Category: энтертаймент-ертөнц

Г.Ариунбаатар BBC агентлагаас зохион байгуулдаг “Cardiff singer of the world” тэмцээнд оролцож буй Монгол Улсын гавьяат жүжигчин тус тэмцээний романсын төрөлд тэргүүлж, ари төрөлд шилдэг таван дуучны нэгээр шалгарсан билээ.

Тэрбээр тэмцээнийхээ талаар “Намайг үргэлж дэмждэг Монгол, Буриад ард түмэндээ, багш нартаа маш их баярлалаа. Бүр илүү их хичээх болно. Эх орондоо дөрвөн цомтой харих байсан ч нэгийг нь нутгийн бүсгүйд алдчихлаа” гэжээ.

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж түүнд баяр хүргэж, өөрийн фэйсбүүк хуудсандаа “Манай Ариунбаатар ч уйлуулж байна даа. Чингис хааны одонт маань Cardiff-ын тайзыг эзэгнэж явна. Дэлхийн ялагч Монголын хүүдээ баяр хүргэж, цааш цаашдынх нь ялалтын замд нь сүү өргөж, бахархаж сууя даа” хэмээн бичжээ.

“Цагаан мөнгөн баталгаа бүхий мөнгөн тэмдэгтийг гүйлгээнд гаргах нь зүйтэй” хэмээн1924 оны 8 дугаар сард хуралдсан МАН-ын III их хурлаар онцлон заажээ. Улмаар Монгол Улсын анхдугаар их хурлын тогтоолд гадаадын мөнгө хэрэглэх нь улс орны эдийн засагт ихээхэн хор хохиролтой болохыг тэмдэглээд, үндэсний мөнгөн тэмдэгт бий болгох нь чухал гэж заасан байна. Уг шийдвэрийг үндэслэн Монгол Улсын Засгийн газраас 1925 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдөр “Мөнгөний шинэчлэлт явуулах” тухай тогтоол гаргаж, Монголын үндэсний мөнгөний нэгжийг “Төгрөг” гэж нэрлэсэн байна. Үүний дагуу Монголбанк 1925 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдөр 200,100 төгрөгийг анх гүйлгээнд гаргав.

Улсын анхны албан ёсны мөнгөн тэмдэгт1, 2, 5, 10, 25, 50, 100-тын дэвсгэртээр гарч байв. Тухайн үед мөнгөн тэмдэгтийн бүрэн баталгаа болгож 25-аас доошгүй хувь нь үнэт металлаар, 75 хувь нь түргэн борлогдох бараа материалаар баталгаажиж байжээ.

Төгрөгийг анх гүйлгээнд гаргахдаа ажилчдын цалингаар дамжуулан гаргаж улмаар улсын хэмжээний бүх албан газруудын төсөвт зардлуудыг төгрөгөөр тооцох болов. Төгрөг гүйлгээнд гарангуут гадаадын мөнгөн тэмдэгтүүдийн ширүүн эсэргүүцэлтэй тулгарсан ч зах зээлд эзлэх жин багатай валютуудыг гүйлгээнээс түрүүлж татах ажлыг зохион байгуулж эхлүүлсэн ньамжилттай хэрэгжих үндэс болсон байна. Ингээд 1927 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн бүх төрлийн мөнгөн гүйлгээ, тооцоог зөвхөн “төгрөг”-өөр гүйцэтгэх болж худалдаа бэлтгэлийн ажиллагааг санхүүжүүлэх, зах зээлийн барааны хангамж, үнийн хөдөлгөөнийг тодорхой хэмжээгээр зохицуулахад нөлөөлж, ардын аж ахуйтанд зээл олгох арга хэмжээг авч эхэлжээ.

