Category: гадаад

Энэ жилийн Нобелийн энх тайвны шагналд 278 хүнийг нэр дэвшүүлсэн. Харинуг шагналыг Пакистаны иргэн болох 17 настай Малала Юсуфзай хэмээх охин, Энэтхэгийн иргэн, хүүхдийн эрхийн төлөө тэмцэгч Кайлаш Сатьярти нарт олгохоор болжээ.

Өнөөгийн байдлаар хөгжиж буй орнуудын хүн амын 60 хувь нь 25-аас доош насныхан. Тиймээс хүүхэд, залуучуудын эрхийг хамгаалах нь тайван замаар хөгжихөдмаш чухал. Зөрчилдөөн, зэвсэгт мөргөлдөөн гарч буй орнуудад хүүхдийн эрх хамгийн ихээр зөрчигдөж байгаа. 17 настай Малала Юсуфзай хэдэн жилийн өмнөөс охидын сургуульд сурч, боловсрол эзэмших эрхийн төлөө тэмцэж эхэлсэн. 2009 онд түүний өдрийн тэмдэглэлийг олны хүртээл болгосон юм. Түүндээ Малала талибанчууд хэрхэн охидыг сургуульд сурахыг хориглож байгаа тухай өгүүлсэн. Үүний дараа тэрээр Их БританийнBBC-гийнинтернэт дэх сайтад өөрийн блогоо хөтөлж эхэлжээ. Лалын тэрс үзэлтнүүд түүнд нэг бус удаа заналхийлж байсан юм. Хүүхэд болон залуус эрхийнхээ төлөө тэмцсэнээр нөхцөл байдлаа сайжруулж чадна гэдэгт Малала охин итгэлтэй байдаг гэнэ. 2012 оны аравдугаар сарын 9-ний өдөр лалын тэрс үзэлтнүүд түүний амь насанд халдахыг завдсан. Охиныг сургуулийнхаа автобусанд сууж явахад нь буудахад толгой, хүзүүндээ шархдаж сонсголгүй болохоо шахсан. “Талибан” хөдөлгөөн үүнийг зохион байгуулсан гэдгээ ч мэдэгдсэн. Пакистаны Равалпинди хотын цэргийн эмнэлгийг эмч нар түүнд яаралтай тусламж үзүүлж дараа нь Их Британийн Бирмингемийн эмнэлэгт эмчлүүлсэн юм. Малала 2013 онд Европын парламентаас олгодог “Чөлөөтэй сэтгэлгээний төлөө” олон улсын хүүхдийн шагналыг хүртжээ. Түүнийг АНУ-ын Ерөнхийлөгч Б.Обама, Канадын Ерөнхий сайд Стивен Харпер нар хүлээн авч уулзаж байсан. Малала охиныг Канадын Засгийн газрын тэргүүн Нобелийн энх тайвны шагналд нэр дэвшүүлсэн юм. Ийнхүү тэрээр хамгийн залуу Нобелийн шагналтан боллоо. Пакистаны Ерөнхий сайд Н.Шариф түүнд баяр хүргэж “Улс орныхоо бахархал” гэжээ. Өдгөө Малала эцэг, эх, ах дүү нарынхаа хамт Их Британид амьдардаг.

2014 оны Нобелийн энх тайвны шагналыг хүртсэн Энэтхэгийн иргэн Кайлаш Сатьярти мөн л хүүхдийн эрхийн төлөө тэмцэгч. Тодруулбал хүүхдийг хөдөлмөр эрхлүүлэх явдлыг тууштай эсэргүүцэгч.

ОХУ-аас Хятад улс руу зүүн замаар байгалийн хий нийлүүлэх гэрээг өнөөдөр буюу Азийн орнуудын Ерөнхий сайд нарын 19 дэх уулзалтын үеэр үзэглэх гэж байна. Энэ тухай ОХУ-аас Хятадад суугаа худалдааны төлөөлөгч Алексей Груждев “Итар-Тасс” агентлагт өгсөн ярилцлагадаа дурджээ. ОХУ-ын “Газпром” болон Хятадын үндэсний газрын тосны корпорац зүүн чиглэлээр ирэх 30 жилийн турш газрын тос нийлүүлэх гэрээг энэ оны тавдугаар сарын 21-нд баталсан билээ.

