Month: August 2014

Categories
мэдээ нийгэм

Хайрхан сумын наадамд С.Эрдэнэ сайд нисдэг тэргээр очоогүй гэв

Архангай аймгийн Хайрхан сумын наадам долдугаар сарын 25-26-нд болсон. Сумын наадамд нутгийн алдар цолтнууд хүрэлцэн очсон юм. Тухайлбал, Хүн амын хөгжил нийгмийн хамгааллын сайд С.Эрдэнэ, УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа, аймгийн ИТХ-ын дарга Ч.Мөнхбат нарын зочид очсон байна.

Наадмын үеэр “Томас Эйр” компанийн “Эйртрактор АТ-602” загварын нисдэг тэрэг шүхэрчдийг буулгаж, наадамчин олны нүдийг баясгасан юм. Хөдөөгийн зон олны тэр бүр хараад байдаггүй энэ үйл явдал тэдний магнайг нэг тэнийлгэх шиг болсон гэнэ. Харин энэ нисдэг тэргээр С.Эрдэнэ сайд нутагтаа очсон гэх мэдээлэл цацагдаад байгаа. Эл асуудалд эрхэм сайд дараахь тайлбарыг хийжээ.  “Би Хайрхан сумын ойд оролцсон. Гэхдээ нисдэг тэргээр очоогүй. Монгол Улсын гавьяат эдийн засагч цол саяхан хүртсэн Б.Хулдорж гуай энэ нутгийн хүн. Түүний төрсөн хүү нь хувийн онгоцтой юм билээ. Аавынхаа нутгийн наадамчдыг баярлуулах гэж онгоцоо нисгэж, шүхэрчдийг хөлсөлсөн юм гэсэн. Яагаад нисдэг тэргийг надтай холбоод байгааг ойлгохгүй байна” гэжээ.

Categories
мэдээ нийгэм

84.000 иргэн газар өмчлөхөөр бүртгүүлжээ

Нийслэлийн таван дүүргийн 1524 га газрыг 14954 иргэнд өмчлүүлэхээр, бүртгэж эхэлсэн. Бүртгэл эхэлснээс хойших гурав хоногт 84.000 орчим иргэн газар өмчлөх хүсэлтээ баталгаажуулжээ. Эхний өдөр системд дөрвөн сая гаруй хандалт ирж, серверийг гацааж байсныг бодвол одооноос ачаалал буурч байгаа гэнэ. 

Хүсэлт гаргасан иргэдийн тоо өмчлүүлэх газрын нэгж талбараас илүү гарсан тохиолдолд программ автоматаар сонгож, өмчлөгчийг сонгох аж. Журмын дагуу газар өмчлөхөөр сонгогдсон тухай хариу хүлээн авсан иргэн ажлын 10 хоногийн дотор дүүргийн Өмч, газрын харилцааны албанд хандаж, өргөдлөө гарган, газрын гэрчилгээгээ авна.

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор барих газрыг чөлөөлнө

Бага сургууль цэцэрлэгийн цогцолбор барих газрыг нөхөн олговортойгоор чөлөөлөх захирамж гарлаа


Хүүхдийн амьдрах орчныг эрүүл, аюулгүй болгох зорилгоор бага сургуулийг гэрийнх нь ойролцоо барих ажлыг нийслэлээс хэрэгжүүлэхээр судлан НИТХ-аас  2013 онд нийслэл хотод барих бага сургууль цэцэрлэгийн цогцолбор барих газрын байршлыг тогтоосон. Энэ хүрээнд нийслэлийн Засаг дарга захирамж гаргаж, нийслэлийн төвсийн хөрөнгө оруулалтаар Баянзүрх дүүргийн 19 хороо, Чингэлтэй дүүргийн 12 дугаар хороо, Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороо, Сонгинохайрхан дүүргийн 11 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт шинээр барих бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор барилгын газарт орсон иргэдийн өмчлөлийн газар дээр  байгаа үл хөдлөх эд хөрөнгө болон газрын нөхөх олговрын хөрөнгийн хэмжээг баталлаа.

Эдгээр иргэдэд нийт 1 тэрбум 284 сая 732 мянга 166 төгрөгийн нөхөн олговрыг нийслэлийн газар чөлөөлөх зардлаас олгож байгаа юм.

СОНГИНОХАЙРХАН ДҮҮРГИЙН 11 ДҮГЭЭР ХОРООНЫ НУТАГ ДЭВСГЭРТ БАРИГДАХ БАГА СУРГУУЛЬ, ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ЦОГЦОЛБОР БАРИЛГЫН ТРАССТ ОРСОН ИРГЭДИЙН ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД  ХӨРӨНГИЙН НӨХӨХ ОЛГОВРЫН ТӨСӨВ

д

Газар
өмчлөгч, эзэмшигчийн нэр
/Регистрийн дугаар/

Хаяг,
хашааны дугаар

Хөрөнгийн
нөхөх олговрын хэмжээ үнэ /төгрөг/

Цэцэрлэгийн
барилгын газарт орсон газрын үнэлгээ

 
Эдэлбэрийн
хэлбэр

Нийт
/төг

үл
хөдлөх хөрөнгө

эд
хөрөнгө

Хэмжээ
 /м2/

Үнэ
/төгрөг/

0

1

2

3

4

5

6

7

8

 
1

Түнжин
Амарсайхан
/ЖЮ78100272/

СХД
11 дүгээр хороо,Овоотын
 9-313Б тоот

 
24 318 018
 

 
3 857 982

 
496
 

 
21 824 000
 

 
өмчилсөн

 
50 000 000

 
2

Цунхал
Дунгармаа
/ИЦ76052263/

 СХД
11 дүгээр  хороо,Овоотын
9-313 тоот

 
0
 

 
5 016 000
 

 
636
 

 
27 984 000
 

 
       өмчилсөн

 
33 000 000
 

 
3

Цунхал
Уртнасан
/ИЦ78050183/

СХД
11 дүгээр  хороо,Овоотын
9-313А тоот

 
0

 
7 108 000

 
293

 
12 892 000

 
өмчилсөн

 
20 000 000

 
4

        
Намсрай
Эрдэнэцогт
/ДЮ56041809/

СХД
11 дүгээр  хороо,Овоотын
9-313В тоот

 
0

 
3 474 230

 
484

 
21 296 000

 
өмчилсөн

 
24 770 230

 
5

Чимэд
Мандалцэцэг
/МС71073001/

СХД
11 дүгээр  хороо,Овоотын
9-314Б тоот

 
0

 
   10 832 000

 
322

 
14 168 000

 
өмчилсөн

 
25 000 000

 
6

Баярхүү
Ундармаа
/ФД83062524/

СХД
11 дүгээр  хороо,Овоотын
9-314А тоот

 
0

 
0

 
421

 
42 100 000

 
өмчилсөн

 
42 100 000

 
Нийт-6

 
24 318 018

 
30 288 212

 
   2652

 
140264000
 

 

