Month: May 2014

Categories
мэдээ цаг-үе

Ц.Сүхбаатар: Хятадын даргын айлчлалаар ялтан шилжүүлэх гэрээг эцэслэх байх

Монгол Улсаас БНХАУ-д суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд Ц.Сүхбаатартай ярилцлаа.  Тэрбээр энэ сарын 20-21-ний өдрүүдэд Шанхай хотноо зохион байгуулагдсан Азид хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх гишүүн орнуудын дээд хэмжээний IV бага хуралд оролцсон юм. Энэ үеэр түүнтэй уулзлаа.  
-Урд хөрш рүүгээ бид визгүй зорчдог. Тиймээс манай иргэд гэмт хэрэгт холбогдох нь элбэг байдаг л даа. Ер нь хоёр улсын хооронд жилдээ хичнээн иргэн зорчиж байна вэ?
-Монгол Хятадын хооронд жилд дунджаар 1-1.2 сая хүн зорчиж байгаа. Иргэд арилжаа наймаа хийх, сурч, боловсрох гээд олон асуудлаар зорчдог. Тэнд 8000 орчим монгол оюутан дээд, дунд сургууль, коллежуудад суралцаж байна.
БНХАУ руу визгүй зорчдог болохоор манай иргэд гэмт хэргийн золиос болох, аваар осолд орох зэрэг асуудал гардаг нь үнэн. Одоогийн байдлаар Хятадын нутаг дэвсгэр дээр манай улсын 54 иргэн шүүхээс ял аваад биеэр эдэлж байна. Мөн 80 гаруй хүн саатуулагдан шалгагдаж байгаа.
-Хулгайн хэрэг газар авч байгаа тухай мэдээлэх юм?
-Сүүлийн жилүүдэд хулгайн хэрэгт холбогдох байдал нэлээд дэлгэрч байна. Өмнө зүгийн Шинжан, Шанхай, Гуанжоу гээд нүүх маягаар Бээжинд бүлэглэлүүд  орж ирж байгаа.
-Харин сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд БНХАУ-д монголчууд хар тамхины хэрэгт холбогдоогүй гэж дуулсан юм байна. Та үүнийг ямар ажлын үр дүн гэж харж байгаа вэ?
-Монголчууд хар тамхи худалдаалах, гэнэн итгэмтгий зангаасаа болж энэ хэргийн золиос болох явдал олонтаа тохиолдож байсан. Харин Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн санаачилгаар хар тамхинд холбогдож байгаа хүмүүсийн асуудлаар хоёр жилийн өмнө зөвлөгөөн зохион байгуулсан юм. Уг арга хэмжээ олон нийтийн анхааралд маш сайн хүрснээр сүүлийн хоёр жилд хар тамхины хэрэг гараагүй.
-Одоо тус улсад хар тамхины хэргээр хичнээн хүн холбогдож, хэд нь ял аваад байгаа билээ. Нэлээд мандсан Дамдин болон Байгалмаа нарын хэрэг юу болсон бэ?
-БНХАУ-д 34 иргэн хар тамхины хэрэгт холбогдсон байгаа. Тав, зургаан иргэн цаазын ял авсан байсан. Харин Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс БНХАУ-ын өмнөх даргад захидал илгээж, тэдгээр иргэдийг цаазаар авахгүй байх талаар хандсан. Тиймээс цаазын ял авсан иргэдийн ялыг хэрэгжүүлээгүй байгаа. Дамдин, Байгалмаа нар цаазын ял сонсоод байсан. Дамдингийн ялыг бүх насаар хорих ял болгосон. Дараа нь хугацаатай ял болгож хөнгөлсөн. Байгалмаагийн хувьд бас цаазын ялтай байсныг нь 19 жилийн хорих ял болгосон байгаа.
-Байгалмааг хар тамхины хэрэгт орооцолдож, харийн шоронд амиа алдсан хэмээн зарим хэвлэлээр ташаа мэдээлж байсан. Одоо түүний биеийн байдал ямар байна. Эргэлт оруулдаг биз дээ?
-Бие нь тааруу байгаа. Эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлсэн. Ар гэрийн­хэн нь саяхан эргэж очсон. Эргэлтийг хамаагүй олон удаа оруулаад байдаггүй. Жилдээ ганц удаа оруулах зөвшөөрөлтэй байдаг.
-Ял эдэлж байгаа болон саатуулагдаж буй хүмүүс дээр ар гэрийнхэн нь очлоо гэхэд зардлыг нь яаж шийддэг вэ?
-Тэд өөрсдөө гаргана. ЭСЯ-ны зүгээс Бээжингээс өөр хотууд руу хэрэг түвэгт холбогдсон хүмүүсийнхээ асуудлаар очвол Иргэдэд  туслах сангаас зардлыг нь гаргаж, шүүх хурал энэ тэрд нь оролцдог.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээг УИХ-аар батлаад багагүй хугацаа өнгөрлөө. Энэ асуудал ажил хэрэг болоход ямар бэрхшээл тулгараад байгаа юм бол?
-Ялтан шилжүүлэх хэлэлцээрт Монголын зүгээс хоёр жилийн өмнө гарын үсэг зураад УИХ-аас батлахын хувьд баталчихсан. Харин Хятадын тал үүнийг батлаагүй, жаахан сунжирч байгаа. Энэ зун БНХАУ-ын дарга Си Жиньпин манай улсад айлчилна. Энэ үеэр хэлэлцээрийг эцэслэн байгуулж батламжлах, харилцан хүчин төгөлдөр болгох асуудлыг шийдэх байх.
-Ялтан шилжүүлэх гэрээний нөхцөлд юу гэж тусгасан бэ?
-Хэдийгээр гэрээ хэлэлцээр эцэслэн батлагдаж, хүчин төгөлдөр болоогүй ч гэсэн ялтан шилжүүлж байгаа. Хятадын талаас манай гурав, дөрвөн хүнийг шилжүүлээд өгсөн. Тэд хөнгөн хэрэгт холбогдсон хүмүүс. Мөн хар тамхины хэрэгт холбогдсон хоёр эмэгтэйг шилжүүлж өгсөн. Тэдний биеийн байдал нь тааруу,  эмнэлгийн зардал энэ тэр нь нэлээд түвэгтэй байсан бололтой. Тиймээс шилжүүлсэн байх.
Гэрээ хэрэгжээд эхэлбэл тухайн хүн үндсэн ялаа тодорхой хэмжээгээр эдэлсэн байх хэрэгтэй. Үлгэр жишээч зөв хүмүүжиж байгаа гэдгээ нотолсон тодорхой нөхцөлүүдийг хангаж байж шилжүүлэх юм. Үлдсэн ялыг нь эх оронд нь үргэлжлүүлэн эдлүүлэхээр зааж өгсөн байгаа л даа.Тэрнээс ялтан болгоныг шилжүүлэхгүй.
-Хорих ангиудад хүний эрх зөрчигдөж, улмаар амиа алдсан хэрэг Монголд хэд хэдэн удаа гарсан. Тус улсад ял эдэлж байгаа болон цагдан хоригдож буй хүмүүсийн хувьд эрх нь зөрчигдөж байна гэсэн гомдол ирж байна уу?
-Хятад улс энэ тал дээр дэгтэй, журам сайтай. Тийм асуудал гардаггүй. Манай ЭСЯ-наас тодорхой хуваарийн дагуу ялтнуудыг эргэж уулздаг. Тэднээс “Хүний эрх хэр зөрчигдөж байна, нөхцөл бололцоо ямар байна” гэхчилэн асууж лавладаг л даа. Одоохондоо ямар нэгэн гомдол хүлээж аваагүй байна. Харин Хятадын өмнөд хэсгээрээ халуун байдаг болохоор ийм нөхцөлд ял эдлэхэд хүндрэлтэй байдаг гэдэг. Тиймээс өөр сэрүүн газар ял эдлэх хүсэлт тавьдаг. Тэр дагуу асуудлыг тавьж, зарим ялтныг Өвөр Монгол руу шилжүүлсэн.

