Categories
гадаад мэдээ

Оросын түрэмгийллийг нацистуудтай адилтгав DNN.mn

Германы ерөнхийлөгч Франк-Вальтер Штайнмайер Польш улсад болсон хүндэтгэлийн арга хэмжээний үеэр үг хэлэхдээ Оросын түрэмгийллийг 1943 оны Варшавын геттогийн бослогыг нацистууд хэрцгийгээр дарсан явдалтай зүйрлэжээ. Геттогийн бослогын үеэр нацистууд олон мянган еврейчүүдийг хөнөөсөн билээ. Тухайн үед олон зуун еврей үндэстэн 21 хоногийн турш Германы цэргүүдийн довтолгоог сөрөн зогссон юм. Энэ үеэр 13 мянган еврей хүн амь үрэгдсэний дийлэнхийг нь амьдаар нь шатаасан гашуун түүх бий. Үлдсэн оршин суугчдыг бүгдийг нь олзолж, үхлийн хуаран рууилгээсэн билээ.

Франк-Вальтер Штайнмайер болон Польшийн ерөнхийлөгч Анджей Дуда, Израилийн ерөнхийлөгч Исаак Херцог нар Варшав дахь геттогийн баатруудын хөшөөнд цэцэг өргөсөн байна. Германы ерөнхийлөгч энэ үеэр нацистуудын үйлдсэн гэмийн төлөө уучлал гуйсан юм. Тэрээр “Путины дайн Украины ард түмэнд хэмжээлшгүй их зовлон, хүчирхийлэл, сүйрэл, үхэл авчирсан. Эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоохамгаалантэмцэх ёстой гэдгийг бид түүхээс мэднэ. Германчууд бид ч гэсэн түүхээсээ сургамж авсан. Дахин хэзээ ч ийм зүйл болох ёсгүй. Оросын хийж буй шиг ийм түрэмгийллийн дайн Европ тивд байх ёсгүй. Герман болон бусад барууны орон Украины талд тууштай зогсоно” гэж хэлсэн байна.

Германы ерөнхийлөгч Штайнмайер дайны эхэн үед барууны бусад удирдагчийн хамт Украинд айлчлахыг хүсэхэд Зеленский хүсэлтийг нь няцааж байв. Харин өнөөдөрГерман улс түрэмгийллийн эсрэг тэмцлийн тэргүүн эгнээнд явж байна гэж ажиглагчид үзжээ.


Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ нийгэм

Хиймэл оюун ухаанаар гар хийцийн зэвсэгтэй тэмцэнэ DNN.mn


Японы цагдаа нар гар хийцийн буу, тэсрэх төхөөрөг хийхтэй холбоотой цахим орчин дахь мэдээллийг илрүүлэхэд хиймэл оюун ухаан ашиглахаар шийджээ. Тухайлбал, Үндэсний цагдаагийн газар “Natural Language Processing” хэмээх технологийг есдүгээр сараас нэвтрүүлэхээр төлөвлөж байна. Энэ нь бичвэрүүдэд дүн шинжилгээ хийж, хүний амь насанд ноцтой эрсдэл учруулж болзошгүй агуулгатай мэдээллийг онцлон харуулна.

Тус байгууллага нь энэ оны хоёрдугаар сараас эхлэн цахим хуудасны менежерүүдэд галт зэвсэг, тэсэрч дэлбэрэх төхөөрөг хэрхэн хийх тухай агуулга бүхий мэдээллийг устгах хүсэлт тавьж байгаа юм.

Дээр дурдсан технологийг “Twitter” болон “YouTube” платформ дээрх нийтлэлүүдэд ашиглах бөгөөд түлхүүр үгсийг хайх замаар хор хөнөөлтэй контентуудыг цагдаа нараас илүү сайн илрүүлнэ хэмээн найдаж байгаа ажээ.

Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ нийгэм

Молдова улс Оросын нөлөөг эсэргүүцэв DNN.mn

ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан жижиг улс болох Зүүн Европын хамгийн ядуу Молдова улс удахгүй болох орон нутгийн сонгуулийн өмнө ОХУ-ын төлөөлөгчдийг тус улсад оруулахыг хориглож, Москвагийн улстөрчдийг дотоод хэрэгтээ оролцохгүй байхыг уриалжээ. Тус улсад ороннутгийн сонгууль энэ сарын 30-нд болох товтой байгаа юм.

ОХУ-ын Татарстан мужийн захирагч Рустам Минниханов Татарстаны засгийн газрын онгоцоор Молдовад ирсэн ч түүний онгоцонд газардах зөвшөөрөл өгөөгүй байна. Молдовын цагдаагийн газраас хэвлэлийнхэнд өгсөн мэдээлэлд, Рустам Миннихановын айлчлал нь сонгуульд оролцож буй Оросын талыг баригчдыг дэмжих зорилготой байсан гэжээ. Түүнчлэн тус улсын Хилийн хамгаалалтын албаны газраас “Молдовын орон нутгийн сонгуульд хэн нэгэн нэр дэвшигчийг дэмжих гэдэг нь үндэслэлтэй шалтгаан биш бөгөөд Оросын хүнд сурталтнуудыг манай улсын дотоод хэрэгт хөндлөнгөөс оролцохгүй байхыг манай улсын эрх баригчид хүсч байна” гэж мэдэгдсэн байна. Харин Рустам Минниханов олон нийгмийн сүлжээнд нийтэлсэн бичлэгтээ, “Төлөөлөгчдийг хилээр нэвтрүүлээгүй нь харамсмаар үйлдэл” гээд “Түрэг үндэстнүүдийн өлгий болох Татарстан, Гагаузийн ард түмэн нь “ахан дүүс” гэж мэдэгджээ. Гагаузия нь Оросыг дэмжигч, үнэн алдартны шашинтай түрэг үндэстнүүдийн оршин суудаг Молдова улсын автономит муж юм. Молдова улсын газар нутгийн багахан хэсэг болох Транснистрийн бүс нутаг Оросын эрх баригчдын дэмжлэгтэйгээр салан тусгаарласан боловч бусад улсад хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй байгаа юм. Одоо тус бүс нутагт ОХУ-ын 1400 орчим цэрэг тогтмол байрлан ЗХУ-ын үеийн сумны томоохон агуулахыг хамгаалж байдаг аж.

Хөрш Украинтай зэрэгцэн өнгөрсөн жил Европын холбоонд элсэх хүсэлтээ гаргасан Молдова улс нь ОХУ-ыг улс орныг нь тогтворгүй болгохыг оролдож байна гэж удаа дараа буруутгаж байгаа юм. Оросын байгалийн хийнээс 100 хувь хамааралтай Молдовад эрчим хүчний хямрал үүссэнээр инфляци өсч Молдовыг бүхэлд нь хамарсан улс төр, эдийн засгийн хямрал 18 сар үргэлжилсний эцэст Молдовын өмнөх засгийн газар өнгөрсөн хоёрдугаар сард огцорсон. Тус улсад нийгмийн талцал үүсгэж, тогтворгүй байдлыг бий болгоход ОХУ төрийн бус байгууллага, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан Молдова улсад зөөлөн хүчний бодлого явуулдаг гэж буруутгаж байгаа билээ.

.

Categories
гадаад мэдээ нийгэм

АНУ-аас зудын хариу арга хэмжээ авахад Монгол Улсад нэмэлт туслалцаа үзүүлж байна DNN.mn


2023 оны дөрөвдүгээр сарын 19, Улаанбаатар хот

АНУ-ын Засгийн газраас АНУ-ын Олон Улсын Хөгжлийн Агентлаг (USAID буюу ОУХА)-аар дамжуулан зудын эрсдэлийг бууруулах хариу арга хэмжээний хүрээнд нэмэлт 900,000 ам.долларын тусламжийг үзүүлэхээр боллоо. Тус тусламж нь эмзэг бүлгийн малчин өрхүүдийн амьжиргааны анхан шатны хэрэгцээг хангахад буюу малын тэжээл, мөнгөн тусламж үзүүлэхэд зарцуулагдах юм. Ийнхүү АНУ-ын Засгийн газраас зудын эрсдэлийг бууруулах хүчин чармайлтын хүрээнд нийт нэг сая ам.долларын тусламж үзүүлээд байна.

АНУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин Сайд Ричард Буанган: “Сүүлийн арав гаруй жилийн турш Монгол Улсад болоогүй зудын гамшгийг нүдээрээ үзлээ. Энэ цаг үед Монголчуудтай хамт байж, тэднийг аж ахуйгаа хамгаалах, эргээд хөл дээрээ босоход нь туслахад бид бэлэн байна” хэмээлээ.

Энэхүү нэмэлт тусламжаар нэн шаардлагатай байгаа малын нэмэлт тэжээл болон мөнгөн дэмжлэгийг зудын гамшигт өртсөн долоон аймгийн эмзэг бүлгийн малчин өрхүүдэд үзүүлэх зорилготой юм. Тус хариу үйлдэл нь АНУ-ын ОУХА-аас зуд болон бусад төрлийн гамшгийн эсрэг малчдын тэсвэртэй байдлыг нэмэгдүүлж, тэднийг чадавхжуулах зорилгоор хэрэгжүүлж буй гамшгийн эрсдэлийг бууруулах хөтөлбөрт суурилсан билээ.

АНУ-ын Засгийн газар нь АНУ-ын ОУХА-ийн үйл ажиллагаагаар дамжуулан Монголын эмзэг бүлгийн иргэдийн гамшигт тэсвэртэй байдлыг нэмэгдүүлэх, гамшгийн үр нөлөөг даван туулах чадавхыг сайжруулахад анхаарч ажилласаар ирсэн. 2010 оноос хойш АНУ-ын Олон Улсын Хөгжлийн Агентлагаас Монгол улсад гамшгийн эрсдэлийг бууруулахад дэмжлэг үзүүлэх төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэхээр есөн сая орчим ам.долларыг олгоод байна.

Categories
гадаад мэдээ

Хамтарсан хээрийн сургуулиуд эхлэв DNN.mn

БНСУ, АНУ Пёньянаас учрах цэргийн аюул заналыг тогтоон барих хүчээ бэхжүүлэх хамтын хүчин чармайлтын хүрээнд агаарын цэргийн томоохон хамтарсан сургуулилалтаа эхлүүлсэн талаар БНСУ-ын Агаарын цэргийн хүчин мэдээлэв.

Сөүл хотоос 260 гаруй км зайд оршдог Кванжу хот дахь агаарын цэргийн баазад 12 хоног үргэлжлэх “Korea Flying Training” сургуулилалтад 110 орчим нисэх онгоц, 1400 гаруй цэрэг оролцоно. Тодруулбал, БНСУ-ын “F-35A”, “F-15K”, “KF-16” зэрэг 60 гаруй онгоц, АНУ-ын талаас “F-16”, “A-10”, “F-35B”, “FA-18” зэрэг 40 орчим байлдааны онгоц оролцох гэнэ.

“Korea Flying Training” нь холбоотнуудын жил бүр тогтмол хийдэг томоохон хоёр сургуулилалтын нэг юм. Уг сургуулалтын хувьд оны эхний хагаст зохион байгуулагддаг бол “Vigilant Storm” нэртэй нөгөө сургуулилалт нь оны сүүлийн хагаст болдог юм.

Пёньян өнгөрсөн пүрэв гарагт хатуу түлшээр ажилладаг тив алгасагч баллистик пуужин харваж, БНАСАУ-ын эргүүлийн завь бямба гарагт де-факто далайн хилээр нэвтэрсний дараа Солонгосын хойгт хурцадмал байдал үүсээд байгаа үед уг сургуулилт болж байгаа аж.Мөн НАТО-гийн гишүүн улсуудын оролцсон “Aurora-23” олон улсын цэргийн сургууль Шведэд эхэлж байна гэж тус улсын Батлан хамгаалах яам мэдээлэв. Энэ нь сүүлийн 25 жилийн хугацаанд тус улсын нутаг дэвсгэрт зохион байгуулагдаж буй хамгийн өргөн цар хүрээтэй хээрийн сургуулилалт юм.

Шведийн хуурай зам, тэнгисийн болон агаарын цэргийн хүчин оролцох уг сургуулилалтын зорилго нь зэвсэгт халдагын эсрэг үйл ажиллагааны тактик боловсруулах юм. Сургуулалтад Австрали, Их Британи, Герман, Дани, Латви, Литва, Норвеги, Польш, АНУ, Украин, Франц, Финланд, Эстонийн 26 мянган цэргийн алба хаагч оролцоно. Гол сургуулилалт Шведийн өмнөд болон хойд хэсгийн хилийн бүс нутагт, түүнчлэн Готланд арлын орчимд явагдаж, тавдугаар сарын 11-нд дуусна.

Өмнөх “Аврора-17” сургуулилалтын нэгэн адил том оврын хуягт тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнөөс хүрээлэн буй орчинд учирч болзошгүй хохирлоос урьдчилан сэргийлэхэд онцгой анхаарал хандуулна гэж Шведийн БХЯ мэдээлжээ

Энэхүү хээрийн сургуульд 26 000 цэргийн албан хаагч оролцож байгаа бөгөөд АНУ-аас ирсэн цэрэг, техник Оросыг тогтоох хүчийг зузаатгах зорилгоор Европт үлдэх юм.

Categories
гадаад мэдээ

​“Xiaomi” эсэргүүцэл илэрхийлэв DNN.mn


Украины эрх баригчид Хятадын өндөр технологийн “Xiaomi” корпорацийг “дайныг ивээн тэтгэгч олон улсын байгууллагуудын жагсаалт”-д оруулсантай холбогдуулан тус корпорац эрс эсэргүүцэл илэрхийлэв. Бээжингийн “Xi­aomi” нь дэлхий даяар үйл ажиллагаа явуулж байгаа корпорац юм. Украины Авлигаас урьдчилан сэргийлэх үндэсний агентлаг (NACP) манай корпорацийг “дайныг ивээн тэтгэгч олон улсын байгууллагуудын жагсаалт”-д оруулсныг бид эрс эсэргүүцэж байна гэж тус корпорац мэдэгдээд “Xiaomi” нь дэлхийн 100 гаруй улс орон, бүс нутгийн хэрэглэгчдэд үйлчилгээ үзүүлдэг бөгөөд “бид арилжааны үйл ажиллагаа явуулж буй улс орон бүрийн хууль тогтоомжийг чанд сахидаг. Бидний эрхэм зорилго бол шинжлэх ухаан, технологийн үр шимээр бүтээгдэж буй гайхамшигт амьдралыг бүх хүнд хүртээх явдал юм” гэжээ. Украины армийн сөнөөсөн, олзолсон ОХУ-ын зэвсэг, хэрэгслүүдээс уг корпорацийн сэлбэг, хэрэгсэл олдож байна хэмээн Украины тал “Xiaomi”-ийг өнгөрсөн долоо хоногт “дайныг ивээн тэтгэгч олон улсын байгууллагуудын жагсаалт”-д оруулсан юм байна.

Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ

​Хилийн хашааны эхний хэсэг бэлэн болжээ DNN.mn

Украинд дайн эхэлсний дараа Финланд улс хууль бус дүрвэгчдээс хамгаалахын тулд ОХУ-тай залгаа хил дээрээ 200 км урт төмөр хашаа босгохоор болсон билээ. Тэгвэл энэхүү бүтээн байгуулалтынхаа эхний хэсэг болох 3 км урт хашаа бэлэн болжээ. Хашааны эхний хэсгийг дуусгахад нэг сар орчим хугацаа зарцуулжээ. Гурван метр өндөр, өргөст тороор хүрээлсэн ийм хашааг босгоход нийтдээ 380 сая евро зарцуулж байгаа бөгөөд 2026 онд бүрэн дуусгах юм. Нийт хашааны 70 хувь нь Финландын зүүн өмнөд хил дагуу босох юм. Харин үлдсэн хэсэг нь төв болон алс умард хязгаарын хилийн шугамд хэсэгчилсэн байдлаар босох гэнэ. Гол нь хилийн нэвтрэх хэсгүүд болон тэдгээрийн ойр орчмыг хашихаар төлөвлөсөн байна.Энэ нь

