчдийн танхимыг өргөтгөх, явагчдын транзит танхимыг шинээр байгуулж, зорчигч үйлчилгээний терминалын барилгын багтаамжийг нэмэгдүүлэх ажлыг хийснээр одоо байгаа талбайг 2,3 дахин нэмэгдүүлэх юм.

Ази, Европын дээд түвшний уулзалтад оролцохоор 51 улсын төлөөлөгч, тэдгээрээс 39 улсын төрийн тэргүүн өөрийн агаарын хөлгөөр ирэх урьдчилсан мэдээлэлтэй байна.

Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулах эрх олгоно

Газрын тосны хайгуулын “Хар ус II” талбайд Газрын тосны газар болон “Ренова-илч” ХХК-ийн хооронд бүтээгдэхүүн хуваах гэрээ байгуулах эрхийг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Газрын тосны газрын даргад олголоо.

Газрын тосны хайгуулын “Хар ус II” талбайд “Ренова-илч” ХХК-тай гэрээ байгуулагдвал хөрөнгө оруулагчийн ажлын туршлага, компанийн санхүүгийн тайлангийн үзүүлэлт зэрэгт тулгуурлан хайгуулын хугацааны хөрөнгө оруулалтыг санхүүжүүлэх санхүүгийн боломжтой болох юм байна.

Эрчим хүчний хэмнэлтийн тухай хуулийн төслийг өргөн барина

Эрчим хүчний хэмнэлтийн тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн дэмжээд УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо.

Эрчим хүчний хэмнэлтийн арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд зөвхөн төрийн зохицуулах оролцооноос гадна өндөр хэрэглээтэй хэрэглэгчийн ухамсар, зах зээлд шинээр бий болж байгаа эрчим хүчний аудитор, эрчим хүчний аудитын байгууллага, эрчим хүчний мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэх байгууллага, эрчим хүчний инженер эдгээрийн хоорондох харилцан уялдаа чухал үүрэг гүйцэтгэнэ.

Энэ хуулийн төсөл нь ерөнхий концепцийн хүрээнд зохицуулалт хийж, нэр томъёоны тодорхойлолт, байгууллагуудын эрх, үүрэг, хоорондын уялдаа, харилцан хамаарал, урамшуулал болон хуулийн хариуцлага зэргийг тусгасан төсөл юм. Эрчим хүч хэмнэх, үр ашигтай хэрэглэхтэй холбоотой нарийвчилсан харилцааг эрчим хүчний хэмнэлтийг хэрэгжүүлэх нэгжээс боловсруулж, Засгийн газраар батлуулах журмаар зохицуулахаар тусгажээ.

Газрын тосны тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулна

Газрын тосны тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн дэмжээд УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо. Тус хууль (шинэчилсэн найруулга) өнгөрсөн оны долдугаар сард батлагджээ. Хуулиар газрын тосны салбар дахь төрийн байгууллагын эрх хэмжээг тодорхой болгон, нөөц ашигласны төлбөр (рояалти)-ийн хувь хэмжээ, түүнийг ногдуулах, хөнгөвчлөх, чөлөөлөх болон тусгай зөвшөөрөл олгох, түдгэлзүүлэх, хүчингүй болгох, газрын тос эрэх, хайх, ашиглах үйл ажиллагаанд хяналт тавихтай холбоотой харилцааг боловсронгуй болгон зохицуулсан.

Тус хуулиар хуулийн этгээд төрийн захиргааны байгууллагатай гэрээ байгуулан газрын тос, уламжлалт бус газрын тосны эрлийн ажлыг гүйцэтгэх бөгөөд энэ ажлыг гүйцэтгэх явцад хуулийн тодорхой бус зохицуулалтын улмаас зарим асуудлыг үүсгэжээ.

Уламжлалт бус газрын тосны эрлийн үед өрөмдлөг хийж болох эрх зүйн орчин тодорхой бус байгааг тодорхой болгож, гэрээлэгч үүргээ зөрчсөн тохиолдолд түүнд хүлээлгэх хариуцлагыг хоёр заалтаар давхардуулан хуульчилсан техникийн алдааг засч хуулийн төслийг боловсруулжээ.

Марракешийн гэрээг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг өргөн барина

“Хараагүй, харааны бэрхшээлтэй болон хэвлэмэл бүтээл унших хязгаарлагдмал чадвартай хүмүүст зориулан хэвлэн нийтлэгдсэн бүтээлийг хүртээмжтэй болгохыг хөнгөвчлөх тухай” Маррекешийн гэрээг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн дэмжээд УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо.

