Categories
мэдээ нийгэм

Шинэ Хятадын 70 жил: Газар тариалангийн орноос аж үйлдвэрийн том гүрэн болсон нь

Хятадын баруун хойд нутгийн Шэньси мужийн Сиань хотод төмөр замын ажилтнууд сургалтад хамрагдаж буй нь. 2019 оны 7 дугаар сарын 22-нд авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Ли Йибо)

Aрд иргэдээ тэжээх гэж “цаг наргүй” тэмцдэгбайсан 70 жи­лийн өмнөх газар тариалангийн орон Хятад өнөөдөр дэлхийн аж үйлдвэрийн салбарын гол тоглогч бөгөөд өргөн хэрэг­лээний бараа бүтээг­дэхүүнүүдээс эхлээд өндөр хурдны галт тэрэг экспор­толдог том гүрэн болж хөг­жин дэвшээд байна.

Хятадын аж үйлдвэрийн сал­барын үсрэнгүй хөгжил, энэ хөгж­лийн гол хүч чухам юу болохыг дор дурдлаа.

-Тэгээсэхлэн “дэл­хийн үйлд­вэр”-ийг хэрхэн бий болгов?

-Ердөөуулуурхай, нэх­мэл эдлэл болонзарим нэг энгийн бараа бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг байсан Хя­тад улс аж үйлд­вэрийн салбарын бүх бараа бү­тээ­г­дэхүүнийг үйлдвэрлэдэг “дэл­хийн үйлд­вэр”-ийг хөг­жингүй улс ор­нуудынхтай харьцуулахад харьцангуй бага өртгөөр босгосон юм.

Тус улс 1970 оны сүүлчээс өөрчлөлт, ши­нэч­­лэлийн бод­­лого хэрэг­жүүлж эхлэнир­гэддээ бэрх­шээлийг даван туулж өөрсдийн бизнесээ эх­лүүлэхэд нь тусалж, жижиг-дунд биз­нес эрхлэгчдэд то­моохон үйлд­вэрлэгчид болох боломжийг олгожээ. Тэр үеэс Хятадын аж үйлд­вэрийн салбар жигүүрээ дэлгэж эхэлсэн байна.

Дэлхийн банкнаас гар­гасан мэдээллээс үзвэл,Хятад улс нэмүү өртгийн хэмжээгээр 2010 онд АНУ-ыг гүйцэж түрүү­лэн “дэл­хийнхамгийнтом үйлд­­вэрлэгч орон” болсон бө­гөөд тэр цагаас хойш энэ байр сууриа хадгалсаар байна.


Хятадын зүүн нутгийн Зянси мужийн Интань хотод болсон олон улсын үзэсгэлэнгийн үеэр нэгэн ажилтан 5G технологи бүхий роботыг удирдаж буй нь. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Жоу Ми)

-Хятад улс аж үйлд­­вэр­­­лэлийн өрт­гийн сүл­жээг хэрхэн хөгжүүл­сэн бэ?

-21 дүгээрзуун гарс­наар Хятадулсөндөр,дэвшилтэт технологиүйлд­вэр­лэлийн сал­­бартанхаар­лаахан­дуулж эхэлсэн.

Дэлгүүрийн лангуун дээрх“Хятададүйлдвэр­лэв” гэсэн шошготой уламж­­лалт бараа бү­тээг­­дэхүү­­нүүдээс гадна өндөр хурд­ны галт тэрэг, хагас дам­жуу­­лагчууд нь Хятадын үйлд­вэр­лэлийн салбарын шинэ “нэрийн хуудас” болж байна.

