Category: мэдээ

Донецкийн бүгд найрамдах улс байгуулсан тухай мэдэгдсэнээс хойш Украины зүүн нутагт байдал улам хүндэрсэн билээ. Сүүүлийн өдрүүдэд тусгаар улс болохыг дэмжигчид болон Украины цэргүүд хооронд зэвсэгт мөргөлдөөн гарснаас олон хүн амь үрэгдсэн юм. Славянск, Краматорск, Донецкийн хойд нутагт зэвсэгт мөргөлдөөн гарсаар байгаа тухай мэдээллээ. Өчигдөр шөнөөс Украины талын цэргүүд довтолгооноо улам эрчимжүүлсэн тухай Донецкийн бүгд найрамдах улсын төлөөлөгч М.Руденко мэдэгдсэн байна. Гэвч чухам хичнээн хүн нас барсан тухай мэдэгдсэнгүй. 

Энэ нийгэм чинь ямар аюултай харгис догшин болоод байна даа. Баячуудыг шоронд хийж шонд дүүжил гэж өдөр болгон  хоороор бархиралдана. “Төрөөс төрсөн тэрбумтнуудыг алаад өг” гэж улстөрчид нь хийрхэнэ. Гаалийн байцаагчид баригдлаа. Батлан хамгаалахын авлигач нар хоригдлоо ура, ура гэж баясацгаана. Иргэний нисэхийн авли¬гач нар цөөхөн жилээр шийтгэгдлээ, тэднийг буудах байсан гэж хийрхэцгээнэ. Юм л бол ядуугаараа гайхуулцгааж хөрөнгөтэй, хөрөнгө оло­хын төлөө явсан бүгдийг үзэн ядна. Саяхан Газрын тос­ны дарга  байсан нэгэн боловсролтой залуу авлигын хэрэгт шал­гагдаж байгаад  шоронд үхэхэд олон хүн баярлаж байх юм. Шоронгоор дүүрээгүй, мөрдүүлж, мөшгүүлээгүй, дарамтлуулаагүй бизнес¬мэнүүд Монголд цөөхөн. Буяндорж, Анандбазар гээд гайгүй бизнесмэнүүд эрхбиш олны танил дуу­чин гэр бүлтэй тулдаа  баригдлаа, тавигдлаа гэж  мэдээлэгдэж шоронд орсон гарсныг нь нийгэм нэг юм мэдэж байна. Зах зээлийн нийгэмд иргэн болгон адилхан эрхтэй гэх боловч хамгийн их үнэ цэнэтэй, хайрлаж явах ёстой хүмүүс бол бизнесмэнүүд байдаг юм. Хуулинд бичиж болдоггүй л болохоос бизнесмэнүүд капиталист ертөнцөд илүү эрх, илүү хүндлэл эдэлж явдаг юм.   Хамгийн аюултай нь зарим томоохон бизнес¬мэнүүдийг  ямар ч чимээ гаргалгүй, мэдэгдэхгүй баривчилж, хилс хэрэг тулгаад тасалдаг болжээ.

“Аэро Монголиа” ком­панийн захирал Баатарсүрэнг гэнэт чимээгүй баривчлан хилс хэрэг тулгаад шүүсэн болж долоон жилээр тасалсан дуулдана. Баатарсүрэн бол нисэ¬хийн анхны томоохон бизнесмэн. Анхны хувийн онгоцнуудыг оруулж ирж энэ салбарт том гавьяа байгуулсан нэгэн. Өндөр боловсролтой ямар ч эрүүгийн хэрэг хийхээргүй хүмүүжилтэй. Өмгөөлөгчид нь  Баатар­сүрэн ямар ч эрүүгийн хэрэг хийгээгүй  гэж ярьж байна. Тэгсэн чинь гэнэтхэн нэг өдөр хэн нэгний захиалгаар юм шиг баривчлаад л эрүү үүсгээд шүүсэн болоод тасалчихсан гэнэ. Тулгасан ял нь  бол тун хөгийн. Баатарсүрэн өөрийнхөө бий болгосон компанийг хүнд заржээ. Нөгөө авсан хүн нь “хүнд гар” таарч мөнгийг нь өгөлгүй луйвардаад өчнөөн жил болжээ. Баатарсүрэн өөрийнхөө алдсан компанийнхаа мөнгийг олж авах гэж шүү¬хэд өгсөн. Шүүхийн шийдвэрүүд Баатарсүрэнгийн талд гарч Баатарсүрэн шүүхийн шийдвэрийн дагуу мөнгөө аваад байж. Гэтэл нэг шүүгч дуудаад өөрийнхөө компанийг зарсны төлөө өөрийг нь долоон жилээр ялласан  гэнэ шүү. Коммунист дэглэмд бол за чи тэрийг бариад шоронд  хийчих. Хүнийг нь бариад шоронд хийсэн бол зүйл анги нь олдоно гэдэг байсан юм. Баатарсүрэнгийн хэрэг гэмт хэрэг мөн юм бол хоёр хүний хооронд наймаа хийсэн маргаан болохоор эрүүгийн хэрэг биш иргэний хэрэг баймаар юм гэж учир мэдэх томоохон хуульчид ярьж байна. “Жаст”-ын Батхүүгийн талаар би түрүү бичиж байсан. Баатарсүрэн, Батхүү  болон шоронд байгаа олон бизнесмэнүүдийн  бие нь тааруу дуулдах юм. Төрд ажилласан бүхнийг авлигачаар нь дуудаж төрөөс төрсөн тэрбумтнууд гэж зэрэг зэрэг хараах боллоо. Их хурлын гишүүд нь бие биенээ доромжлон загнаж чи хөрөнгөтэй, би ядуу гэж гайхуулцгаана. 

Бүх хэвлэл мэдээл­лүүд хөрөнгөтэй хүмүүс рүүгээ дайрч дором­жил­дог нь жирийн үзэгдэл болжээ. Дэлхийн ямар ч улс оронд хамгийн том худалдан авагч нь төр байдаг. Төрд ажиллаж мэдээлэлд хамгийн ойр байсан нь хамгийн том наймаа хийдэг нь ертөнцийн жишиг. Төр худалдан авагч болж хөрөн­гө оруулаад л байвал төрөөс тэр­бумтнууд төрөхгүй яах юм. Энэ жишгээс ямар ч улс орон тойрч чадаагүй. Төр гэдэг худалдан авагчийн тэр их мөнгөнөөс  баяждаг хүмүүсийг  зах зээлд шилжээд 20 жил болж байгаа манайх шиг улс орон байтугай, 200 жил болсон ардчилсан улс орон ч одоо хүртэл хорьж чадаагүй байгаа юм шүү. Ийм л учраас сонгууль  болж төрийн мөнгийг захиран зарцуулах эрхийн төлөө улайран тэмцэхийг сонгууль гэдэг юм. Арай увайгүй идсэн уусан улс төрийн хүчин нь халагдаж дараагийнх нь гардаг. Адилхан л хусаад гарвал дахиад л хусагдана. Арай багахан хамжааргатай эргэж уулзах нүүртэй идэж уусан нь сонгогддог юм. Тэрнээс төрийн худалдан авах тэр их мөнгөнөөс халбагадахыг хүсэхгүй хүн бараг төрөөгүй байх. Хэвлэл мэдээлэл бол мөн л бизнес байдаг. Хэвлэл мэдээллийнхэн маань бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлээд худалдан авагч иргэдэд зардаг. Бас хэвлэл мэдээллийнхэн бүтээгдэхүүнээ үйлдвэр­лээд төр гэдэг худалдан авагчид зарж амьдарна. Ямар ч улс орон аль ч Засгийн газар өөрийнхөө үйл ажиллагааг дотоод¬доо төдийгүй гадаадад сурталчилдаг. Засгийн газар танин мэдэхүйн, боловсролын, хуу­лийн, байгаль хамгаал­лын, соёлын асар их бүтээг­дэхүүн хувийн мэдээллийн байгууллагаас худалдан авдаг. Хэвлэлийн биз­нес ингэж оршин тогт¬но¬дог. Гэтэл сая бид­нийхээ үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг төр маань мөнгөөр  худалдаж авахгүй гээд тэнэг шийд гаргачихлаа. Монгол төр аюулгүй байдлынхаа тухай, Засгийн  газар нь юу хийснээ, бас юу хийхээ мөнгө зарж сурталчлуулахгүй юм гэнээ. Бүүр хэвлэл мэдээллүүдийг ад үзэн эздийнх нь өмчид, үзэл бодолд нь халдан  редакцийг нь хэн нэгэн нь мэдэх хууль хийнэ гээд байгаа. Хэвлэлийн биднийг хорлож хаалтын гэрээ гэдэг юмыг нь хааж байгаа нь тэр гэнэ. Засгийн газар сурталчлах гэрээ хийнэ үү гэхээс хаах гэрээ гэж хийдэггүй юмаа. Хаалтын гэрээ гэж байдаг бол хулгай хийсэн хүн л намайг битгий хэлээрэй гэж хаалтын гэрээ хийх байх. Бид хэн нэгэн нь баян чинээлэг амьдрах, тэр баяжсан нэг хэсэг нь бусдаа хооллож ундалж, тэжээж явах капиталист нийгмийг сонгосон юм. Капиталистуудаа баривч¬лан хилс хэрэг тулгаж шорон гянданд хийж,  хөрөнгөтэй хүнийг үзэж чаддаггүй, нүд нь хорсож  өсөрхөж явдаг нэг л хачин нийгэм бий болоод байна. Юун гадаа­дын бизнесмэнүүд орж ирэх дотооодын хэдхэн бизнес¬мэнүүд нь гараад явчихна даа. Мөнгөтэй,  ухаантай хүн заавал Монголд бизнес хийнэ гэж шоронд орон орон зүтгээд байх уу. Тэд гадаадад гараад явчихвал бид л баларна. Манай бизнесмэнүүд эх оронч юм даа.  

Энэ жил барилгатай холбоотой  зургаан  осол гарчээ.  2005-2013 онд барилгын салбарт нийт 581 удаагийн үйлдвэрлэлийн осол гарсан аж.  Үүнээс 246 нь амиа алдаж, 130 нь тахир дутуу болж,  272 хүн хөдөлмөрийн чадвараа түр хугацаагаар алдсан байна.

Харин 2013 оны байдлыг өмнөх онтой харьцуулахад барилгын ослын улмаас тахир дутуу болох явдал өссөн аж. Өөрөөр хэлбэл 2012 онд 10 хүн хөгжлийн бэрхшээлтэй болсон бол өнгөрөгч онд энэ тоо 18 болтлоо өссөн үзүүлэлттэй байна.

Шударга өрсөлдөөн хэрэглэгчийн төлөө газар, Авто тээврийн үндэсний төв, Механик инженерийн сургууль, Цагдаагийн ерөнхий газрын нийтийн хэв журам хамгаалах газартай хамтран манай улсад импортоор оруулж ирэн худалдаалагдаж буй мотоциклийн зарим эд ангийн техникийн үзүүлэлт, метал хийцийн бүтэц, чанар байдлыг судлах, стандарт үзүүлэлтийг тогтоох хяналт шалгалт хийжээ.

Шалгалтаар мотоциклийн худалдаа төвлөрдөг томоохон захууд болох “Өгөөмөр”, “Техник импорт”, “Нарны буман гэрэл”, “Нэкст моторс”  гэх мэт худалдааны төвүүдэд газар дээр нь очиж танилцсан байна. Манай улсад 2013 онд гаалиар 36,968 ширхэг,  2014 оны 1 дүгээр улиралд 5,532 ширхэг мотоцикль орж ирсэн байна.  Эдгээр мотоциклууд нь ОХУ, БНХАУ, Энэтхэг, Солонгос, Япон зэрэг улсаас импортоор орж ирдгийн ихэнх хувь нь Хятадаас орж ирдэг аж. Манайд худалдаалдаг мотоциклууд  Монголд зориулан үйлдвэрлэдэггүй,  экспортод гаргадаг олон улсын стандартын асфальтан замын мотоциклууд байдаг гэнэ. Иймээс осол аваар их гардаг байна. Мотоциклийн жолооч нартай холбоотой зам тээврийн ослын улмаас жилд дунджаар 100 орчим хүн нас барж, мөн төдий тооны хүн бэртэж гэмтэн хөдөлмөрийн чадвараа алддаг аж. 2012 онд мотоциклийн жолооч нартай холбоотой зам тээврийн осол 371 гарч байсан бөгөөд 2013 онд 330 болж буурсан үзүүлэлттэй байгаа боловч хэрэг, ослын улмаас нас барсан хүн 2012 онд 112, 2013онд 112, гэмтсэн хүн 2012 онд 187, 2013 онд 191 болж 2,1 хувиар өсчээ. 

Мотоциклийн жолооч нартай холбоотой зам тээврийн осол Төв, Өвөрхангай, Говь-Алтай, Завхан, Ховд аймгуудад ихэвчлэн бүртгэгдсэн байгаа нь баруун бүсийн уулархаг, бартаа саад ихтэй газруудад осол аваар ихээр гардаг гэсэн таамаглал дэвшүүлэхээр байгаа гэж албаныхан онцолж байна.  Мөн зам тээврийн осолд өртөхдөө 251 нь хамгаалах малгай хэрэглээгүй явжээ.