Тиймээс 1925 оны мөнгөн тэмдэгтийг БНМАУ-ын мөнгөн тэмдэгтийн түүхэн үед хамаарагдах болохыг зоос цуглуулагчид үечилсэн байдаг. Анхны мөнгөн төгрөгийг 1966 онд гүйлгээнээс албан ёсоор халсан боловч түүнээс өмнө 1940-өөд онд гүйлгээнээс гарсан байжээ.

1925 оны хоёр төгрөгийн дэвсгэрт

1925 оны хорин таван төгрөгийн дэвсгэрт

1925 оны таван төгрөгийн дэвсгэрт

1925 оны тавин төгрөгийн дэвсгэрт

1925 оны арван төгрөгийн дэвсгэрт

1925 оны зуун төгрөгийн дэвсгэрт

Найруулагч Д.Золбаярын бүтээл “Чингисийн хүүхдүүд” уран сайхны кино нээлтээ хийхэд бэлэн болжээ.

“Чингисийн хүүхдүүд” уран сайхны киноны Монгол дахь албан ёсны нээлт зургадугаар сарын 30-ны өдөр 1100 хүний суудалтай, Монголын хамгийн том 4k форматын ѳргѳн дэлгэцтэй кино театр “Corporate Cinema”-д болохыг уран бүтээлчид нь зарлалаа.

Кино урлагийн салбарт олон улсын хамтын ажиллагааг дэмжин хөгжүүлэх зорилготой бүтээсэн уг бүтээл нь морин уралдааны уламжлал, соёл, мөн эрэмгий хурдан морь унах туршлагыг бага наснаасаа хуримтлуулж ирсэн монгол хүүхдүүдийн ур чадварыг харуулсан бүрэн хэмжээний уран сайхны кино юм.

Киноны зураг авалт 2016 оны дөрөвдүгээр сард эхэлж байжээ. Нэг жил хоёр сарын хугацаанд зураг авалт үргэлжилсэн ба нийт 1 тэрбум 200 сая төгрөгийн төсвөөр бүтжээ.

Киноны зураг авалтын дараах үйлдвэрлэлийг /постпродакшн/ АНУ-д гүйцэтгэсэн. Дэлхийн өргөн дэлгэцийн том форматуудын нэг болох 4k форматын кино бөгөөд дуу, дүрсний нэгтгэлийг АНУ-ын EFIILM (efilm.com) компани дөрвөн сарын турш хийж, манай уран бүтээлчидтэй хамтран ажиллажээ.

Түүнчлэн 2017 оны гуравдугаар сарын 23-ны ѳдѳр АНУ-ын Кино ассоциациас АНУ-д гаргах лиценз болох General audeince “Бүх насныхан” ангиллыг албан ёсоор авсан Монголын анхны уран сайхны кино гэдгийг тодотгох нь зүйтэй.

Английн алдарт boyband “EAST 17” хамтлаг Крокус эвэнт холлын тайзнаа маргааш бүрэн хэмжээний тоглолтоо хийнэ.

Энэхүү тоглолтод тус хамтлаг хамгийн олон сая борлогдсон цомгуудынхаа хит уран бүтээлүүдээ толилуулах юм. Мөн тоглолтод 90-ээд оны залуусын хамгийн дуртай “Let it go”, “it`s Allright”, “Stay another day” зэрэг уран бүтээлээрээ фэнүүддээ бэлэг барих агаад “LUMINO” хамтлаг урилгаар оролцоно.

Анх 2004 онд “LUMINO” хамтлаг тус хамтлагтай хамтран тоглолт хийж дуулиан тарьж байсан юм. Тэгвэл 13 жилийн дараа “EAST 17” хамтлагийн урилгаар “LUMINO”-гийн залуус “Each time” хэмээх алдарт сингл уран бүтээлийг хамтран дуулж монгол үзэгчдэд бэлэг барихаар болжээ.

Тус тоглолтыг Крокус эвэнт холлын улирал тутам хийдэг “Back to the 80`90 Disco Crocus” үдэшлэгийн хүрээнд зохион байгуулж байгаа бөгөөд өмнө нь Английн London Beat, Германы La Bouche, Австрийн Joy зэрэг хамтлагийг монгол фэнүүдтэй нь уулзуулсан билээ.

