Нигери дэх лалын хэт даврагч “Боко Харам” бүлэглэл хөрш зэргэлдээх Камерун улс руу халджээ. Тэд довтолгооноо үүрээр эхлүүлсэн агаад тус улсын хойд нутаг болох Маки, Мада хэмээх хоёр тосгонд халдан 80 хүн хулгайлсан байна. Тэдний 50 нь 10-15 насныхан юм хэмээн Камеруны Мэдээллийн сайд Исса Тхирома Бакари батлав. Хэт даврагчдыгхалдах үеэр Камеруны арми эсэргүүцэл үзүүлсэн бөгөөд буудалцаан хоёр цаг үргэлжилжээ.Боко Харам бүлэглэлийнхэнд барьцаалагдсан өөр дөрвөн хүний цогцос олдсон талаар орон нутгийн цагдаагийн газраас мэдээлэв. Дээрх хэрэг гарсны дараа Камерунтай хиллэдэг Чад улсын цэргийн арми Боко Харам бүлэглэлийн эсрэг тэмцэхээр Камерунд очсон байна. Үүний зэрэгцээ Африкийн холбоо хэт даврагчидтай тэмцэх зорилгоор шинэ эвсэл байгуулахаа мэдэгдлээ.Харин Боко Харам бүлэглэлийн удирдагч Абу Бакр Камерунд үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлэхээ мэдэгдэв. Сүүлийн таван жилийн дотор “Боко Харам” бүлэглэлийн халдлагад 13 мянган хүн амиа алджээ.
Month: January 2015
Монголын байгалийн үзэсгэлэнт газруудын нэг Хөвсгөл далай нь сүүлийн жилүүдэд багагүй бохирдож, цэнгэг гэх тодотголоо алдахад хүрээд байгаа билээ. Тиймээс нутгийн иргэдийн зүгээс Хөвсгөл далайг хамгаалах асуудлаар төр засагт олон удаа хандаж, албан бичиг хүргүүлж байсан ч өнөөг хүртэл дорвитой арга хэмжээ аваагүй байна.Харин УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан Хөвсгөл далайг ЮНЕСКО-д бүртгүүлэхээр болсон талаар мэдэгджээ. Одоогоор холбогдох бичиг баримтыг ЮНЕСКО-д хүргүүлээд байгаа юм байна. Ийнхүү эх болсон байгалиа хамгаалах асуудалд эрхтэн дархтанууд маань хааяа ч болов анхаарал хандуулж, хамгаалах талаар тодорхой арга хэмжээг авч эхлэхгүй бол ниргэсэн хойно нь хашгирав гэгч болох вий.
Улаанбаатар хотын Замын цагдаагийн газарт өчигдөр /01.20/ зам тээврийн ослын 212 дуудлага бүртгэгдсэн байна. Үүнээс хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаагүй хэрэг зөрчил ес гарч, 11 иргэн хүнд, хөнгөн гэмтжээ. Мөн согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон 77 жолоочийг журамлан гарч болзошгүй осол хэргээс урьдчилан сэргийлж ажилласан талаар тус газраас мэдээлж байна. Тухайлбал, Баянгол дүүрэгт III эмнэлгийн урд замд приус маркийн авто машины жолооч нь согтууруулах ундаа хэрэглэсэн явган зорчигчийг мөргөж гэмтээсэн байна. Замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа жолооч, явган зорчигч хэн ч байсан замын хөдөлгөөний дүрмээ баримтлан архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн бол замын хөдөлгөөнд оролцохгүй байхыг ЗЦГ-аас зөвлөж байна.
Хөвсгөл аймгийн Төмөрбулаг сумын III баг “Тариатын баруун сайр” гэдэг газар боом өвчин илэрч, өнөөдрөөс хөл хорио тогтоожээ. Тус газарт энэ сарын 14-нд хоёр ямаа халдварт өвчний шинж тэмдэгтэйгээр хорогдсоныг устгаж, дээжийг аймгийн Мал эмнэлгийн лабораторид шинжлүүлсэн байна.
Шинжилгээний хариу өнөөдөр гарч боом өвчин болох нь тогтоогдсон тул ийнхүү хөл хорио тогтоон ажиллаж эхэлсэн талаар Онцгой байдлын ерөнхий газраас мэдээллээ.
Дуучин Г.Эрдэнэчимэгтэй ярилцлаа.