Энэхүү гэрээний зорилго нь хараагүй, харааны бэрхшээлтэй болон бие махбодийн бэрхшээлийн улмаас ном барих, унших боломжгүй хүмүүст зохиогчийн эрхийн зөвшөөрөл шаардагдахгүйгээр ном, бусад хэвлэмэл бүтээлийг ашиглуулах боломж олгох юм. Уг гэрээний хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд тэгш эрхтэйгээр мэдээлэл олж авах ба тэдний сурч боловсрох эрх нь хүнлэг энэрэнгүй нийгмийн хөгжлийн ёсонд нийцэх юм.

Хууль сахиулахын их сургуулийн талаар дараах арга хэмжээг авахаар боллоо

Хууль сахиулахын их сургууль нь хууль зүйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллага байх бөгөөд төрийн тусгай албан хаагч байж, дүрэмт хувцас, цол ялгах тэмдэг хэрэглэж байхаар тогтлоо.

Үүнтэй холбогдуулан

Тус сургуулийн албан хаагч нарын цол, албан тушаалын ангилал, зэрэглэлийг тогтоож, тус сургуулийн 2015 оны батлагдсан төсөвт нийцүүлэн бүтэц, орон тоо, дүрмийг шинэчлэн баталж мөрдүүлэх

Тус сургуулийн албан хаагчийн дүрэмт хувцас хэрэглэх, цол олгох журмыг баталж, тус сургуульд алба хааж байгаа цагдаа, хил хамгаалах, шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх, онцгой байдлын албан хаагч нарт цол олгохтой холбоотой асуудлыг хууль тогтоомжийн хүрээнд шийдвэрлэх

Сургалтын хөтөлбөр, агуулга чанарыг олон улсын жишигт нийцүүлэн шинэчлэх, сургалтын орчныг сайжруулах, багш нарыг мэргэшүүлэх талаар төлөвлөгөө боловсруулж хэрэгжүүлэхийг Хууль зүйн Д.Дорлигжавт даалгалаа.

Хууль сахиулахын их сургуулийн албан хаагчийн цолны болон төрийн тусгай албан хаасан хугацааны нэмэгдэл, албан ажлын онцгой нөхцөлийн нэмэгдэл, мэргэшлийн зэргийн нэмэгдлийг цагдаагийн албан хаагчид олгож байгаа хувь хэмжээтэй адилтган олгож, төсвийг Хууль зүйн сайдын төсвийн багцад жил бүр тусган санхүүжүүлж байхыг Хууль зүйн сайд Д.Дорлигжав, Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат нарт даалгалаа.

Товч мэдээ

Зэсийн баяжмал хайлуулах, цэвэршүүлэх үйлдвэрийн урьдчилсан техник, эдийн засгийн үндэслэл дээр тулгуурлан байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ, техник, эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулж, төслийг төр, хувийн хэвшлийн оролцооны хувь хэмжээ, хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэрийг оновчтой хэлбэрээр сонгож, холбогдох хууль, тогтоомжид нийцүүлэн хэрэгжүүлэхийг Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат, Сангийн сайд Ж.Эрдэнэбат, Байгаль орчин, ногоон хөгжил, аялал жуулчлалын сайд Д.Оюунхорол нарт даалгалаа

Монгол Улсад хөрөнгө оруулалт татахын тулд олон улсын хөрөнгө оруулагчид болон дотоодын бизнес эрхлэгчдийг оролцуулсан “Бизнесийн дээд хэмжээний уулзалт”-ыг энэ сарын 18-20-нд Улаанбаатар хотод зохион байгуулна.

Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банк хооронд байгуулсан “Хөдөлмөр эрхлэх ур чадварыг дээшлүүлэх” төслийн Зээлийн хэлэлцээрийг батлах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо.

Монгол Улсын Аж үйлдвэрийн сайдын энэ сарын 29-30-нд Япон улсад хийх албан ёсны айлчлал, Монгол Улс, Япон Улсын Засгийн газар, хувийн хэвшлийн худалдаа, хөрөнгө оруулалтын хамтын ажиллагааны VII зөвлөлдөх уулзалтын үеэр Монголын талын төлөөлөгчдийн баримтлах удирдамжийг зөвшөөрлөө.

Улаанбаатар хотод энэ сарын 23-26-нд зохион байгуулах Худалдаа, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, техникийн хамтын ажиллагааны Монгол Беларусийн Засгийн газар хоорондын комиссын гуравдугаар хуралдаанд оролцох Монголын талын төлөөлөгчдийн баримтлах удирдамжийг зөвшөөрлөө.

Бүгд Найрамдах Болгар Улсын Ерөнхийлөгч Р.Плевнелиевийн өнгөрөгч сарын 10-13-нд манай улсад хийсэн төрийн айлчлалын дүнг хэлэлцээд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд оруулахыг Гадаад хэргийн сайдад даалгалаа.

