Categories
энтертаймент-ертөнц

Соёлын биет бус өвөөсөө суралцъя

“Нүүдэлчин Монгол-2018” Соёлын биет бус өвийн их наадам 2018 оны 08 сарын 11-15-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдах билээ. Энэ удаагийн Соёлын биет бус өвийн их наадам 5-н ай савын хүрээнд явагдана.

Эрхэм уншигч та бүхэнд соёлын биет бус өв гэж юу болох мөн соёлын биет бус өвийн ангилал /5-н ай сав/-ын тухай мэдээллийг хүргэж байна.

Соёлын биет бус өв гэж юу вэ?

“Соёлын биет бус өв” гэж хамт олон, бүлэг, хувь хүмүүс соёлын өвийнхөө бүрэлдэхүүн хэсэг гэж хүлээн зөвшөөрсөн зан заншил, дүрслэх болон илэрхийлэх хэлбэр, уламжлалт мэдлэг, арга барил, тэдгээртэй холбоотой эд өлгийн зүйл, урлагийн бүтээл, соёлын орон зайг хэлнэ.

Соёлын биет бус өвийг өвлөн уламжлагч гэж хэн бэ?

“Соёлын биет бус өвийг өвлөн уламжлагч” гэж соёлын биет бус өвийг ур чадварын өндөр түвшинд өвлөн эзэмшсэн, түүнийгээ олны хүртээл болгож, дараагийн үедээ өвлүүлэн уламжлуулж байгаа хувь хүн, бүлэг хүмүүс, хамт олныг хэлнэ.

Соёлын биет бус өвийн ангилал

Эх хэл болон аман уламжлал, илэрхийллүүд

Эх хэл, зүйр цэцэн үг, оньсого, таавар, зан үйлийн шүлэг, сацал, магтаалын үгс, зан үйлийн төрөл бүрийн ая дуудлага, ерөөл, магтаал, тууль, үлгэр, домог зэргийг багтаасан.

Язгуур урлаг

Энэ төрөл зүйлд зан үйлийн дуунууд, уртын болон богино дуу, хөөмэй, исгэрээ, аман хуур, морин хуур, цуур, лимбэ зэрэг дуу хөгжмийн уламжлалт урлаг, бий, биелгээ, цам зэрэг уламжлалт бүжгийн урлаг, төрөл зүйлүүд багтана.

Уламжлалт зан үйл, ёслол, баяр наадам

Монгол түмний түүхэн хугацаанд хэвшин тогтнож, улмаар уламжлан дагаж мөрдөж ирсэн уламжлалт зан үйл, арга барил, баяр ёслол, баяр наадам зэрэг багтана.

Байгалийн болон сав ертөцийн тухай мэдлэг, арга ухаан

Энэ төрөл зүйлд байгаль, цаг улирал, амьдрал ахуйн холбогдол бүхий ардын уламжлалт мэдлэг, арга ухаан, тухайлбал ардын хүн эмнэлэг, дом шившлэг, амьдралд хэрэглэдэг янз бүрийн хэмжүүр, хэмжигдэхүүнүүд, цаг улирал, цаг агаар, он тоололтой холбоотой мэдлэг, арга ухаанууд, тэдгээртэй холбоотой эд өлгийн зүйлс багтана.

Гар урлал

Нүүдэлчин Монголчуудын бүтээсэн нэн өвөрмөц хээ угалз, малын уналга, ачлагын тоног хэрэгслийн урлал, гэрийн мод урлах, хээлэх, эрээлэн будах урлал, арьс ширэн урлал, алт мөнгөний болон төмрийн дарх, модон, ясан, чулуун сийлбэр, Монгол дээл хувцас, гутал, зан үйлийн хувцас хийх урлал мөн ном судар бүтээх урлал зэрэг ардын гар урлалын бүх төрөл орно.

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

“МУИС ХАКАТОН-2018” уралдааны ялагчид тодорлоо

“МУИС-ийн соёлыг төлөвшүүлье” уриан дор тус сургуулийн оюутнуудын дунд болсон “МУИС Хакатон-2018” уралдааны дүн гарч шилдгүүдээ тодруулав. Уралдаанд оролцсон оюутнууд 48 цагийн турш нэг танхимд байрлан чөлөөт сэтгэлгээ, ур чадвараараа өрсөлдсөн бөгөөд хамгийн шинэлэг санаа дэвшүүлсэн нийт 6 багийг шалгаруулжээ.
Тэргүүн байранд Chat box, дэд байранд Админ оюутан, гутгаар байранд Анги захиалга, Num notification, Ирц бүртгэлийн баг, тусгай байранд S point баг тус тус шалгарлаа. Тэргүүн байр эзэлсэн багт санаагаа хэрэгжүүлэх санхүүжилт буюу 4 сая төгрөг, дэд байрт 2 сая, гутгаар байрт шалгарсан гурван баг тус бүрт нэг сая төгрөг, батламж гардуулав.
Оюун ухаанаа уралдуулж нэг баг болон ажилласан оюутнуудын шинэлэг санааг танилцуулж байна.