М.МӨНХЦЭЦЭГ

Categories
онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Монголын ард түмэнд шоронгоос салах заяа байна уу

Монгол Улсад хүний эрх үнэхээр баталгаагүй байгаа нь харагдах боллоо. Хамгийн сүүлийн жишээ Газрын тосны газрын дарга агсан Д.Амарсайхан. Гэмт хэрэг хийсэн нь шүүхээр эцэслэн тогтоогдоогүй байсан энэ хүн шоронд ямар өрөвдмөөр байдалд байсан нь өнөөдөр ил болж байна. Толгой нь өдөр шөнөгүй өвдөж, даралт нь 200 хүрч, зүрхний хэмнэл нь байнга алдагдаж байхад түүнийг шоронгийн эмнэлгийн хаалгаар ч шагайлгасангүй. Хорих 461 дүгээр анги буюу шинэ “Ганц худаг” нь агааржуулагч муу гэдгийг хариуцсан дарга нь сая олны өмнө хэллээ. Ийм орчин нөхцөлд аргаа барсан Д.Амарсайхан жаахан ч гэсэн салхи амьсгалж байхын тулд төрсөн ахыгаа “Та өдөр бүхэн над руу ирж байгаач” гэж гуйжээ. Ах нь дүүгийнхээ төлөө очиж байсан байна. Үүнийг анзаарсан шоронгийн хуяг, удирдлагууд уулзалтыг хязгаарлах аястай болоод ирэхээр Д.Амарсайхан агсан өмгөөлөгчийгөө өдөр бүхэн ирж байхыг гуйж, өмгөөлөгч нь боломжоороо очиж байжээ. Тэр хүн агааргүй өрөөнөөсөө гарч хэдэн минут агаар амьсгалахын тулд ямар их чармайж байсныг эндээс харж болно. Энэ бол 1937 оны их аллагын үеийн залхаан цээрлүүлэлтийн нэг хэлбэр гэж хэлж болохоор шахуу зүйл 21 дүгээр зууны ардчилсан Монголд эргээд сэргэчихсэн юм биш үү. 

Баривчилгаа үнэндээ зогсохгүй байна. Сүүлийн хоёр жил үргэлжилж байна. Яасан ч барьж дуусдаггүй юм. Даваа гаригийн өглөө ажилдаа ирээд тийм л мэдээ эхлээд сонсдог боллоо. Түрүүчийн долоо хоногт Дундговийн дарга нарыг барьжээ, энэ долоо хоногт нь Төмөр замынхныг, өчигдөр Гашуун сухайтын боомтын дарга нарыг ачсан байна шүү гэх яриа тасралтгүй цувах. 1937 оны их хэлмэгдүүлэлтээр Монгол Улсад тухайн үед байсан 13 аймгийн даргын 11-ийг нь буудан алж, үлдсэн хоёрыг нь 10 жил шоронд хатаасан юм. Баригдаагүй цэргийн дарга, сайд, бусад удирдах албаны хүмүүс байгаагүй. Тэгвэл өнөөдрийн байдлаар албан бус тоогоор төрд алба хашиж байсан, бизнес эрхэлж байсан нийт 1400 орчим хүн Монголын шоронгуудад муугаа үзэж байна. Өнөөдөртөө бол МАН-ын 461 дүгээр үүр гэж нэрлэж болно. Цаашид салхи яаж ч эргэж болно. Ардын хувьсгал хүүхдүүдээ “идэж” эхэллээ гэсэн үг “Нүүдэл суудал” дээр байдаг юм. Ардчилсан хувьсгал арай хүүхдүүдээ “идэх”-гүй байлгүй дээ гэж.

 УИХ-ын Хүний эрхийн дэд хорооны хуралдаан дээр Лу.Болд гишүүн юу хэлчихэв, харцгаая “… өнөөдөр Монгол Улсад цаазаар авахаас жаахан цааргалчихсан байгаа ч шоронд нь хүний амь нас эрсэдсээр байна. Дээхнэ үед Монголд цаазаар авах ял байсан байгаагүй шоронд орно гэдэг цаазлуулснаас дор гэж яригддаг байсан. ШШГЕГ-ынхан нас барсан тохиолдлыг ноцтой учрал гэж байна. Монгол Улсын хувьд энэ нь эмгэнэл байхгүй юу. Ар гэрийнхэнд нь асуудал яаж тусах нь ойлгомжтой биз дээ. Тэр дундаа гэм буруутай нь тогтоогдоогүй үед ийм үйл явдал болсон нь бид хаашаа яваад байна вэ гэж асуухад хүргэж байна. Тарчлааж, тартагт нь тулгаж байж хэргийг нь хүлээлгэдэг энэ замаасаа хэзээ гарах юм. Миний нэг танилыг хэвтэрт байхад нь АТГ-ынхан дуудсан гэж байгаа. “Би хэвтэрт байна” гэж хариулж дуусаагүй байхад нь шоронд хийнэ гэж сүрдүүлсэн байна билээ. Ийм айдсын төлөө бид 20 гаруй жил ажиллаагүй. НАХЯам дуртай хүндээ дуртай хэрэг тулгадаг байсан. НАХЯамтай ижил байна. Ренчин гуайг “70 настай хүнд даруулга хэрэгтэй” гэж бичээд нийгэмд хэн ч биш болгож байсан. Нас барахад нь оршуулах хүн олдоогүй. Манай аав очиж жинхэнээсээ уйлсан гэдэг шалтгаанаар сэрдэгдэж байсан юм. 

