Month: February 2015

Categories
мэдээ нийгэм

Тендерийн урилга

Тендерийн урилга

Огноо : 2015.02.18

Тендер шалгаруулалтын нэр: Оношлуур ,тэжээлт орчин, химийн бодис,урвалж худалдан авах

Тендер шалгаруулалтын дугаар: 2015Lab01

[Зоонозын өвчин судлалын үндэсний төв] эрх бүхий тендерт оролцогчдоос [Оношлуур, тэжээлт орчин, химийн бодис урвалж]–ыг нийлүүлэх тухай битүүмжилсэн тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Тендерийн баримт бичгийг (хүсвэл нэмэлт хувийг) бичгээр хүсэлтээ гаргаж, эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр иж бүрдэлээр нь [50,000] төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцэх хэмжээний чөлөөтэй хөрвөх валютаар худалдан авч болно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн [45] хоногийн дотор хүчинтэй байна.

Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.

Үүнд:

Борлуулалтын хэмжээ:150,000,000 төгрөг

Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: 100,000,000

Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо:2

Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:100,000,000

Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх:шаардлагатай

Тендерийн хамт [2,200,000] төгрөг, эсхүл түүнтэй тэнцүү чөлөөтэй хөрвөх валютын дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ.

Тендерийг [2015 оны 03 сарын 20-ны өдрийн 12 цаг]–аас өмнө доорх хаягаар ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг [2015 оны 03 сарын 20]-ний өдрийн, [13цаг]-т нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй

Дотоодын давуу эрх тооцохгүй

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

[Сонгино хайрхан дүүрэг, 20-р хороо, Дэвшилийн автобусны буудал

(ЗӨСҮТөв, ЧХҮДА Албаны дарга, Э.Тунгалаг, 91146373 ]

Categories
мэдээ нийгэм

Нийслэлийн сайн малчин, тариаланч, фермерүүд тодорлоо

XVII дугаар жарны модон хонин жилийн босгон дээр нийслэлийн Засаг даргын Экологи, ногоон хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Т.Бат-Эрдэнэ, Хот байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын асуудал хариуцсан орлогч С.Очирбат нар “Нийслэлийн тэргүүний тариаланч”, “Тэргүүний тариаланч хамт олон”, “Тэргүүний фермер”, “Нийслэлийн сайн малчин”-аар шалгарсан иргэдэд шагнал гардууллаа.

Энэ үеэр нийслэлийн Засаг даргын Экологи, ногоон хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Т.Бат-Эрдэнэ “Энэ сайхан өдөр өөрсдийнхөө хөдөлмөрийг үнэлүүлсэн малчид, тариаланчиддаа баяр хүргэж, нийслэлчүүдийнхээ нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлье. Нийслэлийн Засаг даргын зүгээс нийслэлийн хөдөө аж ахуйн салбарыг хөгжүүлэх маш том зорилт тавин ажиллаж байна. Ялангуяа газар тариалан, мал аж ахуй тэр дундаа эрчимжсэн мал аж ахуйг хөгжүүлэх, энэ чиглэлээр ажилладаг иргэдээ дэмжих зорилгоор томоохон ажлуудыг эхлүүлээд байна. Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт нийслэлчүүдийн сүү, сүүн бүтээгдэхүүний 80 хувийг дотоодоосоо хангах зорилт тусгагдсан. Үүний дагуу бид та бүхнийг дэмжих оло үйл ажиллагааг цаашид хэрэгжүүлэх болно. Түүний илрэл болгож Нийслэлийн сайн малчин, Тэргүүний фермер, Тариаланч, Тэргүүний тариаланч хамт олныг шалгаруулан шагнах уламжлалтай боллоо. Энэ жилийн хувьд олон жил завсардаад байсан “Нийслэлийн сайн малчин”-ы шалгаруулалтыг дахин сэргээж, олгож байгаагаараа онцлогтой” хэмээн тодотгон хэллээ.
“Нийслэлийн сайн малчин”-аар

  • Багануур дүүргийн малчин Ж.Баттулга
  • Хан-Уул дүүргийн малчин Д.Жамьяншарав
  • Сонгинохайрхан дүүргийн малчин Д.Алтангэрэл

“Нийслэлийн тэргүүний фермер”-ээр

  • Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хорооны фермер Д.Шаравнямбуу, Б.Мандах нар
  • Хан-Уул дүүргийн 14 дүгээр хороогны фермер Х.Ганхуяг, Б.Батмагнай нар
  • Налайх дүүргийн 2 дугаар хорооны фермер Т.Чулуунгэрэл
  • Багануур дүүргийн фермер Т.Баярсайхан, Ш.Батсайхан, Д.Дашрэнцэндорж, “Хишиг нүүдэлчин” ХХК нар