Авлигын эсрэг санаачилгын 2015 оны Удирдах зөвлөлийн ээлжит хурал, Бүс нутгийн семинарыг зохион байгуулахад шаардагдах хөрөнгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргахыг Сангийн сайдад зөвшөөрлөө.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлан боловсруулсан Шүүхийн иргэдийн төлөөлөгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцээд зарим саналыг төсөл санаачлагчид уламжлахаар тогтлоо.

Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2014 оны гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайланг хэлэлцэж Төсвийн тухай хуулийн дагуу Монгол Улсын 2014 оны төсвийн гүйцэтгэлийг батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг зарчмын хувьд дэмжиж, УИХ-д өргөн мэдүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ цаг-үе

Л.Эрдэнэчимэг: Биднийг тогтоолын төслөө оруулахаар Засгийн газраас Таван толгойн гэрээг татаж авах юм шиг байна лээ

УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэгтэй ярилцлаа.

-Таван толгойн ажлын хэсэг өчигдөр хуралдлаа. Ямар шийдвэр гаргав. Ер нь ажлын хэсэг дээр асуудал удлаа. Юун дээр гацаад байгаа юм бол?

-Ажлын хэсгийн хуралдаанаар Засгийн газраас хэд хэдэн материал ирэхгүй байгаагярилаа. Бид Засгийн газраас дөрвөн материал нэхсэн ч өнөөдрийг хүртэл ирэхгүй байна. Бидний нэхээд байгаа материалуудын эхнийх нь Засгийн газрын 268 дугаар тогтоолын хурлын протокол. Уг тогтоолоор Таван толгой дээр тендер зарлах долоон заалттай шалгуур үзүүлэлтийг баталсан байдаг. Дотор нь Энержи ресурст зориулан оруулсан хэд хэдэн заалт байдаг. Ялангуяа “… Таваас доошгүй жил олборлох, тээвэрлэх, борлуулах, үйл ажиллагаа эрхэлсэн хяналтын багцыг Монголоос эзэмшиж байгаа компани” гэж заасан байгаа нь бусад компаниудын оролцох эрх хаагдсан гэсэн үг. Тиймээс тогтоолыг хэлэлцсэн хурлын протоколоос хэний ямар саналаар ийм заалт орсныг мэдсэний эцэст тодорхой дүгнэлт гаргах ёстой гэж ажлын хэсгийнхэн үзсэн. Хоёрдугаарт “Энержи ресурс” компани болон “Шинхуа” группын хооронд хамтарсан компани байгуулах гэрээг Засгийн газраас ирүүлэхийг хүссэн. С.Баярцогт сайд хэлэхдээ “Хувийн компаниудын хоорондоо хийж байгаа гэрээ учраас Засгийн газарт хамаагүй. Ажлын хэсэг тухайн компаниудаас нь энэ гэрээг авах шаардлагатай” гэсэн байна. Монгол Улсын бүх иргэдийн эзэмшиж байгаа томоохон ордыг хамтран эзэмших гэж байгаа гэдэг утгаар нь уг гэрээг зайлшгүй үзэх ёстой болсон. Учир нь хамтарсан компани байгуулах гэрээндээ “Энержи ресурс” компани нь Таван толгойг “Шинхуа”-д өгчих юм биш биз гэх мэтээр ноцтой заалт байхыг үгүйсгэхгүй. Тиймээс л ажлын хэсэг гэрээг үзье гэсэн юм. Ер нь бид нэхэмжлэх бус Засгийн газар гэрээг дүгнэсэн байх ёстой. Гуравдугаарт “Сумитома” компани Таван толгойн нүүрсийг гуравдагч зах зээлд нийлүүлэх үүргийг гэрээгээр хүлээж байгаа. Тэгвэл “Гуравдагч зах зээлд гаргах ямар үүргийг тус компани хүлээж байгаа юм бэ” гэдгийг бид сонирхсон. Ер нь Сумитоматай гэрээ байгуулсан эсэх нь өнгөрсөн хугацаанд тодорхой болсонгүй. Дөрөвдүгээрт “Энержи ресурс” компани Таван толгой компанийн хооронд эрх шилжүүлэх гэрээ гэж хийгдсэн байх ёстой. Шууд хэлбэл Эрдэнэс Таван толгойн бүх эрх 100 хувь “Энержи ресурс” компани руу шилжиж байгаа. Үүнийг үзсэний эцэст дүгнэлтээ гаргах ёстой гэж байгаа юм.

-Энэ гэрээнүүд хийгдчихсэн байх ёстой юу. Ажлын хэсэг өө олохын тулд хувийн компаниудын дотоод асуудалд оролцож байна гэх шүүмжлэл гарч эхэллээ?

