БНХАУ-ын дарга Си Зиньпин 2021 оны 2 дугаар сарын 9-нд БНХАУ ба Төв, Зүүн Европын орнуудын цахим дээд хэмжээний уулзалтыг даргалж, үг хэлж буй нь. (Cиньхуа/Хуан Жинвэн)
БНХАУ-ын дарга Си Зиньпин хоёрдугаар сарын 9-ний өдөр Хятад болон Төв, Зүүн Европын орнуудын (ТЗЕО) хамтын ажиллагааг өндрөөр үнэлж, талуудад хамтын ажиллагааны эрч хүчээ хадгалж, хамтын ажиллагааны шинэ хуудсыг нээхийн төлөө хамтдаа илүү их хүчин чармайлт гарган ажиллахыг уриалсан юм. БНХАУ-ТЗЕО-ын цахим дээд хэмжээний уулзалтад Си Зиньпин үг хэлэхдээ “БНХАУ болон ТЗЕО-ын хамтын ажиллагаа нь БНХАУ-Европын Холбооны (ЕХ) харилцааны нэгэн чухал хэсэг билээ. БНХАУ-ЕХ-ны хамтын ажиллагаа ахиц дэвшилтэй байвал БНХАУ болон ТЗЕО-ын хамтын ажиллагаанд шинэ боломжууд гарч ирсээр байна гэсэн үг” гэж хэлсэн юм.
“17 ДЭЭР НЭМЭХ НЬ 1 НЬ 18-ААС Ч ИЛҮҮ БАЙЖ БОЛОХ ЮМ”
“17 дээр нэмэх нь 1 нь 18-аас ч илүү байж болох юм” гэж Төв, Зүүн Европын 17 орон болон Хятад улс хоорондын хамтын ажилллагааны талаар ярихдаа Си Зиньпин дарга хэлсэн юм. Цар тахлын улмаас олон сорилттой тулгарсан ч БНХАУ-ЕХ-ны харилцаа, хамтын ажиллагаа нь өнгөрсөн 2020 онд ахиц дэвшилтэй байсан. Талууд хөрөнгө оруулалтын цогц хэлэлцээрийн талаарх товлолт хэлэлцээнүүдийг хийж, газарзүйн заалтын тухай хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан. Мөн талууд ногоон болон дижитал хамтын ажиллагааны түншлэлийг эхлүүлсэн юм. “Талууд олон талт үзлийн төлөө тууштай зогсож, дэлхий дахинд тулгамдаж буй со-рилтуудыг хамтдаа даван туулсаар байна. Өнөөдөр БНХАУ болон ТЗЕО хоорондын худалдааг есөн жилийн өмнөхтэй харьцуулахад бараг 85 хувиар өргөжин тэлээд байна” гэж Си Зиньпин хэлээд “БНХАУ-Европ чиглэлийн экспресс галт тэрэгнүүд нь ТЗЕО-ын дийлэнх хэсэгт хүрч, одоогоор талуудын хооронд явсан ачаа тээврийн чингэлэгт галт тэрэгний тоо 30 мянга даваад байна” гэв.БНХАУ-ТЗЕО-ын хамтын ажиллагааны механизмыг Европын өрийн хямралыг даван туулах зорилгоор 2012 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн билээ. Си Зиньпиний хэлснээр, өнгөрсөн хугацаанд Грекийн Пирей боомт, Сербийн Смедерево гангийн үйлдвэр, Хорватын Пелешацийн гүүр зэрэг талуудын хамтын ажиллагааны хэд хэдэн төсөлд гайхалтай ахиц дэвшил гарсан байна. БНХАУ-ТЗЕО-ын хамтын ажиллагаа нь улс төрийн ямар нэгэн ашиг сонирхол бус харилцан итгэлцэл, хүндлэл дээр тогтдог гэж Си Зиньпин онцлон тэмдэглээд, “Хамтын ажиллагааны энэхүү механизмд хамрагдсан бүх орон тэдгээрийн хэм жээнээс үл хамааран харил-цан зөвшилцөж, хамтын ажил-лагаанд хувь нэмрээ оруулж, харилцан ашиг хүртэх тэгш эрхт түншүүд юм” гэсэн юм.Мөн “Бүс ба Зам”-ын хамтын ажиллагаанд БНХАУ болон ТЗЕО-ын хамтран оруулсан хувь нэмрийг Си Зиньпин сайшаан магтсан юм.Түүний хэлсэнчлэн, БНХАУ болон ТЗЕО нь бүс нутаг хоо-рондын хамтын ажиллагааг “Бүс ба Зам” хамтын ажиллагаатай уялдуулах боломжуудыг эрэлхийлэх алхмуудыг эрт хийснээр ТЗЕО нь “Бүс ба Зам”-ын хамтын ажиллагааны хэлэлцээрүүдэд бүх улс нь гарын үсэг зурсан анхны бүс нутаг болсон.
