Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ

Агаар мандал дахь салхин гол

Дэлхийг хамгийн
богино хугацаанд агаарын бөмбөлгөөр тойрох уралдаан 1800 оны дунд үеэс эхлэлтэй.
Европын орнуудаас ихэвчлэн адал явдалд дуртай залуус ийм аялалд гардаг байж. Уралдаан
жилээс жилд өргөжсөөр 1800 оны сүүлчээр дэлхийг 80 хоногт тойрсон мэдээлэл цацагдсан
нь хүн бүрийг гайхашруулж байсан гэдэг. Шинжлэх ухааны хөгжил тийм өндөрт ирээгүй
байсан учраас 80 хоногт дэлхийг тойрсон асуудлыг эрдэмтэд тухайн үедээ төдийлөн
анхаарсангүй. Тэгээд ч 1900 он гарахад дэлхий нийт дайны хөлд донсолж энэ нээлт
мартагдсан удаатай.

Харин дэлхийн
хоёрдугаар дайн эхлэхэд АНУ-ын нутаг дэвсгэрт Японы тэсрэх бөмбөгийг тээвэрлэсэн
агаарын бөмбөлөг салхиар туугдан ирэх болжээ. Уг нь агаарын бөмбөлөг 600-хан км
яваад л унах ёстой байтал 3-4 бүр таван мянган км замыг туулан АНУ-ын нутагт тэсэрч,
иргэдийг түгшээх болсон учраас асуудлыг судалж эхэлсэн байдаг. Шалтгааныг судалсаар
дэлхий дээр асар хүчтэй салхин гол урсч байдгийг олж тогтоосон байгаа юм. АНУ-ын
эрдэмтдийг энэ нээлтийг хийхээс өмнө япончууд энэ тухай мэдчихээд АНУ руу мянга
гаруй тэсрэх бөмбөг тээвэрлэсэн агаарын бөмбөлөг хөөргөсөн нь энэ байж. Энэ бол
1940 оны эхээр болсон явдал. Нэг ёсондоо 12-14 мянган метрийн өндөрт 4-10 мянган
км цагийн хурдтай салхин гол баруунаас зүүн тийш мөнхөд урсч байдгийг ийнхүү олж
нээжээ. Ийм салхин гол дэлхийн төв бүслүүрт нэг, хойд өмнөд хагаст тус бүр хоёр
нийт тав байдаг гэж байгаа. Эргэлтийн хүчээс үүсч байгаа уг салхин голыг ашиглан
дэлхийг 21-хэн хоногт агаарын бөмбөлгөөр тойрсон нь хамгийн сүүлийн жишээ юм.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *