Category: эдийн-засаг

Банк хоорондын валют арилжааны цахим талбарыг өнгөрсөн дөрөвдүгээр сараас эхлэн нэвтрүүлсэн. Ингэснээр банк хоорондын ам.долларын арилжааны идэвх өмнөх оны мөн үеэс 2.2 дахин нэмэгджээ.

Монголбанк нь “Банк хоорондын цахим талбарт валют арилжаа хийх ерөнхий гэрээ”-нд заасан нөхцөл шаардлага хангасан хоёр хүртэлх банкийг цахим талбарын үндсэн дилерээр сонгодог. Тэгвэл гуравдугаар улирлын банк хоорондын цахим талбарын үндсэн дилерээр ХААН, Голомт банкийг сонгосон бөгөөд дөрөвдүгээр улирлын үндсэн дилерээр дээрх банкуудыг улиран сонголоо.

Үндсэн дилерээр сонгогдсон банк нь цахим талбарт валют арилжаа идэвхтэй явуулах үүрэг хүлээх бөгөөд үндсэн дилер нэрийг ашиглах, “Гадаад валютын дуудлага худалдаа”-нд илүү саналын эрхтэйгээр оролцдог.

Түүнчлэн тус цахим талбарт идэвхтэй байгаа худалдан авах, худалдах саналын ханшийг Монголбанкны цахим хуудсанд байршуулж буй бөгөөд ингэснээр иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллага валютын тухайн үеийн ханшийн мэдээллийг авах боломжтой.

“Монгол, Оросын хамтын ажиллагаа-2017” эдийн засгийн чуулга уулзалт энэ сарын 2-5-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдлаа.

Уг чуулга уулзалтын зорилго нь ОХУ-ын Новосибирск хотноо 2016 онд болсон “Монгол, Оросын хамтын ажиллагаа-2016” анхдугаар чуулга уулзалтаас гарсан шийдвэрүүдийг ажил хэрэг болгох, хоёр талын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд чиглэжээ.

Тус чуулга уулзалтад оросын талаас ОХУ-ын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн эдийн засгийн бодлогын байнгын хорооны нэгдүгээр орлогч дарга, Оросын олон улсын хамтын ажиллагааны ассоциацийн ерөнхийлөгч С.В.Калашников тэргүүтэй албан төлөөлөгчид, бизнесийн төлөөлөл, спорт, урлаг, соёлын зүтгэлтнүүдээс бүрдсэн өргөн бүрэлдэхүүн хүрэлцэн ирж оролцлоо.

Монголын талаас УИХ-ын гишүүн, Гадаад харилцааны сайдын үүрэг гүйцэтгэгч Ц.Мөнх-Оргил, УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь Монгол-Оросын парламентын бүлгийн дэд дарга Б.Энх-Амгалан нар нээж үг хэлжээ.

ОХУ, МОНГОЛЫН ПАРЛАМЕНТ ХООРОНДЫН ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ УУЛЗАЛТ БОЛЖЭЭ

Түүнчлэн “Орост үйлдвэрлэв 2017” бараа, бүтээгдэхүүний үзэсгэлэн худалдаа, “Вернисаж” фото зургийн үзэсгэлэн, “Орос нутгийн аялгуу” урлагийн тоглолт, “Найрамдлын цом” Монгол, Оросын өсвөр насны тамирчдын гимнастикийн тэмцээн, “Алтан хальс” Оросын кино өдрүүд тус тус зохиогджээ.

Чуулга уулзалтын үеэр Монгол Улсын Онцгой байдлын ерөнхий газар ОХУ-ын Сибирийн олон улсын хамтын ажиллагааны ассоциаци хооронд гамшгийн аюулыг бууруулах, урьдчилан сэргийлэх, хор уршгийг арилгах технологийн салбарт хамтран ажиллах тухай санамж бичигт гарын үсэг зурлаа.

Мөн Монгол үндэсний агаарын тээвэрлэгч “МИАТ” ХК болон ОХУ-ын С.А.Чаплыгины нэрэмжит Сибирийн эрдэм, шинжилгээний хүрээлэн хоорондын хамтын ажиллагааны санамж бичиг, Монголын Иргэний нисэхийн ерөнхий газар ОХУ-ын Шинжлэх ухаан үйлдвэрлэлийн нэгтгэл “ЛЭМЗ” хувьцаат нийгэмлэг хоорондын хамтын ажиллагааны санамж бичиг зэрэг 5 баримт бичигт гарын үсэг зурсан байна.

Сүүлийн үед дэлхийд цахим мөнгө моодонд орж байна. Хөрөнгийн бирж дээр үнэ нь өсч, уруудаж байсан хувьцаатай адил хүчээ авч байгаа цахим мөнгөн тэмдэгт юм. Биет бус мөнгө нь тусгай компьютерийн программчлалаар кодолсон дахин давтагдашгүй төлбөрийн хэрэгсэл. Мэдээллийн технологид гарч байгаа энэ шинэ дэвшил манайд ч нэвтрээд эхэлж. Хамгийн сүүлд гэхэд Монголбанк нэгэн сэрэмжлүүлэг гаргасан нь криптовалют руу хөрөнгө оруулах нь эрсдэлтэйг анхааруулсан явдал юм. Тиймээс криптовалютын тухай ярилцахаар “Itools” компанийн үүсгэн байгуулагч А.Баттамиртай уулзав.

Улс орнууд цахим мөнгийг хуулиараа зохицуулахаар оролдож эхэлжээшилжүүлж койн худалдаж авдаг. Энэ бүгдийг өөрөө хийх боломжтой. Дундын ямар ч зуучлагч байх ёсгүй. Үүнээс өөрөөр юм уу дундын ямар нэг зуучлагчтай, их мөнгөөр эхэлж элсэх тухай ярьж байвал сүлжээ гэж хардаж болно.

М.МӨНГӨЛДЭЙ

2017 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдөр I, II, III ангиллын 23 хувьцаат компанийн 72,958 ширхэг хувьцаа арилжигдсанаас 6 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өсч, 14 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 2 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Ариг гал” компанийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр буюу 13.03 хувиар өссөн бол “Монинжбар” компанийн ханш хамгийн өндөр буюу 14.45 хувиар уналаа.

ЗГҮЦ-ны хоёрдогч зах зээлийн энгийн арилжаагаар 1,018 ширхэг үнэт цаас 100,967,460 төгрөгөөр арилжаалагдсан байна.

Энэ өдөр “MSE ALL” индекс 1059.32 нэгж болж 0.5 хувиар буурсан бол зах зээлийн үнэлгээ 2,076,491,897,158 төгрөг боллоо.

Арилжааны дэлгэрэнгүй мэдээллийг энд дарж үзнэ үү.

Азийн хөгжлийн банкны “Азийн хөгжлийн төлөв 2017” тайланд Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлтийг энэ онд дөрвөн хувь, 2018 онд гурван хувь байна гэж таамаглажээ.

Эдийн засгийн өсөлт 2016 онд 1.2 хувьтай байсан бол 2017 оны эхний хагаст 5.3 хувиар өссөн. Үүнд нүүрсний экспортын өсөлт болон ОУВС-ийн хөтөлбөр батлагдсан зэрэг нь голлох нөлөө үзүүлсэн тухай мэргэжилтнүүд онцолсон. Тайланд дурдсанаар 2017 оны I хагаст төсвийн орлого 41.1 хувиар өсч, төсвийн зарлага 9.6 хувиар өссөн буюу төсвийн алдагдлын хэмжээ ДНБ-ий 5.8 хувьтай тэнцсэн байна. Харин инфляц оны эхний хагаст гурван хувьтай байсан нь 2016 онд төгрөгийн ханш суларч, импортийн үнэ өндөр байсантай холбоотой гэж Азийн хөгжлийн банкны эдийн засагчид дүгнэжээ. Түүнчлэн түлшний онцгой татвар үнийн өсөлтөд нөлөөлөөгүй учир инфляцийн 2017 оны таамгийг бууруулж тогтоожээ. Оны II хагаст импорт үргэлжлэн өсөх хандлагатай байгаа тул урсгал дансны алдагдлыг 2018 онд 8.5 хувь байхаар тооцоолж, харин инфляц ирэх онд 3.4 хувь байхаар таамаглажээ.

ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдсанаар 2017 оны тавдугаар сард Азийн хөгжлийн банк манай улсад нэн хөнгөлөлттэй зээл болох 1.35 тэрбум ам.долларыг дөрвөн жилийн хугацаатай олгох шийдвэр гарсан. Энэ нь “түншлэлийн стратегийн” хүрээнд хийгдэж байгаа бөгөөд эхний үе шат нийгмийн халамж, банкны салбарын хямралаас сэргийлэх 250 сая ам.долларын санхүүжилтээр эхэлсэн юм. Энэхүү санхүүжилтийн 50 хувь нь төсвийн дэмжлэг хэлбэрээр, үлдсэн 50 хувь нь төсөл хөтөлбөрт зарцуулагдах гэнэ.

НӨАТ-ын урамшууллын энэ сарын сугалааны тохирол өнөөдөр 20.40 цагаас Боловсрол телевизээр орон даяар шууд явагдана.

Энэ удаагийн тохиролд 2017 оны 8-р сарын 1-нээс 8-р сарын 31-ний өдөр хүртэлх хугацаанд худалдан авалт хийсэн баримтаа 2017 оны 9 дүгээр сарын 16-ны өдрийн 23 цаг 59 минутаас өмнө Цахим төлбөрийн баримтын системд бүртгүүлснээр НӨАТ-ын урамшууллын сугалаанд хамрагдах юм.

Засгийн газрыг огцруулсантай холбогдуулан Олон улсын валютын сан /ОУВС/ Монгол Улсад хэрэгжүүлж байсан хөтөлбөрөө зогсоосон гэх мэдээлэл цацагдах болсон. Энэхүү мэдээллийг үгүйсгэж, ОУВС-гийн суурин төлөөлөгч Нэйл Сакер “Хөтөлбөр зогсох магадлал, эрсдэл огт харагдахгүй байна” гэж мэдэгдээд, одоо хэрэгжиж буй хөтөлбөрийн үр дүн сайн гарч байгааг онцолсон юм.

Олон улсын валютын сан хөтөлбөрийн хэрэгжилтдээ улирал тутам үнэлгээ хийж, түүнийгээ захирлуудын зөвлөлдөө танилцуулдаг аж. Монгол Улсын Засгийн газар огцорсонтой холбоотойгоор есдүгээр сарын сүүлээр хийгдэх ёстой байсан үнэлгээний хэлэлцүүлгийг дараагийн Засгийн газар байгуулагдах хүртэл хойшлуулах шийдвэр гаргажээ. Учир нь хөтөлбөрийн хүрээнд дэвшүүлсэн бодлогын зорилтуудыг шинэ Ерөнхий сайд, Сангийн сайд дэмжиж буйг албан ёсоор мэдэгдэх ёстой гэж тэд үзжээ. Мөн хөтөлбөрийг цаашид амжилттай хэрэгжүүлэх талаар шинэ Засгийн газартай ярилцах хэрэгтэйг онцолж байна.

ОУВС-гийн суурин төлөөлөгч Нэйл Сакер “Хөтөлбөр өнөөг хүртэл амжилттай хэрэгжиж байгаа. Тиймээс хөтөлбөр зогсох эрсдэл харагдахгүй байна. Харин ч Монгол Улс хөтөлбөрийн хүрээнд тохирсоноос илүү өндөр үр дүнд хүрч чадаж байгаа. Макро эдийн засгийн гүйцэтгэлийн үр дүн их сайн гарсан. Засгийн газраас бүтцийн шинэчлэлийн арга хэмжээнүүдээ эхнээс нь хэрэгжүүлээд явж байна. Одоо эхлэх намрын чуулганаар үүнтэй холбоотой хэд хэдэн хууль эрх зүйн баримт бичгийн төслүүд орж, хэлэлцэгдэх учиртай. Тэгэхлээр одоогоор бүх зүйл эерэг гэж хэлж болно. Хэрвээ харилцан тохиролцсон арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлээгүй бол ОУВС-гийн Захирлуудын зөвлөлөөс учир шалтгааныг нь тодруулж, шаардлагатай бол хөтөлбөрийг зогсоодог. Гэхдээ Монгол Улсын хувьд ийм зүйл болохгүй гэж бодож байна” гэв.