Өнөөдөр яаж байна гэхээр хэн нэгнийг хэрэгт тулгахдаа эхлээд хэвлэл мэдээллээр гутаан доромжилж, хэн ч биш болгон нийгэмд муухай харагдуулсныхаа дараа баривчилж, байцааж шүүж байна. Нийгмийн сэтгэл зүйд тухайн хүнийг авлигач хэмээн хүчээр ойлгуулж байгаад дараа нь баривчилдаг аргатай болж. Шинэ НАХЯ-ыг бий болгох гэж байгаа бол хуулийнхан та бүхэн үнэнээ хэл. УИХ-ын гишүүд бид айхгүй шүү. Яаж ч оролдож болно. Биднээс юм гарахгүй л дээ, гэхдээ та нар  зохиогоод  гаргадаг” гэж хэллээ. “… Эхлээд хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад тухайн хүнийхээ мэдээллийг өгч хар пиар хийлгэдэг, дараа нь барьдаг… УИХ-ын гишүүд бид та нараас айхгүй шүү… биднээс юу ч гарахгүй, гэхдээ та нар гаргадаг”. Эдгээр үгс ноцтой сонсогдож байгаа биз. Сэтгүүлч бид нар гар хөл нь болж, тэдэнд их дэм болж байгааг хэллээ. Сэтгүүлч бидний баян, хөрөнгө чинээтэй хүмүүсийг үзэн яддаг байдал тэдэнд их дэм болж байгаа юм байна. Тэр муу дарга, энэ муу баян хэмээн бичдэг, нэвтрүүлдэг маань эргээд олон хүнийг шоронд хатаах өдөөлт болжээ. Социализмын үед сэтгүүлчид эрх баригчдад таалагдаагүй хүмүүсийг доош нь хийж бичихдээ гаргууд байж, 60, 70-аад оны сэхээтний төөрөгдөл нэртэй хэлмэгдүүлэлтийн гол гар хөл нь болцгоож байсан нь түүхэн үнэн юм. Хүнийг яаж үзэшгүй муухай дайсан болгож харагдуулах, хүний тооноос хасч, нийгмийн илүүдэл болгож, орох байх газаргүй болтол нь сониноор бичиж дарамтлан тухайн үеийн эрх баригчдын “бууны ноход” болж байсныг түүх гэрчилнэ. Зөвхөн Лоохуузын хэргээс харахад л алган дээр байгаа мэт харагддаг. Лоохууз, Сурмаажав, Нямбуу нарын 200 гаруй сэхээтнийг хэлмэгдүүлэн ажлаас нь халж, хөхөө өвлийн хүйтнээр хөдөө буйд сумдад нутаг заан суулгасан. 

Тэдний дийлэнх нь га¬даадад боловсрол эзэмшсэн, үндэсний сэхээтнүүд байсныг тэр үеийн сэтгүүлчдийн цөөнгүй нь “Муу эсэргүүнүүд” хэмээн цоллож, нэр төр дээр нь дэвслэн бичиж байлаа. Баримт нь тухайн үеийн сонин хэвлэлийн шарласан хуудаснаа үлджээ. Яг үүн лүгээ өнөөдөр хэрэг хийсэн нь огтхон ч тогтоогдоогүй хэдэн зуун сэхээтнийг, баялаг бүтээж буй өчнөөн олон бизнесменүүдийг шоронд хоёр жилээр хорьж, байцаалт авсан нэрээр тамлаж байхад манай сэтгүүлчид юу ч бодохгүйгээр тэднийг авлигач, луйварчнаар дуудан дээрээс нь дэвслэн бичсээр байгаа нь эмгэнэлтэй. 

Саяхан Германаас ирсэн нэгэн хөрөнгө оруулагч Монголд байгуулсан бүх гэрээгээ цуцлаад буцлаа. Яасан гэхээр манай улсад 20 саяас дээш гүйлгээг хууль хяналтынхан шалгадаг хуультай болсон. 60 нас хүртлээ бизнес хийж хөл дээрээ зогсохдоо, нэг ч удаа хуулийн байгууллагын хаалга татаж үзээгүй герман нөхөр Монголд хөрөнгө оруулах гэсэн биш хүчний байгууллагынханд дуудагдаж, байцаалт өгсөн нь нэр төрд нь бүдүүлгээр халдсан, байж болшгүй үйлдэл болжээ. Ийм дайсагнасан, хүмүүсийн ул шагайсан хуультай байж элэнцгийнх нь гадны хөрөнгө оруулалт татах вэ. Монголчуудаасаа халиад хуулийн хүрээнд бизнесээ явуулах гэсэн гадныхныг хүртэл өнөө шорондоо хийх нь байна шүү дээ. 

Лу.Болд гишүүний “УИХ-ын ги¬шүүд бид айхгүй шүү. Яаж ч оролдож болно. Биднээс юм гарахгүй л дээ, гэхдээ та нар гаргадаг” гэсэн үгийн цаана юу агуулна вэ. Монгол хүмүүс чинь том жижиггүй, нийтээрээ айдас хүйдэст автчихсан байгаа юм биш үү. Энэ чинь 1937 оны аймшигт үзэгдэл биш үү.  

Монголд өнөөдөр шо¬ронгоос их юм алга. Уламжилж ирсэн айхавтар “юм” монголчуудаас салахгүй байна. Манжийн үед ч манайх “Батцагаан” гэх мэт том шорон гяндантай байж иргэдээ дүүргэж байсан. Хаа байсан Манжийн үеэс ийнхүү эхтэй 200, 300 жилийн түүхтэй аймшигт харанхуй шоронгуудаас монголчууд бага ч болтугай салах боломж нь өнөөдөр ид яригдаж буй Гэмт хэргийн тухай хууль юм. Энэ хууль жаахан найдвар төрүүлж, гэрэл гэгээ болж мэдэх нь. Энэ хууль батлагдсанаар 3000 орчим хүн суллагдана гэж байгаа. Угаасаа  хуучин Эрүүгийн тухай хууль нь мөн чанараараа социалист нийгэмд зориулагдсан хууль юм. Нийгэм нь өөрчлөгдчихөөд байхад хуулийн зарчим нь хуучин нийгмийнхээрээ явж ирсэн нь мөн ч их гай тарилаа. Дэлхийн ертөнц тэр чигээрээ хөгжил өөд явж байна. Манайх ч мөн адил. Ийм цаг үед ирээдүйд халагдаж үгүй болох дэлхийн 10 технологийн нэгд шорон гяндан орсон. Ийм байхад Монгол Улс шорон гяндан шинээр барьж, түүндээ тэрбумаар хөрөнгө зарцуулдаг.  

Сүүлийн үеийн үйл явдлаас харж байхад   шүүх засаглал байх шаардлага байгаа юм уу гэж бодогдохоор байна.  Уг нь бол шүүхээр л гэмт хэрэгтэн гэж тогтоогддог, тэгээд ял аваад шоронд явдаг. Гэтэл өнөөдөр Монголд шүүхтэй, шүүхгүй  сэжигтэн гэсэн нэрээр хоёр жил хорьчихдог хууль үйлчилж байна. Шүүхийн хэрэгцээ огтхон ч байхгүй байгаа биз дээ. Шүүхийн тогтоолгүйгээр хоёр жил шоронд суусан тэр хүн бүх бизнесээ дуусгаад, эрүүл мэндээрээ бүрэн хохирч, өвчний үүр уурхай болоод, нэр төрөө шороонд хутгаж, сэтгэл санаагаар бүрэн унадаг нь 20 жил шоронд суусан хүнтэй ав адилхан болж байгаа юм.

 Шүүгч, прокурор, цагдаа гэсэн хүний адаг, шаарууд шавчихсан болоод ингэж байгаа юм гэхэд бас хаашаа ч юм. Ерөөсөө хууль нь ийм хөгийн, цаг үеэсээ хоцорсон, соц үеийн шинж чанараа хадгалсан хэвээр байгаад юм. Ард түмнээ шоронгоор дүүргэх зориулалт бүхий хуультай, хүний эрхийг асар их зөрчиж, уландаа гишгэсэн, соц нийгмийн үеийн хууль үйлчилж байхад ямарч хөгжил, шинэчлэл яриад хэрэггүй. Тийм болохоор энэ хуулийг солих цаг нь нэгэнт болжээ. Гэтэл бас энэ хуулийг хамгаалж, хуулийн шинэчлэлийг сөрж байгаа хүмүүс харагдаж байна. Энэ нь яах вэ, өөрийнх нь хийсэн ажил үр дүнгүй болохыг хараад дургүйцдэг нь хүн төрөлхтөнд байдаг ойрын зайн зан чанар мөн юм. Ямарч цаг үед байсан хүний богинохон бодол. Яваандаа гайгүй болчихно. Юуны өмнө социалист үеийн энэхүү аймшигтай хуулиасаа даруй салцгаая. Ингэж чадвал их л олон үйл хэрэг зөв голдиролоороо явна даа.

Categories
мэдээ нийгэм

Дагвын Лувсаншарав таалал төгслөө

Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар, Төрийн шагналт, Ардын жүжигчин, хөгжмийн зохиолч Дагвын Лувсаншарав таалал төгсч, Монголын урлагт нөхөж баршгүй хүнд гарз тохилоо. Талийгаачийн ах дүү, төрөл төрөгсөд, түүнийг хүндлэн дээдэлж, авьяас билэгийг нь хайрлаж ирсэн бүхэнд гүн эмгэнэл илэрхийлье.
Нэрт хөгжмийн зохиолч Дагвын Лувсаншарав 1926  оны зургадугаар сарын 1-нд Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын нутаг Зүүн хашаатын яндаг худаг гэдэг газар төржээ. Тэрээр Москва хотын П.Чайковскийн нэрэмжит Хөгжмийн Дээд сургуулийг найрал дууны удирдаач, Хөгжмийн зохиолч мэргэжлээр суралцан төгсч,  1960-1963 онд Улсын Хөгжимт Драмын Театрт найрал дууны багш, 1963 -1975 онд УДБЭТ-н Уран сайхны удирдагч, 1975 оноос УАДБЭЧ -ын Дарга, 2004 он хүртэл тус чуулгын зөвлөхөөр ажилласан байна.
Хөдөлмөрийн баатар,Төрийн шагналт, Ардын жүжигчин ,хөгжмийн зохиолч Д.Лувсаншарав бид бүгдийн сайн мэдэх “Маамуу нааш ир”, “Би чамд хайртай”, “Дурлал хайрыг минь дамжуулаасай” ,”Усны Тунгалаг тамирын гол”, “Охидын уянга”, “Хэрлэн” зэрэг сэтгэлд хоногшсон дуунаас эхлээд дуурь, бүжгэн жүжгийн олон арван уран бүтээлийг туурвисан Монголын хөгжмийн урлагийн тулгын гурван чулууны нэг гэгддэг агуу суу билэгт хөгжмийн зохиолч байсан билээ.
Нэрт зохиолч, найрал дууны удирдаач Д.Лувсаншаравын Монголын хөгжмийн урлагт оруулсан хувь нэмрийг үнэлж түүнд 1951 онд Монгол Улсын Гавьяат жүжигчин, 1963 онд Төрийн шагнал /”Хэрлэн” дуу, “Эх орон бат оршиг” магтуу зохиосон тул/, 1981 онд Ардын жүжигчин цол, 2000 онд Хөдөлмөрийн баатар цолыг тус тус хүртээж байжээ.
Ум мани бадми хум.

Categories
мэдээ нийгэм

ТҮЦ машинаас авсан тодорхойлолтоор үйлчилгээ үзүүлэхгүй байгаа ХААН банкийг иргэд шүүмжилжээ

Hээгдсэнээсээ хойш 90 мянган санал, хүсэлт, гомдол, талархал хүлээн аваад байгаа “11 11 төв”-д өнгөрч буй долоо хоногт 866 иргэн ханджээ.
“Буянт-Ухаа” хорооллын орон сууцны сугалаанд тэнцсэн ч банкны шаардлагаас шалтгаалан өндөр настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байрандаа орж чадахгүй байна гэсэн гомдол энэ долоо хоногт цөөнгүй ирсэн ба тухай бүрт нь ТОСК-д уламжлан хариу өгүүлжээ.
Амины орон сууц барихад бага хүүтэй зээлд хамрагдах боломж, хэрэгжиж эхлэх хугацааны талаар иргэд мэдээлэл хүссэн байна. “Засгийн газрын 2014.5.10-ны өдрийн хуралдаанаар “Орон сууцны ипотекийн зээлийн ерөнхий журам”-д өөрчлөлт оруулж, амины тохилог орон сууц барихад зориулж хөнгөлөлттэй зээл олгохоор шийдвэрлэсэн. Одоогоор Засгийн газрын тогтоол албажиж ирээгүй ба журам эцсийн байдлаар гараагүй байна. Тогтоол гарснаар нийслэлд амины орон сууц барих аж ахуйн нэгж, байгууллага 8 хувь, орон нутагт 7 хувийн хүүтэй зээлд хамрагдах боломжтой” гэж БХБЯ-наас хариулжээ.
ТҮЦ машинаас авсан цахим үнэмлэхийн лавлагаагаар ХААН банк үйлчлэхгүй байгаад иргэд бухимдалтай байна. Автомат машинаар өгч байгаа лавлагаа, тодорхойлолт нь албан ёсны баримт бичиг ба нууцлалын өндөр зэрэгтэй QR кодоор баталгаажсан үнэт цаасан дээр хэвлэгддэг. Иймээс тус бичиг баримтыг үндэслэн иргэдэд төрийн үйлчилгээг саадгүй хүргэх ёстойг УБЕГ-аас дахин анхааруулж, энэ асуудлаар Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газарт хандаад байгаагаа иргэдэд мэдээлжээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Аладдины шидэт дэнлүү” жүжгийг 3D хэлбэрээр хүүхдүүдэдээ зориулан толилуулна

Монголын хошин урлагийн шилдгүүдийг төрүүлэн гаргасан хамгийн ууган хамтлаг болох “Шилдэг өнгө” продакшны уран бүтээлчид “Амьдрал өөрөө хичээл” драмын адал явдалт жүжгийг түмэн олондоо толилуулж үзэгчдийг байлдан дагуулсан билээ. Тэгвэл энэ удаад хүүхэд залууст зориулсан хоёр дахь бүтээлдээ ханцуй шамлан орсоноо дуулгалаа. Тус хамтлагийнхан өмнө нь “Баавгай дуулах уу”? хүүхдийн жүжгийг тайзнаа амилуулж бяцхан үзэгчдэдээ бэлэг барьж байсан бол энэ удаад удахгүй тохиох “Эх үрсийн баяр”-т зориулан диснейн “Аладдин” хүүхэлдэйн киноноос сэдэвлэсэн адал явдалт “Аладдины шидэт дэнлүү” жүжгийг “3D” хэлбэрээр шинэлэг, өнгө аястай тавихаар болсон байна.
   Хүүхдүүдийн хайртай хүүхэлдэйн баатрууд болох Жасмин, Жабарыг дэргэдээс нь харах боломжтой. “Аладдины шидэт дэнлүү” жүжиг нь тавдугаар сарын 29-нээс эхлэн  Монголын хүүхдийн ордоны тайзнаа өдөр бүр тоглогдох юм. Мөн энэ дашрамд жүжгийг хүүхдүүд ээ хүргэхэд дэмжсэн байгууллагууд: “Соёл, Спорт аялал жуулчлал”-ын яам, “Скатейл” группын хамт олондоо талархал илэрхийлье. Түүнчлэн дашрамд дуулгахад, уг жүжгийн зохиолыг “Шилдэг өнгө” продакшны залуу жүжигчин Х.Баярмаа орчуулж, бичсэн бөгөд ерөнхий найруулагчаар нь хошин урлагийн шилдэг найруулагч Ц.Хүсэлбаатар ажиллаж байгаа ажээ.