“Яахаас ч буцахгүй эзэгтэй нар” цувралын од, холливуудын нэрт жүжигчин Тери Хэтчер өчигдөр 50 нас хүрлээ. Тэрбээр 50 насныхаа төрсөн өдрөөр Нью Йорк хотноо “Бид эболаг зогсоож чадна” хэмээх парадыг зохион байгуулсан тухай “TMZ” сайт мэдээлэв. Энэхүү парадад бүгд хөл нүцгэн оролцжээ. Тэд ойролцоогоор нэг км орчим хөл нүцгэн алхсан байна.

Тери Хэтчер “Би 50 насныхаа төрсөн өдрийг мартагдахааргүй тэмдэглэхийг хүссэн. Би өмнөх төрсөн өдрүүд шигээ ширээний ард суухыг хүсээгүй. Тиймээс л “Бид эболаг зогсоож чадна” гэх парадыг зохион байгуулах санаа төрсөн юм. Би барианы цаана бэлдсэн лаатай бялууг үлээхдээ “Баруун Африкийн орнуудад дэгдсэн эболаг зогсоох тариаг хурдан гаргаж аваасай” хэмээн хүсэх болно” гэж хэлжээ.

Дээрх парадад жүжигчин Жессика Алба, Камерон Диаз, дуучин Кейти Перри тэргүүтэй 100 гаруй хүн оролцсон байна.

Британийн хатан хаан II Елизавета Анжелина Жолид “Honorary Dame” буюу “Хүндэт хатагтай” өргөмжлөлийг гардуулсан байна. Хатан хаан нэрт жүжигчний дайны бүс бэлгийн хүчирхийллийн эсрэг тэмцэж буй үйл ажиллагааг дэмжиж энэхүү шагналыг гардуулжээ. Тэрээр шагналыг гардаж авахаар Букингемийн ордонд нөхөр Брэд Питт болон зургаан хүүхдийн хамтаар ирсэн аж.

Жоли уг шагналд дэвшигдсэн нь өнгөрсөн зургадугаар сард тодорхой болсон юм. Тэр цагт Хатан хааны төрсөн өдрийн өмнө янз бүрийн шагналд нэр дэвшүүлсэн хүмүүсийн тоонд Жоли байгааг тэр үед зарлажээ. Жоли “Хүндэт хатагтай”гэх цолыг нэрийнхээ өмнө дуудуулахгүй аж. Учир тэр Британийн иргэн биш цэвэр бэлгэдлийнх юм.

БНХАУ-ын Шандун мужийн Янтайн иргэд хоорондын шүүх өнгөрсөн тавдугаар сард тус хотод гарсан хүн амины хэргийг үйлдсэн бүлэглэлийн гишүүдийн хэргийн авч хэлэлцлээ. Синьхуа агентлагийн дамжуулснаар Шандун мужийн МакДоналдст зоогийн газарт бүлэг этгээд нэгэн эмэгтэйг зодож, улмаар амь насанд нь хүрсэн юм. Гэмт этгээдүүд Бүхнийг чадагч бурханы сүм хэмээх бүлэглэлийн бөгөөд хохирогч эмэгтэйг эгнээндээ элсүүлэх гэж оролдон утасныхаа дугаарыг өгөхөөс татгалзсных нь төлөө бүрэлгэсэн аж.

Гэмт этгээдийн хоёр нь болох аав охин Жан Фан, Жан Лидон нарт цаазаар аваачих ял оноожээ. Тэдний хамтрагч Лу Инчун гэгчид бүх насаар нь хорих ял оноосон байна. Үлдсэн хоёр нь болох Жан Хан , Жан Чиаолин нарт 10 ба долоон жилээр хорих шийтгэл тус тус оноожээ. Харин хохирогч эмэгтэйн хувьд 37 настай Ву Шоуян гэгч байсан байна.