Нэгдүгээр байранд “Chat bot” төсөл шалгарч дөрвөн сая төгрөг, хоёрдугаар байранд “Админ оюутан” төсөл хоёр сая төгрөг, удаах байруудад “Ухаалаг ирц бүртгэл”,”NUM Notification”, “Анги захиалга”, “S point” төслийн багууд шалгарч тус тус сая төгрөгний санхүүжилт авсан юм. Нэгдүгээр байрын баг МУИС-ийн программ хангамж, бизнесийн сургууль, хэрэглээний шинжлэх ухаан инжнерчлэлийн сургууль, сэтгүүл зүйн ангийн оюутнуудаас бүрджээ.

Уг төслийн багийн ахлагч Я.Билгүүнээс тодруулга авсан юм.

“Chat pot” нь оюутнууд тулгамдаж буй асуудлын талаар сургалтын албанаас ердөө чат бичэн автомат хариулагчаас хариултаа авах боломж бүрдэж байгаа юм. Ингэснээр сургалтын алба болон оюутнуудад ямар нэгэн хүндрэл үүсэхгүй, хялбар аргаар асуудлаа шийдэх боломжтой болж байгаа. Мөн “Chat bot”-д бүртгэлтэй оюутнууд сургуультай холбоотой мэдээ мэдээллийг богино хугацаанд чатаар авна. Мөн өөр сургуулиуд ч ашиглах боломжтой гэлээ.

Ц.Уранболор

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

Улаанбаатар хотыг илэрхийлэх шинэ брэнд – Ulaanbaatar city tour bus

Дэлхий дахинд 2017 оны байдлаар нийт 1,2 тэрбум хүн аялж, нийт ажил эрхэлж байгаа 11 хүн тутмын 1 нь уг салбарт ажиллаж байна. Монгол Улсад өнгөрсөн 2017 онд ирсэн гадаадын жуулчдын тоо 471 мянгад хүрч Монгол Улсын эдийн засагт 400 сая ам долларын орлогыг оруулсан байна. Аялал жуулчлал нь Монгол Улсын эдийн засгийн тэргүүлэгч салбаруудын нэг бөгөөд манай орны эдийн засгийн хөгжлийг хурдасгаж, экспорт, хөрөнгө оруулалт, гадаад валютын урсгалыг нэмэгдүүлэн, ажлын байрыг олноор бий болгон дотоодын үйлдвэрлэгчдийн бараа, бүтээгдэхүүний борлуулалтыг өсгөх өндөр ач холбогдолтой салбар юм.

Улаанбаатар хот нь гадаадын жуулчдын аялан зочлох, дамжин өнгөрөх гол цэг бөгөөд Монгол Улсад хүрэлцэн ирж байгаа нийт аялагчдын 92 гаруй хувь нь нийслэл хотоор дамждаг. Нийслэлийн Засаг даргын хэрэгжүүлэгч агентлаг Аялал жуулчлалын газраас Улаанбаатар хотод хүрэлцэн ирсэн жуулчдын тав тух аюулгүй байдлыг хангах, аялал жуулчлалын үйлчилгээний чанар болон хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, жуулчдыг татах шинэ аяллын бүтээгдэхүүн бий болгох зорилгоор Ulaanbaatar City Tour Bus буюу хотын автобустай аяллын үйлчилгээг энэ сарын 15-ны өдрөөс эхлэн хэрэгжүүлэх гэж байна.

Дэлхийн 120 гаруй орны нийслэл болон томоохон хотуудад “Сити-тур” буюу хотын автобустай аялал өөр өөрийн онцлогийг харуулан аялал жуулчлалааа хөгжүүлж байна. “Ulaanbaatar City Tour Bus” нь дотоод гадаадын жуулчдад нийслэлийн болон хот орчмын түүхийн дурсгалт газар, урлаг соёл, музей үзвэрийн газрууд, үндэсний томоохон үйлдвэрлэгч компаниудын үйл ажиллагааг танилцуулна. Ингэснээр гадаадын жуулчдаас гадна нийслэлчүүд болон хөдөө орон нутгийн иргэд маань 379 жилийн түүхтэй нийслэл хотынхоо түүхэн дурсгалт газрууд, хөгжил дэвшилтэй танилцан аялал амралт, чөлөөт цагаа ая тухтай өнгөрүүлэх боломжтой болж байна.

