С.Мөнхчулуун НИТХ-ын төлөөлөгчдийн олонхын саналыг авсан ч Ерөнхий сайд түүнийг батламжлаагүйгээс хоёрдугаар сарын 26-нд дахин санал хураалт явуулав. Энэ үед нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүргийн иргэн Э.Бямбацэрэн Хотын даргад нэрээ дэвшүүлэх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсэн. Харин хурал даргалагч Б.Батнасан ямар нэгэн санал хураалт явуулахгүйгээр Э.Бямбацэрэнг нэр дэвшүүлэхээс татгалзсан юм. Ингээд Э.Бямбацэрэнтэй ярилцлаа.
-Та өөрийгөө танилцуулаач. Ямар ажил, алба эрхэлдэг вэ?
-Намайг Э.Бямбацэрэн гэдэг. Би УБИС-ийг физикийн багш мэргэжлээр 1997 онд төгссөн, магистр цолтой. Сургуулиа төгсөөд Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн Техникийн их сургуульд физикийн багшаар 11 жил ажилласан. Улмаар 2007 онд Японд улсад ажиллаж, амьдарч байгаад 2011 онд эх орондоо ирсэн юм. Монголд ирээд ХААИС-д нэг жил багшилсан. Дараа нь Сонгинохайрхан дүүргийн ИТХ-ын АН-ын бүлгийн ажлын албанд гурван жил ажилласан юм. Одоо бол хувийн л бизнес хийж байна даа.
-Саяхан НИТХ Хотын даргыг сонгох санал хураалт болсон. Энэ үед та өөрийнхөө нэрийг дэвшүүлсэн. Хуулиараа НИТХ-ын төлөөлөгч бус хүн Хотын даргад нэрээ дэвшүүлэх боломжгүй биз дээ?
-Хуулиараа боломжтой учраас би нэрээ дэвшүүлсэн. Боломжгүй байсан бол яалаа гэж нэрээ дэвшүүлэх билээ. Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 26.2-т тухайн хурал дахь нам эвслийн бүлгээс нэр дэвшүүлнэ, эсвэл хэн нэгэн төлөөлөгч нэр дэвшүүлнэ гэж байгаа. Тийм ч учраас С.Мөнхчулуун өөрийнхөө нэрийг дэвшүүлсэн. Хоёрдугаарт, манай өмнөх Хотын дарга байсан С.Батболд ИТХ-ын төлөөлөгч биш. Түүнийг МАН нэр дэвшүүлээд Хотын дарга болсон. Тэгэхээр НИТХ-ын 45 төлөөлөгч заавал төлөөлөгч гэлтгүйгээр өөр хүнийг ч нэр дэвшүүлж болох юм.
-НИТХ-ын төлөөлөгч биш, зүгээр иргэнийг Хотын даргад нэр дэвшүүлж болно гэж үү?
-Тийм. Хотын дарга болох хүсэлтэй, хуулинд заасан шаардлагыг биелүүлж байгаа хүнийг 45 төлөөлөгчийн хэн нь ч нэр дэвшүүлэх боломжтой. Тэр 45 хүн дотроос намайг нэр дэвшүүлчих нэг ч болтугай төлөөлөгч байна гэж бодсон учраас би нэр дэвших хүсэлтээ илэрхийлсэн юм. Би нэрээ дэвшүүлээд байгаа юм биш. Нэр дэвшүүлэх хүсэлтэй байгаагаа НИТХ-ын 45 төлөөлөгчид илэрхийлсэн хэрэг. Хуулиараа ийм боломжтой. Төлөөлөгч биш хүн Хотын дарга болж болдог гэдгийг С.Батболд гэдэг хүн харуулсан шүү дээ.
-Таныг Хотын даргын сонгуулийг будлиантуулах гэж албаар ийм үйлдэл хийлээ гэж харах хүмүүс ч байна л даа. Та сайн дураараа нэр дэвшсэн юм уу?
-Янз бүрийн хардалт байгаа байх л даа. Манай эхнэр Токиогийн их сургуульд хүний генетикийн чиглэлээр магистр, докторын зэрэг хамгаалсан юм. Өнгөрсөн онд Японы Нарита хотод байрладаг Анагаахын их сургуулиас уг мэргэжлээрээ ажиллаач гэсэн урилга ирсэн учраас бид гэр бүлээрээ Япон руу явсан юм. Миний хувьд хоёрдугаар сарын 15-нд Монголд ирсэн л дээ. Өмнөх Хотын даргын сонгуулийн үеэр Японд байсан болохоор оролцож чадаагүй. Тиймээс дахин сонгуульд нь оролцоод үзье гэж бодсон юм. Ер нь бол гэнэтийн юм боллоо л доо.
-Ардчилсан намын гишүүний хувьд Нийслэл дэх АН-ын бүлэгтэйгээ ярьж тохиролцсон зүйл бий юү?
-Тийм зүйл байхгүй.
-Таны твиттер хаяг “Шинэ нийслэл” гэсэн нэртэй юм билээ. Хэрэв та Хотын дарга болвол шинэ нийслэлийг бий болгох хүсэлтэй гэж ойлгож болох уу?
-Улаанбаатарт утаа, түгжрэл, хөрсний, орчны бохирдол, Туул голын бохирдол цаашлаад цэвэр усны гэх мэт шийдэх ёстой асуудал байна. Энэ олон асуудлуудыг нэгэн зэрэг, хөрөнгө мөнгө багатайгаар, хамгийн оновчтой шийдэх хувилбар бол шинэ нийслэл барих гэж би бодож явдаг. Тиймдээ ч олон хүнд хүргэж, уриалахын тулд твиттер хаягтаа ийм нэр өгсөн юм.
