Найруулагч Ж.Сэнгэдоржийн “Цагаан хадаг” уран сайхны кино саяхан нээлтээ хийсэн билээ. Олимпийн мөнгөн медальт тамирчин Д.Сумьяагийн амьдралаар сэдэвлэн хийсэн уг киноны гол дүрд тоглосон СУИС-ийн Театр урлагийн сургуулийн III курсын оюутан Т.Жинжмаатай уулзаж ярилцсан юм. “Хүлэгү пикчерс”–ийн хамт олон болон найруулагч Ж.Сэнгэдоржтой хамтран ажилласан нь түүний хувьд маш азтай завшаан байсан гээд манай сониноор дамжуулан жүдо бөхийн улсын шигшээ багийнханд талархаж байгаагаа илэрхийлсэн юм.
-“Цагаан хадаг” киноны гол дүрд тоглох болсон талаараа манай уншигчдад ярьж өгөөч?
-Манай сургууль дээр “Цагаан хадаг” киноны дүрд тоглох хүнийг хайж проб хийж байгаа тухай яригдсан. Оюутнуудаас пробонд орж би ч зургаа авахуулаад явуулсан. Сарын дараа “Хүлэгү пикчерс”-ийн найруулагч утасдаад ирж уулз гэсэн. Ярилцлаганд орсноос хэд хоногийн дараа найруулагч Ж.Сэнгэдорж дуудаж уулзахдаа “Спортоор хичээллэдэг үү, чадах уу?” гэж асуухад нь “Чадна” л гэж хариулсан. Үүнээс хэд хоногийн дараа манай нэгдүгээр найруулагч яриад энэ киноны гол дүрд тэнцсэн талаар хэлж билээ. Ингээд маргааш нь “Хүлэгү пикчерс” дээр очиж дахин уулзахад “Бэлтгэлээ хэр зэрэг хийхээс бүх юм шалтгаална. Бид чамайг авна. Хамгийн гол нь мэргэжлийн ур чадвартайгаас гадна биеийн тамирын бэлтгэлтэй хүн хэрэгтэй” гэсэн. Ингэж хэлэхэд хамгийн гол нь бэлтгэлээ сайн хийх ёстой юм байна гэж бодсон. Маргаашаас нь шууд жүдогийн шигшээ багийн тамирчидтай бэлтгэл хийж эхэлсэн. Хоёр сар бэлтгэл хийж, яаж өнхрөх, уналтууд зэргийг сурсан. Бэлтгэл хийж эхэлснээс хоёр долоо хоногийн дараа буюу тавдугаар сарын 26-наас зураг авалт эхэлсэн дээ.
-Өөрөө урьд нь спортоор хичээллэдэг байсан уу?
-Сагс тоглодог байсан, мэргэжлийн түвшинд спортоор хичээллэж байгаагүй.
-Анх удаа киноны гол дүрд тоглох ямар байв. Энэ бол зүгээр нэг дүр бус, олимпоос медаль хүртэж нэлээд амжилтад хүрсэн тамирчин бүсгүйн дүр…
-Анхандаа Д.Сумьяа эгчийн тухай кино гэж би мэдээгүй. Бодит хүний амьдралаас сэдэвлэсэн жүдогийн эмэгтэй тамирчины тухай бүтээл гэдгийг мэдэж байлаа. Надаас “Яах уу?” гэж асуухад нь “Яана аа би чадах болов уу” гэсэн бодол хамгийн түрүүн төрж билээ. Эмэгтэй хүн барилдана гэдэг маш хэцүү. Ингээд бэлтгэл хийж эхлэхэд зөвхөн бяр чадалтай байгаад зогсохгүй маш их зүйлийг сурах хэрэгтэй болсон. Кино зохиолоо уншихад шал ондоо байсан. Хамгийн гол нь бодит хүний тухай. Өнөөдөр бидний дунд амьдарч яваа хүний дүрийг бүтээнэ гээд бодохоор айдас төрж байсан шүү. Бид бол хэзээ нэгэн цагт амьдарч байсан хүний тухай кино үздэг шүү дээ.
-Бэлтгэл хийгээд эхлэхэд ямар санагдсан?
-Хэцүү байсан. Эмэгтэй тамирчид пад, пад гээд л унаад. Яана аа л гэж бодож байлаа. Тамирчидтай бэлтгэл хийгээд эхлэхэд тэд бүгдийг нь тайлбарлаж өгсөн. Тэдэнтэй маш сайн танилцаж, надад ч их тусалсан даа. Сүүлдээ дунд нь ороод л барилддаг болсон. Тэгж байж л жүдогийн ертөнцөд илүү гүн орж, наад зах нь айдасгүй зөв унадаг болсон. Мөн техник, яавал бэртэл авахгүй байх гээд л олон юм сурах шаардлагатай болсон шүү. Ер нь тамирчин хүний хамгийн анхаарах зүйл бол бэртэл. Яавал бэртгэл авахгүй, техниктэй байх талаар жаахан гадарладаг болоод байгаа. Зураг авалт эхлэхээс өмнө бэртчэх вий гээд ихэд анхааралтай байсан.