-“Шуранхай” хамтлаг эргэж нэгдэх байх гэсэн хүлээлт байдаг. Танай хамтлагийнханд эргэж нэгдье гэсэн санаа байгаа юу?
-Архангайд арван жилээ төгсөөд СУИС-ийнуртын дуу дуулаачийн ангид элсэж байлаа. Төгссөн жилдээ хоёр найзтайгаа ярилцаж байгаад луртын дууны “Шуранхай” гэж тоглолт хийж үзсэн юм. Тэгсэн чинь л “Шуранхай” хамтлаг болчихсон байхгүй юу. Уг нь “Шуранхай” хамтлаг гэж байгаагүй юм. Манай хамтлагийнхан тус тусдаа хувийн ажлаа хийж байгаа. Эмэгтэйчүүд болохоор нэг нь хүүхэд гаргахаар нөгөөх нь дараа жил жирэмсэн гээд асуудал их гарах юм. Уран бүтээл байтугай уулзахзавгүй л хүмүүс байна. Амьдралын шаардлагаар уулзаж амжихгүй байгаа болохоос бүр салчихсан юм байхгүй. Номин-Эрдэнэ, Үүрийнтуяа бид гурав одоо зүгээр л сайхан найзууд.
–Дуучин Жавхланг өмнө нь таньдаг байсан уу?
-Ер нь дуулдаг болсноос нь эхлээд л мэддэг, таньдаг байсан. Харин намайг сүүлд дуулж эхэлснээс хойш таньдаг болсон юм билээ. Тоглолтын ард тэр байна даа гэж таньдаг болсон болохоос яг албан ёсоор тэдэн оны тэдэн сард танилцсан гэсэн юм байхгүй л дээ. Бид хоёрын үзэл бодол ер нь их нийлдэг. Дуртай зүйл, сэтгэл нийлдэг юм их олон байсан. Тэгээд л бие биедээ татагдаж нийлсэн. Өссөн орчин ч адил. Би багаасаа үхэр мал сааж, морь унаж өссөн учраас монгол ахуйд хайртай. Хөдөө амьдрал хүний ухааныг задалдаг. Хөдөлмөрөөр хүнийг хүмүүжүүлж, хатуужил тэвчээр суулгаж өгдөг болохоор би монгол ахуйд хайртай. Одоо ч гэсэн манайх зусланд гардаг. Хүүхдүүдээ аав, ээж шигээ орчинд хүмүүжээсэй, харзны гоё ус ууж, цэвэр агаарт байж цагаан идээгээ идэж, зүлгэн дээр тоглоосой гэсэндээ л тэр.
–Уугуул нутаг, аав, ээжийнхээ талаар дурсаач?
-Би Архангайнх. Аав маань малчин гаралтай хүн. Харин ээж багш. Аав, ээж минь Архангайдаа аж төрдөг. Зундаа хамтдаа зусланд гарч, айлсаад буудаг. Аав, ээжрүүгээ, Архангай руу гараад явахаар л сэтгэл хөдлөөд бүр догдолчихдог ш дээ.
–Анх Жавхлантай суухад аав, ээж тань яаж хүлээж авч байсан бэ?
-Мэдэхгүй өөрсдөө л хэлэх байх. Би яг тэгж асууж байгаагүй юм байна. Сайхан дуучин хүргэнтэй болох нь гээд баярласан байлгүй.
-“Хар хархан харц” дуун дээр гардаг клипний зохиомжийг танай гэр бүлийн нэг өдрийн амьдрал гэж ярьдаг. Зусландаа гарахаар л тийм энгийн гоё ахуйд аж төрдөг байх даа?
-Тиймээ, манай зуслангийн гэр байгаа юм. Зусланд гараад нэг өдрийнхөө амьдралыг бичээд дуугаа дуулаад л клипээ хийчихсэн. Тэр клипний дараа “Жавхлан эхнэрийгээ хүчээр морь унуулсан, айлын охиныг чадахгүй байхад нь морь унуулж байгаад алчих вий дээ” гэх мэт яриа гарсан л даа. Тэр клипэнднэг ч хиймэл юм байхгүй. Би үхэр, гүүгээ сааж, манай нөхөр унагаа татаж түлээ түлшиндээ яваад л амьдардаг. Нэг өдрийн мааньамьдралыг харуулсан зураглал. Зураг авалтад зориулсан зохиомол зүйл биш л дээ.
–Хаагуур зусдаг вэ?