“Нийслэлийн тэргүүний тариаланч”-аар

  • Баянзүрх дүүргийн 11 дүгээр хорооны тариаланч Б.Одончулуун
  • Сүхбаатар дүүргийн 16 дугаар хорооны тариаланч Ж.Наранцэцэг

“Нийслэлийн тэргүүний тариаланч хамт олон”-оор

  • Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хорооны “Сөөсгөр” ХХК
  • Хан-Уул дүүргийн 13 дугаар хорооны “Сэвсүүл ногоон бүрд” ХХК тус тус тодорлоо.
Categories
мэдээ цаг-үе

Б.Мягмаржав: “Би хадагтай мод”-оо “Болор цом”-д зориулж бичээгүй

“Болор цом-32″ яруу найргийн наадам Төв аймгийн Зуунмод суманд болж өндөрлөлөө. Энэ жилийн “Болор цом” наадмын хоёрдугаар шатанд 34 яруу найрагч шалгарч үлдсэнээс 1990-ээд оныхны төлөөлөл, яруу найрагч Баттөрийн Мягмаржав түрүүлж, “Болор цом”-ын эзэн боллоо. Утга зохиолын хүрээнийхэн дунд эртнээс танигдсан энэ найрагч өмнө нь “Болор цом”-д аман хүзүүдэж байсан юм.

“Шинэ мянган” утга зохиолын нэгдлийн гүйцэтгэх захирал, МЗЭ-ийн шагналт яруу найрагч Цэвэг-Очирын Эрдэнэбаатар энэ жилийн “Болор цом” наадмын дэд байрыг эзэлжээ. Гуравдугаар байрт Г.Сэр-Одын нэрэмжит шагналт яруу найрагч Оюунцэцэгийн Цэнд-Аюуш, дөрөвдүгээр байрт я руу найрагч Маналсүрэнгийн Баттөмөр, тавдугаар байрт өнгөрсөн жилийн “Болор цом”-ын эзэн, яруу найрагч Лхагвасүрэнгийн Моломжамц нар шалгарчээ.

“Болор цом-32″ наад­мын тэргүүн байрын шагналт Б.Мягмаржавтай ярилцсанаа хүргэж байна.

–Юуны өмнө танд баяр хүргэе. “Болор цом” наадамд хэчнээн жил оролцчихов оо?

-Би “Болор цом” наадамд 20 гаруй жил уралджээ.Тэгэхээр жил бүр цагаан сар болдог шиг “Болор цом” маань болоод л өнгөрдөг. Нэг хэсэгтээ дуулиан тарьдаг. Мөн нутагтаа очоод тэр нутгийн тэр авчихлаа гэж ихээхэн ярьдаг. Явган яриа, хов жив байдаг. Үүнийг бичдэг хүмүүс нь манайхан өөрсдөө л юм. “Болор цом” наадмыг мэргэжлийн хүрээнд янз бүрээр ярьдаг. Энэ нь байх ёстой наадам юм шүү. Би 1990-ээд оноос хойш тасралтгүй оролцож байна. Бүр унших эрхгүйгээр ч хасагдаж байлаа. Мориор бол хоёр үзүүрлэж нэг айрагдаж, нэг дөрөвлөсөн. Тэр минь энэ минь гэж элэг бөөрөө таталцсангүй сайхан боллоо. Урьд өмнө нь хэрүүл зодоон гардаг л байлаа. Энэ миний муугийнх байх даа.

Хөвсгөл аймгийн Дархадын хотгороос анх удаа авч байна. Хоймрын хоймроос шүү. Одоо хөл хөдөлгөөн ихтэй л байна.

–Дараа дараагийн Болор цомд яаж оролцох вэ?

-Хүчээ үзнэ. Нэг түрүүл­чихээд бод идсэн боохой шиг хэвтэхгүй шүү. Тайз, ард түмэн, уншигчдаа хүндэтгэх ёстой. Яруу найрагч хүнд бол тэр нь залуу энэ нь хөгшин гэх юм байхгүй. Бичиж эхэлсэн л бол яруу найрагч эцсийн эцэст зуун жилийн дараа шүлгийг чинь уншиж байгаа бол тэгээд л яруу найрагч шүү дээ.

-“Болор цом” үзэж байсан хамгийн дурсамжтай үеэсээ уншигчидтайгаа хуваалцаач?

-Өөрийнхөө оролцсоныг би хэлэхгүй ээ. Тээр жил ерэн хэдэн онд юм даа, Д.Цоодол ах шүлэг уншиж байхгүй юу. Тэгсэн үзэгчдийн суудлаас нэг хүн “Хөөе Цооодол оо чи юу юм бэ, чиний шүлэг бичдэг гэж юу байсан юм бэ” гээд л орилж байлаа. Ерээд оны “Болор цом” тийм гоё халуухан болдог байсан байхгүй юу.

–Тэр орилоод байсан хүн нь хэн байсан юм бэ?

-Шар Мийгаа ах. Тэгсэн Д.Цоодол ах шүлгийнхээ дундуур агсам тавиад эхэллээ. Нэлээн юм ярьж байснаа “Оо манай Шар Мийгаа л байна шүү дээ” гээд санаа нь амарсан мэт шүлгээ үргэлжлүүлэн дуудаж эхэллээ. Үзэгчид ч юу болчихов гэсэн шиг гайхаад эхэлмэгц би уриалан алга ташиж, намайг дагаад бүгд алга ташсан. Тэр жилийн наадам халуухан болсон доо.

–Таны шинэ уран бүтээл ер нь юу болж байна аа. Ер нь уншигч түмэндээ хэчнээн ном барьчихав аа?

-Би нэг 12-ийн мөнгөний дэвтэр шиг дөрвөн ном гаргасан байдаг юм. Тэр бүхнээ нэгтгээд, дээр нь шинэ бүтээлээ нэмээд нэг боть гаргах гэж байна. “Хөх Монгол” принтинг өнөө маргаашгүй хэвлээд авчирж өгнө гэсэн. Тэр бол хатуу хавтастай нэлээд чамбай юм болох юм. Гэхдээ миний 30 жилийн яруу найргийн хөдөлмөрийг үнэлдэг хүнд бол нэг хуудас цаас ч байсан үнэ цэнтэй юм. Харин үнэлдэггүй хүнд бол нэг тоосгоны төдий л юм байх шиг байна. Бараагаар нь үнэлээрэй гэж бодож байна. Тэр минь тэгээд цагаан сараас өмнө ирэх гэж байна. Цагаан сарын дараа нэг номын ахан дүүсээ цай уулгадаг юм билүү гэж бодож байгаа.

-“Болор цом”-ын шүлгээ ер нь яаж бичдэг вэ, зарим нь наадам дөхөөд ирэхээр зориулж бичдэг, биччихсэн байдаг. Мөн энэ жил “Хадагтай мод” гэж сайхан шүлэг уншлаа?

-“Хадагтай мод” бол яах вэ дээ монголчуудын шашны зан үйл байгальдаа хэтэрхий харгис хандаж байгаа тухай бичсэн. Би бас муугүй фэйсбүүкчин. Нэг удаа манай нутгийн хүн өөрийн фэйсбүүк хуудсандаа хадганд боогдсон модны зургийг оруулсан байсан. Хүмүүс өөрсдийгөө л агуу гэж бопох юм. Гэтэл хурьцаж амьдрах, ханьлан амьдрах өгөгдлийг байгаль зөвхөн хүнд бус амьтан ургамалд ч заяачихсан байсан шүү дээ. Тэгтэл 13-тайдаа хэвлийгээрээ татаж бүслүүлсэн хадагтай мод 23-тай амаржих гэж байгаа эх шиг болсон үед нь хэрхэн тарчлаан зовоож байгааг зүрх сэтгэлээрээ би мэдэрсэн юм. Болор цомд зориулж бичээд байсан юм байхгүй ээ.

–Энэ эрхэм хүндтэй наадмын тайзан дээрээс тэргүүн шагнал хүртэхэд хамгийн түүрүүнд ижий аавыгаа л боддог байх гэж санагддаг юм. Та бас энэ мөчид ижий авынхаа тухай дурсахгүй юу?

-Тиймээ, хамгийн түрүүнд ижийгээ л бодно доо. Би нэг шүлэг бичье гэж бодож байсан юм. Ер нь тэгээд ижийгээ алдсан хүн хэцүү л байдаг юм билээ. Даанч тэр шүлгийн маань санаа боловсорч өгөөгүй учраас энэ жил наадамд уншаагүй. Яагаад гэвэл өөрийн ээж үгүй болсон хойно өрөөлийн бүх ээжүүд миний ижий боллоо гэсэн санаатай шүлэг л дээ. Тэгээд яахав ухаан сууж, тавьтар тогтлоо гэж бодсон учраас л энэ эрхэм шагналыг надад өгсөн байх л даа.

-“Болор цом”-ын эзэн болчихоод байж байхад ер нь юу бодогддог юм байна. Та одоо ер нь юу бодож байна?

-Юу бодох вэ дээ, байгаагаараа л байж байна. Намайг таньж мэддэг олон хүмүүс мэнд мэдэж, баяр хүргэж байна. Цагаан сарын бэлтгэл угаалга хийгээд л сууж байна даа. Ер нь манай ерээд оныхноос Янжинлхам бурхнаа гэр хороололд залж байгаа нь би л болж байх шиг байна.