Миний нэр дэвшсэн хамгийн том шалтгаан Улаанбаатарыг утаагүй болгох ажлыг хийх юм. Улаанбаатарыг утаагүй болгохыг хүссэн учир Хотын даргад нэр дэвшсэн гэсэн үг. Болвол утаагүй, бүр болохгүй бол маш бага утаатай өвөлжүүлэх төлөвлөгөө надад байгаа. НИТХ-ын 45 төлөөлөгч намайг дэмжих магадлал бага ч хэрэв би нэр дэвших юм бол надад мөрийн хөтөлбөрөө танилцуулах хугацаа гарна. Тэр хугацаанд утааг хэрхэн бууруулах боломжтой талаарх төлөвлөгөөгөө танилцуулъя гэж бодсон. Манай Монголд ямар асуудал ярьж байгаа нь чухал биш, хэн ярьж байгаа нь чухал байдаг. Хэрэв намайг нэг төлөөлөгч нь Хотын даргад нэр дэвшүүлэх юм бол миний яриад байгаа асуудлыг хүмүүс анхаарч сонсоно шүү дээ. Өнөөх хоёр хүний хэн нь ч Хотын дарга болсон бай миний асуудлыг сонсож, дэмжиж, ажил хэрэг болгож магадгүй гэдэг үүднээс нэр дэвших хүсэлт гаргасан юм.
-Яг яаж утааг бууруулах юм бэ?
-Улаанбаатарын утаа гамшигийн хэмжээнд хүрсэн. Утаагаар амьсгалаад зогсохгүй утаа шингэсэн хоол хүнс идэж байна. Хүйтний улиралд бид бүрэн хордож байгаа юм. Японд байхад Монголоос манай найз нөхөд ирдэг л дээ. Тэд долоо хоноход бие, хувцаснаас нь утааных нь үнэр арилахгүй байна. Хүүхдүүд маань энэ юу үнэртээд байна вэ гэж асууж байгаа юм.
Хэрэв намайг нэр дэвшүүлэх төлөөлөгч гарч ирээд тэнд гайхамшигтай үйл явдал болоод сонгочихсон бол би нийслэлийн боломжит төсвийг утаанд зориулна. Нийслэлийн төсөв урсгал зардлаасаа илүү гардаг. Түүнийг нь цэцэг навч тарих, зам засах гэх мэт ажлуудад зарцуулаад дуусдаг. Харин би тэр боломжит хөрөнгийг утааг арилгахад, өөрийнхөө төлөвлөгөөг ажил хэрэг болгоход зарцуулна. Миний төлөвлөгөө бол их энгийн. Гэр хороололд 170-180 мянган яндан байна. Эдгээр айлуудын тодорхой хувь нь гэрт амьдарч байгаа. Эхний ээлжинд гэрт амьдарч байгаа хүмүүст керосиноор ажилладаг халаагч тавих юм. Япон нэгдсэн халаалт байхгүй. Айл тус бүр дулаанаа шийддэг. Эйр кондишн, газ, керосин халаагч гэх мэтийг ашиглаж гэрээ дулаацуулдаг юм. Нэг литр керосин, нэг кг нүүрснээс илүү дулаан ялгаруулдаг. Дээрээс нь ямар ч утаа гаргахгүй, хор хөнөөлгүй. Керосиноор ажилладаг төхөөрөмж нь дулаанаа тохируулах, цаг тааруулах гэх мэт олон давуу талтай. Монгол гэрийг халаачих хэмжээний хүчин чадал бүхий төхөөрөмж Японд 200 мянган төгрөгөөр л зарагддаг. Мөн халдаг гудас гэж ч бий. Маш бага цахилгаан хэрэглэдэг энэ гудсыг хэрэглэх тун тохиромжтой. Энэ мэт ажлуудыг хийгээд дээрээс нь Засгийн газрын дэмжлэгийг ч авч болно шүү дээ.
-Та шинэ нийслэлийг хаана байвал тохиромжтой гэж бодож байгаа вэ?
-Нийслэл хотын утааны асуудлыг богино хугацаанд шийдэх арга нь керосин халаагч ашиглах, харин урт хугацаандаа шинэ нийслэлийг бий болгох явдал юм. Шинэ нийслэл бий болгосноор дээр хэлсэн асуудлуудыг шийдэхээс гадна ирээдүйд үүсэх цэвэр усны хомсдлоос сэргийлж чадна. Дэлхийн хотууд томоохон мөрний дэргэд байдаг шүү дээ. Тиймээс шинэ нийслэл барихдаа усны нөөцтэй газар барих нь зүйтэй юм. Сэлэнгийн ай сав, Хэрлэн голыг дагаад барьж болж байна. Манай усны дийлэнх нөөц баруун тал руугаа байдаг. Тэр онцлогоо ч харгалзан үзэж болох юм. Ямартаа ч миний хувьд утааг бууруулах боломж бүхий төлөвлөгөөгөө шинэ Хотын даргад өгнө гэж бодож байгаа.
-Та 2020 оны сонгуульд нэр дэвших үү?
-Сонгуулийн тухай ярихад эрт байна. Гэхдээ миний хувьд 2015 онд Ардчилсан намаа шинэчилье гэсэн хөдөлгөөн зарлаж, тэмцэж л явсан.