Categories
мэдээ нийгэм

Цэцэг төвийн уулзвар дөрвөн замын уулзвар болно

Нийслэл хотын авто замын сүлжээг өргөтгөн хөгжүүлэх бүтээн байгуулалт өрнүүлж буй “Гудамж” төсөл энэ онд нэлээд олон чиглэлд шинээр зам барихаар төлөвлөж, зураг төсөл, бэлтгэл ажлуудаа хийж байна. Эдгээрээс тун шинэлэг нэг санаачилга нь Сүхбаатар дүүргийн нэгдүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт Цэцэг төвийн уулзвараас чанх урагш Ерөнхийлөгчийн өвлийн ордон буюу Төрийн тусгай хамгаалалтай газрын хашааг дайруулан Сөүлийн гудамж, Баянгол зочид буудлын арын замуудыг холбосон 0.45 км шинэ зам барих ажил юм.
Энэхүү шинэ замыг барьснаар Цэцэг төв болон Нэгдүгээр сургуулийн урд байгаа гурван замын уулзварууд дөрвөн замын уулзвар болж, Энхтайваны өргөн чөлөө, Сөүлийн гудамж, Чингисийн өргөн чөлөөний замууд шууд холбогдох шинэ сүлжээ үүсч замын хөдөлгөөний ачаалал буурах боломж бүрдэнэ.
Авто замын сүлжээг өргөтгөн хөгжүүлэхэд тээг болдог нэг хүчин зүйл нь төрийн болон хувийн эзэмшлийн томоохон объект, барилга байгууламжууд байдаг. Түүнчлэн өөрийн эзэмшлийн газар, объектоо нийтийн зориулалттай зам талбай болгож сайн дураараа чөлөөлж байсан тохиолдол бараг үгүй. Тэгвэл Шинэчлэлийн Засгийн газрын үед иргэдийн цаг мөнгийг хэмнэх бүтээн байгуулалтын оновчтой шийдлүүд гарч, хувийн хэвшлээс эхлээд Төрийн тусгай хамгаалалттай байгууллагууд ч нийтийн эрх ашгийг хүндэтгэж, дэмжин ажилладаг болоод байна. Тухайлбал, өнгөрсөн онд МАК, Шунхлай, Капитал групп, Номин холдинг, “Тэс петролиум”, “Петровис” “Улаанбаатар хивс”, “Эрэл” ХХК, “Дархан Минж”, “Миний дэлгүүр” сүлжээ их дэлгүүр зэрэг олон арван байгууллага, аж ахуйн нэгж өөрийн эзэмшлийн газар, объектоо чөлөөлж, бүтээн байгуулалтын ажилд хувь нэмрээ оруулсан. Энэ удаад ч “Гудамж” төслөөс гаргасан дээрх шинэ замын санаачилгыг Төрийн өндөрлөгүүд дэмжин ажиллахаа илэрхийлээд байна гэж Нийслэлийн Замын Цагдаагийн газраас мэдээлэв.

Categories
америкийн-монголчууд булангууд мэдээ

Вашингтоны монголчууд энэ удаад 30 мянган доллар босголоо

Өдгөөгөөс нэг жилийн өмнө буюу 2013 оны дөрөвдүгээр сарын 20-ны өдөр Вашингтон хотын монголчууд буяны үдэшлэг зохион байгуулж, Монголд Ажиа гэгээний санаачилгаар баригдаж буй цусны хорт хавдартай хүүхдийн эмнэлэгт хандив цуглуулан өргөсөн билээ.  Ганцхан орой цуглаад тэд 24 мянган доллар босгон, Монголдоо илгээж байлаа. Тэгвэл тус хотын монголчууд энэ сайхан санаачилга, үйл хэргээ үргэлжлүүлэхээр шийдэн, жилийн дараа буюу энэ тавдугаар сарын 10-ны өдөр ахин цуглаж, арвис буянаа эх орондоо, ирээдүй хойч үедээ зориулав.

Зохион байгуулалт

АНУ дахь Монгол соёлын төв, Вашингтон хот орчмын монголчуудын холбооноос энэхүү буяны ажиллагааг сайхан монгол дуу хөгжим, монгол хоол бүхий үдэшлэг маягаар зохион байгуулсан юм. Ингээд хоолоо тус хоёр байгууллагынхан болон Вашингтон хот орчмын сэтгэл санаачилга сайтай бүсгүйчүүд өөрсдөө хийж ирсэн нь аль болох зардал бага гаргах, орж ирсэн бүх мөнгийг эмнэлэгт зарцуулах гэсэн санаа байлаа. Урлагийнхнаар бол Вашингтоны монголчууд хэзээд дутдаггүй. Монгол улсын Соёлын тэргүүний ажилтан дуучин Э.Саран, Соёлын тэргүүний ажилтан дуучин Ж.Болормаа, Соёлын тэргүүний ажилтан бүжигчин Б.Дэлгэрмаа, дуучин Амарбүрэн, бүжигчин Цэнгэлсайхан, Цолмон болон Монгол сургуулийн бүжгийн хамтлагийн хүүхдүүд оролцсон сайхан тоглолт болов.

Сэтгэл байхад газар холдохгүй

Үдэшлэгт оролцохдоо хүмүүс 45 доллар төлсөн юм. Гол хандив үүнээс ирэх ёстой хэмээн тооцоолж байлаа. Гэтэл ирсэн ихэнх хүн 45 долларын тасалбар авсан, дээр нь нэмээд хандив өргөж эхлэв. Тэдний бодлоор бол төлсөн 45 нь хоол, урлагийн тоглолтынхоо л мөнгийг өгч байгаа хэрэг гэнэ. Хувиараа, гэр бүлээрээ, албан байгууллагаараа хандив өргөж эхэллээ. Зөвхөн Вашингтон хотынхон ч биш, хаа холоос бас монголчууд маань ирсэн юм байна.Пеннсилваниа мужаас ирсэн залуухан хос Ажиа рэнбүчид талархлаа илэрхийлэн хандив өргөсөн бол Техас мужаас хэрэг болгон ирсэн Энхмаа бас буяны үйлсэд идэвхтэй оролцов. Биеэр ирэн оролцож амжаагүй ч Миссуригаас гавьяат жүжигчин Ягаанцэцэг, Баасандорж анд, Индиана мужаас Доржмаа бүсгүй хандив өргөлөө. Сэтгэл байхад газар холддоггүй ажээ.