2017 онд Хятад улсын өндөр технологийн сал­барын үндсэн үйл ажил­лагааны орлого 15.9 их наяд юань буюу 2.2 их наяд ам.долларт хүрсэн нь 2012 оныхоос даруй 55.8 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

Хөгжил дэвшилд хөтлөх судалгааныажилд тасралт­гүй хөрөнгө оруулалтхий­сэн нь Хятад улсын аж үйлдвэрийн салбарын хур­дац­­тайхөгжлийнхө­шүү­рэг гэж хэлж болно. Тус улсэнэсалбарын судалгааны ажилд 2017 онд 318.3 тэрбум юань зарцуулсан нь 2012 оныхоос 83.6 хувиар өссөн үзүүлэлт юм.

-Хятадын аж үйлд­вэрийн салбарынхүчнь хүнтөрөлхт­ний хувь заяа­ны хамтын цогцыг бийбол­гоход хэрхэн хувь нэмэр оруулах вэ?

-Өнгөрсөн хугацаанд бусад улс оронтой нээлттэй хамтранажилласныүр шимээ Хятадын аж үйлд­вэрийн салбар хүртсээр ирсэн бөгөөд өдгөө зах зээлийн бусад тоглогчид илүү өргөн боломжуудыг санал болгож байна.

2019 оны зургадугаар сард Хятад улс 5G сүлжээг арилжааны үйлчилгээнд нэвт­­рүүлэхийг албан ёсоор зөвшөөрснөөр “шинэ ухаалаг эрин үе”-ийн эх­лэлийг тавь­сан юм.

Нокиа, Эрикссон,Куал­комм бо­лонИнтелзэрэг гаднытомоохон компаниуд Хятадын санаа­чилж буй технологийн туршилтуудад идэвхтэйхам­рагдаж,тус улсын эрх бүхий байгуул­лагууд ч 5G сүлжээ бий болгох, үүнийг хэрэглээнд нэвт­рүүлж, хөгжүүлэхэд идэвхтэй оролцож буй до­тоод, гадаадын аж ахуйн нэгжүүдийг дэмжиж байна.

Энэ ньХятадынажүйлд­вэрийнсалбар до­тоод болон гадаадын ком­паниудад хамт өрсөл­дөж, хамтдаа хөгжин цэцэг­лэх илүү их боломжийг санал болгож буй хэрэг юм.

Зах зээл, эдийн засгаа дэлхий дахинд нээлттэй хэвээр байлгах нь тус улсын аж үйлдвэрийн салбарын хөгжлийн нэгэн хө­дөлгүүр билээ.


2018 оны 11 дүгээр сарын 11-нд Хятадын Шанхай хотод“Ганц биечүүдийн өдөр”-өөр “Тимолл” онлайн худалдааны цахим хуудсаар хийсэн борлуулалтын мэдээллийг дэлгэцээр харуулж буй нь.

(Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Хуан Зунжи)

70 ЖИЛИЙН ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ “НЭГ ЦАГ”-ААР

Хятад улсад нэг цагийн до­тор ямар ажил амжуулж бо­лох вэ? Энэ асуултын өнөө­гийн хариулт тэртээ 70 жилийн өмнө БНХАУ байгуулагдаж байсан үеийнхээс эрс өөр.

Хятадын төвийн нутгийн Хунань мужийн 53 настай та­риаланч Жао Шуньхуа энэ асуултад хариулахдаа “Ургац хураах машинаараа нэг цагийндотор бараг 0.2 га тал­байгаас будаа хураах боломж­той” гэ­лээ. Энэ нь өмнө нь адил хэмжээний талбайгаас гар аргаар хурааж байснаас 30 дахин ихийг хураана гэсэн үг.

“Будаагаа эрт хурааж авах л гэж үүр цайж, нар шарахаас урьтан босож, тариалангийн тал­­байдаа ажилладаг байсан хуучны өдрүүдээ би өнөө хэр нь тодхон санаж байна” гэж тариаланч Жао ярив.

2019 оны эхний хагаст нэг цаг тутамд Хятадын иргэн бүр улсын­хаа ДНБ-д 7.4 юань буюу ойрол­цоогоор 1 ам.долларын хувь нэмэр оруулсан байна. Үүнийг 1952 оны мөн үетэй харьцуулахад 500 гаруй дахин өссөн үзүүлэлт юм.

Хятадын өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний бор­луулалт 1952 онд ердөө 3 сая юаниар хэмжигдэж байсан бол өнөөдөр Хятадын хэрэглэгчид онлайн ху­дал­даанд цагт 1.1 тэрбум юань зарцуулж байна.

Хятадын хойд нутгийн Хэбэй мужийн Таншань хотын Сижуан тосгоны нэгэн тариаланч ургацаа хурааж буй нь. 2019 оны 6 дугаар сарын 18-нд авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Лю Манцан)

1949 онд Хятадын ир­гэ­дийн дийлэнх нь гадаад улс орны хөрсөнд хөл тавина гэж зүүдэлж ч байгаагүй бол өнөө­дөр хилийн чинадыг зорьж буй Хятадын ая­лагчдыг тээ­вэр­лэсэн 19 мянган нислэг нэг цаг тутамд үйлдэгдэж байна.

Өнөөдөр Хятадын баруун хойд нутгийн Шэньси муж дахь нүүрс олборлолтын бааз болох Шэньму хотын нэг уурхай л гэхэд цагт дунджаар 3700 тонн нүүрс олборлож бай­на. Энэ нь 1949 оныхтой харь­цуу­лахад тус уурхайн жи­лийн нийт ол­бор­­лолтоос ч өндөр үзүү­лэлт юм.

70 жилийн хугацаанд Хя­тад улс дэлхийн хоёр дахь том эдийн засаг болж, га­даад валютын нөөц болон аж үйлд­вэрийн салбарын бүтээг­дэхүүн үйлд­вэрлэлээрээ дэл­хийд тол­­гой цохиж, дэлхийн хам­гийн том нийг­мийн хам­гаал­лын системийг бий бол­госон байна.

Цагийн зүүг дахин нэ­гээр ахиулахад Хятадын гайхамш­гууд үүнээс ч илүүгээр хөврөх нь эргэлзээгүй.

ХЯТАДЫН ХҮН АМЫН ДУНДАЖ НАСЛАЛТ ӨНГӨРСӨН 70 ЖИЛИЙН ХУГАЦААНД ХОЁР ДАХИН НЭМЭГДЭВ

Хятадын хойд нутгийн Тяньжинь хотын шинэ Биньхай дүүрэг дэх номын санд өндөр настан хос зургаа авахуулж буй нь. 2019 оны 8 дугаар сарын17-нд авсан зураг. (Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Ли Рань)

“Намайг бага байхад олон хүн 30, 40 настайдаа нас бар­даг байсан. 60 наслахад урт насалсанд тооцогддог байсан” гэж Хятадын баруун хойд нут­гийн Шэньси мужийн төв Сиань хотод хүүхэд ахуй цагаа өнгөрүүлсэн, өдгөө тэтгэвэрт гарсан 81 настай багш Чэнь Жисян ярив.

Өвгөн багш бага байхдаа мах идэж байснаа огт санахгүй байна.

“Тэр үед идэх хоол хүнс, өмсөх хувцас хунараар тар­чигхан, хэцүүхэн амьдардаг бай­сан. Хэрвээ хэн нэгэн хүн ямар нэгэн өвчин тусвал эд­гэрэх магадлал тун бага байдаг байлаа” гэж Чэнь гуай ярив.

Гэхдээ тэр үеийн байдал түүх болон үлджээ. Өнгөрсөн 70 жилийн хугацаанд Хятадын ард иргэдийн дундаж наслалт бараг хоёр гаруй дахин нэмэгдсэн байна.

Хятад улсын Үндэсний статистикийн товчооноос гар­гасан статистик мэдээнээс үз­вэл, 1949 онд 35 байсан хятад хүмүүсийн дундаж наслалт 1957 онд 57, 1981 онд 68 болж нэмэгдсэн бол 2018 онд 77 болжээ.