-Ажлын хэсэг “тийм тийм 14 асуудал дээр дүгнэлт гарга” гэсэн даалгаврыг авсан. Тэр дүгнэлтийг гаргахын тулд тун ч олон материал нэхэгдэж байна. Жишээ нь “Гуравдагч зах зээлд нийлүүлнэ” гэдэг “Сумитома”-гийн худалдааны гэрээг үзэх зайлшгүй шаардлага бидэнд тулгарч байгаа. “Үнэхээр гуравдагч зах зээлд Таван толгойн нүүрсийг нийлүүлэх гээд байна уу, Хятадын зах зээлд борлуулах гээд байна уу” гэдэг нь өнөөдрийг хүртэл тодорч өгөхгүй байна. Хэрвээ Хятадын нутаг дэвсгэрт нүүрсээ зарахаар байвал бид үүнийг гуравдагч зах зээлд гаргаж байна гэж үзэх боломжгүй.

-Гэрээний англи эхийг шалгасан гэсэн. Алдаа байна уу?

-Англи, Монгол эх үнэхээр ялгаатай байгаа. Яг энэ асуудал дээр Оюу толгой компанийн хуульч ажиллаж байна. Бид сүүлийн гурван сар Монгол хэл дээрх материалтай зууралдаад, түүнд үндэслэн дүгнэлт хийж хэрэлдээд байгаа. Гэтэл гэрээний англи хувилбар дээр Монгол эхээс зөрүүтэй олон зүйл заалт байна. Асуудал үүслээ гэхэд оролцогч тал гэрээний англи хэл дээрх эхийг аваад Арбитрийн шүүхэд хандахад өнөөдрийн бидний яриад байгаа Монгол эхээс хол зөрүүтэй, ялагдал хүлээх магадлалтай заалтууд байна гэж үзэж байгаа.

-Яг ямар заалтууд өөр байгаа гэж?

-Гурав хоногийн өмнө ажлын дэд хэсгээс мэдээлэл авахад арав гаруй хуудас зүйл заалтын зөрүү байгааг ил болгож, бэлдсэн гэж байсан. Тэгэхээр гэрээг англи хэл дээр хийгээд Монгол хэл рүү орчуулсан юм байна гэж үзэж байгаа. Бас үүнийг хэн гардаж хийсэн нь тодорхойгүй байна. Уг нь Гадаад харилцааны яам англи хэл дээрх хувилбарыг баталгаажуулсан байх ёстой. Албан ёсны орчуулгыг Гадаад харилцааны яам л хийдэг журамтай ч энэ талаарх мэдээлэл тэдэнд огт байхгүй байх юм.

-УИХ энэ долоо хоногт асуудлыг хэлэлцэхээр жагсаалтад оруулсан байна. Та бүхэн дүгнэлтээ бэлэн болгож амжих уу?

-Засгийн газар шаардлагатай материалуудаа бидэнд өгчихвөл дүгнэлтээ гаргаж УИХ-д оруулна. УИХ дээр, тэр дундаа Д.Ганхуяг гишүүн нэг зүйлийг тодотгосон. Тэр нь 2010 оны 39 дүгээр тогтоол. Тус тогтоолд Таван толгойн ордыг яаж ашиглах вэ гэсэн олон заалт байдаг. Тогтоолын олон заалт энэ гэрээнд зөрчигдчихсөн явж байгаа. УИХ-ын 39 дүгээр тогтоолыг зөрчсөн Засгийн газрын олон тогтоол бас гарсан байдаг. Уг нь Засгийн газар УИХ-ын гаргасан тогтоолыг заавал хэрэгжүүлэх ёстой байгууллага. Тийм учраас “УИХ-ын 39 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлээгүй шүү” гэдэг дээр гол дүгнэлтээ гаргаж өгөх ёстой гэсэн саналыг хэлж байсан.

-Гэрээг урьдчилсан байдлаар ингэж дүгнэж байгаа гэсэн үг үү?

-Гэрээ орж ирсэн, тэр чигээрээ явж болохгүй. Нийт 60 жилийн хугацаанд 60 тэрбум ам.долларыг улсын төсөвт оруулж болохуйц ийм том орд байтал борлуулалтын зөвхөн хоёр хувийг авах гэрээ орж ирчихээд байна. Мөн ард түмний төлөөлөл, хууль тогтоох дээд байгууллагын гаргасан олон тогтоолыг зөрчсөн. Шууд хэлбэл УИХ гэдэг хэн ч биш юм гэсэн байдлаар хийгдсэн гэрээ. Ард түмний өмчлөлтэй энэ том ордыг бусдад зүгээр л бэлэглэчихэж болохгүй.

-Ер нь энэ гэрээг явуулахгүй байх ажлын хэсэг ажиллаад юм биш үү?