Саяхан Финланд улс НАТО-гийн гишүүн болсноор тус цэргийн эвслийн Оростой залгадаг хилийн урт хоёр дахин нэмэгдсэн билээ.

Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ

​НАТО-гийн “Aurora-23” эхлэв DNN.mn

НАТО-гийн гишүүн улсуудын оролцсон “Aurora-23” олон улсын цэргийн сургуульШведэд эхэлж байна тус улсын Батлан хамгаалах яаммэдээлэв Энэ нь сүүлийн 25 жилийн хугацаанд тус улсын нутаг дэвсгэрт зохион байгуулагдаж буй хамгийн өргөн цар хүрээтэй хээрийн сургуулилалт юм.

Шведийн хуурай зам, тэнгисийн болон агаарын цэргийн хүчин оролцох уг сургуулилалтын зорилго нь зэвсэгт халдагын эсрэг үйл ажиллагааны тактик боловсруулах юм. Сургуулилалтад Австрали, Их Британи, Герман, Дани, Латви, Литва, Норвеги, Польш, АНУ, Украин, Франц, Финланд, Эстонийн 26 мянган цэргийн алба хаагч оролцоно. Гол сургуулилалт Шведийн өмнөд болон хойд хэсгийн хилийн бүс нутагт, түүнчлэн Готланд арлын орчимд явагдаж, тавдугаар сарын 11-нд дуусна.

Өмнөх “Аврора-17” сургуулилалтын нэгэн адил том оврын хуягт тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнөөс хүрээлэн буй орчинд учирч болзошгүй хохирлоос урьдчилан сэргийлэхэд онцгой анхаарал хандуулна гэж Шведийн БХЯ мэдээлжээ

Энэхүү хээрийн сургуульд 26 000 цэргийн албан хаагч оролцож байгаа бөгөөд АНУ-аас ирсэн цэрэг, техник Европт үлдэх юм.

Categories
гадаад мэдээ

Ромын пап Монголд айлчилна DNN.mn

Ромын пап Франциск Монголд айлчилж магадгүй талаараа Африкт энэ оны хоёрдугаар сард айлчлаад буцах үеэрээ сэтгүүлчдэд анх ярьж байсан ч эцсийн шийдвэр хараахан гараагүй гэдгийг хэлж байсан. Тэгвэл Франциск Монгол Улсад айлчлахаар төлөвлөж байгаагаа баталжээ. Монгол улс нь 1500 хүрэхгүй католик шашинтантай хэдий ч Хятад улстай хиллэдэг тул Ромын Католик сүмийн хувьд стратегийн ач холбогдолтой юм. Тэрээр өнгөрсөн баасан гарагт агаарын тээврийн “ITA Airways” компанийн удирдлагууд болон ажилтнуудтай уулзах үеэрээ есдүгээр сард хийх айлчлалынхаа талаар баталжээ. “ITA Airways” нь Ромын папын албан ёсны тээвэрлэгч компани юм.Ромын пап, хоёр долоо хоногийн дараа миний бие 41 дэх мөргөлөө үйлдэхээр Унгарыг зорино хэмээн энэ сарын 28-30-нд Зүүн Европын оронд хийх айлчлалынхаа талаар дурдаад, “Дараа нь Марсель, Монгол болон хүлээлгийн жагсаалтад байгаа бусад орнуудад айлчилна” гэж хэлжээ.Франциск Марсель хотоос шууд Монголыг зорино гэдгээ мэдэгдсэн бөгөөд тэрбээр Марсельд есдүгээр сарын 23-нд хүрэлцэн очих юм. Өнгөрсөн наймдугаар сард Франциск архиепископ Жоржо Маренгог Монгол дахь анхны хамба ламаар томилсон юм.

Ватиканы зүгээс Хятадад католик шажинтнуудын байдлыг сайжруулахыг оролдож буй бөгөөд Монгол Улс нь тус улстай урт газраар хиллэдэг, нягт харилцаатай тул Ватиканы хувьд чухал ач холбогдолтой юм гэж “Reuters” мэдээжээ.

Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ

Герман улс атомын цахилгаан станцуудаа хаав DNN.mn

Германы сүүлийн гурван атомын цахилгаан станцын үйл ажиллагаа зогсож тус улсын цөмийн эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн 60 гаруй жилийн түүх дуусав. Эрх баригчид энэ сарын 16-ны ням гарагт шилжих шөнө ажиллаж байсан сүүлийн гурван атомын цахилгаан станц болох Бавари дахь “Исар-2”, Баден-Вюртемберг дэх “Неккарвесхайм 2”, Доод Саксонийн “Эмсланд-ыг сүлжээнээс салгасан байна.

Цөмийн энергийг эсэргүүцэгчид энэхүү түүхэн өдрийг Берлин болон бусад хотуудад өдөржингөө баярын жагсаал цуглаан хийж тэмдэглэв. Үүнтэй зэрэгцэн атомын цахилгаан станц хаасныг эсэргүүцсэн жагсаал ч болсон аж.

Хэдийгээр Германы цөмийн эрчим хүчийг үе шаттай зогсоох шийдвэр гарсан ч түүний эерэг болон сөрөг талуудын талаарх хэлэлцүүлэг үргэлжилсээр байгаа юм.

“Ногоонтнууд”-ын төлөөлөл ХБНГУ-ын Байгаль орчин, цөмийн аюулгүй байдлын сайд Штеффи Лемке цөмийн эрчим хүчнээс татгалзах нь Германыг аюулгүй болгоно гэдэгт итгэлтэй байна. Мөн тус улсын Ногоон намын дарга Рикарда Ланг “Цөмийн эрчим хүчнээс гарна гэдэг нь “сэргээгдэх эрчим хүчний эрин үе рүү орох эхний алхам гэсэн үг” гэж твиттер хуудсандаа бичжээ.

Германы эвслийн Засгийн газрын нэг хэсэг болох ХБНГУ-ын Чөлөөт ардчилсан нам(FDP)-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бижан Жир-Сарай цөмийн технологийг бүрмөсөн орхихгүй байхыг уриалав. Тэрээр “Цөмийн эрчим хүч зогссон ч Германы ирээдүй баталгаатай байх ёстой. Үүнд цөмийн эрчим хүчний судалгааг өргөжүүлэх, цөмийн задралын шинэ, аюулгүй технологийг ашиглах зэрэг багтана” гэж хэлжээ. Мөн Германы Сангийн сайд, “FDP”-ын дарга Кристиан Линднер гурван атомын цахилгаан станцыг нөөцөд үлдээж, татан буулгахгүй байх ёстой гэж үзэж байгаагаа илэрхийлжээ.

Германчуудын бараг гуравны хоёр нь Германы сүүлчийн атомын цахилгаан станцуудыг хаахыг эсэргүүцэж байна гэж “YouGov” социологийн хүрээлэнгээс явуулсан санал асуулгын дүн харуулсан байна. Санал асуулгад оролцогчдын 32 хувь нь АЦС-ын ашиглалтын хугацааг хязгаарлагдмал хугацаагаар, 33 хувь нь бүр хязгааргүй хугацаагаар сунгах шаардлагатай гэж үзсэн байна. Судалгаанд оролцогчдын дөнгөж 26 хувь нь Германд үлдсэн атомын цахилгаан станцуудыг нэн даруй хаах нь зөв гэж үзжээ Уг судалгааны үр дүнг энэ сарын 10-нд нийтэлсэн байна.

Г.АМАРСАНАА