Categories
энтертаймент-ертөнц

“Ocean’s 8” кино байлдан дагуулж байна

Өнгөрсөн Баасан гарагт нээлтээ хийсэн “Ocean’s 8” кино Хойд Америкийн зах зээлээс 3 хоногт 41,6 сая ам.долларын орлого олж, BoxOffice-ийн жагсаалтыг тэргүүлж эхэллээ.Сандра Буллок, Кэйт Бланшет, Рианна, Энн Хэтэуэй зэрэг өнөө цагийн шилдэг эмэгтэй жүжигчид тоглосон уг кино нилээн өндөр хүлээлттэй байсан юм.Нээлтийн үзвэр сонирхсон үзэгчдийн 69 хувь нь эмэгтэй үзэгчид байжээ. Адал явдалт Ocean’s цувралын өмнөх ангиудад ажилласан Стивен Содерберг шинэ ангийг найруулж, Жорж Клуни продюсерээр ажилласан байна.

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

Өвөр Монголын гэрэл зурагчдын бүтээлийн үзэсгэлэн нээгдлээ

Монголын театрын музейд “Мони уулын энгэр дэх эртний хийд-Бадигар сүм” нэртэйӨвөр Монголын Өөртөө Засах орны Бугат хотын гэрэл зурагчдын нийгэмлэгийн гишүүдийн бүтээлийн үзэсгэлэн гарлаа. Тэд Монголын Гэрэл Зурагчдын Холбооны урилгаар иржээ. Үзэсгэлэнд 38 уран бүтээлчдийн 80 бүтээл тавигджээ.

Бугат хотын Гэрэл Зургийн Холбооны дарга Хэ Шао Хуатай ярилцлаа.


Монголд үзэсгэлэн гаргах болсон шалтгаан нь юу вэ?

-Монголын Гэрэл Зурагчдын Холбооны урилгаар ирж, уран бүтээлээ танилцуулж байгаадаа баяртай байна. Бидний зорилго бол соёлын солилцоог ахиулах хийгээд хоёр орны нөхөрлөлийг бататгах юм. Мөнхоёр орны гэрэл зурагчдын холбоодын харилцаа холбоог гүнзгийрүүлж, хамтарсан үйл ажиллагаа явуулах зорилготой.

Бүтээлүүдийн онцлог юу вэ?

-Бид Мони энгэр дэх бурхан шашны хийд болох Бадигар сүмийн түүхэн хөгжил, зан үйлийг харуулсан гэрэл зургуудыг танилцуулж байна. Зорилго нь гэрэл зургаар дамжуулж сүм хийдийн ёс заншил, соёлыг таниулах, аялал жуулчлалыг сурталчилах юм.

Бадигар сүмийн тухай яриач?

-Бадигар бол Мони уулын энгэрт 300 гаруй жилийн турш оршин тогтнож буй Мони уулын энгэр дэх бурхан шашны хийд юм. Байгалийн үзэсгэлэнт газраар хүрээлэгдсэн энэ хийдэд шашны зан үйлийн чухал үйл ажиллагаа тасралтгүй болдог. Олон жуулчид, судлаачдын анхаарлыг татдаг эртний түүхэн дурсгалт газар юм.

Бидэнд Монголын сайхан оронд ирэх боломж олгосон Монголын Гэрэл Зурагчдын Холбооны удирдлагуудад талархлаа илэрхийлэхийн ялдамд Монгол ахан дүүсээ Бугат хотын үзэсгэлэнт сайхан газруудаар морилон саатахыг урьж байна.


Уг зургийг Н.Гэрэл хэмээх уран бүтээлч даржээ. Өнгөрсөн оны нэг сард наймдугаар дүрийн гэгээнийг угтаж авах ёслол дээр дарсан аж. Тэрээр “Тухайн үед цагаан сар болж байсан тул хөл хөдөлгөөн ихтэй байсан. Энд тэндгүй шашны зан үйл сонирхуулж байсан бөгөөд олон гайхалтай зураг авч чадсандаа баяртай байдаг” хэмээсэн юм.

Мөн нээлтийн үеэр уг үзэсгэлэнг зохион байгуулахад хамтарч оролцсон Монголын Театрын музейн хамт олонд бурханы хөрөг бэлэглээ.

Өвөр Монголд өмнө нь нэг удаа гарч байсан энэхүү үзэсгэлэн монголд анх удаа тавигдаж байгаа бөгөөд хоёр өдөр үргэлжлэнэ гэв.

