Б.Баярмаа: Дэлхийд үнэлэгдэх монгол иргэнийг төлөвшүүлэн бүтээнэ

– АЛТАН ПАСПОРТ, АНГЛИ ХЭЛ, ӨРГӨН ДЭЛХИЙД АЖИЛЛАХ ҮНЭЛЭХҮЙ ДАВУУ БОЛОМЖ –

GAPE Олон Улсын Мэргэжлийн Боловсролын Академи нь Их Британийн мэргэшсэн нягтлан бодогч буюу АССА цолтон бэлтгэх хөтөлбөрийг эх орондоо хэрэгжүүлдэг билээ. Энэ талаар сонин сайхан мэдээ дуулгахаар тус академийн захирал Б.Баярмаатай ярилцлаа.

-GAPE академийн эхлэл, өнөөдрийг хүрсэн түүх, хөтөлбөрийн онцлогоосяриагаа эхэлье?

-GAPE академи нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн цол зэрэг олгодог хөтөл­бөрүүдийг хэрэгжүүлдэг бөгөөд үр өгөөж нь эх орондоо эзэмшсэн мэргэжлээрээ дэлхийд үнэлүүлэх боломж юм. Бид 2016 оноос үйл ажиллагаагаа явуулж, 200 гаруй оюутан залуусыг сур­галтад хамруулаад байна. Нягтлан бодогч мэргэжилтэй хүн бүр мэргэшсэн нягтлан бодогч байдаггүй. Ур чад­вар, мэдлэг, ёс зүй, турш­лагаа баталгаажуулах шаард­лагатай. Улс орон бүрд ийм цол зэргийг олгодог ч дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгддөгцолууд бол АССА /Английн Мэргэшсэн нягтлан бодогч/, USCPA /АНУ-ын Мэргэшсэн нягтлан бодогч/ юм.

12-р ангиа төгсөж, ирээ­дүйн мэргэжлээ сонгох гэж байгаа хүүхдүүдэд АССА хөтөлбөр бол онцгой боломж, ач холбогдолтой. 4 жилийн хугацаанд дотооддоо зөвхөн 1 сургууль төгсөх үү эсвэл Их Британий 2 сур­гууль төгсөж, Олонулсынмэргэшсэн нягтлан бодогч­дын нийгэмлэгийн гишүүн болох уу? Үүнд бодит ха­риулт өгөх сургалтыг GAPE академи нь 12-р анги дүүр­гэсэн, ирээдүйдөсөн дэв­шиж тасралтгүй хөгжих, мэргэж­лээрээ олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөж ажиллах зо­рил­готой, өндөр үнэлгээтэй, хурдан өөрчлөгдөж буй биз­нес, нийгмийн орчинд да­сан зохицох чадвартай мэргэ­жилтэн болохыг хүсч байгаа залууст олгодог юм. Өөрөөр хэлбэл 1.5 жилийг МонголдооАССАхөтөлбөрийн үндсэн стандартаар суралцаж, үлдсэн 2-2.5 жилийг Их Британи улсад үргэлжлүүлэн суралцаж дэлхийн шилдэг их сургуулиудын БАКАЛАВР болон МАГИСТР-ийн зэ­рэг эзэмшинэ. Хамгийн чухал нь энэ 3.5-4 жилийн хугацаанд Олон Улсад хүлээн зөвшөөрөгдөх Мэргэшсэн нягтлан бодогчийн цолонд хүрэх юм.

-АССА цолонд хүртэл олон жил сурч, ажиллах хэрэгтэй болдог шүү дээ?

-Тэр хугацааг наашлуулах нь бидний бас нэгэн зорилт юм. Их, дээд сургуульдмэргэжил эзэмшээд, дараа нь мэргэшсэн нягтлан бодогч болохоор ахин суралцсаар байдаг. Харин GAPE-ийн хэрэгжүүлж буй хөтөлбөр нь богино хугацаанд мэргэжил эзэмшин, англи хэл сурахын сацуу АССА цолд хүрээд, олон улсадмэргэжлээрээ ажиллах үнэлэхүй давуу боломжийг дунд сургууль төгсөгчдөд олгодог. АССА цолтой хүн олон улсад алтан паспорттой мэт үнэлэгддэг. Хамгийн өндөр цалинтай, хамгийн нэр хүндтэй ажлыг хийдэг. Үндэстэн дамнасан том компаниудын ерөнхий санхүүч болон ахлахаас дээш албан тушаалд, дэлхийн шил­дэг аудитын компаниудад үндсэн аудитороор ажиллах боломжтой. Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк зэрэг олон улсын байгууллагуудэнэ цолоор босго тавьдаг.Сүүлийн үед манай арил­жаа­ны банкууд ч ажил гори­логч­дын болзолд АССА цол­той бол давуу талгэж заадаг болсон. Манай сан­гийн яам болон Мэргэшсэн Нягтлан Бодогчийн Институт бодлогоороо маш сайн дэмждэг. Тухайлбал, АССА цолтой хүн Монголын МНБ-ийн эрхийн шалгалтуудаас тодорхой чөлөөлөлт эдэлдэг. Энэжилээс шалгалтын жу­рам нь зарчмын хувьд АССА-тэй бүрэн нийцэхээр болсон.