Дөрвөн охины босгосон 36 доллар

Хүн бүр л эрвийх дэрвийхээрээ туслахыг оролдоно. Америкийн сургуулиуд хүүхдүүдийг бүр багаас нь иймэрхүү сайн дурын, буяны үйл хэрэгт оролцуулж сургадаг нэг сайн талтай. Их дээд сургуульд ороход сурлагын дүнгээс гадна хэн хаана хэнд хэрхэн сайн дураараа тусалж байв гэдэг нь нэг чухал шалгуур болдог. Тиймээс ч хүүхдүүд бага гэлтгүй буяны үйлсэд хувь нэмрээ оруулж сурдаг аж.Бага нь наймтай, том нь аравтай Удвал, Сийлэн, Өд, Мөнхжин хэмээх дөрвөн охин гэртээ өөрсдөө цаасан аягатай хөөрхөн бялуу, бас жижиг дугуй гөөхий хийжээ. Үдэшлэг болж буй танхимын нэг буланд суугаад тэд бялуугаа нэгийг нь нэг доллараар, гөөхийгөө 50 центээр борлуулав. Хүмүүс өхөөрдөн, бас амтархан авсаар 10 доллараар авсан материалаа 36 болгон өсгөн хандивлав.Ингээд өөрсдөө тэр мөнгөө Ажиа рэнбүчид гардуулан өгөөд, тэрэндээ сэтгэл ихэд хангалуун зогсох нь өхөөрдмөөр.

Барилга явцдаа өөрчлөгдсөн нь

Хандивын цэнгүүний дундуур бас Ажиа рэнбүчигээс эмнэлгийн ажил явцын талаар сонирхох боломж гарав. Ажиа рэнбүчи Хөх нуурын монгол хүн учраас сайхан баруун монгол аялгаар ярина.

“Одоо бүр нэг биш хоёр барилга болсон биш үү. Анх энэ сайхан зургийг өгөөд, барилгынх нь зураг төслийг нь үзээд, яг ийм сайхан байшин барина гээд эхэлж байдаггүй юу. Тэгээд бариад л байлаа. Одоо тэгээд дуусах болсон, дээд талын бөмбөгөр нь байдаггүй. Энэ бөмбөгөр яалээ гэсэн, “Зүгээр ээ, Рэнбүчи, адилхан сайхан л эмнэлэг болж байна шүү” гэнэ. Зүгээр биш ш дээ. Би тэр бөмбөгөр дотор олон чухал юм хийх санаатай байсан биш үү гэсэн, бас барилгын явцад зураг зурсан, гарын үсэг зурсан хүн эд нар нь алга болж оддог, асуудал байдаг л юм байна. Тэгээд одоо тэр оройн бөмбөгөрийг дээр нь баривал даац нь хэтэрнэ, болохгүй гэнэ ээ. Тэгээд аргагүй тэр хэсгийг шинэ барилга болгон хийх гэж байгаа”

Бөмбөгөр дотор юу хийх гэж байсан юм бэ?

Ер нь бол нэг давхарт нь 50 хүүхдийн ортой эмнэлэг, бас нэг давхарт нь АНУ, Солонгос гээд гадаадын олон улсаас ирсэн эмч нар байрлах байр, за тэгээд орой дээрх бөмбөгөрт хурал хийдэг цэлгэр саруул танхим гээд бүх давхар, өрөөгөө тооцоолсон юм. Тэгээд одоо нэгэнт энэ бөмбөгөрийг дээр нь барьж болохгүй болсон, бас нэг өөр шалтгаанаар хоёр дахь барилгыг заавал ч үгүй барих боллоо. Барилгыг бариад дууссан хойно эмнэлгээс нэг давхар тань бидэнд чухал хэрэгтэй байна, техник хэрэгсэл тавина гээд гуйдаггүй юу. Үнэхээр чухал юм байна гээд өглөө. Тун удалгүй хоёр давхарт нь бас нярайн инкубатор тавих хэрэгтэй байна, хүүхдэд их тустай гээд бас гуйж байдаггүй юу. Тэгээд бас өглөө. Одоо ингээд бидний анх бодсон зүйлс багтахгүй болчихлоо доо.Тэгээд тэр бөмбөгөр оройтой хэсгийг хажууд нь бас шинээр барихаар болоод байна.Гаднаас ирсэн мэргэжилтэн эмч нар байрлах байр, бас хурал хийх танхим байх юм.

Эмнэлэг, эмч нар анх барилга барьж байхад захиалгаа өгөхгүй яасан юм бол оо?

Би бүр зургаа зурж байхад нь эмнэлгийн даргад хэлсэн биш үү? Ирээд хаана ямар цонх хэрэгтэй, хонгил нь ямар байх, бүх юмаа хэлээрэй, нэгэнт барилга бариад эхэлбэл нэмэргүй шүү гэж. Хүн ирээгүй. Тэрний учрыг сая би ойлгосон л доо. Одоогийн энэ дарга, эмч нарын буруу бас биш юм байна лээ. Өмнө тэр дарга өөр намын хүн байж гэнэ. Тэгээд одоо байхгүй биш үү…

Гэр өөдөө давхих морь

Зураач Дамбын Цолмон ноднин уран бүтээлээ хандивлаж байсан, энэ удаад бас авьяас хөдөлмөрөө Монгол хүүхдийн эмнэлэгт зориуллаа. Акрил будгаар зотон даавуун дээр урласан нутаг руугаа гүйж буй морь.Гэхдээ нарийн ажиглавал хойд хоёр хөл нь тэмүүлэн давхисан янзтай боловч урд хоёр хөл нь сунайн тэнийгээгүй, ямар нэг зүйлд хоргодсон байдалтай, яг л ойлгох хүндээ тод харагдмаар нарийн мэдрэмжтэй зураг аж. Мориныхоо эргэн тойронд Цолмон зураач өлзий хээ, бярга зэрэг бэлгэдлүүдийг шигтгэжээ. “Ногоон морь” хэмээх зургийг нь авахаар Вашингтоны монголчууд өрсөлдөв. 600-аас эхэлж дуудсан зургийн үнэ өссөөр эцэст нь М.Дэлгэрмөрөн хэмээх бүсгүй 2500 доллараар цохин авлаа.

Энэ миний эх орондоо оруулах хувь нэмэр

Дуудлага худалдааны ялагч М.Дэлгэрмөрөн сэтгэлээ уудлан, үгээ хэлэв. “Би нэг бяцхан охинтой. Мэдээ орсон цагаасаа л хойш би хэзээ морьтой болох вэ, надад морь авч өгөөч гэсээр ирлээ.Энэ морь охины минь нэхээд байгаа морь нь болох юм. Бас нэг зүйл нь гадаадад байгаа бид хэдийг эх орондоо юу ч хийдэггүй, амиа бодсон хүмүүс гэж дайрах нь их болоод байгаа. Энэ зургийг хэдэн төгрөгөөр авч байгаа минь чухал биш, гол нь тэр бүх мөнгө Монгол хүүхдийн эмнэлэгт орох болохоор би хамгийн их баяртай байна.Монгол Улсынхаа төсөв, татвар төлөгчдийн мөнгөнөөс нэг ч төгрөг хороохгүйгээр, тараадаг бэлэн мөнгө, хишгийг нь авахгүйгээр явж ирсэн маань нэг хувь нэмэр, ингээд энэ гадаад улсад хөдөлмөрлөж олсон мөнгөнөөсөө эх нутагтаа эмнэлэг байгуулах үйлсэд зориулж байгаа маань бас нэг хувь нэмэр юм аа. Би яваад очиж чадахгүй, очлоо ч нийгмийн халамж хүртээд гай болж мэднэ, энэ бол миний эх орондоо оруулж чадах тус нэмэр билээ”

25-30 хувийг монголчууд хандивлаад байна

Энэ завсар бас Ажиа гэгээнээс элдвийг шалгааж л суулаа. Рэнбүчи үргэлжлүүлэн өгүүлэв: “Дэлхийн их олон улс, хотуудаар монголчууд ингэж хандивын арга хэмжээ зохиож байна. Эмнэлгийн хоёр барилга нийлээд нэг 2 сая орчим долларт босож байгаа тооцоо бий.Үүний 25-30 орчим хувийг дэлхийн олон улсад болон Монгол Улсад суугаа монголчууд өөрсдөө босгон хандивласан ерөнхий тооцоо гараад байна. Одоо та бүхний яг ийгээд хийж байгаа шиг тийм ажил юм даа.