Хятадын нэг хүнд ногдох цэвэр орлого 1949 онд 49.7 юань буюу 7 ам.доллар байсан бол 2018 он гэхэд бараг 60 дахин нэмэгдэн 28228 юань болсон байна.

Амьжиргааны түвшин нь дээшлэхийн хэрээр Хятадын ард иргэд илүү эрүүл, шим тэжээлтэй хоол идэхийг эр­мэлздэг болсон байна. Тус улсын өнцөг булан бүрд аж төрж буй иргэд жилийн аль ч үед шинэ жимс, хүнсний ногоо хэрэглэх бүрэн боломжтой болоод байна.

Салхинцэцэгөвчнийг бү­рэн устгасан бөгөөд хум­хаан халд­варавсангэх тохиолд­лууд орон нутагт бүртгэгдэхээ бай­жээ. Иодын дутлын эмгэг гэх мэт орон нутгийн шинжтэй өвчнүүдийгүндсээр нь уст­га­сан байна.

Эрүүл мэндийн үзлэг, үйл­чилгээ хүн бүрд хүртээмж­тэй болжээ.

“Миний эмэгтэй дүү гурван настайдаа суулгалт, шингэн алдалтын улмаас нас барсан. Хэрвээ дүү минь энэ сайхан цагт төрсөн бол …!” хэмээн Чэнь Жисян гуай ярьж, санаа алдав.

Ялих ялихгүй өвчин эм­гэгийн улмаас амиа алддаг байсан тэр үе ч түүх болон үлджээ. Өдгөө Хятадын ард иргэд урт удаан бөгөөд эрүүл саруул аж төрцгөөж байна.

Хятадын зүүн нутгийн Жөжян мужийн Хужоу хотын Наньсюнь хотхоны “Жиуань” ахмадын асрамжийн газарт 84 настай Шэнь Сюань (нүүрний эгнээнд баруун гар талаас хоёр дахь нь) ар гэрийнхэнтэйгээ уулзаж

буй нь. 2019 оны 9 дүгээр сарын 13-нд авсан зураг.

(Гэрэл зургийг “Синьхуа”-гийн Тань Жинь)

БНХАУ үндэсний эрүүл мэндийн бодлогоо сайж­руулж, ард иргэддээ насан туршийн эрүүлмэндийнцогцүйлчилгээг үзүүлэх зорилго бүхий “Эрүүл Хятад” санаачилгыг хэрэг­жүүлж байна.

2016 онд Хятадын хүн амын эрүүл амьдралын дундаж наслалт 68.7 жилд хүрснээр энэ үзүүлэлтээр Хятад улс анх удаагаа АНУ-ын дээр би­чигдсэн юм. Хятадын ард иргэд урт наслаад зогсохгүй эрүүл саруул амьдардаг боллоо.

“65-аас дээш насныхан жилд нэг удаа эрүүл мэндийн бүрэн үзлэгт үнэ төлбөргүйгээр хамрагдах боломжтой” гэж Хя­тадын зүүн нутгийн Шаньдун мужийн Шансиань хошууны Шижай тосгонд амьдардаг 86 настай Ши Кэчунь ярив.

Тэрбээр цааш нь ярихдаа “Эрүүл мэнддээ анхаардаг хү­мүүсийн тоо нэмэгдэж бай­на. Манай тосгонд миний насны хүн олон бий. 100 ба түүнээс дээш настай хүмүүс ч цөөнгүй бий. Манай нутгийнхан “хам­гийн урт насалдаг хүмүүс”-ийн тоонд орж байна” гэв.

Урт удаан бөгөөд эрүүл саруул амьдрах Хятадын ард иргэдийн хэдэн мянган жилийн чин хүсэл өнөөдөр биеллээ олоод байна.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *