О.Билгүүн: Т.Аюурсайхан, Б.Ганхуяг нарыг анхнаасаа нүүрсний хэрэгт буруутгаагүй DNN.mn

УИХ-ын гишүүн асан Т.Аюурсайхан, Эрдэнэс Тавантолгой ХК-ийн захирал асан Б.Ганхуяг нарын 11 хүнд холбогдох эрүүгийн хэргийг Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүх өнгөрсөн долоо хоногт хэлэлцсэн. Ингэхдээ шүүгдэгч нарын ялыг бууруулснаас гадна уг хэрэг нь нүүрсний гэгдэх хэрэгтэй хамааралгүй гэсэн агуулгыг тайлбарласан байлаа. Энэ талаар өмгөөллийн “Цогц өмгөөлөл” хууль зүйн фирмийн хуульч О.Билгүүнтэй ярилцлаа.

-Т.Аюурсайхан, Б.ганхуяг нарын 11 хүнд холбогдох хэргийн давж заалдах шатны шүүх хурал болсон. Шүүхийн шийдвэрийг энгийнээр тайлбарлаж болох уу?

-эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг харахад Уих-ын гишүүн асан т.аюурсайханыг Эрүүгийн хуулийн 22.10 дугаар зүйлийн хоёр дахь хэсэгт зааснаар үндэслэлгүй хөрөнгөжих гэмт хэрэгт нь ял шийтгэл оногдуулсан.

“Эрдэнэс тавантолгой” ХК-ийн захирал асан Б.ганхуягт анхан шатны шүүхээс үндэслэлгүй хөрөнгөжих, мөнгө угаах гэмт буруутайд тооцож, ял оногдуулсан. Энэ нь мөрдөн байцаалтаар шалгаж тогтоогдсон гэж үзсэн байна. харин нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхээс түүнд үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэж ял оноосныг үндэслэлгүй ял шийтгэл оногдуулсан гээд хэрэгсэхгүй болгожээ. ингэснээр хахууль авах гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон, улмаар уг гэмт хэрэг үйлдэж олсон эд хөрөнгийг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж мөнгө угаасан гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдож тогтоогдсон гэж давж заалдах шатны шүүх үзсэн байна.

Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрт “… Тус хэрэгт нүүрстэй холбоотой хэргийн үйл баримт авагдаагүй, тэр талаар прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлээгүй, анхан шатны шүүхийн хэлэлцүүлэг явагдаагүй болохыг тэмдэглэж байна…”гэсэн агуулга байгаа. Т.Аюурсайхан, Б.Ганхуяг нарыг нүүрсний хэрэгт шүүсэн гэж олон нийт харж байгаа. Юу болчихов?

-Энэ хэрэгт иргэд олон нийт нүүрстэй холбоотойгоор ял шийтгүүлж байна гэж харсан боловч анхнаасаа нүүрсний хэрэгтэй холбогдолтой яллах дүгнэлт үйлдээгүй, анхан шатны шүүх дээр нүүрстэй холбоотой асуудал яригдаагүй гэсэн үг. Товчхондоо, иргэд олон нийт Т.Аюурсайхан нарыг нүүрстэй холбоотой буруутгагдсан гэж үзэж байсан боловч давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрээр үгүй гэдэг нь тодорхой байна.

-Нүүрсний хэргийн тухай яригдаж, бүр улсын төсөвт 40 их наяд төгрөгийн хохирол учирсан тухай улс төр, эдийн засаг гээд бүх шатанд яригдаж ирсэн. Энэ хүмүүс бол 40 их наядын нүүрсний хэргийн холбогдогчид гэж улстөрчдөөсөө эхлээд зарласан шүү дээ?

-Нэгд, миний хувьд энэ хэргийн талаар мэдээлэл өгөх нь хуулиар хориотой. Мөрдөн шалгах ажиллагаа, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны нууц гэж бий. Тиймээс нарийн ширийнийг дэлгэрэнгүй ярих боломжгүй. Дээрээс нь илэрхий байгаа үйл баримтаас харахад нүүрсний хэрэг гэдэг бол Т.Аюурсайхан, Б.Ганхуяг нарыг шалгаж байгаад шал өөр үндэслэлээр буюу үндэслэлгүй хөрөнгөжих, мөнгө угааж тухайн гэмт хэргийг үйлдсэн байна. Гэхдээ энэ нь нүүрстэй холбоогүй. Нөгөө талаар цагдаа болон эрх бүхий байгууллагууд тодорхой гэмт хэрэг зөрчил илэрсэн тохиолдолд мөрдөн шалгах ажиллагааг явуулах үүрэгтэй. Үүн дээр хууль хүчний байгууллагаас нүүрстэй холбоотой асуудлыг дараад байгаа гэж ойлгож болохгүй. Нүүрстэй холбоотой асуудлаар ял шийтгээгүй гэдгийг шууд дүгнэх ч боломжгүй. Мөнгө угаасан нь нүүрстэй холбоотой эсэхийг шууд хараад хэлчих боломжгүй. Ямартаа ч давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр дээр нүүрстэй холбоотой хэлэлцээгүй гэдгийг тайлбарласан байна.

-Тэгвэл нүүрсний хэрэг юу болов, холбогдсон хүмүүс хаачив. Та хуульч хүн, нүүрсний хэргийн сонсголоос эхлээд бүхий л нөхцөл байдлыг харж, дүгнэлт хийж байсан байх?

-Мэдээж хуульд заасан үндэслэлээр гэмт буруутай этгээд гэмээ хүртэх нь зайлшгүй. Тухайн хэргийн талаар бид хөндлөнгөөс, иргэд олон нийтийн үзэл бодлоор дүгнэлт хийж буруу зөвийг шүүх нь буруу. Энэ бол өнөөдрийн монголчуудын дунд, нийгмийн сүлжээнд дэлгэрч байгаа буруу ойлголт, хандлага гэдгийг онцолмоор байна. Дээр хэлснээр хэргийн мөрдөн шалгах ажиллагааны нууц гэж байдаг. Нууцтай холбоотой асуудлыг хэн нэгэн хуульч, тэр хэрэг дээр ажиллаж байгаа өмгөөлөгч дүгнэлт хийгээд иргэд олон нийтэд, сошиалаар, хэвлэл мэдээллээр ярих нь хориотой. Гэхдээ энэ нь гэмт хэргийг нуун дарагдуулаад байгаа гэсэн ойлголт биш. Хоёрт, энэ хэргийн нөхцөл байдлыг бүрэн мэдэхгүй байхад дүгнэлт хийх нь хуульчийн ёс зүйд нийцэхгүй гэж үзэж байна.