ТЭНГЭРИЙН ТАТАХ ХҮЧ

Дэнхэл донхолтой амьдралд бүдэрч унахын цаг дор
Дээлийн минь захнаас татаж, тэнгэр намайг босгосон юм
Уйлсан нулимсыг минь тосож аваагүй тэнгэр
Дуулсан дууг минь түрж цуурайлсан юм
Уулга алдахдаа дууддаг хөх тэнгэртээ
Ухаант тархи минь хамгийн ойрхон явдаг
Чоно улихад толгойн үс босч, тэнгэрт улам ойртон
Чонос удмаа тэнгэрийнх гэдэгт итгэдэг би
Эх болсон зургаан зүйлийг энэрэхүйн ухаанаар
Ээтэн гутлын минь хоншоорыг тэнгэр дээш нь татсийм
Өвөг балрын олж ирсэн халуун амь гал голомтыг
Өөрийгөө шатаан байж, тэнгэр дээш нь дүрэлзүүлсэн юм
Эх газрын татах хүчтэй булаалдан байж
Эгц өндөр Алтайн уулсыг тэнгэр татаж босгосон юм
Нүүх үүлсэн зузаан хэвнэгийг сүлбэж гарсан
Нүсэр хотын хээнцэр шилтгээнийг ч тэнгэр татаж босгосон юм
Сарныхаа сүүн гэрлээр хөхүүлэн байж
Нарныхаа халуун алгаар өргөж өсгөсөн тэнгэр минь
Сая живаа оддоо хүний нүдэнд харуулаагүйсэн бол
Сансрын хөлгийг бид яах гэж бүтээх юм бэ?

Хүлэг морь, хийморь хоёроо давхил дундаа юүлсэн
Хүнү эцэгтэй Монголын үрс билээ, бид
Хөрст дэлхийн татах хүчинд
Хөлөө майга болтол татуулсан ч
Зовхиноосоо бол тэнгэр өөдөө татуулсан
Зоригт өвгөдийн үр сад билээ, бид

Газрын зоог хүлгийнхээ нуруу шиг хайрлан
Гангар хун шиг гэртэйгээ нисэн буун жаргасан
Энгэр газраа дэрлэн өвгөдийн бие шингэлээ ч
Тэнгэр таны хэвлийд бурхан сүнс залармой

Г.ЛХАГВАДОРЖ

Categories
мэдээ нийгэм

Нийт нутгаар цас орж, огцом хүйтэрнэ

Энэ сарын 18-наас нийт нутгаар цас орж, огцом хүйтрэх тул замын хальтиргаа, гулгаанаас болгоомжлон хөдөө орон нутгийн замд хурдаа тааруулах хөдөлгөөнд оролцохыг Замын цагдаагийн газраас анхааруулж байна. Энэ сарын 20-нд нутгийн зүүн хэсгээр, 22-нд баруун болон төвийн нутгийн хойд, 23-нд зүүн зүгийн нутгаар цас орж, зөөлөн цасан шуурга шуурна.

Салхи 20-нд зүүн зүгийн нутгаар, 22-23-нд ихэнх нутгаар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Увс нуур болон Дархадын хотгор, Идэр, Тэс голын сав газраар шөнөдөө 26-31 градус, өдөртөө 17-22 градус, Хүрэн бэлчир, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Халх голын сав газраар шөнөдөө 21-26 градус, өдөртөө 12-17 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсэг болон цас багатай нутгуудаар шөнөдөө 11-16 градус, өдөртөө 0-5 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 16-21 градус, өдөртөө 4-9 градус хүйтэн байна.

Малчид, тээвэрчид, ард иргэдийн анхааралд:

19-нд баруун зүгийн нутгаар, 20-21-нд ихэнх нутгаар цас орж цасан шуурга шуурч, хүйтрэхийг анхааруулж байна.

2015 оны 02 дугаар сарын 18-ны 08 цагаас 20 цаг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан мэдээ:

Нутгийн төв хэсгээр үүлэрхэг, бусад нутгаар солигдмол үүлтэй. Баруун зүгийн нутгийн зарим газар, төвийн нутгийн баруун хойд хэсгээр цас орно. Бусад нутгаар цас орохгүй. Салхи зүүн зүгийн нутгаар өмнөөс, бусад нутгаар баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр, Алтайн салбар уулсаар секундэд түр зуур 16 метр, төв болон говийн нутгийн зарим газраар секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Увс нуур болон Дархадын хотгор, Идэр, Тэс, Ерөө голын сав газраар 10-15 градус, Эгь-Үүр, Орхон, Сэлэнгэ, Хараа голын сав газраар 5-10 градус хүйтэн, Алтайн өвөр говь болон говийн нутгийн баруун хэсгээр 3-8 градус дулаан, бусад нутгаар 2 градус хүйтнээс 3 градус дулаан байна.