Улсаас дэмжих зүйл байна уу?

Улсаас дэмжинэ гэсэн дээ. Парламентад 76 гишүүн байдгаас талаас илүү хувь нь дэмжвэл болдог гэнэ.Тэгтэл манай эмнэлэгт улсаас дөрвөн сая төгрөг өгнө гэж 58 гишүүн гарын үсэг зурсан гэнэ.Хангалттай тоо. Гэхдээ өнөө хүртэл тэр мөнгө орж ирээгүй л байна даа.   

Хандивын арга хэмжээ сайхан, гэхдээ…

“… Ийгээд хандивын арга хэмжээ явуулаад тус болох нь сайхан буяны хэрэг юм аа. Гэхдээ бид одоо бас зарим хандивын үйл ажиллагааг зөвшөөрөхгүй болж байгаа.Ягасан гэхээр, Монголоос олон хамтлаг дуучид танай эмнэлэгт хандив өргөнө гээд бидний нэрийг тавиад АНУ-д их ирлээ дээ. Энд тэнд тоглолт олон боллоо. Тэгээд эцэст нь “Өө хүн ирээгүй шүү.Бид нар мөнгө олоогүй шүү” гээд зарим нь нэг ч хандив өгөөгүй. Нэгэнт нэг ч мөнгө ирэхгүй бол бидний нэрээр арга хэмжээ хийж, тоглолт зохиож юу хийнэ ээ. Тиймээс одоо бид урьдчилж ярьж байж, хамтарч хийж байя гэж бодож байгаа.

Нүүрийн буян

Ийнхүү Вашингтон хотноо хандивын үдэшлэг амжилттай болов. Эв нэгдэлтэй, сэтгэл зүрх сайтай, нэгнийхээ хийж буйг дэмжиж чаддаг ийм сайхан хүмүүс Вашингтонд цуглаа юу гэлтэй. Нөгөө талаас энэ бүх хүний хандив, хөдөлмөрийн нэг гол шалтгаан нь үдэшлэгийн гол зохион байгуулагч М.Дэлгэрцогттой холбоотой юм. Дэлгэрцогт өөрөө зөвхөн Вашингтон хот төдийгүй АНУ-д болж буй Монголын холбогдолтой бүхий л арга хэмжээ, үйл ажиллагаанд тусалж явдаг хүн. Тиймээс олон түмэн энэ сайхан буяны арга хэмжээ, дээр нь Дэлгэрцогт зохион байгуулж байна гэхээр улам илүү идэвхтэй ирж байгаа хэрэг. Нүүрийн буян гэж нэг сайхан юм байдаг, тэр буянаа хувьдаа бус үр хүүхдийнхээ ирээдүйд, эх орондоо зориулна гэдэг давхар буян ажээ.

Дээд амжилтаа эвдэв

Үдэшлэгийн төгсгөлд цугласан бүх мөнгөө тоолов. Тасалбараа авсан 45 дээрээ хүмүүсийн нэмж өгсөн хандив хүртэл, дөрвөн охины бялуу зарсан 36-аас Цолмон зураачийн зургийг Дэлгэрмөрөнгийн ялж авсан 2500 хүртэл бүгдийг тоолоод үзтэл 29 мянга 730 доллар болсон байлаа. Монголчууд бүхэл тоонд дуртай улс, эгээ л ноднин жил тоогоо бүхэлдэн өгч байсан шигээ энэ жил бас л тийм санаачилга хурсан олноос гарав. Дизайнер Дариа бүсгүй гучаар төгсөхөөр дэмий байна хэмээн 70 доллар нэмснээр 29 мянга 800 болгочихлоо.Тэгтэл Техасын Энхмаа 200-г нэмж хандивлаад 30 мянгад хүргэв.Ийнхүү Вашингтоны монголчууд нэг жилийн өмнө ганц орой 24 мянгыг босгож чадсан хэмээн гайхуулж байсан бол энэ удаад дээд амжилтаа эвдэн хандивыг 30 мянгад хүргэлээ.Төгсгөлд нь дуучин Амарбүрэн “Халуун элгэн нутаг” дуугаа дуулахад эх Монгол улстаа сэтгэл хөрөнгөө гаргаж чадсандаа баярласан бахадсан монголчууд бүгд зүрхэндээ гараа аван, нүдэндээ нулимстайгаар түрэн дуулав.   

“Өдрийн сонин”-ы тусгай сурвалжлагч   М.САРУУЛ-ЭРДЭНЭ

Categories
мэдээ нийгэм

Хан-Уул дүүрэгт барихаар төлөвлөсөн сургууль, цэцэрлэгийн газрыг компаниудтай зөвшилцөж, шийдвэрлэх үүрэг өглөө

Нийслэлийн удирдлагын зөвлөлийн ээлжит хуралдаан 05 сарын 22-ны өдөр болж, “Хан-Уул дүүрэгт төлөвлөгдсөн сургууль, цэцэрлэгийн байршил”-ын талаар танилцууллаа.

Хуралдаанд асуудлыг  Улаанбаатар хотын Ерөнхий архитектор бөгөөд нийслэлийн Ерөнхий төлөвлөгөөний газрын дарга Н.Нацагдорж танилцуулж, Хан-Уул дүүргийн Засаг дарга Ж.Ганхуяг оролцлоо.

Нийслэлийн 2014 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд Хан-уул дүүрэгт сургууль, цэцэрлэгийн зориулалтаар нийт дараахь 9 байршилд 10,9 га газрыг олгохоор тусгажээ. Үүнд:

                                                                     

                                                     Сургууль, цэцэрлэгийн цогцолбор

-Хан-Уул дүүргийн 4-р хороо “Ар Ий Си” ХХК-ийн эзэмшил газарт тус компанитай зөвшилцөж шийдвэрлэхээр 1,1 га газар

-Хан-уул дүүргийн 4-р хорооны гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн талбайд 1,8 га газар /Төлөвлөсөн газар нь бусдын эзэмшилд олгогдоогүй/

-Хан-Уул дүүргийн 6-р хороо “Петровис” ХХК-ийн эзэмшил газарт тус компанитай зөвшилцөж шийдвэрлэхээр  1,1 га газар

-Хан-Уул дүүргийн 8-р хороо, дахин төлөвлөлтийн дагуу Сэргээгдэх эрчим хүчний Үндэсний төвийн эзэмшилд байгаа газарт тус төвтэй зөвшилцөж 1 га газар

– Хан-Уул дүүргийн 16-р хороо, Буянт-Ухаа хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу Чин тэнхлэг ХХК-тай байгуулсан гэрээт газарт сургууль, цэцэрлэг барихаар 3,5 газар

– Хан-Уул дүүргийн 16-р хороо, Буянт-Ухаа хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу дэвшилт ХХК-тай зөвшилцөж 1,8 га газарт сургууль

                                                                 

                                                                      Цэцэрлэг

– Хан-Уул дүүргийн 16-р хороо, Буянт-Ухаа хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу Монзун лунхай ХХК-ийн эзэмшил газарт тус бүр 0,2 га газарт 3 цэцэрлэг барихаар тусгажээ.

