Өнгөрөгч сарын сүүлээр МонголУлсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 73 дугаар чуулга уулзалтад оролцоод ирсэн. НҮБ-ын чуулга бол манай гаригийн бүх улс орны төрийн тэргүүнүүд цуглаж хуралддаг цорын ганц дээд хэмжээний чуулган юм. Уг арга хэмжээ нь тасралтгүй зохион байгуулагдсаар 73 дахь жилдээ хүрчээ. Жил болгоны есдүгээр сарын 23-наас 30-ны хооронд зохиогддог болохоор хотын оршин суугчид болох Нью-Йоркийнхны уур уцаарын хэмжээ нь дээд цэгтээ хүрдэг үе аж. Нью-Йорк хот бол Атлантын далайн баруун хөвөөнд байрлах зогсолтгүй эргэх мөнхийн хөдөлгүүр мэт амьдрал буцалсан газар юм. НҮБ-ын төв байр Манхэттэн дүүргийн нэгдүгээр өргөн чөлөөнд тэртээ 1952 оноос хойш оршин буй. Дэлхийн 130-аад орны төр, засгийн тэргүүнүүд нэгэн дээвэр доор чуулж хуралддаг болохоор харуул хамгаалалт гэж сүрхий.
Энэ жилийн хэлэлцүүлэг нь дэлхийн дулаарал, цаг уурын өөрчлөлт, аж үйлдвэрийн дөрөв дэх хувьсгал, терроризмтой тэмцэх гэх мэт хүн төрөлхтний өмнө тулгамдаад байгаа асуудлууд байлаа. Чуулганы өмнөх өдөр АНУ-ын ерөнхийлөгч Дональд Трампын санаачилсан хар тамхитай тэмцэх сэдэвтэй хэлэлцүүлэг болсон юм. Хар тамхины наймааны эсрэг дэлхий нийтээрээ тэмцээд ч зогсоож чадахгүй байгаа. Уг наймааны ард асар их мөнгө эргэлдэж байдаг, тэр их мөнгөний тодорхой хэмжээ нь террoризмыг санхүүжүүлж байгаа учир энэ хэлэлцүүлэг нэлээн өргөн хүрээтэй яригдсан юм.
Энэ удаагийн НҮБ-ын 73 дугаар чуулган нь Тогтвортой эдийн засаг, тогтвортой хөгжил гэсэн нэрийн дор болов. Мэдээж тогтвортой эдийн засгийг тогтвортой улс төрийн орчин бий болгоно, тогтвортой эдийн засагтай улс орон тогтвортой хөгжинө. Өөрөөр хэлбэл дэлхийн улс орнуудыг тогтворжуулах, дэлхий дахиныг энх тайванд уриалж тайван амгалан байж хөгжицгөөе гэсэн чуулган боллоо.
Мөн энэ жилийн Ерөнхий Ассамблейн чуулганд Өмнөд Солонгосын BTS хамтлагийн ахлагч Kим Нан Жун буюу RM-ын сонирхолтой илтгэл шуугиан тарив. Тэрээр НҮБ-ын индэр дээрээс “Таны хэн байх, хаанаас ирсэн, арьсны өнгө, нас,хүйс зэргээс үл хамааран өөрийнхөө төлөө дуугар” хэмээн хэлсэн нь дэлхийн олон сая хүмүүсийн чихэнд хүрч чадсан байна.
Манай улсын хувьд НҮБ-ын дээд хэмжээний чуулга уулзалтад сүүлийн хэдэн жил идэвхтэй оролцож байгаа. Мөн тус байгууллагын энхийг сахиулах ажиллагаанд тогтмол оролцдог. Өнгөрөгч хугацаанд нийт 16 мянга орчим цэрэг цагдаагийн албан хаагч үүрэг гүйцэтгэжээ.Манай улс НҮБ-ын гишүүн орныхоо хүлээсэн үүргээ нэр төртэй биелүүлж чадаж байгаа гэсэн онц үнэлгээтэй байна.
НҮБ-ын Ерөнхий Нарийн Бичгийн Дарга Антонио Гутеррес хэлэхдээ Зүүн хойд Азийн аюулгүй байдлыг хангах, Солонгосын хойгийг цөмийн зэвсгээс ангид байлгах үйлсэд Монгол Улсын Засгийн газрын оруулсан хувь нэмрийг өндрөөр үнэлээд Монгол Улсыг НҮБ-ын хүрээнд бүрэн дэмжиж ажиллах тухай ярьсан юм.
Чуулганы сүүлийн өдөр Монгол Улсын Ерөнхий Сайд У.Хүрэлсүх илтгэл тавьсан. Тэрээр илтгэлдээ дараахь таван зүйлийг онцолсон юм.
Түүний илтэлээс товчлон хүргэж байна.
1. Аливаа зөрчил тэмцлийг хүчээр бус, тайван замаар, яриа хэлэлцээний аргаар шийдвэрлэх ёстойг Монгол Улс тууштай дэмжих болно.
2. Монголын эзэнт гүрэн нь бүх шашныг хүлцэх, хүндлэх асар том бүс нутаг байсан нь өнөөгийн ертөнцөд том сургамж болон үлдсэн хэмээн онцлов.
3. Монгол Улс 2030 он гэхэд дээд эрэмбийн дундаж орлоготой улс орны эгнээнд шилжих зорилт дэвшүүлээд байна.
4. Монгол Улс 2016-2018 онд НҮБ-ын хүний эрхийн зөвлөлийн гишүүнээр анх удаа сонгогдон ажиллаж байгааг онцлон тэмдэглэлээ.
5. Улаанбаатар хотноо далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийг санаачлан байгуулсан билээ.
Манай улсын гадаад бодлого төвийг сахих. Тэр ч үүднээс Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн илтгэлээс дүгнэхэд түүний хүргэх гэсэн гол мессэж нь дэлхийн тэргүүлэгч том гүрнүүдийг эдийн засгийн дайн болон цэрэг зэвсгийн үйл ажиллагаагаа зогсоож энх тайвны замаар асуудлаа шийдвэрлэхийг Нэгдсэн үндэсний байгуулагын индэр дээрээс дэлхий нийтэд уриалсан юм. Мөн Ерөнхий сайд хэлсэн үгэндээ өөрийн эх орноо дайн дажин, айх аюулгүй дэлхийн хамгийн амар амгалан орон гэсэн нь бусдаас ялгарах манай онцлог мэт санагдлаа.
М.БАЯНБУЛАГ