Тэрчлэн, Монголыг хариуцсан ажлын хэсгийн ахлагч Коши Мата албан тушаал буурсан гэдэг ташаа мэдээлэл. Тэрбээр удирдах албан тушаалд дэвшиж, Азийн эдийн засагт судалгаа шинжилгээ хийдэг хэлтсийг удирдах болсон. Тодруулбал, ОУВС-гийн ажилтан нэг улсад гурав орчим жилийн хугацаанд ажилладаг дотоод журамтай гэлээ. Энэ журмын дагуу Коши Матай Монгол Улстай ажиллах хугацаа нь дууссан байна. Ингээд байгууллагын тогтсон дүрмийн дагуу Коши Мата өөр ажилд шилжсэн юм байна.

ОУВС-тай тохирсон хөтөлбөр Монгол Улсын Засгийн газрын боловсруулсан эдийн засгийг сэргээх хөтөлбөр дээр суурилсан. Цаашдаа Засгийн газрын бодлогын байр суурь хэвээрээ үргэлжилнэ гэдэгт Нэйл Сакер итгэлтэй байна. Мөн шинээр томилогдох Ерөнхий сайд, Сангийн сайдтай хамтран ажиллахад бэлэн гэдгээ ОУВС-гийн суурин төлөөлөгч мэдэгдлээ.

Олон улсын валютын сангаас тавьсан шаардлагын дагуу хүүхдийн мөнгийг зорилтот бүлэгт олгох шийдвэр гарсан. Энэ дагуу он дуустал олгох хүүхдийн мөнгийг төсөвт суулгаад басан аж. Харин Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн өмнө хүүхэд бүрт олгохоор болж, өмнө нь төсөвт суулгасан мөнгийг тарааж дуусгажээ. Үүнээс болж есдүгээр сарын хүүхдийн мөнгө олгох санхүүжилтгүй болсон

Энэ сарын хүүхдийн мөнгийг олгохын тулд 110 тэрбум төгрөг шаардлагатай гэж Сангийн сайд Б.Чойжилсүрэн хэлсэн. Тэрхүү санхүүжилтийг аравдугаар сард хуралдах УИХ-ын ээлжит чуулганаар хэлэлцэж, баталсны дараа хүүхдийн мөнгийг үргэлжлүүлж олгох аж.

2017 оны 9 дүгээр сарын 15-ны өдөр I, II, III ангиллын 27 хувьцаат компанийн 315,136 ширхэг хувьцаа арилжигдсанаас 16 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш өсч, 10 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш буурсан бол 1 хувьцаат компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Шарын гол’ компанийн хувьцааны ханш хамгийн өндөр буюу 14.45 хувиар өссөн бол ‘Ариг гал” компанийн ханш хамгийн өндөр буюу 14.98 хувиар уналаа.

Энэ өдөр ‘MSE ALL’ индекс 1027.63 нэгж болж 2.66 хувиар өссөн бол ТОП20 индекс оны эхнээс 44.5 хувь өсч 17,736,35 нэгж болсон нь 2013 оны 1-р сараас хойших хамгийн өндөр үзүүлэлт болоод байна. Монголын хөрөнгийн биржийн зах зээлийн үнэлгээ 1,962,321,174,403 төгрөг боллоо.

Засгийн газрын голлох бондууд болох “Хуралдай бонд”-ын ханш өнөөдрийн арилжаа эхлэх үед 0.19 хувиар буураад байна. Харин “Чингис бонд”-ын ханш баасан гарагийн арилжаа эхлэх үед 0.38 хувиар буурсан боловч түүний дараа бага зэрэг сэргэж, уналтын хувь нь 0.16 хувь боллоо. Ирэх оны нэгдүгээр сард эргэн төлөлт нь хийгдэх 500 сая ам.долларын “Чингис бонд”-ын ханш харьцангуй хэлбэлзэл багатай, арилжаа эхлэх үед 0.1 хувиар буурсан. Ийнхүү Засгийн газрын тогтворгүй байдлаас үүдэж олон улсын бондын зах зээлд манай улсын бондын ханш буураад байна.