 
194 870 230

БАЯНЗҮРХ ДҮҮРГИЙН 19 ДҮГЭЭР ХОРООНД БАРИГДАХ 640 ХҮҮХДИЙН ДУНД

СУРГУУЛИЙН БАРИЛГА БАРИХ БАЙРШЛЫН ЗУРВАС ГАЗАРТ ОРСОН

ИРГЭДИЙН ӨМЧИЛСӨН ГАЗАР, ҮЛ ХӨДЛӨХ ЭД  ХӨРӨНГИЙН НӨХӨХ ОЛГОВРЫН ТӨСӨВ

д

Газар
өмчлөгч, эзэмшигчийн нэр
/Регистрийн дугаар/

Хаяг,
хашааны дугаар

Хөрөнгийн
нөхөх олговрын хэмжээ үнэ /төгрөг/

Сургууль,
Цэцэрлэгийн барилгын газарт орсон газрын үнэлгээ

 
Эдэлбэрийн
хэлбэр

Кадастрын
зураглалын үнэ

Нийт
/төг

үл
хөдлөх хөрөнгө

эд
хөрөнгө

Хэмжээ 
/м2/

Үнэ
/төгрөг/

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

Энхтуяа
Оюунзул
/МО83010903/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз
18а-475 тоот

18
192 000

 

382м2

16
808 000

өмчилсөн

–

35
000 000

2

Ноост
Тогтох
/ОЭ67110504/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 17а-641б тоот

86
570 483

 

589м2

25
916 000

өмчилсөн

–

112
486 483

3

Жамъян
Цэрэндулам
/ЙС74060521/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 17а-641а тоот

24
248 000

 

358м2

15
752 000

өмчилсөн

–

40
000 000

4

Сүрэнхүү
Пүрэвсүрэн
/ЧВ82122365/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 18а-463б тоот

38
236 000

 

381м2

16
764 000

өмчилсөн

–

55
000 000

5

Цэрэнсамбуу
Батбаяр
/ЦА59050113/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 17а-463 тоот

67
182 205

 

515м2

22
660 000

өмчилсөн

–

89
842 205

6

Батсуурь
Наранбат
/ПЮ79121815/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 17а-462а тоот

24
236 611

13
725 586

516м2

22
704 000

өмчилсөн

–

60
666 197

7

Ганбат
Халиун
/ХО70111104/

БЗД
19 дүгээр хороо Цайз 18-474 тоот

20
175 844

 
 

502м2

22
088 000

өмчилсөн

–

42
263 844

8

Батхүү
Лхагвадорж
/ХД83040616/

БЗД
19 хороо Цайз 17а-461 тоот

20
847 421

3
335 649

398м2

17
512 000

өмчилсөн

–

41
695 070

9

Тогтохбаяр
Нарантуяа
/УК59050708/

БЗД
19 хороо Цайз 18-472 тоот

67
080 117

 

396м2

17
424 000

өмчилсөн

–

84
504 117

10

Батаа
Мөнх-эрдэнэ
/КН62022872/

БЗД
19-р хороо Цайз 18а-476 тоот

 

4
015 263

613м2

26
972 000

өмчилсөн

–

30
987 263

11

Маам
Ганчулуун
/ТИ63040477/

БЗД
19-р хороо Цайз 17а-460 тоот

30
335 404

4
897 618

379м2

16
676 000

өмчилсөн

–

51
909 022

12

Жанцандорж
Саранцэцэг
/НШ64070966/

БЗД
19-р хороо Цайз 18а-472б тоот

 

22
488 000

398м2

17
512 000

өмчилсөн

–

40
000 000

 
 

Нийт
дүн-12

–

397
104 085

48
462 116

5427
м2

238
788 000

 

–

684
354 20
Categories
мэдээ спорт

Тамирчид “Олимп” баазад бэлтгэл хангаж байна

Бөхийн чөлөөт барилдааны Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд өрсөлдөх Монголын эрэгтэй шигшээ багийн тамирчид Орхон аймаг дахь “Олимп” баазад бэлтгэл, сургуулилтаа хийгээд эхэлжээ.

Бөхийн чөлөөт, сонгомол барилдааны насанд хүрэгчдийн ДАШТ Узбек улсын Ташкент хотноо ирэх сарын 8-14-нд болох юм. Одоогоор шигшээ багаас Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд өрсөлдөх тамирчдын нэрсийг хараахан зарлаагүй байна.

“Олимп” баазад мөн боксын үндэсний шигшээ багийнхан нэгдсэн бэлтгэлд гарсан болохоор үндсэндээ нийт 100 орчим тамирчин тус баазад Азийн наадам, Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээний бэлтгэл, сургуулилтаа хангаж байгаа юм.  

Харин наймдугаар сарын 25-31-ний өдрүүдэд ОХУ-ын Чилябинск хотод болох Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд өрсөлдөх жүдо бөхийн үндэсний шигшээ багийн тамирчид Улаанбаатар хотоос холгүй, “Говь” цогцолборт үндсэн бэлтгэлээ хийж байна.

Categories
мэдээ цаг-үе

Хагархай дугуйгаа шаттал нь явуулсан бол геологич залуу амьд байх байжээ

– Хагархай дугуйнаас хямдхан хүний амь –

Баянхонгор аймгийн Баян-Өндөр сумын нутагт ажил үүргээ гүйцэтгэж явсан Ашигт малтмалын газрын Геологийн албаны Эрдэс баялгийн судалгааны тасгийн мэргэжилтэн Б.Мөнх-Эрдэнэ харамсалтайгаар амь насаа алдсан хэрэг гарсан. Долдугаар сарын 24-нд гараад ор сураггүй алга болсон залуугийн цогцсыг эрлийн багийнхан долоо хоногийн дараа буюу өнгөрсөн баасан гаригт Цэнхэрийн баруун үзүүр, Хар дов гэдэг газраас олсон. 

Талийгаач залуу харангадаж амиа алдсан болох нь тогтоогдоод байгаа. Тухайн үед юу болсон, эрлийн багийнхан хэрхэн ажилласан хийгээд  27 настай геологич залуу юунаас болж амиа алдах болсон талаар уншигч та бүхэнд хүргэж байна. 

Хоёр жилийн өмнөөс эхлэн Баянхонгор аймгийн Баян-Өндөр сумын IV багийн нутаг Идрэнгийн нуруунд БНХАУ-ын компани хууль бусаар ашигт малтмалын судалгаа хийж эхэлсэн байна. Идрэнгийн нуруу Говь-Алтай аймгийн Эрдэнэ,  Баянхонгор аймгийн Баян-Өндөр сум, БНХАУ-ын дунд  хил залгаа оршдог аж. Уг нуруунд өвлийн улиралд нутгийн малчид өвөлждөг гэнэ. 

Хавар, зун, намарт гол горхи, худаг гээд ойр орчимд  ус огт байхгүй учраас хүн амьтны бараа байдаггүй газар аж. Идрэнгийн нуруунаас хамгийн ойрхон зусдаг айл нь  80 гаруй километрийн цаана байдаг юм байна. Ийм л хүн амьтангүй, уух усгүй газарт Ашигт малтмалын газрын гурван ажилтан шалгалт, судалгаа хийхээр  20 хоногийн томилолт аван гарсан байна.  АМГ-ын даргын түр орлон гүйцэтгэгчийн  тушаалаар Эрдэс баялгийн судалгааны тасгийн дарга А.Дэлгэрсайхан,  талийгаач Б.Мөнх-Эрдэнэ, жолооч Ч.Түмэнбаяр нар явсан байна. Тэд 30 гаруй мянган километр л  явсан шинэхэн “Ланд 200” маркийн авто машинтай Идрэнгийн нурууг зорин очжээ. 

Запас хоёр дугуй байжээ 

Тухайн үед юу болсон талаар тасгийн дарга А.Дэлгэрсайхан,  жолооч Ч.Түмэнбаяр нар цагдаа нарт ийм мэдүүлэг өгсөн байна. Идрэнгийн нуруунд ашигт малтмалын судалгаа шинжилгээний ажлаа хийж дуусгаад нийслэл хот руу долдугаар сарын 24-ний орой  хөдөлсөн байна. Тэд хэдхэн километр давхиад Баян-Өндөр сумын төв орно гээд нэг ч ширхэг савтай цэвэр ус нөөцөлж аваагүй гэнэ.  GPS төхөөрөмжтэй болохоор төөрөх гэсэн ойлголт байхгүй гээд шөнөөр гарсан  байна. 

Тэд ингэж явахдаа говь нутгийн бут сондуул, харгана зэргийг машинаараа дайруулан явжээ. Тэгж яваад харганын толгойн үзүүртэй хэсэг машиных нь дугуйнд битүү шивж ороод гурван дугуй нь хагарсан аж.

Ингээд гурван дугуй нь хагарсан болохоор цааш явах боломжгүй болжээ. Машиных нь эд анги эвдэрч, эсвэл  шатахуун нь дуусаагүй байсан болохоор  жолооч Ч.Түмэнбаяр ажлын хариуцлага алдсан хэмээн талийгаач залуугийн ар гэрийнхэн үзэж байна лээ. Машинд нь запас хоёр ч  дугуй байсан аж. Тиймээс хагарсан хоёр дугуйгаа сольж тавиад нэг дугуйгаа хагархай чигт нь явуулаад нутгийн  айлд очих боломж байсан аж. Жолооч Ч.Түмэнбаяр шинэхэн авсан машиндаа хоёр запас дугуйтай болохоороо илүү олгой хаймар болоод дугуйны нөхөөс зэргийг авалгүй гарсан байжээ. Мөн шинэ машиныхаа нэг дугуйг нь хагархай чигт нь яваад шатаачихвал ажил дээрээ хэл аманд орно гээд цааш яваагүй байна. Мөн хагарсан хоёр дугуйгаа ч сольж тавилгүй Баянхонгор аймгийн Шинэжинст сум руу тусламж дуудахаар  алхаж хүрэхээр ярилцаад гар чийдэн, GPS төхөөрөмжөө аваад алхсан байна. Шөнө дундын алдад гурвуулаа газрын чиг баримжааг GPS төхөөрөмжөөс авч явсан гэнэ. Ийн явж байтал жолооч Ч.Түмэнбаяр “Хөл өвдөөд явж чадахгүй байна. Та хоёр түрүүлж яваад айлд хэл хүргэ. Би эндээ сууж хэсэг амарч байгаад араас чинь мөрийг чинь хөөгөөд алхъя” гээд үлдсэн байна. Мөн таван километр орчим яваад  Эрдэс баялгийн судалгааны тасгийн дарга А.Дэлгэрсайхан мөн л “Ядраад байна. Чи ингээд яваад бай. Айл амьтны бараа харагдах байх. Түмээ ахтай хамт араас чинь алхаж байя” гээд үлджээ. Гэхдээ А. Дэлгэрсайхан талийгаач Б.Мөнх-Эрдэнэтэй дуу дуугаа авалцаад хэсэг явж байгаад хоцорсон байна.  Сүүлдээ Б.Мөнх-Эрдэнийн  бараа нь харагдахгүй болжээ. Ийн явсаар үүр цайх үед А.Дэлгэрсайхан,  Ч.Түмэнбаяр нар тааралдаж хамт явжээ.  Тэд өдөржин алхаад наранд цохиулж, ам нь цангаад хүндхэн байдалтай явсан талаараа цагдаа нарт мэдүүлсэн гэнэ. Бүр харангадаж унах гээд байхаар нь шээсээ уусан гэжээ. Гэвч уруул нь омголтоод  хэцүү байсан аж. Өдөржин дусал ч усны бараа харалгүй явсаар харанхуй болж тэндээ унтсан байна. Ингээд өглөө эрт босч хоёр өдрийн өмнө орсон борооны тогтоол ус жалга судгаар үлдсэн байж магадгүй гээд гүн  жалгатай хэсгээр явжээ. Ийн хагас өдөр явсны эцэст жалганд жаахан газар шалбааг ус олдож амь гарцгаажээ. Тэд шалбааг усан дээр хоёр хоносон байна. Бие нь сульдаж хүндхэн байдалтайгаар явах үед нь Баян-Өндөр сумын малчин залуу мотоцикльтой  өвөлжөөгөө эргээд  буцахдаа    А.Дэлгэрсайхан,  Ч.Түмэнбаяр нартай тааралдаж амийг нь аварсан байна. Тэднийг нутгийн залуу гэртээ аваачин хоол цай өгөөд оройхон сумын төвийн эмнэлэгт хүргэж өгчээ. Тэд сумын төв орсон даруйдаа Ашигт малтмалын газар, Онцгой байдлын газар Баян-Өндөр сумын Засаг дарга Б.Идэрмөнх зэрэгт мэдэгдсан байна. Ингээд дөрөв дэх хоногоос эхлэн Баян-Өндөр сумынхан 28 хүний бүрэлдэхүүнтэй эрэн хайж ажлыг эхлүүлжээ.    