УЛААНБААТАР ХОТ: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. 1-3 градус дулаан байна.

Өглөө 05 цагт Улаанбаатарт: 12 градус хүйтэн, харьцангуй чийг 60 хувь, агаарын даралт 873 гектопаскаль байлаа. Даралт өдөртөө буурна.

Улаанбаатарын цаг агаарын 3 хоногийн урьдчилсан мэдээ

2015 оны 02 дугаар сарын 19-нөөс 2 дугаар сарын 23-ныг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан төлөв

19-нд баруун зүгийн нутгийн зарим газраар, 20-нд баруун болон төвийн нутгаар, 21-нд нутгийн зүүн хагаст цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи 19-нд баруун зүгийн нутгаар, 20-зүүн нутгаар, 21-нд говь, тал хээрийн нутгаар секундэд 18-20 метр хүрч ширүүснэ. 20-нд нутгийн баруун хагаст, цаашдаа ихэнх нутгаар хүйтэрч Увс нуур болон Дархадын хотгор, Идэр, Тэс голын сав газраар шөнөдөө 31-36 градус, өдөртөө 18-23 градус, Хүрэн бэлчир, Эгь-Үүр, Сэлэнгэ, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж голын сав газраар шөнөдөө 25-30 градус, өдөртөө 12-17 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр шөнөдөө 13-18 градус, өдөртөө 1-6 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 18-23 градус, өдөртөө 8-13 градус хүйтэн байна.

Categories
мэдээ спорт

Жилийн өнгийг тодорхойлох САР ШИНИЙН БАРИЛДААН өнөөдөр болно

Өнөөдөр хонь жилийн сар шинийн баярт зориулсан хүчит 256 бөхийн барилдаанд Монгол бөхийн өргөөнөө болно. Сар шинийн барилдаан нь Үндэсний их баяр наадмын дараа орох өндөр чансаатай, бөхчүүдийн хувьд тухайн жилийнхээ өнгийг тодорхойлох чухал барилдаан байдаг.

Өнөөдрийн барилдаанд хэн түрүүлэх вэ?

Таныг хувийн таамаглалаа дэвшүүлэхээс өмнө өнөө цагт ид амжилттай барилдаж байгаа хүчтэнүүд маань 2014 оны сар шинээс 2015 оны сар шинийн хооронд болсон улс аймгийн цолтой бөхчүүдийн 25 удаагийн барилдаанд ямар амжилт үзүүлснийг танилцуулая.

Морин жилд улсын аварга С.Мөнхбат 5 түрүүлж, 2 үзүүрлэж, 4 их шөвөгт үлдэж бүх бөхчүүдийг тэргүүлжээ.

Харин Р.Пүрэвдагва начин 4 түрүүлж, 4 удаа их шөвөгт шалгарсан амжилтаараа дэд байрт бичигдсэн байна. (Эх сурвалж: Үндэсний Бөхийн Холбоо)

#

Бөхийн нэр

Түрүү

Үзүүр

Их шөвөгт

1

С.Мөнхбат у.ав

5

2

4

2

Р.Пүрэвдагва у.н

4

–

4

3

Г.Эрхэмбаяр у.ав

2

2

4

4

Б.Гончигдамба у.г

2

1

6

5

Б.Батмөнх у.з

1

4

2

6

Н.Батсуурь у.ар

1

2

3

7

Б.Пүрэвсайхан у.х

1

2

1

8

Ц.Содномдорж у.х

1

1

1

9

П.Бүрэнтөгс у.ар

1

1

–

10

Ө.Бат-Орших у.х

1

1

–

11

Д.Рагчаа у.г

1

–

2

12

Т.Өсөх-Ирээдүй у.х

–

2

2

13

Э.Оюунболд у.х

–

2

1

14

Б.Соронзонболд у.з

–

2

–

15

М.Өсөхбаяр у.з

–

–

3

16

Ч.Санжаадамба у.з

–

–

2

Сар шинийн барилдаанд сайн барилдсан бөх тухайн жилийнхээ улсын наадамд хэрхэн барилдаж байв.

Он

Сар шинийн барилдаанд үзүүлсэн амжилт

Бөхийн нэр

Тухайн жилийнхээ улсын наадамд үзүүлсэн амжилт

2014

Түрүү

Д.Рагчаа у.г

6 давсан /7-гийн даваанд наадмын түрүү бөх Н.Батсуурьт унасан/

Үзүүр

О.Хангай а.а

Улсын цолонд хүрч чадаагүй. 3 давсан

2013

Түрүү

Г.Эрхэмбаяр у.ав

Түрүүлж аварга цол хүртсэн

Үзүүр

С.Мөнхбат у.ав

Шөвгийн 4-т үлдсэн

2012

Түрүү

С.Мөнхбат у.ав

3 давсан. /4-ийн даваанд наадмын түрүү бөх П.Бүтэнтөгсд унасан/

Үзүүр

Х.Мөнхбаатар у.ар

Шөвгийн 4-т үлдсэн

2011

Түрүү

Ш.Мөнгөнбаатар а.а

Улсын цолонд хүрч чадаагүй. 3 давсан

Үзүүр

Х.Мөнхбаатар у.ар

6 давсан

2010

Түрүү

Ч.Санжаадамба у.з

3 давсан

Үзүүр

Г.Өсөхбаяр д.а

8 давсан /Б.Ганбат заантай түрүү булаалдаж өвдөг шороодсон/

2009

Түрүү

Б.Ганбат у.ар

4 давсан

Үзүүр

Г.Өсөхбаяр д.а

Түрүүлсэн

2008

Түрүү

И.Доржсамбуу у.г

5 давсан /6-гийн даваанд түрүү бөх Д.Ганхуяг арсланд унасан/

Үзүүр

Д.Батбаяр у.н

–

2007

Түрүү

Г.Өсөхбаяр д.а

4 давсан

Үзүүр

Д.Сумъяабазар у.ав

6 давсан

2006

Түрүү

Б.Бат-Эрдэнэ д.а

Шөвгийн 4-т үлдсэн

Үзүүр

Д.Сумъяабазар у.ав

Түрүүлсэн

2005

Түрүү

Г.Өсөхбаяр д.а

Түрүүлсэн

Үзүүр

Д.Сумъяабазар у.ав

Үзүүрлэсэн

2004

Түрүү

Г.Өсөхбаяр д.а

3 давсан

Үзүүр

И.Доржсамбуу у.г

–

2003

Түрүү

Д.Сумъяабазар у.ав

Үзүүрлэсэн /Түрүү бөх Г.Өсөхбаярт унасан/

Үзүүр

А.Сүхбат д.а

Шөвгийн 4-т үлдсэн /Түрүү бөх Г.Өсөхбаярт унасан/

2002

Түрүү

Д.Сумъяабазар у.ав

6 давсан /7-гийн даваанд наадмын түрүү бөх Г.Өсөхбаярт унасан/

Үзүүр

И.Доржсамбуу у.г

5 давсан

2001

Түрүү

А.Сүхбат д.а

Түрүүлсэн

Үзүүр

Д.Сумъяабазар у.ав

6 давсан

2000

Түрүү

Б.Бат-Эрдэнэ д.а

Шөвгийн дөрөв үлдсэн. /Б.Гантогтоход тахимаа өгсөн/

Үзүүр

Ц.Магалжав у.х

Улсын цолонд хүрч чадаагүй
Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Онцгойлон засалтай жилтнүүд

Жил ороход уншуулах ном
13-ны жил орж байгаа хүн “Ламаадан”, “Нанжид”, “Ногоон дарь эх”
25-ны жил орж байгаа хүн “Доржнамжом”, “Цэнд”, “Дүншиг”
37-ны жил орж байгаа хүн “Жадамба”, “Лусын сан”, “Цагаан шүхэрт”
49-ны жил орж байгаа хүн “Сундуй”, “Гурван гүрэм”, “Дашдондүв”
61-ны жил орж байгаа хүн “Цагаан дарь эх”, “Алтан гэрэл”, “Дугар”
73-ны жил орж байгаа хүн “Цагаан дарь эх”, “Цэгмэдийн чого”, “Ширнэн”
85-ны жил орж байгаа “Улаан юм”, “Манал”, “Молом намсүм”
97-ны жил орж байгаа хүн “Нива гүнсэл”, “Дүншиг”, “Алтанганжуур”
Онцгойлох засалтай жилтнүүд
Шишид харш буюу бага харш жилтэнүүдийн засал: Нохой, жилтнүүдэд модон хонь жилд дээд доод шишид харшийн засалтай тул шишидийн засал хийлгэж, Алтангэрэл судар айлдуул. Жилийн турш Жанрайсиг бурхныг шүтэж бурхан шүтээндээ зул өргөж маань мэгзэм сайтар урин унш.
Дүнсэр харш буюу их харш жилтнүүдийн засал: Үхэр жилтнүүд дүнсэр харшийн засалтай тул Дүнсэр харшийн засал хийлгэж хийд сүмээр Жанаг Гагдог, Жамбалцанжод айлдуул. Нийт морь жилтнүүд жилийн турш хэрүүл тэмцлээс аль болох ангид байж хийд сүм, суварга гороолж, аливаа буянд даган баясваас машид сайн жил болой.
Гурван хөх мэнгэ голлосон жилтнүүд
Галзууруулагч хэмээх модон хонь жилийн мэнгэ гурван хөх мэнгэтэй тул 2015 2006, 1997, 1988, 1979, 1970, 1961, 1952, 1943, 1934, 1925, онд төрсөн хүмүүсийн мэнгэ голлож байгаа тул мэнгэний заслын тарни уншуул.
2015, 1979, 1943, онд төрсөн хүмүүс жил орж мэнгэ голлож байгаа тул Жанаг Гагдог, Сундуй, Базарсад айлдуулж бие, хэл, сэтгэлийн үйлийг хянамгайлж аливаа буяны үйлд шамд.
Билгийн тооллын хий насны 1,10, 19, 28, 37, 46, 55,64, 73, 82, 91 насанд мэнгэ голлодог байна.Мэнгэ голлосон хүн сэтгэл хямрах, аливаа бэрхшээл тохиолдох шалтгаан олон байдаг учраас өөрийн мэнгэний бурханаа тэр жилдээ сайтар шүтэж, зүрхэн тарнийг уншиж зул хүж сайн өргөж бие хэл сэтгэлийн үйлийг хянамгайлж явах аваас сөрөг муу зүйлд өртөхгүй байж болно.