-Архангайн Таруугийн талд тоглож өссөн талдаа гэрээ бариадзусланд гарчихдаг.Амралтын өдрүүдээр ч хотод байдаггүй. Гачууртад барьсан гэртээ амарцгаадаг.
–Таныг оюутан байхдаа мисс болж байсныг мэднэ. Сайхан бүсгүй, сайн дуучинхөдөө очиж саальчин болж амьдрах ч гэж дээ гэсэн яриа хэсэг өрнөсөн…?
-Хүмүүст хэцүү санагдаж магадгүй. Надад бол харин эсрэгээрээ гоё байдаг. Илүү чөлөөтэй. Хөдөө хөдөлмөр хийж байгаад Улаанбаатарт орж ирэхээр эндхийн ажил надад юу ч биш санагддаг. Ээж, аав маань ясны хөдөлмөрч улс. Миний хувьд зүгээр суух тусмаа бие хөшөөд байдаг. Миссийн хувьд тэр арга хэмжээ хүмүүнлэгийнх байсан. Хүн чанарын гоо сайхны мисс. Тэр тэмцээнд ороод би шагнал авч байсан. Дотоод сэтгэлийн гоо сайхны мисст явахад миний сэтгэл сайхнаараа байж л байна. Хөдөө явахад ч бас адил. Ер нь хүний сэтгэл зүй л хамгийн чухал.Энэ ямар хэцүү юм бэ, үүнийг яаж хийнээ гээд байхаар сэтгэлээрээ ядарчихдаг.
–Орчин цагт эмнэлэг хөгжчихөөд байхад араг түшиж төрөхдөө яахав дээ гэж шүүмжлүүлсэн үе таны амьдралд бий. Яагаад тийм сонголт хийв?
-Төрнө гэдэг өвчин биш. Тэртэй тэргүй төрдөг жамаараа л хүн хаана ч төрдөг. Ямар аймшигтай юм бэ гэж хүлээж авах зүйл биш л дээ. Энэ надад тийм хэцүү биш. Араг түшиж төрсөн гэдгээсээ илүү ээж болох гэдэг хамгийн гоё мэдрэмж. Дуун дээр гардаг шиг дэлхий амарч байгаа юм шиг бүх л юм гоё санагддаг. Хажууд суугаа хүн, миний оршиж байгаа орчлон дэлхий, гэр орон хүртэл сайхан харагддаг. Магадгүй бүсгүй хүн тэр мэдрэмжийг мэдрэхийн тулд дахин дахин хүүхэд төрүүлдэг байх.
–Та дахиад хүүхэд төрүүлэх үү?
-Олон хүүхэдтэй болно. Намайг 15 хүүхэдтэй болно гэсэн яриа гарсан байсан. 15 нь ч юу юм. Гэхдээ ядаж дахиад хоёр хүүхэд төрүүлнэ.
–Жавхлан та хоёрыг хүннү захтай монгол дээл өмсөж эхэлснээс хойш хүннү дээл загвар болчихсонд олзуурхдаг. Таныг шаггүй оёдолчин гэж ярьдаг. Загвараа яаж гаргадаг вэ?
-Би нарийн уран оёж чадахгүй л дээ. Хүүхдүүдийнхээ хувцсыг оёно. Ойр зуурхан өмсөх дээл оёдог болохоос айхтар чамин зүйл хийж байгаагүй. Хийвэл чадах л байх. Миний дээлнүүдийг одоо гурван газар хийж байна. Харж байгаад энэ их гоё дээл байна гээд авдаг. Зарим нь чамд ийм гоё дээл хийсэн ирээд үзэх үү гэдэг юм. Надад олон хүн дээл оёж өгсөн.
Миний өмсөөд байдаг дээл баруун монгол дээлний загвар юм билээ. Ерөнхийдөө ханцуйн чимэг ихтэй. Тэрийг Урнаа гээд захчин эгч хамгийн түрүүнд оёж өгч байсан. Ээж нь, түүнийг бага байхад нь олон өнгийн даавуунууд нийлүүлээд гоё ганган хувцаснууд хийж өгдөг байсан гэсэн. Тэр нь сэтгэлд нь үлдчихсэн гэдэг. Ханцуйг олон өнгөөр чимэглэдэг байдал, одоо монгол дээл тийм байх ёстой юм шиг болтлоо түгж тарлаа. Тэрэнд их баяртай байдаг. Зарим хүмүүс намайг дуурайлаа гээд өөрийг нь дуурайсан хүмүүст их дургүй байдаг юм шиг байна лээ. Надад харин эсрэгээрээ сайхан санагддаг.