БНХАУ-д хуулиар дээрх бүлэглэлийн үйл ажиллагааг хатуу хориглодог юм. Гэвч тэд нууцаар үйл ажиллагаа явуулан хүрээгээ хэдэн сая гишүүдээр тэлээд байгаа юм байна.

“Исламын улс” террорист бүлгийнхэн Иракийн сэтгүүлчийг дүүгийнх нь хамт хөнөөв. Мөн өөр хоёр хүнийг цаазалсан нь танигдаагүй байна. Амь үрэгдэгсдийн ар гэрийнхний мэдээнээс үндэслэн энэ тухай Agence France-Presse дамжуулав.

Багдадаас хойших Самра тосгонд тэднийг олны өмнө цаазалжээ. Гучин долоон настай сэтгүүлч Раад Аль-Аззави нь Sama Salah Aldeen TV телевизийн зураглаач байжээ. Түүнийг гэрээс нь дүүгийн хамт исламчууд есдүгээр сарын эхээр хулгайлсан юм. Тосгоны хүмүүс түүнийг Засгийн газартай хамтран ажилладаг гэж дайчдад хэлсэн бололтой хэмээн арын гэрийнхэн нь ярьжээ.

Мөн энэ үеэр ИУ бүлгийн дайчид Сирийн Кобани хотыг хамгаалж байсан курдын цэргийнхний штабыг эзэлсэн байна. Одоо уг хотын 40 хувийг исламчууд хяналтдаа аваад байгаа гэнэ. Хэрэв тэд хотыг эзлэвэл 12 мянган курдууд хэлмэгдэж магадгүй

Баруун Африкийн орнуудад дэгдсэн эбола вирусын улмаас өнөөдрийн байдлаар 3860 хүн амиа алдаж, 8200 хүн халдвар аваад байна. АНУ-ын эболатай тэмцэх албаны дарга Томас Фриедэн хэлэхдээ “Эболагийн халдвар авсан хүмүүсийн 70 хувь нь амиа алдлаа. Ганцхан долоо хоногийн дотор Гвиней, Нигер, Сьерро-Леон, Либерид 356 хүн амиа алдсан. Тэдний ихэнх нь 17-55 насныхан. Эбола нулимс, нус, хөл зэргээр халдвар дамждаг учир олон хүн нэгэн зэрэг халдвар авч байна. ДЭМБ-ын тооцоолсноор энэ оны сүүл гэхэд эбола вирусээр 20 мянган хүн амиа алдах магадлалтай байна. Бидэнд зогсоох хүч дутаж байна. Хэд хэдэн орны эмч нар эболаг зогсоох тариа гаргахаар ажиллаж буй ч үр дүнгээ өгөхгүй байна. Үнэндээ эболаг зогсоох ямар ч арга алга” гэж хэлжээ. НҮБ-ын эрүүл мэндийн хүрээлэнгээс эбола вирус тун удахгүй Европын зарим орнуудад дэгдэх магадлалтай байгаа гэв. Эболагийн халдварыг АНУ-ын таван иргэн, Британийн гурван иргэн, Испанийн гурван иргэн аваад байгаа юм.

Хойд Солонгосын лидер Ким Чен Ун есдүгээр сарын 3-наас хойш олны өмнө харагдаагүй байсан нь шөрмөсөө сунгасантай холбоотой гэнэ. Энэ тухай Хойд Солонгосын Засгийн газар дахь эх сурвалж Reuters-т ярьсан байна.

Түүний хэлснээр, наймдугаар сарын сүүлчээр хийсэн цэргийн хээрийн сургууль дээр уг бэртлээ авсан гэнэ. “Генералууддаа хээрийн сургуульд оролцохыг тушаасан юм. Өөөрөө ч бусдын адил гүйгээд, мөлхөөд өнхөрч байв. Тэр үеэр Ким Чен Ун шөрмөсөө сунгасан” гэж эх сурвалж ярив.

Мөн тэрээр хэлэхдээ, илүүдэл жингийн улмаас лидер нь шагай, өвдгөндөө гэмтсэн гэлээ. Эхлээд хазганаад яваад байснаа сүүлдээ биеийн байдал нь муудсан” гээд биеэ сайжруулахын тулд зуун хоног хэрэгтэй болсон ч тэр төрийн удирдлагаа хийсээр байгаа гэлээ.

Аравдугаар сарын 10-нд Ким Чен Ун Хөдөлмөрийн намын 69 жилийн ойн арга хэмжээнд харагдаагүй нь түүний талаар олон янзын цуу яриаг гаргаад байгаа юм.

Нобелийн шагналуудаас хамгийн их хүлээлт үүсгэдэг басхүү олны анхаарлыг татдаг төрөл бол Нобелийн энхтайвны шагнал билээ. Өчигдөр буюу аравдугаар сарын 10-ны өдөр Нобелийн хороо энэхүү эрхэм хүндтэй шагналаа хүний эрхийн төлөө тэмцэгч Пакистан охин Малала Юсуфзай болон хүүхдийн эрхийн төлөө тэмцэгч Энэтхэгийн иргэн Кайлаш Сатяартхи нарт олгосон байна.

Малала охины хувьд хүний эрх тэр дундаа эмэгтэйчүүдийн сурах эрхийн төлөө тууштай тэмцсээр ирсэн билээ. Түүний энэхүү үйлдлийг хүчтэй эсэргүүцэгч Талибын зэвсэгт дайчид 2012 оны аравдугаар сард охиныг сургуулиасаа гарч явахад нь буудаж хүнд шархдуулсан боловч тэрээр азаар амьд үлдсэн юм. Малалаг “Тайм” сэтгүүл 2013 оны дэлхийн хамгийн нөлөө бүхий хүмүүсийн нэгээр тодруулж байсан билээ. Харамсалтай нь Талибын алан хядагчдын заналхийллээс болж тэрээр Пакистанд эргэн очих боломжгүй болсон бөгөөд одоогоор Их Британид амьдарч байна.

Харин Кайлаш Сатяартхи бол хүүхдийн эрхийн төлөө дуу хоолойгоо хүргэсээр яваа нэгэн юм. Тэрээр хүүхдийн наймаа, боловсролын хоцрогдол, хүүхдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн эсрэг томоохон жагсаал, цуглаан өрнүүлж, тодорхой үр дүнд хүрч чадсаныг нь Нобелийн хороо өндрөөр үнэлсэн байна.

Дашрамд дуулгахад Нобелийн энхтайвны шагналыг нийт 95 хүн хүртсэн байдаг бөгөөд эдгээрээс 17 нь эмэгтэйчүүд байжээ. Түүнчлэн шагнал хүртсэн хүмүүсийн дундаж нас 62 байсан бол энэ жил 17 настай Малала охин уг шагналыг хүртсэнээр хамгийн залуу Нобелийн энхтайвны шагналтан болжээ.

Дэлхийн улсуудыг түгшээж буй Эбола вирусын халдвараас болж Африкийн гурван оронд олгох зээлээ нэмэгдүүлэх, төсвийн зарлагаа нэмэхийг Олон улсын валютын сан зөвшөөрчээ. Энэ талаар The Guardian сонин мэдээллээ. Энэ талаар ОУВС-гийн тэргүүн Кристин Лагард өвчинд хамгийн ихээр нэрвэгдэж байгаа Сьерра-Леоне, Гвиней, Либери гуравын талаар энд ярьж байна хэмээн мэдээлжээ. Энэ вирусын халдвараас болж өнөөдрийн байдлаар 4000 гаруй хүн үрэгдээд байгаа юм. Эбола вирусийн тархалтад улс орнуудын хийж буй үйлдэл хангалтгүй байгаа тухай НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Пан Ги Мун хэлжээ. Тэрээр өвчинтэй тэмцэхэд 20 дахин их мөнгө хэрэгтэй гэжээ. Африкийн эдгээр гурван орон НҮБ-д хандан тусламж гуйсан аж.