“Онцгой байдлын алба хаагч нар машинаа тойрч зогсчихоод юу ч хийхгүй байсан”  

Баян-Өндөр сумын Засаг даргын тушаалаар мал эмнэлэг, сумын Засаг даргын Тамгын газрын машин, нутгийн иргэд мотоцикльтойгоо алга болсон геологичийг эрэн хайх ажлыг эхлүүлжээ. Сумынхан нэг өдөр хайсан боловч олоогүй аж. Баянхонгор аймгийн төвөөс УАЗ пургон маркийн авто машинтай Онцгой байдлын таван албан хаагч ирсэн байна. Ашигт малтмалын газраас геологич нь алга болсон гэдгийг мэдсэн боловч хоёр хоног ямар нэгэн арга хэмжээ аваагүй байна. Мэргэжилтэн нь алга болоод тав хонох гэж байхад ямар нэгэн арга хэмжээ авахгүй байсан нь Ашигт малтмалын газарт геологич нар алга боллоо гэхэд эрэн хайх ямар ч төсөв мөнгө байхгүйтэй холбоотой аж. Тиймээс АМГ-аас  Засгийн газарт хүсэлт тавьж алга болсон геологич залууг  эрэн хайх хөрөнгө мөнгө гаргуулсан байна. Талийгаач залуугийн ар гэрийнхэн Онцгой байдлын ерөнхий газарт  “Эрэн хайхад нэмэлт хүч өгөх, цөлөрхөг усгүй газар болохоор амиа алдсан байж магадгүй. Тиймээс хурдан олох хэрэгтэй байна. нисдэг тэргээр хайж өгнө үү” гэх хүсэлтийг тавьжээ. Тэгсэн ОБЕГ-ынхан “Бидэнд нисдэг тэрэг байхгүй. Зэвсэгт хүчний жанжин штабаас нисдэг тэрэг гуйсан Сэлэнгэ рүү явчихсан байна” гээд хөдөлж өгөөгүй гэнэ. Харин талийгаачийн ар гэрийнхэн “МАК”-иас нисдэг тэргий нь хөлсөлж эрэн хайлгах ажиллагааг хийлгэжээ. Мөн талийгаач Б.Мөнх-Эрдэнийн ар гэр, хамаатан садан, найз нөхөд, нутгийн иргэд гээд олон хүн Идрэнгийн нуруунд очиж эрлийн багт ажиллажээ. Талийгаач залуугийн ар гэр, найз нөхдийн хэлж буйгаар Онцгой байдлын албан хаагч нар машинаа тойрч зогсоод огт удирдан хайх ажил хийгээгүйд гомдолтой байгаагаа хэлж байв. Эрлийн багынхныг мэргэжлийн дагуу удирдахгүй байснаас үүдэн эрэл зохион байгуулалт муутай байсан аж. Бүр хэсэгчилж хайлгүй нэг газраараа байнга явж хайсан. Онцгой байдлын алба хаагчид  хоол унд эргүүлээд алга болчихдог байсан гээд олон санал гомдол иргэдээс  ирсэн байна. 

Харин нутгийн иргэд олноор ирж эрэлд туслалцаж, газар нутгийн баримжааг зааж өгснөөр талийгаач залуугийн цогцсыг баасан гаригт  олжээ.  

Багийн ахлагч туршлага муутайгаас болж талийгаач амиа алдсан гэв 

Ашигт малтмалын газраас томилолтоор явуулж байгаа ажилтнууддаа  холбоо барих сансрын утас өгдөггүй. Хангалт муу өгдөг. Мөн геологич нар төөрч, осолд орлоо гэхэд ямар арга хэмжээ авах талаар огт сургалт зохион байгуулдаггүй. Хөдөө орон нутагт явж байгаа автомашины бүрэн бүтэн байдал болоод бусад нэн шаардлагатай зүйлсийг авч явж байгаа эсэхийг  огт анхаардаггүй зэргээс үүдэн нэгэн залуу харамсалтайгаар амиа алдсан гэдгийг геологич нар хэлж байна. Мөн геологич нарт бичигдээгүй алтан дүрэм байдаг гэнэ. Тэр нь байнгын цэвэр усны нөөцтэй явах, мөн төөрсөн тохиолдолд хэрэглэх шоколад, шүдэнз  зэргийг биедээ авч явах ёстой гэнэ. Шоколад нь ядарч туйлдаж байгаа хүний алдагдсан зүйлсийг нөхдөг юм байна. 

Мөн  геологийн  баг ахалж явсан тасгийн дарга А.Дэлгэрсайхан туршлага муутайгаас  болж  хамт явсан хүнээ ганцааранг нь явуулжээ. Хэрэв хүмүүс хээр хөдөө төөрсөн бол нэгнийгээ ганцааранг нь явуулахгүй гэсэн энгийн   дүрмийг биелүүлээгүй байна.  Мөн жолооч Ч.Түмэнбаяр хагархай нэг дугуйгаа шаттал нь явуулсан бол өдийд эрдэнэт хүний амь үрэгдэхгүй байсан талаар ар гэрийнхэн нь гомдолтой байна лээ. 