Categories
мэдээ нийгэм

Өнөөдөр дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ

Өнөөдөр сар шинийн баяр болох гэж байгаатай холбогдуулан Улаанбаатар хотын Замын цагдаагийн газраас жолооч, ард иргэддээ дараах санамж, сэрэмжлүүлгийг хүргүүлж байна.
Сар шинийн баяраар замын ачаалал эрс нэмэгдэж, түгжрэл саатал бий болж магадгүй учир иргэд настан буурлууддаа золголт хийхдээ бусдын хөдөлгөөнд саад болох газар тээврийн хэрэгслээ байршуулахгүй байх, гэр хороолол, орон сууцны хороололд замын хөдөлгөөнд оролцож яваа бол тээврийн хэрэгслээ зориулалтын зогсоолд байршуулах, тухайн айлынхаа хашаанд нь оруулж тавих зэргээр бие биедээ хүндэтгэлтэй хандаж, хөдөлгөөнд соёлтой оролцохыг уриалж байна.
Мөн өнөөдөр автомашины улсын дугаарын хязгаарлалт үйлчилнэ. Харин шинийн 1, 2, 3, 4-ний улсын дугаарын хязгаарлалт үйлчлэхгүй.

Categories
мэдээ нийгэм

Цагдаагийн албан хаагчид алсын хараатай өдөр, шөнийн дуран ашиглаж байна

Улаанбаатар хотын цагдаагийн газраас “Сар шинэ” нэгдсэн арга хэмжээний хүрээнд Нийслэлийн 6 дүүрэг дэх цагдаагийн хэлтсүүдэд бүртгэгдсэн гэмт хэрэг зөрчийн судалгааг үндэслэн гэмт хэрэг ихээр үйлдэгдэж болзошгүй цэгүүд, гэр хороололын гудамж, талбайд үйлдэгдэж байгаа хулгайлах болон бусад гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, илрүүлэх зорилгоор өндөрлөг цэгээс алсын хараатай өдөр, шөнийн дуранг эргүүлийн үйл ажиллагаанд ашиглах боллоо.
Хяналт тавьж ажиллах үед овор ихтэй эд зүйл авч яваа сэжигтэй этгээд, автомашины талаарх мэдээллийг 102, дүүрэг дэх цагдаагийн хэлтсийн жижүүрийн шуурхай алба, авто болон явган эргүүлийн алба хаагчдад шуурхай мэдээлэл өгч хамтран ажиллах юм.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Битүүлэх ёсон

Өнөөдөр битүүний өдөр. Монгол түмний төрт ёсны их баяр цагаан сарын өмнөх өдөр буюу өвлийн адаг сарын гучин, үдэж байгаа оны эцсийн үдэш билээ. Сар гарахгүй битүү харанхуй байдаг оны отгон шөнийг “битүүн” хэмээн нэрийддэг байна. Эл өдөр бүх зүйл бүрэн, битүү байх учиртай. Энэ нь улирч буй ондоо тэгш дүүрэн байсан бөгөөд ирэх онд ч элбэг дэлбэг хангалуун байх болтугай хэмээсэн бэлгэдэл билээ. Тиймээс монголчууд битүүнээс өмнө өмсөх дээл, унах морио бэлдэж, хот хороо, гэр орноо цэвэрлэж, эмэгтэйчүүд үс гэзгээ гоёж битүүлэхийн өмнө зуухныхаа үнсийг авдаг. Битүүлэх ёслол нь нар шингэсэн хойно эхэлдэг.