-Анх олимпийн мөнгөн медальт, тамирчин Д.Сумьяатай уулзахад ямар байсан?
-Намайг бэлтгэл хийж эхлэхэд Д.Сумьяа эгч маань Парисын их дуулгын тэмцээнд оролцохоор явчихсан байсан. Эхэндээ би түүнийг хаана байгаа юм бол гээд л Спортын төв ордноор хайдаг байлаа. Хөдөөний зураг авалтаа дуусгаад дахиад бэлтгэлдээ ороход тамирчид Парисаас ирчихсэн байсан. Ингээд Спортын төв ордон дээр анх Д.Сумьяа эгчтэйгээ танилцаж билээ. Би ч хараад л сандраад, бүх юм нь мундаг харагдаад. Жүдогийн талаар жаахан гадарладаг болчихсон тул мэхээ хийж байгааг нь хараад биширнэ “Ямар гоё цэвэрхэн хийдэг юм бэ” гэж бодно. Сайн танилцахад би өөрөө Д.Сумьяа эгчтэй их төстэй юм шиг санагдаж билээ.
-Юугаараа төстэй санагдав?
-Тамирчид намайг хараад “Энэ нөгөө Д.Сумьяагийн дүрд тоглох охин гэсэн. Нээрээ энэ хоёр адилхан юм байна” гээд л ярина. Санаа дагаад ч тэр үү, би өөрөө Д.Сумьяа эгчтэй их адилхан юм шиг санагдаад л, сүүлдээ бид хоёр хоорондоо төстэй тухайгаа ярьдаг болсон. Д.Сумьяа эгч маань харьцахад их гоё, амар, энгийн, чөлөөтэй хүн, надад ч их тусалсан. Маш зөв хүн. Намайг маш халуун дотноор хүлээн авсанд нь их баярладаг.
-Зураг авалтын үеэр Д.Сумьяа эгч нь чамд зөвлөгөө өгсөн үү?
-Өгөлгүй яахав. Мэх болгон дээр зөвлөгөө өгч тусалж байлаа. Барилдааны талаар үндсэн зөвлөгөө өгч бэлтгэлийн дараа бид хоёр хоёулхнаа бэлтгэл хийнэ.
-Тэгвэл олимпийн мөнгөн медальт тамирчинтай барилдсан юм байна.
-Барилдсан. Надад маш их юм зааж өгсөн. Бид хоёрын Буянт-Ухаа дээр бэлтгэл хийж байгаа бичлэг ч интернэтэд тавигдсан байна лээ.
-Кино зураг авалт хэр удаан үргэлжилсэн бэ?
-Хоёр сар үргэлжилсэн.
-Хоёр сарын туршид зураг авахуулж нэлээд шаргуу ажилласан юм байна. Киногоо анх хэзээ үзсэн бэ?
-Үзэгчидтэйгээ цуг нээлтэн дээр үзсэн. Бүр сандраад л, сэтгэл догдлоод л. Үзэж
Дэлгэрмаа
байхдаа “Ингэсэн бил үү. Үүн дээр ингэчихсэн бол” гэж бодогдож билээ. Кино дууссаны дараа хүмүүс алга ташиж, над дээр ирээд баяр хүргэхэд их баярласан. Би энэ кинонд тоглосондоо өөрийгөө маш их азтай хүн гэж боддог. Зарим хэсэг дээр ингээд тоглочихдог байж гэж боддог юм билээ.
-Таны мэргэжлийн багш хэн бэ?
-Монгол Улсын Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, Улсын драмын эрдмийн театрын жүжигчин Б.Отгонбат.
-Багш тань киног нь үзээд юу гэж байна?
-Багш маань киноны нээлтийн өдөр маш чухал ажилтай байсан тул ирж үзэж амжаагүй. Гэхдээ киноны трейлерийг үзчихээд “Чи тэр хэсэг дээрээ ингэж тоглосон уу? Трейлерийг үзэхэд тэгсэн байсан” гэж асууж байсан. Өөрөөр хэлбэл мэргэжлийн талаасаа ярьсан.
-Ингэхэд яагаад жүжигчин болохоор шийдсэн юм бэ?
-Би багадаа телевизэд хүүхдийн нэвтрүүлэг хөтөлдөг байсан. Дунд сургуульд байхдаа “Сэтгүүлч болох уу, жүжигчин болох уу” гэж боддог байлаа. Багш нар маань жүжигчин болохыг зөвлөсөн. Гэрийнхэн болохоор намайг чадах уу гээд л , өөрөө шийд гэж байлаа.
-Таны анхны бүтээл болох энэ киног яагаад “Цагаан хадаг” гэж нэрлэсэн юм бол?
-Цагаан хадаг бол бүх сайн сайхныг бэлгэдэл. Тиймээс л ингэж нэрлэсэн байх.
Ю.Дэлгэрмаа