Талийгаач хэн байв  

Б.Мөнх-Эрдэнэ томилолт аваад гэрээсээ гарахдаа эхнэртээ “Найз нь удахгүй ирнэ. Ердөө 20 хоноод хүрээд ирнэ” гээд эхнэр хүүхдээ үнсэж гарсан гэнэ. Тэрээр 27 настай бөгөөд ШУТИС-ийг төгсөж “Хулан-Уул” компанийн хэлтсийн даргаар  ажиллаж байгаад Ашигт малтмалын газарт мэргэжилтнээр орсон юм байна. АМГ-т ажилд ороод жил болж байсан гэнэ.  Ийм л залуу нэг дугуйгаа шатахаас хайрлаж нэр хүндээ бодсон жолоочийн буруугаас  болж амиа алджээ.   

Э.ХҮРЭЛБААТАР  

Categories
мэдээ цаг-үе

Элчин сайд И.К.Азизов: В.Путины айлчлалын товын талаар мэдэгдэл хийх өдрийг хараахан тохироогүй

Халхын голын ялалтын 75 жилийн ойг ирэх есдүгээр сард тэмдэглэх юм. ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин энэ үеэр манай улсад айлчлах бөгөөд уг арга хэмжээнд оролцохоор болсон билээ. Оросын төрийн тэргүүний хийх айлчлалын талаар ОХУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд И.К.Азизовтой ярилцсаныг сонирхуулъя.

-Ноён Элчин сайдаа таныг саяхан Халхын голд очоод ирсэн гэж сонслоо.  Удахгүй болох Халхын голын ялалтын 75 жилийн ой арга хэмжээний бэлтгэл ажил ямар байна?

-Одоогоос арав гаруй хоногийн өмнө би Дорнод аймагт ажиллаад ирсэн. Энэ ажлын айлчлалын хамгийн гол зорилго газар дээр нь очиж хөшөө дурсгал ямар байгааг өөрийн нүдээр ха­рах явдал байлаа. Мөн Халхын гол сумын шинээр бай­гуулагдаад удаагүй байгаа удирдлага, Дорнод аймгийн Засаг дарга Ганбат, Хэнтий аймгийн удирд­лагатай танилцлаа. Би зорилгоо үндсэндээ биелүүлсэн. “Өдрийн сонин”-ы уншигчдад айлдахад хөшөө дурсгалын гадаад байдал тун дажгүй байсан. Зарим нэг нь бүр маш сайхан байсан гэдгийг дурдмаар байна.

Ганц нэг хийх зүйл байгаа. Унасан плитаг нөхөж наах, будгийг нь сэргээх, ургасан ногоо зүлгийг тайрч янзлах зэрэг жижиг сажиг ажлыг хийчих юм бол бүр сайн болно. Аймаг, сумын засаг захиргаа маш их зүйлийг хийж байгаа гэдгийг хэлмээр байна. Халхын голын ялалтад зориулсан музейн дарга Мягмарсүрэнг бүр онцлон дурдъя. Энэ бол маш ихийг сэдэж санаачилдаг хүн бөгөөд олон жилийн өмнө болсон түүхэн үйл явдалтай холбоотой бидний мэддэг болон тэр болгон мэддэггүй зүйлийн талаарх баримтыг цуглуулсаар байна. Музейд одоо засвар хийж байгаа. Түүнийг дэлхийн түүхэн чухал үйл явдлыг цогцоор нь харуулсан музей болгохын тулд нэмэлт хөрөнгө шаардлагатай  гэж бодож байна.

-Энэ ой тохиож байгаатай холбогдуулан ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин Монголд айлчлах гэж байгаа. Айлчлалын зорилго зөвхөн баярын арга хэмжээнд оролцохоор хязгаарлагдахгүй байх гэж бодож байна. Үүнээс гадна ямар зорилготой вэ?

-Тиймээ, ОХУ-ын төрийн тэргүүн В.Путин Монголд айлчлахаар төлөвлөж байгаа. Харин товыг би танд хараахан хэлж чадахгүй. Учир нь бид Монголын талтай айлчлалын болон түүний товын талаар  албан ёсны мэдэгдэл хийх өдрийг хараахан тохироогүй  байгаа.Ийм нөхцөлд дипломатууд бид мэдэгдэл хийдэггүй. Манай Ерөнхийлөгчийн айлчлалХалхын голын ялалтын 75 жилийн ойн баярын арга хэмжээний хүрээнд хийгдэж  байгаа. Энэ нь маш их зүйлийн илэрхийлэл юм. Түүнээс гадна энэ бол зөвхөн манай хоёр улсын харилцааны түүх болон өнөөгийн байдлыг эргэн харах гэхээсээ илүү Орос, Монголын түүхэнд болж буй чухал үйл явдал. Үүний хамгийн гол зорилго нь  ирээдүйн хамтын ажиллагааны шинэ  боломжийг нээх гэсэн оролдлого гэж бодож байна. 

Манай хоёр улсын харилцааны 90 гаруй жилийн түүх үүний үндэс суурь нь болж өгөх юм.

-Энэ айлчлалын үеэр манай хоёр улс ямар гэрээ байгуулахаар төлөвлөсөн бэ?

-Айлчлалын үеэр нэлээд хэдэн баримт бичигт гарын үсэг зурахаар төлөвлөсөн байгаа. Үүнд хоёр улсын иргэдийг харилцан зорчих нөхцөлийг нэлээд хөнгөвчлөх асуудал багтсан. Түүнээс гадна хил дамнан үүсдэг онцгой нөхцөл байдлуудын талаарх асуудал байна. Жишээ нь түймэр. Энэ  нь манай хоёр улсын хил орчим нутагт маш их хохирол учруулдаг гэдгийг онцлох хэрэгтэй. 