Та бүхэн гэрэл зургуудтай танилцна уу. Гэрэл зургуудын хэсгээс

Т.ЭНХНАРАНЖАВ




Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

“ДАШТ 2018”-ын нээлтэд Робби Уильямс дуулна

“ДАШТ-2018”-ын нээлтийн ёслолд Их Британий дуучин Робби Уильямс ая дуугаа өргөнө гэж Олон улсын хөл бөмбөгийн холбоо мэдээллээ. Мөн Оросын дуурийн дуучин Аида Гарифуллина ч Лужники цэнгэлдэх хүрээлэнд болох нээлтийн ёслолд оролцох юм.

“Take That” хамтлагаас уран бүтээлийн гараагаа эхэлсэн Робби Уильямс 12 студийн цомог гаргасан төдийгүй BRIT Awards-ын түүхэн дэх хамгийн олон шагналыг хүртсэн дуучин юм.Тэрээр “Үнэхээр аз жаргалтай байна.Ийм гайхалтай үзүүлбэрийн төлөө ОХУ руу дуртайяа явна” гэжээ.
Энэ сарын 14-нд болох ДАШТ-ний нээлтийн ёслолд тэрчлэн Бразилийн шигшээ багийн тамирчин асан Рональдо оролцох юм байна. 80 мянган хүний суудалтай Лужники цэнгэлдэх хүрээлэнд нээлтийн ёслол болсны дараа Орос болон Саудын Арабын багуудын тоглолтоор дэлхийн аврагын тэмцээн албан ёоор эхлэх юм.

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

Баяннуур суманд хийсэн малтлагаар 570 гаруй ховор нандин олдвор олджээ

Булган аймгийн Баяннуур сумын Шороон Бумбагар гэх газраас эртний дурсгалт олдворууд олдсон байна. “Улаан хэрмийн Шороон Бумбагар археологийн дурсгалыг хадгалах, хамгаалах, тогтвортой менежмент бий болгоход боловсон хүчнийг чадавхижуулах, олон нийтийн ухамсрыг нэмэгдүүлэх нь” төслийн хүрээнд хийсэн уг малтлагийг Соёлын үндэсний төв, ЮНЕСКО-ийн Бээжин дэхь төлөөлөгчийн газар, ЮНЕСКО-ийн Монголын үндэсний комисс хамтран 2018 оны тавдугаар сарын 17-ноос 28-ныг хүртэлх хугацаанд хийжээ. Малтлагаас гарсан олдворуудыг Хархорины музейд түр хадгалж буй юм. Нүүдлийн соёл иргэншлийг судлах олон улсын хүрээлэнгийн судлаач, проффессор А.Очир “Малтлагын явцад бунхан, дөрвөлжин булш, алтан эдлэл, ханын зураг зэрэг нийт 570 гаруй олдвор олдсон. Үүнд:

  • Алтан эдлэл – 170
  • Алтан зоос – 45
  • Хүрлийн үеийн дөрвөлжин булш-46
  • Хиргисүүр – 31
  • Хүннү гүрний үеийн 3 оршуулгын газраас 180 булш
  • монгол булш – 60 орчим
  • 8 газраас хадны зураг
  • Түрэгийн үеийн 80 жижиг булш илэрсэн.

Эдгээр олдворуудаас хамгийн онцгой нь Бунханы ханын зураг юм. Уг ханын зурагт “Эртний Түрэгийн морины засалт, нохой, морьтой хүн, бүжиглэж буй хүн гэх мэт олон зүйлийг дүрсэлжээ.

Судалгааны багт Нүүдлийн соёл иргэншлийг судлах олон улсын хүрээлэнгийн судлаач, проффессор А.Очир, судлаач магистр Г.Мандахбаяр, Соёлын өвийн үндэсний төвийн Авран хамгаалах газрын мэргэжилтэн, археологич Г.Анхсанаа, Бүртгэл судалгааны газрын мэргэжилтэн Г.Халиунаа нар ажилласан байна.

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

Алтан хальс индепендент кино наадмын ялагчид тодорлоо

Энэ жилийн Алтан Хальс Индепендент Кино Наадам зургаадугаар сарын 8-нд ялагчдаа зарлан, албан ёсоор хаалтаа хийлээ. Шилдгийг тодруулах сонголтын хороонд;

  • Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл урлагийн газрын дэлгэц, медиа урлагийн бодлогын хэрэгжилт хариуцсан мэргэжилтэн доктор (PhD) Д.Цэнгэл,
  • Бусаны олон улсын кино наадмын ази кино урлагийн хөтөлбөр боловсруулагч Ким Ён-ү,
  • Брисбейний олон улсын кино наадмын захирал Максин Уильямсон, “Алтан хальс” холбооны тэргүүн, найруулагч С.Бямба,
  • Кэмбрижийн олон улсын оюутны Уотерспрайт кино наадмын продюсер, IEFTA холбооны “Global Film Expression” кино хөтөлбөрийн захирал Бернадетт Шрамм нар багтан ажиллаж, шилдгүүдийг тодруулав.