-Өнгөрсөн долоо хоногоос Засгийн газар болоод зарим УИХ-ын гишүүд “Таван толгойн асуудлыг явуулахад ажлын хэсэг гацаа үүсгэлээ” гэсэн худал PR-ыг хүчтэй явуулсан. Энэ асуудалд ажлын хэсгийн гишүүд нэлээд дургүйцэж байгаа. Яг үнэндээ ажлын хэсэг гацааж байгаа юм биш. Засгийн газар материалаа ажлын хэсэгт ирүүлэхгүй өөрсдөө гацааж байгаа. Бид ямар ч л гэсэн энэ материалуудыг авч байж, түүндээ тулгуурласан зохих ёсны дүгнэлтүүдийг хийгээд гаргаж өгнө. Тэгээд ч би санал, бодлоо байнга хэлж байгаа. Тэндээс Л.Эрдэнэчимэг гишүүн “Энэ гэрээг явуулахгүй гэсэн байр суурьтай байгаа юм байна” гэж л ойлгогдож байгаа байх. Энэ олон мэдээллүүдтэй танилцаж гэрээг бүтэн уншсан ямар ч гишүүн явуулж болохгүй юм байна гэдгийг ойлгох байх. Харин явуулах ёстой гэж хэлээд байгаа хэсэг лоббид автсан гэдгээ харуулж байна гэж харж байгаа.

-Тэгвэл ямар үндэслэлээр Засгийн газар гэрээгээ буцаан татах ёстой гэж та мэдэгдээд байна вэ. Ер нь улс орны тодорхой асуудлыг шийдэх ажлыг та ахалж байгаа гэсэн үг биз дээ?

-Миний харж байгаагаар гэрээ нэгэнт Ашигт малтмалын тухай, Газрын тухай, Концессийн гэрээний тухай хууль болон УИХ, Засгийн газрын хэд хэдэн тогтоолыг зөрччихсөн байгаа юм. Тиймээс хууль, тогтоол зөрчсөн гэрээ УИХ-аар хэлэлцэгдэх ёсгүй гэж бид харж байгаа. Энэ утгаараа гэрээгээ Засгийн газар татаж авах ёстой.

Эцэст нь хуульд нийцүүлээд, сайжруулаад оруулж ирэх шаардлагатай. Дээрээс нь ажлын хэсэг тогтоолын төсөл гаргахаар ажиллаж байгаа. Тогтоолын төслөөр Засгийн газарт үүрэг өгнө. Ингэхдээ Таван толгойг түшиглэн урагшаа хил хүртэлх, зүүн тийш Оросын хил хүртэлх төмөр замыг хамтад нь шийдэх ёстой гэдэг заалтыг оруулж өгч байгаа. Дээрээс нь гэрээнд огт тусгагдаагүй иргэдийн 1072 болон аж ахуйн нэгжүүдийн хувьцааг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах асуудлыг тусгаж өг гэж байгаа юм. Ийм ажлууд ажлын хэсэг дээр бэлэн болчихоод байна. “Хувьцаа гэдэг бол үлгэр” гэж М.Энхсайхан сайд ярьж гарч ирж байсан.

Харин иргэд сайтаар нь ороод шалгавал таны нэрийн дансанд хувьцаа чинь хадгалагдаж байгаа. Хувьцааг эргэлтэд оруулж болдгийг жижиг Таван толгой харуулж байна. 1996 оноос жижиг Таван толгой хувьцаа гаргасан байдаг. Анх гурван төгрөгийн үнэтэй байсан бол хамгийн сүүлд сая гаруй төгрөгт хүрсэн байх жишээтэй. Тэгвэл жижиг Таван толгойгоос хэд дахин том энэ орд дээр хувьцааг эргэлтэд оруулах бүрэн боломжтой. Асуудлыг ард түмэндээ ашигтайгаар шийдье гэсэн байр суурьтай байна. Ер нь биднийг тогтоолын төслөө оруулахаар Засгийн газраас гэрээгээ татаж авах юм шиг байна лээ.

-Энэ хооронд Чалкод төлөх ёстой өр юу болж байгаа вэ. Монголын тал алдагдал хүлээж өр өдөр ирэх тусам нэмэгдэж байгаа гэх юм?