Бид энэ чиглэлээр хамтран ажиллах туршлагатай боловч үүндээ  хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлж өгөх шаардлагатай. Гарын үсэг зурах өөр баримт бичгүүд ч бий. Би тэр бүхнийг нэгд нэгэнгүй тоочмооргүй байна.  Ямар ч байсан одоогоос хэдэн жилийн өмнө байгуулсан стратегийн түншлэлийн ойрын ирээдүйг хоёр тал  хэрхэн харж байгаа тухай баримт бичигт гарын үсэг зурахаар бэлдэж байгааг дурдъя.

-Оросын тал энэ айчлалаас ямар үр дүн хүлээж байгаа вэ?

-Энэ айлчлалаас Оросын талын хүлээж байгаа үр дүн Монголын талынхтай  адилхан  гэдгийг хэлэх нь зүйтэй байх. Аль аль тал нь энэ чухал үйл явдал  юуны түрүүн хоёр улсын янз бүрийн салбарын харилцаа холбоо, хамтын ажиллагаа зогсонгидуу байдалд орсныг болиулна гэж найдаж байгаа. Хоёрдугаарт, манай түншлэл  улам бүр хөгжиж хоёр талын байгуулсан гэрээ хэрэгжих явдал. Мөн энэ айлчлалаар хамтын ажиллагааны чухал түлхүүр болсон худалдаа, эдийн засгийн харилцааг олон улсын зах зээлийн эдийн засгийн нэгэн чухал хэсэг болгох явдал. Манай хоёр улсын харилцааны бусад чиглэлүүд 1990 он хүртэлх болон түүнээс хойшхи үеийнх  шиг болоосой гэж бид хүсч байна. 

Ю.ДЭЛГЭРМАА

Гэрэл зургийг Л.ЛХАГВАДОРЖ

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

УИХ дахь Ардчилсан намын зөвлөлийн дарга асны баривчилгаа буюу Л.Гансүхийн эргэн тойронд

2004 онд “Эх орон-Ардчилал” эвсэл болж УИХ-ын сонгуульд оролцсон намууд сонгуулийн дараа эвслээ задалснаас болж Ардчилсан нам нэг хэсэгтээ УИХ-д бүлэг ч үгүй, юу ч үгүй болох дөхсөн билээ. Эцэст нь АН-ын зөвлөл гээчийг байгуулж даргаар нь Лүймэдийн Гансүхийг сонгож байв. УИХ дахь Ардчилсан намын зөвлөл гээч нь одоогийн бүлэг гэсэн үг. Ардчилсан нам сонгуульд ялагдаж цөөнх болсон тэр жилүүдэд Зөвлөлийн дарга Л.Гансүх ачааны хүндийг үүрч, намынхаа нүүр царай болж ажиллаж байсныг хүмүүс санаж байгаа байх.

2008 оны УИХ-ын сонгуулиар Дархан-Уул аймгаас сонгогдсон тэрбээр Байгаль орчны яамны сайдаар давхар ажиллаж байв. 2012 оны сонгуулиар намаасаа жагсаалтаар нэр дэвшигчдийн 12 дугаарт бичигдсэн бөгөөд дөнгөж өмнүүрээ улаан шугам татуулсан юм. Өдгөө тэрбээр Ерөнхий сайдын ахлах зөвлөх. Өнгөрсөн долоо хоногт Л.Гансүхийг Засгийн газрын “Нүүрс” хөтөлбөрөөс хувьдаа мөнгө завшсан хэмээн АТГ-аас баривчлан хориод байна. Энэ хэрэг шүүхээр шийдэгдээгүй учраас хэрхэх тухай хэлэх юм алга. Харин ингэнэ гэсэн мэдээлэл аль хоёр гурван сарын өмнөөс хэвлэлээр түгж байсан юм. Өөрөөр хэлбэл, “Л.Гансүх луйварчин. Тиймээс баривчилна” гэдэг пиараа аль эртнээс явуулж байсан нь өдгөө тодорхой харагдаж байна.

Л.Гансүхийг баривчлагд­санаас хойш юу юу болж өнгөрөв. Үүнийг тоймлон хүргэе.

Түүнийг баривчлагдсаных нь маргааш Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг мэдэгдэл гаргалаа. Түүнд “Ард иргэдэд үр өгөөжөө өгч, амжилттай хэрэгжсэн “Нүүрс” хөтөлбөрийг зогсоох, Засгийн газрын хийсэн ажлын нэр хүндийг унагахын тулд ажил хийсэн хүмүүсийг хэлмэгдүүлж, шоронд хорих хүртэл арга хэмжээ авсан нь Засгийн газрыг ажил хийлгэхгүй байх, хорлон саатуулах үйлдэл болж байна. Тиймээс санаатайгаар, хууль зөрчин, гэмгүй хүмүүсийн эрхэнд халдаж буй үйлдэлтэй Монгол Улсын Ерөнхий сайд миний бие хатуу тэмцэх болно.

Монгол Улсын Засгийн газар аливаа дарамт шахалтыг үл тоон ард иргэдийнхээ төлөө хийж эхлүүлсэн, төлөвлөсөн олон ажлаа үргэлжлүүлэх болно гэдгээ хариуцлагатайгаар мэдэгдэж байна” хэмээн дурдсан байдаг.

Төд удалгүй Ерөнхий сайд Төв аймаг дахь шоронд хоригдож байгаа Л.Гансүхийг эргэж очсон талаар шуугиан дэгдлээ. Хууль зүйн сайдаа дагуулж очсон гээд тэд бүгдийг буруутган, амтай хэлтэй бүхэн харааж байгаа. Энэ дуулиан шуугианаас нэг л зүйл их тод мэдрэгдэж байна. Ерөнхий сайдыг хууль зөрчсөн гэхээсээ илүү хүн ёсны талаас нь харвал Монголын улс төрд сүүлийн 30-аад жил алга болоод байгаа ёс зүй, хүн чанарыг мэдрүүлсэн үйл явдал боллоо хэмээн харагдаж байна.

