УИХ Шилэн дансны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхээр болов.
Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан, Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар нар танилцуулав.
Төсвийн ил тод байдал, иргэдийн оролцоог хангах асуудлаар сүүлийн жилүүдэд Улсын Их Хурал, Засгийн газраас Мэдээллийн ил тод байдал ба мэдээлэл авах эрхийн тухай хууль, Төсвийн тухай хууль болон Төсөв, санхүүгийн ил тод байдлыг хангахад дагаж мөрдөх журмыг батлан хэрэгжүүлсэн боловч төсвийн талаарх иргэд, олон нийтийн ойлголт, мэдээлэл сул, төсвийн үйл ажиллагаан дахь олон нийтийн хяналт хангалтгүй байна. Энэхүү хуулийн төслөөр төсвийн хөрөнгийг үр ашигтай захиран зарцуулах зорилгоор төсвийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх шийдвэр, үйл ажиллагаа ил тод, нээлттэй, ойлгомжтой байх шилэн дансны тогтолцоог бүрдүүлж мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй, ил тод, иргэдэд ойлгомжтой, шуурхай мэдээлэх замаар байгууллага, албан тушаалтны үйл ажиллагаанд цаг тухайд нь олон нийтийн хяналт тавихтай холбоотой харилцааг зохицуулсан байна.
Улсын Их Хурлын гишүүн Су.Батболд “Энэ хуулийн төсөл өмнө нь нэг удаа буцсан. Ингэхдээ гол нь хуулийн агуулга бус нэр томьёог өөрчлөх саналыг гишүүдийн зүгээс гаргаж байсан. Уран гоё нэр томьёо өгснөөр сайн байдаг бол сайн л байна. Иймд хуулийн төслийн нэрийг өөрчлөх асуудалд цаашид анхаарал хандуулах уу” гэж асуув. Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Дэмбэрэл, энэ хууль гарснаараа төсөвт бүх байгууллагууд хамрагдах ёстой. Ингэснээр цахим хуудсанд өөрийнхөө төсвийн зарцуулалт, дансны гүйлгээг ил тодоор харуулж байх хэрэгтэй болж байна. Манай орны хувьд бүх сум интернэтэд хамрагдаж чадсан уу. Хэрвээ хамрагдсан бол хичнээн нь интернэтэд холбогдож цахим хуудсаа нээх боломжтой вэ. Хуулийг хэдийнээс эхэлж хэрэгжүүлнэ гэж тооцож байна. Цаашид хуулийн хэрэгжилт нэг мөр байж чадах уу гэдгийг тодруулсан юм.
Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан эдгээрт хариулахдаа “Хууль буцсан нь дан ганц хуулийн төслийн нэр томьёотой холбоотой байгаагүй. Шилэн данс гэсэн нэрэнд ямар нэг гоёчилсон зүйл байхгүй. “Ил данс”, “Тунгалаг данс”, “Ил тод данс” гээд нэрний талаар олон саналууд гарч байсан. Шилэн данс гэдэг нь оноосон нэр бус “тунгалаг” гэсэн үгтэй дүйсэн үг. Хамгийн гол нь нэр гэхээсээ илүүтэй агуулга чухал.
Өмнөх чуулганы нэгдсэн хуралдаанд хөндөгдсөн асуудлын нэг нь мэдээллийг цаасаар нийтэд мэдээлэх заалт байсныг үрэлгэн байна, их хөрөнгө мөнгө зарцуулна гэж шүүмжилсэн. Иймд хуулийн төсөлд эдгээр байдлыг харгалзан үзэж мэдээллийг цахим хуудастай газар цахим хуудсандаа байршуулах, цахим хуудасгүй бол байгууллагынхаа үүдэнд самбар байршуулж олон нийтэд мэдээлэх үүрэг хүлээж байгаа. Энэ хууль батлагдсанаар цахим хуудаснаас үл хамаараад хэрэгжих боломжтой гэсэн тайлбарыг өглөө.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан төслийг дэмжиж буйгаа илэрхийлэн Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Оюунбаатар, Д.Хүрэлбаатар, Ж.Батзандан нар үг хэлсэн. Харин хуулийн төслийг дэмжихгүй гэсэн байр сууринаас үг хэлэх гишүүд байсангүй. Ингэснээр Байнгын хорооны саналаар хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэсэн саналаар санал хураалт явуулсныг хуралдаанд оролцсон 61 гишүүний 55 нь буюу 90,2 хувийн саналаар дэмжсэн тул хуулийн төслийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүлэв.