  Харин өнөөдрийн байдлаар дээрх 9 байршлаас 5 байршилд баригдах сургууль, цэцэрлэгийн газрыг шийдвэрлээд байна.“Ар Ий Си” ХХК, “Монзун лунхай” ХХК, “Цац үйлс” ХХК-тай  зөвшилцөж нийт 4 байршлын 3,44 га газрыг сургууль, цэцэрлэгийн зориулалтаар Нийслэлийн Боловсролын салбарт шилжүүлэхээр болсон бол Хан-Уул дүүргийн 4 дүгээр хорооны гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийг хэрэгжүүлэгч ТОСК-тай зөвшилцөж 0,79 га газарт сургууль, цэцэрлэгийн барилгыг төлөвлөж төлөвлөлтөд тусгасан байна. Мөн “Чин тэнхлэг” ХХК-ийн газарт нийслэлээс орон сууцны хороолол барихаар төлөвлөж зураг төслийн ажил хийгдэж байна.

Харин үлдсэн 4 байршил нь нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар газар эзмшиж байгаа “Петровис” ХХ, Сэргээгдэх эрчим хүчний үндэсний төв, “Монсуль” ХХК-ийн эдэлбэр газарт төлөвлөгдсөн тул дээрх компаниудын төлөвлөлтөд нь сургууль, цэцэрлэгийг тусгаж шийдвэрлэх, эсвэл эзэмшил газраас нь шилжүүлж авах асуудлаар шийдвэрлэх шаардлагатай байгаа гэж нийслэлийн Ерөнхий архитектор Н.Нацагдорж хэллээ. Хан-уул дүүргийн Засаг дарга Ж.Ганхуяг “Ирэх жил он дамжин барихаар төлөвлөж байгаа сургууль, цэцэлэгийн газрын асуудлыг энэ жил шийдээд өгчихвөл дараа жилийн төсөвт тодорхой хөрөнгө тусгаж, хугацаа алдалгүй барих боломжтой болно” гэж онцлон хэлсэн юм.

Жил бүр Улс, Нийслэлийн төсөвт сургууль, цэцэрлэгийн зөвхөн барилга барих хөрөнгийг тусгадаг. Харин газар чөлөөлөлтөөс шалтгаалан зардал нэмэгдэх, хугацаа алдах тохиолдол цөөнгүй байдаг.  Тиймээс энэ эрсдэлийг тооцоолон шийдвэрлүүлэхээр Хан-Уул дүүргээс нийслэлд санал хүргүүлж байгаа нь цагаа олсон ажил гэдгийг Нийслэлийн удирдлагын зөвлөлийн гишүүд онцолсон юм. Хуралдаанаар дээрх компаниудтай зөвшилцөж, газрыг шийдвэрлэх үүргийг холбогдох албаныханд өглөө. Мөн бусад дүүргийн удирдлагууд энэ санаачилгын дагуу ажиллаж, сургууль, цэцэрлэгийн газрыг урьдчилан тооцоолж, бэлэн болгох хэрэгтэй гэсэн юм гэж Нийслэлийн Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ. 

Categories
мэдээ нийгэм

Сурагчдын дийлэнх нь 14 наснаасаа өмнө тамхи татаж үзсэн гэжээ

“Тамхины татварыг нэмэгдүүлэх замаар хэрэглээг бууруулах боломж” сэдэвт хэлэлцүүлгийг ирэх даваа гаригт Төрийн ордны Иргэний танхимд зохион байгуулах гэж байна. Манай улсад 2013 онд явуулсан Халдварт бус өвчний эрсдэлт хүчин зүйлийн тархалтын судалгаагаар тамхины хэрэглээ хот суурин газрын хүн амын -29 хувь, хөдөөгийн хүн амын -25.4 хувь, хот суурин газрын эмэгтэйчүүдийн 8.6 хувь тамхи хэрэглэдэг нь хөдөөгийн эмэгтэйчүүдээс бараг дөрөв дахин их байгаа нь тогтоогджээ. 2013 онд явуулсан Дэлхий дахины сургуульд суурилсан эрүүл мэндийн судалгаагаар сурагчдын 22.0 хувь тамхи татаж үзсэн байна. Тамхи татаж үзсэн нийт сурагчдын 61.4 хувь нь 14 наснаасаа өмнө тамхи татаж үзсэн байжээ. Үүнд эрэгтэй сурагчид эмэгтэй сурагчдаас илүү (65.4%), хөдөөгийн сурагчид (62.7) хотын сурагчдаас (60.3) хувь илүү байв.

Ажлын байранд дам тамхидалтад өртөх байдал нийт хүн амын дунд – 25.5 хувь , үүнээс эрэгтэйчүүдийн 31.9 хувь нь ажлын байрандаа дам тамхидалтад өртөж байна.

Манай улсад тамхинаас үүдэлтэй өвчин эмгэг хүн амын өвчлөл, нас баралтын үндсэн шалтгаан болж, сүүлийн 10 жилд зүрх судасны эмгэгээр нас барах явдал 2 дахин нэмэгдэж, нас барж байгаа 3 хүн тутмын нэг нь зүрх судасны эмгэг, 5 хүн тутмын нэг нь хавдрын улмаас эндэж байгаа гэсэн судалгаа байдаг аж. Тиймээс тамхины хэрэглээг бууруулах зайлшгүй шаардлага тулгарч байгаа. Харин ингэхийн тулд тамхины татварыг нэмэгдүүлдэг олон улсын туршлага байдаг аж. 

Categories
мэдээ нийгэм

300 гаруй иргэн урьдчилгаа төлбөрөө төлжээ

 Хямд үнэтэй “Буянт-Ухаа 1” хорооллын сугалаанд нийт 1545 иргэн азтан болсноос өнөөдрийн байдлаар 1300 гаруй иргэд орон сууцныхаа сонголтыг хийжээ. Тэгвэл 300 гаруй иргэд орон сууцны урьдчилгаа төлбөр 30 хувийг төлж сонгосон байраа баталгаажуулсан байна. Урьдчилгаа төлбөрөө төлсөн иргэд энэ сарын 26-ны өдрөөс эхлэн Төрийн орон сууцны корпораци дээр өөрийн биеэр ирж орон сууцны захиалгын гэрээг байгуулах боломжтой юм. Иргэд гэрээ байгуулахдаа албан газрын тодорхойлолт, нийгмийн даатгалын дэвтэр (эх хувиар) заавал авчрах ёстой бөгөөд байраа сонгосон иргэд 10 хоногийн дотор урьдчилгаа төлбөрийг төлөхийг анхааруулж байгаа аж.