Энэ зуны хамгийн анхны тэсрэлт хийх шоуны тасалбарыг 60000, 100000 төгрөгөөр Ticket.mn болон 1900-1800-аар захиалах боломжтой гэнэ.

66 дахь удаагийн “Дэлхийн мисс” тэмцээнд амжилттай оролцож, шилдэг 11-т багтсан А.Баярцэцэг дахин АНУ-д уригджээ. Тэрбээр ирэх наймдугаар сард Вашингтон хотноо болох “Америкийн эх дэлхийн мисс” тэмцээний шүүгчээр ажиллахаар болсон байна.

Өнгөрсөн онд Вашингтонд болсон “Дэлхийн мисс” тэмцээнд Пуэрто-Рико улсын гоо бүсгүй Стефани дел Валле титмийн эзнээр тодорч байсан. Тэгвэл Монголын оролцогч А.Баярцэцэг авьяас миссийн үзүүлбэрт тэргүүлж, шилдэг 25-т шууд багтсан. Мөн үзэгчдийн саналаар тэр шилдгийн шилдэг 11-т үлдэж, улсынхаа амжилтыг ахиулсан юм.

А.Баярцэцэг энэ жил дахин Вашингтонд очихоор боллоо. Гэхдээ энэ удаа “Америкийн эх дэлхийн мисс” тэмцээнийг шүүхээр болсон байна.

“Чоно” хамтлаг долоон жилийн дараа эргэн уран бүтээлдээ эрч хүчтэйгээр орж ядуу зүдүү ард түмэн байсаар байгаа талаар нэгэн шинэ дуу зохиожээ. Энэхүү дуугаараа улстөрчдөд нэгийг бодуулахыг хүссэн аж. Тус хамтлагийн ахлагч, дуучин Д.Дэрмээ “Өдрийн сонин”-д энэ дууныхаа талаар ингэж ярьжээ.

Тэрээр “Цагаан захтан” дуугаараа ядуу нийгэм байсаар байгаа гэдгийг улстөрчдөд сануулахыг хүссэн. Өмнө нь бэлэн болчихсон байсан уран бүтээл л дээ. Ерөнхийдөө “Чоно” хамтлаг эргэн сэргэхдээ энэхүү уран бүтээлээ сонсогчдодоо хүргэхээр төлөвлөчихсөн байсан юм. “Цагаан захтан” дууны үгийг “Элькондор” хамтлагийн дуучин П.Хэрлэн бичсэн бол аялгууг нь би өөрөө зохиосон. Бид энэхүү дуугаараа хүнд хэцүү амьдрал, зовлон зүдгүүрийг туулж яваа өнчин хүүхдүүд, ядуу нийгэм байсаар байгаа гэдгийг УИХ-д сонгогдсон бүх гишүүдэд сануулахыг, зоригтойгоор хэлэхийг хүссэн. Тэр дундаа эрх мэдэлтнүүдэд хүүхдийн дуу хоолойг хүргэх гэж л зорьсон. Ийм л зорилготой энэ дууг хийсэн юм.

Нийт таван зурагчны бүтээлээс дээжлэн энэхүү дуунынхаа клипэнд оруулсан байгаа. Зурагнуудад Улаанчулуутын хогийн цэг дээрх хүүхдийн хүнд, хэцүү амьдралыг харуулсан байгааг үзэгчид харсан байх. Мөн зарим хүнд өгүүлэмжтэй, сэтгэл сэртхийлгэм зургуудыг оруулаагүй. Үүнээс гадна клипний үеэр зарим улстөрчдийн нүдийг нь харлуулсан зургууд гардаг. Учир нь тус уран бүтээлээ хэн нэгэнд онцолж биш бүхий л улс төрчдөд зориулсан. Тиймээс хэн нэгний зургийг онцолж гаргахыг хүсээгүй учраас ийнхүү харлуулаж оруулсан юм.

