Орчин үеийн ухаант хүн бий болоход, мөн хүний хэл яриа ч хөгжихөд махан хүнс чухал нэмэр болсон гэж Харвардын их сургуулийн эрдэмтэд судалгаандаа дурджээ. Хүн төрөлхтөн амьтны гаралтай уураг хэрэглээгүй бол өнөөдрийн оюун ухаант хүн байхгүй гэж тэд үзжээ. Сүүлийн үед цагаан, ногоон хоолтнууд их олширсон. Тэдний олонх нь хүний бие организм мах идэхэд зориулагдаагүй гэлцдэг. Гэвч аливаа зүйлийг хэр хэмжээнд тааруулж зөв хооллох нь л чухал болохоос огт мах идэхгүй, эсвэл огт ногоо жимс идэхгүй бай гэх нь буруу гэнэ. Арслангийн хоол боловсруулах үйл явц нь зарчмын хувьд хүнийхтэй адилхан ч ходоод нь хүнийхээс арав дахин илүү хүчил ялгаруулдаг учраас махыг маш хурдан задалдаг байна. Тэгэхээр бид арслан шиг их хэмжээний мах идэж болохгүй нь тодорхой. Харин өвсөн тэжээлтэн амьтан дан ганц ургамал ногоогоор хооллодог учраас биедээ шаардлагатай тэжээлийг авахын тулд биеийнхээ уртаас ойролцоогоор арав дахин урт нарийн гэдэстэй байдаг аж.
Тэдний идсэн хоол хүнс нь бүдүүн гэдэс рүүгээ орохоос өмнө энэ урт нарийн гэдсээрээ дамжин биеийг тэжээж өгдөг байна. Хэрэв өвсөн тэжээлтэн мах идлээ гэхэд өнөөх урт нарийн гэдсээр дамжин маш урт зам туулах бөгөөд зарим нь боловсрогдож чадалгүй тэндээ үлдэх болж байна.
Хүний биеийн нарийн гэдэс биенээсээ 3-4 дахин урт байдаг. Энэ нь махчин амьтныхтай төстэй. Үүнээс үзэхэд хүний бие нь мах, ногооны аль нэгийг дагнаж хэрэглэх нь заяагдмал биеийнх нь онцлогт таардаггүй гэсэн дүгнэлт гарч байна. Тиймээс идэж байгаа хоол хүнснийхээ хэмжээ данг тааруулж биед хэрэгтэй зүйлсээ олж идэх нь чухал юм. Тэрнээс аль нэг нь илүү чухал гэж талцан туйлшрах хэрэггүй.
Мөн цагаан хоолтон олонтой Европ, Азийн зарим оронд ой санамжаа алддаг мартах өвчин их байдаг бол махыг хүнсэндээ их хэрэглэдэг монголчуудад ийм өвчин бараг байдаггүйг санах л хэрэгтэй. Тэгээд ч гадны эрдэмтэд монгол хүмүүс альцгеймер буюу мартах өвчнөөр өвчилдөггүй нь мах иддэг, өвчүү, сүүлний өөх иддэгтэй нь холбож тайлбарлах болсон байна лээ.