–Нэг шинэ жилийн хүлээн авалт дээр таныг дээлтэй, нүүрээ будаагүй очсон гэж хэсэг шуугисан. Ер нь эмэгтэй хүний гоо сайхны талаар та ямар бодолтой явдаг вэ?
-Эмэгтэй хүний дотоод сэтгэл үйлдэл, үг, царай, харцаарааилэрдэг гэж би боддог. Мянга тормойтол будаад цаанаа адайр зантай ч юм уу, муухай ааштай, хар сэтгэлтэй байвал угаасаа л харагддаг. Тэгэхээрбүсгүй хүний ариун нандин нь дотоод сэтгэлдээ байдаг. Гадаад байдлаа гоёж чимэх тухайн хүний мэдрэмжийн асуудал байх л даа. Үнэхээр гоё арьстай тэрийгээ будмааргүй байвал будахгүй л байна биз. Жаахан будчихаар өөрт нь таалагдаад байвал будчихна л биз. Хамгийн гол ньхүн өөртөө л таалагдах ёстой. Өөртөө таалагдаж байж л бусдад таалагддаг. Миний хүлээн авалтан дээр дээлтэй очсон нь зарим хүнд таалагдаагүй л юм шиг байна лээ. Уржнан жилийн дуучдын шинэ жил байсан л даа. Энэ жилийн шинэ жилийн зурагнуудыг харж байхаар хүмүүс дээлтэй оролцдог болчихсон байна лээ. Энэ нь миний зүгээс Монголын уламжлалд оруулжбуй хувь нэмэр болов уу гэж бодож байгаа.
–Монголоороо байя гэсэн мэссэжийг нийгэмд өгдөг гэр бүлийн нэг нь танайх. Ингэхэд монголоороо байна гэдгийг та юу гэж хардаг вэ?
-Бидний хувьд ерөнхийдөө уриалагч маягийн хүмүүс гэж нийгэм хардаг. Монгол хүн худлаа хэлдэггүй. Үнэнийг эрхэмлэдэг. Үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ гэдэг үзэлтэй. Хүн чанар болоод сэтгэлийг чухалчилдаг, өөрийгөө дээдэлдэг чанартай. Эртний монголчууд бусдыг даган дуурайж шүтдэг биш өөрийгөө шүтдэг байсан. Бусдыг хүндэлж, байгалийг хайрладаг байсан. Монгол хүн тийм л байх ёстой. Өөрийгөө хүндэлж байж хүн хүнээ хүндэлнэ.
–Та хоёр уран бүтээлийн хажуугаар нийгэм рүү хандсан ажилих хийж байна. Сүүлд “Монгол өлсөх учиргүй” гэсэн хөдөлгөөн өрнүүлсэн нь содон санагдсан…?
-Сая арванхоёрдугаар сарын 11-нд “Монгол өлсөх учиргүй” гээд хувьсгалт тоглолт хийсэн. Тэр тоглолтоороо гадагшаа гарч байгаа мөнгөний урсгалыг Монголдоо шингээе гэсэн санааг дэвшүүлсэн юм. Оргилуун дарсаар жишээ авахад энэ олон мянган оргилуун дарсыг гадаадаас авахын хэрээр бидний мөнгөгадагшаа урсдаг. Тэр мөнгөний урсгалыг Монголдоо үйлдвэрлэсэн зүйлээ эдэлж хэрэглэж байж л эх орондоо үлдээж чадна. Энэ санааг дахиад хэлэх гэж хэвлэлийн бага хурал хийсэн юм. Тэр тоглолтын орлогоор бусдад туслана гэдгээ бас хэлсэн. Тэр орлогоор хогийн цэгт байгаа хүмүүст сүү тараах ажил өрнүүллээ. Бинутагтаа очоод эмзэг бүлгийн 200 хүүхдэд бэлэг өгсөн. Бэлгэндээ дандаа Монголын бүтээгдэхүүн оруулсан. Бээлий оймсны хослол, ундаа, ном, шоколад, печеньмонгол урлалын бүтээгдэхүүн оруулсан. Мөн Увсад бас 200 өрхөд гурил, будаа тараасан. Ойрын хугацаанд ийм ажил хийлээ. Тэр маань одоо нэвтрүүлэг болоод гарах гэж байгаа.