БЭРХШЭЭЛИЙГ СӨРӨН ХАМТЫН АЖИЛЛАГААГАА БЭХЖҮҮЛЭХ НЬ
Хятад-Европын чиглэлийн чингэлэгт галт тэрэг 2020 оны 5 дугаар сарын 9-нд Хятадын төвийн нутгийн Хубэй мужийн Ухань хотын төмөр замын чингэлгийн төв буудал Узяшаниас Белград руу хөдлөхөөр зэхэж буй нь. (Синьхуа/Сяо Изю)
“Бид хатуу цаг үеийг даван туулахын тулд КОВИД-19 цар тахалтай нүүр тулан тэмцэж, хамтын ажиллагаа, харилцан итгэлцлээ улам бүр бэхжүүлэх хэрэгтэй. Хятад улс нь ТЗЕО-тай эв нэгдэл, харилцан зохицуулалт, хамтын ажиллагаагаар дам-жуулан цар тахлын эсрэг хариу арга хэмжээ авах болно” гэж Си Зиньпин хэлсэн юм.КОВИД-19-ийг дарж авах хүчтэй зэвсэг бол вакцин. Дэлхийн хэд хэдэн орон коронавирусийн вакцин гарган авч, үйлдвэрлэж байгаа бөгөөд тэдгээрийн дотроос Хятад улсад боловсруулж үйлдвэрлэсэн вакциныг дэлхийн олон улс орон сонирхож, авч хэрэглэж байна. Тухайлбал, Серби улс одоогийн байдлаар Хятадын компаниас нэг сая тун вакцин аваад байгаа бол Унгар болон Хятадын вакцины компаниудын хамтын ажиллагаа ид дундаа явна. “Хэрвээ шаардлагатай гэж үзвэл манай улс Төв, Зүүн Европын бусад улс оронтой ч энэ чиглэлээр хамтран ажиллах болно” гэж Си Зиньпин хэлсэн юм.БНХАУ болон ТЗЕО нь харилцан уялдаа холбоотой хөгжлийн төлөө хамтын ажил-лагааны дардан замыг хөгжүүлэх шаардлагатай байгааг Си Зиньпин цохон тэмдэглээд, “Бүс ба Зам” санаачилгын хүрээнд хамтын ажиллагааг илүү өндөр чанартайгаар үргэлжлүүлэхийг санал болголоо. Тодруулбал, талуудын хамтын ажиллагааны бүх л боломжийг нээж ашиглахын тулд чухал төслүүд, тухайлбал Будапешт-Белградын төмөр замын ажлыг түргэтгэх, Хятад-Европын төмөр замын экспресс үйлчилгээг үргэлжлүүлэн хөг-жүүлэхийг тэрбээр уриалав.Хятад улс 170 тэрбум гаруй ам.долларын бараа бүтээгдэхүүнийг ТЗЕО-аас им порт лохоор зорьж байгаа бө гөөд ТЗЕО-ын Хятадад экспор толж буй хөдөө аж ахуйн бүтээг дэхүүний хэмжээг хоёр дахин нэмэгдүүлэх, хоёр талын хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа бүтээгдэхүүний худалдааг 50 хувиар өсгөх чиглэлээр ажиллах болно гэж Си Зиньпин хэлсэн юм. Ногоон хөгжлийн талаар тэрбээр ярихдаа уур амьсгалын өөрчлөлтийн чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг улам бүр идэвхжүүлэхийг уриалсан.Түүнчлэн Парисын хэлэл-цээрийг хамтдаа хэрэгжүүлж, дижитал эдийн засаг, цахим худалдаа болон эрүүл мэндийн салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхийн тулд шинээр гарч ирж буй бизнесийн хэлбэрүүдийг ашиглахыг уриалсан юм.“Си Зиньпин дарга ТЗЕО-тай хамтын ажиллагаагааг улам бүр бэхжүүлэх зорилгоор санал санаачилгууд гаргахдаа эдгээр улсын язгуур ашиг сонирхлыг хангалттай анхаарч үзсэн байна. Энэ нь Хятад улс дэлхийн улс орнуудтай харилцан ашигтай хамтран ажиллахыг ямагт эрмэлз дэг болохын бас нэгэн нотолгоо юм” гэж Хятадын Нийгмийн шинж лэх ухааны академийн судлаач Лю Зуокуй хэлэв.
ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ЦАР ХҮРЭЭГ ӨРГӨТГӨХ ХЯТАДЫН НЭЭЛТТЭЙ БОДЛОГО
“COSCO SHIPPING PISCES” чингэлэг тээврийн хөлөг онгоц Грекийн Пирей боомт руу дөхөж буй нь. 2019 оны 2 дугаар сарын 15-нд авсан зураг. (Синьхуа/У Лу)
“Нээлттэй бодлого баримтлах нь шинэ боломжуудыг авчирдаг болохыг БНХАУ болон ТЗЕО-ын хамтын ажиллагаа харуулсаар байна. Энэ бол БНХАУ-ТЗЕО-ын хамтын ажиллагааны тогтвортой эрч хүчний гол түлхүүр юм” гэж Си Зиньпин хэлсэн.БНХАУ-ТЗЕО-ын хамтын ажиллагааны цар хүрээг өргө-жүү лэхийн тулд БНХАУ нь дүрэм журам, хууль тогтоомж, менежмент болоод стандарт бүхий нээлттэй бодлогоор дамжуулан үүд хаалгаа улам илүү өргөнөөр нээх болно гэж БНХАУ -ТЗЕО-ын дээд хэмжээний уулзалтын үеэр үг хэлэхдээ Си Зиньпин амлажээ.”Бид зах зээлийн зарчимд суурилсан, хууль тогтоомжид захирагдсан, олон улсын жишигт нийцсэн бизнесийн орчныг хөгжүүлэхийн тулд илүү их хүчин чармайлт гаргана” гэж тэрбээр хэлсэн билээ.Энэ онд БНХАУ-ын нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн 14 дэх удаагийн таван жилийн төлөвлөгөө болоод орчин үеийн социалист улсыг бий болгох зорилго бүхий шинэ аялал эхэлж байна. Мөн БНХАУ нь эдийн засгийн дотоод эргэлтээ “гол тулгуур” болгохын зэрэгцээ дотоод болон олон улсын эдийн засгийн уялдаа холбоог бэхжүүлэх зорилго бүхий “хос эргэлттэй” эдийн засгийн шинэ бодлогыг хэрэгжүүлж байна. “Энэхүү бодлого нь 1.4 тэр-бум хүн ам, тэр дундаа дундаж давхаргын 400 сая гаруй хэрэг-лэгчтэй Хятадын асар том зах зээл болон дотоодын эрэлт хэрэгцээг бүрэн дүүрэн нээж, ашиглах боломжийг олгоно. Түүнч лэн дэлхийн эрэлт хэрэгцээг хөхиүлэн дэмжиж, бусад улс оронд ч илүү их боломжийг нээж өгнө” гэж Си Зиньпин хэлээд, БНХАУ нь хамааралтай талуудын аль алинд нь илүү их үр өгөөж өгөхийн тулд хоёр тал, олон талын болон бүс нутгийн хамтын ажиллагаанд илүү их үүрэг гүйцэтгэхээ амласан юм.
“Харилцан ашиг хүртэхийн тулд бидэнтэй хамтран ажиллах хүсэлтэй бусад улс орон болон олон улсын байгууллагуудыг бид хүлээн авахад хэзээд бэлэн” гэж тэрбээр мөн хэлсэн билээ.
БНХАУ БОЛОН ТӨВ, ЗҮҮН ЕВРОПЫН ОРНУУД ХООРОНДЫН ҮР ӨГӨӨЖТЭЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА УЛАМ БҮР ӨРГӨЖИН ТЭЛСЭЭР БАЙНА
Хятад-Европын чиглэлийн чингэлэгт галт тэрэг 2021 оны 1 дүгээр сарын 1-нд Хятадын Чунцин хотын Туаньзецунь буудлаас Германы Дуйсбург хот руу хөдлөхөөр зэхэж буй нь. (Синьхуа/Тан И)
Дай Минюй бол Хятадын зүүн нутгийн Аньхуй мужийн Фуян хотод гэр ахуйн тавилга үйлдвэрлэлийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг нэгэн компанийн эзэн юм. Хятадын Хаврын баяр болж буйтай холбоотойгоор компанийн ажилтнууд нь захиалгын тавилгууд хийх гэж цаг наргүй ажиллаж байна. Түүний компани гадаад улс орнуудаас ч захиалга авдаг бөгөөд экспортын захиалгын дийлэнх нь Төв, Зүүн Европын орнуудаас (ТЗЕО) ирдэг байна. “Өмнө нь Герман улс манай бүтээгдэхүүний экспортын гол цэг байсан бол одоо Төв, Зүүн Европын Польш, Чех, Словак зэрэг орнууд манай экспортын тал хувийг эзэлж байна” гэж Дай Минюй хэлэв.Дай Минюй 2013 онд компаниа бай-гуулсан бөгөөд тансаг зэрэглэлийн модон тавилга үйлдвэрлэдэг энэ компанийн үйлдвэрлэл, борлуулалт тогтвортой өссөөр байгаа ажээ. Тус компанийн экспорт 2020 онд 20 сая ам.долларт хүрсэн бөгөөд экспортолсон бараа бүтээгдэхүүний тавны нэг хувийг нь Польш авсан байна. “Польшийн нэгэн харилцагчтай хийсэн анхны гэрээ хэлэлцээрт асуудал гарч байсан ч талуудын аль аль нь хүлээцтэй байж, бие биедээ харилцан итгэж, шударгаар асуудлыг шийдвэрлэж байсан” гэж Дай Минюй ярьсан юм.Үүний дараа Дай Миньюй польш харилцагчтайгаа сайн түншүүд болж чадсан байна. Ингэснээр түүний компанийн польш үйлчлүүлэгчдийн тоо 20 болж өссөн бөгөөд тэрбээр Польш улсад компанийнхаа салбарыг байгуулсан байна. Польш улс КОВИД-19-ийг хяналтдаа авмагц манай компанийн салбар тэнд үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлнэ гэж Дай Минюй ярив.Аньхуй муж болон ТЗЕО хоорондын хамтын ажиллагаа сүүлийн жилүүдэд өргөжин тэлсээр байгаа бөгөөд хоёр талын зургаан хот найрсаг харилцаа тогтоогоод байгаа гэж тус мужийн захиргаанаас мэдэгдэв. Хятадын бусад муж ч Европын тус бүс нутагтай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлсээр байгаа аж.