Клипний төгсгөлд Монгол Улсад 634 мянга гаруй хүн нэн ядуу амьдарч байгаагаас 195 мянга орчим хүүхэд өлсгөлөнд нэрвэгдэж байгаа тухай баримтыг оруулсан юм.

Уран бүтээлчдэд санхүүгийн дэмжлэг, туслалцаа хэрэгтэй нь мэдээж. Гэхдээ миний бодлоор аливаа уран бүтээлч нийгмийн болж бүтэхгүй байгаа сэдвийг хөндөж, ард түмний дуу хоолой болох ёстой л гэж боддог. Тэр дундаа “Хүүхдийн элч дуучин”, “Хүмүүнлэгийн элч дуучин” гээд байж л байх юм. Энэ уран бүтээлчид нийгмийн болж, бүтэхгүй асуудлыг шүүмжилж эрх мэдэлтнүүдэд дамжуулах ёстой шүү дээ.

Гэсэн хэдий ч тэд дуу хоолойгоо хүргэхгүй байсаар л байна. Тиймээс манай хамтлагийн зүгээс “Цагаан захтан” дуугаар зогсохгүй цаашдаа ч нийгмийн болж, бүтэхгүй, эмзэг сэдвийг хөндсөн уран бүтээлүүдийг хийсээр байх болно” хэмээн ярьжээ.

О.ӨНӨР

ЛОНДОН./TASS/. Их Британийн эрдэмтэд фермерүүдийн ажлыг хөнгөвчлөхийн тулд мал амьтны сэтгэлийн хөдөлгөөнийг мэдэрч чаддаг хосгүй программыг зохиосон тухай “The Daily Telegraph” сонинд мэдээлжээ.

Одоогийн байдлаар Кембрижийн их сургуулийн ажилтнуудын зохиосон хиймэл оюун ухаан нь хонины сэтгэлийн хөдөлгөөний таван хэлбэрийг таньж чаддаг ба ингэснээр мал амьтны бие таагүй байгааг эзэнд нь мэдээлэх боломжтой ажээ. Судалгааг хийхдээ малын эмч нарын өгсөн 500 орчим хонины зургийг ашиглажээ.

Уг программын ашигладаг алгоритм нь юуны түрүүнд мал амьтанд өвдөлтийн мэдрэмжийн шинж тэмдэг байгаа эсэхийг илрүүлэх зорилготой ба мал амьтны чихний байрлал, нүдний байдал, хамрын нүхний хэлбэрийг ажиглан дүгнэлт хийдэг байна. Жишээлбэл, нүдээ онийлгох, хацар нь хонхойх, чих нь урагшаа далбайсан, уруулын амсар доошоо унжсан эсвэл сунасан, агшсан, мөн хамрын нүхний хэлбэр U хэлбэрээс V хэлбэртэй болсон зэргийг түгшүүртэй шинж тэмдгүүд гэж эрдэмтэд тодорхойлжээ. “Сонирхуулахад, хонины царайд гарч буй ийм өөрчлөлтүүд нь бие нь өвдсөн хүний нүүрний хувиралтай маш адилхан байгааг харж болно” гэж судалгааны багийн гишүүн, доктор Марва Махмуд ярьж байна.

Хүний нүүрний хувирлын судалгаа олон жилийн туршид хийгдэж байгаа ажээ. Үүнээс хавьгүй өмнө амьтны нүүрний хувирлыг Чарльз Дарвин судалж байсан бөгөөд тэрбээр “хүмүүс бүгдээрээ, мөн олон төрлийн амьтад сэтгэлийн хөдөлгөөнөө адилхнаар илэрхийлдэг” гэж баталж байв. “Ийм учраас хүн амьтны нүүрний хувирлыг судалсан зүйлүүдээ бид нэгтгэхээр шийдсэн юм” гэж профессор Питер Робинсон ярилаа. Тэрбээр энэ төсөл дээр ажилласнаасаа хойш хотоос гаран зугаалж явахдаа хонин сүрэг тааралдах үед “сэтгэл санааны байдал нь ямар байгааг мэдэх гэж хонинуудтай ярьдаг болсон” гэж хуучилжээ.