–Нөхрийнхөө уран бүтээлээс хамгийн сайхан санагддаг уран бүтээлийг онцлооч гэвэл?
-Ер нь л дууг их гоё дуулдаг л даа. Чихэнд тээртэй биш. Бүх л дуу нь сайхан. Сүүлд “Мөнхийн урсгалт амьдрал” гэдэг дууг хамтарч дуулсан. Одоо дүрстэй болгоно.Тэр дуундааих хайртай. Маш гоё дуу. Утга санаа, ая, үг нь үнэхээр гоё. Клипгүй дуу нь одоо яваад л байгаа юм билээ.
–Нөхөртөө хичнээн дээл оёж өгсөн бэ?
-Нөхөртөө олон дээл урлаж өгөөгүй. Хүүхдүүдийнхээ дээлийг л оёдог. Манай дүү эгч нар дээл их хийдэг. Тэд маань надаар оёулалгүй оёод өгчих шинжтэй. Тийм дээл хэрэгтэй байна гэхээр хийгээд өгчихдөг. Тэгэхээр нөгөөдүүлдээ найдаад л хийлгүүлээд байна даа. Тэрнээс биш охидынхоо хувцаснуудыг бүгдийг нь өөрөө л оёод өгчихдөг. Дээл өмд, нимгэн цамц гээд дөрвөн улирлын хувцсыг бол оёчихно шүү. Хөх зүү хөндлөн барьдаггүй гээд гайхуулаад ч байгаа юм шиг эмэгтэйчүүд надад таалагддаггүй. Гайхуулаад байх зүйл биш л дээ. Тухайн хүний өөрийнх ньл бодол байх. Эмэгтэй хүн ядаж энд тэндэх онгорхой цоорхойгоо эвлэгхээн цэвэрхэн оёчихож чаддаг байхёстой гэж би хувьдаа боддог.
–Нөхрийн чинь “Хамаг Монгол” төсөл юу болж байна?
-“Хамаг Монгол” төсөл ер нь дуусахгүй юм шиг байна лээ. Манай хамаг Монголынхон Архангай руу явж байгаа юм шиг л арай л долоо хоногт нэг ирэхгүй юм даа. Байнга ирж очдог. Манайхаар ирээд би ийм юм хийж байна та нар юу хийж байна гээд ер нь их холбоотой байдаг. “Хамаг Монгол” төслийн сүүлийн ажил гэвэл “Хамаг Монгол-2” гэсэн CD гарч байгаа. Ер нь шигшмэл их гоё CD болохоор шинжтэй байна. Тува, Буриад, Өвөр монгол, Халимаг, Төв Монголоос шигшмэл дууг өөр, өөрийнх нь газарт дуулаад CD болгоно.
–Дуучин Жавхлан улстөр ярьсныхаа дараа л нэг шинэ уран бүтээл гаргаад байх шиг харагддаг…?
-Хүмүүс улс төр гэдэг юм. Минийхээр улс төр гэхээсээ илүү бидний л амьдрал шүү дээ. Улс төрчид бидний амьдралыг тэгшхэн сайхан байлгая л гэж гарч ирж байгаа хүмүүс. Тэгэхээр улс төрч гэхээр нэг талтай. Бид нар бас нэг талтай гэхээр утгагүй болчихоод байгаа юм. Яг л бидний амьдарч байгаа цаг хугацаанд бидний төлөөлөл болоод амьдралыг жигдхэн авч явах хүмүүс шүү дээ. Гэтэл талхны үнэ өсөхөд энэ амьдрал чинь болохгүй байна гэж дуугарахаар хүмүүс улс төр хийгээд байна гэж хараад байдаг. Улс төр амьдрал хоёр нэг юм гэдгийг хүмүүс ойлгох л ёстой. Манай нөхөр үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ гэсэн зарчмыг баримталдаг. Хийж байгаа үйлдэл бүхэнд нь хэзээ ч худлаа юм байдаггүй. Тэгэхээр би аль ч талаар нь нөхөртөө итгэдэг. Хүмүүс ч гэсэн хар сэртэйгээр биш энэ хүний хэлж байгаа зүйл амьдралд маань ямар тустай юм бол доо, энэ үгийг нь амьдрал дээр хэрэгжүүлчихвэл нээрээ надад хэрэгтэй ч юм уу гэдэг байдлаар хүлээж аваасай гэж хүсдэг.
