Авлигатай тэмцэх үүргийг монголчуудын өмнө хүлээсэн газар бол АТГгэдгийг дээр, дооргүй мэднэ. Энэ байгууллага авлигатай яаж тэмцэж байгаагаа сүүлийн үед байсгээд мэдээлдэг болсон нь сайн хэрэг. Өнгөрсөн долоо хоногтгэхэд л АТГ-ынхан нийслэлийн прокурорын төлөөлөлтэй зэрэгцэж суугаад авлигатай хэрхэнтэмцэж байгаагаа мэдээлсэн. Мөн өнгөрсөн долоо хоногт”Авлига үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлөх нь” сэдэвт онол практикийн бага хурал боллоо. АТГ-аастусгазрын мөрдөн байцаах албаны дарга, ахлах комиссар Э.Амарбат тэргүүтэй хүмүүс оролцсон энэ хурлын үеэр яригдсан нэг статистикийг сонирхуулъя. АТГ 123 тэрбум төгрөгийн хохирол илрүүлчихэж.АТГ-ынхныонцлоод буй зуугаад тэрбум төгрөг зөвхөн сүүлийн хоёр жилд илрүүлсэн хохирлын хэмжээ гэнэ. “Бид өмнөхөөсөө бараг арав дахин өндөр хэмжээнийхохирол илрүүллээ” гэж ирээд мэдээлнэ лээ.Ийм их мөнгөн дүнтэй хохирол илрүүлсэнд нь АТГ-т талархаж байна. Цалин, тэтгэмжээ тавьж хүчрэхгүй болтлоо хэцүүдээд байгаа ийм үед үүн шиг таатай мэдээ гэж хаана байхав. 123 тэрбум төгрөг бол их мөнгө. Энэ хэмжээний мөнгөн дүнтэй авлигын хэрэг илрүүлнэ гэдэг алга ташмаар мэдээ. Тэд сайн ажиллажээ.Эдийн засаг хүндхэн, ам.долларын ханш галзуурч байгаа иймүед 123 тэрбум гэдэг амь тариа болохоор мөнгө.
Гэхдээ энд эргэж харахаас аргагүй, хөндөж бичихээс боломгүй нэг өнцөг байна.АТГ 123 тэрбум төгрөгийн авлигын хэрэг илрүүлсэн мөртлөө дөнгөж есхөн тэрбумыг нь л олж авсан байх юм. Авлига авсан хүмүүсээр нөхөн төлүүлсэн мөнгө иймхэн байна гэдэг чамлахаар хэрэг. Уг нь АТГ-ын үүрэг бол авлигачдаас завшсан мөнгийг нь буцааж авч, төсөвт нэмэр болох. Яг одоо бол авлигачдаас зувчуулсан мөнгийг нь буцааж авах нь чухал болохоос шорон руу ачиххэнд ч хэрэгтэй шийдэл биш. Авлига авсан нөхөр шоронд, хөргөгч, зурагттай тусгай өрөөнд хэдхэн жил тухлаад гарах нь лав л ард түмэнд хэрэггүй.
Үнэхээр авлигаар тэгтлээ хөрөнгөжсөнийг нь тогтоочихсон юм бол улсад учруулсан хохирлыг нь төлүүлмээр байна. Энэ л АТГ-ын хийх ёстой ажил.Буцааж авсан мөнгөө төсөвт орлого болгож оруулж, тэр мөнгөөр нь хэдэн цэцэрлэг барьчихлаа гэж бодъё.Тэгвэл гэртээ хүүхдээ хараад орлогогүй суугаа олон ээж, аав ажилд орж амьжиргаагаа залгуулах чадалтай болно. Гэртээ цоожлогдож үлдсэнээс болж галд өртөж амиа алдсан хүүхдийн талаарх сэтгэл эмзэглүүлсэн мэдээлэл цацагдахаа болино. Авлигачдаас төсвөөс хулгайлсан мөнгийг нь буцааж авах чухал болохоос шорон руу ачих нь чухал биш гэдгийг энэ мэт өчнөөн жишээгээр нотолж болно. Бидэнд, иргэдэд, Монгол Улсад мөнгө хэрэгтэй байна. Ингэж ажилла гэж л татвар төлөгчдийн мөнгөөр АТГ-ынхныг сард өчнөөн саяар нь цалинжуулан ажиллуулдаг.
АТГ-ын ажиллаж буй арга барилыг анзаараад байхад ингэх сонирхол ер нь л алга. Улстөрийн шоу маягийн зүйл ажиглагдах болсныг учир мэдэх хүн бүр хараад, анзаараад, эмзэглэж байгаагаа нуухгүй байна. Хэн нэгэн улстөрчид таалагдахгүй улстөрчийг авлигач гэж зарлаад шорон руу ачих нь л АТГ-ын арга барил болчихлоо. Дээр байгаа эрхмүүдийн хувьд эсрэг намаа намнах, дургүй улстөрчөө бүдрүүлэх арга хэрэгсэл нь АТГ болчихож. Уг нь улстөрчдийн зэвсэг, хэрэгсэл болох нь энэ байгууллагын үүрэг, зорилгобиш. Нийгмийг авлигаас цэвэршүүлэх, ард түмний татвараас бүрддэг төсвөөс эрх мэдэлтнүүдийн хулгайлсан мөнгийг буцааж олж авах л АТГ гэдэг байгууллагын монголчуудын өмнө хүлээсэн эрхэм үүрэг. Тэгэхээр одоо татвар төлөгчдийн мөнгөөр цалинждаг, татвар төлөгчдийн мөнгөөр оршин тогтнож байгаа АТГ-д нэг том ажил үлдээд байна. Авлигаас болж123 тэрбум төгрөгийн хохирол илэрсэн нь үнэн л бол тэр мөнгийг олж авах тал дээр ажилламаар байна. Түүнээс биш хэн нэгнийг шоронд ачих ньбаялаг бүтээснийхээ хэрээр татвар төлж төрөө тэжээж буй эгэл жирийн иргэдэд ямар ч хүртээлгүй билээ.
Ц.БААСАНСҮРЭН