Хятад-Европын чиглэлийн чингэлэгт галт тэрэг 2021 оны 1 дүгээр сарын 1-нд Хятадын Чунцин хотын Туаньзецунь буудлаас Германы Дуйсбург хот руу хөдөлж буй нь. (Синьхуа/Тан И)
БНХАУ-ын Худалдааны яамнаас гаргасан мэдээлэлд дурдсанаар, КОВИД-19 цар тахалтай холбоотойгоор дэлхийн улс орнуудын дийлэнх нь эдийн засгийн хямралтай байгаа боловч БНХАУ болон ТЗЕО хоорондын худалдаа 2020 онд 8.4 хувиар өсөн 103.45 тэрбум ам.долларт хүрч, хоёр талын худалдаа анх удаагаа 100 тэрбум ам.долларын босгыг давсан байна. Хоёр тал хамтын ажиллагааны механизмыг 2012 онд байгуулснаас хойш БНХАУ-аас Төв, Зүүн Европын 17 улс оронд оруулсан шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 2020 оны эцэс гэхэд 3.14 тэрбум ам.долларт хүрчээ. Хөрөнгө оруулалт нь эрчим хүч, дэд бүтэц, ложистик, автомашины сэлбэг үйлдвэрлэл болон бусад салбарыг хамарсан байна. Харин дурдсан хугацаанд тус бүс нутгийн 17 улс нь Хятадад 1.72 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийжээ.Мөн Худалдааны яамнаас гаргасан мэдээллээс үзвэл, Хятад-Европын хооронд 2020 онд 12400 орчим чингэлэгт галт тэрэг явсан бөгөөд гол чиглэл нь Польш, Унгар, Чех, Литва болон Словак зэрэг улсууд байсан байна. Ачаа тээврийн чингэлэгт галт тэрэгний үйлчилгээ нь энэ цар тахлын үед “Бүс ба Зам” дагуух хамтын ажиллагааны нийлүүлэлтийн гол шугам болсон бөгөөд БНХАУ болон ТЗЕО хоорондын түншлэл, хөгжил цэцэглэлтийн замыг засаж байна гэж зүүн хойд нутгийн Ляонин мужийн төв Шэньян хотод хоёрдугаар сарын 5-нд болсон БНХАУ-ТЗЕО-ын орон нутгийн удирдагчдын тав дахь удаагийн уулзалтад Хятадын Гадаад орнуудтай найрамдлаар харилцах нийгэмлэгийн ерөнхийлөгч Линь Сунтянь цахимаар оролцохдоо хэлсэн юм. Энэхүү ачаа тээврийн чингэлэгт галт тэрэгний үйлчилгээний ачаар Болгарын тараг, Польшийн сүү, Унгарын дарс, Грекийн оливийн тос зэрэг нь Хятадын өнцөг булан бүрд хүрч, Хятадын ард түмний хоолны ширээг баяжуулж байна гэж Линь Сунтянь ярив.Түүний хэлснээр, БНХАУ болон ТЗЕО нь мужийн болон хотын түвшнй найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны 212 хэлэлцээр байгуулаад байгаа бөгөөд эдгээр хэлэлцээр нь хоёр талын хамтын ажиллагааг олон салбарт ахиулахын зэрэгцээ хоёр талын иргэд хоорондын харилцан ойлголцол, найрамдлыг бэхжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсээр байна. Хамтын ажиллагаанд гарч буй ололт амжилтууд нь талуудын цаашид хамтран ажиллах боломжуудыг улам бүр нэмэгдүүлж, харилцан биесээ нөхөх боломжийг бүрдүүлж байна гэж БНХАУ-ТЗЕО-ын хамтын ажиллагаа хариуцсан Хятадын тусгай төлөөлөгч Хуо Юйжэнь ярив.Уг уулзалтын үеэр Ляонин мужийн захирагч Лю Нин үг хэлэхдээ “Ляонин болон Европыг холбосон далайн төмөр замын ачаа тээврийн маршрутууд нь Төв, Зүүн Европын таван улсын 12 хотыг дамжин өнгөрч буй бөгөөд манай муж 2020 онд л гэхэд тус бүс нутгийн 17 улстай 2.89 тэрбум ам.долларын худалдаа хийсэн байна” гэв. Хорватын Задар хот болон Хятадын Хайнань муж 2019 оны 12 дугаар сард найрсаг харилцаа тогтоох хэлэлцээр байгуулсан. “Бүс ба Зам” санаачилгыг идэвхтэй дэмждгээ Задар хотын захирагч Божидар Лонгин саяхан нэгэн хуралдаанд цахимаар оролцохдоо хэлсэн байна. Түүний хэлснээр, БНХАУ болон ТЗЕО-ын хамтын ажиллагааны механизм нь хоёр талын орон нутгийн засаг захиргаануудад бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжилд хувь нэмэр оруулах баталгаатай үндэс суурь болж, мэдлэг, туршлагаа харилцан солилцох замаар хоёр тал хамтын ажиллагааны тодорхой төслүүдийг хэрэгжүүлэх боломжийг бүрдүүлж өгч байна.