Хархорум хотыг 800 жилийн дараа виртуал орчинд дахин сүндэрлэлээ. Эдүгээ Хархорум хотын туурь дээр байх том чулуун яст мэлхийн дээр суурилуулсан тэрхүү хөшөөнд 1220 онд Чингис хаан зарлиг гаргаж энд улсын нийслэлийг байгуулахаар товлосон, Өгэдэй хааны үед хааны их харшийг барьж байгуулсан, 1256 онд Мөнх хааны зарлигаар бурханы шашны 300 тохой өндөр их сүм бариулсан тухай дурдсан ажгуу. Тухайн үед Хархорум хотоор зочилсон олон жуулчид хотын тухай өөр өөрсдийн тэмдэглэлийг тэрлэж үлдээсэн нь буй. Тэдгээрээс хамгийн дэлгэрэнгүй нь Францын ван IX Людовикийн 1253 онд Монгол руу илгээсэн багийг ахалж явсан Гильом Де Рубрук ламын тэмдэглэл гэж үздэг. Шинжлэх ухаан, технологийн эрин зуунд хүний төсөөлж чадах бүхнийг бодит болгох боломж бүрдэж байна. Хүн бүрт харж, хүрч, мэдэрч, амтлаж, үнэрлэж чадаагүйгээс болоод харамсахаас илүүтэйгээр боломжгүй болсон зүйлсүүдийн нэг бол түүх буюу өнгөрсөн юм. Энэ бүгдийн тодорхой хэмжээнд шийдэж чадаж буй технологи бол Virtual Reality /Виртуал Реалити/ юм. Энэхүү технологи тусгай нүдний шилний тусламжтайгаар танд компьютер дээр бэлтгэсэн 3D хэмжээст өгөгдлийг үзүүлэх ба зарим контент нь интерактив болж хөгжсөнөөр бидэнд дуртай тоглоомоо илүү бодитоор тоглох боломж олгодог. Бусад 3D үзвэрүүдтэй харьцуулахад VR нь хормын төдийд тэс өөр орчинд очиж, зөвхөн нүдээрээ биш, мөн биеэрээ мэдэрдэг онцлогтой.
Виртуал орчин дах бүтээл нь устах, үгүй хийгдэх боломжгүй учир 1254 оны Хархорум хот ийнхүү үүрд сүндэрлэн хүн бүрт хүрэх боломжтой боллоо.
Залуучууд Хархорум хотыг Эрдэнэзуу хийдээр л төсөөлдөг. Гэтэл 800 жилийн өмнө Монголын эзэнт гүрний нийслэл яг ямархуу байсан, тэр үеийн Монгол ахуй ямар байсан гэдгийг төсөөлөх үүднээс Виртуал Хархорум хотыг бүтээн байгуулсан. Энэ бүтээлийг гадын жуулчид, 10 жилийн хүүхдүүд түүхийг хичээл дээрээ багштайгаа хамт үзэж түүхээ судлах боломжтой болж байна. Виртуал Хархорум төсөл хэрэгжсэнээр түүх соёлоо үүрд хадгалан үлдэх боломжтой боллоо.
Энэ бүтээн байгуулалтыг хийхийн тулд нийт 20 гаруй хүн, 2 жилийн турш ажилласан. Энэ төслийг хүн хараад тоглоом гэж харахаас илүүтэйгээр яг бодит байдлыг хэрхэн гаргах боломж талаас нь судалгаа хийж гаргасан. Судалгааны хувьд түүхийн судлаач, зураач, архитехтур гэх мэт мэргэжлийн түүхч хүмүүс ажилласан.
Хүмүүс www.tuuhsoyol.com руу зочилж, эсвэл ЭНД дарж Виртуал Хархорум хотоор 360 аялал хийх боломжтой. Үндэсний өв, түүх, соёлыг түгээн дэлгэрүүлэх, үр хойчдоо үлдээх зорилготой энэхүү төслийг “Шинжлэх ухаан, технологийн сан” болон “Рио Тинто Монгол”-ын санхүүжилтээр МУИС, “Дижитал Солюшнс” хамтран бүтээжээ.