-АССА цолтой хүн нэр хүнд, ур чадвараас гадна мэргэжлийн болон ман­лайллын үүрэг хариуцлага хүлээх ёстой болдог байх?

-АССА цолтой мэргэ­жил­тэн байгууллагадаа онцгой үр дүн, үнэ цэнийг өгч чадна. Өндөр ёс зүйтэй, үлгэрлэн дагуулагч, чадвар потенциал дүүрэн, тасралтгүй хөгжиж, хамт олноодагуулж, хамтдаа урагшилдаг. Цаашлаад бай­гууллагын санхүү эрүүлжиж, энэ нь улс орныэдийн за­саг нийгэмд ч эергээр нөлөөлнө.

-АССА нийгэмлэгийн тухайд болон гишүүний онцгой эрхийн талаар дэл­гэрүүлж яривал?

-АССА нийгэмлэг 1904 онд Англид байгуулагдсан, дэлхийн мэргэжлийн ууган байгууллагуудын нэг. Өдгөө 179оронд544.000оюутантай, 227.000 гишүүнтэй. Сур­гал­тын хөтөлбөр нь жил бүр шинэчлэгдэж, гишүүд нь дэлхийн стандарттай мөр зэрэгцэн, хамгийн сүүлийн үеийн мэдлэг боловсролыг эзэмшдэг. АССА цолтой хүн дэлхийн шилдэг Лондонгийн их сургуулийн магистрийн зэргийг нэг жилийн дотор маш хямд зардлаар эзэмших онцгой боломжийг авдаг, мөн мэргэжлийн боловсролоор насан туршдаа хангагддаг. Манай GAPE академи 2016 онд тус нийгэмлэгийн АССА сур­галт явуулах онцгойэрхийг албан ёсоор авч, анх­­ны оюутнаа элсүүлж байлаа.

-Харьцангуй шинэ ту­там сургууль гэж зарим хүмүүст санагдаж магадгүй. Танай хамт олны амжилт, цаашдын зорилго юунд төвлөрч байна вэ?

-Миний хувьд анх 2006 оноосМонголд олон улсын цол эзэмшүүлэх хөтөлбөрийг нэвтрүүлж байсан турш­лагатай, манай багш нар ч мэргэшсэн хамт олон. Тийм­дээ ч 2019 онд АССА нийгэмлэгийн хоёр дахь том цол болох “Алтан статус”-ыг хүртсэн. Энэ оны 3-р сард дахин баталгаажуулж сунгасан. Цаашид GAPE академи АССА нийгэмлэгийн чанарын хамгийн дээд цол-“Платинум”-ын эзэн болохын төлөө том зорилгод нэгдэн хичээн ажиллаж байна. Зо­рилгодоо хүрэхийг хүсэж бай­гаа залууст GAPE таван үнэ цэнийг амладаг. Эдгээр нь:

“МЭДЛЭГ-ДЭМЖЛЭГ-БОЛОМЖ-БОДИТ ҮР ДҮН-ЗӨВ ҮЗЭЛ” юм.

Мэдлэг. GAPE академи АССА нийгэмлэгийн зөв­шөө­рөгдсөн сургалтын бай­гууллага учраас чанарын стандартыг хангаж, үндсэн хичээ­лүүдийг АССА цолтой, турш­лагатай багш нар заадаг.

Дэмжлэг. Суралцах то­хи­лог орчин, зөвлөгөө, итгэл­тэй, нээлттэй байдлаар оюутнуудаа дэмждэг.

Боломж. Богино хуга­цаанд үндсэн стандартаар чанар­тайөндөрболовсролыг олгодог.

Бодит үр дүн. “Таны амжилт-бидний амжилт”.

Зөв үзэл. Дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдөх мэргэжилтний хувьд зөв хүн бөгөөд эх орноо хайрлахсэтгэлтэй байх учиртай. Өөрөөр хэл­бэл монгол хүний дахин давтаг­дашгүй өгөгдлөө хадгалж, залгамжлах үүрэгтэй. Энэ бодлогоор сургалтынхаа хөтөлбөрт эх хэл-өв соёлын, хүн байхын учир,хөгжмийн хичээлүүдийгоруулдаг. Оюутнууд маань ч их дур­тай. Энэ жилээс язгуурын боловсролыг бясалгалаар дамжуулан олгох онцгой хөтөл­бөрийгнэвтрүүлэх гэж байна.Монголд ямар ч боловсролын байгууллагад энэ хөтөлбөр хэрэгжээгүй, GAPE анхдагч болж байгаад баяртай байна.