-Ажлын дэд хэсэг хоёр хоногийн хугацаатай Эрдэнэс Таван толгой компани дээр ажиллаад өнөөдөр (өчигдөр) ирсэн. Тэдний өгсөн мэдээллээр Эрдэнэс Таван толгой компанийн агуулахад 2.3 сая тонн нүүрс хадгалагдаж байгаа бол хоёр сая тонн нүүрсийг олборлоход зориулж хөрсний хуулалт хийж бэлтгэсэн байна. Нийтдээ олборлох бүх зардал нь шингэчихсэн 4.3 сая тонн нүүрс бэлэн байгаа гэсэн үг. Хэрэв гэрээ байгуулагдвал Чалкод төлөх ёстой өрийг “Энержи ресурс” компани төлөх заалттай. Гэтэл Чалкогийн өрийг төлөх нүүрс нь аль хэдийнэ олборлогдоод бэлэн болчихсон байгаа юм. Тэгэхээр гэрээнд туссан шигээр “Энержи ресурс” компани үүрэг хүлээх нөхцөл харагдахгүй байгаа юм. Энэ нь хулхидах заалт бололтой. Дээрээс ньЭрдэнэс Таван толгой компани хэвийн ажиллаж байна. Компанийн 200 орчим, туслан гүйцэтгэх 150 гаруй хүнээс гадна Чалко компани нүүрсээ авахдаа уурхайн аман дээрээс тээвэрлэлтээ хийдэг. Энд Хятад, Монголын мянга гаруй жолооч, тээвэрлэгчид ажилладаг юм байна. Нийтдээ 1400 орчим хүн 24 цагаар хөрс хуулалт, тээвэрлэлтийн ажил хийгээд Чалко компани сард 500-600 мянган тонн нүүрсийг өрөндөө авдгаараа авч л байгаа. Нэг ёсондоо өнөөдрийг хүртэл Чалкогийн өртэй холбоотой ямар ч асуудал үүсээгүй, цаашид ч үүсэхээргүй байна гэсэн үг. Мөн Эрдэнэс Таван толгой компани нэгэнт олборлосон нүүрсээ Хятадын бусад компанид зарахад бэлэн байгаа юм билээ. Хэдий тийм ч М.Энхсайхан сайд цаашаа борлуулалт хийж болохгүй гэсэн үүрэг өгсөн учраас зарж чадахгүй байгаа гэсэн.

-Асуудал хэзээ шийдэгдэх юм бол. Нийгэмд хүлээлт үүсгэчихээд ажлын хэсэг сар гаруй хугацаанд дөнгөж гурав дахиа хуралдаж байна?

-Оюу толгой өнөө, маргаашгүй хөдөлгөөнд орно. Гацууртын ордын асуудлыг бараг шийдсэн. Цагаан суваргыг ч явуулсан. Харин Таван толгойгоо төр барих хэрэгтэй. Яагаад гэвэл Монголын бүх ард иргэд хувьцааг нь эзэмшиж байгаа. Хоёрдугаарт энэ орд 60-100 жилийн ашиглалтын настай. Өнөөдөр нүүрсний үнэ унасныг нь далимдуулаад Таван толгойг булаах гэрээ орж ирчихээд байгааг хүн бүхэн ойлгоосой гэж хүсч байна. Тийм учраас яараад байх шаардлага байхгүй. Төсөв бүрдэлт муу байгаа гэж хэсэг хугацаанд ярих л байх. Энэ нь бэлэг боох далим байж болохгүй.

-Тэгвэл яагаад дахин сонгон шалгаруулалт явуулах гэж?

-Энэ бүх мэдэгдлүүдийг ажлын хэсгийн ахлагчаар ажиллаж байгаа хувь гишүүнийхээ байр сууринаас хийж байгаа. Түүнээс биш ажлын хэсэг дээр дахин тендер зарлая гэж огт яриагүй шүү. Ажлын хэсгийнхэн хууль, тогтоол зөрчсөн учраас энэ гэрээг УИХ-аар хэлэлцүүлэх шаардлага алга л гэж байгаа. Миний харж байгаагаар хөндлөн болон урагшаа явах төмөр замын асуудлаа хамтад нь шийдүүлье гэсэн байр суурьтай байна. Албан бус мэдээллээр “хөндлөн төмөр замыг тавихад Японы Засгийн газраас хөрөнгө оруулалт хийх боломжтой байна. Наймдугаар сард Абэ Ерөнхий сайд ирэхдээ гэрээг үзэглэх юм байна” гэсэн мэдээлэл бий. Эндээс харахад төмөр замын бүтээн байгуулалтад Японы талыг ч юм уу, гуравдагч этгээдийг оролцуулахын тулд гэрээнд оролцогч талууд нэмэгдэж оролцох байх.

-Орос, Япон, Солонгос орнууд Таван толгойн нүүрсийг сонирхож байгаа юм уу. Гуравдагч тал гэж хэнийг хэлээд байгаа юм?

-Ер нь асуудал нь Таван толгойдоо биш, төмөр замд байна. Төмөр зам гэдэг бол Азийн хамгийн том гео политикийн үзүүлэлт болчихоод байгаа. Хятад улс Азийн дэд бүтцийг хөгжүүлэхэд 100 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалттай банк байгуулчихаад байгаа. Энэ нь Азийн дэд бүтцийн салбар руу асар хүчтэйгээр орж ирэхийг харуулж байна. Үүнтэй зэрэгцээд Ц.Элбэгдорж Ерөнхийлөгчийг Японд айлчлахад Азийн хөгжлийн банкаар дамжуулан Японы талаас “110 тэрбум ам.долларыг Азийн дэд бүтэц рүү” орууллаа гэдгээ зарласан. Тэгэхээр Хятад, Япон хэмээх хоёр том гүрэн Азийн дэд бүтцэд асар их хөрөнгө оруулалт хийж өөрсдийнхөө ноёрхлыг тогтоох бодлоготой байгаа нь ил байна. Хоёр гүрний аль аль нь Монголыг сонирхож байгаа. Гурван жилийн өмнөхөөс байдал тэс өөр болчихоод байна. Геополитикийн таатай нөхцөл байдалтай болсон учраас Таван толгойд бус эхэлж төмөр замдаа анхаарлаа хандуулж, төмөр замын асуудлыг шийдсэн тэр орнуудад Таван толгойгоо өгөх нь ашигтай болсон нь харагдаад байгаа юм.

-Тэгэхээр орж ирсэн гэрээг буцааж, бүхнийг шинээр эхэл гэж үү?

-Гэрээг эхнээс нь хийх үү, бусад талыг татаж оролцуулах уу гэдэг нь Засгийн газрын хийх ажил. Би бол зөвхөн саналаа хэлж байгаа гишүүн.

Л.Мөнхтөр

Categories
мэдээ нийгэм

Орхон аймгийн Баян-Өндөр уулыг германчуудтай хамтран ойжуулна

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан Орхон аймгийн Баян-Өндөр уулыг германчуудтай хамтран ойжуулах, байгалийг нөхөн сэргээх төслийн багийнхныг хүлээн авч уулзжээ.

Уулзалтад Уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэрийн ерөнхий захирал Ц.Даваацэрэн, Орхон аймгийн Засаг даргын орлогч Д.Энхбат, “Эрдэнэт” үйлдвэрийн ерөнхий захирлын Нийгмийн асуудал эрхэлсэн орлогч С.Сувдаа, ХБНГУ-ын “Geotec rohstoffe” компанийн захирал Шварц Рудижер, тус компанийн хөрөнгө оруулалтын зөвлөх Ш.Маттиас, зөвлөх С.Батбэх нар оролцсон юм.

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан олон жилийн өмнөөс уул уурхайн ашиглалт явуулж ирсэн Эрдэнэтийн бүс нутагт ойжуулах, байгалийг нөхөн сэргээх төсөл боловсруулан ажиллахаар болсон багийнханд талархал илэрхийллээ. Баян-Өндөр уул нь Бүтээлийн нурууны салбар бөгөөд шинэс, хус, гацуур голлон ургаж байсан ч 1976 онд Эрдэнэт хот байгуулагдсанаас хойш хотын суурьшлын бүс тэлж, хүмүүс байгаль орчиндоо хайр гамгүй хандсанаас 1995 оноос хойш уулын өвөр энгэр, бэл хэсгээр модгүй болжээ. Үүнийг тус багийнхан ойжуулахаар төсөл боловсруулсан байна. Ингэхдээ уулын баяжуулах үйлдвэрийн ашиглалтын явцад ашиглалтын газарт орсон зулзган моддыг Баян-Өндөр ууланд шилжүүлэн ургуулах ажлыг ч хийх ажээ.

Төсөл хамтран хэрэгжүүлэх байгууллагаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар, Орхон аймгийн Засаг даргын Тамгын газар, тус аймгийн Баян-Өндөр сум, Уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэр, “Ногоон Эрдэнэт” иргэний хөдөлгөөн, “Ногоон соёолж” ХХК, Эрдэнэтийн иргэд, аж ахуйн нэгж, компаниуд, ТББ, их, дээд сургуулиуд оролцохоор болжээ.

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан уулзалтын үеэр Монгол Улс уул уурхайн орон болж байгаагийн хэрээр байгалийн нөхөн сэргээлт нэн чухал болж байгааг хэллээ. Тэрээр “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар жилдээ хавар, намар хоёр удаа мод тарих үндэсний өдөртэй болсон. Мод тарих нь арчилгаа шаардсан нарийн ажил байдаг. Монголд голдуу ойгоос ургаа мод авчирч шилжүүлэн тарьдаг нь тийм ч оновчтой ажил биш. Суулгацаа бэлдэх ёстой. Монголчуудад германчуудаас мод тарих технологид суралцах, судлах туршлага их бий” гэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ажлын гараагаа Уулын баяжуулах “Эрдэнэт” үйлдвэрт засварчнаар эхэлсэн. Тиймээс тэрээр Эрдэнэтийн ойр орчмыг ойжуулах, нөхөн сэргээх ажлыг дэмжиж байгаа гэдгийг уламжлав. Өнгөрсөн долоо хоногт Германы хөрөнгө оруулалттай Барилгын материалын үйлдвэрийн нээлт болсон. Жилдээ 450-500 мянган м/куб бетон үйлдвэрлэх хүчин чадал бүхий энэхүү үйлдвэр нь Герман, Голландын хамтарсан үйлдвэр бөгөөд евро стандартыг хангаж байгаагаараа дэвшилттэй гэдгийг мөн дурдаж байлаа.