Судлаачдын үзэж байгаагаар, хонинууд тавхай өмхийрөх эсвэл дэлэнгийн үрэвсэл зэрэг олон өвчний улмаас шаналж байж магадгүй юм. Хэрвээ эдгээр өвчнүүдийг цаг тухайд нь илрүүлж эмчлэхгүй бол нийт сүрэгт ноцтой аюул учруулж болзошгүй.

Мал амьтны биеийн байдалд хяналт тавихын тулд хонин сүрэг өдөртөө заавал ирдэг худаг дээр нь камер байрлуулахаар төлөвлөж байгаа ба ингэснээр хонины нүүрний хувирлыг нь дэлгэрэнгүй харах боломжтой болох аж. Мөн энэ программд зарим өөрчлөлтийг хийснээр адуу, лабораторийн хулгана, гэрийн тэжээвэр амьтдын биеийн байдлыг тандахад ашиглаж болох гэнэ.

Хоёр сарын турш үзэгчдийг зурагтны өмнө уяж чадсан “Яг түүн шиг-2” шоу өчигдөр 10 дахь дугаараа үзэгчдэдээ хүргэн ялагчаа тодрууллаа. “Яг түүн шиг-2” шоуны хоёрдугаар улирлын ялагчаар жүжигчин Т.Бархүү шалгарч 20 сая төгрөгийн эзэн боллоо. Тэрээр шоу эхэлсэн цагаас хойш үзэгчдийг байлдан дагуулж гурван дугаарын ялагч болоод байсан бөгөөд ийнхүү финалын нэвтрүүлэгт алдарт “Aerosmith” хамтлагийн дуучин Steven Tyler болон тайзнаа бут авч шүүгч, үзэгч, оролцогчдоос нийт 54 оноо цуглуулан бусдаасаа хол түрүүллээ.

Т.Бархүү ялагчаар тодорсон торгон агшиндаа “Та нартаа маш их баярлалаа. Хэлэх үг олдоггүй юм байна.Энэ бол амьдралд тохиох ховор боломж. Ийм боломжийг олгож өгсөн Боловсрол телевизийнхэндээ баярлалаа. “Х-Түц” хамтлагийнхандаа баярлалаа. Энэ хорвоод намайг хүн болгож өгсөн ээж, аавдаа маш хих баярлалаа. Аав минь тэнгэрийн орноос харж байгаа байх. Өнөөдөр энэхүү тайзан дээр намайг та нарт ийм гайхалтай үзүүлбэр үзүүлэхэд дандаа дэмжиж байсан түүнд би хайртай ч зоригтоогоор хайртай гэж тийм ч олон хэлж байгаагүй байх. Надтай хамт олон шөнө энэ нэвтрүүлгийн төлөө нойргүй хоносон Одончимэгтээ хайртай шүү. Би та нарынхаа итгэлийг алдахгүй байх болно. Намайг дэмжсэн найз нөхөд, дэмжигч, шүүгч нартаа баярлалаа” хэмээн баярын сэтгэгдлээсээ хуваалцлаа.

Финалын нэвтрүүлгийн зочин шүүгчээр поп дива Т.Ариунаа уригдан шүүгч Н.Онон, Б.Наранзун нарын хамт ажилалаа.

Арван дугаарын турш оролцогчдыг маань тив дэлхийн оддын дүрд хувиргах хүндхэн даалгаварыг ОХУ-ын тусгай нүүр хувиргалтын “FX Pro LAB” компанийн Алексей Ивченкогоор ахлуулсан багийнхан хийж гүйцэтгэсэн юм.