-Үнэхээр шинэлэг бөгөөд сонирхол татаж байна. Хаанаас, хэрхэн ийм санаа төрөв?

-Дэлхийн шилдэг Берклийн их сургууль бүх мэргэж­лийнхээ хөтөлбөрт хүн болох, хүнлэг байх, Буддын гүн ухааны хичээл оруулдаг юм билээ. Эндээс санаа авч, хэрхэн хэрэгжүүлэх тухайд бодсоор ирсэн. Дөнгөж сурагчийн ширээнээсирсэн хүүхдүүд том цолны төлөө том хариуцлага үүрч, олон олондаваа давах хэрэгтэй. Заримдаа шантарч, бэрхшээх ч үе тохиолдоно. Тэднийхээсэтгэл зүйгзасаж, өөрийгөө ялж өөртөө үнэнч, зорилгодоо тууштай байхад нь тусалж, бясалгалынхичээлээзо­риулж байгаа юм. Энэ хичээлийн багшухамсрын боловсролыг төгс эзэмшсэн маш мундаг хүн бий.

-Шүүмжлэх хүмүүс ч гарах байх. Эцэг эхчүүд,оюутнууд хэрхэн хүлээн авч байна?

-Туршилтын хичээлийн үр дүнд сэтгэл хангалуун байна. Эцэг, эхчүүд “Ямар аятайхан хичээл ороод байна аа? Манай хүүхэд өөрчлөгдөөд байна” гээд талархалтай байгаа. Хамгийн гол нь эерэг бодолд төвлөрч, сэтгэл са­наагаа тогтуун байлган, анхаарлаа зорилгодоо уяж, зөв суралцахуйн учгийг тайлж сурч байна.Бясалгал бол шашин, мухар сүсэг огт биш, өөрөө өөртэйгөө ажиллах дотоод их хүч юм. Шат, шатны боловсролын байгууллагуудмэдлэгжүүлэх сургалтуудыг өгдөг. Ухамсрын хөгжлийн хаалгыг нээж чадалгүй гацдаг гэж багш маань хэлсэн, энэ үнэн. Хүнийг ухамсрынх нь хувьд дэвшүүлэх буюу төгөлдөржих-сэтгэлийн бо­ловс­рол бидэнд дутуу байгаа учраас иргэний хөгжил,нийг­мийн болон эх орны хөгжил ч доголдох шалтгаан болсон. Энэ дундуураа дүүргэвэл бидний өмнө маш том хаалга нээгдэнэ. Ялангуяа, энэ жил элсэн орох оюутнуудыгазтай хүүх­­дүүд гэж бэлгэшээж байгаа.

-Шинэ хөтөлбөрт нь ам­жилт хүсье. Мэргэжлийн хи­чээлүүдангли хэл дээр явагдах уу, элсэгчдэд хэл­ний болон бусад шалгуур тавь­даг уу.Танай сургалтын онцлогоос яривал?

-Элсэгчдээс англи хэлний түвшин тогтоох шалгалт авч, болзол хангасан оюутнуудыг элсүүлдэг. Англи хэлний анхан болон дунд шатны мэдлэгтэй байх шалгууртай. Хичээлүүд англи хэл дээр ордог. Ном, сурах бичгүүд ч англи хэлээр хэвлэгдсэн. АССА нийгэмлэгийн хөтөл­бөрийн дагуу сургалтаа явуулж, эргээд нийгэмлэгтээ хараат бусаар шалгуулж дүгнүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл, манай оюутнууд шалгалтаа англи хэлээр, тусгай цагт компьютерийн ард суугаад өгдөг, багш дүн тавьдаггүй.Ийм хараат бус үнэлгээ оюут­нуудад өөрийнхөө төлөө хичээх ухамсрыг төлөв­шүүлж, олон орны оюут­нуудтай өрсөлдөн, ямар түвшинд хэрхэн суралцаж байгааг нь мэдрүүлдэг. Манайд сурах 1.5 жилд нь хамгийнбагадаа IELTS 6.5онооаваххэмжээний англи хэлний мэдлэгийг эзэм­шүүлнэ. Түүнчлэн АССА цол авах хүсэлтэй нягтлан бодогч, бусад мэргэжлийн хүмүүст оройн анги нээлттэй. Бид хөгжихийн тулд англи хэлийг аль болох хурдан хугацаанд нийтээрээ сурах хэрэгтэй. Улам бүр даяаршиж байгаа дэлхийд мэдээллээс хоцрохгүй, бизнесээ өргө­жүүлье гэвэл англи хэлийг өндөр түвшинд сурахаас өөр аргагүй.Чанартай, бо­дитой, үр дүнтэй сургалтын үйлчилгээг бид амлана.