–Хүүхдүүд нь хэд хүрч байгаа билээ. Яаж хүмүүжүүлж байна?
-Одоо манай хоёр охин гурав, дөрөвтэй. Саяхан бүл нэмсэн. Гурав дахь хүүхдээ төрүүлсэн. Хүүхдүүд сонин сонин юм асуудаг юм билээ. Би ээж хүнийхээ хувьд эмэгтэй хүн ялангуяа залхуу байвал дэмий гэж боддог юм. Тэгэхээр охидооих сайхан цэгцтэй ажилсаг, ухаалаг болгочих юмсан л гэж боддог. Аав нь бас дотроо нэг хүмүүжлийн арга баримтлаадявж байгаа байх л даа. Би хувьдаа тийм байдлаар хүмүүжүүлэх гээд хичээгээд явж байна.
–Гэр бүлээрээ тэмдэглэх дуртай баяр юу вэ?
-Зан сайтай айлд хүмүүс их цугладаг гэдэг дээ. Тэрэн шиг хагас, бүтэнсайнд манайхаар хүн ихтэй байдаг. Яг л баяр шиг. Тэр үе л их сайхан байдаг. Нэг удаад үхрийн мах, толгой шийр, хонины дотор ч юм уу чанадаг. Тэгээд ойр дотнын хүмүүсээ бүгдийг нь дуудаж байгаад ляг л баяр шиг юм болно. Ямар нэг баяр гэхээсээ илүү хагас, бүтэн сайндаа хүмүүсийг дайлж,санаа оноогоо хуваалцаад суух дуртай.
–Хүмүүс дайлж, цайлаад баярлах дуртайгэхээр өвөлдөө их идэш иддэг байх даа?
-Ер нь их шүү. Нэг үхэр, адууны өрөөл, гурав, дөрвөн хонь лав бэлдэнэ. Толгой шийрээ тусад нь бэлдээд авчихдаг. Зарим нь бэлдээд тавьсан байхад манайх авна гээд аваад явчихна. Бид хоёр хоёулаа хүн хооллож ундлах дуртай.
–Та нүүрээ яаж арчилж байна. Даашинз өмсөхөөсөө илүү дээлээр гоёдог байх?
-Монгол хувцаснууд их гоё.Чимэглэл ихтэй. Хувцас маань чимэг ихтэй байхад нүүрээ барсайтал будчихвал аймаар харагдах байх л даа. Тиймээс миний дээл хувцас намайг чимдэг. Уран шаглаа нугалаатай хувцас өмсөөд байхаар цулгай европ хувцас яг үнэнийг хэлэхэд өмсөж чадахаа больчихдог юм билээ. Куртик гэх мэт хувцас өмсөж чаддаггүй. Эмжээртэй гоё хээтэй л юм өмсмөөр санагдаад байдаг. Хийцтэй донжтой хувцас өмсөх дуртай.
–Нөхрийн чинь нэг өдөр яаж өнгөрч байна. Сая хэсэгхэн суухад их олон хүн уулзаж байгаа харагдлаа?
-Өдөржингөө л уулзалттай байдаг. Утас нь зогсоо чөлөөгүй дуугараад л. Зарим нь зөвлөгөө авах гэсэн юм аа гэж хүртэл залгана. Ийм ажил дээр хамтарч ажиллая гэнэ. Зарим нь дуу, шүлэг өгмөөр байна, ийм бэлэг өгмөөр байна гэж ярина. Ийм юм танаас авмаар байна гэсэн хүмүүс ч бий. Ер нь янз бүрийн хүн уулзана шүү.
–Таныг туслахтай, тогоочтой гэж сонссон, үнэн үү?
-Өөрсдөө л бүхнийг хийдэг.Харин намайг зарим нь тогоочтой, хүүхэд асрагчтайгэж бодоод байх шиг байна лээ. Би хүн зарах дургүй. Чадвал өөрөө бүгдийг амжуулчих юмсан гэж хичээдэг. Хүнээр юм хийлгэхийн нэг төвөгтэй тал нь заавал тэг ингэ гэж хэлэх болдог. Хүнд хэлээд сууж байхаар өөрөө хийж байсан нь амар санагддаг. Манайд хүмүүс ирээд чи яаж амжуулдаг юм бэ гээд гайхаад л гардаг юм. Зөв зохион байгуулалттайгаар хийж,амжуулъя гэвэл ямар ч ажил амждаг. Амьдрал ер нь зөв зохион байгуулалт дээр тогтдог.