Төрд гайгүй алба хашиж байсан нэгнийгээ шоронд ороход манайхан эргэж очих нь бүү хэл олигтой мэдэгдэл ч гаргаж зүрхэлдэггүй. Улстөрчид нэгийгээ шоронд орохоор “би тэр хүнийг танихгүй” гэж гүрийдэг. Найзалж нөхөрлөж, хамтдаа туулсан он жилүүдээ ингэж булшилж, хэрэгт холбогдсон нэгнээсээ нүүр буруулсан жишээ бид их олныг үзсэн дээ. Гэмт хэрэгтэнтэй нэр холбогдож хэрэгт татагдах вий гэдэг айдсаас гадна олон түмэнд шударга нэгэн болж таалагдах гэсэн өөрийн өчүүхэн нэр нүүрээ хамгаалж байгаа царай нь тэр аж.

Дээрх шуугиан гараад нэг өдрийн дараа нь Авлигатай тэмцэх газраас хариу мэдэгдэл хийлээ. Мэдээллийг нь харж суухад Л.Гансүх болон түүнтэй хамт баривчлагдсан хүмүүсийн хэргийг аль хэдийнэ шийдсэн мэт, шүүхийн шийдвэр уншиж байгаа мэт ойлгогдохоор байлаа. Уг нь бол тэр хүмүүсийн гэм буруутайг шүүх тогтоогоогүй, буруутай эсэхийг нь шалгах ажил л үргэлжилж байгаа гэдгийг учир мэдэх хүмүүс нь ойлгоно. Нийт масс бол шууд гэмт хэрэгтэн мэтээр хүлээж авдаг.

Үйл явдал энэ хүртэл өрнөөд байна. Цаашид үйл явдал хаа хүртэл үргэжлэх, хэн хэнтэйгээ, хэн нь юутай тэмцэлдээд байна гэдэг нь ойлгомжгүй болж байна. “Түмний нэг” кинонд дуудлага худалдаагаар худалдаж буй нэг морины үнэ тэнгэрт хаддаг хэсэг байдаг. Үүнийг харж байсан хүн “Энэ ямар ид шидтэй морь болоод ингэж үнэд хүрч байна вэ” гэхэд “Мориндоо ч гол нь биш байх аа” гэж хариулдаг. Үүн шиг Л.Гансүхийг баривчлан хорьсон нь нүүрсний мөнгийг луйвардсан гэдэгтээ ч биш байх. Үүний цаана асар том тэмцэл өрнөж байна гэдгийг улс төрийн хүрээнийхэн ярьж байна. Харин дээр хэлсэн шиг хэн хэнийг хамарч, хаана хүрч зогсохыг харах л үлдлээ.

Өрнөж буй үйл явдлаас хэн хожиж, хэнд ашиг гарч байна гэдгийг харвал цаад нарийн учир нь тайлагдана. Одоохондоо хэн нэгэн нь илт хожоо гаргаж амжаагүй байна. Тиймээс энэ тал дээр түр хүлээзнэх хэрэгтэй.

Баривчилгаа буюу Засгийн газрын эсрэг ажиллагаа юунаас яагаад эхэлсэн бэ гэвэл Ардчилсан нам МАХН-тай хамтарч ажиллах гэрээ байгуулсны дараахнаас л эхэлсэн. Нэг ёсондоо тэр гэрээний хариу цохилтуудын нэг нь л энэ юм. Шангаа хүртэж байгаа хэрэг. Бас Н.Энхбаярт өгсөн сануулга байна. Яагаав түүнийг эх орондоо ирэхийнх нь өмнөхөн гаргасан Ц.Батбаярыг шоронд хорих шүүхийн шийдвэрийг санаж байгаа биз дээ.

Дээр нь монгол төгрөгийн ханш уналт байна. Ямар ч жолоодлогогүй унаж байгаа ханшны эсрэг яагаад одоо болтол хэн ч юу ч хийхгүй байна вэ. Хэн нэгэн ямар нэг юмыг хүлээгээд байгаа бус уу. Төгрөгийн ханш ард түмний дургүйцлийг хүргэх хэмжээнд хүртэл унаагүй л байгаа гэсэн үг. Ард түмэн чемодан мөнгөөр талх худалдаж авах тэр үеийг л анаад хэвтээд байна гэдэг нь илт харагдаж байна.

Энэ бүхнээс харахад Шинэчлэлийн Засгийн газар унаж хамтарсан засаг буюу МАНАН үүсэх шинжиндээ орчихсон байна. МАНАН-гийн Засгийн газрын Ерөнхий сайд Женко. Харин шадар сайд нь М.Энхболд болно хэмээн Жунайтангууд шивнэлдэж эхэлжээ. Үүнээс үүдэн албан тушаалын алаан хэдийнэ эхэлсэн биз. Элдэв юм л яригдаад эхэллээ.

Мөн МАН доторх эрүүл саруул үзэлтэй хүмүүс МАНАН-д дургүйцэж эсэргүүцлээ илэрхийлж байгаа бололтой. Арга ч үгүй юм, энэ бол хувь М.Энхболдод л хожоотой, МАН-д огтоос ашиггүй зүйл юм.

Баривчилгаа, бие бие рүүгээ шидсэн мэдэгдэл, засаг унагах санаачилга зэрэг улс төрийн хүрээнд өрнөөд байгаа үйл явдал нь Монголын ард түмэн, Монголын төрд хэрэгтэй юу, ямар ашиг тус авчрах вэ. Улс төрд байгаа хөрөнгөтэй мөнгөтэй, эрх мэдэлтэй хувь лидерүүд тагнуул, цагдаа, авлигатай тэмцэх газар зэрэг төрийн агентлагууд, тэр бүү хэл хууль, шүүх, прокурорыг нэг нэгээрээ эзэмшээд өөрсдийнхөө тэмцлийн гар хөл болгон ашиглаж байгаа нь үйл явдлаас тодхон харагдаж байна. Энэ бол Монгол төрийн дархлаанд асар хортой, аюултай үзэгдэл юм. Шулуухан хэлэхэд энэ бүх үйл явдал нь улс орон дампуурч байгаагийн гол шинж мөн гэдэгт аливаад нухацтай ханддаг, юмны наад цаад учир ойлгодог хүн болгон санал нэгтэй байгаа.

Ийн хүмүүс ид амарч байгаа зуны дэлгэр энэ цагт улс төр харин дээд цэгтээ хүртэл улайсч байна. Бодвол урд хөршийн даргатай хэн хундага тулгах вэ гэдгийг шийдэх гэж энэ бүх хор найруулагдаж байхыг ч үгүйсгэх арга үгүй юм. Урьд өмнөх түүхэнд ч ийм юм гарч л байлаа даа.