Нягтлан бодох бүртгэл бол бизнесийн хэл. Ялангуяа орчин үед өндөр хөгжилтэй орнуудад нягтлан бодох бүртгэлийн мэргэжилтнүүдэд олон төрлийн мэдээллийн шинжээч, бизнесийн маш сайн зөвлөгч байх шаард­лагыг тавьж байна. Бизнест ямарваа нэг асуудал гарахад тэрийг уян хатнаар шийдэх иж бүрэн комплекс мэдлэгтэй хүнийг бид бэлдэх ёстой. Угаасаа өнөөдөр ийм хэрэг­цээ шаардлагатай бид тул­гараад байна. Иймд орчин үеийн хурдацтай хөгжилд гологдохгүй, мэдээллийн тех­нологийн хэрэглээний олон улсад үнэлэгдэх батламж бүхий сургалтыг нэмэлтээр оруулж байна. Жинхэнэ үнэ цэнэболхүнийөөрийн чадвар юм. Үүнийг “Hard”, “Soft” гэж яриад байгаа. Сур­гуулиас зааж байгаа шинэ мэдлэг, өөрийн уян хатан чадварын энэхүү хослолд бид эн тэнцүү анхаардаг.

-Танай сургалтын тан­хим их тохилог юм. Зориод ирсэн хүмүүст орчин бас чухал нөлөөтэй шүү?

-Сурахад орчин хамгийн чухал. Эрүүл, аюулгүй, цэвэр орчин бүрдүүлэн, оюутнуудаа сайн сургаж чадна. Хүүхдүүд гэрээсээ хоолоо авчраад кофены өрөөндөө тухалж цайлна. Амжилттай сайн сурах боломж нөхцөлийг бүрдүүлэхийг хичээдэг. Энд нэг зүйлийг онцлоход, манай оюутнууд зун ганцхан сар л амардаг. Тэдний хүсэл зорилго тодорхой, очих газар их,боломж гарц ойрхон бай­хад их нойр, удаан амрал­таас алтан цагаа харам­лалгүй яах билээ дээ.

-GAPE-ийг төгсөгчид ажлын байраар хэр зэрэг хангагдаж байна вэ?

-Өнгөрсөн хугацаанд Англид суралцахаар явсан эхний хүүхдүүд сургуулиа амжилттай дүүргээд ирсэн. Анхдагч “Алтан хараацай” маань 2019 оны тавдугаар сард Оксфорд-Брүүксийн их сургуулийн бакалавраа гардан авсан, одоо аудитын томкомпанидажиллаж байна. АССА гурван үе шат­тай, шат бүрд энэ хүн ямар чадвартай нь тодорхой үзүү­лэлтээр харагддаг. Гурав­дугаар шатанд бүрэн эрхтгишүүнболно. Тэр хүртэл ямар статустай байгаагаас хамаа­раад ажилд орох бүрэн боломжтой. Ажил олгог­чид манайхтайбайнгын холбоотой байдаг. “Багш аа, ийм албан тушаалд хүн хэрэгтэй байна, энэ ажлын байранд тохирох хүн явуулж туслаач” гээд л нэхдэг. GAPE-д суралцаж байхдаа ч аж­лын байртай болох боломжтой.

Би хүүхдүүдээ хаана, ямар ажил хийж байгааг их со­нирхоно. Гэр бүлээрээ га­даадыннэрхүндтэй ком­панид аудитор, санхүүгийн чиглэлээр ажил­лаж байгаа хосууд ч байна. Монголынхоо толгой компаниуд, гадны хөрөнгө оруулалттай, олон улсын байгууллагуудад ажиллаж байгаашавь на­раараа бахарх­даг. Багш хүнд шавь нарын минь амжилт юу юунаас илүү том шагнал юм даа. Одоогоор 80 гаруй хүүхэд АССА цолны бүрэн эрхээ авсан. Энэ тоо жил ирэх тусамулам өсөж байгаад дүүрэн баяртай явдаг.

-Дэлхийн монгол ир­гэнийгтөлөвшүүлэнбү­тээхихүйлсэдтань ам­жилт хүсье. Сургуулийн та­лаарх дэлгэрэнгүй мэ­дээл­лийг хаанаас авах вэ?

-Баярлалаа. GAPE академи нь Сүхбаатарын талбайнзүүнталд“City Tower” цамхагт байрлаж байна. Манай сургуулийн www.facebook.com/GAPEAcademy пэйж хуудсаар зочилж, 11-337788, 99065733 дугаарын утсаар холбогдоорой.

Сэтгүүлч Н.Туяа