Мөн энэ орой хаалганыхаа баруун хатавчин дээр гурван ширхэг мөс тавьдаг. Энэ нь хонгор халзан луус унаж гарын хурууг имрэх зуурт дэлхий ертөнцийг тойрон айл гэрийн сүлд хийморийг тэтгэж аз жаргал, сайн сайхныг хүн бүрт түгээж явдаг Балданлхам бурхны унааг услахыг бэлгэддэг. Тотгоны голд сайн зүгийн тэнгэр бурхны гэрт орох замыг нээж цэгээн чулуу тавина. Буг чөтгөр айлын буруу үүдээр ордог хэмээн буруу бүслүүртээ харгана хавчуулдаг ёсон бий.

Заншил ёсоор битүүлгийн шүүсэнд эрүүг нь заагаагүй толгой эсвэл өвчүү байна. Хэрэв өвчүү чанавал өөд харуулан тавьж дал дөрвөн өндөр, хонтой шаант, залаатай богтос тавина. Толгой чанаваас аманд нь өвс ногоог төлөөлүүлэн сонгино, сармис зуулгаж гургалдайны түрийтэй үзүүрийг толгойнхоо ард тавьж гургалдайгаар нар зөв ороож сэмжээр нь бүтээн дал дөрвөн өндөр, хонтой шаант, залаатай богтосны аль нэгийг тавьж ёслон битүүлдэг байна. Толгойг гэрийн эзэн тагнайнаас нь, эзэгтэй эрүүнээс нь татаж, “Нэг амьтай боллоо” хэмээн хэлэлцэж эрүүг нь зааснаар битүүг эхлүүлдэг байна. Ингээд шинэ оноо элбэг дэлбэг угтаж буйг бэлэгшээн битүүний бууз, идээ цагааг битүүртлээ иддэг учиртай ажээ.

Энэ үдэш үүдний тотгон дээр мөс, будаа тавьдаг нарийн учиртай бөгөөд мөс нь Лхам бурханы хүлгийн ундаа, будаа нь бурхандаа өргөж байгаа дээж тахилын идээ юм. Орчин цагийн айл өрхүүд мөсийг хөргөгчиндөө буюу тагтан дээрээ хөлдөөгөөд тахилын аяга эсвэл жижиг хундага мэтэд хийж тавьж болно. Мөн шар, цагаан аль ч будаа тавьж болох гэнэ. Лхам бурхан нь “Умаа хум” гэх хооронд л ертөнцийг тойрон оддог хэмээн үздэг учраас битүүний орой наран жаргахтай уралдан зул хүжээ бадраан, бурхан тахилын бүх л үйлээ цэгцлэн, идээ будаагаа өргөж амжсан байх ёстой аж.

Битүүний орой алаг мэлхий өрөх, морь, тэмээ уралдуулах, хорол зэндмэнэ эвлүүлэж тоглодог. Мөн дөрвөн бэрх буулгах, морь тэмээ уралдуулж тоглох нь малын тоо толгойгоо өсгөх, таван хошуу малаа хайрлан хүндлэж байгаагийн нэг илрэл ажээ. Дөрвөн бэрх буухад “мал малын захтай” хэмээн бэлэгшээдэгтэй холбоотой.

Categories
мэдээ нийгэм

Долоо хоногийн цаг агаарын урьдчилсан төлөв

Баруун зүгийн нутгаар 18,23-нд нутгийн хойд хэсгээр, 19-нд нутгийн баруун хагаст, 20-нд нутгийн зүүн хагаст, 23-нд цас орж, салхи ихэнх нутгаар 12-14 м/с, 19-20-нд нутгийн өмнөд хэсгээр түр зуур 18-20 м/с хүрч ширүүсч цасан болон шороон шуурга шуурна. Төвийн нутгаар: 18-нд нутгийн хойд хэсгээр бага зэргийн цас, 20-нд ихэнх нутгаар, 21-нд нутгийн зүүн хэсгээр цас орж, цасан шуурга шуурна.Зүүн зүгийн нутгаар: 19-нд нутгийн хойд хэсгээр бага зэргийн цас, 21-нд ихэнх нутгаар цас орж, цасан шуурга шуурна. 19-нд зарим газраар салхи 7-12 м/с, 21-нд түр зуур 16 м/с хүрч ширүүснэ.Говийн нутгаар: 20-21нд зарим газраар цас орж зөөлөн цасан шуурга шуурна. 18-19-нд Арц Богдын өвөр хоолойгоор, 20-21-нд зарим газраар салхи түр зуур 16-18м/с хүрч ширүүснэ.