Categories
мэдээ нийгэм

Улаанбаатар хотын гэрэлтүүлгийг алсын удирдлагатай болгоно

Улаанбаатар хотын гудамж, зам талбайн гадна гэрэлтүүлгийг цагийн механизм ашиглаж удирдах үйл ажиллагааг автоматжуулсан “ТУЛГА” систем ашиглах сургалт зохион байгууллаа. Сургалтад Улаанбаатар хотын Захирагчийн алба, Нийтийн үйлчилгээний Улаанбаатар нэгтгэл, дүүргүүдийн дэд бүтэц тохижилтын хэлтсийн мэргэжилтнүүд, дүүргүүдийн гэрэлтүүлэг ашиглалт үйлчилгээ хариуцсан байгууллагуудын инженер, техникийн ажилчид хамрагдав.
Нийслэлийн гэрэлтүүлгийг автоматжуулж нэгдсэн алсын хяналт удирдлагад шилжүүлэх бодлогын хүрээнд Монгол улсын Шинжлэх ухааны Академийн Информатикийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачид “ТУЛГА” нэртэй суурь системийг 2011 онд гаргасан. Уг систем нь гудамж, зам талбайн гэрэлтүүлгийг интернэт сүлжээнд холбогдсон гар утас болон компьютер ашиглаж алсаас хянаж удирдах зориулалттай юм. Гэрэлтүүлгийн ашиглалт үйлчилгээг хариуцсан байгууллагууд уг сургалтад хамрагдсанаар “ТУЛГА” системийг дүүргийнхээ гэрэлтүүлгийг алсаас хянаж удирдахад ашиглана. Харин Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын алба “ТУЛГА” системийг ашиглаж дүүргүүдийн гэрэлтүүлгийн ашиглалт үйлчилгээнд хяналт хийж, гэрэлтүүлгийн цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээг тооцдог болох зорилт тавин ажиллаж байна.
Улаанбаатар хотод одоогийн байдлаар нийт 800 гаруй цэгт гэрэлтүүлгийн удирдлагын шит байрладаг. Хотын гэрэлтүүлгийг “ТУЛГА” системд холбох ажлыг 2018 он хүртэл үе шаттайгаар хэрэгжүүлнэ. “ТУЛГА” системд өнөөгийн байдлаар 340 цэгт байрлуулсан гэрэлтүүлгийн удирдлагын шитийг холбосон. Одоогоор Сүхбаатар, Чингэлтэй, Хан-Уул Баянгол дүүргийн гэр хорооллын гэрэлтүүлгийн удирдлагыг уг системд бүрэн холбоод байна. Мөн Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүргүүдийн 50 цэгт байрлуулсан гэрэлтүүлгийн удирдлагын шитийг “ТУЛГА” системд холбоход бэлэн болоод байгаа юм.
Хотын гэрэлтүүлгийн хяналт, удирдлагыг “ТУЛГА” системдбүрэн холбож ашигласанаар нэг жилд 300 орчим сая төгрөг хэмнэх боломжтой. Гэрэлтүүлгийг автоматаар алсаас удирдаж цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээг 15 хувиар багасгаж, хотын гэрэлтүүлгийн ашиглалт үйлчилгээг автоматаар хянаж хүн хүч, цаг хугацааг хэмнэх давуу талтай гэж Улаанбаатар хотын Захирагчийн ажлын албанаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ улс-төр

Налайхын Захирагчийг сонгох дахин сонгууль маргааш болно

Налайх хотын Захирагчийн сонгуульд аль нэг нэр дэвшигч олонхийн санал аваагүй тул журмын дагуу дахин сонгуулийг зохион байгуулах гэж байна гэж НЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ. Дахин сонгууль маргааш буюу 2015 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр 07-22 цагийн хооронд зургаан хэсгийн хороонд болно. Энэ удаагийн сонгуульд өмнөх сонгуульд хамгийн олон санал авсан хоёр нэр дэвшигч буюу Налайх дүүргийн ИТХ-аас нэр дэвшигч Ш..Хаан, бие даан нэр дэвшигч Ц.Минжинхүү нар өрсөлдөнө. Эдгээр нэр дэвшигчийн хамгийн олон санал авсан нэр дэвшигч Нийслэлийн анхны дагуул хот Налайх хотын Захирагчаар сонгогдоно.