–Дангаараа уран бүтээл хийх үү. Байж байгаад л нөхөртэйгөө хамтарч дуулчихаад л байж байх уу?
-Дангаараа уран бүтээл хийнэ. Уртын дууны анги төгссөн учраас уртын дууны чиглэлээ барих төлөвлөгөөтэй байгаа.
–Сүүлийн үед та юу хийж байна?
-Миний хийж байгаа сүүлийн ажил гэвэл “Монголоороо сэрэхүй” гэдэг төв нээж байна. Биелгээ, уртын дуу, монгол бичиг, баясуулай ариусахуй гэж хичээлүүдтэй. Нас хязгаарлахгүй. Хүссэн бүх хүнд зааж өгөхөд бэлэн байгаа. Хүнтэй харилцахад тээргүй хүмүүсийг сонгож багшаар ажиллуулж байна. Бүртгэл эхлээгүй байхад хүмүүс бүр сураглаад ирээд байгаа. Тэгэхээр надтай санаа нийлэх хүмүүс их ирэх юм шиг байна. Санаа нийлсэн хүмүүстэй ярилцах гоё байдаг шүү дээ. Тэр хүмүүсийг тэсч ядан хүлээж байна даа.
С.АРИУНЖАРГАЛ
Авлигатай тэмцэх газар он гарсаар нэгдүгээр сарын 5-10-ны өдрүүдэд шинээр гэмт хэргийн шинжтэй 17 гомдол, мэдээлэл хүлээн авч, нийт 26 гомдол, мэдээллийг шалгажээ. Үүнээс нэг гомдол, мэдээлэлд эрүүгийн хэрэг үүсгэж, гурван гомдол, мэдээллийг эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах, нэг гомдол, мэдээллийг харьяаллын дагуу прокурорт шилжүүлсэн байна.
Тухайн долоо хоногт эрүүгийн 2 хэрэг хүлээн авч, шинээр эрүүгийн 1 хэрэг үүсгэсэн байна. Нийт эрүүгийн 41 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулснаас эрүүгийн 2 хэргийг хэрэгсэхгүй болгох саналтайгаар прокурорт шилжүүлж, одоогийн байдлаар эрүүгийн 39 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулж байна.
“Өдрийн сонин”-ы Асуух эрхийн танхимд “Эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудлууд” хэлэлцүүлэг үргэлжилж байна. Хэлэлцүүлгийн эхэнд тархины мэс заслаар Монголд тэргүүлэгч, Ардын эмч Ж.Хайрулла “Эрүүл мэндийн салбарт тулгамдсан асуудлаар хэлэлцүүлэг зохион байгуулж байгаад баярлаж байна. Өнөөдөр эрх баригчид эрүүл мэндийн салбарыг нүд үзүүрлэж байна. Эрүүлийг хамгаалах салбар өнчин болсон. Хэдэн өвчтөнтэй зууралдахаас өөрийг хийх боломж алга. Нам хүчнүүдээс эрүүл мэндийн яаманд ажиллах хүн алга. 2015 оны төсөв хэлэлцэхэд ганц өргөтгөл, засварын мөнгө төлөвлөгдөөгүй” гэсэн юм. Хэлэлцүүлэгт ЭМСЯ-ны Эрүүл мэндийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга О.Баяр, ардын эмч Ж.Хайрулла, Д.Малчинхүү, АШУИС-ийн тэнхимийн эрхлэгч Г.Эрдэнэтуяа, ХСҮТ-ийн элэг цөс, нойр булчирхайн мэс заслын тасгийн эрхлэгч Ж.Чинбүрэн, III эмнэлгийн мэдрэлийн мэс заслын тасгийн эрхлэгч Х.Костя нарын хүмүүс оролцоно. Хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудыг хэлэлцүүлэгт оролцохыг урьж байна.