УИХ-ын чуулганы үдээс өмнөх хуралдаанаар Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай асуудлыг хэлэлцлээ. Өмнө нь Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар Засгийн газраас санал болгосон наадмаар тав хоног амрах саналын төсөл дэмжигдээгүй. Наадмын дараа энэ асуудлыг шийдэх нь зүйтэй гэж үзсэн юм. Гэсэн ч наадмаар тав хонг амрахыг хүсч байгаа хүмүүс сэтгэлээр унах хэрэггүй.
УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар дараахь асуудлуудыг хэлэлцэхээр баталжээ.
Улсын их баяр наадмыг гурав биш тав хоног тэмдэглэх өнгөрүүлэх заалтыг Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хуульд тусгах саналыг УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооныхон дэмжсэнгүй. УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл “Энэ төслийг хойшлуулах нь зүйтэй. Үндэсний баяр наадам дөхөж байгаа энэ үед хэлэлцээд дэмий. Тиймээс хуулийн төслийг ирэх намар хүртэл хойшлуулъя” гэснээр горимын санал хурааж гишүүдийн олонх нь дэмжсэнгүй. Ингэснээр наадмаар тав хоног амардаг байх санаа шийдлээ олсонгүй. 
Ирц хангалтгүйгээс тодорхойгүй хугацаагаар хойшлоод байсан УИХ дахь Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаан эхэлж хуралдахаар болсон ч удалгүй цуцлагдлаа. Хуралдааны эхэнд тус байнгын хороо даргаа сонгох тухай асуудлыг хэлэлцэхээр төлөвлөөд байв. Гэвч Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Ш.Түвдэндорж байнгын хорооны даргаас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ өгөөгүй байгаа тул өнөөдрийн хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцэх боломжгүй болж буй аж.
Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэв. Уг хуулийн төслийг УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат энэ сарын 13-нд өргөн мэдүүлсэн юм. Хууль санаачлагч төслийнхөө талаар танилцуулсны дараа гишүүд асуулт тавьж, хариулт авав. УИХ-ын гишүүн Л.Эрдэнэчимэг “Ордон дотор тамхи татдаг хэдхэн эрэгтэй гишүүний эрх ашгийг бодож тамхины цэг байгуулах төсвийг батлах уу” гэж асуулаа. Түүний асуултад УИХ дахь АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат “Хуульд оруулж ирэх гээд байгаа нэмэлт, өөрчлөлт нь хэн нэг тамхи татдаг хүний эрх ашгийг хамгаалах тухай асуудал биш хууль өөрөө дархлаагүй болох гээд байгаа тул уг хуулийг хамгаалахад чиглэгдэж байгаа юм. Хуулийн цоорхойгоор зөрчилдөөд байгаа олон асуудал байна, тэдгээрийг шийдэх хэрэгтэй гэсэн санаа” гэв. Харин УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү “Миний санаачилсан хуулийг унагачихаад тамхины цэг байгуулах гэсэн хууль оруулж ирлээ. АН-ын бүлгийн дарга хууль дээрэмдэгч болоод байна уу” гэхэд Д.Эрдэнэбат “Би хууль дээрэмдэгч биш. Таныг дэмжиж гарын үсэг зурж байсан. Таны өргөн барьсан хуулийн төсөл нэгэнт унасан тул би УИХ-ын хуралдаан дээр хуулийг дахин өргөн барина гэдгээ хэлж байсан. Тамхины цэг байгуулах гэдэг дээр нь” гэж хариулав.
УИХ-ын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны хуралдаанаар Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцсэн ч гишүүдийн олонхи дэмжээгүй тул хуулийн төсөл уналаа. Гэхдээ уг хуулийн төслийг буцаах эсэхийг УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэж байж эцсийн шийдвэр гарна.