Алтан Хальс Индепендент Кино Наадмын сонголтын хороо 56 орны 514 киноноос 31 богино киног уралдаант хэсэгт сонгосон билээ.

Ялагчид:

Шилдэг олон улсын баримтат кино төрөлд ялагч бүтээл: Марина-Эвелина Кракана – “Түлшний шүүр” (Румын)

Шилдэг Монгол баримтат кино тусгай шагналын ялагч бүтээл: Баттулгын Гантулга – “Сүмбэр”

Шилдэг олон улсын эксперименталь кино төрөлд ялагч бүтээл: Майкл Лайонс – “Кино давтамж 31: Шисэндо” (Япон)

Шилдэг Монгол эксперименталь кино төрөлд ялагч бүтээл: Эрдэнэ-Очирын Отгон-Эрдэнэ – “Замхрал”

Шилдэг олон улсын хүүхэлдэйн кино төрөлд ялагч бүтээл: Шинпэй Шэнь – “Лянхуа дэнлүү” (БНХАУ)

Шилдэг олон улсын хүүрнэлт кино төрөлд ялагч бүтээл: Роман Любый – “Гахайнууд” (Украин)

Шилдэг Монгол хүүрнэлт кино төрөлд ялагч бүтээл: Гантулгын Номин – “Түлхүүр”

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

2018 оны Хөлбөмбөгийн ДАШТ-ий сүлд дууны албан ёсны видео цацагдаж эхэллээ

Энэ сарын 14-нд ОХУ-д болох Хөлбөмбөгийн Дэлхийн Аварга шалгаруулах тэмцээний сүлд дуу “Live it Up”-ийг Холливүүдийн алдарт кино жүжигчин Уилл Смит, дуучин, хөгжмийн зохиолч Ники Жэм, Эра Истрэфи нар дуулна гэдгийг ФИФА-гаас зарласан билээ. Тэгвэл “Live it Up”дууны албан ёсны видео өчигдөр цацагдаж эхэллээ. “Live it Up”дууны видеонд Бразилын алдарт хөлбөмбөгчин, 2002 оны дэлхийн аварга Рональдино оролцсон байна.

“Live it Up”дууг долдугаар сарын 15-ны өдөр Москвагийн Лужники цэнгэлдэх хүрээлэнд болох аваргын төлөө тоглолтын өмнө 80,000 үзэгчдийн өмнө дуулж, мөн нэг тэрбум орчим телевиз үзэгчдэд хүргэхээр төлөвлөжээ.

2018 оны ДАШТ нь Оросын 11 хотод зургадугаар сарын 14-нээс долдугаар сарын 15-ны хооронд болох юм.

Categories
мэдээ энтертаймент-ертөнц

Ука “Don’t Stop” цомгийн баяраа тэмдэглэж байна

“Киви” хамтлагийн ахлагч Д.Уламбаяр буюу Укагийн хамгийн сүүлд гаргасан “Don’t stop” дуу нь Азийн шилдэг хип хоп 50 дууны жагсаалтад багтсан. Монголын хип хоп хөгжмийн чартуудыг тэргүүлж байсан энэхүү дууг “Youtube” сувгаар дөрвөн сая гаруй удаа үзсэн байна. Залууст хөнгөн хөгжмийн хэмнэлийг мэдрүүлэх энэ бүтээлийг сонссон хүн бүр эрч хүчийг мэдэрнэ хэмээн дуучин бүсгүй онцолж байсан. Тэгвэл шинэ хит дуугаараа нэрлэсэн түүний дөрөв дэх цомгийн баяр өнөөдөр хоёр дахь өдрөө “Crocus Event Hall”-д 19.00 цагт болох юм.

Ука уран бүтээлээс гадна Монголын дуу хоолойг дэлхийд гаргах зорилготой “The Voice of Mongolia” шоуны шүүгчээр ажилласан билээ. Тэгвэл түүний бэлдсэн багаас Ц.Энгүүн финалд үлдэж, улмаар ялагч болсон юм.

Ука “Don’t Stop” дөрөв дэх цомгийн баяраа тэмдэглэж байна