Эрүүл мэндийн даатгалын үйлчилгээнд өндөр өртөгтэй мэс заслын тусламж, үйлчилгээнд шаардагдах зарим эмнэлгийн хэрэгсэл, протезийн үнийн хөнгөлөлтөд хамаарах Эрүүл мэндийн сайдын 2014 оны 380 дугаар тушаал гарсан. Энэхүү тушаалд “Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас санхүүжих өндөр өртөг бүхий мэс заслын тусламж, үйлчилгээнд шаардагдах зарим эмнэлгийн хэрэгсэл, протезийн жагсаалт”-ыг батлан 2015 оны нэгдүгээр сарын 1-ээс мөрдөхөөр шийдвэрлэсэн. Гэхдээ яг одоо хэрэгжиж эхлээгүй байгаа аж. Гурван сайдын хамтарсан тушаал гарсаны дараа энэ ажил эхлэх юм байна.
Энэ шийдвэр хэрэгжиж эхэлснээр даатгуулагч өндөр өртөгтэй мэс засал хийлгэсэн тохиолдолд тухайн мэс засалд шаардагдах зарим эмнэлгийн хэрэгсэл, протезийн үнийн тодорхой хэсгийг эрүүл мэндийн даатгалын сангаас төлөх юм. Өндөр өртөгтэй мэс заслын тусламж, үйлчилгээнд дараах мэс засал хамаарагдана гэсэн. Тодруулбал, зүрхний төрөлхийн гажгийн, зүрхний олдмол гажгийн, зүрхний ишемит өвчний үеийн, артерийн судасны эмгэгүүдийн үеийн, тархи мэдрэлийн, бүдүүн шулуун гэдэсний, бөөрний, чих, хамар, хоолойн, гэмтэл, бэртлийн, ерөнхий, эрхтэн, хиймэл эрхтэн суулгах мэс засал зэрэг болох юм байна.
Уламжлалт сар шинийн баярыг угтан Сүхбаатар дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, Жижиг дунд үйлдвэрийг дэмжих төв хамтран зохион байгуулж буй үзэсгэлэн, худалдаанд зарагдаж буй бүтээгдэхүүнүүдийг танилцуулж байна.
Тэмээний ноос, хонины ноосоор хийсэн хоёр хүний гудас 45,000 төгрөг, хөнжил 40,000 төгрөгний үнэтэй байгаа бол төрөл бүрийн хүүхэд, том хүний эсгий улавчнууд 2000-15,000 төгрөг, үндэсний дээл хэмжээнээсээ шалтгаалж 25,000-60,000 төгрөг, охидын загварын дээл, хөвгүүдэд зориулсан цамцнууд 5000-6000 төгрөг, / илүү гарсан материал, торго ашиглан хийсэн тул хямдхан байгаа/ , түлхүүрийн оосрууд 1000 төгрөг, хүүхдийн сэтгэхүй хөгжүүлэх, цэвэр модон тоглоом 4500 төгрөг гэх мэт үнэтэй байна.
Та бүхэн жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдээ дэмжин Монголдоо үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүнээс сар шинийн бэлгээ сонгоорой.
Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаабаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл Азийн хөгжлийн банкны Зүүн өмнөд Ази хариуцсан газрын ерөнхий захирал Аюми Кониши болон Монгол дахь суурин төлөөлөгч Роберт Шулхемер нарыг хүлээн авч уулзаж, цаашдын хамтын ажиллагааны талаар санал солилцлоо. Уулзалтын үеэр Нийслэлийн Засаг дарга хэлэхдээ “Азийн хөгжлийн банкны хамт олонтой төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн чиглэлээр хамтарч ажиллах болсондоо таатай байна. Энэ хямрал бидэнд төр нь хувийн хэвшлээ дэмжиж хамтарч ажиллах нь чухал гэдгийг ойлгуулсан. Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлтэйгээ хамтарч ажилласнаар хот цаашаа хөгжих, эдийн засаг тогтвортой болох зэрэг олон давуу талтай. Бид төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг уялдуулан корпораци байгуулахаар төлөвлөж байна.Тус корпораци байгуулахад техникийн туслалцаа та бүхнээс авах хүсэлтэй байна” гэлээ. Харин Азийн хөгжлийн банкны Зүүн өмнөд Ази хариуцсан газрын ерөнхий захирал Аюми Кониши “Биднийг хүлээн авч уулзаж байгаад баярлалаа. Бид нийслэлийн хөгжилтэй уялдсан хөрөнгө оруулалтад уян хатан нөхцөлтэйгээр хамтран ажиллах гэж байгаагаа дуулгахад таатай байна. Хөгжлийн зориулалтаар орж ирж байгаа хөрөнгийг зөв зориулалтаар зарцуулах тал дээр хамтарч ажиллана” гэлээ гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.