Д.ОЮУНТУЯА

Categories
мэдээ нийгэм

Анхны явуулын хөдөлмөрийн бирж

Монгол Улсын Засгийн газар “Ажилтай, орлоготой Монгол хүн” хөтөлбөрийн хүрээнд 2016 он хүртэл нийт 150.000 ажлын байрыг шинээр бий болгох зорилтыг дэвшүүлэн ажиллаж байгаа билээ. 

Энэхүү зорилтын хүрээнд иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэж эдийн засгийн чадавхийг бий болгох, ур чадварыг хөгжүүлэх олон талт бодлого барьж ажиллаж байна.

Тус ажлын хүрээнд Хөдөлмөрийн яам,  Монголын Залуучуудын холбоо, Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний  төв, Залуучуудын Хөдөлмөрийн Төв Бирж хамтран залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх зорилгоор Монгол Улсад анх удаагаа явуулын хөдөлмөрийн биржийг ажиллуулж эхлээд байна. 

Явуулын хөдөлмөрийн бирж нь нийслэлийн гэр хороолол, олон нийтийн газрууд болон алслагдсан дүүрэг, хороодод ажиллаж Залуучуудын хөдөлмөрийн төв биржид ирсэн бүх нээлттэй ажлын байрыг иргэдэд санал болгож иргэдийг байнгын, цагийн болон түр ажлын байранд зуучлахаас гадна Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээлийн талаар мэдээлэл өгч, мэргэжлийн чиг баримжаа олгох сургалтыг явуулах юм. 

Мөн Хөдөлмөрийн яамны харъяа Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний төв, Монголын Залуучуудын холбооны дэргэдэх Залуучуудын Хөдөлмөрийн Төв Бирж хамтран “Ажилтай, орлоготой Монгол залуу” хөтөлбөрийн хүрээнд бүтээн байгуулалтын ажилд оюутан, залуучуудыг гар бие оролцуулах тал дээр Явуулын хөдөлмөрийн биржээр дамжуулан хүний нөөц бүрдүүлэлт хийн ажиллах юм.

Явуулын хөдөлмөрийн биржид Залуучуудын Хөдөлмөрийн Төв Биржийн зуучлалын мэргэжилтэн тогтмол ажиллахаас гадна Хөдөлмөр эрхлэлтийн үйлчилгээний төвийн мэргэжилтэн болон ажиллах хуваариас хамаарч харъяа дүүргийнх нь хөдөлмөрийн хэлтэсийн мэргэжилтэн ажиллаж мэдээлэл өгөх юм.  

Categories
мэдээ нийгэм

“Ялалтын дөл” тойрон аялалд оролцоорой

Халх голын ялалтын 75 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх хүрээнд “Ялалтын дөл” залуучуудын 4 дэх удаагийн тойрон аялал ирэх 8-р сарын 22-30 өдрүүдэд зохион байгуулагдах гэж байна. “Ялалтын дөл” тойрон аялал нь хоёр орны залуучуудын нөхөрлөлийг бэхжүүлэх, хөгжүүлэх, өсвөр үеийнхэнд цэрэг эх оронч хүмүүжил олгох, 1939 оны Халх голын дайнд амь үрэгдсэн монгол-зөвлөлтийн дайчдын гэгээн дурсгалыг хүндэтгэх, хөшөө дурсгалыг сэргээх, залуучуудын эх оронч үзлийг бэхжүүлэх зорилготой аж. Энэ удаагийн аялал ОХУ-ын Эрхүү мужаас МУ-ын Дорнод аймгийн Халх гол сум хүртэл нийт 5500 км замыг туулах ба Оросын 75, Монголын 75-н залуучууд  оролцох бөгөөд Монголын талаас оролцох 75 залуучуудыг Батлан Хамгаалах Яам болон Монголын Залуучуудын холбоо хамтран сонгон шалгаруулалт явуулах юм байна.  Уг тойрон аяллыг 2004, 2005 ба 2009 онуудад тус тус зохион байгуулж байсан бөгөөд 2009 онд Халх голын дайны ялалтын 70 жилийн ойд зориулан хоёр орны 140 залуучуудын бүрэлдэхүүнтэй багууд амжилттай оролцож байжээ. Энэ удаагийн тойрон аяллын оролцогчдыгОросхэлний мэдлэг  сайтай, спорт, урлагийн авьяастай, биебялдрынхөгжилсайтайн зэрэгцээ аялалдоролцожбайсантуршлагатайбайх гэсэн тодорхой  шалгуураар сонгох аж.Тус аялалд оролцохыг хүссэн хүмүүсhttp://myf.mn/ сайтад тавигдсан анкетийг татаж авч бөглөөд тус анкетаа МЗХ-ны байранд авчирч өгч бүртгүүлэх бөгөөд сонгон шалгаруулалт 2014 оны 8 дугаар сарын нэгнээс эхлэх аж. 

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Онц аюултай гэмт этгээд хил зөрчсөнийг илрүүлэв

ОХУ-ын талаас нэг хүн явганаар улсын хил зөрчин манай улсын нутаг дэвсгэрт дөрвөн км-т нэвтэрсэн байсныг хилийн манааны үүрэг гүйцэтгэж байсан хилчид илрүүлэн саатуулжээ. Хилчид түүнийг заставтаа хуяглан хүргэж, тайлбар авахад ОХУ-ын Чита мужийн Кыра дүүргийн Билүүтэй тосгоны иргэн Владимир Алексеевич Соенин гэдэг хүн байж.

Тэрбээр дөрвөн удаа ял шийтгүүлсэн нэгэн бөгөөд эрэн сурвалжлагдаж байсан нь хоёр улсын хилийн албаныхны харилцан мэдээлэл солилцсоны дүнд тодорхой болсон гэнэ. В.А.Соенин нь нутагтаа онц хүнд гэмт хэрэг үйлдээд зугтаж явахдаа манай улсын хилээр нэвтэрсэн, онц аюултай гэмт хэрэгтэн байсныг ОХУ-ын талаас манай хилийн албаныханд мэдэгдсэн аж.